background image

1.Wyprowadź równanie ruchu w ruchu jednostajnie zmiennym prostoliniowym. 

Ruch ze stałym przyspieszeniem – rachunek całkowy 

 

 

dla t=0 v=v0 stąd:   

 

 

dla t=0 x=x

0

 stąd: x

0

=C` otrzymujemy 

równanie ruchu

 

 

 

2.

Wyprowadź wzór na zasięg rzutu w zagadnieniu rzutu ukośnego. 

 

Ruch w poziomie. (brak przyspieszenia 

 

Ruch w pionie. (stałe przyspieszenie) 

 

Równanie toru: 

 

Zasięg rzutu:  x-x0=R, y-y0=0 

 

 

 

 

 

t

v

t

v

x

x

x

0

0

0

0

cos

2

0

0

2

0

cos

2

v

gx

x

tg

y

adt

dv

dt

a

adt

dv

C

at

v

C

C

a

v

0

0

dt

at

v

vdt

dx

0

`

2

1

2

0

C

at

t

v

x

2

0

0

2

1

at

t

v

x

x

0

0

0

0

0

0

0

0

0

sin

,

cos

:

...

v

v

v

v

gdzie

y

v

x

v

v

y

x

y

x

2

0

0

2

0

0

2

1

sin

2

1

gt

t

v

gt

t

v

y

y

y

2

0

0

0

0

0

0

0

0

0

cos

0

2

1

cos

0

sin

0

:

,

cos





v

x

g

v

x

v

y

stad

v

x

x

t

2

0

0

0

0

2

1

sin

0

:

;

cos

gt

t

v

oraz

t

v

R

0

2

0

0

0

2

0

2

sin

cos

sin

2

g

v

g

v

R

background image

 

 

3.Zdefiniuj siłę ciężkości i ciężar i podaj jednostki.  

                                                                                        

Siła ciężkości, pot. ciężar – wypadkowa siły z jaką Ziemia lub inne ciało niebieskie przyciąga dany 
obiekt oraz 

siły odśrodkowej wynikającej z obiegu określonego obiektu wokół Ziemi (ciała 

niebieskiego).

Jednostką ciężaru w układzie SI jest niuton, jednak nadal dozwolone jest 

używanie jednostek spoza układu SI, specjaliści stosują np. kilogram-siłę – kgf

[1]

.                                                                                                                                     

Ciężar jako siła jest wielkością wektorową – wektor ciężaru skierowany jest w każdym miejscu 
przestrzeni do 

środka ciężkości układu planeta–ciało (w przypadku rotacji synchronicznej), co w 

praktyce oznacza środek ciężkości planety.

 

Ciężar: Wartość bezwzględna siły potrzebnej do zapobieżenia spadkowi ciała mierzona przez 
obserwatora z ziemi, wartość bezwzględna siły ciężkości. 

4.Na gruncie zasad dynamiki Newtona omów zjawisko tarcia

.Tarcie. Opór w trakcie ruchu. Przyczyna 

siły tarcia: wiązanie cząstek obu stykających się ciał                                                                                          
Tarcie statyczne to siła działająca między ciałem spoczywającym na powierzchni, a tą powierzchnią. 
Siła tarcia statycznego rośnie wraz z siłą, która chce wprawić ciało w ruch. Maksymalna wartość siły 
tarcia statycznego zależy od rodzaju powierzchni i siły nacisku ciała na powierzchnię. Ciało zacznie się 
poruszać dopiero wtedy, gdy siła zewnętrzna pokona maksymalną siłę tarcia statycznego.                       
Tarcie kinetyczne: Gdy ciało przesuwa się po podłożu, to działa na nie siła tarcia kinetycznego, która 
jest zwrócona przeciwnie do wektora prędkości. Siła ta hamuje ruch ciała i tym samym jest przyczyną 
opóźnienia. 

5. Wyprowadź wzory na pracę siły ciężkości

Praca siły ciężkości 

 

 

 

 

6.Wyprowadź wzory na pracę siły sprężystości.Siła sprężystości:

 siła zmiennaDąży do przywrócenia 

stanu początkowego                                                                                                                                                     
Praca siły sprężystości.Siła jest zmienna – rozważamy nieskończenie małe odcinki 
przemieszczeniaCałkowita praca wykonana przez siłę sprężystości: 

 

 

Dla 

 

 

 

 

 

mgd

mgd

W

spadek

mgd

mgd

W

wznoszenie

mgd

W

g

g

g

1

0

:

1

180

:

cos

0

0

n

i

i

i

s

x

F

W

1

koń

pocz

x

x

s

Fdx

W

0

x

 

2

2

2

2

1

2

1

pocz

konc

x

x

x

x

x

x

s

x

x

k

x

k

xdx

k

dx

kx

W

ko n c

p o cz

ko n c

p o cz

ko n c

p o cz





background image

Stąd: 

7. Wyprowadź wzory na energię potencjalną grawitacyjną. 

Wyznaczanie energii potencjalnej. 

