background image

105

Elektronika Praktyczna 12/2004

L     I     S     T     Y

W  rubryce  „Listy”  odpowiadamy  na  najciekawsze  i  najczęściej  pojawiające  się  pytania  od  Czytelników  EP. 
Prosimy  o  listy  tradycyjne  (adres  podany  w  stopce  pisma)  oraz  elektroniczne  na  adres  ep

@ep.com.pl  lub 

redakcja

@ep.com.pl

Kody SMD
Chlebem  powszednim,  zarówno 

redakcyjnej poczty, jak i internetowych list 
dyskusyjnych  są  prośby  o  identyfikację  i 
dane katalogowe podzespołów. Odszukanie 
materiałów dotyczących współcześnie pro-
dukowanych  elementów,  przy  znajomości 
logo  producenta  i  ich  pełnego  oznaczenia, 
zazwyczaj nie sprawia większych trudności. 
Natomiast  próba  rozpoznania  skróconych 
oznaczeń umieszczanych na miniaturowych 
obudowach do montażu powierzchniowego 
(SOT-23,  SOT-89  itp.)  rzeczywiście  może 
przyprawić  o  ból  głowy.  Zastanawia,  jak 
różną  wagę  przywiązują  producenci  do 
spójnych  zasad  stosowania  kodowych 
oznaczeń  SMD.  Z  jednej  strony  mamy 
przykład firmy Maxim/Dallas udostępniają-
cej na swojej stronę wyszukiwarkę, pozwa-
lającą  na  szybką  identyfikację  dowolnego 
symbolu.  Z  pozostałych,  jedynie  nieliczni 
wytwórcy  publikują  zbiorcze  zestawienia 
nadanych oznaczeń, natomiast zdecydowa-
na  większość  poprzestaje  na  podaniu  ich 
drobnym  maczkiem,  wyłącznie  w  rubryce 
marking codes na końcu karty katalogowej 
odnośnego elementu. Odszukanie nieznane-
go kodu, wymagałoby zatem przekartkowa-
nia całego katalogu. O ile wcześniej uda się 
odgadnąć  nazwę  producenta  (brak  logo!)  i 
przynależność  do  kategorii  wyrobów.  Na 
przeciwnym  biegunie  uplasował  się  np. 
Microchip,  który  umieszczając  oznakowa-
nie na uC PIC10 (SOT23-6), określił je w 
karcie jako customer specific - w ogóle nie 
przyporządkowując  układom,  znanego  z 
góry, jednoznacznego oznaczenia kodowe-
go. Czyżby tak niefrasobliwe podejście do 
oznaczeń  było  wynikiem  dostosowywania 
się  do  panującego  trendu  „nienaprawial-
ności”  układów  elektronicznych  -  trendu 
głoszącego,  że  z  chwilą  zamontowania  na 
PCB element traci swoją tożsamość i wraz 
z całym modułem, podlega jedynie wymia-
nie w autoryzowanym serwisie?
Najbardziej znanym i najczęściej przytacza-
nym  źródłem  informacji  na  temat  kodów 
dyskretnych  elementów  SMD  jest  inter-
netowa  strona  The  Surface  Mount  Device 
Code Book R.P. Blackwella G4PMK. Żeby 
ułatwić naszym czytelnikom poszukiwania, 
na  internetowej  stronie  EP  zebraliśmy  kil-
kanaście  odnośników  do  materiałów  po-
święconych kodowym oznaczeniom SMD. 
M.in. do kilku wcieleń strony G4PMK, ale 
również  do  innych,  niezależnych  źródeł. 
Apelujemy zarazem do Czytelników o udo-

stępnianie adresów kolejnych, napotkanych 
w sieci, stron o podobnym charakterze.

Marek Dzwonnik

marek.dzwonnik@ep.com.pl

LCD z Nokia 7110
Poszukuje opisu wyświetlacza LCD 

z telefonu Nokia 7110 - pomożecie mi?

Tomasz23

Red. Informacje o wyświetlaczu do telefo-
nu Nokia 7110 można bez trudu znaleźć za 
pomocą wyszukiwarki Google:

- wyprowadzenia LCD 7110: http://sandi-

ding.tripod.com/nokialcd7110.html,

- kontroler EPSON SED1565: http://www.

hantronix.com/down/sed1565.pdf  lub 
http://stek-inc.com/PDF/sed1565.pdf, 

- service manual do telefonu Nokia 7110: 

http://fileshare.eshop.bg/browse.php?i-
d=10&mfg=Nokia.

