background image

Idea zarządzania jakością.

NORMA

ISO 9001:2000
ISO 9001:2008 

EKONOMIA DLA INŻYNIERÓW

Dr inż.Andrzej Jabłoński

Instytut Informatyki, Automatyki i 
Robotyki Politechniki Wrocławskiej

background image

Idea TQM

T - Total

Q - Quality

M - Management

( kompleksowe zarządzanie jakością )

background image

• Jakość

• Koszty

• Termin

Konkurencyjność firmy

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

“...Kiedyś w barze Pizza Hut rozlała się nam na 
stół kawa. Kelnerka natychmiast przyniosła 
następną nie żądając w zamian opłaty. 
Dlaczego? Bo Pizza Hut nie zajmuje się 
sprzedawaniem kawy. Jej produktem

jest cały 

system sprzedawania posiłków, wraz z 
atmosferą tworzoną przez aranżację wnętrza, 
kolorystykę ścian i mebli, otoczenie itd. -

tym 

produktem jest gościnność.”

Co to jest jakość !!!!!!!!!!

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

“...Znany europejski producent maszyn górniczych 
wyprodukował cudo techniki - kombajn urabiający 
węgiel sześć razy szybciej niż dotychczas 
produkowane maszyny. Grozi mu klęska, bo nikt nie 
chce kupować nowego produktu. Dlaczego? Już w 
próbnej eksploatacji kombajn trzeba było stale 
wyłączać, gdyż produkował za dużo urobku, co groziło 
zatorami w korytarzach, którymi biegną ciągi 
transportowe. Na domiar złego ciągłe włączanie 
i

wyłączanie ciężkiej maszyny powoduje wysokie 

straty energii.”

Co to jest jakość  ??????????

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

spełnienie wymagań specyfikacji 

+

sposób spełnienia wymagań  

=

jakość wyrobu

Co to jest jakość

background image

elastyczność podczas wykonywania pracy,

zdolność szybkiego reagowania,

produkty funkcjonalne i przyjazne dla użytkownika,

niezawodność terminów dostaw,

konkurencyjne ceny także przy najmniejszych seriach,

opieka nad klientem,

wysoki odsetek nowych produktów w obrotach,

różnorodność usług,

wszechobecność rynkowa,

profesjonalny system zarządzania reklamacjami.

Aspekty potrzeb klienta

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

Dlaczego klienci stosują nasze produkty?

Jaką korzyść dają im nasze produkty?

Czy nasze produkty są lepsze niż to konieczne? 

Czy poprzez rezygnację z tzw. “naddatku 
jakościowego” 
da się osiągnąć redukcję ceny?

Jakie usprawnienia przyniosłyby naszym klientom 
korzyść np. łatwa i bezpieczna obsługa, 
szybkość...?

Gdyby Państwo byli klientem, to czy także 
kupilibyście te produkty?

Przyjmuj perspektywę klienta!!!

Aspekty potrzeb klienta

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

powszechna jakość

TQC

-

total quality control

(powszechna kontrola jakości)

TQM

-

total quality management

(powszechne zarządzanie jakością)

Nowe podejście do jakości 

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

Rozpoznawanie i zaspokajanie potrzeb, 
preferencji, wymagań itd.

Rozwój 

wyrobów lub usług,

Zaprojektowanie 

które spełniają te

Wytworzenie 

potrzeby, preferencje

Sprzedaż 

wymagania itp.

Ogólny cel jakościowy

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

kontrola

sprzedaż

serwis

badanie

rynku

rozwój

wyrobu

planowanie

procesu

dostawy

produkcja

Koło jakości

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

Bez koordynacji działań :

• cele poszczególnych działów będą 

ważniejsze i zastąpią cel firmy,

• współdziałanie zostanie zagubione 

i w

konsekwencji rządził będzie przypadek

,

• błędy spowodowane brakiem koordynacji 

dają początek zachowawczym postawom 
i

wywołują zły klimat do współdziałania.

Potrzeba koordynacji

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

Potrójna rola

J.M.Juran: “Quality control handbook

dostawcy

klienci

proces

Bądź:

klientem

wykonawcą

dostawcą

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

Koordynacja za pomocą instrukcji pisemnych

ZALETY

:

• Zanim człowiek coś napisze, musi się 

dokładnie nad tym zastanowić. Często 
po raz pierwszy zastanawia się 
dokładniej właśnie dopiero przy 
pisaniu instrukcji

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

• Zanim instrukcja zostanie 

zatwierdzona, musi być 

przedyskutowana w gronie 

przedstawicieli zainteresowanych 

działów. Dyskusja po zapoznaniu 

się z napisanym projektem daje 

lepsze wyniki niż ustna wymiana 

zdań

Koordynacja za pomocą instrukcji 
pisemnych

– zalety!!

