„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Józef Chmiel
Beata śurek

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska
825[01].O1.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr Krystyna Nowak-Wawszczak
mgr inż. Maria Widawska

Opracowanie redakcyjne:

mgr inż. Beata śurek

mgr Elżbieta Gonciarz

Konsultacja:

mgr Małgorzata Sienna

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 825[01].O1.01,
„Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska” zawartego w programie nauczania dla zawodu drukarz.














Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

11

5.1.

Prawna ochrona pracy

11

5.1.1. Ćwiczenia

11

5.2.

Zagrożenia występujące w procesach pracy w zawodzie drukarza

13

5.2.1. Ćwiczenia

13

5.3.

Środki ochrony indywidualnej

15

5.3.1. Ćwiczenia

15

5.4.

Wypadki przy pracy oraz udzielanie pierwszej pomocy

17

5.4.1. Ćwiczenia

17

5.5.

Zagrożenia pożarowe i zasady ochrony przeciwpożarowej

19

5.5.1. Ćwiczenia

19

5.6.

Zasady ochrony środowiska naturalnego na stanowisku pracy oraz
selekcja i utylizacja odpadów

21

5.6.1. Ćwiczenia

21

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

23

7. Literatura

37

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie drukarz.

W poradniku zamieszczono:

−−−−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−−−−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−−−−

przykładowe scenariusze zajęć,

−−−−

ć

wiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami

nauczania–uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−−−−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami

ze szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. samokształcenia
kierowanego, tekstu przewodniego.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

825[01].O1

Podstawy poligrafii

825[01].O1.01

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny

pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony

środowiska

825[01].O1.02

Charakteryzowanie procesów poligraficznych i technik

drukowania

825[01].O1.03

Stosowanie materiałów poligraficznych

825[01].O1.04

Posługiwanie się dokumentacją techniczną

i technologiczną

825[01].O1.05

Zastosowanie maszyn i urządzeń

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej „Stosowanie przepisów

bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska”, uczeń
powinien umieć:

−−−−

korzystać z różnych źródeł informacji;

−−−−

dokumentować, notować i selekcjonować informacje,

−−−−

obsługiwać komputer na poziomie podstawowym;

−−−−

dostrzegać i opisywać związki między naturalnymi składnikami środowiska, człowiekiem

i jego działalnością;

−−−−

oceniać własne możliwości w zakresie wymagań stanowiska pracy i wybranego zawodu;

−−−−

współpracować w grupie z uwzględnieniem podziału zadań,

−−−−

korzystać z różnych źródeł informacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej,

−

określić podstawowe obowiązki pracodawcy i pracownika dotyczące zapewnienia
bezpiecznych i higienicznych warunków pracy,

−

określić konsekwencje naruszenia przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy
podczas wykonywania zadań zawodowych,

−

posłużyć się wewnętrznymi zaleceniami i regulaminami dotyczącymi pracy na
określonych stanowiskach,

−

zidentyfikować czynniki niebezpieczne i szkodliwe występujące w pracy oraz określić
sposoby ich ograniczenia i eliminacji,

−

ocenić zagrożenia wynikające z niewłaściwego użytkowania urządzeń elektrycznych,

−

zastosować procedury postępowania w przypadku zaistnienia pożaru, zgodnie z instrukcją
przeciwpożarową,

−

powiadomić służby ratownicze zgodnie z przyjętymi procedurami postępowania,

−

udzielić pierwszej pomocy osobom poszkodowanym,

−

zastosować przepisy ochrony środowiska,

−

określić rodzaj materiałów przeznaczonych do ponownego przetwarzania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

……………………………………………………………….

Modułowy program nauczania: Drukarz 825[01].
Moduł:

Podstawy poligrafii 825[01].O1

Jednostka modułowa:

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony

przeciwpożarowej

oraz

ochrony

ś

rodowiska

825[01].O1.01

Temat: Stosowanie przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

Cel ogólny: określenie podstawowych obowiązków pracodawcy i pracownika w zakresie

zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
– wymienić podstawowe obowiązki pracownika, wynikające z Kodeksu pracy oraz

przepisów wykonawczych,

– korzystać z praw pracownika zagwarantowanych w Kodeksie pracy,
– określić kodeksowe kompetencje w zakresie bhp osób kierujących pracownikami oraz

pracodawcy.

Metody nauczania–uczenia się:
– ćwiczenia praktyczne,
– pogadanka z elementami pokazu.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
– praca indywidualna,
– praca w małej grupie.

Środki dydaktyczne:
– poradnik ucznia,
– Kodeks pracy, przepisy wykonawcze do Kodeksu pracy,
– komputer z dostępem do Internetu,
– kartki papieru formatu A4,
– długopis, marker.

Czas trwania zajęć:
– 4 godziny lekcyjne.

Uczestnicy: uczniowie kształcący się w zawodzie drukarz.