Marek Dzwonnik

marek.dzwonnik@ep.com.pl

MIDI w EP
(...) Od dłuższego czasu interesuję 

się  elektroniką,  lecz  ostatnimi  czasy  moim 
marzeniem jest zbudowanie klawiatury ste-
rującej  midi.  Wiem,  wiem  publikowaliście 
taki  artykuł  (chyba  w  którymś  z  numerów 
z  rocznika  ‘95  lub  ‘96),  ale  to  był  projekt 
czytelnika  i  niestety  nie  miałem  szans  na 
wykonanie.  Przyczyna?  Proste,  tam  był 
mikrokontroler  typu  AT89...,  a  ja  niestety 
nie  posiadłem  tajemnej  umiejętności  pro-
gramowania  tych  „potworów”.  Z  samym 
programatorem  może  nie  byłoby  kłopotu, 
ale niestety to programowanie... 
Moja  delikatna  sugestia  jest  taka:  chyba 
już  czas  na  to,  aby  wśród  Waszych  pro-
jektów  pojawił  się  również  i  taki  projekt. 
Jeżeli  sporządzilibyście  także  kit  lub  cho-
ciaż  zaprogramowany  układ,  moja  radość 
osiągnęłaby  zenit.  Patrząc  na  wspomnia-
ny  układ  klawiatury  midi  z  zadowoleniem 
spostrzegłem,  iż  jest  on  banalnie  prosty  w 
wykonaniu (poza programowaniem). Muszę 
przyznać,  że  grzebałem  trochę  w  necie  za 
podobnymi  projektami...  właśnie  podobny-
mi, ponieważ znalazłem kilka prawie iden-
tycznych projektów.

Remigiusz Dobromirski

fizar@o2.pl

Red.  We  współpracy  z  Czytelnikami  mie-
sięcznika „Estrada i Studio” wdrożymy ta-
kie projekty w niedługim czasie.

Nagrywanie z telefonu
Znalazłem  w  sieci  następujący 

artykuł http://www.elektroda.net/dla_domu/
nagrywanietel.html.  Jako,  że  nie  wiem 
do  kogo  z  EP  się  zwrócić,  postanowiłem 
przesłać  pytanie  na ogólny  adres redakcji. 
Interesuje  mnie  nagrywanie  własnych  roz-
mów  telefonicznych,  ale  na  komputerze  z 
wykorzystaniem  wejścia  Line-in  karty  mu-
zycznej.  Schemat  na  stronie,  której  adres 
załączyłem  nie  nadaje  się  niestety  do  tego 
celu.  Pewnie  po  przepuszczeniu  przez  ma-
gnetofon  dałoby  się  coś  nagrać,  ale  mnie 
interesuje  bezpośrednie  podłączenie  linii 
telefonicznej do karty muzycznej.

Wojciech Paprowicz

Red.  W  ofercie  handlowej  Wydawnictwa 
AVT  jest  kilka  urządzeń,  które  spełniają 
wymagania przedstawione w liście:

1. Układ do automatycznego nagrywania 

rozmów  telefonicznych  AVT-1240, 
EP8/99

2.  Wyjście  liniowe  z  linii  telefonicznej 

AVT-1353, EP8/2002

3.  Słuchawka  telefoniczna  “Hands  Free” 

AVT-1237, EP8/99

4.  Radiowy  podsłuch  linii  telefonicznej 

AVT-1243, EP8/99

Andrzej Gawryluk

Szybki stopień wyjściowy
Jestem początkującym elektronikiem 

i mam do Państwa ogromną prośbę o pomoc 
w rozwiązaniu mojego problemu polegającego 
na  zbudowaniu  generatora  funkcyjnego.  Ge-
nerator ten będzie wykorzystywany jako jeden 
z elementów w mojej pracy dyplomowej.
Na łamach Waszego pisma znalazłem wiele 
cennych  informacji  dotyczących  zbudowa-
nia  takiego  układu,  jednak  nie  mogę  roz-
wiązać jednej kwestii. Otóż problem polega 
na  tym  że,  chciałem  zbudować  ten  genera-
tor  w  oparciu  o  układy  ICL8038  lub  MA-
X038.  Mają  one  dużo  zalet  i  jedną  wadę: 
ich  prąd  wyjściowy  jest  bardzo  ograniczo-
ny.  W  związku  z  tym  prosiłbym  o  podpo-
wiedź jak prąd wyjściowy można zwiększyć 
do ok. 150 mA na wyjściu generatora, przy 
założeniu,  że  amplituda  sygnału  będzie  się 
zmieniać od 0 do ±5 Vpp i będzie możliwa 
regulacja offsetu od 0 do ±5 V.
Będę  bardzo  wdzięczny  za  przesłanie  ja-
kichkolwiek wskazówek i schematów szcze-
gólnie  dotyczących  zwiększenia  maksymal-
nego prądu wyjściowego.