 

 

Grawitacyjna energia potencjalna Ep: 

 

 

•  Dla E

p pocz 

= 0  i  y

pocz

  = 0 

 

8. Wyprowadź wzory na energię potencjalną sprężystości

Wyznaczanie energii potencjalnej. 

 

 

Ep potencjalna sprężystości 

 

 

Dla E

p pocz

 = 0 i x

pocz

= 0 

 

9.Wyprowadź zasadę zachowania energii mechanicznej

Energia mechaniczna:  

Zmiana energii kinetycznej 

Zmiana energii potencjalnej 

Zachowanie energii mechanicznej 

 

 

Zasada zachowania energii mechanicznej: 

2

2

2

1

2

1

konc

pocz

s

kx

kx

W

 

ko n c

p o cz

x

x

dx

x

F

W

W

E

p

y

mg

y

y

mg

dy

mg

dy

mg

E

pocz

konc

y

y

y

y

p

ko n c

p o cz

ko n c

p o cz

 

mgy

y

E

p

 

ko n c

p o cz

x

x

dx

x

F

W

W

E

p

2

2

2

1

2

1

pocz

konc

p

x

x

x

x

p

kx

kx

E

xdx

k

dx

kx

E

ko n c

p o cz

ko n c

p o cz

 

2

2

1

kx

x

E

p

p

k

mech

E

E

E

W

E

p

W

E

k

 

 

 

 

 

 

 

 

1

1

2

2

1

2

1

2

p

k

p

k

p

p

k

k

p

k

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

0

p

k

mech

E

E

E

background image

10.Wyprowadź wzór opisujący II zasadę dynamiki Newtona dla ruchu obrotowego

II zasada: Moment bezwładności działający na bryłę sztywną jest równy iloczynowi momentu 
bezwładności I tej bryły i jej przyspieszenia kątowego a 

Wyprowadzenie II zasady  

Moment siły                        II zasada dla ruchu  

                                                 postępowego: 

 

Przyspieszenie: 

Stąd: 

Z definicji momentu bezwładności 

 

 

 

Moment pędu, inaczej kręt. Wielkość wektorowa. Kierunek wektora wzdłuż osi obrotu. 

 

 

 

 

II zasada dynamiki dla ruchu obrotowego 

 

 

11. Wyprowadź wzory na energię kinetyczną w ruchu tocznym

Toczenie bryły sztywnej – złożenie ruchu obrotowego i postępowego. 

 

 

 

12. Wyprowadź wzór na ciśnienie panujące na pewnej głębokości i podaj zasadę działania barometru

Hydrostatyka płyn w spoczynku. 

n

i

i

i

F

r

M

1

i

i

i

a

m

F

i

i

r

a

i

i

i

r

m

F

n

i

i

i

r

m

M

1

2

I

r

m

n

i

i

i

1

2

I

M

I

M

p

r

L

n

i

i

i

r

m

L

1

2

I

r

m

n

i

i

i

1

2

2

mr

rmv

L

I

L

 

dt

I

d

dt

d

I

I

M

dt

L

d

M

obrot

k

post

k

k

E

E

E

_

_

2

2

2

2

1

2

1

2

1

2

1

v

r

m

I

mv

E

k

 

mg

F

F

1

2

background image

 

 

Stąd:                                                 

 

Ciśnienie na głębokości h: 

 

Barometr – przyrząd do pomiaru ciśnienia atmosferycznego. W zależności od zasady działania, 
barometry dzielą się na cieczowe i sprężynowe. Do pomiaru ciśnienia atmosferycznego 
wykorzystywana jest tu ciecz o znacznej gęstości (zwykle rtęć) zawarta w rurce umieszczonej 
pionowo. Ciśnienie hydrostatyczne cieczy równoważy ciśnienie atmosferyczne, a wysokość słupa 
cieczy zależy od tego ciśnienia.-cieczowy                                                                                                                             
Barometry rtęciowe 

13. Jak działa prasa hydrauliczna? Podaj fizyczne podstawy

Prasa hydrauliczna umożliwia działanie mniejszą siłą na dłuższej drodze zamiast większą siłą na 
krótszej drodze 

Prosta prasa hydrauliczna zbudowana jest z dwóch połączonych ze sobą cylindrów, które są 
wypełnione olejem hydraulicznym i zamknięte szczelnymi tłokami. Cylinder roboczy ma zwykle 
znacznie większą średnicę S2 niż cylinder spełniający funkcję pompy S1. Jeśli działamy określoną siłą 
na tłok pompy F1, to na tłok roboczy działa znacznie większa siła F2. 