Przebieg zajęć:
1. Instruktaż wstępny:

1)

sprawdzenie obecności,

2)

podanie tematu i celu zajęć,

3)

przedstawienie przebiegu zajęć,

4)

podanie kryteriów ocen,

5)

polecenie zapoznania się z materiałem nauczania z podrozdziałem 4.1.1. poradnika dla
ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

2. Instruktaż bieżący:

1) zapoznawanie się z materiałem nauczania z p. 4.1.1 poradnika dla ucznia,
2) udzielanie odpowiedzi na pytania sprawdzające z p. 4.1.2 poradnika dla ucznia,
3) podsumowanie odpowiedzi uczniów, wystawienie ocen cząstkowych,
4) wykonywanie ćwiczenia 1 z p. 4.1.3 poradnika ucznia:

−

sprawdzenie, czy uczniowie przygotowali stanowiska pracy,

−

udzielanie dodatkowych wyjaśnień i wydawanie dodatkowych poleceń,

−

omówienie

ć

wiczenia,

ukazanie

różnorodności

spostrzeżeń

uczniów,

wyjaśnianie podstawowych pojęć z prawa pracy,

5) wykonywanie ćwiczenia 2 z p. 4.1.3 poradnika ucznia:

−

sprawdzenie, czy uczniowie przygotowali stanowiska pracy,

−

udzielanie dodatkowych wyjaśnień i wydawanie dodatkowych poleceń,

−

omówienie ćwiczenia,

6) wystawienie ocen,
7) uporządkowanie stanowisk ćwiczeniowych.

Praca domowa

Przygotuj prezentację komputerową pt. „Podstawowe obowiązki pracodawcy

i pracownika w zakresie zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
– anonimowa ankieta oceniająca sposób prowadzenia zajęć i nabyte umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………………………………….

Modułowy program nauczania: Drukarz 825[01].
Moduł:

Podstawy poligrafii 825[01].O1

Jednostka modułowa:

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony

przeciwpożarowej

oraz

ochrony

ś

rodowiska

825[01].O1.01

Temat: Udzielanie pierwszej pomocy osobie porażonej prądem elektrycznym podczas prac
drukarskich.

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności udzielania pierwszej pomocy w różnych sytuacjach

zagrożenia życia w wyniku wypadku przy pracy w drukarni.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

ocenić zagrożenie życia poszkodowanego w wypadku przy pracach drukarskich,

−

rozpoznać rodzaj obrażeń,

−

udzielić pierwszej pomocy,

−

wezwać pomoc zespołu ratowniczego,

−

uzyskać dodatkową pomoc od innych osób,

−

współpracować w grupie.

Metody nauczania–uczenia się:

−

inscenizacja,

−

ć

wiczenia praktyczne,

−

dyskusja.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w małych zespołach.

Środki dydaktyczne:

−

apteczka pierwszej pomocy,

−

dodatkowe środki opatrunkowe,

−

ś

rodki ochrony osobistej,

−

fantom.

Czas trwania zajęć:
– 4 godziny lekcyjne.

Uczestnicy: uczniowie kształcący się w zawodzie drukarz.

Przebieg zajęć:
1.

Instruktaż wstępny:

– sprawdzenie obecności,
– podanie tematu i celu zajęć,
– przedstawienie przebiegu zajęć,
– podanie kryteriów ocen.

2.

Zorganizowanie inscenizacji w zespołach 3–4-osobowe, udzielanie pomocy osobie
porażonej prądem elektrycznym podczas prac drukarskich, w wyniku czego poszkodowany
doznał: złamania kończyny, pełnej utraty przytomności, oparzenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

3.

Ć

wiczenie w zespołach 3–4-osobowych: przyjęcie określonych ról, ustalenie sposobu

pomocy, udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanemu.

4.

Inscenizacja przez poszczególne zespoły udzielania pierwszej pomocy w określonych
sytuacjach (z uwzględnieniem wezwania pomocy).

5.

Dyskusja – analiza wykonania ćwiczeń przez poszczególne zespoły.

6.

Podsumowanie zajęć – ocena poziomu umiejętności uczniów w udzielaniu pierwszej
pomocy, ich zaangażowania podczas inscenizacji, wystawienie ocen.

7. Uporządkowanie stanowisk ćwiczeniowych.

Praca domowa

Na podstawie uzyskanych informacji opracujcie w grupach trzyosobowych plakat

dotyczący udzielania pierwszej pomocy osobie porażonej prądem elektrycznym. Na
następnych zajęciach przeprowadzona zostanie prezentacja efektów Waszej pracy.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
– anonimowa ankieta oceniająca sposób prowadzenia zajęć i nabyte umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1. Prawna ochrona pracy

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Ułóż „akrostych” (pierwsze litery czytane pionowo stanowią hasło), w którym hasło

główne brzmi: DRUKARZ. Wyrazy pomocnicze muszą kojarzyć się z zawodem
wykonywanym przez drukarza, z tym, kim jest, co robi, co możemy o nim powiedzieć, jakich
musi przestrzegać przepisów, zasad i reguł bezpieczeństwa.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

oraz techniki wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować art. 100, 207, 210, 211, 212 Kodeksu pracy;

2)

zapoznać się z przykładem „akrostychu”, w którym hasło główne brzmi PRACA. Przykład
podano poniżej:

Przepisy
Ryzyko
Awans
Człowiek
Awaria

3)

ułożyć akrostych, w którym hasło główne brzmi: DRUKARZ;

4)

sprawdzić poprawność wykonanej pracy;

5)

zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

metoda przewodniego tekstu.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

kartka papieru formatu A4,

−

marker, długopis,

−

karta charakterystyki stanowiska pracy,

−

Kodeks pracy,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca prawnej ochrony pracy.