Przemysław Gorbaczuk

background image

Elektronika Praktyczna 12/2004

L     I     S     T     Y

106

Prezentowane  tu  opinie  pochodzą  z  naszego  forum  dyskusyjnego  dostępnego  pod  adresem  forum.ep.com.
pl.  Wybierane  przez  nas  do  publikacji  wątki  wydają  się  być  ważne  dla  większości  Czytelników  Ep,  dlatego 
odpowiadamy  na  nie  i  komentujemy  je  na  łamach  EP.  Wszystkie  zamieszczone  materiały  pochodzą  z  Fo-
rum,  poddawane  są  jedynie  korekcie,  bez  modyfikowania  meritum  wypowiedzi.

Red.  Rozwiązanie  tego  problemu  wyma-
ga  określenia  maksymalnej  częstotliwości, 
jaką  ma  przenosić  wzmacniacz  prądowy. 
Sensowne  (także  ekonomicznie)  rozwią-
zanie  tego  problemu  przedstawiliśmy  w 
opisie  zestawu  AVT-360  (generator  funk-
cyjny  na  MAX038),  gdzie  zastosowano 
odpowiednio  szybki  wzmacniacz  ope-
racyjny.  Obecnie  w  ofertach  czołowych 
producentów  jest  dostępnych  wiele  typów 
wzmacniaczy  potencjalnie  nadających  się 
do pracy w układzie stopnia wyjściowego, 
ale podczas ich dobierania należy koniecz-
nie zwracać uwagę na to, czy wybrany typ 
może  pracować  ze  wzmocnieniem  bliskim 
1V/V,  bo  zazwyczaj  w  takiej  konfiguracji 
pracują szybkie, wyjściowe stopnie mocy.

Andrzej Gawryluk

Oscyloskop cyfrowy
(...) Jakiś czas temu znalazłem w 

Internecie  schemat  oscyloskopu  (schemat 
dołączyłem w spakowanym archiwum), tyl-
ko  zastanawiałem  się  czy  to  coś  ma  jakąś 
szansę  zadziałania.  Nie  jestem  jeszcze  tak 
doświadczonym  elektronikiem  żebym  po-
trafił na podstawie schematu przypuszczać 
czy to zadziała, czy nie (szczególne chodzi 
mi  o  część  cyfrową  układu).  A  mój  portfel 
nie  może  sobie  pozwolić  na  taki  wydatek, 
aby  tylko  spróbować  czy  ten  oscyloskop 
zadziała. 
Jeżeli  redakcja  może  mi  w  tym  pomóc  i 
przynajmniej  ocenić  szanse  jakie  ma  ten 
projekt  na  powodzenie  to  byłbym  wdzięcz-
ny. Zainteresowałem się tym dlatego iż po-
trzebuje oscyloskopu 2-kanałowego (tanie-
go i małego) o paśmie min. 10 MHz (autor 
podaje  pasmo  2  x  20  MHz).  Niestety  na 
razie  nie  posiadam  jeszcze  oprogramowa-
nia  do  tego  sprzętu,  ale  jeśli  będę  pewny 
co  do  funkcjonalności  tego  urządzenia  to 

oprogramowanie  się  gdzieś  znajdzie  w 
Internecie.  Jeśli  z  tego  nic  nie  będzie  to 
będę musiał (chciał) zaopatrzyć się w oscy-
loskop opisywany w EP8/2004 (oscyloskop 
bardzo  fajny  i  niedrogi,  ale  szkoda,  że  nie 
2-kanałowy). (...)

Piotr Ślusarczyk

nickx@o2.pl

Red.  Oscyloskop  cyfrowy  PC-DSOA 
3,  którego  schemat  otrzymaliśmy  działa 
(był  badany  w  naszym  laboratorium),  ale 
-  z  nieustalonych  przyczyn  -  nie  najlepiej 
spisuje  się  oprogramowanie  sterujące  jego 
pracą.  Autor  projektu  nie  udzielił  nam 
żadnych  wyjaśnień  co  do  potencjalnych 
przyczyn.  Problematyczne  może  okazać 
się  także  zdobycie  dwuportowych  pamię-
ci  FIFO,  ponieważ  nie  są  one  dostępne  w 
sieci sprzedaży detalicznej.

Andrzej Gawryluk

Alfred:  Potrzebuje  drugiego  RS-a 
w  8051.  Czy  ktoś  zna  lub  widział 

metodę  implementacji?  Bardziej  interesuje 
mnie sposób odbioru danych, bo wysyłanie 
to raczej prosta sprawa.

