background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 
 
 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

 NARODOWEJ 

 
 

 
 
ElŜbieta Wiśnios 
 
 
 
 
 
 
 

Organizacja procesów wytwarzania obuwia 311[25].Z5.01 

 
 
 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Wydawca  

Instytut Technologii  Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy  
Radom 2007  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

Recenzenci: 
mgr inŜ. Leszek Świdziński 
mgr inŜ. Jerzy Kryszeń 

 
 
 
 

Opracowanie redakcyjne: 
dr inŜ. ElŜbieta Wiśnios 
 
 
 
 
 
Konsultacja: 
dr inŜ. Jacek Przepiórka 
 
 
 
 
 

 

 
 
 

 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczn

 

ą

  programu  jednostki  modułowej  311[25].Z5.01, 

„Organizacja procesów wytwarzania obuwia”, zawartego w modułowym programie nauczania dla 
zawodu technik obuwnik. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom  2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

SPIS TREŚCI 
 

1.

 

Wprowadzenie 

2.

 

Wymagania wstępne 

3.

 

Cele kształcenia 

4.

 

Przykładowe scenariusze zajęć 

5.

 

Ćwiczenia 
5.1.

 

Proces produkcji obuwia i jego składniki 
5.1.1.

 

Ć

wiczenia 

5.2.

 

Kształtowanie czasu przebiegu procesu produkcyjnego 
5.2.1.

 

Ć

wiczenia 

11 
11 
11 
14 
14 

5.3.

 

Rytmiczność produkcji 

17 

5.3.1.

 

Ć

wiczenia 

17 

5.4.

 

Tradycyjne i współczesne systemy organizacji produkcji obuwia 

19 

5.4.1.  Ćwiczenia 

19 

6.

 

Ewaluacja osiągnięć ucznia 

7.

 

Literatura 

21 
30 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

1. WPROWADZENIE 

 

Przekazujemy  Państwu  Poradnik  dla  nauczyciela,  który  będzie  pomocny  w prowadzeniu 

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik obuwnik. 

W poradniku zamieszczono: 

−−−−

 

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć juŜ ukształtowane, aby 
bez problemów mógł korzystać z poradnika,  

−−−−

 

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy z poradnikiem, 

−−−−

 

przykładowe scenariusze zajęć, 

−−−−

 

ć

wiczenia  ze  wskazówkami  do  realizacji,  zalecanymi  metodami  nauczania–uczenia  oraz 

ś

rodkami dydaktycznymi, 

−−−−

 

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego. 

 

Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  róŜnymi  metodami  ze 

szczególnym  uwzględnieniem  aktywizujących  metod  nauczania,  np.  pokazu  z  objaśnieniem, 
ć

wiczeń praktycznych. 

 

Formy  organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróŜnicowane,  począwszy  od  samodzielnej 

pracy uczniów do pracy zespołowej. 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

Schemat układu jednostek modułowych 

 

311[25].Z5 

Organizacja i obsługa procesów 

produkcyjnych 

311[25].Z5.04 

Zarządzanie jakością  

311[25].Z5.03 

Planowanie i rozliczanie produkcji 

311[25].Z5.01 

Organizacja procesów wytwarzania 

obuwia 

311[25].Z5.02 

Normowanie zuŜycia materiałów 

i czasu pracy  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

2. WYMAGANIA WSTĘPNE 
 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

rozpoznawać formy i elementy konstrukcyjne obuwia, 

 

charakteryzować typy i rodzaje obuwia, 

 

stosować zasady oznaczania wielkości elementów obuwia, 

 

dobierać kopyta obuwnicze, 

 

rozpoznawać, charakteryzować i klasyfikować materiały obuwnicze, 

 

rozpoznawać i charakteryzować wady materiałów obuwniczych, 

 

oceniać jakość materiałów obuwniczych, 

 

określać wpływ wad materiałowych na wskaźniki ekonomiczne i jakość obuwia, 

 

dobierać materiały do typu i przeznaczenia obuwia, 

 

posługiwać się dokumentacją konstrukcyjną i technologiczną, 

 

klasyfikować i dobierać maszyny i urządzenia produkcyjne, 

 

wycinać elementy cholewek i spodów obuwia z materiałów płaskich, 

 

poddawać wycięte elementy procesom obróbczym i montaŜowym, 

 

wytwarzać elementy obuwia z gumy i tworzyw sztucznych, 

 

stosować techniki łączenia elementów obuwia, 

 

wytwarzać cholewki do obuwia, 

 

ć

wiekować, montować i wykończać obuwie, 

 

stosować zasady projektowania i konstruowania obuwia, 

 

projektować wierzchy i spody obuwia, 

 

przestrzegać przepisy BHP i ochrony przeciwpoŜarowej, 

 

udzielać pierwszej pomocy osobom poszkodowanym, 

 

korzystać z róŜnych źródeł informacji. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

3. CELE KSZTAŁCENIA 
 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

scharakteryzować podstawowe i pomocnicze procesy wytwarzania obuwia, 

 

określić róŜnice między procesem produkcyjnym i technologicznym, 

 

scharakteryzować procesy pracy oraz określić ich wpływ na organizację produkcji obuwia, 

 

scharakteryzować przedmioty pracy oraz zmiany zachodzące w procesie technologicznym, 

 

określić środki pracy niezbędne w procesie produkcji obuwia, 

 

dokonać podziału procesu produkcji na operacje i fazy technologiczne, 

 

określić podstawowe typy produkcji oraz ich wpływ na organizację procesów wytwórczych, 

 

scharakteryzować  cykl  produkcji  obuwia  oraz  określić  czynniki  wpływające  na  czas  jego 
trwania, 

 

zastosować metody pomiaru okresu cyklu produkcyjnego, 

 

wyznaczyć długość cyklu produkcji obuwia, 

 

scharakteryzować czynniki rytmiczności produkcji, 

 

określić wskaźnik rytmu produkcji i obliczyć jego wielkość dla stanowisk pracy, 

 

scharakteryzować tradycyjne i współczesne systemy organizacji produkcji obuwia. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 

Scenariusz zajęć 1 

 
Osoba prowadząca: 

........................................................................... 

Modułowy program nauczania:  Technik obuwnik 311[25] 
Moduł:  

Organizacja i obsługa procesów produkcyjnych 311[25].Z5 

Jednostka modułowa:

  

Organizacja procesów wytwarzania obuwia 311[25].Z5.01 

        Temat: Proces produkcji obuwia i jego składniki.  

