background image

Ć

wiczenie nr 3 – „Metodyka projektowania …”– autorzy Wojciech FURMANEK, Arkadiusz JASKÓLSKI– str. 1 / 8 

Ćwiczenie nr 3 – tworzenie formularzy, generowanie raportów, 

defragmentowanie i podział baz danych 

 

 

1.

 

Do  tworzenia  elementów  interfejsu  graficznego  słuŜą  formularze.  W  celu  szybkiego  i  łatwego 

uzyskania wstępnego projektu formularza moŜna podświetlić kursorem źródło danych dla formularza 

(tabela,  kwerenda)  oraz  w  menu  „Tworzenie”  nacisnąć  ikonę 

  -  program  sam  wygeneruje 

przykładowy  formularz,  który  najczęściej  jest  tworzony  jako  formularz  pojedynczy  (zaleŜy  od 

obiektu/obiektów w oparciu o które został utworzony i od występujących pomiędzy nimi powiązań). 

MoŜna  w  nim  edytować  dane  tylko  z  jednego  rekordu.  KaŜdy  stworzony  w  ten  sposób  formularz 

moŜna  dalej  poddać  edycji  w  Widoku  projektu  (przejście  po  otwarciu  utworzonego  formularza 

poprzez  kliknięcie  ikony 

).  Klikając  ikonę 

  uzyskujemy  formularz  dzielony,  gdzie  w  górnej 

sekcji  mamy  arkusz  danych,  a  w  dolnej  znajduje  się  formularz  do  wprowadzania  informacji 

dotyczących  rekordu  wybranego  w  arkuszu  danych.  Zawsze  teŜ  klikając  ikonę 

  

i  wybierając  „Kreator  formularzy”  moŜna  skorzystać  z  kreatorów  (rys.  l  i  2),  które  pozwalają 

wybrać  tabelę  (kwerendę)  źródłową  oraz  wymagane  pola,  które  mają  się  znaleźć  na  formularzu.  

W czasie tworzenia formularza za pomocą kreatora moŜemy zdefiniować układ i styl formularza

które  wpływają  na  efekt  wizualny.  W  kaŜdym  przypadku  mamy  dalej  moŜliwość  dostosowania 

projektu  do  wymagań  uŜytkownika.  W  tym  celu  przechodzimy  do  widoku  projektu  formularza, 

gdzie  za  pomocą  definiowania  właściwości  poszczególnych  jego  elementów  składowych  tworzymy 

formularz,  zgodny  z  projektem.  Jeśli  trzeba  dodać  do  formularza  bardziej  urozmaicone  formanty, 

korzystamy z narzędzi w grupie Formanty (rys. 3) na karcie Projektowanie

 

  

   

 

Rys. 1 

 

 

 

 

 

Rys. 2   

 

 

Rys. 3. 

 

 

1.1.

 

Utworzyć  za  pomocą  kreatora  formularz  F0  _pracownicy  (rys.  4)  na  podstawie  wszystkich 

danych z tabeli Pracownicy. Formularz ma układ wyjustowany, zastosowano w nim styl Access 

2007. Właściwości formularza opisane są w 4 kategoriach. Na zakładce Format (rys. 5) znajdują 

się  parametry  mające  wpływ  na  wygląd,  np.:  paski  przewijania,  selektory  rekordów,  linie 

background image

Ć

wiczenie nr 3 – „Metodyka projektowania …”– autorzy Wojciech FURMANEK, Arkadiusz JASKÓLSKI– str. 2 / 8 

podziału,  przyciski  nawigacyjne  lub  styl  obramowania.  Natomiast  na  zakładce  Dane  (rys.  6) 

umieszczone  są  właściwości  takie  jak:  źródło  danych,  filtry,  dozwolenie  edycji,  usuwanie 

dozwolone  oraz  dodawanie  dozwolone  itp.  Korzystając  z  odpowiednich  właściwości 

przedstawionych na zakładkach Sformatować formularz do widoku przedstawionego na rys. 4. 

 

  

 

 

 

 

      Rys. 4 

 

 

 

 

 Rys. 5  

 

 

  Rys. 6 

1.2.

