„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Józef Chmiel
Beata śurek
Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska
825[01].O1.01
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
1
Recenzenci:
mgr Krystyna Nowak-Wawszczak
mgr inŜ. Maria Widawska
Opracowanie redakcyjne:
mgr inŜ. Beata śurek
mgr ElŜbieta Gonciarz
Konsultacja:
mgr Małgorzata Sienna
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 825[01].O1.01,
„Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz
ochrony środowiska” zawartego w programie nauczania dla zawodu drukarz.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
2
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie
3
2. Wymagania wstępne
5
3. Cele kształcenia
6
4. Przykładowe scenariusze zajęć
7
5. Ćwiczenia
11
5.1.
Prawna ochrona pracy
11
5.1.1. Ćwiczenia
11
5.2.
ZagroŜenia występujące w procesach pracy w zawodzie drukarza
13
5.2.1. Ćwiczenia
13
5.3.
Środki ochrony indywidualnej
15
5.3.1. Ćwiczenia
15
5.4.
Wypadki przy pracy oraz udzielanie pierwszej pomocy
17
5.4.1. Ćwiczenia
17
5.5.
ZagroŜenia poŜarowe i zasady ochrony przeciwpoŜarowej
19
5.5.1. Ćwiczenia
19
5.6.
Zasady ochrony środowiska naturalnego na stanowisku pracy oraz
selekcja i utylizacja odpadów
21
5.6.1. Ćwiczenia
21
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia
23
7. Literatura
37
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
3
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie drukarz.
W poradniku zamieszczono:
−−−−
wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć juŜ ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,
−−−−
cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,
−−−−
przykładowe scenariusze zajęć,
−−−−
ć
wiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami
nauczania–uczenia oraz środkami dydaktycznymi,
−−−−
ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone róŜnymi metodami
ze szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. samokształcenia
kierowanego, tekstu przewodniego.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróŜnicowane, począwszy od
samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
4
Schemat układu jednostek modułowych
825[01].O1
Podstawy poligrafii
825[01].O1.01
Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony
środowiska
825[01].O1.02
Charakteryzowanie procesów poligraficznych i technik
drukowania
825[01].O1.03
Stosowanie materiałów poligraficznych
825[01].O1.04
Posługiwanie się dokumentacją techniczną
i technologiczną
825[01].O1.05
Zastosowanie maszyn i urządzeń
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
5
2. WYMAGANIA WSTĘPNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej „Stosowanie przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska”, uczeń
powinien umieć:
−−−−
korzystać z róŜnych źródeł informacji;
−−−−
dokumentować, notować i selekcjonować informacje,
−−−−
obsługiwać komputer na poziomie podstawowym;
−−−−
dostrzegać i opisywać związki między naturalnymi składnikami środowiska, człowiekiem
i jego działalnością;
−−−−
oceniać własne moŜliwości w zakresie wymagań stanowiska pracy i wybranego zawodu;
−−−−
współpracować w grupie z uwzględnieniem podziału zadań,
−−−−
korzystać z róŜnych źródeł informacji.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
6
3. CELE KSZTAŁCENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
−
zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpoŜarowej,
−
określić podstawowe obowiązki pracodawcy i pracownika dotyczące zapewnienia
bezpiecznych i higienicznych warunków pracy,
−
określić konsekwencje naruszenia przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy
podczas wykonywania zadań zawodowych,
−
posłuŜyć się wewnętrznymi zaleceniami i regulaminami dotyczącymi pracy na
określonych stanowiskach,
−
zidentyfikować czynniki niebezpieczne i szkodliwe występujące w pracy oraz określić
sposoby ich ograniczenia i eliminacji,
−
ocenić zagroŜenia wynikające z niewłaściwego uŜytkowania urządzeń elektrycznych,
−
zastosować procedury postępowania w przypadku zaistnienia poŜaru, zgodnie z instrukcją
przeciwpoŜarową,
−
powiadomić słuŜby ratownicze zgodnie z przyjętymi procedurami postępowania,
−
udzielić pierwszej pomocy osobom poszkodowanym,
−
zastosować przepisy ochrony środowiska,
−
określić rodzaj materiałów przeznaczonych do ponownego przetwarzania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
7
4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca
……………………………………………………………….
Modułowy program nauczania: Drukarz 825[01].
Moduł:
Podstawy poligrafii 825[01].O1
Jednostka modułowa:
Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony
przeciwpoŜarowej
oraz
ochrony
ś
rodowiska
825[01].O1.01
Temat: Stosowanie przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.
