191

www

.wsip.com.pl

Scenariusz nr 44. Henryk Sienkiewicz W pustyni i w puszczy

Temat: Czy uwaĝnie przeczytaliĂmy utwór Henryka Sienkiewicza W pustyni i w puszczy?

Tok lekcji

CzynnoĂci ucznia:

CzynnoĂci

nauczyciela:

Potrzebne 

materiaïy

Omówienie lekcji

Wprowa-

dzenie

–  rozwiÈzuje krzyĝówkÚ,

wykorzystujÈc przyniesione 

materiaïy

– odczytuje odpowiedzi i hasïo

– poprawia bïÚdy

– zapisuje temat lekcji

–  rozdaje karty 

z krzyĝówkami

–  udziela dodatko-

wych wyjaĂnieñ

(podaje ciekawostki 
z ĝycia H. Sienkie-

wicza, opowiada 
o okolicznoĂciach

powstania powieĂci)

–  podaje temat lekcji

karty

z krzyĝówkÈ

– dla grup 
(ZaïÈcznik

nr 1)

dostÚpne

materiaïy

na temat 
Henryka
Sienkiewi-
cza

•

•

ZajÚcia rozpoczynamy od rozwiÈzania krzyĝówki.

Uczniowie zostajÈ podzieleni na grupy i zmagajÈ  siÚ

z zadaniem przez okoïo 15 minut, wykorzystujÈc przy-

niesione materiaïy. Po upïywie okreĂlonego czasu 

sprawozdawca wybranej grupy podaje prawidïowe od-

powiedzi i odczytuje hasïo. Pozostaïe grupy  sprawdza-

jÈ swoje zapisy, ewentualnie poprawiajÈ je, uzupeïnia-

jÈ. W razie potrzeby nauczyciel udziela dodatkowych 

wyjaĂnieñ (tutaj jest teĝ czas na przekazanie kilku 

wybranych ciekawostek z ĝycia Henryka Sienkiewicza, 

w tym ogólnych informacji na temat okolicznoĂci po-

wstania powieĂci W pustyni  i w  puszczy), a nastÚpnie

podaje temat lekcji.

Realizacja

– czyta cicho ze zrozumieniem
– odpowiada pisemnie na po-

stawione pytania

–  rozdaje teksty 

sprawdzianu i karty 
odpowiedzi

–  zbiera sprawdziany 

spraw-

dzian z 
treĂci lek-

tury (Zaï.

nr 2)

karta

odpowiedzi
(Zaï. nr 3)

•

•

Zasadnicza czÚĂÊ lekcji to sprawdzian ze znajomoĂci

treĂci lektury, na który przeznaczamy 15–20 minut. 

Uczniowie pracujÈ samodzielnie. Po upïywie okreĂlo-

nego czasu nauczyciel zbiera sprawdziany do oceny.

192

Tok lekcji

CzynnoĂci ucznia:

CzynnoĂci

nauczyciela:

Potrzebne 

materiaïy

Omówienie lekcji

Zakoñ-

czenie

–  opowiada o wraĝeniach zwiÈ-

zanych z czytaniem lektury 

– zapisuje treĂÊ zadania domo-

wego

–  prowadzi pogadan-

kÚ na temat wraĝeñ,

jakie towarzyszyïy

uczniom podczas 
czytania lektury

–  podaje treĂÊ zadania 

domowego

Na zakoñczenie chÚtni uczniowie dzielÈ siÚ wraĝenia-

mi, jakie towarzyszyïy im podczas czytania lektury, 

np. oceniajÈ ksiÈĝkÚ, opowiadajÈ o wybranych przy-

godach bohaterów, o ulubionych postaciach. 

Zadanie

domowe

PrzygotujÚ informacje (notatki, zakïadki w ksiÈĝce) na temat elementów Ăwiata przedstawionego w poznanej powieĂci: czas, 

miejsce wydarzeñ, bohaterowie, przebieg najwaĝniejszych wydarzeñ.

193

www.wsip.com.pl

 ZaïÈcznik nr 1

1
2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

1. Miasto, w którym pisarz ukoñczyï gimnazjum.

2. Utwory Sienkiewicza byïy pisane ku „

...................

 serc”.

