Ostre choroby jamy brzusznej
w ciąży

Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego



1. Zapalenie wyrostka robaczkowego w
pierwszych miesiącach ciąży

Trudności diagnostyczne:

-

wymioty ciążowe

-

poronienie septyczne

-

ostre zapalenie trzustki

-

ciąża pozamaciczna

Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego



2. Zapalenie wyrostka robaczkowego w ostatnich
tygodniach ciąży

Objawy (niewyraźne):

-

stały ból o umiejscowieniu w prawym dole biodrowym lub
znacznie wyżej, promieniujący do okol. lędźwiowej lub
nadbrzusznej

-

wymioty (nie są ciągłe)

-

biegunka

-

temperatura nieco podwyższona lub normalna

-

czynność skurczowa macicy

-

badania laboratoryjne (leukocytoza, rtg

przeglądowe jamy

brzusznej)

Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego



Różnicowanie:

- odmiedniczkowe zapalenie nerki prawej

-

ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego

-

ostra niedrożność jelit

- ostre zapalenie trzustki

Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego



Postępowanie:

-

zabieg chirurgiczny natychmiast po ustaleniu rozpoznania

-

gdy jest możliwe (ze wzgl. na dojrzałość płodu)
jednoczesne cięcie cesarskie (zalecane), wydobywamy
najpierw płód

-

tokoliza

i duże dawki antybiotyków, gdy pozostało dużo

czasu do terminu

porodu

Ostre zapalenie trzustki

Występuje rzadko 1:12 000 ciąż.
Etiologia powiązana z kamicą żółciową
Sprzyjają: zastój żółci spowodowany atonią pęcherzyka, nadmierne

napięcie zwieracza Oddiego, nadmierne stężenie lipidów i
cholesterolu w surowicy krwi, częściej w gestozie.

Można spotkać każdą z postaci klinicznych: obrzękową i martwiczo –

krwotoczną, rzekome torbiele krwotoczne i ropne.

Możliwe powikłania: wysięk do opłucnej, rzekome torbiele trzustki z

wytworzeniem martwiaka

, niewydolność nerek.

W badaniach laboratoryjnych: wzrost aktywności amylazy w moczu i

krwi, niedobór wapnia i potasu.

Rokowanie dla matki raczej niepomyślne – 20-35% zgonów.
Śmiertelność płodów sięga 25%

Zapalenie pęcherzyka żółciowego

Występuje 1-3:10 000 ciąż. Głównie w polowie ciąży i po porodzie.
Nagły początek z szybko narastającymi objawami zap[alenia i bólem,

z towarzyszącymi wymiotami i zaburzeniami pokarmowymi, temp.
39 - 40

°C. Żółtaczka występuje rzadko.

Objawy fizykalne są tym trudniejsze do oceny im bardziej

powiększona jest macica.

Różnicowanie z zapaleniem prawej miedniczki nerkowej i z

zapaleniem wyrostka robaczkowego.

Leczenie jest głównie farmakologiczne – dożylne podawanie

antybiotyków i leków rozkurczających.

Interwencja chirurgiczna podejmowana jest najczęściej po przebytym

porodzie.

Wskazania operacyjne w ciąży: utrzymywanie się zakażenia,

pojawienie się żółtaczki, ciężkie objawy ze strony trzustki.

Powikłania: poród przedwczesny.

Żółtaczki w ciąży

Żółtaczki ciążowe właściwe
1. Nawrotowa cholestaza

ciężarnych

Występuje 2:1000 ciąż. Mechanizm choroby ma podłoże

hormonalne u osób predysponowanych genetycznie. Pojawia

się pod koniec ciąży i zanika po porodzie. Może występować z

żółtaczką lub bez. Dominuje objaw świądu skóry, nasilenie

żółtaczki umiarkowane, mocz ciemny, stolce niezupełnie

odbarwione. Zwiększone stężenie soli żółciowych, transaminaz,

fosfatazy alkalicznej, bilirubiny, cholesterolu, mogą wystąpić

zaburzenia krzepnięcia (zaburzenia wchłaniania vit.K).

Rokowanie dla matki dobre, dla płodu gorsze – hipotrofia,

wcześniactwo, zgony wewnątrzmaciczne.

Leczenie farmakologiczne

(cholestyramina, vit.K, kwas ursodezoksycholowy)

Żółtaczki w ciąży

Ostre ciążowe stłuszczenie wątroby
Nagły początek: ostre bóle brzucha, nudności, wymioty. Po tygodniu

pojawia się żółtaczka. Towarzyszą – skaza krwotoczna,

niewydolność nerek, encefalopatia. Charakterystyczne

powiększenie wątroby. W badaniach laboratoryjnych: wzrost poz.
bilirubiny, fosfatazy zasadowej, cholesterolu, kwasu moczowego,
niewielki wzrost transaminaz, niski poziom glukozy w surowicy. W

biopsji wątroby – charakterystyczne nacieczenie tłuszczowe

komórek (żółty zanik wątroby).