 

Utworzyć  za  pomocą  kreatora  formularz  F1_Czynności  na  podstawie  danych  z  tabeli 

Czynności. Formularz ma układ kolumnowy, zastosowano styl Access 2007.  

 

1.3.

 

Utworzyć  za  pomocą  kreatora  formularz  F2_Dokumenty  na  podstawie  danych  z  tabeli 

Dokumenty. Formularz ma układ kolumnowy, zastosowano styl Access 2007

 

1.4.

 

Utworzyć  za  pomocą  kreatora  formularz  F3_Doświadczenie  na  podstawie  danych  z  tabeli 

Doświadczenie. Formularz ma układ arkusz danych, zastosowano styl Access 2007.  

 

1.5.

 

Utworzyć  za  pomocą  kreatora  formularz  F4_Języki  na  podstawie  danych  z  tabeli  Języki. 

Formularz ma układ tabelaryczny, zastosowano styl Access 2007.  

 

1.6.

 

Utworzyć  za  pomocą  kreatora  formularz  F5_Programy  na  podstawie  danych  z  tabeli 

Programy. Formularz ma układ tabelaryczny, zastosowano styl Access 2007

 

1.7.

 

Utworzyć za pomocą kreatora formularz F6_Projekty na podstawie danych z tabeli Projekty. 

Formularz ma układ kolumnowy, zastosowano styl Access 2007

 

1.8.

 

Utworzyć  za  pomocą  kreatora  formularz  F7_Rodzaj  czynności  na  podstawie  danych  z  tabeli 

Rodzaj_czynnosci. Formularz ma układ tabelaryczny, zastosowano styl Access 2007

 

1.9.

 

Utworzyć  za  pomocą  kreatora  formularz  F8_Wykształcenie  na  podstawie  danych  z  tabeli 

Wykształcenie. Formularz ma układ arkusz danych, zastosowano styl Access 2007

 

1.10.

 

Utworzyć  za  pomocą  kreatora  formularz  F9_Znajomosc_jezykow  na  podstawie  danych  

z  tabeli  Znajomosc_jezykow.  Formularz  ma  układ  arkusz  danych,  zastosowano  styl  Access 

2007

 

background image

Ć

wiczenie nr 3 – „Metodyka projektowania …”– autorzy Wojciech FURMANEK, Arkadiusz JASKÓLSKI– str. 3 / 8 

1.11.

 

Utworzyć  za  pomocą  kreatora  formularz  F9_Znajomosc_programow  na  podstawie  danych  

z  tabeli  Znajomosc_programow.  Formularz  ma  układ  arkusz  danych,  zastosowano  styl 

Access 2007

 

1.12.

 

Utworzyć  za  pomocą  kreatora  formularz  PF1_Projekty  na  podstawie  danych  z  kwerendy 

K6_czynnosci. Formularz ma układ arkusz danych, zastosowano styl Access 2007

 

1.13.

 

Utworzyć  za  pomocą  widoku  projektu  formularz  F0_projekty  na  podstawie  danych  

z  formularza  PF1_Projekty.  W  tym  celu  formularz  PF1_Projekty  osadzić  jako  podformularz 

za  pomocą  ikony 

  znajdującej  się  w  menu  Projektowanie  na  pasku  narzędzi  Formanty. 

Ź

ródłem  rekordów  dla  formularza  F0_projekty  jest  tabela  Pracownicy.  Aby  uzyskać  

w formularzu F0_projekty dane tylko dla określonej osoby wybieramy pola łączące formularz 

główny  z  podformularzem  –  są  to  w  obu  przypadkach  pola  ID_osoby.  W  celu  lepszej 

identyfikacji  danych  osoby  naleŜy  w  widoku  projektu  dodać  w  nagłówku  formularza  nowe 

pole  tekstowe,  dla  którego  Źródło  formantu  będzie  miało  wartość  =[Nazwisko]  &  "  "  & 

[Imię]. Sformatować formularz do widoku przedstawionego na rysunku 7. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Rys. 7   

 

 

 

 

 

 

Rys. 8 

 

1.14.

