© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna, Warszawa 2009

1

Sprawdzian składa się z dwóch części. Część pierwsza zawiera 10 zadań testowych (każde za 1 punkt).
W każdym zadaniu należy wskazać jedną poprawną odpowiedź. Część druga składa się z innego typu
zadań. Za każde zadanie przewidziana jest inna liczba punktów zamieszczona po numerze zadania.
Łącznie można uzyskać 26 punktów. Ostatnie zadanie (z gwiazdką) jest dodatkowe.

1. Które z węglowodorów o podanych niżej wzorach należą do grupy alkanów:

I. C

2

H

6

, II. CH

3

–CH=CH

2

, III. C

3

H

6

, IV. CH

3

–CH

3

a) I i II;

b) I i III;

c) I i IV;

d) II i IV?

2. Szereg homologiczny jest to:

a) rozpad cząsteczek węglowodorów o długich łańcuchach węglowych na węglowodory o krótszych

łańcuchach;

b) szereg związków o podobnej budowie i właściwościach chemicznych, w których każdy następny

różni się od poprzedniego o stałą grupę –CH

2

;

c) zbiór wszystkich węglowodorów nienasyconych;
d) zbiór wszystkich związków organicznych.

3. Węglowodór zbudowany z trzech atomów węgla i sześciu atomów wodoru jest związkiem

chemicznym mającym:
a) wszystkie wiązania pojedyncze;
b) wszystkie wiązania podwójne;

c) jedno podwójne wiązanie;
d) jedno potrójne wiązanie.

4. Produktami niecałkowitego spalania metanu są:

a) tlenek węgla(II) i woda;
b) tlenek węgla(IV) i woda;

c) tlenek węgla(IV) i wodór;
d) sadza i wodór.

5. Równanie

r

katalizato

2

2

ciśnienie

.,

temp

2

2

)

CH

CH

(

CH

CH

n

n

























opisuje reakcję:

a) całkowitego spalania etenu;
b) niecałkowitego spalania etenu;

c) uwodorniania etenu;
d) polimeryzacji etenu.

6. Roztwór manganianu(VII) potasu odbarwi się, jeżeli wprowadzimy do niego:

a) buten;

b) oktan;

c) heksan;

d) propan.

7. W wyniku reakcji węglika wapnia z wodą powstaje wodorotlenek wapnia oraz palny gaz, którym jest:

a) metan;

b) etyn;

c) eten;

d) etan.

8. Bogactwo naturalne, powstałe odległych epokach geologicznych ze szczątków organizmów

roślinnych i zwierzęcych, które jest mieszaniną węglowodorów stałych, ciekłych i gazowych,
wzajemnie w sobie rozpuszczonych to:
a) węgiel kopalny;

c) ropa naftowa;

b) gaz ziemny;

d) wszystkie odpowiedzi są poprawne.

9. Z grafitu otrzymuje się:

a) elektrody;

c) ostrza narzędzi wiertniczych;

b) brylanty;

d) odpowiedzi b i c są poprawne.

...........................................................................

.......................

.....................

imię i nazwisko

klasa

ocena

WERSJA

B

Sprawdzian: Węglowodory

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna, Warszawa 2009

2

10. Który z węglowodorów jest składnikiem gazu do zapalniczek:

a) metan;

b) etan;

c) propan;

d) oktan?

Część druga

11.

4 p.

Podanym nazwom pojęć przyporządkuj ich opisy.

a) alkiny

1. Reakcja polegająca na zrywaniu wiązań podwójnych lub

potrójnych i łączeniu się cząsteczek w długie łańcuchy

b) polimeryzacja

2. Odmiana węgla o charakterystycznej ciemnoszarej barwie,

substancja miękka, przewodzi ciepło i prąd elektryczny.

c) gaz ziemny

3. Węglowodory nienasycone, w których cząsteczkach między

atomami węgla znajduje się jedno potrójne wiązanie

d) grafit

4. Surowiec energetyczny, którego głównym składnikiem jest metan

5. Węglowodory nienasycone, w których cząsteczkach między

atomami węgla znajduje się jedno podwójne wiązanie

a – …………, b – …………, c – …………, d – ………… .

12.

3 p.

Napisz wzór sumaryczny, półstrukturalny i strukturalny propanu.

Wzór

Wzór

Wzór

sumaryczny

półstrukturalny

strukturalny

13.

2 p.

Ułóż równanie reakcji całkowitego spalania butanu. Nazwij produkty reakcji.

………………………………………………………………………...…………………………………

………………………………………………………………………...…………………………………

14.

3 p.

Zaprojektuj i opisz doświadczenie, służące do odróżnienia metanu od etynu. Wypisz

potrzebne odczynniki, sprzęt, sposób wykonania doświadczenia i podaj przewidywane efekty.

………………………………………………………………………...…………………………………

………………………………………………………………………...…………………………………

………………………………………………………………………...…………………………………

15.

4 p.

Podaj dwie charakterystyczne właściwości diamentu oraz wyjaśnij, jakie zastosowanie znalazł

on dzięki tym właściwościom

I. ……………………………………………………………………...…………………………………

………………………………………………………………………...…………………………………

………………………………………………………………………...…………………………………

II. ………………………………………………………………………...………………………………

………………………………………………………………………...………………………………….

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna, Warszawa 2009

3

………………………………………………………………………...………………………………….

16

*

.

W wyniku polimeryzacji alkenu o trzech atomach węgla w cząsteczce (propenu) w określonych
warunkach ciśnienia, temperatury i w obecności katalizatora, otrzymuje się popularne tworzywo
sztuczne polipropylen. Z tworzywa tego wykonuje się m.in. obudowy maszyn, folie do opakowań i
włókna dywanowe. Napisz równanie reakcji polimeryzacji propenu i wyjaśnij, na czym polega ten
proces i jakie związki mu ulegają.

………………………………………………………………………...………………………………….

………………………………………………………………………...………………………………….

………………………………………………………………………...………………………………….

………………………………………………………………………...………………………………….