3. Jedno z miast, w którym wzniesiono pomnik ku czci pisarza.

4. Pseudonim Sienkiewicza.

5. Tytuï noweli wydanej w 1882 roku, majÈcy zwiÈzek z morzem.

6. Plonem podróĝy pisarza do Zanzibaru byïy „Listy z podróĝy do 

.................

”.

7. W 1905 roku Sienkiewicz otrzymaï literackÈ NagrodÚ

...................

 .

8. ImiÚ ĝony pisarza.

9. Nazwa dwutygodnika, którego Sienkiewicz byï wspóïwïaĂcicielem w la-

tach 1874–78.

10. Nazwa wydziaïu, na którym pisarz studiowaï w latach 1866–69. 

11. NajchÚtniej odwiedzana przez Sienkiewicza miejscowoĂÊ w polskich górach.

12. Wyraz z tytuïu jednej z noweli pisarza – „Janko 

...................

”.

13. W latach 1876–78 Sienkiewicz pracowaï jako korespondent „Gazety 

...................

”.

14. Znana powieĂÊ pisarza – „Ogniem i 

...................

”.

15. Nazwa pañstwa, na terenie którego znajduje siÚ Vevey – miejsce Ămierci

pisarza.

16. Miejsce urodzin Sienkiewicza – Wola 

.................................

 .

17. Nazwa cyklu powieĂci skïadajÈcego siÚ z trzech czÚĂci.

[Odpowiedzi: 1. Warszawa, 2. Pokrzepieniu, 3. Sïupsk, 4. Litwos, 5. Latarnik, 6. Afryki, 7. Nobla, 
8. Maria, 9. Niwa, 10. Prawny 11. Zakopane, 12. Muzykant, 13. Polskiej, 14. Mieczem, 
15. Szwajcaria, 16. Okrzejska, 17. Trylogia; hasïo: W pustyni i w puszczy]

RozwiÈĝ

krzyĝówkÚ:

 ZaïÈcznik nr 2

Odpowiedz na poniĝsze pytania dotyczÈce treĂci lektury W pustyni 

i w  puszczy, wybierajÈc zawsze tylko jednÈ prawidïowÈ odpowiedě.

Odpowiedzi zaznaczaj na Karcie odpowiedzi.

1.  

Wydarzenia przedstawione w książce 
rozgrywają się w

 A. 

Azji.

 B. 

Australii.

 C. 

Ameryce.

 D. 

Afryce.

2.  

Beduini, którzy przewodzili karawanie 
wiozącej porwane dzieci, to:

 

A.  Kali, Mahdi i Idrys.

 

B.  Smain, Mahdi i Gebhr.

 

C.  Idrys, Gebhr i Chamis.

 

D.  Gebhr, Idrys i Mahdi.

3.  Matka Stasia Tarkowskiego była
 A. 

Polką.

 B. 

Francuzką.

 C. 

Angielką.

 D. 

Niemką.

4.  Pies Nel wabił się
 A. 

King.

 B. 

Dingo.

 C. 

Saba.

 D. 

Reks.

5.  Mea i Kali to bohaterowie, którzy
 

A.  towarzyszyli w wędrówce dzieciom.

 

B.  brali udział w porwaniu dzieci. 

 

C.  podarowali chininę chorej Nel.

 

D.  uwolnili dzieci z rąk porywaczy.

6.  

Jak Staś nazwał kryjówkę w wielkim 
baobabie?

 A. 

Polska.

 B. 

Kraków.

 C. 

Warszawa.

 D. 

Gniezno.

7.  Podczas spotkania z Mahdim Staś
 A. 

 

przestraszył się i przyjął naukę wielkie-
go proroka.

 B. 

 

był tak przerażony, że nie odezwał się 
słowem.

 C. 

 

obiecał, że zapozna się z nauką wiel-
kiego proroka.

 D. 

 

odważnie wyznał, że jest chrześcijani-
nem.

  8.  Dzieci uwolniły się, ponieważ  
 A. 

 

porywacze uciekli na widok angiel-
skich żołnierzy.

 B. 