Ćwiczenie 2

Właściciel firmy, w której jesteś zatrudniony narusza przepisy prawa pracy. Jak

powinieneś zareagować?

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

oraz techniki wykonania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dobrać partnerów do pracy w grupie,
2) zastanowić się w grupie jakie należy podjąć działania, aby wyeliminować naruszenia

prawa,

3) uporządkować zapisane pomysły wypracowane przez grupę według kryterium rodzaju

zagrożenia (odrzucić ewentualnie nierealne lub budzące wątpliwości członków grupy),

4) zaprezentować efekty pracy grupy na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

metoda przewodniego tekstu.

Ś

rodki dydaktyczne:

− duże arkusze papieru,
− mazaki,
− tablica flip–chart.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

5.2. Zagrożenia występujące w procesach pracy w zawodzie

drukarza

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Scharakteryzuj przykładowe stanowisko pracy ucznia na zajęciach praktycznych

(warsztaty szkolne, zakład rzemieślniczy) i sporządź wykaz czynników szkodliwych,
uciążliwych i niebezpiecznych, które mogą wystąpić podczas pracy w zawodzie drukarz.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

oraz techniki wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować rodzaje czynników szkodliwych, uciążliwych i niebezpiecznych,

2)

wskazać czynniki, które występują na wybranym stanowisku pracy typowym dla zawodu
drukarz,

3)

sporządzić wykaz czynników szkodliwych, uciążliwych i niebezpiecznych na stanowisku
pracy,

4)

zaprezentować wyniki swojej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

przepisy

dotyczące

występowania

czynników

szkodliwych,

uciążliwych

i niebezpiecznych dla zdrowia i życia człowieka,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca czynników szkodliwych, uciążliwych i niebezpiecznych
występujących w procesach pracy.

Ćwiczenie 2

Wybierz jedno z urządzeń elektrycznych znajdujących się w pracowni przedmiotowej

wypisz następujące informacje:
1) dane z tabliczki znamionowej;
2) zasady bezpiecznego użytkowania;
3) zastosowane urządzenia ochronne;
4) przeglądy okresowe oraz dokonywanie napraw, konserwacji – skorzystaj z dokumentacji

techniczno-rozruchowej (DTR) urządzenia lub instrukcji obsługi.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

oraz techniki wykonania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować DTR dotycząca urządzenia,

2)

przeanalizować instrukcję obsługi,

3)

zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

maszyny i urządzenia w pracowni przedmiotowej,

−

instrukcje obsługi,

−

dokumentacja techniczno-rozruchowa (DTR),

−

przybory i materiały piśmiennicze,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca bezpieczeństwa pracy podczas obsługiwania maszyn
i urządzeń technicznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5.3. Środki ochrony indywidualnej

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dobierz środki ochrony osobistej dla pracownika pracującego w zawodzie drukarz.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

oraz techniki wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować rodzaje prac wykonywanych w zawodzie drukarz i zidentyfikować
występujące zagrożenia,

2)

dobrać rodzaje środków ochrony indywidualnej pod kątem zidentyfikowanych zagrożeń,

3)

sporządzić wykaz środków ochrony indywidualnej koniecznych do pracy w zawodzie
drukarz,

4)

zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie, metoda tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

Obwieszczenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 sierpnia
2003 r. w sprawie jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej
w prawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

kategorie środków ochrony indywidualnej,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca

ś

rodków ochrony indywidualnej i zbiorowej.

Ćwiczenie 2

Zapoznaj się z tekstem materiału nauczania przedstawionym w tym rozdziale oraz

obowiązującymi przepisami prawnymi dotyczącymi stosowania środków ochrony
indywidualnej i na tej podstawie wymień, jakie obowiązki spoczywają na pracodawcy
w zakresie zapewnienia środków ochrony indywidualnej, uzasadnij konieczność ich
stosowania.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

oraz techniki wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować materiał nauczania pod kątem obowiązków pracodawcy w zakresie
zapewnienia środków ochrony indywidualnej,

2)

przeanalizować przepisy dotyczące zastosowania środków ochrony indywidualnej,

3)

sporządzić wnioski z przeprowadzonych analiz,

4)

zaprezentować wykonane ćwiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

metoda tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

Obwieszczenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 sierpnia
2003 r. w sprawie jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej
w prawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca środków ochrony indywidualnej i zbiorowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

5.4. Wypadki przy pracy oraz udzielanie pierwszej pomocy

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Według podanego scenariusza przedstawcie razem z kolegą scenkę udzielania pierwszej

pomocy osobie porażonej prądem elektrycznym zgodnie z obowiązującymi przepisami.

