Kalendarz PWN 2014

Zapisz się do Akademii Maturalnej PWN i pobierz swój indywidualny kalendarz maturalny >> www.akademiaPWN.pl

poziom podstawowy

poziom rozszerzony

TYDZIEŃ 1

(1 tydzień)

30 września-

-4 października

Substancje chemiczne i ich właściwości

Pojęcia

substancja chemiczna, substancja prosta i substancja złożona,

alotropia

, opis doświadcze-

nia (czynności, obserwacje, wnioski), właściwość fizyczna, właściwość chemiczna, przemiana
fizyczna, stany skupienia, wzory: sumaryczny, strukturalny, empiryczny, rzeczywisty, wzór
elektronowy (Lewisa), reakcja chemiczna, substraty, produkty, równanie reakcji chemicznej,
typy reakcji chemicznych (synteza, analiza, wymiana pojedyncza, wymiana podwójna), metale,
niemetale, karta charakterystyki substancji chemicznej, znaki (piktogramy) ostrzegawcze

Zagadnienia

1. Różnica pomiędzy substancją prostą i związkiem chemicznym.

Odmiany alotropowe węgla, fosforu, tlenu, siarki.

3. Właściwości substancji określane za pomocą zmysłów. Sposoby badania właściwości

fizycznych substancji (rozpuszczalność, oddziaływanie z magnesem, przewodnictwo
cieplne i elektryczne).

4. Odróżnianie właściwości fizycznych od właściwości chemicznych.
5. Odróżnianie procesów (przemian) fizycznych od reakcji (przemian) chemicznych.
6. Makroskopowa i mikroskopowa charakterystyka stanów skupienia. Przemiany stanów

skupienia (topnienie, krzepnięcie, parowanie, skraplanie, sublimacja, resublimacja).

7. Mikroskopowa interpretacja przemian stanów skupienia.
8. Identyfikacja typu reakcji chemicznej na podstawie równania reakcji.
9. Wspólne cechy metali.
10. Zastosowania metali: Mg, Al, Zn, Sn, Fe, Cu, Ag, Au,

Cr, Mn

11.

Wewnętrzna budowa metali.

12. Różne kryteria podziału metali.
13. Reakcje metali z kwasami i wodą.
14. Metody otrzymywania metali.
15. Przyporządkowanie piktogramom odpowiednich zagrożeń.

odwołania

Trener. Rozdział 3

Zadania. Rozdział 1

Repetytorium. Rozdział 1

Zapisz się do Akademii Maturalnej PWN i pobierz swój indywidualny kalendarz maturalny >> www.akademiaPWN.pl

poziom podstawowy

poziom rozszerzony

Doświadczenia

1. Podstawowe czynności laboratoryjne: ogrzewanie substancji w probówce (znak X pod na-

czyniem ogrzewanym na rysunku), sączenie, badanie zapachu substancji,

miareczkowanie

2. Badanie właściwości fizycznych: rozpuszczalności, przewodnictwa cieplnego

i elektrycznego, oddziaływania z magnesem.

3. Sublimacja i resublimacja jodu.
4. Stapianie i spalanie parafiny.
5. Reakcja syntezy jodu z magnezem w obecności wody jako katalizatora.
6. Rozkład węglanu wapnia.
7. Reakcja magnezu z tlenkiem węgla(IV) jako przykład wymiany pojedynczej.
8. Reakcja strącania osadu, np. PbI

, jako przykład wymiany podwójnej.

9. Badanie zachowania się metali (Na, Ca, Mg, Zn, Fe, Cu) wobec wody.
10. Działanie kwasu solnego na metale (Mg, Al, Zn, Cu, Ag).

TYDZIEŃ 2

(1 tydzień)

7-11 października

odwołania

Trener. Rozdział 3

Zadania. Rozdział 6

Repetytorium. Rozdział 5

Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne

Pojęcia

mol, liczba Avogadra, masa molowa, objętość molowa,

warunki normalne i warunki standar-

dowe, równanie Clapeyrona

, prawo zachowania masy (Lavoisier, Łomonosow), prawo stałości

składu związku chemicznego (Proust), prawo Avogadra, prawo stałych stosunków objętościo-
wych (Gay-Lussac),

wydajność reakcji chemicznej

Zagadnienia

1. Obliczanie masy molowej. Przeliczanie masy substancji na liczbę moli tej substancji.
2. Obliczanie liczby moli, atomów i cząsteczek, masy i objętości podanej ilości

substancji.

3. Ustalanie wzoru związku na podstawie jego składu procentowego, stosunku masowego

i objętościowego składników.

4. Zastosowanie objętości molowej gazu do obliczania przybliżonej gęstości gazu w warun-

kach normalnych (

dla innych warunków p i T

5. Względna gęstość gazów (średnia masa molowa powietrza



29 g/mol)

Zapisz się do Akademii Maturalnej PWN i pobierz swój indywidualny kalendarz maturalny >> www.akademiaPWN.pl

poziom podstawowy

poziom rozszerzony

6. Obliczanie stosunków masowych pierwiastków w związku chemicznym.
7. Obliczanie składu związku chemicznego w procentach masowych.
8. Jakościowa i ilościowa interpretacja równania reakcji w ujęciu molowym, masowym

i objętościowym.

9. Obliczenia masy, liczby moli lub objętości (dla gazów) substratu lub produktu na podsta-

wie równania reakcji chemicznej w warunkach normalnych (

dla innych warunków p i T

10. Zastosowanie do obliczeń równania Clapeyrona.

Doświadczenia

1. Reakcja żelaza z siarką. Weryfikacja prawa zachowania masy.
2. Elektroliza wody, pomiar objętości produktów reakcji oraz ilościowa interpretacja wyników.

Stosunki masowe i objętościowe wodoru i tlenu.

3. Reakcja cynku z kwasem solnym. Pomiar objętości wydzielonego wodoru i masy

przereagowanego cynku. Ilościowa interpretacja wyników pomiaru.

Pojęcia

atom, proton, neutron, elektron, jądro atomowe, liczba atomowa Z, liczba masowa A,
atomowa jednostka masy, masa atomowa, powłoka elektronowa,

dualizm korpuskularno-

-falowy de Broglie’a, zasada nieoznaczoności Heisenberga, funkcja falowa, orbital atomowy,
spin elektronu, liczba kwantowa (n, l, m, m

), kontur orbitalu

, powłoka,

podpowłoka

, konfigu-

racja elektronowa (zapis powłokowy typu K L M…),

konfiguracja elektronowa jako rozmiesz-

czenie elektronów na orbitalach

elektrony sparowane i niesparowane, jonizacja atomu,

energia jonizacji

Zagadnienia

1. Rozwój poglądów na budowę atomu.
2. Atom jako najmniejsza część pierwiastka chemicznego.
3. Charakterystyka cząstek, z których jest zbudowany atom (ładunek elektryczny, przybliżo-

na masa [u]).

4. Określanie na podstawie zapisu liczby cząstek, z których jest zbudowany atom.

Budowa atomu

odwołania

Trener. Rozdział 1

Zadania. Rozdział 2

Repetytorium. Rozdział 2

TYDZIEŃ 3

(1 tydzień)

15-18 października

Zapisz się do Akademii Maturalnej PWN i pobierz swój indywidualny kalendarz maturalny >> www.akademiaPWN.pl

poziom podstawowy

poziom rozszerzony

5. Zapisywanie konfiguracji elektronowej atomów o Z = 1 ÷

20 oraz prostych jonów

oraz ustalanie liczby elektronów walencyjnych.

6. Hipoteza de Broglie’a, zasada nieoznaczoności Heisenberga.
7. Funkcja falowa i jej probabilistyczna interpretacja.
8. Orbital atomowy jako funkcja falowa.
9. Liczby kwantowe n, l, m, m

: zakres wartości, wielkość kwantowana.

10. Określanie możliwych wartości pozostałych liczb kwantowych dla n = 1, 2, 3.
11. Kontury orbitali s, p, d.
12. Określenie liczby orbitali w danej podpowłoce /powłoce.
13. Zasady rozmieszczania elektronów na orbitalach (zakaz Pauliego, reguła Hunda).
14. Zapis konfiguracji elektronowych atomów pierwiastków o Z = 1 ÷ 40 (zapis pełny,

skrócony z symbolem helowca i „klatkowy”) oraz ich prostych jonów; ustalenie liczby
elektronów walencyjnych.