 

Utworzyć  za  pomocą  widoku  projektu  formularz  F0_wykształcenie  na  podstawie  danych  

z formularzy  F8_Wykształcenie i  F3_Doswiadczenie. W tym  celu osadzić te formularze jako 

podformularze za pomocą ikony 

 znajdującej się  w menu  Projektowanie na pasku narzędzi 

Formanty.  Źródłem  rekordów  dla  formularza  jest  tabela  Pracownicy.  Aby  uzyskać  

w  formularzu  F0_wykształcenie  dane  tylko  dla  określonej  osoby  wybieramy  pola  łączące 

formularz  główny  z  podformularzami  –  są  to  w  kaŜdym  przypadku  pola  ID_osoby. 

Sformatować formularz do widoku przedstawionego na rysunku 8. 

 

1.15.

 

Utworzyć  za  pomocą  widoku  projektu  formularz  F0_znajomosc  na  podstawie  danych  

z  formularzy  F9_Znajomosc_jezykow  i  F9_Znajomosc_programow.  W  tym  celu  osadzić  te 

formularze jako podfomularze za pomocą ikony 

 znajdującej się w menu Projektowanie na 

pasku  narzędzi  Formanty.  Źródłem  rekordów  dla  formularza  jest  tabela  Pracownicy.  Aby 

background image

Ć

wiczenie nr 3 – „Metodyka projektowania …”– autorzy Wojciech FURMANEK, Arkadiusz JASKÓLSKI– str. 4 / 8 

uzyskać w formularzu F0_znajomosc dane tylko dla określonej osoby wybieramy pola łączące 

formularz  główny  z  podformularzami  –  są  to  w  kaŜdym  przypadku  pola  ID_osoby.. 

Sformatować formularz do widoku przedstawionego na rysunku 9. 

 

 

 

 

     Rys. 9 

 

 

 

 

 

 

Rys. 10 

 

1.16.

 

Zmodyfikować  formularz  F0_pracownicy  poprzez  dodanie  w  trybie  widoku  projektu  trzech 

przycisków,  które  będą  uruchamiały  formularze  F0_znajomosc,  F0_wyksztalcenie, 

F0_projekty i czwartego przycisku polecenia, który będzie zamykał formularz. Pierwsze trzy 

przyciski  dodajemy  z  menu  Projektowanie  z  paska  narzędzi  Formanty,  a  po  automatycznym 

włączeniu  się  kreatora  przycisków  poleceń  ustawiamy  w  kolejnych  jego  oknach  kategorie 

operacji (operacje na formularzach) i konkretny rodzaj akcji (otwórz formularz) - (rys. 11), 

w  następnym  oknie  określamy  formularz,  który  będzie  otwierany  (rys.  12),  kolejne  okno  (rys. 

13)  umoŜliwia  określenie  zakresu  wyświetlanych  danych  -  w  tym  przypadku  włączamy  opcję 

Otwórz formularz i znajdź określone dane do wyświetlenia, co umoŜliwi nam dostęp do danych 

tylko  tej  osoby,  której  nazwisko  figuruje  na  formularzu  głównym.  By  wyświetlane  były  tylko 

interesujące  nas  dane  naleŜy  w  kolejnym  formularzu  (rys.  14)  skojarzyć  pole  IDosoby 

formularza głównego z takim samym polem otwieranego formularza za pomocą przycisku 

Kolejne  dwa  okna  kreatora  decydują  o  sposobie  jego  prezentowania  i  nazwie  przycisku.  

W  przypadku  ostatniego  przycisku  (Zamknij)  naleŜy  na  pierwszej  zakładce  kreatora 

przycisków  poleceń  wybrać  kategorię  operacje  na  formularzach  oraz  akcję  zamknij 

formularz. Sformatować formularz do widoku przedstawionego na rysunku 10. W dolnej części 

formularz znajdują się dodane przyciski, które pozwalają nawigować pomiędzy poszczególnymi 

rekordami,  przeszukiwać  je  i  dodawać  nowe.  Przyciski  dodaje  się  z  menu  Projektowanie  

z paska narzędzi Formanty, gdzie wybieramy kategorię „Nawigowanie pomiędzy rekordami” 

i odpowiednie akcje z tej kategorii oraz kategorię „Operacje na rekordach” i wybieramy akcję 

Dodaj nowy rekord”. 

background image

Ć

wiczenie nr 3 – „Metodyka projektowania …”– autorzy Wojciech FURMANEK, Arkadiusz JASKÓLSKI– str. 5 / 8 

 

 

 

     Rys. 11 

 

 

 

 

 

 

Rys. 12 

 

 

 

     Rys. 13 

 

 

 

 

 

 

Rys. 14 

 
 

2.