I etap – przygotowanie inscenizacji.

Uporządkować (przez wpisanie do kwadratów cyfry od 1 do 9) informacje podane

w poniższych punktach tak, by ich kolejność była zgodna z obowiązującymi zasadami
udzielania pierwszej pomocy osobie porażonej prądem w sytuacji, gdy porażony jest
nieprzytomny, nie oddycha, nie ma oznak krążenia:

−

odizolowanie porażonego uniemożliwiające przepływ prądu przez jego ciało,

−

sprawdzenie, czy porażony nie posiada w jamie ustnej ciał obcych,

−

wyłączenie napięcia właściwego obwodu elektrycznego,

−

gdy porażony krwawi – zatrzymanie krwawienia,

−

odciągnięcie porażonego od urządzeń będących pod napięciem,

−

wykonanie na fantomie sztucznego oddychania metodą „usta-usta” lub „usta-usta/nos”,
użycie w tym celu środków ochrony osobistej,

−

ułożenie porażonego na wznak,

−

zapewnienie drożności dróg oddechowych,

−

wykonanie zewnętrznego uciskania mostka w jego dolnej części, w tempie 100 na minutę
na głębokość 4–5 cm (u osoby dorosłej).

2 etap – inscenizacja zgodnie z ustalonymi punktami.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

oraz techniki wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przygotować inscenizację według scenariusza ustalonego w I etapie wykonywania
ć

wiczenia,

2)

wykonać inscenizację.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

objaśnienie z pokazem,

−

metoda inscenizacji.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

scenariusz inscenizacji,

−

wytyczne udzielania pierwszej pomocy osobie porażonej prądem,

−

fantom,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca zasad kształtowania bezpiecznych i higienicznych
warunków pracy oraz udzielania pierwszej pomocy.

Ćwiczenie 2

Wykonaj sztuczne oddychanie na fantomie metoda Usta-Usta, zgodnie z obowiązującymi

zasadami oraz z użyciem środków ochrony osobistej.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

oraz techniki wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować zasady wykonywania sztucznego oddychania,

2)

dobrać środki ochrony osobistej,

3)

wykonać pokaz sztucznego oddychania na fantomie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

objaśnienie z pokazem,

−

gra symulacyjna.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

wytyczne wykonywania sztucznego oddychania,

−

fantom,

−

ś

rodki ochrony osobistej.

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca zasad kształtowania bezpiecznych i higienicznych
warunków pracy oraz udzielania pierwszej pomocy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

5.5. Zagrożenia pożarowe i zasady ochrony przeciwpożarowej

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Opracuj plan ewakuacji osób z pracowni, w której się znajdujesz.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

oraz techniki wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z drogą ewakuacyjną z pracowni do wyjścia ewakuacyjnego w szkole,

2)

wykonać szkic drogi ewakuacyjnej i nanieść znaki ewakuacyjne,

3)

podać oznaczenie najbliżej znajdującej się gaśnicy i ustalić jej zakres zastosowania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

objaśnienie z pokazem,

−

metoda inscenizacji.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

przepisy dotyczące ochrony przeciwpożarowej,

−

przybory rysunkowe,

−

plan sytuacyjny szkoły,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca zagrożenia pożarowego i zasad ochrony
przeciwpożarowej.

Ćwiczenie 2

Przedstaw harmonogram gaszenia pożaru w drukarni, w której na skutek spięcia instalacji

elektrycznej doszło do zapalenia się zgromadzonego papieru.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

oraz techniki wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować instrukcję przeciwpożarową,

2)

przeanalizować zasady gaszenia pożaru z użyciem różnego sprzętu,

3)

opracować harmonogram,

4)

zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

metoda inscenizacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Ś

rodki dydaktyczne:

−

instrukcja przeciwpożarowa,

−

ogólne przepisy ochrony przeciwpożarowej,

−

różne środki gaśnicze,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca zagrożenia pożarowego i zasad ochrony
przeciwpożarowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

5.6. Zasady ochrony środowiska naturalnego na stanowisku pracy

oraz selekcja i utylizacja odpadów

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zidentyfikuj odpady przedstawione przez prowadzącego zajęcia i przyporządkuj je do

właściwego pojemnika, przeznaczonego do segregacji.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

oraz techniki wykonania.

