2. Definicje, własności i rodzaje

Systemów informacyjnych. [2]

Szymon Majuch 164779

Agenda prezentacji

1. System informacyjny a system informatyczny
2. Systemy tradycyjne (nie zinformatyzowane)

1. Systemy biblioteczne

3. Systemy współczesne

1. Wyszukiwarki internetowe
2. Portale społecznościowe

System informacyjny a system
informatyczny

SYSTEM INFORMACYJNY

SYSTEM PRZETWARZANIA DANYCH

SYSTEM INFORMATYCZNY

INFORMACJE
WEJŚCIOWE

INFORMACJE
WYJŚCIOWE

Systemy tradycyjne

Systemy biblioteczne

Systemy wykorzystywane w bibliotekach:
• KDD (Klasyfikacja Dziesiętna Deweya)
• UKD (Uniwersalna Klasyfikacja Dziesiętna)
• Klasyfikacja dwukropkowa (Colon

Classification)

KDD (Klasyfikacja Dziesiętna Deweya)

• stworzony przez amerykańskiego

bibliotekarza Melvila Deveya (1851-1931).

• Stworzona w układzie dziesiętnym, składa

się z 10 działów, z których każdy może być
dzielony na kolejne 10 i tak dalej.

• Symbole są zanotowane w postaci tak

zwanego minimum trzycyfrowego, czyli od
000 do 999.

• symbole rozbudowane za pomocą „ . ”

KDD / schemat działów głównych

• 000 Dzieła treści ogólnej
• 100 Filozofia
• 200 Religia
• 300 Nauki społeczne
• 400 Język
• 500 Nauki przyrodnicze
• 600 Nauki stosowane
• 700 Sztuka
• 800 Literatura
• 900 Geografia i historia

Rozwinięcie działu głównego 000:
• 000 Dzieła treści ogólnej
• 010 Bibliografie i katalogi
• 020 Bibliotekoznawstwo
• 030 Encyklopedie ogólne
• 040 Zbiory prac
• 050 Czasopisma treści ogólnej
• 060 Stowarzyszenia
• 070 Dzienniki. Dziennikarstwo
• 080 Dzieła zbiorowe.
Wydawnictwa seryjne. Poligrafia
• 090 Rękopisy i książki rzadkie

UKD (Uniwersalna Klasyfikacja
Dziesiętna)

• dokonana przez dwóch prawników

belgijskich: Paula Otleta i Henriego La
Fontaine’a w latach 1897-1906.

• schemat podobny do KDD
• znacznie rozbudowane poddziały

pomocnicze

• możliwość tworzenia symboli złożonych

UKD /tablice główne

• 0 – DZIAŁ OGÓLNY
• 1 – FILOZOFIA. PSYCHOLOGIA
• 2 – RELIGIA. TEOLOGIA. RELIGIOZNAWSTWO
• 3 – NAUKI SPOŁECZNE. PRAWO. ADMINISTRACJA
• 4 – Od 1961 roku wolny. Jego tematykę włączono do działu 8.
• 5 – MATEMATYKA. NAUKI PRZYRODNICZE
• 6 – NAUKI STOSOWANE. MEDYCYNA. NAUKI TECHNICZNE.

ROLNICTWO

• 7 – SZTUKA. ROZRYWKI. SPORT
• 8 – JĘZYKOZNAWSTWO. NAUKA O LITERATURZE. LITERATURA

PIĘKNA

• 9 – ARCHEOLOGIA. PREHISTORIA. GEOGRAFIA. BIOGRAFIE.

HISTORIA

UKD /tablice pomocnicze

• Ia – + i /
• Ib – : i :: oraz grupowania symboli za pomocą nawiasów

kwadratowych [ ].

• Ic – języka
• Id – formy
• Ie – miejsca
• If – rasy, narodowości, grupy etnicznej
• Ig – czasu.
• Ih - dotyczy podziału alfabetycznego i numerycznego
• Ik - odnosi się do poddziału wspólnego, zaczynającego się od

kreski i zera

• II - dotyczy poddziałów specjalnych

UKD /tablica Ia

Tworzenie symboli złożonych za pomocą znaków + i /, łączą

symbole proste bądź rozwinięte.

Znak + łączy symbole, niewystępujące bezpośrednio po

sobie w tablicach UKD, na przykład:

• 050+070 – Prasoznawstwo + Czasopiśmiennictwo

Znak / łączy symbole, które w tablicach UKD następują

bezpośrednio po sobie. Przed kreską podawany jest
pierwszy symbol, należący do ciągu, po kresce – ostatni.

• 159.922.7/.8 – Psychologia dzieci i młodzieży, co

odpowiada 159.922.7+159.922.8

UKD /tablica Ib

Tworzenie symboli złożonych przy użyciu znaków

łączących : i ::, grupowanie symboli złożonych za
pomocą nawiasu kwadratowego [ ].