Cel ogólny: określenie podstawowych obowiązków pracodawcy i pracownika w zakresie
zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
– wymienić podstawowe obowiązki pracownika, wynikające z Kodeksu pracy oraz
przepisów wykonawczych,
– korzystać z praw pracownika zagwarantowanych w Kodeksie pracy,
– określić kodeksowe kompetencje w zakresie bhp osób kierujących pracownikami oraz
pracodawcy.
Metody nauczania–uczenia się:
– ćwiczenia praktyczne,
– pogadanka z elementami pokazu.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
– praca indywidualna,
– praca w małej grupie.
Środki dydaktyczne:
– poradnik ucznia,
– Kodeks pracy, przepisy wykonawcze do Kodeksu pracy,
– komputer z dostępem do Internetu,
– kartki papieru formatu A4,
– długopis, marker.
Czas trwania zajęć:
– 4 godziny lekcyjne.
Uczestnicy: uczniowie kształcący się w zawodzie drukarz.
Przebieg zajęć:
1. InstruktaŜ wstępny:
1)
sprawdzenie obecności,
2)
podanie tematu i celu zajęć,
3)
przedstawienie przebiegu zajęć,
4)
podanie kryteriów ocen,
5)
polecenie zapoznania się z materiałem nauczania z podrozdziałem 4.1.1. poradnika dla
ucznia.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
8
2. InstruktaŜ bieŜący:
1) zapoznawanie się z materiałem nauczania z p. 4.1.1 poradnika dla ucznia,
2) udzielanie odpowiedzi na pytania sprawdzające z p. 4.1.2 poradnika dla ucznia,
3) podsumowanie odpowiedzi uczniów, wystawienie ocen cząstkowych,
4) wykonywanie ćwiczenia 1 z p. 4.1.3 poradnika ucznia:
−
sprawdzenie, czy uczniowie przygotowali stanowiska pracy,
−
udzielanie dodatkowych wyjaśnień i wydawanie dodatkowych poleceń,
−
omówienie
ć
wiczenia,
ukazanie
róŜnorodności
spostrzeŜeń
uczniów,
wyjaśnianie podstawowych pojęć z prawa pracy,
5) wykonywanie ćwiczenia 2 z p. 4.1.3 poradnika ucznia:
−
sprawdzenie, czy uczniowie przygotowali stanowiska pracy,
−
udzielanie dodatkowych wyjaśnień i wydawanie dodatkowych poleceń,
−
omówienie ćwiczenia,
6) wystawienie ocen,
7) uporządkowanie stanowisk ćwiczeniowych.
Praca domowa
Przygotuj prezentację komputerową pt. „Podstawowe obowiązki pracodawcy
i pracownika w zakresie zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
– anonimowa ankieta oceniająca sposób prowadzenia zajęć i nabyte umiejętności.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
9
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca
…………………………………………………………….
Modułowy program nauczania: Drukarz 825[01].
Moduł:
Podstawy poligrafii 825[01].O1
Jednostka modułowa:
Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony
przeciwpoŜarowej
oraz
ochrony
ś
rodowiska
825[01].O1.01
Temat: Udzielanie pierwszej pomocy osobie poraŜonej prądem elektrycznym podczas prac
drukarskich.
Cel ogólny: kształtowanie umiejętności udzielania pierwszej pomocy w róŜnych sytuacjach
zagroŜenia Ŝycia w wyniku wypadku przy pracy w drukarni.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
−
ocenić zagroŜenie Ŝycia poszkodowanego w wypadku przy pracach drukarskich,
−
rozpoznać rodzaj obraŜeń,
−
udzielić pierwszej pomocy,
−
wezwać pomoc zespołu ratowniczego,
−
uzyskać dodatkową pomoc od innych osób,
−
współpracować w grupie.
Metody nauczania–uczenia się:
−
inscenizacja,
−
ć
wiczenia praktyczne,
−
dyskusja.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
−
praca w małych zespołach.
Środki dydaktyczne:
−
apteczka pierwszej pomocy,
−
dodatkowe środki opatrunkowe,
−
ś
rodki ochrony osobistej,
−
fantom.
Czas trwania zajęć:
– 4 godziny lekcyjne.
Uczestnicy: uczniowie kształcący się w zawodzie drukarz.
Przebieg zajęć:
1.