 

Idrys zmienił zdanie i postanowił im 
pomóc.

 

C.  Staś pozabijał porywaczy ze sztucera.

 D. 

 

porywacze zostali podstępnie otruci 
przez Kalego.

 9.  

Potężną ulewę połączoną z atakiem 
lwów dzieci przeżyły dzięki temu, że 
schroniły się

 A. 

w 

wąwozie.

 B. 

na 

drzewie.

 C. 

w 

baobabie.

 D. 

w 

rzece.

10.  W jaki sposób Staś uwolnił słonia 

uwięzionego w wąwozie?

 A. 

 

Wysadził wapienną skałę, która tara-
sowała przejście.

 B. 

 

Zbudował specjalne schody, po któ-
rych zwierzę wyszło.

 C. 

 

Wyciągnął go na specjalnych linach 
przy pomocy koni.

 D. 

 

Zbudował specjalną kładkę, po której 
zwierzę wyszło.

11.  Geograf Linde zmarł, ponieważ
 

A.  poranił go ciężko lew.

 

B.  zachorował na śpiączkę.

 

C.  poranił go ciężko dzik.

 

D.  zachorował na ospę.

12. Nasibu to Murzyn 
 A. 

 

przygarnięty przez Stasia po śmierci 
Lindego.

 

B.  zamieszany w porwanie Stasia i Nel.

 

C.  mieszkający w wiosce Kalego.

 D. 

 

towarzyszący wyprawie doktora Clarka.

13.  Latawce wypuszczane z Góry Lindego 

były robione 

 

A.  tylko z papieru.

 

B.  z rybich pęcherzy.

 C. 

z 

cienkiej 

tkaniny.

 

D.  ze specjalnej rośliny.

195

www.wsip.com.pl

14.  Nasibu podczas zbierania bananów 

na Górze Lindego został zaatakowany 
przez

 A. 

słonia.

 B. 

krokodyla.

 C. 

tygrysa.

 D. 

goryla.

15.  W jaki sposób Kali rozwiązał problem 

z czarownikami przed wyruszeniem 
w kierunku góry Kilimandżaro?

 A. 

Zabił 

czarowników.

 B. 

Uwięził 

ich.

 

C.  Zabrał ze sobą.

 

D.  Wypędził z wioski.

16.  Kto odnalazł Stasia i Nel?
 

A.  Kapitan Glen i doktor Clark.

 

B.  pan Rawlison i pan Tarkowski.

 C. 

wojownicy 

Mahdiego.

 

D.  ludzie geografa Lindego.

17.  Czarownicy, którzy zniszczyli worki 

z wodą i uciekli, zostali

 

A.  uwięzieni przez ludzi Mahdiego.

 B. 

 

zabici przez współplemieńców Kale-
go.

 

C.  pojmani przez ludzi kapitana Glena.

 

D.  rozszarpani przez dzikie zwierzęta.

18.  Młodzi Tarkowscy po ostatniej podró-

ży osiedlili się 

 A. 

we 

Francji.

 B. 

w 

Polsce.

 C. 

w 

Egipcie.

 D. 

w 

Anglii.

[Odpowiedzi: 1D, 2C, 3B, 4C, 5A, 6B, 7D, 8C, 9B, 10A, 11C, 12A, 13B, 14D, 15C, 16A, 17D, 18B]

196

 ZaïÈcznik nr 3

KARTA ODPOWIEDZI

................................................., klasa V.....

imiÚ i nazwisko

Nr zad.

Odpowiedzi

1.

B

C

D

A

2.

B

C

D

A

3.

B

C

D

A

4.

B

C

D

A

5.

B

C

D

A

6.

B

C

D

A

7.

B

C

D

A

8.

B

C

D

A

9.

B

C

D

A

Nr zad.

Odpowiedzi

10.

B

C

D

A

11.

B

C

D

A

12.

B

C

D

A

13.

B

C

D

A

14.

B

C

D

A

15.

B

C

D

A

16.

B

C

D

A

17.

B

C

D

A

18.

B

C

D

A

Liczba po

prawnych odpowiedzi: ....... / 18

Ocena:

  podpis nauczyciela 

podpis rodzica