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

• Dokument pisemny chroni przed 

słabą pamięcią, ułatwia szkolenie 

młodych pracowników i stanowi 

źródło, na który można się 

powoływać

Koordynacja za pomocą instrukcji 
pisemnych – zalety !!!

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

Samosterowanie

Pracownik 

powinien 

wiedzieć, 

jakie jest 

jego zadanie

Pracownik 

powinien 

wiedzieć, jak 

w

rzeczywistości 

realizuje to 

zadanie

Pracownik 

powinien umieć 

podejmować kroki 

poprawiające 

wyniki

J.M.JURAN “Jakość, projektowanie, analiza”

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

PDCA – koło (cykl) DEMINGA 

A

P

C

D

P

lan    

(planuj)

D

o       

(wprowadzaj)

C

heck 

(sprawdzaj)

A

ction 

( działaj)

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

Poglądy konwencjonalne

Poprawa jakości jest kosztowna

Kontrola jest warunkiem 
osiągnięcia poziomu jakości

Kontrolerzy jakości odpowiadają za 
jakość

Błędy i braki są powodowane przez 
niedbalstwo pracowników

Proces produkcyjny może zostać 
zoptymalizowany przez specjalistów. 
Zmiany w procesie dokonywane 
przez pracowników są szkodliwe

Zastosowanie normatywów i 
wskaźników ilościowych pomaga w 
osiągnięciu dużej wydajności pracy

Przedsiębiorstwo Deminga 

Poglądy Deminga

Poprawa jakości prowadzi do 
zmniejszenia kosztów

Kontrola jakości następuje zbyt 
późno. Pracownicy powinni 
produkować bezbłędnie 

Jakość uzyskuje i odpowiada za nią 
kierownictwo firmy

Większość błędów i braków wynika 
ze sposobu funkcjonowania całości 
systemu firmy

Proces produkcyjny nigdy nie jest 
optymalny, może i powinien być 
ustawicznie usprawniany

Konieczna jest eliminacja wszelkich 
indywidualnych normatywów i 
wskaźników ilościowych

Maciej Zgorzelski: Hamburgery ze świętej krowy

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

Poglądy konwencjonalne

Właściwym sposobem motywowania 
pracowników jest strach przed karą i 
nadzieja na nagrodę

Pracownicy są towarem: kupuje się 
ich gdy są potrzebni i pozbywa się 
ich gdy przestają być potrzebni

Nagradzanie najlepszych i karanie 
najgorszych prowadzi do większej 
wydajności i do wyzwolenia twórczej 
inicjatywy pracowników

Należy kupować od dostawców 
oferujących najniższą cenę

Trzeba wygrać element konkurencji 
wśród dostawców

Przedsiębiorstwo Deminga 

Poglądy Deminga

Strach pracowników prowadzi prosto 
do upadku

Pracownicy muszą mieć poczucie 
bezpieczeństwa

Większość indywidualnych różnic 
efektów pracy wynika ze sposobu 
działania systemu firmy. 
Indywidualna ocena pracowników 
prowadząca do osądzania jakości ich 
pracy oraz do karania i nagradzania 
rujnuje pracę zespołową i w 
ostatecznym rozrachunku firmę

Należy kupować od dostawców 
gwarantujących dobrą jakość

Trzeba współpracować z dostawcami

Maciej Zgorzelski: Hamburgery ze świętej krowy

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

Poglądy konwencjonalne

Należy często zmieniać 
dostawców, kierując się 
głównie porównywaniem cen

Zysk przedsiębiorstwa 
osiąga się przez duże 
przychody i małe koszty

Zysk jest najważniejszym 
miernikiem działania 
przedsiębiorstwa

Przedsiębiorstwo Deminga 

Poglądy Deminga

Należy pracować z dostawcami 
nad poprawą i zmniejszaniem 
kosztów. Związki z dostawcami 
powinny być długotrwałe

Zysk przedsiębiorstwa osiąga się 
zdobywając i utrzymując 
lojalność klientów

Kierować przedsiębiorstwem 
opierając się wyłącznie na 
kryterium zysku, to jak prowadzić 
samochód, patrząc wyłącznie w 
lusterko wsteczne: widzimy gdzie 
się było, a nie dokąd się jedzie

Maciej Zgorzelski: Hamburgery ze świętej krowy

background image

ISO 9001:2000

PN-EN ISO 9001:2001

ISO 9001:2008

PN-EN ISO 9001:2009

System Zarządzania Jakością (SZJ) 

background image

Zakres stosowania normy

Normę tę mogą stosować wszystkie 

organizacje, niezależnie od ich wielkości i 

rodzaju. 

