Centrum Edukacyjno - Szkoleniowe  
                                                                                                                         HUMAN     
                                                                                                                 ul. Zaporoska 29m27

                                                                                                                53-519 

 Wrocław

  

(071) 7199-646     

www.human.edu.pl

Przykładowy: opis formalny obrazu

TWORZYWO
(technika i technologia dzieła)

INDEKS ELEMENTÓW PROSTYCH
(światło, barwa, bryła, linia, faktura, przestrzeń, ruch)
1.Światło 
- rodzaj światła:
-światłocień, półpełne, rozproszone
-zmienne źródło światła uzależnione od pory dnia 
-nierealne światło w postaci lampionów, które w swym pobliżu tworzy wyodrębnioną przestrzeń 
świetlną
- usytuowanie światła:
-najwyraźniejsze świecenia może być  z góry, z lewej ,z prawej strony
-nieco dalej od środkowej linii wzdłuż obrazu po obu stronach
- mała ilość światła w obrazie:
-słabe światło, nasuwa przypuszczenie, że postacie pozują w nocy w świetle lampionu
2.Barwa 
- jasność:
-barwy różnią się miedzy sobą po względem jasności, - nasycenie:
- cechy jakościowe barwy:
-zawężona gama barw do tonów ziemistych 
-użyto barw prostych: chromatycznych – żółta, złocista, czerwona, brązowa 
achromatycznych – biel, szarość, czerń
-najwięcej plam w kolorze brązowym o różnym stopniu jasności i nasycenia
3.Bryła
- sugestia geometrycznego zarysu, nieprzezroczysta:
-związana z otoczeniem: wiszący przedmiot ścienny
-wolnostojąca: postacie dzieci
- sugestia kształtów podstawowych brył:

-prostokątne i walcowate: fragmenty postaci ludzi, dolna część wiszącego przedmiotu
-trójkątne: spiczaste czapki, górna część wiszącego przedmiotu, część twarzy (nos)
-okrągłe i półkoliste: główki, buźki, oczka
4.Linie
- obraz jest bardzo lapidarny
- mocne i wyraziste linie sylwetowe tworzące kontury
- w obrazie odnajdujemy linie: proste o zmiennych długościach, krzywe, łuki
5.Faktura
-wyraźne są podłużne smugi i dukt krótkich, równoległych do uderzeń pędzla
- elementy faktury różnią się kształtem i kątem nachylenia
- elementy powierzchni trójwymiarowe
- ze względu na wybrany przez autora rodzaj farby powierzchnia stała się gładka i połyskliwa 
6.Przestrzeń
- perspektywa malarska: 
-barwa obrazu wskazuje jakby obraz się przybliżał i oddalał
- dwuplanowość: 
-ze względu na specyficzne użycie barwy
I Plan:
Na pierwszym planie widać dwóch małych chłopców. 
II Plan:
Na drugim planie zdaje się znajdować ściana z wiszącym przedmiotem po prawej stronie obrazu. 
7.Ruch
- w obrazie zasugerowany został poprzez kompozycję, która wydaje się żywiołowa
- przestrzeń pocięta jest ukośnymi liniami
- dwaj mali chłopcy stojący obok siebie frontalnie
-   barwa   obrazu   poprzez   dodanie   czerwonego   pigmentu   wskazuje   (przybliżanie   i   oddalanie) 
dynamikę. 

UKŁAD FORMALNY CAŁOŚCI – kompozycja
Płaszczyzna   wzmocniona   kolorem,   właściwie   dobranym   do   charakteru   obrazu,   olśniewając 
szerokim   wachlarzem   barwnych   gam   wybranych   kolorów,   zdecydowanych   i   intensywnie 
nasyconych,   bogatych   w   złociste   tony   światła.   Radykalna   deformacja   geometryczna   oraz 
światłocień   dla   zwiększenia   ekspresji.   Linie   w   obrazie   stanowią   samoistne   elementy 
kompozycyjne,   tworzą   granice   między   barwami,   które   są   konturami   postaci   i   przedmiotów. 
Poprzez   zrytmizowanie   gestów   malarz   zintensyfikował   spłaszczenie   zamkniętej   w   ciasnej 
przestrzeni kompozycji. Z techniki przyjętej przez artystę obraz wydaje się niezwykle linearny, co 
sugeruje   ruch.  Artysta   zasugerował   mało   światła   w   kompozycji,   toteż   wydaje   się,   że   obraz 
namalowany jest w ciepłej tonacji – może ze względu na sporą ilość barwy czerwonej lub przez 
różnorodną gamę barwy brązowej.
Cała kompozycja sprawia wrażenie nieco lirycznej, lecz smutnej, chociaż mina na twarzy jednego 
z chłopców jest uśmiechnięta. Głównym tematem jest przyjaźń. 
Malarz   uzyskiwał   właściwy   wizerunek   psychologiczny   postaci   oraz   zamierzony   nastrój 
kompozycji. Osiągał to dzięki charakterystycznej dlań transpozycji formy, koloru i światła oraz 
nasyceniu dzieła niematerialną „stroną duchową”.

WYGLĄDY PRZEDMIOTÓW, postaci przedstawionych
Jedną z najważniejszych decyzji artysty była determinująca oblicze jego dojrzałej twórczości 
transformacja figury ludzkiej w metaforyczną postać dziecka, kukiełki bądź marionetki. Dzieci 
Makowskiego,   ukazywane   frontalnie   jak   pozowanej   do   fotografii,   wyglądem   przypominający 
ciosane   w   drewnie   kukiełki,   pajacyki   lub   marionetki.   Ich   okrągłe   jak   piłka   główki,   zdobią 
spiczaste   czapki.   Patrzą   na   świat   i   na   nas   czarnymi   paciorkowatymi   oczami.   Twarze   dzieci 
malowane   lapidarnie,   tak   jakby   małe   dziecko   umiało   namalować   siebie   –   prosto,   naiwnie, 
poważnie.
Ta poetycko – metaforyczna kompozycja z dziećmi przedstawia scenę z życia codziennego dzieci, 
które jest niezwykłe i wieloznaczne, pełen tajemnic i niesamowitości, chwilami z elementami 
zabawy i groteskowego humoru, a czasami z wyczuwalną atmosferą strachu i grozy.
Za parą „przyjaciół” znajduje się ściana, a na niej wiszący na kształt przypominający zegar z 
kukułką oraz dwie  grube,  ciemne,  pionowe  kreski, równoległe  do siebie i  postaci,  sprawiają 
wrażenie niedokończonej kompozycji.