Transformacja polskiego

rynku medialnego po 1989 r.

Wykład2

PSM, 9.10.2012

O czym będzie mowa na wykładzie:

• Źródła transformacji
• Likwidacja RSW Książka –Prasa –Ruch
• Konsekwencje prywatyzacji
• Etapy transformacji rynku prasowego
• Własność na rynku prasowym
• Modele konkurencji
• Strategie rozwojowe firm medialnych

Transformacja rynku prasowego

• 1989-1990 trudne początki
• 1990- 1992 pierwsza prywatyzacja
• 1992-1994 wtórna prywatyzacja
• 1994- 2004 pozorna stabilizacja
• 2003 – 2008 wejście „Faktu” i jakościowa

zmiana rynku

• 2008 – kryzys prasy drukowanej

Cechy mediów
drukowanych

• Zróżnicowanie rynku pod

względem jakości
dziennikarstwa (dzienniki
wysokiej jakości, tabloidy,
dzienniki specjalistyczne)

• Zróżnicowanie pod względem

sprzedaży i czytelnictwa

• Sympatie polityczne mediów

drukowanych

Transformacja rynku mediów

elektronicznych

• 1989-1992 pozorna kontynuacja
• 1993- 1997 Ustawa o radiofonii i telewizji -

kształtowanie się modelu dualnego

• 1997- 2001 powstanie oligopolu -wejście TVN
• 2001 -

2013 ?

dywersyfikacja rynku – kanały

specjalistyczne- ostra konkurencja o
reklamodawców

• 2013 - digitalizacja

Modele konkurencji na rynku

medialnym

• Monopol
• Duopol
• Oligopol
• Konkurencja niedoskonała
• Konkurencja doskonała

Strategie rozwojowe

Dywersyfikacja

- pozioma (horyzontalna)
- pionowa (wertykalna)
- multimedialna

Koncentracja

- pozioma (horyzontalna)
- pionowa (multimedialna)
- konglomeratowa (diagonalna)

Globalizacja

DYWERSYFIKACJA HORYZONTALNA

(POZIOMA)

Przedsiębiorstwo poszerza ofertę o

taki sam produkt np.

• Ringier Springer Polska - „Fakt” (2003), „Przegląd

Sportowy” i „Sport” (2007)

• Holding ITI – TVN, TVN 24, TVN
Turbo, TVN Meteo, etc.

DYWERSYFIKACJA WERTYKALNA

(PIONOWA)

Przedsiębiorstwo prowadzi działalność na

różnych poziomach produkcji,

potrzebnych do otrzymania finalnego

produktu

DYWERSYFIKACJA WERTYKALNA (PIONOWA)

POZIOMY PRODUKCJI NA RYNKU MEDIALNYM

1.

Wytwarzanie

środków produkcji

(sprzętu), np. urządzenie drukarskie,

sprzęt filmowy, wozy transmisyjne, etc.

2.

Wytwarzanie

treści (zawartości)

mediów, np. film, reportaż, zdjęcie,

artykuł, etc.

3.

Łączenie różnych treści w formę medium masowego

, np. redagowanie

całości numeru gazety, ramówki programowej stacji radiowej lub

kanału telewizyjnego;

4.

Dystrybucja mediów

czyli kolportaż, sprzedaż dekoderów, etc.

5.

Rozpowszechnianie produktów medialnych poza mediami

, za

pośrednictwem firm nie będących mediami masowymi, np. czytelnie,

biblioteki, wypożyczalnie filmów, archiwa, etc.

6.

Sprzedaż powierzchni i czasu reklamowego

przez biura reklamy,

agencje reklamowe lub domy mediowe;

7.

Prowadzenie kanałów dystrybucji

np. sieci kablowe, satelitarne,

internetowe, telematyczne.

Przedsiębiorstwo prasowe inwestuje w:

• drukarnię,

• papiernię ,

• fabrykę farb (zakup lub budowa),

• przedsiębiorstwo dystrybucji prasy,

• biuro reklamy (dom mediowy) - Agora SA,

Ringier Springer Polska, Bauer

• biuro brokera medialnego- Broker FM,

Eurozet, etc.

DYWERSYFIKACJA WERTYKALNA (PIONOWA)

DYWERSYFIKACJA MULTIMEDIALNA

Przedsiębiorstwo działające na jednym rynku

medialnym poszerza ofertę o działalność na
innym (innych) rynkach:

• 2006 r. Bauer zakupił RMF FM,
• Agora, wydawca „Gazety Wyborczej” inwestuje w portal

www.gazeta.pl oraz w radiowe stacje lokalne

KONCENTRACJA HORYZONTALNA

Przedsiębiorstwa działające na tym samym

rynku wiążą się, np. fuzja wydawnictw
prasowych np.

„Dziennik” (Axel Springer) + „Gazeta Prawna

(Infor SA),

połączenie dwóch lub więcej stacji radiowych

/kanałów telewizyjnych w sieć (TV4, RMF
MAXX);

KONCENTRACJA WERTYKALNA

Wiążą się przedsiębiorstwa prowadzące

działalność na różnych poziomach produkcji,
występujące w relacji sprzedawca – nabywca,

np. fuzja kanału telewizyjnego i wytwórni

filmowej,

KONCENTRACJA DIAGONALNA /

KONGLOMERATOWA

Wiążą się firmy działające na różnych

rynkach przemysłowych lub usługowych,

np. fuzja wytwórni filmowej z producentem

samochodów (fuzja General Electric i NBC, Canal
Plus i wodna spółka Vivendi).

Polska:
Hajdarowicz (nieruchomości, farmaceutyki,

nieruchomości, przemysł filmowy)

Solorz (bankowość, ubezpieczenia, telekomunikacja )

GLOBALIZACJA

• Wymiana międzynarodowa usług i produktów

(zakup filmowych produkcji w USA przez kanały

telewizyjne w innych krajach, np. „Słoneczny Patrol”

opery mydlane;

• Umiędzynarodowienie praw autorskich i koncepcji

(np. programy na licencji „Big Brother”,

„Milionerzy”, „Taniec z Gwiazdami”);

• Przepływ i umiędzynarodowienie kapitału, np.

inwestycje Ringiera Axela Springiera w rynek

mediów drukowanych, ekspansja MTV w różnych

częściach świata.

Literatura obowiązkowa do tematu:

• B. Dobek-Ostrowska (2011), Polski system medialny na

rozdrożu, Wrocław: WUWr.

• B. Dobek-Ostrowska (2007), Współczesne systemy medialne:

zewnętrzne ograniczenia rozwoju, w: B. Dobek-Ostrowska
(red.)Media masowe na świecie, Wrocław: WUWr, s. 15-60.

• B. Dobek-Ostrowska (2006), Miejsce i rola mediów masowych

w procesach demokratyzacyjnych, w: B. Dobek-Ostrowska
(red.) Media masowe w demokratyzujących się systemach
politycznych, Wrocław: WUWr, s. 11-36.