Gaweł: W tej sytuacji to masz dwie 
możliwości rozwiązania problemu:

1.  użyć  zewnętrznego  UART,  np.  układu 

16C450,

2.  użyć  programowo  symulowanego 

UART’a. 

Które rozwiązanie bardziej ci odpowiada?

Alfred:  Zdecydowanie  wybieram  tę 
drugą opcję: programowy UART.
Gaweł:  A  masz  wolne  wejście  na 
INT0 lub INT1? Dobrze by było, aby 

odbierany sygnał wchodził na przerwanie.

Alfred: Chyba wiem do czego zmie-
rzasz  Mam  wolnego  INT’a  tylko,  że 

za  pomocą  INT’a  wykryje,  tylko  ewentu-
alną  zmianę  sygnału  wysokiego  na  niski 
(czyli  np.  bit  startu  lub  bity  ustawione  na 
0).  Chyba  żeby  zrobić  w  ten  sposób,  że  za 
pomocą  INT’a  wykrywać  tylko  bit  startu, 
a  przerwania  zgłaszane  z  pozostałych  bi-
tów pomijać. Przydałoby się jeszcze jakieś 
próbkowanie sygnału, żeby stwierdzić war-
tość bitu. To jest jakieś wyjście. 
Myślałem raczej o metodzie ciągłego prób-
kowania, to znaczy nie opierać się na infor-

macji  z  INT’a,  natomiast  procesor  spraw-
dza  cały  czas  (co  pewien  okres),  stan  linii 
odbiorczej.  I  na  podstawie  tych  informacji 
decyduje czy to bit startu, dane, itp. 

Gaweł:  Dokładnie  o  takim  rozwią-
zaniu  myślałem.  Ponieważ,  gdyby 

wejścia przerwań były zajęte, to wtedy nie 
byłoby dyskusji (stąd więc było poprzednie 
pytanie).  Za  pomocą  INT  dostajesz  sygnał 
bitu startu. Po jego wykryciu: 

1.  Blokujesz  przyjmowanie  przerwań  z 

wejścia INT.

2.  Programujesz  tak  timer,  by  przerwał 

ci  po  czasie  równym  1,5  czasu  trwa-
nia jednego bitu. Od tej chwili odbie-
rasz  bity  w  przerwaniach  od  timera, 
który  programujesz  by  przerwał  ci  po 
czasie  trwania  jednego  bitu.  Po  skoń-
czeniu  odbierania  blokujesz  timer, 
zezwalasz  na  przerwania  od  INT  (nie 
zapomnij  wcześniej  zgasić  flagi  zgło-
szenia  przerwania,  bo  po  zezwoleniu 
na  przerwania  natychmiast  ci  ponow-
nie przerwie). 

Obsługa  w  trybie  ciągłego  monitorowania 
zamorduje ci procek, no chyba, że on wię-
cej nic nie robi.

Alfred:  Całkiem  fajnie  wymyśliłeś 
z  tym  sprawdzaniem  stanu  bitu  w 

połowie  jego  trwania.  To  bardzo  uprości 

sprawę w porównaniu z kilkakrotnym prób-
kowaniem jednego bitu. No cóż, coś za coś. 
Według mnie kilkakrotne próbkowanie daje 
większą  pewność.  Ale  może  Twoja  metoda 
wystarczy. Spróbuję.
A  tego  z  zerowaniem  flagi  nie  bardzo  ro-
zumiem.  Chyba  nie  potrzeba  nic  zerować, 
bo  po  przyjęciu  przerwania  samo  się  wy-
zeruje,  a  skoro  natychmiast  po  przyjęciu 
INT’a  blokuję  go,  to  raczej  żadne  już  się 
nie zgłosi. Oczywiście na wszelki wypadek 
można tak zrobić, jak mówisz. 

Gaweł: Po wykryciu bitu startu (po-
przez  przerwanie)  proponuję  zablo-

kowanie  przerwań  od  INT.  Stan  niski  (od 
bitu startu) spowoduje przerwanie, jego ob-
sługa  zeruje  flagę  przerwania.  Oczywiście 
na  tym  wejściu  nadal  będą  spełnione  wa-
runki do zgłaszania przerwań. W rzeczywi-
stości  sygnał  z  INT  ustawia  flagę  żądania 
przerwania. Flaga ta jest dopiero sygnałem 
żądania  przerwania.  Jeżeli  będziesz  miał 
zablokowane przyjęcie przerwania od INT, 
to  ci  nie  przerwie,  ale  zapamięta,  że  było 
przerwanie (nieobsłużone).

Czy kurs PLD z ostatnich numerów EP

uważasz za przydatny?

63,56 - tak                       36,44 - nie

Razem: 225 głosów