105

Elektronika Praktyczna 12/2004

L I S T Y

W rubryce „Listy” odpowiadamy na najciekawsze i najczęściej pojawiające się pytania od Czytelników EP.
Prosimy o listy tradycyjne (adres podany w stopce pisma) oraz elektroniczne na adres ep

@ep.com.pl lub

redakcja

@ep.com.pl

Kody SMD
Chlebem powszednim, zarówno

redakcyjnej poczty, jak i internetowych list
dyskusyjnych są prośby o identyfikację i
dane katalogowe podzespołów. Odszukanie
materiałów dotyczących współcześnie pro-
dukowanych elementów, przy znajomości
logo producenta i ich pełnego oznaczenia,
zazwyczaj nie sprawia większych trudności.
Natomiast próba rozpoznania skróconych
oznaczeń umieszczanych na miniaturowych
obudowach do montażu powierzchniowego
(SOT-23, SOT-89 itp.) rzeczywiście może
przyprawić o ból głowy. Zastanawia, jak
różną wagę przywiązują producenci do
spójnych zasad stosowania kodowych
oznaczeń SMD. Z jednej strony mamy
przykład firmy Maxim/Dallas udostępniają-
cej na swojej stronę wyszukiwarkę, pozwa-
lającą na szybką identyfikację dowolnego
symbolu. Z pozostałych, jedynie nieliczni
wytwórcy publikują zbiorcze zestawienia
nadanych oznaczeń, natomiast zdecydowa-
na większość poprzestaje na podaniu ich
drobnym maczkiem, wyłącznie w rubryce
marking codes na końcu karty katalogowej
odnośnego elementu. Odszukanie nieznane-
go kodu, wymagałoby zatem przekartkowa-
nia całego katalogu. O ile wcześniej uda się
odgadnąć nazwę producenta (brak logo!) i
przynależność do kategorii wyrobów. Na
przeciwnym biegunie uplasował się np.
Microchip, który umieszczając oznakowa-
nie na uC PIC10 (SOT23-6), określił je w
karcie jako customer specific - w ogóle nie
przyporządkowując układom, znanego z
góry, jednoznacznego oznaczenia kodowe-
go. Czyżby tak niefrasobliwe podejście do
oznaczeń było wynikiem dostosowywania
się do panującego trendu „nienaprawial-
ności” układów elektronicznych - trendu
głoszącego, że z chwilą zamontowania na
PCB element traci swoją tożsamość i wraz
z całym modułem, podlega jedynie wymia-
nie w autoryzowanym serwisie?
Najbardziej znanym i najczęściej przytacza-
nym źródłem informacji na temat kodów
dyskretnych elementów SMD jest inter-
netowa strona The Surface Mount Device
Code Book R.P. Blackwella G4PMK. Żeby
ułatwić naszym czytelnikom poszukiwania,
na internetowej stronie EP zebraliśmy kil-
kanaście odnośników do materiałów po-
święconych kodowym oznaczeniom SMD.
M.in. do kilku wcieleń strony G4PMK, ale
również do innych, niezależnych źródeł.
Apelujemy zarazem do Czytelników o udo-

stępnianie adresów kolejnych, napotkanych
w sieci, stron o podobnym charakterze.

Marek Dzwonnik

[e-mail]

LCD z Nokia 7110
Poszukuje opisu wyświetlacza LCD

z telefonu Nokia 7110 - pomożecie mi?

Tomasz23

Red. Informacje o wyświetlaczu do telefo-
nu Nokia 7110 można bez trudu znaleźć za
pomocą wyszukiwarki Google:

- wyprowadzenia LCD 7110: http://sandi-

ding.tripod.com/nokialcd7110.html,

- kontroler EPSON SED1565: http://www.

hantronix.com/down/sed1565.pdf lub
http://stek-inc.com/PDF/sed1565.pdf,

- service manual do telefonu Nokia 7110:

http://fileshare.eshop.bg/browse.php?i-
d=10&mfg=Nokia.

