Materiały przeznaczone wył
ą
cznie dla
studentów
Andrzej Marja
ń
ski
1
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
PODSTAWY
PODSTAWY
ZARZĄDZANIA
ZARZĄDZANIA
1
Andrzej Marja
ń
ski
www.amarjanski.swspiz.pl
ORGANIZACJA W
OTOCZENIU JAKO OBIEKT
ZARZĄDZANIA
A by chronić pry watność uŜy tk ownik a, program PowerPoint uniemoŜliwił automaty czne pobranie tego zewnętrznego obrazu. A by pobrać i wy świetlić ten obraz, k lik nij przy cisk Opcje na pask u k omunik atów, a następnie k lik nij opcję W łącz zawartość zewnętrzną.
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
2
„Stawianie nowych pytań, ukazywanie nowych
moŜliwości, rozpatrywanie starych problemów z
nowego punktu widzenia wymaga twórczej wyobraźni
i oznacza prawdziwy postęp w nauce.”
Albert Einstein
(ur.1879 w Ulm w Niemczech, zm.
1955 w Princeton w USA)
R e f l e k s y j n i e
Materiały przeznaczone wył
ą
cznie dla
studentów
Andrzej Marja
ń
ski
2
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
3
Codziennie mijamy wiele budynków w ró
Ŝ
nymi szyldami.
W wielu przypadkach domy
ś
lamy si
ę
, co kryje si
ę
pod ich
nazwami
Ale spotykamy równie
Ŝ
nazwy ró
Ŝ
nych instytucji, brzmi
ą
ce
tajemniczo, które nic nam nie mówi
ą
Cz
ę
sto tak
Ŝ
e u
Ŝ
ywamy okre
ś
lenia „fatalna organizacja” lub
„brak tu organizacji”.
Organizacja
Pojęcie organizacji ma róŜne znaczenia
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
4
Czym jest organizacja?
Ź
ródła wyrazu organizacja
• greka –
organizo
– tworzy
ć
cało
ść
, porz
ą
dkowanie cało
ś
ci
• łacina –
organum
– organ, nieodrodny element
Definicji organizacji jest tak wiele, jak wielu jest autorów
akcentuj
ą
cych ró
Ŝ
ne jej cechy i aspekty funkcjonowania.
W rezultacie,
Ŝ
adna z istniej
ą
cych definicji nie
jest w pełni satysfakcjonuj
ą
ca.
(M. Bielski)
Materiały przeznaczone wył
ą
cznie dla
studentów
Andrzej Marja
ń
ski
3
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
5
Trzy znaczenia terminu „organizacja”
rzeczowym (podmiotowym) –
organizacja jako
charakterystyczny obiekt, niekoniecznie materialny, ale daj
ą
cy
si
ę
wyodr
ę
bni
ć
(np. szkoła, s
ą
d); rzecz zorganizowana
atrybutowym-
cecha pewnych zbiorowo
ś
ci
(zorganizowanie) danych obiektów; szczególny rodzaj
stosunków cz
ęś
ci do siebie i do zło
Ŝ
onej z nich cało
ś
ci:
stosunek ten polega na tym, i
Ŝ
cz
ęś
ci współprzyczyniaj
ą
si
ę
do powodzenia cało
ś
ci. „Organizacja imprezy była udana” –
oznacza wła
ś
ciwy sposób zorganizowania.
czynno
ś
ciowym-
proces organizowania, nieustanne
wprowadzanie okre
ś
lonego porz
ą
dku lub chaosu. Tworzenie
lub przekształcanie zorganizowanych cało
ś
ci.
Wg J. Zieleniewskiego
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
6
Definiowanie pojęcia organizacji
M. Kostera – w tradycyjnym rozumieniu mo
Ŝ
na organizacj
ę
pojmowa
ć
jako:
System zło
Ŝ
ony z ludzi, technologii, posiadaj
ą
cych własn
ą
struktur
ę
i d
ąŜą
cy do celu; (..) jest systemem otwartym –
uczestniczy w stałej wymianie z otoczeniem
R.W. Griffin:
Organizacja to grupa ludzi, którzy współpracuj
ą
ze sob
ą
w
sposób uporz
ą
dkowany i skoordynowany, aby osi
ą
gn
ąć
pewien zestaw celów.