Ukierunkowana jest ona na zrozumienie i 

spełnienie wymagań klienta, a więc określonych 

potrzeb względem wyrobów danej organizacji, 

przyjęcie podejścia procesowego, dostarczanie 

wyników skuteczności procesów oraz ich ciągłe 

doskonalenie, w oparciu o obiektywne pomiary

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

ISO 9001:2000/ PN-EN ISO 9001:2001

Systemy zarządzania jakością. Wymagania

4. System zarządzania jakością
5. Odpowiedzialność kierownictwa
6. Zarządzanie zasobami
7. Realizacja wyrobu
8. Pomiary, analiza i doskonalenie

0. Wprowadzenie
1. Zakres
2. Normy powołane
3. Terminy i definicje

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

Wymagania ogólne

W celu wprowadzenia systemu:

zidentyfikować potrzebne procesy

określić powiązania procesów - mapa procesów

określić kryteria metody zapewniające ich skuteczne 

działanie i sterowanie 

zapewnić dostępność zasobów i informacji

potrzebnych do podtrzymywania, działania i 

monitorowania tych procesów

mierzyć, monitorować i analizować te procesy 

wprowadzać działania potrzebne do osiągnięcia 

planowanych wyników i ciągłych udoskonaleń

Zarządzać wszystkimi procesami zgodnie 

z wymaganiami tej normy

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

Dokumentacja 

Każda organizacja określa:

rozmiar wymaganej dokumentacji,

rodzaj użytego nośnika

Jest to uzależnione od czynników takich jak:

rodzaj i złożoność organizacji,

skomplikowania i interakcji procesów,

skomplikowania wyrobów,

znaczenia wymagań klienta,

stosowne wymagania prawne,

zademonstrowania kompetencji personelu 

wykazanie spełnienia wymagań dotyczących 

systemu zarządzania jakością.

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

Główne elementy systemu

Odpowiedzialność kierownictwa

Zarządzanie zasobami

Realizacja wyrobu

Pomiary, analiza i doskonalenie

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

Odpowiedzialność kierownictwa

uświadomienie w organizacji ważności 

spełniania wymagań klienta

i odpowiednich regulacji/ przepisów prawa

ustanowienie polityki jakości 

rozwój celów jakości

przeprowadzenie przeglądów

zapewnienia niezbędnych zasobów

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

Polityka jakości

Najwyższe kierownictwo powinno 

zapewnić, że polityka jakości:

jest spójna z misją/ strategią firmy

jest zrozumiała 

jest ciągle weryfikowana

stanowi podstawę dla 

celów jakości

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

Polityka jakości

Podstawowe problemy analizowane 
podczas formułowania polityki jakości:

kto jest klientem, 

stopień przodowania na rynku, 

cechy wyrobu:

zgodność wyrobu ze specyfikacją czy przydatność użytkowa, 

optymalizacja kosztów użytkowania czy kosztów wytworzenia 
wyrobu, 

stosunek do dostawców, 

przywództwo jakościowe ścisłego kierownictwa, 

motywowanie pracowników i ich zaangażowanie...

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

Rolls-Royce

Polityką przedsiębiorstwa jest utrzymanie jakości i niezawodności wyrobów oraz 
usług na poziomie, który nasi klienci będą uznawali za niedostępny dla każdego z 
naszych konkurentów”.

Mitsubishi

Jakość na pierwszym miejscu, wszelkie kompromisy są niedopuszczalne”

IBM

Jakość każdego z nowych wyrobów musi być w chwili wprowadzenia go na rynek 
lepsza niż jakość porównywalnego wyrobu znajdującego się już na rynku”

Bosch

Celem polityki jakościowej jest zaoferowanie naszym klientom i użytkownikom 
wyrobów nowoczesnych, niezawodnych i atrakcyjnych cenowo. Zapewnienie jakości 
należy do zadań każdego z pracowników. Promowanie świadomości jakościowej na 
wszystkich szczeblach przedsiębiorstwa to zadanie, które winno być na bieżąco 
realizowane przez kierownictwo firmy”