15. Określanie liczby elektronów niesparowanych.
16. Typowe stopnie utlenienia pierwiastka.

17. Zapisywanie równań przedstawiających proces jonizacji atomu.

18. Konfiguracja elektronowa atomu; pierwsza (druga, itd.) energia jonizacji

i charakterystyczne skoki ich wartości.

odwołania

Trener. Rozdział 1

Zadania. Rozdział 2

Repetytorium. Rozdział 2

Izotopy i promieniotwórczość

TYDZIEŃ 4

(1 tydzień)

21-25 października

Pojęcia

izotopy,

izotony, izobary

, promieniotwórczość naturalna, rozpady a, b

i g, okres połowiczne-

go rozpadu, trwałość izotopów,

sztuczne przemiany jądrowe

Zagadnienia

1. Izotopy pierwiastka.

Izobary i izotony.

2. Atomowa jednostka masy. Masa atomowa.

3. Obliczanie masy atomowej na podstawie składu izotopowego pierwiastka chemicznego.
4. Obliczanie składu izotopowego (2 izotopy) pierwiastka na podstawie jego masy atomowej.

5. Określanie trwałości danego izotopu na podstawie okresu półtrwania.

6. Określanie zmiany masy danego izotopu w określonym czasie na podstawie okresu

półtrwania lub wykresu (masa – czas).

Zapisz się do Akademii Maturalnej PWN i pobierz swój indywidualny kalendarz maturalny >> www.akademiaPWN.pl

poziom podstawowy

poziom rozszerzony

7. Określanie okresu półtrwania izotopu promieniotwórczego na podstawie wykresu masa – czas.
8. Sztuczne przemiany promieniotwórcze.

9. Zapisywanie (uzupełnianie) równań przemian rozpadów a, b

–

oraz przewidywanie produk-

tów przemian promieniotwórczych naturalnych oraz

sztucznych

10. Zagrożenia związane z promieniotwórczością.

Układ okresowy pierwiastków

Pojęcia

grupa, okres, numer grupy, numer okresu, prawa okresowości: Mendelejewa i współczesne,

bloki pierwiastków s, p i d

, promień atomowy, promień jonowy, elektroujemność pierwiastka

Zagadnienia

1. Zarys historii układu okresowego.
2. Współczesne prawo okresowości.
3. Zależność pomiędzy konfiguracją elektronową atomu pierwiastka i jego położeniem

w układzie okresowym.

4. Przynależność pierwiastków do bloków s, p i d.

5. Zmiany elektroujemności pierwiastków w okresach i grupach.

6. Zmiany promieni atomowych w grupie i w okresie.
7. Zmiany wartości energii jonizacji w grupie i w okresie.

8. Zmiany właściwości chemicznych pierwiastków w danej grupie lub okresie.
9. Zmiany aktywności metali w grupie 1 i 2.
10. Zmiany aktywności metali i niemetali w okresie 2 i 3.

Doświadczenia

1. Reakcje metali (Na, K, Mg, Ca, Fe, Cu) z wodą.
2. Reakcje metali (Na, K, Mg, Ca, Fe, Cu) z kwasem solnym.
3. Reakcje chloru i bromu z roztworami KCl, KBr i KI.
4. Projektowanie doświadczeń ilustrujących różnice w aktywności metali i fluorowców.

odwołania

Trener. Rozdział 1

Zadania. Rozdział 3

Repetytorium. Rozdział 3

TYDZIEŃ 5

(1 tydzień)

28-31 PAŹDZIERNIKA

Zapisz się do Akademii Maturalnej PWN i pobierz swój indywidualny kalendarz maturalny >> www.akademiaPWN.pl

poziom podstawowy

poziom rozszerzony

Pojęcia
reguła oktetu/dubletu, elektroujemność pierwiastka, wiązanie kowalencyjne, wiążąca para
elektronowa, niewiążąca/wolna para elektronowa, wiązanie kowalencyjne spolaryzowane,
wzory elektronowe (wzory Lewisa), energia wiązania, długość wiązania, krotność wiązania,

wiązanie koordynacyjne,

wiązanie

jonowe,

wiązanie wodorowe,

wiązanie s i wiązanie π,

diagram energetyczny cząsteczki dwuatomowej, hybrydyzacja orbitali atomowych,
kształt cząsteczki, metoda VSEPR, cząsteczka polarna (dipolowa), cząsteczka niepolarna

Zagadnienia

1. Sposób tworzenia wiązania kowalencyjnego, kowalencyjnego spolaryzowanego i jonowego.

2. Sposób tworzenia wiązania koordynacyjnego.

3. Określanie rodzaju wiązania (kowalencyjne, kowalencyjne spolaryzowane, jonowe) na

podstawie różnicy elektroujemności atomów tworzących wiązanie.

4. Określanie na podstawie różnicy elektroujemności i liczby elektronów walencyjnych ato-

mów łączących się pierwiastków rodzajów wiązania: jonowe, kowalencyjne, kowalencyjne
spolaryzowane, koordynacyjne.

5. Zapisywanie wzorów określających budowę typowych związków jonowych (tlenki, wodo-

rotlenki, sole), wzory elektronowe (Lewisa) związków kowalencyjnych – typowe cząsteczki
homoatomowe i heteroatomowe – oraz węglowodorów z uwzględnieniem wiązań poje-
dynczych i wielokrotnych.

6. Wskazanie wiążących par elektronowych, par niewiążących, krotności wiązania.

7. Hybrydyzacja orbitali atomowych sp, sp

, sp

8. Warunki, jakie muszą spełniać orbitale atomowe, aby utworzył się wiążący orbital molekularny

(porównywalna energia, jednakowa symetria względem osi wiązania, wzajemne przenikanie się).

9. Wiązania s i π.
10. Określanie kształtu cząsteczki metodą VSEPR (cząsteczki typu AB

11. Graficznie wyznaczanie wektora momentu dipolowego płaskiej cząsteczki i cząsteczki

o strukturze tetraedrycznej.

12. Diagram energetyczny dla dwuatomowych cząsteczek homojądrowych X

(dla Z  7 oraz

dla Z §7).

13. Przyczyny i sposób powstawania wiązania wodorowego na przykładzie wody, alkoholi i białek.

Wiązania chemiczne. Budowa cząsteczki

TYDZIEŃ 6-7

(2 tygodnie)

4-15 Listopada

odwołania

Trener. Rozdział 2

Zadania. Rozdział 4

Repetytorium. Rozdział 4

Zapisz się do Akademii Maturalnej PWN i pobierz swój indywidualny kalendarz maturalny >> www.akademiaPWN.pl

poziom podstawowy

poziom rozszerzony

14. Właściwości fizykochemiczne substancji wynikające z rodzaju występujących w niej wiązań.
16. Porównanie właściwości substancji o budowie jonowej i substancji o budowie kowalencyj-

nej oraz metali (wiązanie metaliczne).

Doświadczenia

Badanie rozpuszczalności substancji o budowie kowalencyjnej i jonowej w rozpuszczalnikach
polarnych i niepolarnych.

Pojęcia

układ homogeniczny, układ heterogeniczny, faza rozproszona i faza rozpraszająca

roztwór

właściwy, zawiesina, układ koloidalny,

roztwór koloidalny (hydrofobowy, hydrofilowy), ko-

agulacja, peptyzacja

, efekt Tyndalla, rozpuszczanie, rozpuszczalnik, substancja rozpuszczona,

roztwór nasycony i nienasycony, rozpuszczalność, stężenie procentowe i stężenie molowe

Zagadnienia

1. Różnice pomiędzy roztworem właściwym i zawiesiną.

2. Kwalifikowanie roztworów do roztworów właściwych i układów koloidalnych.

3. Projektowanie metod rozdzielania składników roztworów właściwych i zawiesin.

4. Projektowanie metod rozdzielania składników układów homogenicznych i heterogenicznych.

5. Projektowanie doświadczeń prowadzących do otrzymywania roztworów nasyconych i nie-

nasyconych oraz roztworów o określonym stężeniu procentowym i molowym.

6. Projektowanie sposobu sporządzania roztworów o określonym stężeniu procentowym

i molowym oraz sposób rozcieńczania i zatężania roztworów.

7. Obliczanie stężenia procentowego i molowego roztworu.
8. Obliczanie masy substancji, rozpuszczalnika i roztworu, objętości rozpuszczalnika i roz-

tworu, gęstości roztworu na podstawie odpowiednich danych.