Materiały przeznaczone wył
ą
cznie dla
studentów
Andrzej Marja
ń
ski
4
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
7
Pojęcie organizacji
ORGANIZACJA
– jest otwartym systemem
społeczno technicznym, zorientowanym celowo i
maj
ą
cym okre
ś
lon
ą
struktur
ę
(sposób
uporz
ą
dkowania)
(M.Bielski)
Elementy organizacji (podsystemy),
wszystkie s
ą
ze sob
ą
powi
ą
zane i wzajemnie na siebie wpływaj
ą
ce
cele , struktura, ludzie, technika
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
8
Kreowanie potrzeb i ich zaspokajanie
Organizacja stwarza róŜne warunki
kreowania potrzeb i ich zaspokojenia
organizacja zaspokaja potrzeby człowieka w
przedziale wewn
ę
trznym (pracownicy) i
zewn
ę
trznym (klienci)
człowiek przystosowuje si
ę
do potrzeb
organizacji (dobrowolnie lub przymusowo)
organizacje przystosowuj
ą
si
ę
do otoczenia
Materiały przeznaczone wył
ą
cznie dla
studentów
Andrzej Marja
ń
ski
5
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
9
Organizacja
grupa ludzi, maj
ą
ca wspólny cel, zadania, plan i program
planowa koordynacja działa
ń
grupy ludzi, dla osi
ą
gni
ę
cia
wspólnych, jasno okre
ś
lonych celów, za pomoc
ą
podziału
pracy i funkcji oraz hierarchii władzy i odpowiedzialno
ś
ci.
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
10
TWORZENIE KARIER
Zapewnia pracownikom źródło utrzymania, umoŜliwiając
równocześnie osiągnięcie osobistego zadowolenia i
samorealizację
Trzy funkcje organizacji
OSIĄGANIE CELÓW
PrzezwycięŜając granice moŜliwości jednostek, umoŜliwia
realizację celów, których samodzielne osiągnięcie byłoby
trudniejsze lub wręcz niemoŜliwe.
PRZECHOWYWANIE WIEDZY
Gromadzi i chroni wiedzę cywilizacji, opracowuje teŜ nowe i
skuteczniejsze metody działania
Materiały przeznaczone wył
ą
cznie dla
studentów
Andrzej Marja
ń
ski
6
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
11
Elementy organizacji (podsystemy)
Cele-
realizowane przez organizacj
ę
i wynikaj
ą
cych
st
ą
d konkretnych zada
ń
Ludzie-
wraz z ich indywidualnymi i zbiorowymi
d
ąŜ
eniami i wzorcami zachowania.
WyposaŜenie -
materiałowo-techniczne i
technologiczne oraz okre
ś
lone zasady posługiwania si
ę
nimi
Formalna struktura-
przyj
ę
te zasady podziału zada
ń
i odpowiedzialno
ś
ci za nie, władzy i zwi
ą
zanej z ni
ą
odpowiedzialno
ś
ci oraz informacji
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
12
Cechy organizacji
s
ą
tworami człowieka (artefektami), stworzonymi dla
wykonywania okre
ś
lonego celu (celów), a zatem s
ą
celowo zorientowane.
w skład organizacji wchodz
ą
ludzie, stanowi
ą
cy ich
niezb
ę
dny element oraz
ś
rodki rzeczowe (aparatura),
którymi ci ludzie posługuj
ą
si
ę
w swych działaniach.
s
ą
systemami zachowuj
ą
cymi si
ę
rozmy
ś
lnie, zdolnymi do
korygowania, a nawet zmiany pierwotnie wyznaczonych
celów.
s
ą
wyodr
ę
bnione z otoczenia, a równocze
ś
nie otwarte,
czerpi
ą
z otoczenia: ludzi, materi
ę
, energi
ę
, informacje i
warto
ś
ci, przekazuj
ą
do otoczenia: dobra usługi,
informacje, warto
ś
ci.
Materiały przeznaczone wył
ą
cznie dla
studentów
Andrzej Marja
ń
ski
7
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
13
Cechy organizacji c.d.
s
ą
ustrukturalizowane i zhierarchizowane w podwójnym
znaczeniu: zawierania si
ę
podsystemów w systemie (inkluzji)
oraz podporz
ą
dkowania jednych ludzi i komórek
organizacyjnych innym.
maj
ą
wyodr
ę
bniony człon kierowniczy steruj
ą
cy ich
funkcjonowaniem i rozwojem.
organizacje utrwalaj
ą
sposoby zachowania ludzi i zasady
ich współdziałania (struktur
ę
) w drodze formalizacji.
s
ą
systemami samoorganizuj
ą
cymi si
ę
, zdolnymi do
podnoszenia stopnia swego wewn
ę
trznego uporz
ą
dkowania
(negatywnej entropii).
