Polityka zagraniczna Francji  

 
 
1.Przewrót 18 Brumiera (9.XI.1799). Napoleon z podległymi mu oddziałami wpada na salę 
obrad zgromadzenia narodowego i przerywa je. Potem zwołuje je ponownie aby przekazano 
mu funkcję I Konsula. 
1.  Reformy. Zniesienie dyrektoriatu => nowy porządek ( I Konsul, II Podkonsulowie). 

Zmiana organizacji państwa. Napisanie nowej konstytucji IV = grudzień 1779 
Napoleon dzięki konstytucji staje się popularniejszy i zyskuje ogromna władzę. 

3.  II Koalicja. Walki z drugą koalicją. Odzyskiwanie ziem utraconych przez Francję. Dwie 

zwycięskie bitwy 1800 (Hohenlindem, Marengo).Podpisywanie pokojów: 

a.  z Austrią 1801 Luneville => pod wpływ francuski powracają rep. Liguryjska  

i Cisalpejską = R. Włoska. Zgoda na istnienie r. Halweckiej i Batawskiej. 

b.  z Rosją 1801 
c.  z Neapolem 1801 Francja dostaje Elbę. 
d.  z Anglią 1802 Amiens Francja zrzeka się Egiptu i Malty. Anglia wycofuje się z wojny. 
Krótki czas pokoju. 

4.  III Koalicja. Konflikt gospodarczy z Wielką Brytanią (handel). Rywalizacja na kontynencie 

Europejskim, szlakach morskich i w posiadłościach kolonialnych. 1803 => Anglia po 
wyborze nowego premiera ( William Pitt) wchodzi w stan wojny z Francją. 1804 Napoleon 
zaczyna przygotowania do wojny. X.1805 flota francuska rozbita pod Traglafarem 
(Nelson). Francja pozbawiona możliwości walki na morzu, załamanie idei  inwazji na 
Wyspy Brytyjskie. Powstanie III Koalicji. 1805 Ulm rozbicie armii austryjackiej . 
2.XII.1805 Austerlitz => bitwa trzech cesarzy. Rozbicie armii rosyjskiej i austryjackiej 
Traktat w Bratysławie ( Austria  Francja). Austria zrzeka się Dalmacji, Wenecji i Istrii      
( włączone do Królestwa Włoskiego). Powstanie Związku Reńskiego I.1806. => Podległy 
Napoleonowi (16 państewek). Franciszek I rezygnuje z tytułu Cesarza Rzymskiego Narodu 
Niemieckiego. Burboni zostali usunięci z królestwa Neapolu ( tron dla J. Bonapartego, a 
potem dla Murata). Koniec III Koalicji. 

5.  IV Koalicja. Król Prus Fryderyk Wilhelm III nie chciał dopuścić do hegemoni francuskiej i 

chciał zaatakować Francję. Napoleon uderzył pierwszy. 14.X.1806 Jena i Auerstad => 
pokonanie armii pruskiej. Zajęcie Berlina w tym samym miesiącu. Dwie ważne decyzje: 

a.  ogłoszenie blokady kontynentalnej 
b.  zajęcie się sprawą polską 

Chęć pokonania Rosji. Bitwa pod Iławą, a potem w VI.1807 pod Friedlandem zmusiły 
Rosjan do podpisania pokoju w Tylży. Rosja zdecydowała się przestrzegać blokady 
kontynentalnej. Prusy utraciły połowę terytorium. Powstało Księstwo Warszawskie i 
Królestwo Westfalii. 

     Koniec IV Koalicji. 
6.V Koalicja. Napoleon wykorzystał sytuację walki o tron Hiszpanii i w 1808 tron hiszpański 

objął J. Bonaparte. Przeciwko niemu wystąpili chłopi i duchowni tworząc Guerrille ( mała 
wojna). Wielka Brytania wysyła do Portugalii swoją armię i zmusza Francuzów do 
wycofania się z półwyspu. Napoleon zawiera pakt z Rosją w Erfurcie. Car Rosji miał 
trzymać w szachu armię austryjacką. Napoleon natomiast przegrupował oddziały i uderzył 
na Hiszpanię. Powstaje V Koalicja. Napoleon wycofuje się z Hiszpanii . W kwietniu 1809 
Francuzi zajęli Wiedeń, a armię austryjacką rozgromili w VII.1809 pod Wagram. Austria 
oddaje Francji resztę Istrii i zgadza się na włączenie do Księstwa Warszawskiego nowej 
Galicji. Koniec V koalicji. 

7.  VI Koalicja. 1812 Napoleon chce kontynuować blokadę kontynentalną, jednak Rosja nie 

stosuje się do jej postanowień. Przygotowania do wojny z Rosją. Wielka armia 600 tyś 
ludzi. Nie dochodziło do rozstrzygającej bitwy. Wojska francuskie coraz dalej wchodziły w 
Rosję. Wojska nękała partyzantka chłopska. 7.IX.1812 wielka Bitwa pod Bordonino.  
Droga na Moskwę otwarta. Zdobycie miasta. Brak żywności (spalona). Miesiąc 
oczekiwania na pokój. Odwrót w straszliwym mrozie i śniegu. Rozbicie armii. Napoleon 
wrócił do Paryża i chciał tworzyć nową armię. Tworzyła się VI Koalicja. W X.1813 doszło 
do bitwy narodów pod Lipskiem. Napoleon przegrał. Wojska Rosyjskie wkraczały do 
Księstwa Warszawskiego. Anglia prowadziła zwycięską ofensywę w Hiszpanii. 31.III.1814 
wojska koalicyjne wkraczają do Paryża. 6.IV Napoleon został zesłany na Elbę i tam 
sprawował rządy. 

