1 

 

Wiele  zawodów  posiada  kodeks  etyki  zawodowej.  Jest  to  nic  innego  jak  zbiór  zasad, 

jakimi powinno się kierować wykonując dany zawód. Stanowi on uporządkowany logicznie 

zbiór zasad etycznych, jego celem nie jest tworzenie nowych norm, tłumaczenie odstępstw od 

etyki  ogólnej,  czy  zastępowanie  własnych  etycznych  odczuć,  lecz  konkretyzowanie, 

uszczegóławianie  norm  etyki  ogólnej  do  specyfiki  grupy  docelowej,  czyli  konkretnego 

zawodu.  Jedno  z  zagadnień  dotyczy  obowiązków  pracownika  wobec  firmy,  klientów  

i  otoczenia,  którymi  na  przykład  są  takie  hasła  jak  lojalność,  uczciwość,  sprawiedliwość. 

Kodeks  ten,  w  dużej  mierze  pomaga  też  rozwiązywać  różnego  rodzaju  konfliktów  sfery 

moralnej,  mając  jasno  określone  zasady  postępowania  w  danej  sytuacji.  Podobnie  jak  inne 

kodeksy  może  posiadać  też  zapisy  o  zachowaniach  nie  dopuszczalnych,  jak  na  przykład 

nadużywanie  władzy,  bo  jak  dobrze  zauważa  Piotr  Fuglewicz  ("TELEINFO"  23/99),  że 

"wobec  dużej  nieświadomości  użytkowników,  co  do  istoty,  złożoności  i  pracochłonności 

działań  podejmowanych  przez  informatyków  na  rzecz  ich  klientów  pokusa  nadużycia 

przewagi  wiedzy  przez  informatyków  jest  duża".  Jedną  z  podstawowych  zasad  wielu 

kodeksów  etycznych  jest  zasada  poufności  danych,  ponieważ  w  różnych  zawodach  często 

styka się z informacjami, które powinny potocznie mówiąc pozostać w czterech ścianach. 

ZMIENIĆ SLAJD 

Historia etyki sięga już czasów starożytnych, jest jedną z najstarszych dziedzin filozofii. 

W tym właśnie okresie powstała słynna przysięga Hipokratesa, którą składali lekarze, a i teraz 

jest ona jedną z głównych zasad etyki lekarskiej. Dekalog, to chyba jeden z najgłówniejszych 

kodeksów  etycznych,  jakim  kieruje  się  większość  ludzi  w  życiu  prywatnym,  ale  także  

i  zawodowym,  jak chociażby  7. Przykazanie nie kradnij  – inaczej  nie dokonuj  malwersacji.  

W  średniowieczu  powstawały  pierwsze  kodeksy  zawodowe,  oczywiście  nie  było  wtedy 

informatyki, ale w już latach 90 XX wieku zaczęły się pojawiać pierwsze kodeksy dotyczące 

IT.  Niniejszym  takie  stowarzyszenia  jak  ACM  –  Stowarzyszenie  Sprzętu  komputerowego  

i  CEPIS  (Si  ii  pi  aj  es)  –  Stowarzyszenie  Europejskich  Profesjonalnych  Towarzystw 

Informatycznych. Jeśli chodzi  o Polskę, to kodeks został uchwalony dopiero w XXI wieku,  

a dokładnie 12 czerwca 2010 roku na X zjeździe PTI (Polskie Towarzystwo Informatyczne), 

pod  nazwą  „Kodeks  Zawodowy  Informatyków”.  Jego  głównym  inicjatorem  i  autorem  jest 

Andrzej Dyżewski.    

 

ZMIENIĆ SLAJD 

Kodeks etyczny Stowarzyszenia Sprzętu Komputerowego jest podzielony na 4 sekcje oraz 

wskazówki i składa się z 24 zaleceń, sformułowanych, jako stwierdzenia osobistej 

odpowiedzialności. Przedstawia on wiele (choć nie wszystkie) problemów, z jakimi mogą 

mieć do czynienia profesjonaliści branży komputerowej. Z kolei wskazówki, są pomocne w 

rozstrzyganiu wątpliwości zawartych w podstawowym tekście. Mogą one być też pomocne 

2 

 

przy merytorycznym rozpatrywaniu formalnej skargi o pogwałcenie zawodowych standardów 

etycznych.  

 

 

 

ZMIENIĆ SLAJD 



 

Sekcja  1.  określa  podstawowe  zasady  etyczne,  takie  jak  np.:  przyczyniać  się  do  dobra 

społeczeństwa  i  człowieka,  respektować  poufność  informacji,  respektować  własność 

intelektualną, honorować prawa autorskie i patenty, unikanie szkodzenia innym. 

 



  Sekcja  2.  przybliża  dodatkowe,  bardziej  szczegółowe  zagadnienia  postępowania 

zawodowego. Zawarte są w niej następujące zasady: 

 

Dążenie do osiągnięcia najwyższej 

jakości,  wydajności  i  godności  zarówno  w  procesie,  jak  i  w  odniesieniu  do  produktów 

pracy  zawodowej.