9. Obliczenia związane z rozpuszczalnością.
10. Rozwiązywanie zadań dotyczących rozcieńczania, mieszania i zatężania roztworów.
11. Przeliczanie stężenia procentowego na molowe i odwrotnie.

odwołania

Trener. Rozdział 5

Zadania. Rozdział 11

Repetytorium. Rozdział 10

Układy dyspersyjne

TYDZIEŃ 8

(1 tydzień)

18-22 Listopada

Zapisz się do Akademii Maturalnej PWN i pobierz swój indywidualny kalendarz maturalny >> www.akademiaPWN.pl

poziom podstawowy

poziom rozszerzony

Doświadczenia

1. Rozdzielanie składników roztworów właściwych i zawiesin.
2. Badanie wpływu różnych czynników (rozdrobnienie substancji, mieszanie, temperatura)

na szybkość rozpuszczania.

3. Otrzymywanie roztworów nasyconych i nienasyconych oraz roztworów o określonym

stężeniu procentowym i molowym.

4. Badanie rozpuszczalności substancji w różnych temperaturach.

5. Otrzymywanie roztworu koloidalnego.
6. Otrzymywanie emulsji oleju jadalnego w wodzie.

7. Efekt Tyndalla w układzie koloidalnym.
8. Rozdzielanie składników mieszanin heterogenicznych (odparowanie, sedymentacja, de-

kantacja, sączenie).

9. Rozdzielanie składników mieszanin homogenicznych (destylacja, chromatografia, krystalizacja).

Pojęcia

elektrolit, dysocjacja jonowa (stopniowa),

hydroliza

, strącanie osadu, zobojętnianie,

stopień

dysocjacji, stała dysocjacji

, odczyn roztworu,

pH roztworu

, elektrolit mocny i słaby, wskaźnik

kwasowo-zasadowy, formy: cząsteczkowa, jonowa i jonowa skrócona równania reakcji, tablica
rozpuszczalności

REAKCJE W ROZTWORACH WODNYCH

Zagadnienia

1. Dysocjacja elektrolityczna.
2. Zobojętnianie.

3. Reakcje hydrolizy.

4. Strącanie osadów.

Równowagi w roztworach wodnych

odwołania

Trener. Rozdział 6

Zadania. Rozdział 12

Repetytorium. Rozdział 11

TYDZIEŃ 9

(1 tydzień)

25-29 Listopada

Zapisz się do Akademii Maturalnej PWN i pobierz swój indywidualny kalendarz maturalny >> www.akademiaPWN.pl

poziom podstawowy

poziom rozszerzony

Doświadczenia

1. Badanie przewodnictwa roztworów wodnych różnych substancji, np. NaCl, HCl,

sacharozy.

2. Badanie odczynów wodnych roztworów wybranych soli, np. NH

Cl, CH

COONa, K

(NH

)

3. Reakcje kwasów z zasadami, np. NaOH z HCl, w obecności wskaźników

kwasowo-zasadowych.

4. Strącanie osadów, np. AgCl, CaCO

, PbI

, BaSO

RÓWNOWAGI W ROZTWORACH WODNYCH

Zagadnienia

1. Podział elektrolitów.
2. Odczyn roztworu.

3. Stopień dysocjacji a; podział elektrolitów na słabe i mocne wg wartości a.
4. Stała dysocjacji.
5. Prawo rozcieńczeń Ostwalda.
6. Autodysocjacja wody i pH roztworu.
7. Równowaga w układzie osad – roztwór nasycony; iloczyn rozpuszczalności.

Doświadczenia

1. Porównanie mocy wybranych elektrolitów (wypieranie elektrolitu słabego elektrolitem

mocnym, np. reakcje HCl z Na

, NaOH z NH

Cl, H

z Na

2. Badanie zabarwienia typowych wskaźników kwasowo-zasadowych (np. fenoloftaleina,

oranż metylowy, papierek wskaźnikowy) w roztworach o różnym pH.

3. Badanie odczynów wodnych roztworów różnych substancji, np. soli, kwasów, zasad, alko-

holi, alkoholanów, amin.

TEORIE KWASOWO-ZASADOWE

Zagadnienia

1. Teoria Arrheniusa.

2. Teoria Brønsteda.
3. Teoria Lewisa.

Zapisz się do Akademii Maturalnej PWN i pobierz swój indywidualny kalendarz maturalny >> www.akademiaPWN.pl

poziom podstawowy

poziom rozszerzony

KINETYKA I STATYKA CHEMICZNA

Pojęcia

szybkość reakcji chemicznej,

reguła van’t Hoffa, równanie kinetyczne, rząd reakcji, stała szyb-

kości reakcji, cząsteczkowość reakcji, etap limitujący reakcji

, katalizator, reakcja odwracalna,

reakcja nieodwracalna,

stan równowagi, prawo działania mas, reguła przekory, reagenty

KINETYKA CHEMICZNA

Zagadnienia

1. Szybkość reakcji chemicznej;

równanie kinetyczne.

2. Czynniki wpływające na szybkość reakcji.

3. Teoria zderzeń aktywnych i kompleksu aktywnego.

4. Katalizatory i inhibitory reakcji, kataliza homo- i heterogeniczna,

autokataliza, biokatalizatory.

Doświadczenia

Badanie czynników wpływających na szybkość reakcji chemicznych: stężenia substratów,

stopnia rozdrobnienia substratów, temperatury, np. w reakcji Zn z HCl.

2. Badanie wpływu katalizatorów na szybkość reakcji chemicznej, np. rozkład H

w obecności FeCl

(kataliza homogeniczna) i MnO

(kataliza heterogenicza).

STATYKA CHEMICZNA

Zagadnienia

1. Stan równowagi chemicznej.
2. Stała równowagi chemicznej i prawo działania mas.
3. Reguła przekory i czynniki wpływające na stan równowagi, np.: stężenie reagentów,

temperatura, ciśnienie, obecność katalizatora.

Doświadczenia

1. Badanie czynników wpływających na stan równowagi w roztworze, np. zachowanie wodnego

roztworu amoniaku po dodaniu mocnej zasady.

TYDZIEŃ 10-12

(3 tygodnie)

2-20 GRUDnia

Elementy chemii fizycznej

odwołania

Trener. Rozdziały: 8, 9

Zadania. Rozdział 14

Repetytorium. Rozdział 13

Zapisz się do Akademii Maturalnej PWN i pobierz swój indywidualny kalendarz maturalny >> www.akademiaPWN.pl

poziom podstawowy

poziom rozszerzony

ELEKTROCHEMIA

Pojęcia

szereg napięciowy metali, przewodnik jonowy, przewodnik metaliczny,

wzór Nernsta, półogni-

wo, potencjał półogniwa, ogniwo galwaniczne, siła elektromotoryczna, anoda, katoda, klucz
elektrolityczny, „reguła zegara”

, korozja,

mikroogniwo, elektroliza, prawa elektrolizy, stała

Faradaya

, utlenianie, redukcja, utleniacz, reduktor, bilans elektronowy,

standardowa elektro-

da wodorowa, potencjał standardowy półogniwa

ELEKTROCHEMIA: OGNIWA

Zagadnienia

1. Szereg napięciowy metali.

2. Podział półogniw.
3. Potencjał półogniwa.
5. Ogniwa galwaniczne.
6. Procesy chemiczne zachodzące w ogniwach.
7. SEM ogniwa.
8. Przewidywanie kierunku przebiegu reakcji redoks.

Doświadczenia

1. Badanie zachowania różnych metali, np. Na, Ca, Mg, Al, Cu wobec wody (o różnej temperaturze).

Badanie zachowania metali wobec kwasów słabo- i silnie utleniających, np. Na, Mg, Cu,

Fe, Ag w reakcjach ze stężonym lub rozcieńczonym HCl, H

, HNO

, itd.

