(amw)

materiałoznawstwo

str. 1

Ceramika budowlana

Wyrobami ceramicznymi nazywamy materiały otrzymywane przez uformowanie
i wypalenie lub spieczenie glin albo mas ceramicznych zawierających glinę.

Ceramika

Mianem ceramika określa się tworzywa w stanie stałym, składające się głównie z substancji
nieorganicznych (oprócz metali i ich stopów), otrzymywane zazwyczaj przez formowanie i
kształtowanie na określone przedmioty, produkty i materiały (np. budowlane) a następnie
wypalanie i (lub) spiekanie w określonych temperaturach w zależności od oczekiwanego efektu.

Ceramika to także technologia wytwarzania takich tworzyw, czyli tworzyw ceramicznych,
produktów oraz wyrobów i materiałów budowlanych ceramicznych.

Ceramika to również nauka obejmująca badania dotyczące otrzymywania, właściwości i
zastosowania materiałów, produktów i wyrobów ceramicznych.

Dawniej do ceramiki zaliczano wyroby z naturalnych glin oraz ich mieszanin z dodatkami

substancji mineralnych i organicznych wypalane do stanu spieczenia.

Fot. 1. Przykład powszechnego zastosowania
wyrobów ceramicznych w postaci cegieł
oraz wielu odmian różnego rodzaju formatek
i kształtek elewacyjnych.

Tworzywa ceramiczne

Ogólnie charakteryzując tę grupę materiałów, można stwierdzić że tworzywa ceramiczne
odznaczają się przede wszystkim odpornością na działanie wysokiej temperatury i czynników
chemicznych, dobrymi właściwościami mechanicznymi i dielektrycznymi, oraz twardością.

Wadą tworzyw (produktów, wyrobów i materiałów) ceramicznych jest kruchość, która

uniemożliwia obróbkę mechaniczną i utrudnia łączenie wyrobów ceramicznych ze sobą lub innymi
materiałami.

Wyroby z gliny, po wymodelowaniu i osuszeniu wypalane są w ogniu.

Str. 2

Wyroby z tworzyw ceramicznych – podział i zastosowanie

Data utworzenia 2006-04-14 05:39

Data ostatniego wydruku 2006-04-14 06:53

Rodzaje wyrobów ceramicznych

Wyroby ceramiczne stosowane w budownictwie, ogólnie ze względu na strukturę i cechy
techniczne dzieli się na trzy grupy:

•

STRUKTURZE POROWATEJ,

•

STRUKTURZE ZWARTEJ (spieczonej),

•

WYROBY FAJANSOWE.

grupa I – obejmuje wyroby ceramiczne o strukturze porowatej o nasiąkliwości
wagowej do 22%; otrzymywane są przez formowanie i wypalanie gliny w
temperaturze 850 ÷ 1000°C.

Glina, której podstawowym składnikiem jest minerał ilasty kaolin (Al

2

O

3

.

2SiO

2

.

2H

2

O), w

tym zakresie wartości temperatury traci wodę chemicznie związaną, wskutek czego przestaje być
plastyczna.

Należą do niej wyroby:

 ceglarskie (cegły budowlane, cegły modularne, dziurawki i kratówki, pustaki ścienne i

stropowe, pustaki do przewodów kominowych, elementy nadproży ceramiczno-
ż

elbetowych, dachówki i gąsiory dachowe, rurki drenarskie itp.),

 szkliwione (np. kafle piecowe),
 ogniotrwałe (kształtki i cegły szamotowe, kształtki krzemionkowe izolacyjne);

grupa II – obejmuje wyroby ceramiczne o strukturze zwartej o nasiąkliwości
wagowej od 21% do 12%; produkuje się je z glin o stosunkowo niskiej
temperaturze spiekania i wysokiej temperaturze stapiania.

Otrzymywane są przez formowanie i wypalanie gliny w temperaturze spiekania, w której

niektóre minerały ulegają stopieniu, a wyrób uzyskuje bardziej zwartą i o większej wytrzymałości
strukturę.

Do tej grupy zalicza się: budowlane cegły klinkierowe, cegły kanalizacyjne, cegły

kominowe, cegły i płytki klinkierowe, płytki podłogowe terakotowe, płytki i kształtki kamionkowe
ś

cienne szkliwione, płytki kamionkowe kwasoodporne, kamionkowe rury i kształtki kanalizacyjne;

grupa III – obejmuje ceramikę i wyroby fajansowe, których nasiąkliwość
wagowa jest mniejsza od 12%, najczęściej około 6%;

Surowcem do produkcji wyrobów fajansowych jest glina ilasta, kwarc, szamot, kaolin,

skaleń – dobierane w różnych zestawieniach.

Z fajansu wytwarzane są:

 płytki ceramiczne szkliwione (okładzinowe) oraz

 wyroby porcelanowe jako przybory sanitarne, takie, jak: umywalki, miski ustępowe

zwykłe, zlewy i zlewozmywaki, pisuary, bidety, miski ustępowe – typu kompakt.

Wyroby fajansowe – płytki

ś

cienne

Płytki ścienne szkliwione produkuje się z gliny, domieszek schudzających, topników oraz szkliwa
ceramicznego.

Rozróżnia się płytki gładkie i dekorowane. Stosuje się je jako okładziny ścian

wewnętrznych w kuchniach, łazienkach, ambulatoriach, laboratoriach, sklepach, chłodniach oraz
wszędzie tam, gdzie występuje konieczność utrzymania szczególnej czystości.

(amw)

materiałoznawstwo

str. 3

Według norm europejskich (EN) jako kryterium podziału płytek ceramicznych przyjmuje

się nasiąkliwość albo metody formowania.

Fot. 2. Przykład łazienki
z elementami ceramiki
sanitarnej porcelanowej:

-

umywalka

z obudowa podejścia
kanalizacyjnego,

-

bidet,

-

muszla (miska)
ustępowa,

-

płytki ceramiczne
(okładzinowe)
ś

cienne i podłogowe.

Czas na krótki relaks: patrz rysunek pt. „Technologicznie nowoczesne myślenie” – poniżej.