 

Zdobywać  i  podtrzymywać  kwalifikacje  zawodowe.

 

Honorować 

kontrakty, umowy i przyjęte zobowiązania.

 

Pogłębiać społeczne zrozumienie informatyki  

i jej funkcji. 

ZMIENIĆ SLAJD 



  Sekcji  3.  Zasady  odnoszą  się  w  szczególności  do  osób  pełniących  funkcje  kierownicze.  

I  np. obowiązkami kierownika  jest:  Zarządzanie  personelem oraz dostępnymi środkami 

tak,  by  móc  zbudować  systemy  informatyczne  podwyższające  jakość  warunków  pracy.

 

Zatwierdzać  i  wspierać  właściwe  użytkowanie  sprzętu  informatycznego  i  środków 

łączności,  należących  do  organizacji.

 

Zarządzać  sposobami  postępowania  chroniące 

godność  użytkowników  i  innych  osób,  na  które  system  może  mieć  wpływ.  A  także, 

umożliwiać rozwój nauki swoich pracowników. 

 



  Sekcja 4. zawiera reguły dotyczące zgodności z kodeksem. 

ZMIENIĆ SLAJD 

 

Polskim  kodeksem  jest,  jak  wcześniej  wspominałam,  „Kodeks  Zawodowy 

Informatyków”  PTI.  Jest  przeznaczony  dla  osób,  które  zechcą  uznać  go  za  obowiązujący  

w  ich  informatycznej  aktywności  zawodowej  o  dowolnym  profilu:  naukowym, 

dydaktycznym, gospodarczym lub społecznym. Jego głównym zadaniem jest wspierać osoby 

w rozstrzyganiu w swoim sumieniu, czy dane postępowanie na polu zawodowym jest, czy nie 

jest właściwe. Rolę tę kodeks ma do spełnienia nie tylko w odniesieniu do osób fizycznych, 

ale  również  w  różnych  relacjach  informatyków  takich  jak:  z  klientami,  partnerami 

gospodarczymi, współpracownikami, kolegami, przełożonymi, pracodawcami oraz władzami. 

Jego główne zasady to:   

Informatycy  stosując  informatykę  będącą  wiedzą  służebną  wobec  dziedzin  jej  różnorodnych 

zastosowań, wspierają rozwój tych dziedzin nie przeszkadzając mu.  

3 

 

 

Zastosowania narzędzi i algorytmów informatyki nie stanowią dla informatyków celu, lecz są 

środkiem  mającym  przede  wszystkim  rozwiązywać  z  poszanowaniem  zasad  logiki,  praw 

człowieka, jego środowiska naturalnego, ergonomii, ekonomii, poprawności językowej, norm 

jakości oraz specyfiki dziedzin szczegółowych przedstawiane problemy informatyczne.  

 

Informatycy  stale  doskonalą  swoją  wiedzę,  a  jednocześnie  zawsze  przedstawiają  swoje 

kompetencje i doświadczenie zawodowe zgodnie ze stanem faktycznym.  

  

Informatycy wzorowo szanują własność intelektualną i prawa jej ochrony.  

 

Informatycy  unikają  jednoczesnego  pełnienia  w  przedsięwzięciach  ról  wzajemnie 

opozycyjnych,  jak  w  szczególności  zleceniodawcy  i  zleceniobiorcy,  podwykonawcy  

i kontrolera, programisty i testera.  

ZMIENIĆ SLAJD 

Informatycy  nie  podejmują  się  nieuprawnionego  naruszania  integralności  systemów 

informatycznych jakichkolwiek podmiotów.  

 

Informatycy  zawsze  przedstawiają  swojemu  klientowi  pełne  i  rzetelne  informacje  

o przewidywaniach kosztów oraz przypuszczalnym czasie trwania analizowanego przez siebie 

projektu lub przedsięwzięcia znajdującego się już w fazie realizacji.  

  

Informatycy  podają  pełne  i  rzetelne  informacje  o  przyszłych  konsekwencjach  technicznych  

i finansowych wynikających z realizacji projektu.  

 

Informatycy nie podejmują się równocześnie prac u kilku zleceniodawców, jeśli ich interesy 

mogłyby być ze sobą sprzeczne.  

ZMIENIĆ SLAJD 

 Podsumowując, stara zasad Hipokratesa, jest uniwersalna i ma zastosowanie także w branży 

informatycznej. Większość przytoczonych wcześniej zasadach ma na celu uchronienie przed 

nie  przyjemnymi  skutkami  własnych  oraz  innych  poczynań.  Zwiększa  też  świadomość 

odpowiedzialności za wyniki własnej pracy i to, jaki ma wpływ na otoczenie, po przez swoją 

jakość  i  następstwa  wykorzystania.  Przede  wszystkim  kodeksy  etyczne  każdego  zawodu, 

przywiązują szczególną wagę do uczciwości wobec siebie i innych ludzi.