 

 

 

 

14. Wyprowadź równanie ciągłości

Równanie ciągłości. Objętość wpływająca 

V jest równa objętości wypływającej. 

 

 

Równanie ciągłości 

15. Podaj i omów równanie Bernoulliego rozpatrując wszelkie przypadki

Równanie Bernoulliego. 

y

1

 – poziom płynu wpływającego 

v

1

 – prędkość płynu wpływ. 

p

1

 – ciśnienie płynu wpływ. 

S

p

F

2

2

S

p

F

1

1

V

m

1

2

y

y

S

V

g

y

y

S

S

p

S

p

1

2

1

2

1

2

1

2

y

y

g

p

p

gh

p

p

0

gh

p

Hg

0

wyj

wyj

wej

wej

S

F

S

F

p

wej

wyj

wej

wyj

S

S

F

F

wyj

wyj

wej

wej

d

S

d

S

V

wyj

wej

wej

wyj

S

S

d

d

wej

wej

wyj

wej

wej

wej

wyj

wej

wyj

wyj

d

F

S

S

d

S

S

F

d

F

W





t

v

S

t

v

S

V

2

2

1

1

t

v

x

t

Sv

x

S

V

2

2

1

1

v

S

v

S

background image

y

2

, v

2

, p

– dot. płynu wypływ. 

Z zasady zachowania energii: 

 

 

 

 

W przypadku płynu w spoczynku: v1 = v2 = 0 

 

W przypadku gdy y jest stałe: 

 

Jeśli przy przepływie wzdłuż poziomej linii prądu prędkość elementu płynu wzrasta to ciśnienie płynu 

maleje i odwrotnie.W przypadku płynu niedoskonałego należy uwzględnić siły oporu – lepkości 
i zmianę energii termicznej płynu. 

16. Omów ruch harmoniczny prosty. Z równania ruchu wyprowadź wzory na prędkość, 

przyspieszenie. 

Prędkość i przyspieszenie w ruchu harmonicznym. 

prędkość  

 

 

 

 

przyspieszenie 

 

 

 

 

 

 

Ruch harmoniczny jest to ruch jaki wykonuje ciało o masie m, na które działa siła proporcjonalna do 
przemieszczenia, ale o przeciwnym znaku. 

 17. Wyprowadź wzór na energię mechaniczną w ruchu harmonicznym prostym

Energia mechaniczna (suma E

i E

K

 ) 

 

 

 

 

 

2

2

2

2

1

2

1

1

2

1

2

1

gy

v

p

gy

v

p

const

gy

v

p

2

2

1

1

2

1

2

y

y

g

p

p

2

2

2

2

1

1

2

1

2

1

v

p

v

p

 

 

dt

t

dx

t

v

 

t

x

dt

d

t

v

m

cos

 

t

x

t

v

m

sin

 

 

 

2

2

dt

t

x

d

dt

t

dv

t

a

 

t

x

dt

d

t

a

m

sin

 

t

x

t

a

m

cos

2

 

 

t

x

t

a

2

t

kx

t

kx

E

m

m

2

2

2

2

sin

2

1

cos

2

1

t

t

kx

E

m

2

2

2

sin

cos

2

1

2

2

1

m

kx

E

background image

18. Omów ruch harmoniczny tłumiony. Podaj równanie ruchu i wzór na energię mechaniczną. 

Oscylator tłumiony – ruch słabnie na skutek działania sił zewnętrznych. 

Siłą oporu                                b stała tłumienia. 

Stosując II zasadę dynamiki Newtona 

 

 

 

 

 

 

Rozwiązanie równania różniczkowego  ma postać: 

 

 

x

m

 – amplituda; w

,

 - częstość kołowa oscylatora tłumionego 

Energia oscylatora tłumionego: 

 

 

 19. Omów falę dźwiękową. Podaj wzory na prędkość fali dźwiękowej w różnych ośrodkach (opisz 
dokładnie każdy wzór). 

Ruch falowy (fala mechaniczna) zaburzenie przemieszcza się w ośrodku. Jest związany z transportem 
energii przez ośrodek. 

Fala dźwiękowa: fala podłużna rozchodząca się w ośrodku.S źródło dźwięku.Czoło fali powierzchnie 
falowe :drgania wywołane przez falę mają taka samą fazęPromienie wskazują kierunek ruchu czoła 
fali. 