Cel ogólny: charakteryzowanie procesu produkcji w fazie montaŜu obuwia systemem klejonym. 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

zdefiniować pojecie procesu produkcyjnego, 

 

scharakteryzować proces produkcyjny i jego składniki, 

 

określić róŜnice między procesem technologicznym i produkcyjnym, 

 

scharakteryzować  przedmioty  pracy  i  środki  pracy  w  fazie  montaŜu  obuwia  systemem 
klejonym, 

 

wyjaśnić pojęcia: faza technologiczna, operacja, zabieg, czynność, ruch roboczy 

 

rozpoznać  operacje  technologiczne  zachodzące  w  fazie  montaŜu  obuwia  systemem 
klejonym, 

 

wykonać  schemat  podziału  procesu  technologicznego  montaŜu  obuwia  klejonego  na 
przykładzie modelu obuwia i dokumentacji techniczno-technologicznej oraz zaprezentować 
efekty swojej pracy. 

 

Metody nauczania: 

 

wykład informacyjny, 

 

dyskusja, 

 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

praca w grupach 4–5 osobowych. 

 

Czas: 2 godziny dydaktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

plansze ilustrujące podział procesu produkcji obuwia, 

 

schematy ilustrujące przekroje poprzeczne i podłuŜne obuwia klejonego, 

 

krótki  film  (płyta  DVD  lub  taśma  video)przedstawiający  montaŜ  obuwia  klejonego 
w zakładzie produkcyjnym, 

 

magnetowid, telewizor, 

 

model obuwia, 

 

dokumentacja technologiczna i techniczna dotycząca wybranego modelu obuwia, 

 

przybory piśmiennicze, 

 

papier formatu A4, 

 

literatura z rozdziału 7. 

 
Przebieg zajęć: 
1.

 

Sprawy organizacyjne (sprawdzenie listy obecności i gotowości do zajęć). 

2.

 

Podanie tematu, omówienie celu zajęć. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

3.

 

Wprowadzenie do tematu. 

 

nauczyciel przeprowadza wykład informacyjny na temat ogólnych wiadomości dotyczących 
organizacji pracy w zakładzie obuwniczym. Nauczyciel po wykładzie zadaje pytanie: Jakie 
piony i komórki funkcjonalne występują w przedsiębiorstwie obuwniczym? 

 

uczniowie  na  zasadzie  „burzy  mózgu”  udzielają  róŜnych  odpowiedzi,  które  zapisują  na 
tablicy. Nauczyciel ocenia i weryfikuje odpowiedzi, 

 

nauczyciel objaśnia pojęcia dotyczące procesu produkcyjnego i technologicznego, 

 

nauczyciel  prezentuje  plansze  i  wyświetla  krótki  film.  Prezentowane  przez  nauczyciela 
materiały  zawierają  liczne  informacje  z  zakresu  organizacji  procesu  produkcji,  takie  jak: 
faza technologiczna, operacja, zabiegi, czynności i ruchy robocze. Po prezentacji nauczyciel 
zadaje  pytanie:  Jaką  rolę  spełniają  poszczególne  składniki  procesu  produkcyjnego  podczas 
montaŜu obuwia klejonego? 

 

nauczyciel  typuje  do  odpowiedzi  ucznia.  Uczeń  udziela  odpowiedzi,  którą  weryfikuje 
nauczyciel.  Po  wprowadzeniu  do  tematu  nauczyciel  przydziela  zadania  poszczególnym 
grupom uczniów. 

4.

 

Realizacja tematu: 

 

nauczyciel przypomina cel ćwiczenia i omawia jego zakres i sposób wykonania, 

 

uczniowie zapoznają się z treścią przydzielonego zadania, 

 

uczniowie dokonują analizy procesu produkcyjnego w fazie montaŜu obuwia klejonego, 

 

uczniowie  na  podstawie  analizy  otrzymanego  modelu  i  dokumentacji  dokonują  podziału 
procesu  technologicznego  na  operacje  i  ewentualne  zabiegi  i  czynności  przy 
skomplikowanych  operacja  technologicznych  (np.  dotyczących  ćwiekowania,  stabilizacji 
czy teŜ prasowania podeszew itp.), 

 

uczniowie  dyskutują  podczas  rozpoznawania  procesu  technologicznego  na  podstawie 
otrzymanego modelu i dokumentacji, 

 

uczniowie  rysują  schemat  podziału  procesu  technologicznego  i  uzasadniają  wybór  części 
składowych procesu technologicznego dla otrzymanego modelu obuwia, 

 

nauczyciel obserwuje pracę uczniów, udziela rad i wskazówek, 

 

uczniowie  opisują  wykonane  schematy,  zapisują  uwagi  i  wnioski  wynikające  z  realizacji 
ć

wiczenia. 

5.

 

Po wykonaniu zadań wybrany uczeń z grupy prezentuje wykonaną pracę określając podział  
i  składniki  procesu  technologicznego  występujące  przy  montaŜu  obuwia  systemem 
klejonym. 

6.

 

Nauczyciel sprawdza zgodność wykonanej pracy według przyjętych załoŜeń. 

7.

 

Uczniowie pozostałych zespołów oceniają jakość wykonanej pracy. 

8.

 

Klasa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny wykonanego ćwiczenia. 

 

Zakończenie zajęć 

 

Praca domowa: 

Odszukaj  w  czasopismach  fachowych  lub  w  Internecie  informacje  dotyczące  organizacji 

procesu  wytwarzania  obuwia  klejonego  w  fazie  montaŜu  i  napisz  notatkę  z  przestudiowanych 
materiałów. 

 

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

– 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  zdobytych  
umiejętności. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

Scenariusz zajęć 2 

 
Osoba prowadząca: 

........................................................................... 

Modułowy program nauczania:  Technik obuwnik 311[25] 
Moduł:  

Organizacja i obsługa procesów produkcyjnych 311[25].Z5 

Jednostka modułowa:

  

Organizacja procesów wytwarzania obuwia 311[25].Z5.01 

         Temat: Kształtowanie czasu przebiegu procesu produkcyjnego.  

Cel  ogólny:  zastosowanie  metod  pomiaru  długości  cyklu  technologicznego  w  zaleŜności  od 

systemów przebiegu produkcji. 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

scharakteryzować cykl produkcji obuwia i jego składniki, 

 

rozpoznać stosowane systemy przekazywania przedmiotów pracy, 

 

obliczyć długość cyklu technologicznego w systemie szeregowym, 

 

obliczyć długość cyklu technologicznego w systemie równoległym, 

 

obliczyć długość cyklu technologicznego w systemie szeregowo-równoległym, 

 

zaprezentować wyniki obliczeń, 

 

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia. 

 

Metody nauczania: 

 

metoda ćwiczeń praktycznych. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

plansze ilustrujące metody pomiaru długości cyklu technologicznego, 

 

zestaw  danych  wyjściowych  do  obliczeń,  zawierający  wykaz  i  czas  wykonania  operacji 
technologicznych,  wielkość  partii  produkcyjnej,  ilość  detali  poddawanych  obróbce  na 
kolejnych  stanowiskach  roboczych,  ilość  stanowisk  roboczych  przewidzianych  do 
wykonania operacji, wielkość partii transportowej, zwanej takŜe partią przesyłową. 