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
14
Cechy organizacji c.d.
s
ą
stabilne, zdolne do utrzymywania równowagi dzi
ę
ki
procesom
homeostazy lub ekspansji
.
s
ą
ekwifinalne
, zdolne do osi
ą
gania tych samych
rezultatów ró
Ŝ
nymi drogami i wychodz
ą
c z ró
Ŝ
nych stanów
pocz
ą
tkowych.
(M.Bielski, Podstawy teorii organizacji i zarządzania)
Materiały przeznaczone wył
ą
cznie dla
studentów
Andrzej Marja
ń
ski
8
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
15
Pod uwagę brana jest trwałość organizacji i
trwałość realizowanych przez nie funkcji
Organizacje dora
ź
ne
Organizacje trwałe – instytucje
Podział ze względu na trwałość organizacji
Podział ze względu na podstawę wyróŜniania
Pod uwagę brana jest podstawa ich
wyróŜniania
Organizacje formalne – akty prawne w oparciu, o
które zostały powołane
Organizacje nieformalne – wi
ę
zi wyst
ę
puj
ą
ce mi
ę
dzy
uczestnikami organizacji
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
16
Podział organizacji w zaleŜności od funkcji
jaką spełniają w społeczeństwie
Administracyjne
– militarne, policyjne, lokalne,
ogólnopa
ń
stwowe, globalne
Gospodarcze
– nastawione na zysk działaj
ą
ce w
oparciu o zaspokajanie potrzeb materialnych
Społeczne
– stowarzyszenia, partie polityczne, zwi
ą
zki
zawodowe
Religijne
– ko
ś
cioły, klasztory, zwi
ą
zki wyznaniowe
Typu „
non-profit
” – słu
Ŝą
ce zaspokajaniu potrzeb
społecze
ń
stwa
Materiały przeznaczone wył
ą
cznie dla
studentów
Andrzej Marja
ń
ski
9
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
17
Cechy „organizacyjności”
cel
ł
ą
czno
ść
pomi
ę
dzy poszczególnymi podmiotami działania
współdziałanie członków organizacji do powodzenia cało
ś
ci
zorganizowanej
granice wyodr
ę
bnienia organizacji od innych w otoczeniu
powtarzalno
ść
działa
ń
słu
Ŝą
cych realizacji celów
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
18
Wadliwe działanie jednego z tych elementów
powoduje niesprawne działanie cało
ś
ci
organizacji
Czyli
Organizacja jest racjonalnym współdziałaniem
pewnej liczby osób, z my
ś
l
ą
o uzyskaniu jasno
okre
ś
lonego wspólnego celu, dzi
ę
ki specjalizacji
wykonywanych funkcji oraz ustalenie hierarchii
znaczenia i odpowiedzialno
ś
ci
Cechy „organizacyjności”
Materiały przeznaczone wył
ą
cznie dla
studentów
Andrzej Marja
ń
ski
10
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
19
Organizacje zostaj
ą
utworzone celowo, funkcjonuj
ą
,
rozwijaj
ą
si
ę
, przekształcaj
ą
i niekiedy znikaj
ą
W czasie swego działania realizuj
ą
ró
Ŝ
ne cele, zmieniaj
ą
wielko
ść
, zakres działania, struktur
ę
organizacyjn
ą
, ...