 

Do  tworzenia  estetycznych  zestawień  i  podsumowań  słuŜą  raporty.  Raport  moŜna  utworzyć 

samodzielnie (konstruując go w widoku projektu raportu – klikając ikonę 

), w sposób uproszczony 

w  wersji  podstawowej  (korzystając  z  ikony 

)  ale  moŜna  teŜ  zlecić  to  zadanie  Kreatorowi 

raportów.  UŜycie  Kreatora  raportów  pozwala  uzyskać  raport  lepiej  dostosowany  do  wymagań 

uŜytkownika.  Uzyskuje  on  od  uŜytkownika  potrzebne  do  jego  sformatowania  informacje  i  na  ich 

podstawie  tworzy  raport.  Nawet  uŜytkownikowi  z  duŜym  doświadczeniem  w  tworzeniu  raportów 

posługiwanie się Kreatorem raportów przyniesie korzyść, gdyŜ ułatwi mu szybkie zaprojektowanie 

wymaganego  układu  raportu.  Późniejsze  przejście  do  widoku  projektu  pozwoli  na  dostosowanie 

kaŜdego typu raportu do własnych potrzeb. 

Modyfikacja  utworzonego  raportu  przebiega  w  podobny  sposób  jak  modyfikowanie  formularza. 

Programista moŜe stosować standardowe polecenia edycyjne znajdujące  się na pasku narzędziowym 

lub  posługiwać  się  oknem  Właściwości,  gdzie  korzystając  z  zakładek:  Format,  Dane,  Zdarzenia  

Inne dostosowuje raport do indywidualnych potrzeb. 

Przy  drukowaniu  raportów,  a  w  szczególności  etykiet,  naleŜy  zwrócić  uwagę  na  ustawienie  strony  

i rozmiar papieru.  

 

2.1.

 

Utworzyć raport R1_pracownicy na podstawie danych z tabeli Pracownicy. 

Korzystając  z  kreator  raportów  zastosować  sortowanie  rosnące  dla  pola  Nazwisko.  Raport  ma  układ 

tabelaryczny i zastosowano styl Access 2007

background image

Ć

wiczenie nr 3 – „Metodyka projektowania …”– autorzy Wojciech FURMANEK, Arkadiusz JASKÓLSKI– str. 6 / 8 

 

2.2.

 

Utworzyć raport R2_pracownicy na podstawie danych z kwerendy K2b_Pracownicy. 

Raport ma układ tabelaryczny i zastosowano styl Access 2007

 

2.3.

 

Utworzyć raport R3 _doświadczenie na podstawie danych z tabeli Doświadczenie. 

Wybieramy  pola:  ID_osoby,  Czas_zatrudnienia_od,  Czas_zatrudnienia_do,  Nazwa  firmy,  Stanowisko, 

Wynagrodzenie. W raporcie zastosowano grupowanie dla ID_osoby, ma on układ krokowy i styl Access 

2007

 

2.4.

 

Utworzyć raport R3a_doświadczenie na podstawie danych z kwerendy K3_doswiadczenie. 

Wybieramy pola: Nazwisko, Nazwa firmy, Stanowisko, Wynagrodzenie.  

Przy  tworzeniu  raportów  w  oparciu  o  kwerendy  wielotablicowe,  kreator  raportów  pozwala  na  wybór 

sposobu wyświetlania danych, np.: według tabeli Pracownicy, jest to równowaŜne włączeniu grupowania 

danych według pola Nazwisko. Raport ma układ krokowy oraz styl Dokument

 

2.5.

 

Utworzyć raport R4_wyksztalcenie na podstawie danych z kwerendy K4_wykształcenie. 

Wybieramy pola: Nazwisko, Szkoła, Rok ukończenia, Specjalizacja. W raporcie zastosowano grupowanie 

dla pola Nazwisko oraz układ krokowy i styl Access 2007

 

2.6.

 

Utworzyć raport R5_języki na podstawie danych z kwerendy K5_języki. 