Kolor pojemnika do segregacji

odpadów lub inne oznakowanie

Odpady

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wypisać wszystkie odpady,

2)

rozpoznać materiał z którego są wykonane, np. korzystając z informacji na etykietkach
lub opakowaniu, katalogów i innych dostępnych źródeł,

3)

przyporządkować odpady do odpowiedniego pojemnika,

4)

porównać swoje rozwiązanie z innymi pracami w grupie,

5)

zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

metoda tekstu przewodniego.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

przepisy w zakresie gospodarki odpadami,

−

instrukcja w sprawie gospodarki odpadami,

−

pojemniki na odpady, specjalistyczne tuby itp.,

−

rękawice i okulary ochronne,

−

przykładowe odpady,

−

ś

rodki do higieny osobistej (płynne mydło, pasta bhp, płyn do dezynfekcji rąk, papierowe

ręczniki),

−

materiały i przybory piśmiennicze,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca zasad ochrony środowiska naturalnego na stanowisku
pracy oraz selekcji i utylizacji odpadów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

Ćwiczenie 2

Zidentyfikuj rodzaje odpadów powstałych w drukarni i przy każdym z nich określ jego

negatywny wpływ na środowisko naturalne oraz sposób jego składowania.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

oraz techniki wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zidentyfikować rodzaje odpadów powstających w pracy na typowym stanowisku pracy
dla zawodu drukarz,

2)

określić negatywny wpływ odpadów na środowisko naturalne,

3)

przedstawić sposób składowania wyszczególnionych odpadów,

4)

zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenie,

−

metoda tekstu przewodniego,

−

gra symulacyjna.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

przepisy i wymagania w zakresie gospodarki odpadami produkcyjnymi,

−

materiały i przybory piśmiennicze,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca zasad ochrony środowiska naturalnego na stanowisku
pracy oraz selekcji i utylizacji odpadów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Przestrzeganie przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony
środowiska”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

– zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 są z poziomu podstawowego,
– zadania 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

– dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
– dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
– dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
– bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. a, 3. b, 4. d, 5. a, 6. d, 7. b, 8. a, 9. c, 10. d, 11. a,
12. d, 13. d, 14. b, 15. c, 16. c, 17. a, 18. d, 19. a, 20. d

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Określić niezbędny czas szkolenia wstępnego
na stanowisku pracy

A

P

a

2

Wskazać, na kim spoczywa obowiązek
zapewnienia pracownikom odpowiednich
warunków higieniczno-sanitarnych

A

P

a

3

Wskazać uniwersalny numer telefonu w Unii
Europejskiej, pod którym można dokonać
zgłoszenia pożaru, wypadku lub innego
zagrożenia

B

P

b

4

Dobrać gaśnice do gaszenia urządzeń
elektrycznych pod napięciem

B

P

d

5

Określić sposób postępowania ze zużytymi
bateriami

B

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

6

Wskazać, kto powinien być poddany
okresowym badaniom profilaktycznym

A

P

d

7

Dobrać, w przypadku zagrożenia pożarowego
podręczny sprzęt oraz środki gaśnicze,
zgodnie z zasadami ochrony
przeciwpożarowej

B

P

b

8

Wskazać kto powinien wyjaśnić
pracownikowi zasady prawidłowego
posługiwania się środkami ochrony
indywidualnej

A

P

a

9

Podjąć działania profilaktyczne
zabezpieczające pracownika przed
zagrożeniami w miejscu pracy

B

P

c

10

Dobrać, w przypadku zagrożenia pożarowego
podręczny sprzęt oraz środki gaśnicze,
zgodnie z zasadami ochrony
przeciwpożarowej

A

P

d

11

Wskazać zasady udzielania pierwszej
pomocy w przypadku tamowania krwotoków
i opatrywania ran

B

P

a

12

Wskazać zasady ratowania porażonego
prądem

B

P

d

13

Wskazać zasady udzielania pierwszej
pomocy w przypadku zatrucia gazem lub
parami

B

P

d

14

Wskazać, które części ciała są najbardziej
narażone na działania substancji
chemicznych zawartych w farbach
drukarskich, rozpuszczalnikach
i zmywaczach

B

P

b

15

Powiadomić straż pożarną o wybuchu pożaru
zadzwonisz

A

P

c

16

Wskazać podstawowe obowiązki pracodawcy
w zakresie dopuszczenia pracownika do
pracy

C

PP

c

17

Określić zasady biernej ochrony
przeciwpożarowej

C

PP

a

18

Wskazać sposób postępowania ze
szkodliwymi środkami chemicznymi

C

PP

d

19 Segregować odpady

C

PP

a

20

Rozróżnić dokumenty potwierdzające
przekazanie odpadów specjalistycznej firmie

C

PP

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

5.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

6.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

7.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

8.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

9.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8.

Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Szkolenie wstępne na stanowisku pracy, zwane instruktażem stanowiskowym, powinno

trwać
a)

minimum 8 godzin.

b)

minimum 3 godziny.

c)

minimum 30 godzin.

d)

wg ustaleń prowadzącego szkolenia.

2. Obowiązek

zapewnienia

pracownikom

odpowiednich

pomieszczeń

i urządzeń

higieniczno-sanitarnych spoczywa na
a)

pracodawcy.

b)

Państwowej Inspekcji Pracy.

c)

komisji odbioru placu budowy.

d)

nie ma obowiązku zapewnienia pracownikom pomieszczeń i urządzeń sanitarno-
-higienicznych.