Proces zmian zachodz
ą
cych w organizacji okre
ś
lamy
mianem
cyklu Ŝycia organizacji
Cyklowi rozwoju organizacji towarzysz
ą
zmiany jej struktury
Najbardziej znane koncepcje cyklu
Ŝ
ycia
konstrukt teoretyczny R.H. Milesa
koncepcja G.L. Lippitta i W.H. Schmita
model R.E. Quinn i K.S. Cameron
teoria rozwoju kryzysowego L.E. Greinera *
Cykl Ŝycia organizacji
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
20
Czteroetapowy konstrukt teoretyczny
Narodziny
– wej
ś
cie na rynek
Młodość
– du
Ŝ
a dynamika wzrostu
Wiek średni
– mniejsze tempo wzrostu
Dojrzałość
– osi
ą
gni
ę
cie stabilizacji
Cykl Ŝycia organizacji R.H. Milesa
Materiały przeznaczone wył
ą
cznie dla
studentów
Andrzej Marja
ń
ski
11
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
21
Cykl Ŝycia organizacji G.L. Lippitta i W.H. Schmita
Trzy etapy rozwoju organizacji
Narodziny
– ukierunkowanie na tworzenie i
przetrwanie organizacji, przy zało
Ŝ
eniu okre
ś
lonego
poziomu ryzyka
Młodość
– d
ąŜ
enie do zdobycia stabilizacji i reputacji,
przy zachowaniu dyscypliny i umiej
ę
tno
ś
ci delegowania
uprawnie
ń
decyzyjnych
Dojrzałość
– osi
ą
gni
ę
cie wyj
ą
tkowo
ś
ci, zdolno
ś
ci
przystosowawczej i
ś
wiadczeniem na rzecz
społecze
ń
stwa
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
22
Cykl Ŝycia organizacji wg R.E. Quinn i K.S.
Cameron
Czteroetapowy model rozwoju organizacji
Przedsiębiorczość
– z du
Ŝą
ilo
ś
ci
ą
pomysłów
Praca zespołowa
– du
Ŝ
e zaanga
Ŝ
owanie we
wspólne działanie
Formalizacja i stabilność
Rozszerzenie działalności i przekształcanie
struktury
Materiały przeznaczone wył
ą
cznie dla
studentów
Andrzej Marja
ń
ski
12
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
23
Cykl Ŝycia organizacji L.E. Greinera
Pięcioetapowy model rozwoju organizacji
Wskazuje na zmiany rewolucyjne i ewolucyjne w
dostosowaniu wewn
ę
trznym i zewn
ę
trznym organizacji
Pi
ęć
etapów rozwoju i pi
ęć
odpowiadaj
ą
cych im sytuacji
kryzysowych
wzrost przez kreatywność z kryzysem
przywództwa
wzrost przez formalizację
wzrost przez delegowanie uprawnień z
kryzysem decentralizacji
wzrost przez współdziałanie z kryzysem
zwiększenia kosztów funkcjonowania
organizacji
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
24
Organizacja gospodarcza
system stale otwarty
współdziałający ze środowiskiem, z którego wyprowadza:
surowce
ludzi
energię
informację
aby wytworzyć wyroby i usługi, zwracane następnie
środowisku, zgodnie z jego potrzebami.
Materiały przeznaczone wył
ą
cznie dla
studentów
Andrzej Marja
ń
ski
13
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
25
Przedsiębiorstwo
jest organizacj
ą
gospodarcz
ą
funkcjonuj
ą
c
ą
w okre
ś
lonym
otoczeniu,
realizuj
ą
c
ą
komercyjnie okre
ś
lone zadania (najcz
ęś
ciej
gospodarcze)
działaj
ą
ce w sposób samodzielny i niezale
Ŝ
ny,
funkcjonuj
ą
ce zgodnie z zasad
ą
legalno
ś
ci i gospodarno
ś
ci
ekonomicznej
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
26
Organizacja jako system
ka
Ŝ
da organizacja jest systemem, w którym ka
Ŝ
dy element
ma swoje okre
ś
lone i ograniczone cele
zadanie systemu zarz
ą
dzania odnosi si
ę
do integracji
składaj
ą
cych si
ę
na ten system elementów
Podział systemów wg A.D. Halla
systemy naturalne (spotykane w przyrodzie) i zbudowane
przez człowieka
systemy fizyczne (techniczne) i niefizyczne (instytucje,
organizacje społeczne itd.)