 

przybory piśmiennicze, 

 

papier formatu A4, 

 

kalkulator, 

 

literatura z rozdziału 7. 

 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

uczniowie pracują w zespołach 2–3 osobowych. 

 
Czas: 
godzina dydaktyczna. 

 

Zadania dla ucznia: 
 

Oblicz długość cyklu technologicznego wytwarzania obuwia w określonej przez nauczyciela 

fazie technologicznej dla róŜnych systemów przepływu przedmiotów pracy. 
 
Przebieg zajęć: 
Faza wstępna 
1.

 

Określenie tematu zajęć. 

2.

 

Wyjaśnienie uczniom tematu i szczegółowych celów kształcenia. 

3.

 

Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą ćwiczeń praktycznych. 

4.

 

Podział grupy uczniów na zespoły. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

10 

Faza właściwa 
 

Praca metodą ćwiczeń praktycznych. 

Faza I. Informacje 
Pytania prowadzące: 
1.

 

Jakie  są  systemy  przepływu  przedmiotów  pracy  (elementów,  półproduktów,  wyrobów) 
w procesie produkcyjnym? 

2.

 

Jakie czynniki decydują o doborze systemu przebiegu produkcji? 

3.

 

Czym  charakteryzuje  się  system  szeregowy  i  w  jakich  okolicznościach  zaleca  się  jego 
stosowanie? 

4.

 

Czym  charakteryzuje  się  system  równoległy  i  w  jakich  okolicznościach  zaleca  się  jego 
stosowanie? 

5.

 

Czym  charakteryzuje  się  system  szeregowo-równoległy  i  w  jakich  okolicznościach  zaleca 
się jego stosowanie? 

6.

 

Jakiego  typu  przedsięwzięcia  organizacyjno-techniczne  mogą  wpłynąć  na  skrócenie  cyklu 
technologicznego wyrobu (półproduktu)? 

Faza II. Planowanie 
1.

 

Jak oblicza się długość cyklu technologicznego w systemie szeregowym? 

2.

 

Jak oblicza się długość cyklu technologicznego w systemie równoległym? 

3.

 

Jak oblicza się długość cyklu technologicznego w systemie  szeregowo-równoległym? 

4.

 

Który  ze  stosowanych  systemów  jest  najkorzystniejszy  ze  względu  na  czas  trwania  cyklu 
technologicznego i jakie są zalety i wady stosowanych systemów? 

Faza III. Ustalenie 
1.

 

Uczniowie  pracują  w  zespołach  i  charakteryzują  systemy  przepływu  przedmiotów  pracy 
w procesie produkcyjnym określonej fazy technologicznej. 

2.

 

Uczniowie dyskutują i ustalają wzory obliczeń długości cyklu technologicznego. 

3.

 

Uczniowie  konsultują  z  nauczycielem  poprawność  przyjętych  załoŜeń  do  obliczeń 
i zapisanych wzorów matematycznych. 

Faza IV. Wykonanie 
1.

 

Uczniowie zapisują (porządkują) dane do obliczeń, 

2.

 

uczniowie podstawiają dane do zapisanych wzorów matematycznych, 

3.

 

Uczniowie obliczają długość cyklu technologicznego dla róŜnych systemów przekazywania 
przedmiotów pracy. 

4.

 

Uczniowie  analizują  otrzymane  wyniki  obliczeń  i  proponują  w  dyskusji  przedsięwzięcia 
organizacyjno-techniczne, które mogą wpłynąć na skrócenie cyklu technologicznego. 

Faza V. Sprawdzanie 
1.

 

Uczniowie  sprawdzają  w  zespołach  poprawność  wykonanych  obliczeń  i  propozycji 
skrócenia cyklu technologicznego. 

2.

 

Uczniowie zgłaszają uwagi i wnioski wynikające ze sposobu dokonanych obliczeń. 

3.

 

Uczniowie w zespołach przedkładają nauczycielowi wyniki swojej pracy do oceny. 

Faza VI. Analiza końcowa 

Uczniowie  wraz  z  nauczycielem  wskazują,  które  etapy  rozwiązania  zadania  sprawiły  im 

trudności.  Nauczyciel  powinien  podsumować  całe  ćwiczenie,  wskazać  jakie  umiejętności  były 
ć

wiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

11 

5. ĆWICZENIA 

 

5.1. Proces produkcji obuwia i jego składniki 

 

5.1.1 Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 
 

Wykonaj  schemat  struktury  organizacyjnej  dla  średniej  wielkości  zakładu  produkującego 

obuwie  męskie  w  ilości  około  800  par  dziennie.  Zakład  wytwarza  dla  swoich  potrzeb 
podpodeszwy i podeszwy formowane z PCW metodą wtrysku pośredniego. 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania.  Uczniowie  powinni  przeczytać  odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiał 
nauczania. 

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

określić  piony  i  komórki  funkcjonalne  zakładu  dostosowane  do  parametrów  zawartych 
w zadaniu, 

2)

 

wykonać schemat struktury organizacyjnej, 

3)

 

określić zadania dla komórek funkcjonalnych zakładu, 

4)

 

zaprezentować wykonaną pracę, 

5)

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ć

wiczenie praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

plansze ilustrujące róŜne struktury zakładów produkcyjnych, 

 

księgi słuŜb zakładów obuwniczych, 

 

przybory piśmiennicze, 

 

papier formatu A4, 

 

literatura z rozdziału 7. 

 

Ćwiczenie 2 
 

Dokonaj podziału procesu wytwarzania obuwia na fazy technologiczne. Ze wskazanej przez 

nauczyciela fazy wybierz trzy operacje, scharakteryzuj je i podziel na zabiegi, czynności i ruchy. 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania.  Uczniowie  powinni  przeczytać  odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiał 
nauczania. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

określić  nazwy  faz  technologicznych  typowych  dla  zakładu  produkującego  obuwie  we 
wszystkich jego fazach, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

12 

2)

 

wybrać ze wskazanej przez nauczyciela fazy technologicznej trzy charakterystyczne dla tej 
fazy operacje i krótko je scharakteryzować, 

3)

 

podzielić wybrane operacje na zbiegi, czynności i ruchy, 

4)

 

zaprezentować efekty swojej pracy, 

5)

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ć

wiczenie praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

plansze ilustrujące podział procesu produkcji obuwia wytwarzanego róŜnymi systemami, 

 

dokumentacje technologiczne wytwarzania obuwia róŜnych typów, 

 

instrukcje wykonania operacji wytwarzania obuwia we wszystkich fazach technologicznych, 

 

przybory piśmiennicze, 

 

papier formatu A4, 

 

literatura z rozdziału 7. 

