1. Uzyskiwanie i udzielanie informacji

Wskazówka

Rozmowa sterowana A. PRZYKŁAD

Chcesz na kilka dni wynająć pokój w Oksfordzie. Przeprowadź rozmowę z wła-
ścicielem posesji.

• Poinformuj rozmówcę, jak długo będziesz mieszkać.
• Zapytaj, kiedy możesz zapłacić za pokój.
• Dowiedz się o możliwości dostępu do łazienki i kuchni.

(Rozmowę rozpoczyna egzaminujący)

Oto najważniejsze funkcje językowe potrzebne do przeprowadzenia takiej rozmowy:

1.1 PRZEDSTAWIANIE SIĘ

Do najprostszych sposobów przedstawiania się należą:

I don't think we've met. May I introduce myself?

My name is

I'm

Eve White

I'm from Washington.

Nice

Pleased

to meet you.

How do you do?

Przykład obok pokazuje, jak
skonstruowana jest rozmowa
sterowana A, w której Twoim
zadaniem jest udzielić informacji
rozmówcy i/lub uzyskać ją od
niego. Czasownik operacyjny
znajdujący się w trzonie polecenia
sugeruje, jakie jest Twoje zadanie
w każdej rozmowie. Może on
brzmieć na przykład tak:

Przeprowadź rozmowę...,
Rozmawiasz....

Czasowniki występujące w trzech
kolejnych podpunktach określają,
jakich zachowań językowych
oczekuje się od Ciebie, np.

Poinformuj...,

Zapytaj...,

Dowiedz się...,

Upewnij się...,

Udziel wskazówek...,

Udziel informacji...,

Powiedz....

1.2 PRZEDSTAWNIANIE OSÓB TRZECICH

Oto kilka przykładów, jak można przedstawić swoim bliskim lub przyjaciołom nie-
znajomą im osobę:

Eve, this is Adam.
Eve, meet Adam.
This is Adam. This is Eve.

Adam...Eve...
Adam, I'd like you to meet Eve.
Adam, I'd like to introduce Eve.
Adam, do you know Eve? This is Eve... Adam...
Have you two met before? This is Adam. This is Eve.
Adam, may I introduce Eve?

1.3 POWITANIA I POŻEGNANIA

Wskazówka

a. Powitania

Hi.
Hello.
Good morning, (do 12.00)
Good afternoon. (12.00-
18.00)
Good evening, (po 18.00)

Większość zwrotów podanych
obok jest Ci dobrze znana. Należy
pamiętać o przestrzeganiu zasa-
dy witania się wyrażeniem odpo-
wiednim do pory dnia oraz zwró-
cić uwagę na status rozmówcy, to
znaczy na to, czy dana osoba jest
naszym bliskim znajomym, czy
osobą starszą lub nieznajomym.

are you?

How are you getting on?

are you doing?

are you keeping?

are things?

is life?

Fine,

Very well,

I'm all right,

thank you. And you?

I'm OK,

b. Pożegnania

Etap pożegnania można w uprzejmy sposób zacząć od zwrotów takich jak:

Well, it's been nice talking to you.
I'm sorry I must be going.

Po nich następują wyrażenia kończące interakcję, na przykład:

Bye. [Take care.]
Goodbye.
See you.
See you soon. (nie tego samego dnia)
See you later, (tego samego dnia)
See you on Friday [then].
See you sometime.

Wskazówka

1.4 NAWIĄZANIE KONTAKTU Z ROZMÓWCĄ

W sytuacji, gdy chcemy uzyskać
od kogoś informację, a szczegól-
nie gdy nie znamy bliżej (lub w
ogóle) danej osoby, z pewnością
przydatne okażą się wyrażenia,
które w uprzejmy sposób zwrócą
uwagę rozmówcy. Kilka z nich
zamieszczono w tabeli obok.

Sorry to bother you

[just now] ...
[with something like this]...

I hope I'm not disturbing you.

Er... Excuse me.

Hello, Bridget.

Hi, Jack.

Good morning.

Good afternoon.

Good evening.

Could

I ask you something?

you do me a favour?

you help me?

Wskazówka

W punkcie (a) umieszczono py-
tania szczegółowe i ogólne, które
mogą brzmieć nieuprzejmie, jeśli
nie są poprzedzone żadnym
wstępem. Przykładowe zwroty,
używane w tzw. pytaniach po-
średnich - bardziej uprzejmych -
pokazano w punkcie (b).

a. Pytania zadawane wprost

Who could help me?

Where can I get information about the

Which way should I take?

trip?

Why do they need my passport?

How can I get to the nearest post office?

What time is it?

How do you prepare this dish?