3. Uniwersalny numer telefonu komórkowego w krajach Unii Europejskiej w przypadku

zgłoszenia pożaru, wypadku lub innego zagrożenia to
a)

999.

b)

112.

c)

997.

d)

998.

4. Przy pożarze w obrębie urządzeń elektrycznych pod napięciem powinna być użyta

gaśnica
a)

dowolna.

b)

pianowa.

c)

płynowa.

d)

ś

niegowa lub proszkowa.

5. Zużyte baterie należy

a)

przeznaczyć do recyklingu.

b)

wyrzucić do pojemnika koloru białego.

c)

wyrzucić do pojemnika koloru żółtego.

d)

wyrzucić do ogólnie dostępnego pojemnika na śmieci.

6. Okresowym profilaktycznym badaniom lekarskim powinni być poddani

a)

wybrani pracownicy.

b)

pracownicy, którzy pracują w środowisku gdzie występują czynniki szkodliwe
i uciążliwe.

c)

wszyscy pracownicy niezależnie od rodzaju wykonywanej pracy oraz nie rzadziej niż
raz na 6 lat.

d)

wszyscy pracownicy niezależnie od rodzaju wykonywanej pracy, a ich częstotliwość
jest uzależniona od rodzaju czynnika szkodliwego lub uciążliwego.

7. Gaśnicę z symbolem B zastosujesz do

a)

gaszenia gazów.

b)

gaszenia cieczy palnych.

c)

gaszenia ciał stałych, np. papieru.

d)

gaszenia pożarów występujące w obrębie urządzeń elektrycznych pod napięciem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

8. Obowiązek informowania pracownika o sposobach posługiwania się środkami ochrony

indywidualnej spoczywa na
a)

pracodawcy.

b)

importerze środków ochrony indywidualnej.

c)

producencie środków ochrony indywidualnej.

d)

dystrybutorze środków ochrony indywidualnej.

9. W celu uniknięcia w pracy drukarza urazów powstałych w wyniku poślizgu, potknięcia

lub upadku, zastosujesz
a)

specjalne maty antypoślizgowe.

b)

buty, w których chodzi do pracy.

c)

obuwie ochronne ze spodami antypoślizgowymi.

d)

obuwie zabezpieczające przed porażeniem prądu.

10. Symbol E na gaśnicy oznacza, że jest ona przeznaczona do

a)

gaszenia gazów.

b)

gaszenia cieczy palnych.

c)

gaszenia ciał stałych, np., papieru.

d)

gaszenia pożarów występujące w obrębie urządzeń elektrycznych pod napięciem.

11. Tamowanie krwotoków i opatrywanie ran wykonuje się

a)

w rękawiczkach.

b)

pod bieżącą wodą.

c)

z zastosowaniem waty i ligniny.

d)

przy użyciu opaski z kabla, sznurówki.

12. Pierwszą czynnością przy porażeniu prądem jest

a)

sprawdzenie, czy porażony krwawi.

b)

odizolowanie porażonego od źródła prądu.

c)

sprawdzenie, czy porażony nie posiada w jamie ustnej obcych ciał.

d)

wyłączenie napięcia właściwego obwodu elektrycznego.

13. Podczas zatrucia gazem lub parami, w przypadku wchłonięcia trucizny przez skórę,

należy w pierwszej kolejności
a)

założyć opatrunek.

b)

wywołać wymioty.

c)

podać do picia letnią wodę.

d)

zdjąć z poszkodowanego skażoną odzież (najlepiej przez rozcięcie).

14. Z niżej wymienionych części ciała, na działanie substancji chemicznych zawartych

w farbach drukarskich, rozpuszczalnikach i zmywaczach, najbardziej są narażone
a)

nogi.

b)

drogi oddechowe i skóra głównie rąk.

c)

drogi oddechowe i skóra głównie twarzy.

d)

przewód pokarmowy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

15. Chcąc powiadomić straż pożarną o wybuchu pożaru, zadzwonisz pod numer

a)

996.

b)

997.

c)

998.

d)

999.

16. Pracodawca nie może dopuścić do wykonywania pracy

a)

pracownika młodocianego.

b)

pracownika bez odpowiednich kwalifikacji.

c)

pracownika bez odpowiednich kwalifikacji i znajomości przepisów bhp.

d)

pracownika przenoszonego na stanowisko pracy, na którym występują czynniki
szkodliwe.

17. Bierna ochrona przeciwpożarowa polega na

a)

przeszkoleniu pracowników.

b)

skutecznym alarmowaniu ludzi.

c)

ewakuacji ludzi w razie pożaru.

d)

wykorzystaniu do gaszenia urządzeń i środków gaśniczych.