 
Ćwiczenie 3 
 

Wykonaj  schemat  ideowy  rozmieszczenia  stanowisk  roboczych  przy  ćwiekowaniu  obuwia 

w gniazdach przedmiotowych, montowanego systemem klejonym. 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania.  Uczniowie  powinni  przeczytać  odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiał 
nauczania. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

sprecyzować  załoŜenia  wstępne  informujące  jakiego  typu  obuwie  i  na  jakich  maszynach 
będzie ćwiekowane, 

2)

 

sporządzić wykaz maszyn i urządzeń, 

3)

 

określić  operacje  poprzedzające  ćwiekowanie  (przygotowawcze)  oraz  operacje  dotyczące 
ć

wiekowania właściwego i operacje kończące proces ćwiekowania, 

4)

 

sporządzić  schemat  ideowy  rozmieszczenia  środków  pracy,  oznaczając  kolejne  stanowiska 
robocze i rodzaj zainstalowanego wyposaŜenia, 

5)

 

wskazać wady i zalety organizacji produkcji w gniazdach przedmiotowych, 

6)

 

zaprezentować efekty wykonanej pracy, 

7)

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 
 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ć

wiczenie praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

plansze  poglądowe  ilustrujące  rozmieszczenie  stanowisk  roboczych  w  gniazdach 
przedmiotowych, 

 

prospekty  maszyn  i  urządzeń  obuwniczych  stosowanych  w  oddziałach  montaŜu  obuwia 
systemem klejonym, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

13 

 

przybory piśmiennicze, ołówki, gumki, 

 

linia z podziałką milimetrową, 

 

papier formatu A4, 

 

literatura z rozdziału 7. 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

14 

5.2. Kształtowanie czasu przebiegu procesu produkcyjnego 

 

5.2.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 
 

Długość cyklu produkcyjnego jest często wyraŜana za pomocą wzoru T

op 

= t

pz

+ t

ok 

+ t

ot

+ t

t + 

+ t

pmo 

+ t

. Przyporządkuj nazwy oznaczonym we wzorze symbolom. 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania.  Uczniowie  powinni  przeczytać  odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiał 
nauczania. 

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

wymienić czynniki determinujące długość cyklu produkcyjnego, 

2)

 

przyporządkować nazwy wymienionych czynników symbolom oznaczonym we wzorze, 

3)

 

zweryfikować otrzymany tekst i w razie potrzeby dokonać stosownych korekt, 

4)

 

zaprezentować efekty swojej pracy, 

5)

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ć

wiczenie praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

plansze  ilustrujące  przebieg  cyklu  produkcyjnego  w  czasie  w  wyrazie  analitycznym 
i graficznym, 

 

plansze ilustrujące wykaz i charakterystykę elementów składowych cyklu produkcyjnego, 

 

przybory piśmiennicze, 

 

papier formatu A4, 

 

literatura z rozdziału 7. 

 

Ćwiczenie 2 

Przez  analogię  długości  cyklu  produkcyjnego  obuwia  montowanego  systemem  klejonym 

opisanym  w  Poradniku  dla  ucznia  w  rozdziale  4.2.1.3.  określ  długość  cyklu  produkcyjnego 
obuwia  klejonego,  przy  załoŜeniu,  Ŝe  zakład  nie  wytwarza  elementów  spodowych  i  cholewek, 
kupuje je na rynku (jak kleje, teksy, woski itp.). 

 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania.  Uczniowie  powinni  przeczytać  odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiał 
nauczania. 

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

dokonać  analizy  długości  cyklu  produkcji  obuwia  klejonego  opisanego  w  poradniku  dla 
ucznia, 

2)

 

wskazać nazwy faz, które nie będą występowały w nowej strukturze organizacyjnej procesu 
produkcyjnego, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

15 

3)

 

obliczyć długość cyklu technologicznego w nowych realiach zakładu, 

4)

 

zaprezentować efekty swojej pracy, 

5)

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ć

wiczenie praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

plansze  ilustrujące  schematy  przebiegu  cyklu  produkcji  obuwia  dla  róŜnych  form  
i systemów wytwarzania obuwia, 

 

instrukcje  technologiczne  określające  wykonanie  operacji  w  podstawowych  fazach 
procesów produkcji obuwia, 

 

normy zuŜycia czasu na wykonanie typowych operacji technologicznych, 

 

materiały piśmiennicze, 

 

papier formatu A4, 

 

kalkulator, 

 

literatura z rozdziału 7. 

 
Ćwiczenie 3 

Oblicz  długość  cyklu  technologicznego  przy  produkcji  800  par  zakładek  w  systemie 

szeregowym,  równoległym  i  szeregowo-równoległym.  W  cyklu  produkcyjnym  wykonuje  się 
6 operacji,  których  czas  wykonania  dla  100  par  w  godzinach  wynosi:  t

=  0,14  ,  t

=  0,11  ,  

t

= 0,10 , t

= 0,48 , t

= 0,13 , t

= 0,09 . KaŜdą operację wykonuje odrębne stanowisko robocze 

a  ilość  par  poddawanych  równocześnie  obróbce  na  kaŜdym  stanowisku  roboczym  jest  stała  
i  równa  się  1.  Partia  transportowa  wynosi  100  par.  Zaproponuj  rozwiązania  umoŜliwiające 
skrócenie cyklu produkcyjnego. 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania.  Uczniowie  powinni  przeczytać  odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiał 
nauczania. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

zapisać  wzory  matematyczne  do  obliczania  długości  cyklu  technologicznego  w  róŜnych 
systemach przebiegu procesu, 

2)

 

obliczyć sumę czasów potrzebnych do wykonania 1 pary, 

3)

 

oznaczyć operację wymagającą najdłuŜszego (maksymalnego) czasu wykonania, 

4)

 

oznaczyć najkrótsze czasy wykonania odnoszące się do dwóch kolejnych operacji i obliczyć 
ich sumę, 

5)

 

podstawić dane zawarte w ćwiczeniu i obliczone wartości do wzorów, 

6)

 

obliczyć długość cyklu produkcyjnego w systemie szeregowym, równoległym i szeregowo-
równoległym, 

7)

 

dokonać  analizy  przeprowadzonych  obliczeń  i  otrzymanych  wyników  i  na  jej  podstawie 
wskazać  najprostsze  działania  umoŜliwiające  skrócenie  cyklu  produkcyjnego  w  systemie 
równoległym i szeregowo-równoległym, 

8)

 

zaprezentować efekty swojej pracy, 

9)

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

16 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ć

wiczenie praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

plansze  ilustrujące  zasady  obliczania  długości  cyklu  technologicznego  w  ujęciu 
matematycznym i graficznym, 

 

przybory piśmiennicze, 

 

papier formatu A4, 

 

kalkulator, 

 

literatura z rozdziału 7. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

17 

5.3. Rytmiczność produkcji 
 

5.3.1. Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 
 

Dyspozycyjny fundusz czasu pracy  w dniu roboczym po odliczeniu przerw na odpoczynek 

i potrzeby  naturalne  wynosi  450  minut.  Oblicz  rytm  produkcji  przy  montaŜu  partii  obuwia 
w ilości 800 par (plan dzienny). Wynik podaj w sekundach. 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania.  Uczniowie  powinni  przeczytać  odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiał 
nauczania. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

określić parametry wyznaczające średni rytm produkcji, 

2)

 

zapisać wzór wyraŜający wskaźnik rytmiczności, 

3)

 

podstawić dane z zadania do wzoru, przekształcając minuty na sekundy, 

4)

 

zaprezentować wyniki dokonanych obliczeń, 

5)

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ć

wiczenie praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

plansze ilustrujące zasady wyznaczania wskaźników rytmiczności produkcji, 

 

przybory piśmiennicze, 

 

papier formatu A4, 

 

kalkulator, 

 

literatura z rozdziału 7. 