What do I do next?

Do / need to pay now?

What should I do to get a ticket?

Are the shops open right now?

When does the train leave?

Is there a bank near here?

b. Pytania zadawane pośrednio (bardziej uprzejme)
I'd like to know

who could help me.

which way I should take.

why they need my passport.

Please tell me

what time it is.

what / do next.

what / should do to get a ticket.

*I wonder if you could tell me

when the train leaves.
where / can get information about the trip.

Do you know

Could you tell me

Can you tell me

how I can get to the nearest post office?

how to prepare this dish?

if I need to pay now?

I’d like to ask

if the shops are open right now.
if there is a bank near here.

1.5 PROŚBY O INFORMACJE, WSKAZÓWKI LUB INSTRUKCJE

1.6. Udzielanie informacji, wskazówek i instrukcji

Istnieje bardzo wiele możliwości udzielania informacji, wskazówek lub instrukcji, gdyż
każde pytanie można potraktować jako pytanie o informację. Oto niektóre przydatne
zwroty w zdaniach będących odpowiedziami na pytania z punktu 1.5.

Go and ask the man at the desk over there in the corner.
You should ask at the counter over there.

You'd better wait here.
First you have to register at their website, and then they send you a letter with

all the details.

You can go and ask at any travel agency.

There's a post office just behind that office block.

You mix everything in a bowl, and put it in the fridge for about two hours.
Yes, of course, it's that building over there.

I think there's one round the corner. It's not very far from here.
There are three banks in this street. There's one about 50 metres from here.

1.7 WSKAZYWANIE DROGI

Jak zapytać o drogę

Jak wskazać drogę

Could you tell me

Walk straight on as far as

the way to

the train station?

the traffic lights.
Go straight on until you see

Could you direct

a large gate.

me to

Take [the] first [turning on the] left.

Where is

the beach?

It's [the] second [turning on your]

How do I get to

right.

How to get to

It's a short walk from here.

Is it [very] far to

St Mary's Church?

It's about five minutes on foot.

How far is it to

Turn right at the bank. It's not
very far. You can't miss it.

Take a 171 bus and get off at

Where do I get off for the Black Pirate pub? the third stop.

You should get off right now and

change for the bus number 162.

I'm trying to find

I'm looking for

a post-office...

Could you tell me

where

the nearest bank is?

It's opposite the park.

It's next to the supermarket
over there.
It's in front of the park gates.

Wskazówka

Oto kilka przykładów przy-
datnych zwrotów stosowanych
do pytania o drogę i wskazywa-
nia jej rozmówcy. Warto je
zapamiętać, gdyż są to zwroty
utarte i można je usłyszeć (i za-
stosować) w różnych sytuacjach
życiowych (nie tylko podczas
egzaminu).

Komentarz

Dzwoniąc do firmy lub urzędu,
oprócz zwyczajowego Hello,
możemy usłyszeć, jak telefo-
nistka lub sekretarka mówi na
przykład:

Good morning. Brown and
Benjamins Corporation. How can
I help you?

1.8 TELEFONOWANIE

Rozmowę telefoniczną możemy rozpocząć po prostu od powiedzenia:

Hello.

Następnie przedstawiamy się i/lub pytamy o osobę, z którą chcemy porozmawiać:

Is that Ben?

This is

Alice [Black]

speaking,

here.

Could

Can

I speak

I'd like to speak

*I wonder if I could speak

to

with

Mr John Clarkson,
John,

please?

1.9 UDZIELANIE POZWOLEŃ

Komentarz

Zauważ, że w przypadku pytań

Is it OK if...

Do you mind if....

nieco inaczej sformułujesz zwrot,

którym udzielisz pozwolenia:

Is it OK if I smoke here? - [Yes,]
go ahead.

Do you mind if I smoke here? -
[No,] go ahead.

Jak zapytać o pozwolenie

Jak udzielić pozwolenia

Can I

Could I

May I

Do you think I could

have one more copy
of that brochure?
wait here?

Yes, of course.

Please do.

Is it OK Do

you mind

smoke?
use the phone?

Would it be OK

if I

waited here?
smoked?

Go ahead.

1.10 WYRAZANIE PRÓŚB

a. Jak wyrazić prośbę

b. Jak odpowiedzieć

na prośbę

Could you

Can you

Will you

Would you

Do you think you could

(przy prośbach ważnych dla mówiącego)

Would you be so kind as to

help me with that suitcase?

have a look at this letter?

close the door?

OK.

All right.

Certainly.

Would you mind

(prośby o mniej istotne rzeczy)

closing the door?

No, not at all.