Marek Dzwonnik

[e-mail]

MIDI w EP
(...) Od dłuższego czasu interesuję

się elektroniką, lecz ostatnimi czasy moim
marzeniem jest zbudowanie klawiatury ste-
rującej midi. Wiem, wiem publikowaliście
taki artykuł (chyba w którymś z numerów
z rocznika ‘95 lub ‘96), ale to był projekt
czytelnika i niestety nie miałem szans na
wykonanie. Przyczyna? Proste, tam był
mikrokontroler typu AT89..., a ja niestety
nie posiadłem tajemnej umiejętności pro-
gramowania tych „potworów”. Z samym
programatorem może nie byłoby kłopotu,
ale niestety to programowanie...
Moja delikatna sugestia jest taka: chyba
już czas na to, aby wśród Waszych pro-
jektów pojawił się również i taki projekt.
Jeżeli sporządzilibyście także kit lub cho-
ciaż zaprogramowany układ, moja radość
osiągnęłaby zenit. Patrząc na wspomnia-
ny układ klawiatury midi z zadowoleniem
spostrzegłem, iż jest on banalnie prosty w
wykonaniu (poza programowaniem). Muszę
przyznać, że grzebałem trochę w necie za
podobnymi projektami... właśnie podobny-
mi, ponieważ znalazłem kilka prawie iden-
tycznych projektów.

Remigiusz Dobromirski

[e-mail]

Red. We współpracy z Czytelnikami mie-
sięcznika „Estrada i Studio” wdrożymy ta-
kie projekty w niedługim czasie.

Nagrywanie z telefonu
Znalazłem w sieci następujący

artykuł http://www.elektroda.net/dla_domu/
nagrywanietel.html. Jako, że nie wiem
do kogo z EP się zwrócić, postanowiłem
przesłać pytanie na ogólny adres redakcji.
Interesuje mnie nagrywanie własnych roz-
mów telefonicznych, ale na komputerze z
wykorzystaniem wejścia Line-in karty mu-
zycznej. Schemat na stronie, której adres
załączyłem nie nadaje się niestety do tego
celu. Pewnie po przepuszczeniu przez ma-
gnetofon dałoby się coś nagrać, ale mnie
interesuje bezpośrednie podłączenie linii
telefonicznej do karty muzycznej.

Wojciech Paprowicz

Red. W ofercie handlowej Wydawnictwa
AVT jest kilka urządzeń, które spełniają
wymagania przedstawione w liście:

1. Układ do automatycznego nagrywania

rozmów telefonicznych AVT-1240,
EP8/99

2. Wyjście liniowe z linii telefonicznej

AVT-1353, EP8/2002

3. Słuchawka telefoniczna “Hands Free”

AVT-1237, EP8/99

4. Radiowy podsłuch linii telefonicznej

AVT-1243, EP8/99

Andrzej Gawryluk

Szybki stopień wyjściowy
Jestem początkującym elektronikiem

i mam do Państwa ogromną prośbę o pomoc
w rozwiązaniu mojego problemu polegającego
na zbudowaniu generatora funkcyjnego. Ge-
nerator ten będzie wykorzystywany jako jeden
z elementów w mojej pracy dyplomowej.
Na łamach Waszego pisma znalazłem wiele
cennych informacji dotyczących zbudowa-
nia takiego układu, jednak nie mogę roz-
wiązać jednej kwestii. Otóż problem polega
na tym że, chciałem zbudować ten genera-
tor w oparciu o układy ICL8038 lub MA-
X038. Mają one dużo zalet i jedną wadę:
ich prąd wyjściowy jest bardzo ograniczo-
ny. W związku z tym prosiłbym o podpo-
wiedź jak prąd wyjściowy można zwiększyć
do ok. 150 mA na wyjściu generatora, przy
założeniu, że amplituda sygnału będzie się
zmieniać od 0 do ±5 Vpp i będzie możliwa
regulacja offsetu od 0 do ±5 V.
Będę bardzo wdzięczny za przesłanie ja-
kichkolwiek wskazówek i schematów szcze-
gólnie dotyczących zwiększenia maksymal-
nego prądu wyjściowego.