 
Ćwiczenie 2 
 

Znając  takt  roboczy  R

r

  ,  który  wynosi  0,03  godziny  i  czas  potrzebny  na  zaćwiekowanie 

1 pary, t = 5,4 minuty oblicz ilość stanowisk roboczych potrzebnych do utrzymania rytmiczności 
produkcji na stanowisku roboczym. 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania.  Uczniowie  powinni  przeczytać  odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiał 
nauczania. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

określić  parametry  determinujące  ilość  stanowisk  roboczych  przy  wykonywaniu  operacji, 
która pozwala na utrzymanie rytmiczności pracy, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

18 

2)

 

zapisać  wzór  do  obliczenia  ilości  stanowisk  roboczych  niezbędnych  do  utrzymania 
rytmiczności przy wykonywaniu określonych operacji, 

3)

 

podstawić dane do wzoru, przekształcając godziny na minuty, 

4)

 

obliczyć ilość stanowisk roboczych, na których będzie ćwiekowane obuwie, 

5)

 

zaprezentować wyniki obliczeń, 

6)

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ć

wiczenie praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

plansze ilustrujące zasady wyznaczania wskaźników rytmiczności produkcji, 

 

przybory piśmiennicze, 

 

papier formatu A4, 

 

kalkulator, 

 

literatura z rozdziału 7. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

19 

5.4. Tradycyjne i współczesne systemy organizacji produkcji obuwia 
 

5.4.1. Materiał nauczania 
 

Ćwiczenie 1 
 

Spośród  tradycyjnych  systemów  organizacji  produkcji  wybierz  najkorzystniejszy  dla 

produkcji podeszew wytwarzanych z tuniskóru do obuwia damskiego w ilości 3000 par w ciągu 
8 godzin. 
 

Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania.  Uczniowie  powinni  przeczytać  odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiał 
nauczania. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

obejrzeć  krótki  film,  przezrocza  i  plansze  ilustrujące  róŜne  systemy  organizacji  procesu 
produkcyjnego, 

2)

 

dobrać maszyny i urządzenia słuŜące do realizacji procesu, 

3)

 

wymienić  i  scharakteryzować  operacje  technologiczne,  które  będą  wykonywane  przy 
produkcji podeszew, 

4)

 

określić  w  oparciu  o  normatywy  zuŜycia  czasu  i  dzienną  produkcję  ilość  i  wyposaŜenie 
stanowisk roboczych, 

5)

 

dobrać system organizacji i uzasadnić jego wybór, 

6)

 

wykonać  schemat  ideowy  rozmieszczenia  i  wyposaŜenia  stanowisk  roboczych  według 
przyjętego systemu, 

7)

 

zaprezentować wyniki swojej pracy, 

8)

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ć

wiczenie praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

plansze,  przezrocza  i  filmy  ilustrujące  róŜne  systemy  organizacji  procesów  produkcji 
stosowane w zakładach obuwniczych, 

 

instrukcje  wykonania  operacji  technologicznych  przy  produkcji  podeszew  z  materiałów 
płaskich, 

 

prospekty maszyn i rządzeń stosowanych w procesie wytwarzania podeszew z tuniskóru, 

 

kalkulator, 

 

przybory piśmiennicze, 

 

papier formatu A4, gładki i milimetrowy, 

 

literatura z rozdziału 7. 

 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

20 

Ćwiczenie 2 
 

Zaprojektuj  organizację  i  wyposaŜenie  gniazda  przedmiotowego  do  montaŜu  obuwia 

klejonego  z  cholewką  skórzaną  na  spodach  formowanych  z  poliuretanu  wytwarzanego  w  ilości 
600  par  w  czasie  8  godzin  w  systemie  RINK.  Dobierz  maszyny  i  urządzenia.  Oblicz  ilość 
stanowisk  roboczych.  Narysuj  schemat  ideowy  rozmieszczenia  i  wyposaŜenia  stanowisk 
roboczych. 

 
Wskazówki do realizacji 

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania.  Uczniowie  powinni  przeczytać  odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiał 
nauczania. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)

 

obejrzeć  filmy,  przezrocza  i  plansze  ilustrujące  sposoby  rozmieszczenia  środków  pracy 
w systemie RINK, 

2)

 

dokonać analizy otrzymanej dokumentacji montaŜu obuwia klejonego, 

3)

 

sporządzić wykaz operacji technologicznych w kolejności ich wykonywania, 

4)

 

dobrać maszyny i urządzenia, 

5)

 

ustalić  ilość  i  wyposaŜenie  stanowisk  roboczych  w  oparciu  o  dostępne  normatywy  czasu 
pracy, 

6)

 

sporządzić ideowy schemat rozmieszczenia stanowisk roboczych w systemie RINK, 

7)

 

zaprezentować efekty swojej pracy, 

8)

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z objaśnieniem, 

 

ć

wiczenie praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

 

plansze,  przezrocza  i  filmy  ilustrujące  róŜne  systemy  organizacji  procesów  produkcji 
stosowane w zakładach obuwniczych, 

 

instrukcje wykonania operacji technologicznych przy montaŜu obuwia systemem klejonym, 

 

prospekty maszyn i rządzeń stosowanych w procesie montaŜu obuwia klejonego, 

 

kalkulator, 

 

przybory piśmiennicze, 

 

papier formatu A4, gładki i milimetrowy, 

 

literatura z rozdziału 7. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

21 

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 

Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Organizacja  procesów 
wytwarzania obuwia” 
 

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

–    zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 ,10 , 11, 12, 13, 14 są z poziomu podstawowego, 
– 

zadania 15, 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za  kaŜdą  prawidłową  odpowiedź  uczeń  otrzymuje  1  punkt.  Za  złą  odpowiedź  lub  jej  brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

-

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,  

-

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego, 

-

 

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego, 

-

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  5  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz odpowiedzi:  1. c, 2. b, 3. a, 4. d, 5. a, 6. a, 7. c, 8. d9. c, 10. b, 11. a, 12. a, 

13. b, 14. c, 15. c, 16. d, 17. a, 18. a, 19. b, 20. a. 