Materiały przeznaczone wył
ą
cznie dla
studentów
Andrzej Marja
ń
ski
14
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
27
OTOCZENIE
misja
cele
zadania
hierarchia
schemat organizacyjny
zakres czynności
instrukcje
motywacja
postawy
kwalifikacje
umiejętności
predyspozycje
stosunki
międzyludzkie
know-how
wytwarzanie
przetwarzanie
danych
cele i zadania
ludzie
technika
struktura
organizacyjna
Model organizacji wg H. Leavitta
Organizacja jako system społeczno-
techniczny
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
28
Organizacja gospodarcza jako system
istotną cechą przedsiębiorstwa jako systemu
jest to Ŝe działa w otoczeniu
, czyli okre
ś
lonym
ś
rodowisku stanowi
ą
cym całokształt warunków, na które
składa si
ę
ś
rodowisko naturalne, polityczne, ekonomiczne i
społeczno-organizacyjne. Z tym
ś
rodowiskiem wchodz
ą
w
zwi
ą
zki, ulegaj
ą
pod jego wpływem zmianom a tak
Ŝ
e
oddziaływuj
ą
na niego
organizacje są systemami otwartymi
– stale
prowadz
ą
wymian
ę
energii i informacji z otoczeniem.
Wytwarzane produkty s
ą
przyjmowane przez otoczenie, a
otoczenie zaopatruje organizacj
ę
w materialne i
pozamaterialne czynniki umo
Ŝ
liwiaj
ą
ce jej kontynuowanie i
ewentualne rozszerzenie działalno
ś
ci.
Materiały przeznaczone wył
ą
cznie dla
studentów
Andrzej Marja
ń
ski
15
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
29
Organizacja gospodarcza jako system
organizacje są uporządkowanymi w określony
sposób systemami społeczno-technicznymi i
posiadają cechy
:
cel (funkcja) – stanowi
ą
ce podstaw
ę
ich istnienia
wej
ś
cia – surowce, materiały, informacje, energia,
zasoby finansowe, praca
Ŝ
ywa
wyj
ś
cia – wyroby i usługi stanowi
ą
ce rezultat
przetwarzania zasobów w toku pracy
kolejność postępowania w procesie transformacji
wejść na wyjścia wyraŜająca się w procesach pracy
otoczenie
źródła fizyczne – umoŜliwiające transformację wejść
na wyjścia tj. maszyny, narzędzia, urządzenia itd.
ludzie stanowiący podstawowy czynnik współdziałania
wszystkich wyŜej wymienionych cech systemu
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
30
Organizacja gospodarcza jako system
organizacje s
ą
systemami zło
Ŝ
onymi w ró
Ŝ
nych jednostek
o wielu odmianach i przeznaczeniu
zdolno
ść
przedsi
ę
biorstwa do usprawniania i
udoskonalania w wyniku podj
ę
cia odpowiednich działa
ń
,
wykonywanych przez specjalistów wykorzystuj
ą
cych
odpowiedni
ą
wiedz
ę
i stosowane narz
ę
dzia badawcze i
projektowe, którymi s
ą
w naszym przypadku techniki
organizatorskie
śadne przedsiębiorstwo nie moŜe prawidłowo
działać bez tak istotnego komponentu jakim jest
podsystem Organizacji i Zarządzania
Materiały przeznaczone wył
ą
cznie dla
studentów
Andrzej Marja
ń
ski
16
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
31
Otoczenie organizacji
System silnie z nią powiązany, który istotnie wpływa
na organizację i na który ona oddziaływuje
KaŜda organizacja ma otoczenie zewnętrzne
i wewnętrzne
Otoczenie organizacji
Otoczenie organizacji to
to, co znajduje si
ę
na zewn
ą
trz
, co znajduje si
ę
na zewn
ą
trz
niej, poza jej granicami i oddziałuje na ni
ą
.
niej, poza jej granicami i oddziałuje na ni
ą
.
Otoczenie podlega ci
ą
głym zmianom.
Otoczenie podlega ci
ą
głym zmianom.