Przemysław Gorbaczuk

Elektronika Praktyczna 12/2004

L I S T Y

106

Prezentowane tu opinie pochodzą z naszego forum dyskusyjnego dostępnego pod adresem forum.ep.com.
pl. Wybierane przez nas do publikacji wątki wydają się być ważne dla większości Czytelników Ep, dlatego
odpowiadamy na nie i komentujemy je na łamach EP. Wszystkie zamieszczone materiały pochodzą z Fo-
rum, poddawane są jedynie korekcie, bez modyfikowania meritum wypowiedzi.

Red. Rozwiązanie tego problemu wyma-
ga określenia maksymalnej częstotliwości,
jaką ma przenosić wzmacniacz prądowy.
Sensowne (także ekonomicznie) rozwią-
zanie tego problemu przedstawiliśmy w
opisie zestawu AVT-360 (generator funk-
cyjny na MAX038), gdzie zastosowano
odpowiednio szybki wzmacniacz ope-
racyjny. Obecnie w ofertach czołowych
producentów jest dostępnych wiele typów
wzmacniaczy potencjalnie nadających się
do pracy w układzie stopnia wyjściowego,
ale podczas ich dobierania należy koniecz-
nie zwracać uwagę na to, czy wybrany typ
może pracować ze wzmocnieniem bliskim
1V/V, bo zazwyczaj w takiej konfiguracji
pracują szybkie, wyjściowe stopnie mocy.

Andrzej Gawryluk

Oscyloskop cyfrowy
(...) Jakiś czas temu znalazłem w

Internecie schemat oscyloskopu (schemat
dołączyłem w spakowanym archiwum), tyl-
ko zastanawiałem się czy to coś ma jakąś
szansę zadziałania. Nie jestem jeszcze tak
doświadczonym elektronikiem żebym po-
trafił na podstawie schematu przypuszczać
czy to zadziała, czy nie (szczególne chodzi
mi o część cyfrową układu). A mój portfel
nie może sobie pozwolić na taki wydatek,
aby tylko spróbować czy ten oscyloskop
zadziała.
Jeżeli redakcja może mi w tym pomóc i
przynajmniej ocenić szanse jakie ma ten
projekt na powodzenie to byłbym wdzięcz-
ny. Zainteresowałem się tym dlatego iż po-
trzebuje oscyloskopu 2-kanałowego (tanie-
go i małego) o paśmie min. 10 MHz (autor
podaje pasmo 2 x 20 MHz). Niestety na
razie nie posiadam jeszcze oprogramowa-
nia do tego sprzętu, ale jeśli będę pewny
co do funkcjonalności tego urządzenia to

oprogramowanie się gdzieś znajdzie w
Internecie. Jeśli z tego nic nie będzie to
będę musiał (chciał) zaopatrzyć się w oscy-
loskop opisywany w EP8/2004 (oscyloskop
bardzo fajny i niedrogi, ale szkoda, że nie
2-kanałowy). (...)

Piotr Ślusarczyk

[e-mail]

Red. Oscyloskop cyfrowy PC-DSOA
3, którego schemat otrzymaliśmy działa
(był badany w naszym laboratorium), ale
- z nieustalonych przyczyn - nie najlepiej
spisuje się oprogramowanie sterujące jego
pracą. Autor projektu nie udzielił nam
żadnych wyjaśnień co do potencjalnych
przyczyn. Problematyczne może okazać
się także zdobycie dwuportowych pamię-
ci FIFO, ponieważ nie są one dostępne w
sieci sprzedaży detalicznej.

Andrzej Gawryluk

Alfred: Potrzebuje drugiego RS-a
w 8051. Czy ktoś zna lub widział

metodę implementacji? Bardziej interesuje
mnie sposób odbioru danych, bo wysyłanie
to raczej prosta sprawa.