InstruktaŜ wstępny:
– sprawdzenie obecności,
– podanie tematu i celu zajęć,
– przedstawienie przebiegu zajęć,
– podanie kryteriów ocen.
2.
Zorganizowanie inscenizacji w zespołach 3–4-osobowe, udzielanie pomocy osobie
poraŜonej prądem elektrycznym podczas prac drukarskich, w wyniku czego poszkodowany
doznał: złamania kończyny, pełnej utraty przytomności, oparzenia.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
10
3.
Ć
wiczenie w zespołach 3–4-osobowych: przyjęcie określonych ról, ustalenie sposobu
pomocy, udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanemu.
4.
Inscenizacja przez poszczególne zespoły udzielania pierwszej pomocy w określonych
sytuacjach (z uwzględnieniem wezwania pomocy).
5.
Dyskusja – analiza wykonania ćwiczeń przez poszczególne zespoły.
6.
Podsumowanie zajęć – ocena poziomu umiejętności uczniów w udzielaniu pierwszej
pomocy, ich zaangaŜowania podczas inscenizacji, wystawienie ocen.
7. Uporządkowanie stanowisk ćwiczeniowych.
Praca domowa
Na podstawie uzyskanych informacji opracujcie w grupach trzyosobowych plakat
dotyczący udzielania pierwszej pomocy osobie poraŜonej prądem elektrycznym. Na
następnych zajęciach przeprowadzona zostanie prezentacja efektów Waszej pracy.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
– anonimowa ankieta oceniająca sposób prowadzenia zajęć i nabyte umiejętności.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
11
5. ĆWICZENIA
5.1. Prawna ochrona pracy
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
UłóŜ „akrostych” (pierwsze litery czytane pionowo stanowią hasło), w którym hasło
główne brzmi: DRUKARZ. Wyrazy pomocnicze muszą kojarzyć się z zawodem
wykonywanym przez drukarza, z tym, kim jest, co robi, co moŜemy o nim powiedzieć, jakich
musi przestrzegać przepisów, zasad i reguł bezpieczeństwa.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
oraz techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
przeanalizować art. 100, 207, 210, 211, 212 Kodeksu pracy;
2)
zapoznać się z przykładem „akrostychu”, w którym hasło główne brzmi PRACA. Przykład
podano poniŜej:
Przepisy
Ryzyko
Awans
Człowiek
Awaria
3)
ułoŜyć akrostych, w którym hasło główne brzmi: DRUKARZ;
4)
sprawdzić poprawność wykonanej pracy;
5)
zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie,
−
metoda przewodniego tekstu.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
kartka papieru formatu A4,
−
marker, długopis,
−
karta charakterystyki stanowiska pracy,
−
Kodeks pracy,
−
literatura z rozdziału 7 dotycząca prawnej ochrony pracy.
Ćwiczenie 2
Właściciel firmy, w której jesteś zatrudniony narusza przepisy prawa pracy. Jak
powinieneś zareagować?
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
oraz techniki wykonania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
12
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) dobrać partnerów do pracy w grupie,
2) zastanowić się w grupie jakie naleŜy podjąć działania, aby wyeliminować naruszenia
prawa,
3) uporządkować zapisane pomysły wypracowane przez grupę według kryterium rodzaju
zagroŜenia (odrzucić ewentualnie nierealne lub budzące wątpliwości członków grupy),
4) zaprezentować efekty pracy grupy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie,
−
metoda przewodniego tekstu.
Ś
rodki dydaktyczne:
− duŜe arkusze papieru,
− mazaki,
− tablica flip–chart.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
13
5.2. ZagroŜenia występujące w procesach pracy w zawodzie
drukarza
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Scharakteryzuj przykładowe stanowisko pracy ucznia na zajęciach praktycznych
(warsztaty szkolne, zakład rzemieślniczy) i sporządź wykaz czynników szkodliwych,
uciąŜliwych i niebezpiecznych, które mogą wystąpić podczas pracy w zawodzie drukarz.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
oraz techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
przeanalizować rodzaje czynników szkodliwych, uciąŜliwych i niebezpiecznych,
2)
wskazać czynniki, które występują na wybranym stanowisku pracy typowym dla zawodu
drukarz,
3)
sporządzić wykaz czynników szkodliwych, uciąŜliwych i niebezpiecznych na stanowisku
pracy,
4)
zaprezentować wyniki swojej pracy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
przepisy
dotyczące
występowania
czynników
szkodliwych,
uciąŜliwych
i niebezpiecznych dla zdrowia i Ŝycia człowieka,
−
literatura z rozdziału 7 dotycząca czynników szkodliwych, uciąŜliwych i niebezpiecznych
występujących w procesach pracy.