 

Plan testu  

 

Nr  

zadania 

Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

1. 

Wskazać  zmiany  zachodzące  w  podziale  procesu 
produkcji na fazy 

2. 

RozróŜnić 

struktury 

organizacyjne 

zakładów 

obuwia 

3. 

Wskazać  kryteria  wyboru  struktury  organizacyjnej 
procesu wytwarzania obuwia 

4. 

RozróŜnić  pojęcia  dotyczące  procesu  produkcji 
obuwia 

5. 

RozróŜnić 

pojęcia 

związane 

ze 

sposobami 

rozmieszczenia stanowisk roboczych 

6. 

Zdefiniować proces produkcyjny 

7. 

Zdefiniować proces technologiczny 

8. 

Nazwać etapy operacji technologicznej 

9. 

RozróŜnić stanowiska robocze 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

22 

10. 

RozróŜnić typy produkcji stosowane w przemyśle 
obuwniczym 

11. 

RozróŜnić formy organizacji produkcji obuwia 

12. 

RozróŜnić sposoby przekazywania partii między 
stanowiskami produkcyjnymi 

13. 

Określić nazwą czas zuŜyty na wytwarzanie wyrobu 

14. 

Nazwać systemy przepływu przedmiotów pracy 
między stanowiskami roboczymi 

15. 

Przeanalizować  elementy  wzoru  matematycznego 
określającego długość cyklu produkcyjnego i podać 
ich znaczenie 

PP 

16. 

Obliczyć  długość  cyklu  technologicznego  w 
systemie równoległym 

PP 

17. 

Obliczyć  długość  cyklu  technologicznego  w 
systemie szeregowo-równoległym 

PP 

18. 

Obliczyć 

prędkość 

przenośnika 

międzyoperacyjnego w fazie montaŜu obuwia 

PP 

19. 

Obliczyć rytm (takt) roboczy przy montaŜu obuwia 

PP 

20. 

Przeanalizować  schemat  zamieszczony  na  rysunku 
i określić czego on dotyczy 

PP 

 

Przebieg testowania 
 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.

 

Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  co  najmniej  jednotygodniowym 
wyprzedzeniem. 

2.

 

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 

3.

 

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 

4.

 

Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych, jakie 
będą w teście. 

5.

 

Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 

6.

 

Zapewnij uczniom moŜliwość samodzielnej pracy. 

7.

 

Rozdaj  uczniom zestawy  zadań  testowych  i  karty  odpowiedzi,  podaj  czas przeznaczony  na 
udzielanie odpowiedzi. 

8.

 

Postaraj  się  stworzyć  odpowiednią  atmosferę  podczas  przeprowadzania  pomiaru 
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich moŜliwości). 

9.

 

Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliŜającym się czasie 
zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10.

 

Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 

11.

 

Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 

12.

 

Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które  
sprawiły uczniom największe trudności. 

13.

 

Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 

14.

 

Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 
dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 
 

Instrukcja dla ucznia 

1.

 

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 

2.

 

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

23 

3.

 

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 

4.

 

Test zawiera 20 zadań o róŜnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru. 

5.

 

Za kaŜdą poprawną odpowiedź moŜesz uzyskać 1 punkt. 

6.

 

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla kaŜdego zadania podane są 
cztery  moŜliwe  odpowiedzi:  a,  b,  c,  d.  Tylko  jedna  odpowiedź  jest  poprawna;  wybierz  ją 
i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X. 

7.

 

Staraj  się  wyraźnie  zaznaczać  odpowiedzi.  JeŜeli  się  pomylisz  i  błędnie  zaznaczysz 
odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedź, którą uwaŜasz za poprawną. 

8.

 

Test  składa  się  z  dwóch  części.  Część  I  zawiera  zadania  z  poziomu  podstawowego, 
natomiast w  części II są zadania z poziomu ponadpodstawowego i te mogą przysporzyć Ci 
trudności, gdyŜ są one na poziomie wyŜszym niŜ pozostałe (dotyczy to zadań o numerach od 
15 do 20). 

9.

 

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 

10.

 

Kiedy  udzielenie  odpowiedzi  będzie  sprawiało  Ci  trudność,  wtedy  odłóŜ  rozwiązanie 
zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny. 

11.

 

Po  rozwiązaniu  testu  sprawdź  czy  zaznaczyłeś  wszystkie  odpowiedzi  w  KARCIE 
ODPOWIEDZI. 

12.

 

Na rozwiązanie testu masz 45 minut.  

 
Materiały dla ucznia:

 

 

instrukcja, 

 

zestaw zadań testowych, 

 

karta odpowiedzi. 

 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH  

 

1.

 

Faza  technologiczna  w  nowych  strukturach  procesu  wytwarzania  obuwia,  która  jest 
najczęściej pomijana, to 
a)

 

montaŜ i wykończenie obuwia. 

b)

 

szycie cholewek. 

c)

 

obróbka elementów spodowych. 

d)

 

rozkrój skór miękkich. 

 
2.

 

Podstawowy czynnik, jaki decyduje o strukturze przedsiębiorstwa obuwniczego, to 
a)

 

rodzaj przetwarzanych materiałów. 

b)

 

wielkość produkcji. 

c)

 

profil produkcji. 

d)

 

system organizacji procesu produkcyjnego. 

 
3.

 

Podstawowym  kryterium  przy  wyborze  struktury  organizacji  procesu  produkcji  obuwia 
powinna być 
a)

 

wiedza ekonomiczna i techniczna. 

b)

 

wiedza ekonomiczna. 

c)

 

wiedza techniczna. 

d)

 

umiejętność współpracy z ludźmi. 

 
4.

 

Obróbka elementów spodowych obuwia to 
a)

 

operacja technologiczna. 

b)

 

zabieg produkcyjny. 

c)

 

czynność produkcyjna. 

d)

 

faza technologiczna. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

24 

5.

 

Zespół  stanowisk  roboczych  ugrupowanych  według  kolejności  procesu  produkcyjnego 
wykonywanego wyrobu to 
a)

 

linia produkcyjna. 

b)

 

gniazdo przedmiotowe. 

c)

 

gniazdo technologiczne. 

d)

 

potok swobodny. 

 
6.

 

Proces produkcyjny dzieli się na procesy 
a)

 

technologiczny, transportu, składowania. 

b)

 

podstawowy, pomocniczy, kontrolny. 

c)

 

podstawowy, uboczny, kontroli jakości. 

d)

 

magazynowania, naturalne, transportu. 

 
7.

 

Proces technologiczny w nowoczesnych zakładach obuwia obejmuje procesy 
a)

 

pracy, transportu, magazynowania. 

b)

 

kontroli jakości, samokontroli, składowania. 

c)

 

pracy, naturalne, kontroli. 

d)

 

pracy, pomocnicze, uboczne. 

 
8.