• 782/785:004.4’277.4 – Muzyka komputerowa, gdzie

782/785 to Rodzaje muzyki, a 004.4’277.4 to Programy
generacji muzyki,

• 56::57 – Paleobiologia, gdzie 56 to Paleontologia, a 57 to

Nauki biologiczne

• 016:[54+66 – Bibliografia chemii teoretycznej i

przemysłowej, co odpowiada 016:54+016:66, gdzie
016:54 to Bibliografia chemii teoretycznej, 016:66 –
Bibliografia chemii przemysłowej

UKD /tablica Ic

Podziały wspólne języka

• 621.3(038)=111=162.1 – Słownik elektrotechniczny

angielsko-polski, gdzie 621.3 to Eletrotechnika, (038) to
Słowniki, =111 to Język angielski, a =162.2 to Język
polski,

• 61(038)=163.41=124’04 – Słownik medyczny serbsko-

łaciński, gdzie 61 to Medycyna, (038) to Słowniki,
=163.41 to Język serbski, a =124’04 to Łacina
średniowieczna.

Wyszukiwarki internetowe

Wyszukiwarki internetowe

• Wyszukiwarka internetowa to program lub

strona internetowa, której zadaniem jest
ułatwienie użytkownikowi Internetu
znalezienie informacji w sieci.

• Jest najczęściej używanym narzędziem do

przeszukiwania Internetu.

• Podajemy interesującą nas frazę co

pozwala nam dotrzeć do wyników
wyszukiwania.

Historia wyszukiwarek

• 1990

– Archie

• 1991

– Veronica
– JugHead

• 1992

– WWW Wanderer

• 1994

– Yahoo!
– WebCrawler

• 1995

– AltaVista
– MetaCrawler

• 1996

– Google na

Uniwersytecie
Stanforda (pod
adresem:
http://google.stan
ford.edu)

– HotBot

• 1997

– Yandex

• 1998

– Google

(Google.com)

• 2000

– Baidu
– Vivísimo

• 2004

– hakia

• 2005

– MSN Search

• 2006

– Google custom

search engine

• 2007

– Windows Live

Search

• 2008

– Wikia Search
– Cuil

• 2009

– Bing

• 2010

– Mulfin.com

Popularność wyszukiwarek

http://www.ecreo.eu

Mechanizm działania wyszukiwarek

Wyniki wyszukiwania

Algorytmy działania wyszukiwarek

• Model wektorowy
• Model binarno-hybrydowy

Model wektorowy

Najpopularniejszy wśród wyszukiwarek

internetowych

• Dla każdego dokumentu w zbiorze Di

tworzony jest wektor Vi

• Długość wektora Vi zależy od liczby słów w

słowniku zawierającym wszystkie wyrazy z
wszystkich dokumentów

Model wektorowy [2]

Miara typowości słowa

• idf(inverted document frequency) - jest

tym wyższe, im rzadziej wyraz Sn
występuje we wszystkich dokumentach
zbioru.

• tf(term frequency) - jest tym wyższa, im

częściej wyraz Sn występuje w
dokumencie Di

Model binarno-hybrydowy

Binarny - ponieważ wektory podobieństwa

nie zawierają miar tf*idf, tylko wartości
zero-jedynkowe, stwierdzające, czy dany
wyraz znajduje się w dokumencie.

Hybrydowy - ponieważ w kolejnym kroku

algorytmu dokumenty są sortowane
według miary trafności.

Miara trafności

• czy słowa z zapytania znajdują się obok siebie w

dokumencie,

• czy znajdują się w ważnych polach na stronie,

takich jak tytuł, akapit, słowa kluczowe czy
adres dokumentu,

• czy dokument jest popularny (biorąc pod uwagę

liczbę i wagę odnośników we wszystkich
skatalogowanych dokumentach wskazujących na
tę witrynę),

• czy dokument jest bliski korzenia serwera WWW.

Ranking stron

• Opinie redaktorów
• Popularność
• Zawartość informacyjna
• Lokalizacja
• Finansowanie
• PageRank

Portale społecznościowe

Facebook

Jak to się zaczęło?

• ludzie nawiązują kontakt za pomocą

Internetu,

• powstają pierwsze serwisy

społecznościowe,

• użytkownicy tworzą wielowymiarowe

połączenia między sobą.

Etapy rozwoju portali
społecznościowych

Główne rodzaje portali
społecznościowych

• skierowane do konkretnych grup społecznych (np.

byłych uczniów – polskim przykładem takiego
portalu jest Nasza-klasa.pl , Goldenline.pl )

• skierowane na dzielenie się konkretnymi treściami

( YouTube , Flickr , fotka.pl )

• łączące grupy zamknięte, do których można dostać

się poprzez zaproszenie od innego użytkownika
(np. Grono.net )

• dające możliwość internautom prowadzenie

własnych profili - stron (np. Friends.pl )

Zagrożenia

• Utrata anonimowości w sieci
• Wykorzystywanie zdjęć
• Podszywanie się
• Inne nadużycia

Podsumowanie

Pytania

Bibliografia

• Kisielnicki J., Sroka H.,

„Systemy informacyjne biznesu”, Placet,
Warszawa, 2005

• Małgorzata i Bartosz Małeccy „Analiza rozwoju

portali społecznościowych w Internecie”

• krzys.republika.pl/
• www.pozycjonowaniewroclaw.pl/blog/index.php

/mechanizm-dzialania-wyszukiwarki-
internetowej.html

• www.wikipedia.pl