Ćwiczenie 2
Wybierz jedno z urządzeń elektrycznych znajdujących się w pracowni przedmiotowej
wypisz następujące informacje:
1) dane z tabliczki znamionowej;
2) zasady bezpiecznego uŜytkowania;
3) zastosowane urządzenia ochronne;
4) przeglądy okresowe oraz dokonywanie napraw, konserwacji – skorzystaj z dokumentacji
techniczno-rozruchowej (DTR) urządzenia lub instrukcji obsługi.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
oraz techniki wykonania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
14
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
przeanalizować DTR dotycząca urządzenia,
2)
przeanalizować instrukcję obsługi,
3)
zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
maszyny i urządzenia w pracowni przedmiotowej,
−
instrukcje obsługi,
−
dokumentacja techniczno-rozruchowa (DTR),
−
przybory i materiały piśmiennicze,
−
literatura z rozdziału 7 dotycząca bezpieczeństwa pracy podczas obsługiwania maszyn
i urządzeń technicznych.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
15
5.3. Środki ochrony indywidualnej
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dobierz środki ochrony osobistej dla pracownika pracującego w zawodzie drukarz.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
oraz techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
przeanalizować rodzaje prac wykonywanych w zawodzie drukarz i zidentyfikować
występujące zagroŜenia,
2)
dobrać rodzaje środków ochrony indywidualnej pod kątem zidentyfikowanych zagroŜeń,
3)
sporządzić wykaz środków ochrony indywidualnej koniecznych do pracy w zawodzie
drukarz,
4)
zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie, metoda tekstu przewodniego.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
Obwieszczenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 sierpnia
2003 r. w sprawie jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej
w prawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
−
kategorie środków ochrony indywidualnej,
−
literatura z rozdziału 7 dotycząca
ś
rodków ochrony indywidualnej i zbiorowej.
Ćwiczenie 2
Zapoznaj się z tekstem materiału nauczania przedstawionym w tym rozdziale oraz
obowiązującymi przepisami prawnymi dotyczącymi stosowania środków ochrony
indywidualnej i na tej podstawie wymień, jakie obowiązki spoczywają na pracodawcy
w zakresie zapewnienia środków ochrony indywidualnej, uzasadnij konieczność ich
stosowania.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
oraz techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
przeanalizować materiał nauczania pod kątem obowiązków pracodawcy w zakresie
zapewnienia środków ochrony indywidualnej,
2)
przeanalizować przepisy dotyczące zastosowania środków ochrony indywidualnej,
3)
sporządzić wnioski z przeprowadzonych analiz,
4)
zaprezentować wykonane ćwiczenie.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
16
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie,
−
metoda tekstu przewodniego.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
Obwieszczenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 sierpnia
2003 r. w sprawie jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej
w prawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
−
literatura z rozdziału 7 dotycząca środków ochrony indywidualnej i zbiorowej.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
17
5.4. Wypadki przy pracy oraz udzielanie pierwszej pomocy
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Według podanego scenariusza przedstawcie razem z kolegą scenkę udzielania pierwszej
pomocy osobie poraŜonej prądem elektrycznym zgodnie z obowiązującymi przepisami.
I etap – przygotowanie inscenizacji.
Uporządkować (przez wpisanie do kwadratów cyfry od 1 do 9) informacje podane
w poniŜszych punktach tak, by ich kolejność była zgodna z obowiązującymi zasadami
udzielania pierwszej pomocy osobie poraŜonej prądem w sytuacji, gdy poraŜony jest
nieprzytomny, nie oddycha, nie ma oznak krąŜenia:
−
odizolowanie poraŜonego uniemoŜliwiające przepływ prądu przez jego ciało,
−
sprawdzenie, czy poraŜony nie posiada w jamie ustnej ciał obcych,
−
wyłączenie napięcia właściwego obwodu elektrycznego,
−
gdy poraŜony krwawi – zatrzymanie krwawienia,
−
odciągnięcie poraŜonego od urządzeń będących pod napięciem,
−
wykonanie na fantomie sztucznego oddychania metodą „usta-usta” lub „usta-usta/nos”,
uŜycie w tym celu środków ochrony osobistej,
−
ułoŜenie poraŜonego na wznak,
−
zapewnienie droŜności dróg oddechowych,
−
wykonanie zewnętrznego uciskania mostka w jego dolnej części, w tempie 100 na minutę
na głębokość 4–5 cm (u osoby dorosłej).