8.  100 dni i VII Koalicja. II.1815 Napoleon ląduje w Francji. Powali w miarą zbliżania się do 

Paryża wojska francuskie przechodzą na jego stronę. 20.III.1815 Napoleon wkracza do 
Paryża. Utworzona zostaje VII Koalicja. 18.VI.1815 pod Waterloo Napoleon ponosi 
klęskę. Cesarz oddaje się w ręce Anglików i zostaje zesłany na wyspę Św. Heleny i tam 
umiera. 

9.  Skład koalicji: 

II. Wieka Brytania, Rosja, Turcja, Austria, Królestwo Neapolu. 
III. Wieka Brytania, Rosja, Szwecja , Austria, Królestwo Neapolu. 
IV. Wieka Brytania, Rosja, Prusy 
V. Wieka Brytania, Austria. 
VI. Wieka Brytania, Rosja, Szwecja , Austria, Prusy, Związek Reński 
VII. Prawie wszystkie państwa Europy. 

 
 

Sytuacja wewnętrzna we Francji 

 
1.  IV Konstytucja 1799. Pełnia władzy wykonawczej  pierwszy Konsul. Konsul ma prawo 

powoływać urzędników, jako jedyny ma inicjatywę ustawodawczą. Utworzono trzy izby 
prawodawcze: Trybunat (dyskusje nad projektami ustaw), Ciało Prawodawcze 
(Głosowanie), Senat (Zgodność ustaw z konstytucją). Utrzymano cenzus majątkowy. 
Organ doradczy przy Konsulu: Rada Stanu  ministrowie nie tworzący jednak rady 
ministrów.. Przewaga władzy wykonawczej nad prawodawczą. Powołanie Plebiscytów => 
głosowanie powszechne. Obowiązuje prawo LaChapaliera zakazujące strajku robotnikom i 
łączenia się w związki zawodowe. 

2.  Kodeks Cywilny 1804. Wolność gospodarcza, prawo własności ziem nabytych w wyniku 

rewolucji, wszyscy obywatele są równi wobec prawa, pełna wolność wyznania, 
obowiązywały śluby cywilne, akta cywilne prowadziła administracja państwowa. 

3.  Podział administracyjny. Podział na departamenty (prefekt => mianowany przez szefa 

państwa),okręgi (podperfekt)  na czele miast i gmin merowie (mianowani przez prefekta). 
Zasada jednoosobowej władzy i odpowiedzialności. 

4.  Stosunki z kościołem. W 1800 papież Piłus VII otrzymał zgodę na wyjazd z Francji do 

Rzymu. 1801-1802 podpisanie konkordatu. Kościół uznaje konfiskatę swoich posiadłości 
w czasie rewolucji, nowy podział na diecezje, biskupi mieli być mianowani przez papieża za 
zgodą władz francuskich, księża będą otrzymywali pensje państwowe, ale państwo 
gwarantuje pełną swobodę kultu.1809 anektowanie przez Francję państwa kościelnego. 
Konflikt z papieżem => powtórnie wywieziony do Francji. Zmuszony do przebywania tam 
do 1814. 

5.  V Konstytucja. VII.1802. Zmiany: konsulat jest dożywotni i konsul ma prawo 

wyznaczania następcy. Nowy podział administracyjny. Przekazanie uprawnień samorządów 
lokalnych urzędnikom. 

6.  Koronowanie się Napoleona na Cesarza Francuzów. 2.XII.1804 w katedrze Notre Dame 

Napoleon koronował się przy współudziale papieża na Cesarza Francuzów. Zniesiono 
kalendarz republikański, zaprzestano świętowania rocznicy zburzenia Bastylii. Generałowie 
uzyskali nadania ziemskie. Stworzyła się arystokracja imperialna. Zależne od Francji 
republiki przekształcono w królestwa. Sam Napoleon został królem Włoch. 

Sławne wypowiedzi: 
A. Trzy dni mglistej pogody, a  stałbym się panem Londynu. => Napoleon o inwazji na Anglię 
B. Żołnierze jestem z was zadowolony. => Napoleon po bitwie trzech cesarzy pod Austerlitz 
C. Jakimże romansem było moje życie => Napoleon przed śmiercią. 
D. Kto chce zabić swojego cesarza, niechaj to uczyni. Oto jestem strzelajcie. N. Po lądowaniu. 
E.  Gwardia ginie, ale się nie poddaje => Camboronne przed samobójczą szarżą pod Waterloo. 
F.  Być Bonapartym i zostać cesarzem- cóż za degradacja => L. Courier po koronacji N.