 

Etapy, na jakie moŜna podzielić w kolejności operację technologiczną, to 
a)

 

czynności, przejścia, mikroruchy. 

b)

 

czynności, zabiegi, treblinki. 

c)

 

treblinki, zabiegi, czynności. 

d)

 

zabiegi, czynności, ruchy. 

 
9.

 

Stanowiska  robocze,  na  których  wykonywane  są  róŜne  rodzaje  operacji  i  kaŜda  z  nich 
regularnie, w określonej kolejności powtarza się, są określane jako stanowiska 
a)

 

pomocnicze. 

b)

 

uniwersalne. 

c)

 

robocze specjalizowane. 

d)

 

wysoko specjalizowane. 

 
10.

 

W przemyśle obuwniczym rozróŜnia się następujące typy produkcji 
a)

 

na zamówienie, małoseryjna, średnioseryjna. 

b)

 

jednostkowa, seryjna, masowa. 

c)

 

potokowa, liniowa, gniazdowa. 

d)

 

gniazdowa, seryjna, ciągła. 

 

11.

 

W procesie produkcji obuwia występują dwie formy organizacji 
a)

 

potokowa, niepotokowa. 

b)

 

zautomatyzowana, niezautomatyzowana. 

c)

 

wymuszona, niewymuszona. 

d)

 

z taktem wymuszonym, z taktem niewymuszonym. 

 
12.

 

Partie  (wyrobów,  półproduktów,  elementów)  bez  względu  na  ich  ilość  mogą  być 
przekazywane 
a)

 

w całości, pojedynczymi parami, zespołami par (np. 5, 10, 15, 20 itp.). 

b)

 

pojedynczymi parami lub w całości. 

c)

 

w całości lub zespołach 5 parowych. 

d)

 

pojedynczymi parami, w półparach, w całości. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

25 

13.

 

Czas,  który  upływa  od  momentu  pobrania  materiałów  do  momentu  przekazania 
wyprodukowanego z tych materiałów obuwia nazywamy 
a)

 

cyklem wyrobu. 

b)

 

cyklem produkcyjnym. 

c)

 

procesem produkcyjnym. 

d)

 

procesem technologicznym. 

 

14.

 

Systemy przepływu środków pracy między kolejnymi stanowiskami, to 
a)

 

jednostkowy, seryjny, masowy. 

b)

 

gniazdowy, potokowy, liniowy. 

c)

 

szeregowy, równoległy, szeregowo-równoległy. 

d)

 

gniazdowy-technologiczny, gniazdowy-przedmiotowy, liniowy. 

 

15.

 

Długość cyklu produkcyjnego moŜna wyrazić ogólną zaleŜnością 
T

op 

= t

pz 

+ t

ok 

+ t

+ t

pmo 

+ t

s

. Symbol t

pz

 oznacza 

a)

 

czas trwania procesów przygotowawczych. 

b)

 

czas trwania produkcji zasadniczej. 

c)

 

czas trwania czynności pomocniczej. 

d)

 

czas trwania przerw na odpoczynek. 

 
16.

 

JeŜeli czas wykonania wszystkich operacji przy obróbce 1 pary podeszew wynosi 11 minut 
a najdłuŜszy  czas  wykonania  pojedynczej  operacji  wynosi  3  minuty  to  długość  cyklu 
technologicznego  w  systemie  równoległym  przy  produkcji  4  par  przekazywanych 
pojedynczo wyniesie 
a)

 

44 minuty. 

b)

 

22 minuty. 

c)

 

24 minuty. 

d)

 

20 minut. 

 
17.

 

JeŜeli czas wykonania wszystkich operacji przy obróbce 1 pary podeszew wynosi 11 minut 
a suma  czasów  operacji  krótszych  lub  równych  w  kaŜdej  kolejnej  parze  wykonanych 
operacji  równa  się  7  minut  to  długość  cyklu  technologicznego  w  systemie  szeregowo- 
-równoległym przy produkcji 4 par przekazywanych pojedynczo wyniesie 
a)

 

23 minuty. 

b)

 

44 minuty. 

c)

 

28 minuty. 

d)

 

22 minut. 

 

18.

 

JeŜeli  skok  przenośnika  transportującego  obuwie  wynosi  1,5  metra  a  rytm  roboczy  (takt 
roboczy)  przy  produkcji  wynosi  3  minuty,  to  prędkość  ruchu  przenośnika  wyraŜona  
w [cm 

.

 min.

-1

] wynosi 

a)

 

50. 

b)

 

33. 

c)

 

28. 

d)

 

150. 

 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

26 

19.

 

JeŜeli  czas  wykonania  operacji  wynosi  7,8  minuty,  a  detale  poddawane  są  obróbce  na 
2 stanowiskach roboczych, to rytm (takt) roboczy dla analizowanej operacji wyniesie 
a)

 

15,6 min. 

b)

 

 3,9 min. 

c)

 

23,4 min. 

d)

 

 3,8 min. 

 
20.

 

Zamieszczony  obok  na  rysunku  schemat  ilustruje  rozmieszczenie  stanowisk  roboczych 
w systemie 
a)

 

KANBAN. 

b)

 

TOYOTA. 

c)

 

RINK. 

d)

 

HAND-ON 

 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

27 

KARTA ODPOWIEDZI 

 
 

Imię i nazwisko …………………………………………………….. 
 

Organizacja procesów wytwarzania obuwia 
 

Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Numer 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1. 

 

 

 

2. 

 

 

 

3. 

 

 

 

4. 

 

 

 

5. 

 

 

 

6. 

 

 

 

7. 

 

 

 

8. 

 

 

 

9. 

 

 

 

10. 

 

 

 

11. 

 

 

 

12. 

 

 

 

13. 

 

 

 

14. 

 

 

 

15. 

 

 

 

16. 

 

 

 

17. 

 

 

 

18. 

 

 

 

19. 

 

 

 

20. 

 

 

 

Razem 

 

 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

28 

TEST 2 
Test  praktyczny  typu  „próba  pracy”  do  jednostki  modułowej  „Organizacja 
procesu wytwarzania elementów obuwia” 311[25].Z5.01. 

 

Treść zadania 

 

Zaprojektuj  schemat  ideowy  rozmieszczenia  i  wyposaŜenia  stanowisk  roboczych 

w gnieździe  przedmiotowym,  w  którym  będą  wytwarzane  podpodeszwy  skórzane  do  obuwia 
damskiego  typu  czółenka  na  wysokim  obcasie  w  ilości  2000  par  w  ciągu  8  godzinnego  dnia 
pracy. 
 