Rokowanie dla matki bardzo złe, dla dziecka lepsze.

Żóltaczki ujawnione przez ciążę : hiperbilirubinemie wrodzone

(Gilberta, Dubin-Johnsona, Rotora, wrodzone choroby
hemolityczne)

Żółtaczki toksyczne (po halotanie, pochodnych fenotiazyny, inn.)
Żółtaczka mechaniczna

Wirusowe zapalenie wątroby

Przebieg WZW zwłaszcza pod koniec ciąży przebiega z nasilonymi

objawami żółtaczki.

WZW doprowadza do poronienia lub porodu przedwczesnego

(w 50%)

Możliwość przeniesienia wirusa na płód wynosi 25% w II trymestrze,

80% w III trymestrze. Dokonuje się przez łożysko (30-50%)
w czasie porodu lub bezpośrednio po porodzie.

Konieczne odizolowanie dziecka i podanie immunoglobuliny.

W profilaktyce u matek z dodatnim wynikiem HBs podajemy

immunoglobulinę.

Wrzodziejące zapalenie jelita
grubego

Ciąża może pogarszać przebieg wrzodziejącego zapalenia okrężnicy.
Choroba nie ma niekorzystnego wpływu na ciążę.
Podawanie salazopiryny

w pierwszych tygodniach ciąży może mieć

wpływ teratogenny.

Możliwy ciężki przebieg choroby przebiegający z szybkim

odwodnieniem i zespołem toksycznym (toksyczna okrężnica
olbrzymia).

Wrzód żołądka i dwunastnicy

Współistnienie z ciążą jest rzadkie. Ciąża może mieć dobry wpływ na

poprawę stanu pacjentki ze wzgl. na fizjologiczne zmniejszenie
wydzielania soku żołądkowego.

Gdy wrzód istniał przed ciążą, może dojść w III trymestrze wyjątkowo

do krwotoku z wrzodu, lub jego perforacji. Bardzo obfite
krwawienie z wrzodu może doprowadzić do niedotlenienia płodu i
jego obumarcia. Umieralność płodów też jest wysoka w
przypadku zapalenia otrzewnej.

Choroba Crona

Zapalenie jelita cienkiego i grubego zwykle nie wpływa negatywnie na

przebieg ciąży. Choroba ma natomiast negatywny wpływ na
niepłodność.

Prognozy są gorsze u kobiet z zaostrzoną aktywną postacią choroby.
Większe ryzyko poronień.

Niedrożność jelit

Mechaniczna
Najczęściej spowodowana uciskiem zewnętrznym,zrostami, skrętem

jelita,wgłobieniem, uwięźniętą przepukliną. Mmoże przebiegać ze
zgorzelą ściany jelita i bakteryjnym zapaleniem otrzewnej.
Obserwowana rzadko 1:10 000. Leczenie wyłącznie operacyjne.

Porażenna
Wywołana przez bakteryjne zapalenie otrzewnej, lub w przebiegu

porfirii lub mocznicy. Leczenie głównie zachowawcze, wyjątkowo
operacyjne

Urazy brzucha

Ocena stanu chorej jest utrudniona ze względu na zmiany położenia

narządów jamy brzusznej u ciężarnej.Rozciągnięcie oraz
rozluźnienie powłok w zaawansowanej ciąży zmniejsza
intensywność objawów: napięcia powłok, obrony mięśniowej,
Blumberga

. Najważniejsze powikłania tępych urazów brzucha to:

krwawienie wewnętrzne i zapalenie otrzewnej.

Krwotoki spotykamy w przypadku: uszkodzenia dużych naczyń,

uszkodzenia narządów miąższowych lub rzadziej krezki jelita,
pęknięciem macicy lub oddzieleniem łożyska. (Uwaga! – Sama
ciąża predysponuje do pęknięcia śledziony lub wątroby)

Wskazane może być, oprócz bad. USG, wykonywanie takich badań

jak: Rtg

jamy brzusznej, tomografia komputerowa. Także

diagnostyczne nakłucie jamy brzusznej, laparoskopia do 14 tyg.
ciąży. Laparotomia zwiadowcza – gdy utrzymują się objawy
bolesności, są objawy wstrząsu lub dodatnie wyniki w/w badań.