background image

Teoria polityki – pojęcia, kategorie, instytucje.

Antropologia polityki
Jest subdyscypliną antropologii i ogólnie mówiąc bada pochodzenie(źródła polityki) w jej
związku   z   człowiekiem(jego   naturę   i   moc).
  W   teorii   polityki   antropologia   jest   ważna,
albowiem sięga do źródeł historycznych polityki, a więc do natury ludzkiej(antropologia jako
historia myśli politycznej).
Człowiek jest z natury istotą polityczną – homo politicus, jest więc z polityką nierozerwalnie
związany.   Polityka   jest   niejako   przeznaczeniem   człowieka,   bo  przenika   ona   wszystkie
aspekty stosunków międzyludzkich
.

Filozofia polityki
Filozofia ukazuje politykę poprzez relacje między ludźmi. Sama filozofia ma głębszy wgląd
w   naturę   człowieka,   bo   polityka   zatrzymuje   się   na   jego   społecznej   warstwie(miejsce   w
zbiorowości i relacje w niej zachodzące).

background image

Stosunki polityczne
Ta kategoria odnosi się do całego społeczeństwa – podmiotów indywidualnych i zbiorowych. 
Stosunki   to   wieloaspektowy   układ   więzi,   oddziaływań,   relacji   podmiotów   polityki   w
powiązaniu z jej przedmiotem(władzą).
Stosunki te pojawiają się, bo człowiek jest istotą polityczną i poprzez to wchodzi w relacje z
innymi – stosunki,  w odniesieniu do władzy.
W   państwach   demokratycznych   stosunki   opierają   się   na   sprzężeniu   zwrotnym   –
społeczeństwo jest nosicielem władzy, którą przekazuje swoim przedstawicielom(aparat
państwowy), by ją nad nimi sprawowała
. Stosunki w demokracji są publiczne, czyli jawne.
Tylko   w   ten   sposób   obywatele   są   w   stanie   poznać   i   zrozumieć   mechanizm   władzy,
ukształtować swoje oczekiwania i wartości – stać się autonomiczną istotą polityczną.
Stosunki  polityczne   mogą  mieć  charakter  konstruktywny  lub  destruktywny.  Zależy  to   od
różnych   czynników,   m.in.  konsens   polityczny,   czyli   porozumienie   między   podmiotami
politycznymi(władzy)

Instytucje polityczne
Instytucją polityczną  jest państwo, jako polityczna organizacja społeczeństwa w całości.
Będzie to więc i rząd i resort i struktury organizacyjne funkcjonujące poza aparatem władzy
państwowej. 
Główne instytucje stanowią ogniwa systemu politycznego(państwo, partie) a inne są poza tym
systemem(lobby polityczne). Instytucje polityczne są areną działalności politycznej.

Władza polityczna
Polityka   łączy   się   bezpośrednio   z   władzą,   jako   że   polityka   to   dążenie   do   uzyskania   i
utrzymania władzy. Władza bez polityki nie ma swego właściwego sensu. Zgodnie z def.
władza to możliwość skutecznego narzucania swojej woli innym
Możliwość to syt. w której podmiot polityki swobodnie podejmuje decyzje wyrażające jego
wolę. 
Skuteczność   to   osiąganie   zamierzonego   celu,   poprzez   dobrowolne   lub   przymusowe
podporządkowanie się woli adresatom działań. A więc podmiot polityki może korzystać z
autorytetu politycznego lub środków przymusu.
Możliwość i skuteczność to główne kategorie władzy w ogóle. Poprzez te kategorie władza
tworzy układ nadrzędności i podrzędności
(cecha władzy!). Tworząc ten podział, władza
dzieli społeczeństwo, na tych, którzy mają władzę, i tych którzy jej nie mają. Doprowadza to
do chęci sięgnięcia po nią.
Stąd władza polityczna staje się głównym celem ludzi, którzy, zdobywając ją, organizują się
w   struktury   organizacyjne   państwa.  Władza   polityczna   znajduje   wyraz   w   strukturach
organizacyjnych państwa.
  Struktury te, podobnie jak ludzie sprawujący władzę w ramach
tych struktur, działają w granicach norm prawnych.
Cechą władzy politycznej będzie dodatkowo działanie w ramach norm prawnych, które tę
możliwość i skuteczność legitymizują.

Czyli: władza polityczna to możliwość skutecznego narzucania woli innym przez ludzi którzy
tę   władzę   zdobyli,   zorganizowali   się   w   legalne   struktury   organizacyjne   i   posiadający
legitymizowane środki przymusu bądź autorytet polityczny by tę władzę egzekwować.

Rynek polityczny
Wiąże się bezpośrednio z istnieniem  demokracji  a więc  pluralizmu  myśli politycznej i w
związku z tym partii politycznych, gdzie różne wersje polityki funkcjonują w społeczeństwie,

background image

jak   różne   produkty   na   rynku,   stąd   rynek   polityczny;)   Partie   polityczne   działają   tu   jak
producenci, którzy starają się swój towar(politykę) sprzedać społeczeństwu.
Zgodnie   z   tym,   w   Polsce   pojawiło   się   to   w   latach   90-tych,   po   upadku   systemu
komunistycznego.   Polityka,   jak   towar,   jest   produkowana,   dystrybuowana   na   rynek   i
reklamowana, np. w postaci kampanii wyborczych.
Problemem   rynku   politycznego   zajmuje   się  teoria   marketingu   politycznego.   Marketing
polityczny   powstał   poprzez   zaadoptowanie   przez   nauki   polityczne   podstawowych
pojęć(kategorii) rynkowych z ekonomii na obszar polityki, a dokładnie: 
1). Rynek

Rynek   polityczny

 

   tworzy  obszar   całego   kraju,   ponieważ   zgodnie   z   konstytucją,

wybory(prezydenckie,   samorządowe,   parlamentarne   i   referenda   ogólnokrajowe)   są
powszechne.   Tu   więc   jest   przygotowywana   transakcja   kupna   –   sprzedaży   towaru.
Specyficzną   cechą   rynku   politycznego   jest   to,   że   nie   działa   on,   jak   rynek
ekonomiczny, zgodnie z grą popytu i podaży, ale jest sztucznie kreowany przez
organy państwowe.

2). Towar

Na towar polityczny składają się: doktryna politycznaprogram wyborczypolitycy.
Ci   ostatni   postrzegani   są   również   jako   sprzedawcy,   towarowość   wiąże   się   ściśle   z
okresem wyborczym.

3). Dystrybucja, promocja i reklama

Dystrybucja   odbywa   się   przy   udziale   organów   państwowych,   a   więc   np.   komisji
wyborczych i innych podmiotów(producentów polityki). Z promocją wiąże się ściśle
pojęcie  public   relations,   mediami.   Obecnie   powstaje   sieć   wyspecjalizowanych   film
marketingu politycznego.

4). Cena towaru
To kategoria umowna, bowiem cena  towaru politycznego  nie ma wartości materialnej i nie
zapewnia   nabywcy   ani   gwarancji   ani   rękojmi(zgodnie   z   konstytucją   brak   jest
odpowiedzialności osób wybranych do sprawowania władzy przed wyborcami).

  Ceną towaru politycznego jest przyzwolenie przez wyborców na sprawowanie przez
określone jednostki władzy.

W marketingu politycznym akt wyborczy to transakcja kupna towaru.