Gaweł: W tej sytuacji to masz dwie
możliwości rozwiązania problemu:

1. użyć zewnętrznego UART, np. układu

16C450,

2. użyć programowo symulowanego

UART’a.

Które rozwiązanie bardziej ci odpowiada?

Alfred: Zdecydowanie wybieram tę
drugą opcję: programowy UART.
Gaweł: A masz wolne wejście na
INT0 lub INT1? Dobrze by było, aby

odbierany sygnał wchodził na przerwanie.

Alfred: Chyba wiem do czego zmie-
rzasz Mam wolnego INT’a tylko, że

za pomocą INT’a wykryje, tylko ewentu-
alną zmianę sygnału wysokiego na niski
(czyli np. bit startu lub bity ustawione na
0). Chyba żeby zrobić w ten sposób, że za
pomocą INT’a wykrywać tylko bit startu,
a przerwania zgłaszane z pozostałych bi-
tów pomijać. Przydałoby się jeszcze jakieś
próbkowanie sygnału, żeby stwierdzić war-
tość bitu. To jest jakieś wyjście.
Myślałem raczej o metodzie ciągłego prób-
kowania, to znaczy nie opierać się na infor-

macji z INT’a, natomiast procesor spraw-
dza cały czas (co pewien okres), stan linii
odbiorczej. I na podstawie tych informacji
decyduje czy to bit startu, dane, itp.

Gaweł: Dokładnie o takim rozwią-
zaniu myślałem. Ponieważ, gdyby

wejścia przerwań były zajęte, to wtedy nie
byłoby dyskusji (stąd więc było poprzednie
pytanie). Za pomocą INT dostajesz sygnał
bitu startu. Po jego wykryciu:

1. Blokujesz przyjmowanie przerwań z

wejścia INT.

2. Programujesz tak timer, by przerwał

ci po czasie równym 1,5 czasu trwa-
nia jednego bitu. Od tej chwili odbie-
rasz bity w przerwaniach od timera,
który programujesz by przerwał ci po
czasie trwania jednego bitu. Po skoń-
czeniu odbierania blokujesz timer,
zezwalasz na przerwania od INT (nie
zapomnij wcześniej zgasić flagi zgło-
szenia przerwania, bo po zezwoleniu
na przerwania natychmiast ci ponow-
nie przerwie).

Obsługa w trybie ciągłego monitorowania
zamorduje ci procek, no chyba, że on wię-
cej nic nie robi.

Alfred: Całkiem fajnie wymyśliłeś
z tym sprawdzaniem stanu bitu w

połowie jego trwania. To bardzo uprości

sprawę w porównaniu z kilkakrotnym prób-
kowaniem jednego bitu. No cóż, coś za coś.
Według mnie kilkakrotne próbkowanie daje
większą pewność. Ale może Twoja metoda
wystarczy. Spróbuję.
A tego z zerowaniem flagi nie bardzo ro-
zumiem. Chyba nie potrzeba nic zerować,
bo po przyjęciu przerwania samo się wy-
zeruje, a skoro natychmiast po przyjęciu
INT’a blokuję go, to raczej żadne już się
nie zgłosi. Oczywiście na wszelki wypadek
można tak zrobić, jak mówisz.

Gaweł: Po wykryciu bitu startu (po-
przez przerwanie) proponuję zablo-

kowanie przerwań od INT. Stan niski (od
bitu startu) spowoduje przerwanie, jego ob-
sługa zeruje flagę przerwania. Oczywiście
na tym wejściu nadal będą spełnione wa-
runki do zgłaszania przerwań. W rzeczywi-
stości sygnał z INT ustawia flagę żądania
przerwania. Flaga ta jest dopiero sygnałem
żądania przerwania. Jeżeli będziesz miał
zablokowane przyjęcie przerwania od INT,
to ci nie przerwie, ale zapamięta, że było
przerwanie (nieobsłużone).

Czy kurs PLD z ostatnich numerów EP

uważasz za przydatny?

63,56 - tak 36,44 - nie

Razem: 225 głosów