18. Po pracy zostało Ci w pojemniku ok. 250 ml (szklanka) płynnego szkodliwego środka

chemicznego do czyszczenia mechanizmów maszyn. Płyn ten
a)

wylejesz do WC.

b)

odstawisz go w otwartym pojemniku na półkę.

c)

odlejesz niepotrzebny środek do plastykowej butelki, zakręcisz i zostawisz
w warsztacie.

d)

odlejesz pozostałą ilość do szklanego zamykanego naczynia i napiszesz markerem,
co to za środek.

19. Plastikową butelkę, po wypitym napoju, wrzucisz do pojemnika na odpady w kolorze

a)

ż

ółtym.

b)

niebieskim.

c)

zielonym.

d)

białym.

20. Przekazałeś specjalistycznej firmie powstałe w procesie drukowania książki odpady:

złom z płyt offsetowych, wywoływacze do płyt, przepracowane oleje, w związku z tym
poprosisz o wystawienie
a)

faktury.

b)

karty przyjęcia odpadów.

c)

karty utylizacji odpadów.

d)

karty przekazania odpadów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ................................................................................................

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

TEST 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Przestrzeganie przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony
środowiska”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

– zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, są z poziomu podstawowego,
– zadania 16, 17, 18 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

– dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,
– dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 15 zadań z poziomu podstawowego,
– dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
– bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. b, 3. c, 4. d, 5. a, 6. c, 7. d, 8. b, 9. a, 10. a, 11. c,
12. b, 13. d, 14. d, 15. d, 16. c, 17. c, 18. a, 19. a, 20. d

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Wskazać zasady odpowiedzialności za stan
bezpieczeństwa w zakładzie pracy

A

P

a

2

Określić kształty i kolory znaków
bezpieczeństwa

A

P

b

3

Wskazać cel ochrony przeciwpożarowej

B

P

c

4

Wskazać przyczyny powstania procesu
palenia

B

P

d

5

Określić niezbędny czas szkolenia wstępnego
na stanowisku pracy

A

P

a

6

Wskazać oznaczenia gaśnic

B

P

c

7

Określić sposób postępowania ze zużytymi
ś

wietlówkami

A

P

d

8

Wskazać sposób oznaczania urządzeń
elektrycznych

A

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

9

Wskazać sposób postępowania w przypadku
odczuwania uciążliwości z powodu
nadmiernego hałasu

B

P

a

10

Wskazać warunki przystąpienia do pracy
na stanowisku wymagającym stosowania
ś

rodków ochrony indywidualnej

A

P

a

11 Zidentyfikować znaki

B

P

c

12

Wskazać numer telefoniczny pogotowia
ratunkowego w Polsce

B

P

b

13

Wskazać zasady udzielania pierwszej
pomocy przy oparzeniach

B

P

d

14

Dobrać środki ochrony indywidualnej
chroniące przed oddziaływaniem hałasu

B

P

d

15 Zidentyfikować symbol przeciwpożarowy

B

P

d

16

Wskazać kto pokrywa koszt szkolenia
pracowników w zakresie bhp

C

PP

c

17

Określić, o czym informuje pracownika
pracodawca w związku z zagrożeniami

C

PP

c

18 Segregować odpady

C

PP

a

19

Określić zasady ustalania wykazu prac
szczególnie niebezpiecznych

C

PP

a

20

Wskazać zasady udzielania pierwszej
pomocy w przypadku otwartego złamania
kończyny

C

PP

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

5.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

6.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

7.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

8.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

9.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8.

Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy

a)

ponosi pracodawca.

b)

ponoszą wszyscy pracownicy.

c)

ponosi Państwowa Inspekcja Pracy.

d)

ponoszą osoby kierujące pracownikami.

2. Zakazujące znaki bezpieczeństwa mają

a)

różne kształty i różne kolory.

b)

kształt koła i dominujący kolor czerwony.

c)

kształt prostokąta i dominujący kolor żółty.

d)

kształt trójkąta i dominujący kolor niebieski.

3. Ochrona przeciwpożarowa ma na celu

a)

ułatwienie gaszenia pożaru przez strażaków.

b)

zabezpieczenie zakładu pracy przed pożarem.

c)

ochronę życia, zdrowia, mienia lub środowiska przed pożarem.

d)

informowanie pracowników o możliwościach powstania pożaru.

4. Proces palenia następuje

a)

przy wysokiej temperaturze.

b)

przy materiałach łatwopalnych.

c)

przy niewłaściwym magazynowaniu materiałów.

d)

gdy występują równocześnie trzy czynniki: materiał palny, tlen oraz źródło ciepła.

5. Szkolenie wstępne na stanowisku pracy, zwane instruktażem stanowiskowym, powinno

trwać
a)

minimum 8 godzin.

b)

minimum 3 godziny.

c)

minimum 30 godzin.

d)

wg ustaleń prowadzącego szkolenia.

6. Gaśnice proszkowe do gaszenia gazów (na przykład acetylenu, metanu, wodoru, propanu)

mają oznaczenie
a)

A.

b)

B.

c)

C.

d)

nie mają oznaczenia.