Porównanie aktywności chemicznej metali o różnym potencjale elektrochemicznym,

np. reakcje Fe z CuSO

, Zn z CuSO

, Al z CuSO

4. Reakcje zachodzące w ogniwie galwanicznym: budowa ogniwa Daniella.

ELEKTROCHEMIA: KOROZJA

Zagadnienia

1. Zjawisko korozji i jego objawy.

2. Korozja elektrochemiczna i chemiczna.

3. Czynniki wpływające na szybkość korozji i sposoby ochrony przed korozją.

Doświadczenia

Badanie wpływu różnych czynników (np. odczynu roztworu) na szybkość korozji.

odwołania

Trener. Rozdział 10

Zadania. Rozdział 15

Repetytorium. Rozdział 14

Zapisz się do Akademii Maturalnej PWN i pobierz swój indywidualny kalendarz maturalny >> www.akademiaPWN.pl

poziom podstawowy

poziom rozszerzony

ELEKTROCHEMIA: ELEKTROLIZA

Zagadnienia
1. Zjawisko elektrolizy.
2. Elektroliza wodnych roztworów kwasów, zasad i soli na elektrodach obojętnych – równa-

nia reakcji elektrodowych i zmiany pH roztworu po elektrolizie.

3. Elektroliza stopionych substancji, np. NaCl, NaOH, Al

4. Prawa elektrolizy Faradaya.

odwołania

Trener. Rozdział 7

Zadania. Rozdział 13

Repetytorium. Rozdział 12

EFEKTY ENERGETYCZNE REAKCJI CHEMICZNYCH

Pojęcia

układ (zamknięty, otwarty, izolowany), otoczenie, przemiany: izotermiczne, izobaryczne, izocho-
ryczne, energia wewnętrzna, entalpia, entropia

proces egzo- i endoenergetyczny

Zagadnienia

1. Reakcje endo- i egzoenergetyczne (np. endo- i egzotermiczne).

2. Energia aktywacji.
3. Entalpia i energia wewnętrzna jako funkcje stanu; efekt cieplny reakcji.
4. Standardowa molowa entalpia tworzenia i spalania.
5. Prawo Hessa i prawo Lavoisiera-Laplace’a.
6. Energia wiązania chemicznego.

Doświadczenia

Reakcje przebiegające z wydzieleniem lub pobraniem ciepła z otoczenia, np. spalanie magne-
zu, rozpuszczanie NaOH w wodzie.

Zapisz się do Akademii Maturalnej PWN i pobierz swój indywidualny kalendarz maturalny >> www.akademiaPWN.pl

poziom podstawowy

poziom rozszerzony

Pojęcia

tlenek, tlenki: metalu, niemetalu, kwasowe, zasadowe, obojętne, amfoteryczne;

nadtlenek,

ponadtlenek; wodorek metalu

, wodorek niemetalu; kwas, kwasy: tlenowe, beztlenowe, jedno-

protonowe, wieloprotonowe, słabo utleniające, silnie utleniające, trwałe, nietrwałe, mocne,
słabe; wodorotlenek, wodorotlenki: zasadowe i amfoteryczne, zasada, zasady: słabe i mocne;
sól, sole: obojętne,

wodorosole, hydroksosole, hydraty; związek koordynacyjny, ligand, jon

centralny, liczba koordynacyjna

TLENKI

Zagadnienia

1. Podział tlenków.
2. Wzory i nomenklatura.
3. Metody otrzymywania.
4. Charakter chemiczny tlenków.
5. Właściwości chemiczne wybranych tlenków.

Doświadczenia

1. Otrzymywanie tlenków, np. MgO, CO

, SO

2. Badanie charakteru chemicznego wybranych tlenków, np. MgO,

ZnO

, CO

, i ich zachowa-

nia wobec kwasów, zasad i wody.

WODORKI

Zagadnienia

1. Wodorki: budowa i podział –

wodorki metali

, wodorki niemetali.

2. Wzory i nomenklatura.
3. Charakter chemiczny oraz właściwości fizyczne i chemiczne wybranych wodorków, np. HCl,

NaH, CaH

TYDZIEŃ 13-19

(7 tygodni)

2 STYCZnia-

-14 LUTEGO

odwołania

Trener. Rozdział 4

Zadania. Rozdział 7

Repetytorium. Rozdział 6

Systematyka związków nieorganicznych

Zapisz się do Akademii Maturalnej PWN i pobierz swój indywidualny kalendarz maturalny >> www.akademiaPWN.pl

poziom podstawowy

poziom rozszerzony

WODOROTLENKI

Zagadnienia

1. Wzory i nomenklatura.
2. Charakter chemiczny wybranych wodorotlenków, np. NaOH, Al(OH)

3. Właściwości chemiczne wybranych wodorotlenków.
4. Wodorotlenek a zasada.
6. Metody otrzymywania wodorotlenków.

Doświadczenia

1. Otrzymywanie wybranych wodorotlenków, np. NaOH, Al(OH)

2. Badanie charakteru chemicznego wodorotlenków, np. Ca(OH)

Al(OH)

KWASY

Zagadnienia

1. Nomenklatura i wzory kwasów.
2. Budowa kwasów.
3. Podział kwasów.
4. Moc kwasów.
5. Właściwości chemiczne kwasów.
6. Metody otrzymywania kwasów.

Doświadczenia

1. Reakcje kwasów z metalami, tlenkami metali i zasadami.
2. Porównanie mocy kwasów, np. reakcja CaCO

z HCl.

3. Badanie właściwości fizycznych wybranych kwasów, np. HCl, HNO

, H

SOLE

Zagadnienia

1. Podział soli, w tym na: sole obojętne,

wodorosole, hydroksosole.

2. Nomenklatura i wzory soli.
3. Budowa soli.
4. Metody otrzymywania soli.
5. Właściwości chemiczne wybranych soli.

odwołania

Trener. Rozdział 4

Zadania. Rozdział 7

Repetytorium. Rozdział 6

Zapisz się do Akademii Maturalnej PWN i pobierz swój indywidualny kalendarz maturalny >> www.akademiaPWN.pl

poziom podstawowy

poziom rozszerzony

Doświadczenia

Otrzymywanie wybranych soli, np. BaSO

, MgCl

, CH

COONa.

ZWIĄZKI KOORDYNACYJNE

Zagadnienia

Nomenklatura, właściwości chemiczne i otrzymywanie wybranych związków koordynacyjnych.

Doświadczenia

Otrzymywanie wybranych związków koordynacyjnych, np. Na

[Zn(OH)

odwołania

Trener. Rozdział 4

Zadania. Rozdział 8

Repetytorium. Rozdział 7

BLOK S

Pojęcia

blok s

, skały wapienne, gips, zaprawa gipsowa, zaprawa murarska,

twardość wody (przemijają-

ca i nieprzemijająca)

zjawiska krasowe

BLOK S: WODÓR I LITOWCE

Zagadnienia

1. Wodór i jego izotopy.
2. Metody otrzymywania i zastosowanie wodoru.
3. Występowanie litowców w przyrodzie.
4. Zmiana reaktywności i charakteru chemicznego w grupie litowców ze wzrostem liczby

atomowej litowca.

5. Reakcje litowców z tlenem (np. Na, K) i tlenki litowców oraz

nadtlenki i ponadtlenki

litowców.

6. Wodorotlenki litowców, ich otrzymywanie i zastosowanie.
7. Zastosowanie wybranych związków litowców (np. soli).
8. Barwienie płomienia palnika przez związki litowców: litu, sodu, potasu.

Zapisz się do Akademii Maturalnej PWN i pobierz swój indywidualny kalendarz maturalny >> www.akademiaPWN.pl

poziom podstawowy

poziom rozszerzony

Doświadczenia

1. Otrzymywanie wodoru (np. w reakcji Mg z HCl) i badanie jego właściwości (palność,

gęstość, rozpuszczalność w wodzie).

2. Badanie zachowania sodu wobec wody w obecności fenoloftaleiny.
3. Badanie właściwości fizycznych i charakteru chemicznego NaOH.
4. Barwienie płomienia palnika przez wodne roztwory soli litowców, np. LiCl, NaCl, KCl.

BLOK S: BERYLOWCE

Zagadnienia

1. Występowanie berylowców w przyrodzie.
2. Zmiana aktywności chemicznej i charakteru chemicznego w grupie berylowców

ze wzrostem liczby atomowej berylowca.

3. Tlenki berylowców – ich otrzymywanie i zastosowanie.
4. Wodorotlenki berylowców: charakter chemiczny, otrzymywanie i zastosowanie.
5. Znaczenie związków berylowców: zjawiska krasowe,

twardość wody i metody jej usuwania

zaprawa murarska i zaprawa gipsowa (skład i twardnienie).

6. Barwienie płomienia palnika przez związki berylowców: wapnia, strontu i baru.

Doświadczenia

1. Badanie właściwości fizycznych wapnia i magnezu.
2. Spalanie magnezu w tlenie i badanie charakteru chemicznego produktu jego

spalania.