Polityka jakości 

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

Cele powinny być:

wymierne (mierzalne)

ekonomicznie opłacalne

formalnie ustanowione

zrozumiałe

możliwe do osiągnięcia

nagradzanie osiągniętych celów

Cele jakości

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

Najwyższe kierownictwo powinno:

przeglądać system zarządzania jakością w 

planowanych odstępach czasu, żeby zapewnić jego 

stałą

przydatność

adekwatność

skuteczność

Przegląd kierownictwa

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

Zapewnienie zasobów

Określić i dostarczyć w stosownym czasie 

zasoby:

personel 

infrastruktura

środowisko pracy

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

Realizacja wyrobu

Planowanie realizacji wyrobu

Procesy związane z klientem

Projektowanie i rozwój

Zakupy

Produkcja i dostarczanie usługi

Sterowanie wyposażeniem do 

kontroli i pomiarów

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

Pomiary, analiza i doskonalenie

Pomiary i monitorowanie

Zadowolenie klienta

Audit wewnętrzny

Pomiary i monitorowanie procesów

Pomiary i monitorowanie wyrobu

Nadzorowanie wyrobów niezgodnych

Analiza danych

Doskonalenie

Ciągłe doskonalenie

Działania korygujące

Działania zapobiegawcze

background image

Podejście 

procesowe

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

Rodzaje procesów

Procesy zarządzające 

Procesy pomocnicze

Procesy główne

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

Procesy kluczowe

Procesy kluczowe

Wizja, Misja, Polityka, Strategia

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

Przykłady procesów kluczowych

Ubezpieczalnia

Rozwój usług 
ubezpieczeniowych

Obsługa klienta

Ocena ryzyka

Lokowanie składek

Rozwój nowych 
produktów

Zakład produkcyjny

Rozwój wyrobu

Planowanie 
i sterowanie 
produkcją

Realizacja 
produkcji

Utrzymanie ruchu

Sprzedaż

Serwis

Hande

l

Zakupy 

Sprzedaż

Rozwój kadry

Badania zachowania 
klienta

Planowanie 
asortymentu

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

Przykład: Mapa procesów  

Projektowanie

Planowanie
produkcji

Zaopatrzenie

Produkcja

Serwis

Wysyłka

Planowanie 

personelu

Biznes plany 

Ustalenie celów

Kontrola 

jakości

Utrzymanie 

ruchu

Zarządzanie 

informacjami

Organizacja

background image

Struktura dokumentacji w Systemie Zarządzania 

Jakością ISO 9001:2008 

Księga Jakości

Procedury

Instrukcje, dokumentacje 

Zapisy jakości, formularze

background image

Dokumentacja Systemu Zarządzania Jakością (SZJ)

Księga Jakości - dokument, który stanowi opis 

całego SZJ w przedsiębiorstwie. 

Procedury - jest to ustalony sposób 

przeprowadzenia działań lub procesu

Instrukcje (instrukcje pracy, specyfikacje 

techniczne, DTR) - dokumenty te mają za zadanie 

dokładne opisanie pracy na stanowiskach, na 

których ich brak mógłby mieć szczególny wpływ na 

przebieg procesu i jakość wykonywanej pracy.

Zapisy - dokumenty przedstawiające wyniki lub 

dowody przeprowadzonych działań

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

background image

ISO-9001:2008 – osiem zasad jakości TQM

1.Zorientowanie na klienta (pozycja organizacji na rynku jest 

zależna od jej klientów).

2. Przywództwo (kierownictwo organizacji wypracowuje kierunki 

jego rozwoju).

3.Zaangażowanie ludzi (najcenniejszym dobrem organizacji są 

ludzie).

4. Podejście procesowe (skuteczność i efektywność organizacji 

zależą w głównej mierze od jakości realizowanych w niej 

procesów).

5. Systemowe podejście do zarządzania (zarządzanie jakością 

jest traktowane jako zarządzanie wzajemnie ze sobą powiązanymi 

procesami).

background image

ISO-9001:2008 – osiem zasad 

jakości TQM   

(c.d.)

6. Ciągłe doskonalenie (stałym celem organizacji jest ciągłe 

doskonalenie realizowanych w niej procesów).

7. Rzeczowe podejście do podejmowania decyzji 

(podejmowanie decyzji opiera się na analitycznej, logicznej bądź 

intuicyjnej analizie wszelkich dostępnych danych i informacji).

8. Wzajemne korzyści w stosunkach z dostawcami 

(tworzenie wzajemnie korzystnych stosunków z dostawcami 

materiałów i usług stanowi dla organizacji gwarancję wysokiej 

jakości).

background image

ISO 9001:2008   FINAŁ

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

Gdy organizacja spełnia wszystkie 

wymagania tej normy (dopuszcza się 

wyłączenia wymagań z rozdziału 7.3, 7.5),

może ubiegać się o wydanie stosownego 

certyfikatu. 