Wybieramy  pola:  Nazwisko,  ID_języka,  ID_stopnia.  W  raporcie  zastosowano  grupowanie  dla  pola 

Nazwisko oraz układ krokowy i styl Access 2007

 

2.7.

 

Utworzyć raport R5a_Języki na podstawie danych z kwerendy K5_języki

Wybieramy  pola:  Nazwisko,  ID_języka,  ID_stopnia.  Raport  ma  układ  krokowy,  zastosowano 

grupowanie dla pola ID_Języka i styl Access 2007.  

Proszę się zastanowić, co naleŜy zmienić aby otrzymać prawidłowe dane w raporcie? 

 

2.8.

 

Utworzyć raport R6_projekty na podstawie danych z kwerendy K6_czynności. 

Wybieramy  pola:  Symbol,  Czynność,  Data,  ID_Osoby.  Raport  ma  układ  krokowy,  zastosowano 

grupowanie dla pola Symbol i styl Access 2007Sortowanie ustawić rosnące dla pola: Symbol i Data

 

2.9.

 

Utworzyć raport R6b _projekty na podstawie danych z kwerendy K6b_czynności. 

Wybieramy  pola:  Nazwisko,  Data,  ID_rodzaju  i  Symbol.  Raport  ma  układ  krokowy,  zastosowano 

grupowanie dla pola Nazwisko styl Access 2007Sortowanie ustawić jako rosnące dla pola Data

 

2.10.

 

Utworzyć raport R7_dokumenty na podstawie danych z kwerendy K7_dokumenty. 

Wybieramy  pola:  Nazwa,  ID_osoby,  Data  i  Lokalizacja.  Raport  ma  układ  krokowy,  zastosowano 

grupowanie dla pola Data (grupowanie wg miesięcy) i styl Access 2007

 

2.11.

 

Utworzyć raport R8a_czynnosci na podstawie danych z kwerendy K8b_czynności. 

Wybieramy  pola:  Nazwiska,  ID_rodzaju  i  Symbol.  Raport  powstał  na  podstawie  kwerendy  krzyŜowej

dlatego moŜliwe jest przedstawienie danych jak w tabeli przestawnej (zestawienie wielokryterialne). 

 

 

background image

Ć

wiczenie nr 3 – „Metodyka projektowania …”– autorzy Wojciech FURMANEK, Arkadiusz JASKÓLSKI– str. 7 / 8 

3.

 

Podział bazy danych na dane i obiekty. 

 

Przed podziałem bazy danych na dane i obiekty, naleŜy wykonać kopię pliku źródłowego!!! 

Procedura  ta  pozwala  podzielić  bazę  danych  na  dwa  pliki:  jeden  zawierający  tabele,  a  drugi 

zawierający kwerendy, formularze, raporty, makra itd. Dzięki temu uŜytkownicy, którzy chcą korzystać z 

danych,  mogą  dostosować  swoje  własne  formularze,  raporty  i  inne  obiekty,  utrzymując  jedno  wspólne 

ź

ródło danych w sieci. 

 

W menu Narzędzia bazy danych na pasku narzędzi Przenoszenie danych naleŜy kliknąć ikonę 

,  która  pozwala  na  dokonanie  podzielenia  bazy  danych.  Po  pojawieniu  się  okiena 

Rozdzielacza  bazy  danych  naleŜy  kliknąć  przycisk  Podziel  bazę  danych  oraz  podać  ścieŜkę 

dostępu dla tworzonego pliku z tabelami. 

 

4.

 

Tworzenie pliku skompilowanego ACCDE. 

 

Przed konwersją do pliku .accde naleŜy wykonać kopię pliku źródłowego!!! 

Bazę  danych  moŜna  przekonwertować  na  plik  .accde,  który  jest  odpowiednikiem  pliku  .mde  z 

wcześniejszych  wersji  programu  Access.  Jest  on  zablokowaną  wersją  oryginalnego  pliku  accdb 

(standardowego  pliku  Access  2007).  Jeśli  plik  accdb  zawiera  kod  VBA,  do  pliku  accde  zostanie 

dołączony  tylko  kod  skompilowany  —  w  związku  z  tym  uŜytkownicy  nie  będą  mogli  wyświetlać  ani 

modyfikować  kodu  VBA.  Ponadto  uŜytkownicy  pliku  accde  nie  będą  mieć  uprawnień  do  zmieniania 

projektów formularzy i raportów.  