Kto lepiej „odczyta" przyszłe stany otoczenia ten ma
Kto lepiej „odczyta" przyszłe stany otoczenia ten ma
wi
ę
ksze szans
wi
ę
ksze szanse na odniesienie
e na odniesienie sukces
sukcesu
u
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
32
Składają się na nie dwie warstwy
Otoczenie ogólne
–
czynniki bli
Ŝ
ej nie sprecyzowane
ale wpływaj
ą
ce na działalno
ść
organizacji:
Gospodarczo ekonomiczne
Techniczno-technologiczne (komputeryzacja,
automatyzacja, redukcja zatrudnienia)
Polityczno-prawne
Mi
ę
dzynarodowe (w tym UE)
Demograficzne
Społeczno – socjalno - kulturowe
Dost
ę
pno
ś
ci zasobów
Otoczenie zewnętrzne organizacji
wszystko poza organizacją, co moŜe na nią
oddziaływać
Materiały przeznaczone wył
ą
cznie dla
studentów
Andrzej Marja
ń
ski
17
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
33
Otoczenie zewnętrzne organizacji
otoczenie celowe
–
konkretne organizacje lub grupy,
które mog
ą
wpływa
ć
na organizacj
ę
Konkurenci
Klienci
Dostawcy
Odbiorcy
Rynek pracy – pracownicy
Wła
ś
ciciele
Strategiczni sojusznicy
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
34
Otoczenie zewnętrzne organizacji
Organizacja nie dostosowuje się biernie do otoczenia, lecz
wpływa na nie zgodnie z własnymi interesami, w otoczeniu
moŜna wyróŜnić tę część,
na którą organizacja moŜe wpływać –otoczenie
sterowane,
oraz tę część na którą nie ma ona wpływu – otoczenie
niesterowane
Materiały przeznaczone wył
ą
cznie dla
studentów
Andrzej Marja
ń
ski
18
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
35
Otoczenie wewnętrzne organizacji
Otoczenie wewnętrzne ( wnętrze) organizacji
składa się z:
Zarz
ą
du organizacji
Pracowników
To
Ŝ
samo
ś
ci
Kultury – jako szczególnego elementu, którego
znaczenie jest bardzo du
Ŝ
e.
Kluczowym kryterium pozwalaj
ą
cym ocieni
ć
, jak
organizacja radzi sobie w stosunkach z otoczeniem, jest
poziom jej skuteczno
ś
ci.
Typy otoczenia
Proste – złoŜone
Stałe – zmienne
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
36
Organizacja
Otoczenie wewnętrzne
zarząd
pracownicy
kultura
klienci
dostawcy
regulatorzy
związki
zawodowe
właściciele
inne podmioty
konkurenci
obszar
ekonomiczny
obszar
międzynarodowy
obszar
polityczno-
prawny
obszar
demograficzny
obszar
technologiczny
obszar
społeczny
Organizacja i jej otoczenie
Materiały przeznaczone wył
ą
cznie dla
studentów
Andrzej Marja
ń
ski
19
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
37
Model otoczenia wg K. Bolesty-Kukułki
Organizacja
Segment „natura”
•
globalne trendy rynkowe
• przyroda
• procesy demograficzne
• przemiany kulturowe i
ś
wiadomo
ś
ciowe w
skali masowej
• konkurenci i przeciwnicy
Segment „walka”
Segment gra
• klienci
• dostawcy
• banki
• firmy usługowe
• firmy doradcze
• giełdy
• firmy
ubezpieczeniowe
• po
ś
rednicy
• akcjonariusze
Segment
władza
• instytucje
pa
ń
stwowe
• wła
ś
ciciel (e)
•„centrale”
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
38
Klasyfikacja warunków otoczenia
Materiały przeznaczone wył
ą
cznie dla
studentów
Andrzej Marja
ń
ski
20
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
39
Otoczenie organizacji gospodarczej wg
M.E. Portera
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
40
Mała niepewno
ść
Umiarkowana
niepewność
Umiarkowna
niepewność
DuŜa niepewność
Stopie
ń
zmienno
ś
ci
Dynamiczne
Stabilne
Zło
Ŝ
one
Proste
S
to
p
ie
ń
je
d
n
o
ro
d
n
o
ś
c
i
Zmiany otoczenia, złoŜoność i niepewność
Materiały przeznaczone wył
ą
cznie dla
studentów
Andrzej Marja
ń
ski
21
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
41
Scharakteryzuj poj
ę
cie i cechy organizacji
Wymie
ń
elementy (podsystemy) organizacji
Jakie funkcje spełnia organizacja?
Charakterystyka cech organizacji
Poj
ę
cie otoczenia organizacji i jego podział
Cykl
Ŝ
ycia organizacji
Zagadnienia do dyskusji
Andrzej Marja
ń
ski – Katedra Zarz
ą
dzania 42
42
Nie ?
A szkoda !
P y t a n i a ?
"
Zmień się lub zgiń. Kiedy tempo zmian zachodzących na
zewnątrz firmy jest większe niŜ tempo zmian wewnątrz, zbliŜa
się koniec."
Jack Welch, szef General Electric