3. Otrzymywanie trudno rozpuszczalnych w wodzie soli berylowców: CaCO

, MgCO

BaSO

4. Badanie twardości wody – wykrywanie jonów odpowiedzialnych za powstawanie twardo-

ści wody.

5. Usuwanie przemijającej i nieprzemijającej twardości wody.
6. Porównanie rozpuszczalności w wodzie węglanu wapnia i wodorowęglanu wapnia.

7. Barwienie płomienia palnika przez wodne roztwory soli berylowców, np. CaCl

, BaCl

SrCl

Zapisz się do Akademii Maturalnej PWN i pobierz swój indywidualny kalendarz maturalny >> www.akademiaPWN.pl

poziom podstawowy

poziom rozszerzony

BLOK P

Pojęcia

blok p

pasywacja, polimorfizm, alotropia

, duraluminium, aluminotermia, substancja

higroskopijna, kwaśne deszcze, dziura ozonowa, efekt cieplarniany, woda wapienna, czad,
suchy lód, szkło, trawienie szkła, szkło wodne, gaz rozweselający, ciekły azot,

chemiluminescencja

, „kwas żołądkowy”, węgiel kopalny,

obieg węgla w przyrodzie

spalanie

BLOK P: GLIN

Zagadnienia

1. Glin i jego najważniejsze związki chemiczne: Al

i Al(OH)

2. Amfoteryczność glinu i jego związków: reakcje Al

i Al(OH)

z kwasami i zasadami.

3. Zjawisko pasywacji.
4. Zastosowanie glinu i jego wybranych związków.

Doświadczenia

1. Otrzymywanie wodorotlenku glinu.

2. Badanie zachowania glinu, tlenku glinu i wodorotlenku glinu wobec wody, kwasów

i zasad.

BLOK P: WĘGIEL

Zagadnienia

1. Występowanie węgla w przyrodzie.

2. Zjawisko alotropii: odmiany alotropowe węgla i ich charakterystyka.

3. Właściwości chemiczne węgla i jego najważniejszych związków, np. CO, CO

, CaCO

4. Znaczenie węgla i jego związków.

Doświadczenia

1. Otrzymywanie tlenku węgla(IV) i badanie jego właściwości (gęstość, rozpuszczalność

w wodzie, palność).

2. Wykrywanie anionów węglanowych.

odwołania

Trener. Rozdział 4

Zadania. Rozdział 9

Repetytorium. Rozdział 8

Zapisz się do Akademii Maturalnej PWN i pobierz swój indywidualny kalendarz maturalny >> www.akademiaPWN.pl

poziom podstawowy

poziom rozszerzony

BLOK P: KRZEM

Zagadnienia

1. Występowanie krzemu w przyrodzie.
2. Właściwości chemiczne i otrzymywanie najważniejszych związków krzemu, np.

SiO

, SiF

SiO

3. Charakterystyka i otrzymywanie metakrzemianów i ortokrzemianów.

4. Znaczenie i zastosowanie związków krzemu.

Doświadczenia

1. Otrzymywanie „ogrodów krzemianowych”.
2. Reakcja metakrzemianu sodu z CO

i HCl.

BLOK P: AZOT

Zagadnienia

1. Występowanie azotu w przyrodzie.
2. Amoniak i jego właściwości chemiczne i fizyczne.
3. Tlenowe kwasy azotu: właściwości chemiczne oraz otrzymywanie.
4. Tlenki azotu: właściwości fizyczne i chemiczne oraz otrzymywanie.
5. Zastosowanie azotu i jego związków.

Doświadczenia

1. Badanie odczynu wodnego roztworu amoniaku.
2. Otrzymywanie chlorku amonu.
3. Badanie charakteru chemicznego produktów termicznego rozkładu chlorku amonu.
4. Termiczny rozkład wodorowęglanu amonu.
5. Badanie właściwości fizycznych i chemicznych kwasu azotowego(V):
– reakcje z metalami,
– działanie kwasu na różne tkaniny.

BLOK P: FOSFOR

Zagadnienia

1. Występowanie fosforu w przyrodzie i charakterystyka jego odmian alotropowych.

2. Właściwości fizyczne i chemiczne oraz otrzymywanie najważniejszych związków fosforu:

tlenków fosforu i tlenowych kwasów fosforu.

odwołania

Trener. Rozdział 4

Zadania. Rozdział 9

Repetytorium. Rozdział 8

Zapisz się do Akademii Maturalnej PWN i pobierz swój indywidualny kalendarz maturalny >> www.akademiaPWN.pl

poziom podstawowy

poziom rozszerzony

Doświadczenia
1. Badanie właściwości fizycznych wybranych odmian alotropowych fosforu.

2. Badanie charakteru chemicznego P

3. Otrzymywanie trudno rozpuszczalnych w wodzie fosforanów(V), np. Ca

(PO

)

BLOK P: SIARKA

Zagadnienia

1. Występowanie siarki i jej związków w przyrodzie,

odmiany alotropowe siarki

2. Właściwości fizyczne, chemiczne i otrzymywanie tlenków siarki.
3. Najważniejsze tlenowe kwasy siarki: otrzymywanie i właściwości.
4. Siarkowodór i jego właściwości fizyczne i chemiczne.
5. Zastosowanie i znaczenie wybranych związków siarki.

Doświadczenia

1. Badanie właściwości fizycznych siarki rombowej (barwa, rozpuszczalność w wodzie).

2. Obserwacja zachowania siarki rombowej w czasie ogrzewania i schładzania

po ogrzaniu.

3. Otrzymywanie trudno rozpuszczalnych siarczków, np. PbS, CuS.
4. Otrzymywanie SO

i badanie jego charakteru chemicznego.

5. Badanie właściwości kwasu siarkowego(VI):
– zachowanie wobec wybranych metali,
– działanie kwasu na tkaniny, papier, drewno, wełnę.

BLOK P: TLEN

Zagadnienia

1. Występowanie tlenu w przyrodzie,

odmiany alotropowe tlenu

2. Właściwości chemiczne tlenu.

3. Otrzymywanie tlenu w laboratorium i w przemyśle.

odwołania

Trener. Rozdział 4

Zadania. Rozdział 9

Repetytorium. Rozdział 8

Zapisz się do Akademii Maturalnej PWN i pobierz swój indywidualny kalendarz maturalny >> www.akademiaPWN.pl

poziom podstawowy

poziom rozszerzony

Doświadczenia

1. Otrzymywanie tlenu, np. w wyniku rozkładu termicznego KMnO

oraz podczas

katalitycznego rozkładu H

2. Badanie właściwości fizycznych tlenu (gęstość, palność, barwa, rozpuszczalność w wodzie).
3. Otrzymywanie wybranych tlenków, np. MgO, CO

, SO

BLOK P: FLUOROWCE

Zagadnienia

1. Właściwości fizyczne i występowanie w przyrodzie fluorowców.

2. Laboratoryjne metody otrzymywania chloru.

3. Charakterystyka najważniejszych związków chloru i ich właściwości fizycznych i chemicz-

nych: chlorowodór,

kwasy tlenowe chloru, tlenki chloru.

4. Zmiana aktywności chemicznej fluorowców w grupie ze wzrostem liczby atomowej fluorowca.

5. Zmiany mocy kwasów tlenowych i beztlenowych fluorowców ze wzrostem liczby atomo-

wej fluorowca.

Doświadczenia

1. Badanie właściwości fizycznych jodu (w tym rozpuszczalność w wodzie i sublimacja jodu).
2. Wykrywanie chlorków, bromków i jodków.
3. Porównanie aktywności chemicznej fluorowców.

BLOK P: GAZY SZLACHETNE

Zagadnienia

Gazy szlachetne: ich właściwości fizyczne i chemiczne, występowanie i zastosowanie.

Zapisz się do Akademii Maturalnej PWN i pobierz swój indywidualny kalendarz maturalny >> www.akademiaPWN.pl

poziom podstawowy

poziom rozszerzony

BLOK D

Pojęcia

patyna, brąz, mosiądz, chromianka, woda królewska, stal, surówka, wielki piec

BLOK D: MIEDŹ

Zagadnienia

1. Miedź i jej najważniejsze związki oraz ich występowanie.
2. Właściwości chemiczne miedzi: reakcje z tlenem i kwasami silnie utleniającymi.
3. Wodorotlenek miedzi(II): otrzymywanie i jego amfoteryczny charakter.
4. Zastosowanie miedzi, stopy miedzi.