7. Zużyte świetlówki

a)

wyrzucisz na śmietnik.

b)

wyrzucisz do pojemnika koloru żółtego.

c)

wyrzucisz do pojemnika koloru białego.

d)

poprosisz pracodawcę o specjalną tubę (pojemnik na odpady przeznaczone
do recyklingu).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

8. Każde urządzenie elektryczne posiada tabliczkę

a)

izolacyjną.

b)

znamionową.

c)

informacyjną.

d)

zabezpieczającą uruchomienie.

9. W przypadku odczuwania uciążliwości z powodu nadmiernego hałasu, źródłem którego

są znajdujące się w pobliżu pracujące urządzenia drukarskie
a)

zastosuję ochronniki słuchu.

b)

poproszę o wyłączenie urządzenia.

c)

zrobię sobie przerwę w pracy do momentu ustania hałasu.

d)

poproszę mechanika o sprawdzenie stanu technicznego maszyn drukujących
i o wprowadzenie działań mających na celu redukcję poziomu hałasu.

10. Czy pracodawca może dopuścić pracownika do pracy na stanowisku wymagającym

stosowania środków ochrony indywidualnej – bez zaopatrzenia go w odpowiednie środki
ochrony?
a)

Nie.

b)

Tak.

c)

Wyjątkowo, na krótki okres.

d)

Po uzgodnieniu z pracownikiem.

11. Przedstawiony na rysunku znak oznacza nakaz stosowania

a)

osłony.

b)

ochrony.

c)

ochrony oczu.

d)

osłony twarzy.

12. Chcą powiadomić pogotowie ratunkowe o wypadku w pracy zadzwonisz pod numer

a)

996.

b)

997.

c)

998.

d)

999.

13. Przy oparzeniu pierwszego stopnia należy miejsce oparzenia

a)

zabandażować.

b)

polewać wodą utlenioną.

c)

posmarować kremem (na przykład Nivea).

d)

polewać strumieniem czystej wody i zabezpieczyć wyjałowionym opatrunkiem.

14. Do ochrony słuchu przed nadmiernym hałasem zastosujesz

a)

półmaski.

b)

amortyzatory.

c)

osłony twarzy.

d)

wkładki i nauszniki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

15. Poniższy znak znajdziemy

a)

na wozie strażackim.

b)

w punkcie czerpania wody.

c)

na drzwiach szafki hydrantowej.

d)

w przypadku podłączenia węża pożarniczego.

16. Szkolenia pracowników w zakresie bhp odbywają się

a)

są bezpłatne.

b)

na koszt pracownika.

c)

na koszt pracodawcy.

d)

na koszt Państwowej Inspekcji Pracy.

17. Pracodawca jest obowiązany informować pracowników, w związku z zagrożeniami

występującymi na stanowisku pracy, o
a)

ochronie przeciwpożarowej w zakładzie pracy.

b)

trudnościach występujących w związku z pracą.

c)

ryzyku zawodowym oraz zasadach ochrony przed zagrożeniami.

d)

potrzebie zapoznania się z chorobami związanymi z wykonywaną pracą.

18. Plastikową butelkę po wypitym napoju wrzucisz do pojemnika na odpady w kolorze

a)

ż

ółtym.

b)

niebieskim.

c)

zielonym.

d)

białym.

19. Wykaz prac szczególnie niebezpiecznych występujących w zakładach pracy ustala

i aktualizuje
a)

pracodawca.

b)

Komisja zakładowa ds. bhp.

c)

osoba nadzorująca prace niebezpieczne.

d)

pracownik wykonujący prace niebezpieczne.

20. W przypadku otwartego złamania kończyny dolnej z równoczesnym krwawieniem należy

a)

dokonać zatrzymania krwawienia.

b)

w takim stanie przewieźć do szpitala.

c)

polewać strumieniem czystej wody do przybycia pomocy lekarskiej.

d)

założyć sterylny opatrunek, zabandażować, unieruchomić złamaną kość w istniejącym

położeniu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ................................................................................................

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

7. LITERATURA

1.

Bhp na stanowiskach pracy w przemyśle poligraficznym z uwzględnieniem oceny ryzyka
zawodowego. Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Przemysłu Poligraficznego,
Warszawa 2004

2.

Celeda R.: Kodeks pracy. Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 2000

3.

Francuz W.M., Sokołowski R.: Bezpieczeństwo i higiena pracy w rzemiośle. Warszawa
1996

4.

Kwiatkowski K.: Zasady doboru i stosowania środków ochrony indywidualnej oraz
odzieży i obuwia roboczego. Gdańsk 1998

5.

Mac S., Leowski J.: Bezpieczeństwo i higiena pracy dla zasadniczych szkół zawodowych.
WSiP, Warszawa 1999

6.

Pierwsza pomoc. Świat Książki, Warszawa 1996

7.

Rączkowski B.: BHP w praktyce. ODDK, Gdańsk 2002

8.

Warno O.: Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach zagrażających życiu. PCK, Warszawa
1994