2 etap – inscenizacja zgodnie z ustalonymi punktami.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
oraz techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
przygotować inscenizację według scenariusza ustalonego w I etapie wykonywania
ć
wiczenia,
2)
wykonać inscenizację.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie,
−
objaśnienie z pokazem,
−
metoda inscenizacji.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
scenariusz inscenizacji,
−
wytyczne udzielania pierwszej pomocy osobie poraŜonej prądem,
−
fantom,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
18
−
literatura z rozdziału 7 dotycząca zasad kształtowania bezpiecznych i higienicznych
warunków pracy oraz udzielania pierwszej pomocy.
Ćwiczenie 2
Wykonaj sztuczne oddychanie na fantomie metoda Usta-Usta, zgodnie z obowiązującymi
zasadami oraz z uŜyciem środków ochrony osobistej.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
oraz techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
przeanalizować zasady wykonywania sztucznego oddychania,
2)
dobrać środki ochrony osobistej,
3)
wykonać pokaz sztucznego oddychania na fantomie.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie,
−
objaśnienie z pokazem,
−
gra symulacyjna.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
wytyczne wykonywania sztucznego oddychania,
−
fantom,
−
ś
rodki ochrony osobistej.
−
literatura z rozdziału 7 dotycząca zasad kształtowania bezpiecznych i higienicznych
warunków pracy oraz udzielania pierwszej pomocy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
19
5.5. ZagroŜenia poŜarowe i zasady ochrony przeciwpoŜarowej
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Opracuj plan ewakuacji osób z pracowni, w której się znajdujesz.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
oraz techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
zapoznać się z drogą ewakuacyjną z pracowni do wyjścia ewakuacyjnego w szkole,
2)
wykonać szkic drogi ewakuacyjnej i nanieść znaki ewakuacyjne,
3)
podać oznaczenie najbliŜej znajdującej się gaśnicy i ustalić jej zakres zastosowania.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie,
−
objaśnienie z pokazem,
−
metoda inscenizacji.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
przepisy dotyczące ochrony przeciwpoŜarowej,
−
przybory rysunkowe,
−
plan sytuacyjny szkoły,
−
literatura z rozdziału 7 dotycząca zagroŜenia poŜarowego i zasad ochrony
przeciwpoŜarowej.
Ćwiczenie 2
Przedstaw harmonogram gaszenia poŜaru w drukarni, w której na skutek spięcia instalacji
elektrycznej doszło do zapalenia się zgromadzonego papieru.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
oraz techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
przeanalizować instrukcję przeciwpoŜarową,
2)
przeanalizować zasady gaszenia poŜaru z uŜyciem róŜnego sprzętu,
3)
opracować harmonogram,
4)
zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie,
−
metoda inscenizacji.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
20
Ś
rodki dydaktyczne:
−
instrukcja przeciwpoŜarowa,
−
ogólne przepisy ochrony przeciwpoŜarowej,
−
róŜne środki gaśnicze,
−
literatura z rozdziału 7 dotycząca zagroŜenia poŜarowego i zasad ochrony
przeciwpoŜarowej.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
21
5.6. Zasady ochrony środowiska naturalnego na stanowisku pracy
oraz selekcja i utylizacja odpadów
5.6.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zidentyfikuj odpady przedstawione przez prowadzącego zajęcia i przyporządkuj je do
właściwego pojemnika, przeznaczonego do segregacji.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
oraz techniki wykonania.
