Teoria polityki – pojęcia, kategorie, instytucje.

Antropologia polityki
Jest subdyscypliną antropologii i ogólnie mówiąc bada pochodzenie(źródła polityki) w jej
związku z człowiekiem(jego naturę i moc). W teorii polityki antropologia jest ważna,
albowiem sięga do źródeł historycznych polityki, a więc do natury ludzkiej(antropologia jako
historia myśli politycznej).
Człowiek jest z natury istotą polityczną – homo politicus, jest więc z polityką nierozerwalnie
związany. Polityka jest niejako przeznaczeniem człowieka, bo przenika ona wszystkie
aspekty stosunków międzyludzkich.

Filozofia polityki
Filozofia ukazuje politykę poprzez relacje między ludźmi. Sama filozofia ma głębszy wgląd
w naturę człowieka, bo polityka zatrzymuje się na jego społecznej warstwie(miejsce w
zbiorowości i relacje w niej zachodzące).

Stosunki polityczne
Ta kategoria odnosi się do całego społeczeństwa – podmiotów indywidualnych i zbiorowych.
Stosunki to wieloaspektowy układ więzi, oddziaływań, relacji podmiotów polityki w
powiązaniu z jej przedmiotem(władzą).
Stosunki te pojawiają się, bo człowiek jest istotą polityczną i poprzez to wchodzi w relacje z
innymi – stosunki, w odniesieniu do władzy.
W państwach demokratycznych stosunki opierają się na sprzężeniu zwrotnym –
społeczeństwo jest nosicielem władzy, którą przekazuje swoim przedstawicielom(aparat
państwowy), by ją nad nimi sprawowała. Stosunki w demokracji są publiczne, czyli jawne.
Tylko w ten sposób obywatele są w stanie poznać i zrozumieć mechanizm władzy,
ukształtować swoje oczekiwania i wartości – stać się autonomiczną istotą polityczną.
Stosunki polityczne mogą mieć charakter konstruktywny lub destruktywny. Zależy to od
różnych czynników, m.in. konsens polityczny, czyli porozumienie między podmiotami
politycznymi(władzy)

Instytucje polityczne
Instytucją polityczną jest państwo, jako polityczna organizacja społeczeństwa w całości.
Będzie to więc i rząd i resort i struktury organizacyjne funkcjonujące poza aparatem władzy
państwowej.
Główne instytucje stanowią ogniwa systemu politycznego(państwo, partie) a inne są poza tym
systemem(lobby polityczne). Instytucje polityczne są areną działalności politycznej.

Władza polityczna
Polityka łączy się bezpośrednio z władzą, jako że polityka to dążenie do uzyskania i
utrzymania władzy. Władza bez polityki nie ma swego właściwego sensu. Zgodnie z def.
władza to możliwość skutecznego narzucania swojej woli innym.
Możliwość to syt. w której podmiot polityki swobodnie podejmuje decyzje wyrażające jego
wolę.
Skuteczność to osiąganie zamierzonego celu, poprzez dobrowolne lub przymusowe
podporządkowanie się woli adresatom działań. A więc podmiot polityki może korzystać z
autorytetu politycznego lub środków przymusu.
Możliwość i skuteczność to główne kategorie władzy w ogóle. Poprzez te kategorie władza
tworzy układ nadrzędności i podrzędności(cecha władzy!). Tworząc ten podział, władza
dzieli społeczeństwo, na tych, którzy mają władzę, i tych którzy jej nie mają. Doprowadza to
do chęci sięgnięcia po nią.
Stąd władza polityczna staje się głównym celem ludzi, którzy, zdobywając ją, organizują się
w struktury organizacyjne państwa. Władza polityczna znajduje wyraz w strukturach
organizacyjnych państwa. Struktury te, podobnie jak ludzie sprawujący władzę w ramach
tych struktur, działają w granicach norm prawnych.
Cechą władzy politycznej będzie dodatkowo działanie w ramach norm prawnych, które tę
możliwość i skuteczność legitymizują.

Czyli: władza polityczna to możliwość skutecznego narzucania woli innym przez ludzi którzy
tę władzę zdobyli, zorganizowali się w legalne struktury organizacyjne i posiadający
legitymizowane środki przymusu bądź autorytet polityczny by tę władzę egzekwować.

Rynek polityczny
Wiąże się bezpośrednio z istnieniem demokracji a więc pluralizmu myśli politycznej i w
związku z tym partii politycznych, gdzie różne wersje polityki funkcjonują w społeczeństwie,

jak różne produkty na rynku, stąd rynek polityczny;) Partie polityczne działają tu jak
producenci, którzy starają się swój towar(politykę) sprzedać społeczeństwu.
Zgodnie z tym, w Polsce pojawiło się to w latach 90-tych, po upadku systemu
komunistycznego. Polityka, jak towar, jest produkowana, dystrybuowana na rynek i
reklamowana, np. w postaci kampanii wyborczych.
Problemem rynku politycznego zajmuje się teoria marketingu politycznego. Marketing
polityczny powstał poprzez zaadoptowanie przez nauki polityczne podstawowych
pojęć(kategorii) rynkowych z ekonomii na obszar polityki, a dokładnie:
1). Rynek

⇒

Rynek polityczny

tworzy obszar całego kraju, ponieważ zgodnie z konstytucją,

wybory(prezydenckie, samorządowe, parlamentarne i referenda ogólnokrajowe) są
powszechne. Tu więc jest przygotowywana transakcja kupna – sprzedaży towaru.
Specyficzną cechą rynku politycznego jest to, że nie działa on, jak rynek
ekonomiczny, zgodnie z grą popytu i podaży, ale jest sztucznie kreowany przez
organy państwowe.

2). Towar

⇒

Na towar polityczny składają się: doktryna polityczna, program wyborczy, politycy.
Ci ostatni postrzegani są również jako sprzedawcy, towarowość wiąże się ściśle z
okresem wyborczym.

3). Dystrybucja, promocja i reklama

⇒

Dystrybucja odbywa się przy udziale organów państwowych, a więc np. komisji
wyborczych i innych podmiotów(producentów polityki). Z promocją wiąże się ściśle
pojęcie public relations, mediami. Obecnie powstaje sieć wyspecjalizowanych film
marketingu politycznego.

4). Cena towaru
To kategoria umowna, bowiem cena towaru politycznego nie ma wartości materialnej i nie
zapewnia nabywcy ani gwarancji ani rękojmi(zgodnie z konstytucją brak jest
odpowiedzialności osób wybranych do sprawowania władzy przed wyborcami).

⇒

Ceną towaru politycznego jest przyzwolenie przez wyborców na sprawowanie przez
określone jednostki władzy.

W marketingu politycznym akt wyborczy to transakcja kupna towaru.