1.11 UDZIELANIE PORAD

a. Jak poprosić o poradę

Can I ask your advice about something?
Could I ask you about something? Can
you give me some advice?

I'm not sure what to do ...
I don't know how to answer that letter.

Julia has invited me to her birthday party. Do you think I should go?

I'm thinking of buying a new printer. What do you think?

b. Jak udzielić porady

[I think] you should go. She's a very nice person and I'm sure you'll enjoy

yourself.

You shouldn't go. There will be plenty of people from her company and they

always talk about money and investments. It will be boring.

You'd better buy a new one soon. This one doesn't work as it should.

If I were you I'd do it immediately. There are good printers available now

and they are not expensive.

If I were you, I wouldn't answer that letter at all.

1.12 Oferowanie pomocy

a. Oferowanie pomocy

do it

[for you].

Let me

help you

[with it].

Can I

Could I

will I

do the shopping

walk the dog

[for you]

if you like.

Shall I

Could I

do it

Can I

[for you]?

Would you like me to

open the window

Do you want me to

b. Przyjęcie oferty pomocy

Oprócz wypowiedzenia zwyczajowego (i niekiedy zdawkowego)

Oh, thanks.
Thank you [very much].

niekiedy trzeba także okazać więcej uprzejmości, np.

That

is would

be

very

so

kind

nice

of you.

Thank you.

Thanks.

c. Odrzucenie oferty pomocy

Wskazówka

No, it's

all right,

OK,

thanks, thank

you. I will

manage. I can

manage.

That's very kind of you, but I think

Please don't bother.

I'll be all right.

I'll manage.

Gdy jesteśmy zdania, że pora-
dzimy sobie sami, możemy użyć
jednego ze zwrotów, znajdują-
cych się w tabelach. Pozwalają
one w sposób uprzejmy nie przy-
jąć oferowanej pomocy.

Ćwiczenie 1.

Wyobraź sobie, że jesteś rozmówcą B w poniższych krótkich dialogach. Udziel
odpowiednich informacji zgodnie z treścią pytania (w nawiasach podano skrótowo
kontekst sytuacyjny). Tam, gdzie jest to możliwe, odpowiadaj zgodnie z prawdą lub
sytuacją w Twoim otoczeniu.

1. A: How do you spell your name? (office)

B:___________________________________________________________

2. A: Where are you staying in Manchester? (friend abroad)

B:___________________________________________________________

3. A: How will I recognize you at the airport? What will you be wearing?

(penfriend on the phone)

B:___________________________________________________________

4. A: It's a very nice place here. Which one is your house? (visitor)

B:___________________________________________________________

5. A: Excuse me, could you tell me how I can find a post-office near here?

(passer-by)

B: __________________________________________________________

6. A: Hi, sorry to bother you, but could you help me? I'm looking for the house

number 28. Do you know where it is? (passer-by)

B: ___________________________________________________________

7. A: What level are you interested in? (language school)

B: ___________________________________________________________

8. A: Have you got any experience with children under five? (au-pair agency) B:
9. A: Can you recommend any places to see around here? (friend from abroad)

B: ___________________________________________________________

10. A: Do you think you'll be using the kitchen every day? (landlady)

B: __________________________________________________________________

11. A: Have you packed your luggage yourself? (airport check-in)

B: ___________________________________________________________

12. A: Are you taking any medication now? (doctor)

B: ___________________________________________________________

13. A: It's a delicious salad. What have you put in it? Nuts? (party)

B: ___________________________________________________________

14. A: Excuse me, I'm looking for the main reading room, (library)

B: ___________________________________________________________

15. A: Would you like to buy something in our duty-free shop on board?

(on the plane)

B: ___________________________________________________________ .

16. A: What is the purpose of your visit to the United Kingdom? (customs)

B: _________________________________________________________________

17. A: Are you enjoying yourself? (party)

B: ___________________________________________________________

18. A: And what will you have for dessert? (waiter in restaurant)

B: ___________________________________________________________

Ćwiczenie 2.

W każdym z poniższych dialogów zadaj odpowiednie pytanie, tak aby pasowało do
podanej odpowiedzi. W nawiasach podano skrótowo kontekst sytuacyjny.

1. A: ___________________________________________________________

B: Between 7.30 and 9. (hotel)

2. A: ___________________________________________________________

B: I take 40 or 41. (shoe shop)

3. A: ___________________________________________________________

B: Just this suitcase, (airport check-in)

4. A: ____________________________________________

B: Just press this large button in the middle and it should start. See?

(electronic gadget)

5. A: ___________________________________________________________

B: Speaking, (phone)

6. A: ___________________________________________________________

B: It's the second stop. I'll tell you. (public transport)

7. A: ___________________________________________________________

B: Yes, of course. Here you are. (travel agency)

8. A: _________________________________________________: _________

B: Yes, rather. It's a very nice residential area, just off the main road.

