I.

POSTANOWIENIA OGÓLNE

1.

Niniejszą instrukcję opracowano w oparciu o:

a)

Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 roku w sprawie
bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego
zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych.

b)

Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 9 czerwca 2006 roku zmieniające
rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz
specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach
górniczych.

c)

Ustawę o dozorze technicznym Dz.U. z dnia 31 grudnia 2000 roku.

d)

Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej Dz. U. z dnia 18
listopada 2003 roku w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie
eksploatacji niektórych urządzeń transportu bliskiego.

II.

PRZEDMIOT INSTRUKCJI

1.

Niniejsza instrukcja przeznaczona jest dla pracowników zatrudnionych przy obsłudze
wciągarek elektrycznych, elektryczno-ręcznych i obejmuje zasady prawidłowego
i bezpiecznego wykonywania prac.

2.

Przy obsłudze wciągarki zatrudnieni mogą być pracownicy, którzy:

a)

ukończyli kurs obsługi wciągników i wciągarek, uzyskali zaświadczenie kwalifikacyjne
uprawniające do ich obsługi oraz posiadają właściwe upoważnienia Kierownika Ruchu
Zakładu Górniczego,

b)

w/w zaświadczenie posiadają przy sobie w miejscu wykonywanej pracy,

c)

zostali zapoznani z dokumentacją techniczno-ruchową oraz zostali zapoznani z niniejszą
instrukcją za podpisem w książce instrukcji BHP.

III.

OPIS WARUNKÓW PRACY

1.

Załączenie wciągarki:

•

załączyć wyłącznik główny,

•

przekręcić kluczyk w kasecie sterującej w pozycję załącz („zał” lub „1”) Rys. 1a i 1b

•

wcisnąć przycisk na kasecie sterującej załącz („zał” lub „1”) Rys. 1a

2

2.

Opis sterowania

a)

wciągarki z napędem elektrycznym - ruch
w pionie i poziomie odbywa się przy użyciu
silników elektrycznych. Ruch wciągarki
zadawany jest z kasety sterowniczej
przedstawionej na Rys. 1a,

b)

wciągarki z napędem elektryczno-ręcznym
- ruch w pionie odbywa się przy użyciu silnika
elektrycznego i zadawany jest z kasety
sterowniczej przedstawionej na Rys. 1b,
natomiast ruch w poziomie odbywa się
poprzez ręczne ciągnięcie łańcucha napędu
poziomego.

3.

Czynności przed przystąpieniem do wykonywania pracy

Przed przystąpieniem do pracy wciągarką obsługujący ma obowiązek sprawdzić:

•

działanie wyłączników krańcowych,

•

stan krążków linowych,

•

stan zblocza, a w szczególności haka i jego zabezpieczenia (hak powinien swobodnie
obracać się w gnieździe trawersy),

•

prawidłowość układania się liny na bębnie,

•

stan liny i jej nasmarowanie,

•

działanie hamulca.

Informacje na wciągarce podające jej udźwig dopuszczalny powinny być widoczne i czytelne

z poziomu roboczego.

4.

Zasady i sposoby bezpiecznego wykonywania pracy

a)

w czasie wykonywania robót obsługa zobowiązana jest stosować ochrony osobiste
w zakresie wymaganym do bezpiecznego prowadzenia prac (okulary ochronne, pomosty
robocze, szelki bezpieczeństwa przy prowadzeniu prac na wysokości itp.),

b)

do obowiązków obsługi należy ścisłe przestrzeganie instrukcji a w szczególności
respektowanie

rygoru,

aby

masa

podnoszonego

ładunku

nie

przekroczyła

dopuszczalnego udźwigu wciągarki,

c)

zawiesia łańcuchowe, linowe oraz inne używane do zaczepienia na haku ładunkowym
wciągarki powinny mieć sprawdzoną wytrzymałość oraz powinny być ocechowane
wartością dopuszczalnego obciążenia roboczego DOR. Przy doborze należy uwzględnić:

•

rodzaj i wartość dopuszczalnych obciążeń,

•

miejsce uchwytu, sposób podnoszenia ładunku oraz warunków środowiskowych.

d)

wciągarka nie może być wykorzystywana do innych celów niż transport ładunku
w zakresie pracy góra, dół oraz przemieszczanie w poziomie,

Zabrania się używania wciągarki do odrywania, przyciągania elementów na stałe

przytwierdzonych do podłoża.

e)

miejsce pracy wciągarki powinno być oświetlone,

f)

niedozwolone jest przebywanie osób postronnych w obszarze prac transportowych
wciągarki,

3

g)

wzdłuż toru jezdnego powinno być zapewnione stałe wolne przejście dla osób
obsługujących,

h)

przed podniesieniem ładunku należy sprawdzić czy jest on umocowany na haku
w sposób pewny i jego ruch nie grozi zaczepieniem o inne elementy,

i)

w przypadku zastosowania więcej niż jednego cięgna ładunek należy nieznacznie
podnieść, sprawdzając czy są jednakowo napięte,

j)

cięgna nośne w czasie pracy wciągarki powinny być w układzie jak najbardziej
zbliżonym do pionowego,

k)

przy podnoszeniu ładunku należy unikać gwałtownych szarpnięć,

l)

w czasie podnoszenia ładunku przemieszczanie wciągarki jest niedozwolone,

m)

obsługujący powinien obserwować ładunek w czasie jego całej drogi przemieszczania.
W przypadku przemieszczania ładunku z innych poziomów aniżeli poziom sterowania
i ładunek jest niewidoczny dla obsługującego wciągarkę, przemieszczenie powinno
odbywać się przy współudziale pomocnika. Pomiędzy obsługującym i pomocnikiem
należy ustalić sygnały porozumiewawcze. Obserwację ładunku prowadzi wówczas
pomocnik.

5. Czynności do wykonania po zakończeniu pracy

a)

po zakończeniu robót należy uporządkować teren prac,

b)

po skończonej pracy linę i zblocze z hakiem oczyścić i ewentualnie zakonserwować,

c)

odstawić wciągarkę na wyznaczone miejsce postoju,

d)

wyłączyć dopływ napięcia przez naciśnięcie przycisku „wył” lub „0” (Rys. 1b)
następnie przekręcić kluczyk w kasecie sterującej w pozycję „wył” lub „0” (Rys. 1a i
1b) i wyłączyć napięcie wyłącznikiem głównym.

IV.

ZASADY POSTĘPOWANIA W SYTUACJACH AWARYJNYCH

a)

w sytuacji zagrażającej życiu, zdrowiu lub bezpieczeństwu ludzi należy natychmiast
przerwać pracę wciągarki. Ponowne jej uruchomienie może nastąpić po usunięciu
przyczyny zagrożenia,

b)

w razie zauważenia niesprawności uniemożliwiającej dalszą bezpieczną eksploatację
obsługujący zobowiązany jest przerwać pracę, opuścić ciężar i powiadomić
bezpośredniego przełożonego,

c)

operatorowi wciągarki zabrania się:

•

opuszczania stanowiska pracy,

•

stosowania nieodpowiednich cięgien (zawiesi) nośnych i zaczepów,

•

wykonywania w czasie pracy wciągarki takich czynności jak: smarowanie,
czyszczenie, regulowanie elementów będących w ruchu,

•

pozostawiania bez kontroli zawieszonego ciężaru w czasie przerw lub po
zakończeniu pracy. W przypadku braku możliwości opuszczenia ładunku obsługujący
zobowiązany jest do zabezpieczenia terenu wokół wciągarki i zawieszonego ładunku.

d)

w przypadku wystąpienia sytuacji nietypowych i nieujętych w instrukcji należy
niezwłocznie zatrzymać prowadzone roboty i powiadomić osobę dozoru ruchu oddziału
nadzorującego prace i postępować zgodnie z jej poleceniami.

ROZDZIELNIK:

NS; MS; BHP