Doświadczenia

1. Badanie zachowania miedzi wobec różnych kwasów, np. stężonego i rozcieńczonego

HNO

i H

, HCl i wody.

Otrzymywanie i badanie charakteru chemicznego wodorotlenku miedzi(II).

3. Termiczny rozkład wodorotlenku miedzi(II).

BLOK D: MANGAN

Zagadnienia

1. Mangan i jego właściwości fizyczne i chemiczne.
2. Charakterystyka tlenków manganu: zmiana charakteru chemicznego tlenków manganu

ze wzrostem stopnia utlenienia manganu w tych związkach; właściwości fizyczne
i chemiczne tlenków manganu.

3. Właściwości utleniająco-redukujące manganianów(VII) w zależności od pH środowiska,

w którym zachodzi reakcja.

Doświadczenia

1. Badanie właściwości manganu, np. w reakcji Mn z HCl.
2. Otrzymywanie Mn(OH)

i badanie jego właściwości.

3. Otrzymywanie trudno rozpuszczalnych soli manganu, np. MnS.
4. Badanie właściwości utleniających KMnO

w środowisku kwaśnym, obojętnym i zasadowym.

odwołania

Trener. Rozdział 4

Zadania. Rozdział 10

Repetytorium. Rozdział 9

Zapisz się do Akademii Maturalnej PWN i pobierz swój indywidualny kalendarz maturalny >> www.akademiaPWN.pl

poziom podstawowy

poziom rozszerzony

BLOK D: CHROM

Zagadnienia

1. Chrom i jego właściwości fizyczne i chemiczne.
2. Tlenki chromu oraz ich właściwości fizyczne i chemiczne; zmiana charakteru chemicznego

tlenków chromu wraz ze wzrostem stopnia utlenienia chromu w tych związkach.

3. Chromiany(VI) i dichromiany(VI) oraz ich właściwości chemiczne.
4. Wodorotlenki chromu: otrzymywanie i właściwości chemiczne; amfoteryczny charakter

wodorotlenku chromu(III).

Doświadczenia

1. Otrzymywanie wodorotlenku chromu(III) i badanie jego charakteru chemicznego.
2. Badanie trwałości jonów chromianowych(VI) i dichromianowych(VI) w roztworach

o odczynie kwasowym i zasadowym.

3. Badanie utleniających właściwości jonów Cr

4. Doświadczenie „wulkan chemiczny” (termiczny rozkład (NH

)

BLOK D: SREBRO

Zagadnienia

1. Srebro i jego najważniejsze związki chemiczne oraz ich zastosowanie, np. AgCl,

[Ag(NH

)

]OH.

2. Reakcje srebra z kwasami silnie utleniającymi.

Doświadczenia

Wykrywanie kationów srebra (I).

BLOK D: ŻELAZO

Zagadnienia

1. Żelazo i jego właściwości fizyczne oraz występowanie w przyrodzie.
2. Reakcje żelaza z tlenem, właściwości fizyczne i chemiczne tlenków żelaza.
3. Wodorotlenki żelaza: otrzymywanie, właściwości fizyczne i chemiczne.

4. Reakcje żelaza z kwasami słabo- i silnie utleniającymi.

5. Zastosowanie (proces wielkopiecowy) i znaczenie związków żelaza (hemoglobina), stopy

żelaza.

Zapisz się do Akademii Maturalnej PWN i pobierz swój indywidualny kalendarz maturalny >> www.akademiaPWN.pl

poziom podstawowy

poziom rozszerzony

Doświadczenia

1. Reakcja żelaza z HCl.

2. Reakcja żelaza z zimnym i rozcieńczonym roztworem HNO

3. Reakcja żelaza z gorącym i stężonym roztworem HNO

4. Otrzymywanie wodorotlenku żelaza(II) i badanie jego zachowania wobec tlenu

z powietrza.

5. Otrzymywanie wodorotlenku żelaza(III).
6. Termiczny rozkład wodorotlenku żelaza(III).

7. Otrzymywanie związków koordynacyjnych żelaza(III), np. K

[Fe(SCN)

BLOK D: CYNK

Zagadnienia

1. Cynk i jego występowanie w przyrodzie.
2. Tlenek cynku(II): otrzymywanie, właściwości fizyczne i chemiczne.
3. Wodorotlenek cynku(II), jego właściwości fizyczne i chemiczne (amfoteryczność).
4. Zastosowanie i znaczenie związków cynku, stopy cynku.

Doświadczenia

1. Badanie właściwości chemicznych cynku: reakcja z HCl i H

2. Badanie charakteru chemicznego tlenku cynku(II).
3. Otrzymywanie i badanie charakteru chemicznego wodorotlenku cynku(II).
4. Porównanie zachowania Al(OH)

i Zn(OH)

wobec roztworu amoniaku.

TYDZIEŃ 20-21

(2 tygodnie)

17-28 LUteGo

odwołania

Trener. Rozdział 11

Zadania. Rozdział 16

Repetytorium. Rozdział 15

Węglowodory i halogenopochodne węglowodorów

Pojęcia

wzór strukturalny, wzór półstrukturalny/grupowy, grupa alkilowa, łańcuch węglowodorowy,

rzę-

dowość atomu węgla

, reakcja substytucji, addycji, eliminacji, polimeryzacji, kondensacji,

rodnik

reguła Markownikowa, reguła Zajcewa, szereg homologiczny, homolog, izomer, podstawnik, lokant

Zapisz się do Akademii Maturalnej PWN i pobierz swój indywidualny kalendarz maturalny >> www.akademiaPWN.pl

poziom podstawowy

poziom rozszerzony

ALKANY

Zagadnienia

1. Wzory i nazwy alkanów.

2. Zmiany właściwości fizycznych na tle szeregu homologicznego.

3. Właściwości chemiczne (spalanie, substytucja).
4. Otrzymywanie alkanów w syntezie Würtza.

5. Cykloalkany jako cykliczne alkany.
6. Hybrydyzacja atomu węgla w cząsteczkach alkanu i budowa cząsteczek alkanów (typy

wiązań chemicznych, polarność, kształt).

Doświadczenia

1. Reakcja alkanu z bromem wobec światła.
2. Spalanie alkanów.

ALKENY

Zagadnienia

1. Wzory i nazwy alkenów.

2. Zmiany właściwości fizycznych na tle szeregu homologicznego.

3. Właściwości chemiczne (spalanie, addycja, polimeryzacja).
4. Otrzymywanie alkenów w reakcji z udziałem monohalogenopochodnych i odwodornienia

alkanów w odpowiednich warunkach.

5. Cykloalkeny jako cykliczne alkeny.

6. Doświadczalny sposób odróżnienia alkanu od alkenu.

7. Hybrydyzacja atomów węgla połączonych wiązaniem podwójnym i wpływ tego wiązania

na budowę cząsteczki oraz jej właściwości chemiczne.

8. Alkadieny – wzory, nazwy i właściwości.

Doświadczenia

1. Zachowanie alkenów wobec roztworu bromu

i roztworu

wodnego

KMnO

2. Depolimeryzacja polietylenu.

3. Izopren i chloropren w reakcji polimeryzacji.

Zapisz się do Akademii Maturalnej PWN i pobierz swój indywidualny kalendarz maturalny >> www.akademiaPWN.pl

poziom podstawowy

poziom rozszerzony

ALKINY

Zagadnienia
1. Wzory i nazwy alkinów.

2. Zmiany właściwości fizycznych na tle szeregu homologicznego.

3. Właściwości chemiczne (spalanie, addycja, polimeryzacja).
4. Otrzymywanie alkinów na drodze odwodornienia alkanów lub alkenów w odpowiednich

warunkach.

5. Cykloalkiny jako cykliczne alkiny.

6. Doświadczalny sposób odróżnienia alkanu od alkinu.

7. Hybrydyzacja atomów węgla połączonych wiązaniem potrójnym i wpływ tego wiązania na

budowę cząsteczki oraz jej właściwości chemiczne.

Doświadczenia

1. Reakcja karbidu z wodą.
2. Alkiny wobec roztworu bromu

i roztworu wodnego KMnO

3. Przyłączenie wody do alkinów w odpowiednich warunkach.

WĘGLOWODORY AROMATYCZNE

Zagadnienia

1. Benzen – budowa cząsteczki

(stan hybrydyzacji atomów węgla)

2. Reguła Hückla.

3. Wzory i nazwy.
4. Właściwości chemiczne (halogenowanie, nitrowanie, sulfonowanie, alkilowanie jako

substytucja oraz addycja).