(future landlady on the phone)

9. A: ___________________________________________________________

B: About £130 a week, (employer)

10. A:_______________________________________________ . ___________

B: No, I'm sorry, we only take cash. It's a very small shop, (shop)

Ćwiczenie 3.

Przeczytaj poniższe opisy krótkich sytuacji i i użyj właściwych wyrażeń, by uzyskać
odpowiednie informacje.

1. Zapytaj przechodnia, gdzie znajduje się najbliższy bank.
2. Jesteś na dworcu kolejowym w Birmingham. Poproś o bilet powrotny do

Londynu.

3. Jesteś w banku. Powiedz, że chcesz wymienić czeki podróżne na gotówkę.
4. W pralni chemicznej zapytaj o cenę wyczyszczenia kurtki zimowej.
5. W pizzerii poproś o dwa kawałki pizzy na wynos.
6. W restauracji zapytaj, czy możesz zarezerwować stolik na wieczór.
7. Na poczcie zapytaj, ile kosztuje wysłanie listu do Polski.
8. W rozmowie ze znajomym dowiedz się, gdzie kupił swój aparat fotograficzny.
9. Zapytaj

właściciela pensjonatu, czy są u niego pokoje jednoosobowe z

łazienką.

10. W punkcie sprzedaży biletów komunikacji miejskiej zapytaj o cenę

autobusowego biletu całodziennego.

11. Na dworcu autobusowym zapytaj kogoś, czy jest w pobliżu kiosk z gazetami.

Ćwiczenie 4.

Zareaguj w odpowiedni sposób na poniższe wypowiedzi.

1. You speak very good English.
2. Can I help you with the preparations?
3. Is it OK if I sit here?
4. It's very hot in here. Would you mind opening the window?
5. Could I have your passport, please?

Ćwiczenie 5.

Opisz, jak dotrzeć do wymienionych miejsc w Twojej okolicy lub regionie, za każdym

razem obierając inny punkt początkowy:

1) Twoją szkołę, 2) Twój dom oraz 3) wybrane miejsce na ulicy.

1. bus

stop

5.

hospital

8.

cafe

2. railway station

6. bank

9. police station

3. petrol

station

7.

park

10.

market

4. post

office

Ćwiczenie 6.

Pracując z partnerem w parze, przygotuj się do odegrania następujących sytuacji
zgodnie z podanym niżej podziałem ról:

Osoba A: ask for advice
Osoba B: give advice

1. how to use a cashpoint (Put the card in the slot and follow directions on the screen)
2. go to Greece or Turkey on holiday
3. how to talk to the boss about a new job contract
4. what time to be at the airport before the flight
5. what to buy a friend for his/her birthday
6. get a new job or not
7. report theft to the police

Ćwiczenie 7.

W poniższych dialogach przejmij rolę osoby B i uzupełnij luki, tak aby każdy dialog był
zamkniętą, logiczną całością.

A: Have you got any experience working as a waiter?

B: _______________________________________________________________

A: All right, that should be enough. It's a small place anyway.

B: ------------------------------------------------------------------------------------------

A: Oh, yes. You can earn about £150 plus tips from customers.

B: _______________________________________________________________

A: Well, it is. On average it's about seven hours plus cleaning after we close.

B: _______________________________________________________________

A: Will that be all?

B: _______________________________________________________________

A: Can you give me some advice? What do people in Poland usually buy when

they're visiting someone at home?

B: ______________________________________________________________

A: Oh, simple enough then. Do you know a good wine shop?

B: ______________________________________________________________

A: Thank you very much. And I suppose you could tell me where to buy flowers.

B: ______________________________________________________________

A: Of course they should be fresh.

B: ______________________________________________________________

A: Oh no, don't bother, I can manage.

B: ______________________________________________________________

A: Thank you.

A: Now that I have finally arrived, what places can you recommend to see around here?

B: ________________________________________________________ __

A: Great, thanks. That sounds very interesting.

B: ______________________________________________________________

A: I'm already looking forward to it then. And how about evenings. Do you know

any clubs or pubs or other places to go?

B:_______________________________________________________________

A: Oh, good. Thank you very much. But perhaps I'm bothering you too much.

B:_______________________________________________________________

A: Thanks, I really appreciate it.

B:_______________________________________________________________

Ćwiczenie 8.

Przeczytaj opis sytuacji z przykładowej rozmowy sterowanej A na str. 15. Przygotuj tę
rozmowę i odegraj ją w parze z partnerem.