NaleŜy  zachować  kopię  oryginalnej  bazy  danych.  Chcąc  zmienić  kod  lub  projekt  obiektów  w  bazie 

danych  .accde,  trzeba  to  zrobić  w  oryginalnej  bazie  danych,  a  następnie  utworzyć  z  niej  nową  bazę 

danych  .accde.  Oryginalna  baza  danych  będzie  równieŜ  potrzebna  do  konwersji  na  przyszłe  wersje 

programu  Microsoft  Access,  poniewaŜ  nie  moŜna  bezpośrednio  konwertować  plików  .accde.  Zapisanie 

bazy danych jako pliku . accde jest najbardziej przydatne, gdy jej projektant chce zapobiec wprowadzaniu 

zmian w formularzach i raportach lub ukryć kod języka Visual Basic przed uŜytkownikami bazy danych. 

Bazę danych moŜna równieŜ konwertować na plik . accde podczas tworzenia własnych kreatorów lub dla 

części frontonu aplikacji frontonu/zaplecza. 

Aby uzyskać plik skonwertowany do wersji .accde naleŜy z menu Narzędzia bazy danych na pasku 

narzędzi  Narzędzia  bazy  danych  wybrać  ikonę 

  i  podać  ścieŜkę  dostępu  do  zapisania  nowego, 

przekonwertowanego  do  wersji  .accde  pliku.  W  przypadku  braku  zaufania  do  źródła  pochodzenia 

zawartości  bazy  i  wyłączenia  niebezpiecznej  zdaniem  Accessa  zawartości  bazy  naleŜy  na  pasku 

komunikatów wybrać opcję zaufania poprzez ustawienie opcji Włącz tę zawartość w oknie dialogowym 

Opcje zabezpieczeń pakietu Microsoft Office

 

5.

 

Ustawianie parametrów startowych bazy danych i kompaktowanie bazy danych 

 

Bazę  danych  moŜna  dostosować  do  własnych  wymagań  takŜe  poprzez  ustawienie  parametrów  jej 

uruchamiania. W tym celu naleŜy uaktywnić Dostosowanie paska narzędzi Szybki dostęp (np. poprzez 

naciśnięcie  prawego  klawisza  myszy  na  pasku  z  ikonami)  oraz  wybrać  opcję  BieŜąca baza danych. W 

Opcjach aplikacji moŜna m.in. dokonać ustawienia tytułu aplikacji, podać ścieŜkę dostępu dla jej ikony, 

background image

Ć

wiczenie nr 3 – „Metodyka projektowania …”– autorzy Wojciech FURMANEK, Arkadiusz JASKÓLSKI– str. 8 / 8 

podać nazwę formularza przeznaczonego do wyświetlania po uruchomieniu aplikacji (pliku bazy danych) 

oraz zdefiniować, które elementy interfejsu Accessa mają być wyświetlone – rys. 15. 

Po  przeprowadzeniu  szeregu  zmian  lub  po  usunięciu  tabel  baza  danych  moŜe  ulec  fragmentacji, 

wykorzystując  w  sposób  nieoptymalny  miejsce  na  dysku.  Defragmentacja  bazy  danych  polega  na 

skopiowaniu jej wraz z uporządkowaniem zapisu na dysku. Aby zdefragmentować bieŜącą bazę  danych 

naleŜy w Opcjach aplikacji zaznaczyć pole Kompaktuj przy zamknięciu i przycisnąć przycisk OK – 

rys.  15.  Po  tej  operacji  pojawi  się  okienko  informujące,  Ŝe  powyŜsza  czynność  zostanie  wykonana  po 

zamknięciu  bazy,  a  ponowne  otworzenie  pliku  skutkować  będzie  uruchomieniem  juŜ  skompaktowanej 

bazy  danych.  Powinny  zostać  z  bazy  danych  usunięte  błędy  a  zajmowany  przez  nią  obszar  pamięci 

powinien być mniejszy tego, jaki był w poprzedniej wersji. 

 

 

rys. 15