5. Wpływ kierujący podstawników.

6. Naturalne źródła węglowodorów.

Doświadczenia

1. Zachowanie benzenu wobec roztworu bromu

i roztworu wodnego KMnO

2. Nitrowanie benzenu.

Zapisz się do Akademii Maturalnej PWN i pobierz swój indywidualny kalendarz maturalny >> www.akademiaPWN.pl

poziom podstawowy

poziom rozszerzony

HALOGENOPOCHODNE WĘGLOWODORÓW

Zagadnienia

1. Wzory i nazwy.
2. Podział na mono-

dihalogenopochodne

3. Otrzymywanie.
4. Właściwości chemiczne.

Pojęcia

grupa funkcyjna, alkohole, aldehydy, ketony,

fenole

; reakcje charakterystyczne; odczyn roz-

tworu wodnego danej substancji, alkoholan, alkohol mono- i polihydroksylowy

ALKOHOLE

Zagadnienia

1. Grupa funkcyjna – wzór i nazwa.
2. Alkohole – nazewnictwo, wzory półstrukturalne, podział, rzędowość.
3. Właściwości fizyczne i chemiczne alkoholi.
4. Otrzymywanie alkoholi (alkohole jako produkt przyłączenia wody w odpowiednich

warunkach do alkenów oraz jako produkt zasadowej hydrolizy monohalogenopochodnych
węglowodorów).

5. Doświadczalny sposób odróżnienia alkoholu monohydroksylowego od polihydroksylowego.

Doświadczenia

1. Badanie palności alkoholi i odczynu roztworu wodnego.
2. Reakcja alkoholi z sodem.
3. Utlenianie alkoholi I i II-rzędowych tlenkiem miedzi(II).
4. Reakcja etanolu i gliceryny z wodorotlenkiem miedzi(II).

TYDZIEŃ 22-28

(7 tygodni)

3 MARCA-

-16 KWIETNIA

odwołania

Trener. Rozdziały: 12,13

Zadania. Rozdziały:
17,18

Repetytorium. Rozdziały:
16,17

Chemia organiczna: jednofunkcyjne pochodne węglowodorów

Zapisz się do Akademii Maturalnej PWN i pobierz swój indywidualny kalendarz maturalny >> www.akademiaPWN.pl

poziom podstawowy

poziom rozszerzony

FENOLE

Zagadnienia
1. Grupa funkcyjna – wzór i nazwa.
2. Fenole – nazewnictwo.
3. Właściwości fizyczne i chemiczne fenoli.
4. Otrzymywanie fenolu.
5. Doświadczalny sposób potwierdzenia obecności fenolu w układzie (reakcja charaktery-

styczna dla związków zawierających grupę –OH przy pierścieniu benzenowym).

Doświadczenia

1. Badanie rozpuszczalności i odczynu wodnego roztworu hydroksybenzenu.
2. Reakcja fenoli z NaOH.
3. Reakcja fenolanu sodu z CO

4. Reakcja fenolu z FeCl

3(aq)

ALDEHYDY

Zagadnienia

1. Grupa funkcyjna – wzór i nazwa.
2. Aldehydy – nazewnictwo i wzory półstrukturalne.
3. Właściwości fizyczne i chemiczne aldehydów.
4. Otrzymywanie aldehydów (aldehydy jako produkty utleniania alkoholi

I-rzędowych).

5. Proces Cannizzaro i kondensacja aldolowa.

Doświadczenia

1. Próba Tollensa i Trommera – wynik pozytywny dla aldehydu, wynik negatywny dla ketonu.
2. Paraformaldehyd – obserwacja próbki.

Zapisz się do Akademii Maturalnej PWN i pobierz swój indywidualny kalendarz maturalny >> www.akademiaPWN.pl

poziom podstawowy

poziom rozszerzony

KETONY

Zagadnienia

1. Grupa funkcyjna – wzór i nazwa.
2. Ketony – nazewnictwo, wzory półstrukturalne.
3. Właściwości fizyczne i chemiczne ketonów.
4. Otrzymywanie ketonów (ketony jako produkty utleniania alkoholi II-rzędowych oraz jako

produkty przyłączenia wody do alkinów w odpowiednich warunkach).

5. Ketony wobec mocnego utleniacza i w próbie jodoformowej.

6. Doświadczalny sposób rozróżnienia aldehydu od ketonu.

Doświadczenia

1. Badanie palności i rozpuszczalności w wodzie acetonu.

2. Próba jodoformowa dla metyloketonów.

KWASY KARBOKSYLOWE I ICH POCHODNE – część I

Pojęcia

kwasy karboksylowe, mydła, estry, tłuszcze, estryfikacja, wiązanie estrowe, mechanizm mycia
i prania, reakcje charakterystyczne, odczyn roztworu wodnego substancji

KWASY KARBOKSYLOWE

Zagadnienia

1. Grupa funkcyjna – wzór i nazwa.
2. Wzór ogólny, strukturalny i zasady nomenklatury.
3. Podział kwasów karboksylowych ze względu na długość łańcucha węglowego, charakter

grupy węglowodorowej (nasycony, nienasycony) i liczbę grup funkcyjnych (karboksylowych).

4. Właściwości fizyczne i chemiczne (reakcja z metalami, tlenkami metali i wodorotlenkami;

proces dysocjacji jonowej,

dekarboksylacja

5. Zmiany wybranych właściwości w szeregu homologicznym kwasów.

6. Otrzymywanie kwasów (kwasy jako produkt w próbie Tollensa i Trommera oraz

reakcji

utleniania alkoholi i ketonów mocnym utleniaczem

7. Kwasy tłuszczowe.

odwołania

Trener. Rozdziały: 14,15

Zadania. Rozdział 19

Repetytorium. Rozdziały:
18,19

Zapisz się do Akademii Maturalnej PWN i pobierz swój indywidualny kalendarz maturalny >> www.akademiaPWN.pl

poziom podstawowy

poziom rozszerzony

Doświadczenia

1. Właściwości fizyczne wybranych kwasów: mrówkowy, octowy i stearynowy.

2. Otrzymywanie kwasów karboksylowych przez utlenianie alkoholi mocnym utleniaczem

np. za pomocą KMnO

lub K

3. Badanie odczynu równomolowych roztworów różnych kwasów.
4. Reakcja kwasu np. octowego z magnezem, tlenkiem miedzi(II) i zasadą sodową.
5. Kwas mrówkowy jako substrat w próbie Tollensa i Trommera.
6. Reakcja kwasu stearynowego z roztworem NaOH.
7. Wykrywanie nienasyconych kwasów tłuszczowych – reakcja z bromem.

MYDŁA

Zagadnienia

1. Mydła jako sole kwasów karboksylowych.
2. Podział na rozpuszczalne i nierozpuszczalne w wodzie.
3. Otrzymywanie w wyniku reakcji zmydlania.

4. Zasadowy odczyn wodnego roztworu etanianu sodu

i mydła.

5. Działanie mydeł i detergentów.
6. Twarda woda a zużycie mydła.

Doświadczenia

1. Odczyn roztworu wodnego stearynianu sodu.
2. Twarda woda a mydła.

ESTRY

Zagadnienia

1. Proces estryfikacji.
2. Zasady nomenklatury estrów.
3.

Właściwości estrów i ich zastosowanie.

Hydroliza estrów w środowisku kwaśnym i zasadowym.

5. Estry powstające z tlenowych kwasów nieorganicznych (wzory, nazwy, otrzymywanie).

Zapisz się do Akademii Maturalnej PWN i pobierz swój indywidualny kalendarz maturalny >> www.akademiaPWN.pl

poziom podstawowy

poziom rozszerzony

Doświadczenia

Proces estryfikacji, np. reakcja etanolu z kwasem octowym w obecności H

TŁUSZCZE

Zagadnienia

1. Otrzymywanie.
2. Podział ze względu na pochodzenie, stan skupienia i charakter chemiczny.
3. Zasady nazewnictwa.
4. Doświadczalny sposób wykazujący nienasycony charakter oleju jadalnego.