Prędkość fali zależy od właściwości inercyjnych (gromadzenia E

K

) i sprężystych (gromadzenie E

p

ośrodka. 

 

 

T – naprężenie ośrodka;  

m - gęstość liniowa ośrodka 

Dla fali dźwiękowej w powietrzu: 

Miarą sprężystości jest moduł ściśliwości B 

        względna zmiana objętości wywołana 

         zmianą ciśnienia Dp 

Prędkość fali dźwiękowej 

 

 

Interferencja fali dźwiękowej. źródła S

1

 i S

2

 emitują fale zgodne w fazie i o tej samej długości.  W 

punkcie P fale są niezgodne w fazie bo przybyły różne drogi.  

 Różnica faz f zależy od DL 

 

bv

F

oporu

ma

kx

bv

dt

dx

v

2

2

dt

x

d

a

0

2

2

kx

dt

dx

b

dt

x

d

m

 



t

m

bt

x

t

x

m

,

cos

2

exp

 



m

bt

kx

t

E

m

exp

2

1

2

ci

bezwladnos

miara

ci

sprezystos

miara

T

v

..

..

V

V

p

B

V

V

p

B

v

2

L

background image

Całkowicie konstruktywna interferencja: 

Różnica faz jest wielokrotnością wielkości 2p 

 

 

Całkowicie destruktywna interferencja: 

Różnica faz jest nieparzystą wielokrotnością p 

Natężenie fali dźwiękowej. 

 

 

Natężenie na pewnej powierzchni jest to średnia szybkość w przeliczeniu na jednostkę powierzchni, z 
jaką fala dostarcza energii do tej powierzchni 

 

 

Związek między natężeniem I a amplitudą fali s

m

:  

 

 

Związek między natężeniem fali I a odległością od źródła R:  

 

 

 

20. Na podstawie kinetycznej teorii gazu doskonałego wyjaśnij pojęcie temperatury. 

Temperatura – jedna z podstawowych wielkości fizycznych (parametrów stanu

[1]

) w termodynamice. 

Temperatura jest związana ze średnią energią kinetyczną ruchu i drgań wszystkich cząsteczek 
tworzących dany układ i jest miarą tej energii. 

Temperaturę można ściśle zdefiniować tylko dla stanów równowagi termodynamicznej, bowiem z 
termodynamicznego punktu widzenia jest ona wielkością reprezentującą wspólną własność dwóch 
układów pozostających w równowadze ze sobą. 

Temperatura jest miarą stanu cieplnego danego ciała. Jeśli dwa ciała mają tę samą temperaturę, to w 
bezpośrednim kontakcie nie przekazują sobie ciepła, gdy zaś temperatura obu ciał jest różna, to 
następuje przekazywanie ciepła z ciała o wyższej temperaturze do ciała o niższej – aż do wyrównania 
się temperatury obu ciał. 

 

 21. Wyprowadź wzór na pracę gazu doskonałego przy przemianie izobarycznej. 

•  Praca gazu doskonałego  
•  p = const 
•  przemiana izobaryczna 

 
 
 
 
 
 

 

 

2

m

....

2

,

1

,

0

L

1

2

m

,....

5

.

2

,

5

.

1

,

5

.

0

L

S

P

I

2

2

2

1

m

s

v

I

2

R

P

I

źródła

kon

pocz

kon

pocz

V

V

V

V

dV

p

pdV

W

V

p

V

V

p

W

pocz

kon

mdT

c

dQ

p

nRT

p

V

1

pdV

dQ

dE

W

background image

22. Wyprowadź wzór na pracę gazu doskonałego przy przemianie izochorycznej. 

•  Praca gazu doskonałego  

•  V = const,  

•  przemiana izochoryczna 

 
 
 
 
 
 
 
 

23. Wyprowadź wzór na pracę gazu doskonałego przy przemianie izotermicznej. 

•  Praca gazu doskonałego T = const 

Przemiana izotermiczna 

 

Praca wykonana przez gaz doskonały 

 

 

 

 

 

 

Energia wewnętrzna dE

W

 = 0 (bo T=const) 

24. Wyjaśnij zasadę ekwipartycji energii. Rozpatrz przypadki gazów jedno, dwu i wieloatomowych. 

 

ko n

p o cz

V

V

pdV

W

0

V

V

V

kon

pocz

0

W

dT

mc

dE

dQ

v

W

T

V

nR

p

V

nRT

p

1

ko n

p o cz

V

V

pdV

W

kon

pocz

V

V

dV

V

nRT

W

kon

pocz

V

V

dV

V

nRT

W

1

pocz

kon

V

V

nRT

W

ln