Certyfikat zgodności z powyższą normą 

wydaje niezależna jednostka 

certyfikująca.

background image

Motto:

Im wyższa jakość

tym niższy koszt

W. A. Shewhart

Walter Andrew Shewhart (1891 -1967), 

amerykański fizyk, inżynier i statystyk, często 

nazywany ojcem statystycznej kontroli jakości

background image

ISO 9001:2000

ISO 9001:2008

Dziękuję za 

uwagę

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

DOSTOSOWANIE  DO  WYMAGAŃ

EUROPEJSKIEGO  SYSTEMU  
ZAPEWNIENIA  BEZPIECZEŃSTWA

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

Swobodny przepływ towarów

Traktat Rzymski z roku 1957

Przed jednolitym 

rynkiem

Każde państwo 
posiadało własne 
ustawodawstwo.

Ustawodawstwo 
było 
odzwierciedleniem 
obaw danego kraju i 
lokalnych katastrof.

Handel 
ponadgraniczny był 
utrudniony.

Tworzono celowe 
bariery w handlu

Usunięcie barier w 

handlu

Wyeliminowanie ceł i 
usunięcie ograniczeń.

Wzajemne uznawanie 
produktów legalnie 
wytworzonych przez 
państwa członkowskie.

Mniej ograniczeń 
uzasadnionych ochroną 
zdrowia i życia osób...

Harmonizacja techniczna

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

Harmonizacja techniczna

Stare  podejście 

Nowe  podejście 

 Globalne podejście 

  Dyrektywa  jest  

bardzo 
szczegółowa i 
techniczna 

 

Podejście 
sektorowe 

 

Czasochłonne 
opracowanie 

  Dyrektywa  podaje 

tylko zasadnicze 
wymagania 

  Odniesienie do 

zharmonizowanyc
h norm 

  Domniemania 

zgodności 

 

  Praktyka oceny 

zgodności 

  Zaufanie 

dzięki 
kompetencj

 

przejrzystość 

 

 

 

Jakie  było  stare  podejście ? 

• 

Nakazowe 

• 

Zaleta:   łatwo ocenić zgodność 

• 

Wady:    mało miejsca na innowacje,  powolna aktualizacja. 

• 

Obawa: Europejski produkty staną się  przestarzałe w  wyniku działania 
konkurencji zagranicznej 

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

SPOSÓB POSTĘPOWANIA W CELU UZYSKANIA ZNAKU CE 

 

 

Krok l. Należy sprawdzić, czy wyrób podlega jednemu lub kilku 
rozporządzeniom 

Krok 2. Należy sprawdzić, czy wyrób spełnia zasadnicze wymagania 
określone w rozporządzeniu (lub rozporządzeniach) 

 Krok 3. Należy zapoznać się z treścią odpowiednich dla danego wyrobu 
europejskich norm zharmonizowanych i dostosowania do nich wyrobów 

 

Krok 4. Należy opracować dokumentację techniczną zawierającą elementy 

wymagane przez daną dyrektywę/dyrektywy 

Krok 5. Należy wypełnić procedurę oceny zgodności określoną dla 

danego wyrobu w rozporządzeniu 

Krok 6. Należy sporządzić i podpisać deklarację zgodności WE 

Krok 7. Należy umieścić na wyrobie oznakowanie CE 

 

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

Oznakowanie  CE

Symbol, który pokazuje 

użytkownikom, że wyrób jest 
zgodny ze wszystkimi

obowiązującymi dyrektywami,

Nanoszony przez producenta -
nigdy nie jest przyznawany przez 

jednostkę notyfikowaną,

Dyrektywa określa formę i wielkość 
oznakowania,

Towarzyszy mu numer 
identyfikacyjny jednostki 

notyfikowanej, jeżeli uczestniczyła 
ona w kontroli wytwarzania 

Sankcje za nieprawne 

stosowanie CE

Embargo na sprzedaż,

Usunięcie z rynku 
wszystkich wcześniej 
sprzedanych produktów,

Pokrycie kosztów testów 
związanych z badanym 

przypadkiem,

Jest traktowane jak 
przestępstwo 

gospodarcze

background image

TQMB FIRMA KONSULTINGOWA

DOSTOSOWANIE  DO  WYMAGAŃ

EUROPEJSKIEGO  SYSTEMU  
ZAPEWNIENIA  BEZPIECZEŃSTWA