Doświadczenia

1. Badanie rozpuszczalności tłuszczu w różnych rozpuszczalnikach.
2. Olej roślinny wobec roztworu bromu

lub roztworu wodnego KMnO

odwołania

Trener. Rozdział: 15

Zadania. Rozdziały: 19,
20

Repetytorium. Rozdziały:
18,19

POCHODNE KWASÓW KARBOKSYLOWYCH – część II

Pojęcia

grupa acylowa, chlorki kwasowe, bezwodniki kwasowe, amidy kwasowe,

aminy, rzędowość,

kondensacja

CHLORKI KWASOWE

Zagadnienia

1. Budowa i nomenklatura.
2. Właściwości chemiczne.
3. Otrzymywanie.

BEZWODNIKI KWASOWE

Zagadnienia

1. Budowa i nomenklatura.
2. Właściwości chemiczne.
3. Otrzymywanie.

Zapisz się do Akademii Maturalnej PWN i pobierz swój indywidualny kalendarz maturalny >> www.akademiaPWN.pl

poziom podstawowy

poziom rozszerzony

AMINY

Zagadnienia

1. Ogólny wzór amin I-

oraz II- i III-rzędowych

2. Właściwości fizyczne i chemiczne amin.
3. Otrzymywanie amin alifatycznych i aromatycznych.
4. Aminy alifatyczne a aromatyczne (różnice w mocy).

Doświadczenia

1. Badanie rozpuszczalności amin w wodzie i odczynu wodnych roztworów amin.
2. Potwierdzenie charakteru zasadowego amin.

AMIDY KWASOWE

Zagadnienia

1. Budowa i nomenklatura.
2. Właściwości chemiczne.
3. Otrzymywanie.

4. Mocznik.

Doświadczenia

1. Badanie rozpuszczalności mocznika w wodzie.

2. Reakcja mocznika z HNO

3. Kondensacja mocznika w podwyższonej temperaturze.

WIELOFUNKCYJNE POCHODNE WĘGLOWODORÓW

Pojęcia

związek dwufunkcyjny, chlorokwas,

hydroksykwas,

aminokwasy, białka, węglowodany; wiąza-

nie peptydowe,

wiązanie O-glikozydowe

, reakcje charakterystyczne

Zagadnienia
Związek dwufunkcyjny a jego właściwości chemiczne.

Zapisz się do Akademii Maturalnej PWN i pobierz swój indywidualny kalendarz maturalny >> www.akademiaPWN.pl

poziom podstawowy

poziom rozszerzony

CHLOROKWASY

Zagadnienia
1. Budowa i nomenklatura.
2. Właściwości chemiczne.
3. Otrzymywanie.
4. Zwiększenie mocy kwasu.

HYDROKSYKWASY

Zagadnienia

1. Przykłady i nomenklatura hydroksykwasów (kwas mlekowy, kwas 3-hydroksypropanowy,

kwas winowy, kwas cytrynowy, kwas salicylowy).

2. Właściwości fizyczne i chemiczne.
3. Charakterystyka kwasu salicylowego i jego pochodnych – aspiryna, PAS.

Doświadczenia

1. Badanie odczynu roztworu wodnego kwasu mlekowego i aspiryny.
2. Zachowanie kwasu salicylowego wobec FeCl

3(aq)

AMINOKWASY

Zagadnienia

1. Budowa, wzory i nazewnictwo systematyczne oraz zwyczajowe.
2. Właściwości fizyczne i chemiczne (jon obojnaczy, punkt izoelektryczny, amfoteryczność,

kondensacja).

3. Reakcja van’t Slyke’a.

Doświadczenia

1. Badanie charakteru chemicznego aminokwasów w reakcji z kwasami i zasadami wobec

wskaźników.

2. Reakcja a-aminokwasu z HNO

odwołania

Trener. Rozdziały: 16,17

Zadania. Rozdziały: 20,
21

Repetytorium. Rozdziały:
20, 21

Zapisz się do Akademii Maturalnej PWN i pobierz swój indywidualny kalendarz maturalny >> www.akademiaPWN.pl

poziom podstawowy

poziom rozszerzony

BIAŁKA

Zagadnienia

1. Zasady nomenklatury peptydów, charakter wiązania peptydowego.
2. Białka jako związki wielkocząsteczkowe.
3. Reakcje charakterystyczne dla białek.

4. Wysalanie i denaturacja.

Doświadczenia

1. Reakcja biuretowa i ksantoproteinowa.
2. Wykrywanie azotu i siarki w białku.

3. Wysalanie i denaturacja białek.

WĘGLOWODANY

Zagadnienia

1. Podział cukrów na cukry proste, dwucukry i wielocukry oraz na aldozy i ketozy.
2. Interpretacja wzorów sumarycznych oraz strukturalnych (w formie łańcuchowej i pierście-

niowej).

3. Właściwości fizyczne oraz chemiczne (karmelizacja, fermentacja i właściwości redukujące)

monosacharydów.

4. Di-, tri- oraz polisacharydy jako produkt kondensacji cząsteczek cukrów prostych.

5. Wiązanie O-glikozydowe.

6. Właściwości fizyczne i chemiczne disacharydów oraz produkty ich hydrolizy.
7. Skrobia jako przedstawiciel polisacharydów (budowa, właściwości fizyczne i chemiczne).
8. Doświadczalny sposób potwierdzania obecności kilku grup –OH w cząsteczce

węglowodanu.

9. Doświadczalny sposób potwierdzania właściwości redukujących sacharydów.
10. Doświadczalny sposób wykrywania skrobi.

Doświadczenia

1. Reakcja odróżniająca aldozy od ketoz.

2. Potwierdzenie redukujących właściwości monosacharydów w próbach Trommera

i Tollensa.

Zapisz się do Akademii Maturalnej PWN i pobierz swój indywidualny kalendarz maturalny >> www.akademiaPWN.pl

poziom podstawowy

poziom rozszerzony

3. Badanie redukujących właściwości disacharydów lub ich braku.
4. Reakcja monosacharydów i disacharydów z Cu(OH)

w temperaturze pokojowej.

5. Hydroliza disacharydów.
6. Wykrywanie skrobi.

TYDZIEŃ 29

(1 tydzień)

23-25 KWIETNIA

odwołania

Trener. Rozdziały: 11,17

Zadania. Rozdziały: 15,
19, 20, 21

Repetytorium. Rozdziały:
15, 19, 20, 21

MAJ

matura

Mechanizmy reakcji w chemii organicznej.

Izomeria związków organicznych

Pojęcia

elektrofil, nukleofil, rodnik, substytucja elektrofilowa, substytucja rodnikowa, addycja
elektrofilowa

, izomer,

stereoizomer, asymetryczny atom węgla, enancjomer, diastereoizomery

Zagadnienia

1. Mechanizm wolnorodnikowej substytucji z udziałem alkanów.
2. Mechanizm elektrofilowej addycji na przykładzie addycji cząsteczki HX i X

do alkenów.

3. Mechanizm substytucji elektrofilowej z udziałem benzenu na przykładzie nitrowania.

4. Izomeria szkieletowa.
5. Izomeria podstawienia.

6. Metameria.
7. Tautomeria.
8. Izomeria geometryczna.
9. Stereoizomeria.

Opracowano na podstawie: Informatora o egzaminie maturalnym od 2008 roku. CKE.
Warszawa 2007. http://www.cke.edu.pl/images/stories/Inf_mat_od2008/chemia_a.pdf

Zapisz się do Akademii Maturalnej PWN i pobierz swój indywidualny kalendarz maturalny >> www.akademiaPWN.pl

poziom podstawowy

poziom rozszerzony

NOTATKI

Zapisz się do Akademii Maturalnej PWN i pobierz swój indywidualny kalendarz maturalny >> www.akademiaPWN.pl

poziom podstawowy

poziom rozszerzony

NOTATKI

Autor: Małgorzata Krzeczkowska, Joanna Loch, Aleksandra Mizera

Projekt okładki i układu typograficznego: Jan Krzysztofiak, Parastudio, www.parastudio.pl

Wydawnictwo Szkolne PWN Sp. z o.o., Warszawa – Bielsko-Biała

ul. 11 Listopada 10/5, 43-300 Bielsko-Biała, tel./faks (33) 815 23 34

www.akademiaPWN.pl

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Kalendarz pwn 2014
Kalendarz pwn 2014
kalendarz 2013 2014
kalendarz maly 2014 dobry
Kalendarz 2005 2014
KALENDARZ GRAFIK 2014
kalendarz duzy 2014 dobry
2013 2014 Kalendarz szkolny Słowacja

więcej podobnych podstron