W  badaniu  osiągnięć  ucznia  w  nabywaniu  umiejętności  praktycznych  przewidzianych 

w celach  jednostki  modułowej  zaleca  się  zastosowanie  zadania  testowego  typu  „próba  pracy”. 
Zadanie  jest  tak  dobrane  aby  pozwoliło  sprawdzić  poziom  ukształtowanych  umiejętności 
w zakresie  wiedzy  teoretycznej  i  sprawności  wykonywania  czynności  praktycznych.  Uczniowi 
naleŜy  stworzyć  moŜliwość  inwencji  w  zaplanowaniu  poszczególnych  etapów  wykonywania 
zadania:  zaplanowania  powierzchni  produkcyjnej,  doboru  odpowiednich  maszyn  lub  urządzeń 
produkcyjnych  do  projektu  i  właściwego  ich  rozmieszczenia  oraz  wykazania  się  umiejętnością 
organizacji procesu produkcji. Jest to jednocześnie moŜliwość samodzielnego sprawdzenia przez 
ucznia  poziomu  nabytych  umiejętności  i dokonania  analizy  podjętych  działań  praktycznych. 
Zadaniem nauczyciela jest stworzenie warunków umoŜliwiających uczniowi wykonanie zadania 
zgodnie  z  zasadami  obowiązującymi  przy  projektowaniu  i  wyposaŜenia  stanowisk  roboczych  
w procesie wytwarzania podpodeszew i w określonym przez nauczyciela czasie. 
 
Uczeń powinien mieć udostępnione: 

-

 

prospekty maszyn i urządzeń do produkcji podpodeszew, 

-

 

dokumentację  technologiczną  i  instrukcje  technologiczne  wykonania  podstawowych 
operacji w procesie wytwarzania podpodeszew skórzanych, 

-

 

normy zuŜycia czasu pracy przy wykonywaniu operacji technologicznych, 

-

 

przybory do pisania i rysowania, gumkę i linie z podziałką milimetrową, 

-

 

papier formatu A4. 

 
Nauczyciel powinien: 

-

 

zadbać o przygotowanie odpowiedniego stanowiska pracy, 

-

 

określić załoŜenia wstępne do projektu, 

-

 

przypomnieć uczniom zasady przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz 
ochrony przeciwpoŜarowej, 

-

 

skontrolować uŜycie właściwego ubioru ochronnego, 

-

 

przydzielić uczniom niezbędną dokumentację, prospekty, przybory i papier, 

-

 

określić czas na wykonanie zadania, 

-

 

na bieŜąco nadzorować pracę uczniów, 

-

 

dokonać oceny wykonanej pracy. 

 

Instrukcja dla ucznia 

Aby wykonać zadanie powinieneś wykonać następujące czynności: 

-

 

dobrać i załoŜyć odzieŜ ochronną, 

-

 

przygotować stanowisko pracy pod względem bezpieczeństwa i higieny pracy, 

-

 

dokonać analizy udostępnionej dokumentacji i prospektów, 

-

 

określić rodzaj i kolejność wykonywanych operacji w procesie wytwarzania podpodeszew, 

-

 

dobrać maszyny i urządzenia produkcyjne w oparciu o otrzymaną dokumentację i prospekty 
maszyn, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

29 

-

 

określić normatywy czasu pracy dla wykonywanych operacji, 

-

 

ustalić  ilość  stanowisk  pracy  w  korelacji  z  planem  dziennym  (2000  par  podpodeszew) 
i normatywami czasu pracy, 

-

 

sporządzić schemat ideowy rozmieszczenia i wyposaŜenia stanowisk roboczych, 

-

 

zaprezentować efekty swojej pracy, 

-

 

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia. 

 
Umiejętności podlegające ocenie 
 

Lp. 

Czynność wykonywana przez ucznia 

Punkty 

do 

uzyskania 

Punkty 

przyznane 

1. 

Dobranie odzieŜy ochronnej 

 

2. 

Sposób analizowania otrzymanej dokumentacji 

 

3. 

Sposób analizowania otrzymanych prospektów 

 

4. 

Dobranie dokumentacji i prospektów do projektu 

 

5. 

Przygotowanie stanowiska pracy: 

 

czystość i porządek, 

 

zabezpieczenie pod względem BHP, 

 

przygotowanie  przyborów  i  papieru  do  sporządzenia 

schematu 

10 

 

6. 

Wykonywanie zadania: 

-

 

sporządzenie 

wykazu 

planowanych 

operacji 

technologicznych i wyposaŜenia stanowisk roboczych, 

-

 

dobranie maszyn i urządzeń produkcyjnych, 

-

 

określenie  ilości  stanowisk  roboczych  niezbędnych  do 
wykonania  operacji  w  oparciu  o  wielkość  produkcji 
i normatywy czasu pracy, 

-

 

sporządzenie 

schematu 

ideowego 

rozmieszczenia 

i wyposaŜenia 

stanowisk 

roboczych 

gnieździe 

przedmiotowym 

 
 

10 
15 

 
 

15 

 
 

20 

 

7. 

Zaprezentowanie wyników swojej pracy 

 

8. 

Dokonanie oceny poprawności wykonanego ćwiczenia 

 

 

Razem 

100 

 

 
Normy wymagań na poszczególne oceny szkolne: 

Ocena 

Liczba uzyskanych 

punktów 

dopuszczający 

60–70 

dostateczny  

71–80 

dobry 

81–90 

bardzo dobry 

91–100 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

30 

7. LITERATURA 
 

1.

 

Borowiecki R. i inni: Ekonomika i organizacja przedsiębiorstwa przemysłowego. PWN, Warszawa-
Kraków 1990 

2.

 

Dębski S.: Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw. Cz. I i II. WSiP, Warszawa 1994 

3.

 

Grabkowski  M.:  Obuwnictwo.  Podręcznik  dla  zasadniczej  szkoły  zawodowej.  WSiP, 
Warszawa 1992 

4.

 

Grabkowski  M.:  Technika  wytwarzania  obuwia  tom  II.  Politechnika  Radomska,  Radom 
2000 

5.

 

Instrukcja organizacji, normowania i rozliczania branŜy obuwniczej. ZPS, Łódź 1972 

6.

 

Krawczyk  E.:  Ekonomika  i  organizacja  produkcji.  Skrypt  Uczelniany  nr  12.  WyŜsza  Szkoła 
InŜynierska w Radomiu, Radom 1980 

7.

 

Pasieczny L. i inni: Tworzenie i funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Wydawnictwo Prywatnej 
WyŜszej Szkoły Biznesu i Administracji, Warszawa 1996 

8.

 

Persz T.: Obuwnictwo przemysłowe. Cz. II. WSiP, Warszawa 1989 

9.

 

Siekiera  T.:  Organizacja  i  ekonomika  procesu  produkcji  obuwia.  Poradnik  dla  wytwórców 
obuwia. CLPO, Kraków 1996 

 
Czasopisma fachowe 
Przegląd Skórzany (wydania archiwalne) 
Ś

wiat Butów (wydania archiwalne i bieŜące) 

 
Literatura metodyczna 
1. 

 

Dretkiewicz-Więch  J.:  ABC  nauczyciela  przedmiotów  zawodowych.  Operacyjne  cele 
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994 

2. 

 

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000