Kolor pojemnika do segregacji
odpadów lub inne oznakowanie
Odpady
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
wypisać wszystkie odpady,
2)
rozpoznać materiał z którego są wykonane, np. korzystając z informacji na etykietkach
lub opakowaniu, katalogów i innych dostępnych źródeł,
3)
przyporządkować odpady do odpowiedniego pojemnika,
4)
porównać swoje rozwiązanie z innymi pracami w grupie,
5)
zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie,
−
metoda tekstu przewodniego.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
przepisy w zakresie gospodarki odpadami,
−
instrukcja w sprawie gospodarki odpadami,
−
pojemniki na odpady, specjalistyczne tuby itp.,
−
rękawice i okulary ochronne,
−
przykładowe odpady,
−
ś
rodki do higieny osobistej (płynne mydło, pasta bhp, płyn do dezynfekcji rąk, papierowe
ręczniki),
−
materiały i przybory piśmiennicze,
−
literatura z rozdziału 7 dotycząca zasad ochrony środowiska naturalnego na stanowisku
pracy oraz selekcji i utylizacji odpadów.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
22
Ćwiczenie 2
Zidentyfikuj rodzaje odpadów powstałych w drukarni i przy kaŜdym z nich określ jego
negatywny wpływ na środowisko naturalne oraz sposób jego składowania.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
oraz techniki wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
zidentyfikować rodzaje odpadów powstających w pracy na typowym stanowisku pracy
dla zawodu drukarz,
2)
określić negatywny wpływ odpadów na środowisko naturalne,
3)
przedstawić sposób składowania wyszczególnionych odpadów,
4)
zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie,
−
metoda tekstu przewodniego,
−
gra symulacyjna.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
przepisy i wymagania w zakresie gospodarki odpadami produkcyjnymi,
−
materiały i przybory piśmiennicze,
−
literatura z rozdziału 7 dotycząca zasad ochrony środowiska naturalnego na stanowisku
pracy oraz selekcji i utylizacji odpadów.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
23
6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Przestrzeganie przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony
środowiska”
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
– zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 są z poziomu podstawowego,
– zadania 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
– dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
– dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
– dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
– bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. a, 3. b, 4. d, 5. a, 6. d, 7. b, 8. a, 9. c, 10. d, 11. a,
12. d, 13. d, 14. b, 15. c, 16. c, 17. a, 18. d, 19. a, 20. d
Plan testu
Nr
zad.
Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia ucznia)
Kategoria
celu
Poziom
wymagań
Poprawna
odpowiedź
1
Określić niezbędny czas szkolenia wstępnego
na stanowisku pracy
A
P
a
2
Wskazać, na kim spoczywa obowiązek
zapewnienia pracownikom odpowiednich
warunków higieniczno-sanitarnych
A
P
a
3
Wskazać uniwersalny numer telefonu w Unii
Europejskiej, pod którym moŜna dokonać
zgłoszenia poŜaru, wypadku lub innego
zagroŜenia
B
P
b
4
Dobrać gaśnice do gaszenia urządzeń
elektrycznych pod napięciem
B
P
d
5
Określić sposób postępowania ze zuŜytymi
bateriami
B
P
a
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
24
6
Wskazać, kto powinien być poddany
okresowym badaniom profilaktycznym
A
P
d
7
Dobrać, w przypadku zagroŜenia poŜarowego
podręczny sprzęt oraz środki gaśnicze,
zgodnie z zasadami ochrony
przeciwpoŜarowej
B
P
b
8
Wskazać kto powinien wyjaśnić
pracownikowi zasady prawidłowego
posługiwania się środkami ochrony
indywidualnej
A
P
a
9
Podjąć działania profilaktyczne
zabezpieczające pracownika przed
zagroŜeniami w miejscu pracy
B
P
c
10
Dobrać, w przypadku zagroŜenia poŜarowego
podręczny sprzęt oraz środki gaśnicze,
zgodnie z zasadami ochrony
przeciwpoŜarowej
A
P
d
11
Wskazać zasady udzielania pierwszej
pomocy w przypadku tamowania krwotoków
i opatrywania ran
B
P
a
12
Wskazać zasady ratowania poraŜonego
prądem
B
P
d
13
Wskazać zasady udzielania pierwszej
pomocy w przypadku zatrucia gazem lub
parami
B
P
d
14
Wskazać, które części ciała są najbardziej
naraŜone na działania substancji
chemicznych zawartych w farbach
drukarskich, rozpuszczalnikach
i zmywaczach
B
P
b
15
Powiadomić straŜ poŜarną o wybuchu poŜaru
zadzwonisz
A
P
c
16
Wskazać podstawowe obowiązki pracodawcy
w zakresie dopuszczenia pracownika do
pracy
C
PP
c
17
Określić zasady biernej ochrony
przeciwpoŜarowej
C
PP
a
18
Wskazać sposób postępowania ze
szkodliwymi środkami chemicznymi
C
PP
d
19 Segregować odpady
C
PP
a
20
RozróŜnić dokumenty potwierdzające
przekazanie odpadów specjalistycznej firmie
C
PP
d
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
25
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1.
Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2.
Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3.
Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4.
Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5.
Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6.
Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7.
Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8.
Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9.
Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliŜającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1.
Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.
2.
Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.
Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.
Test zawiera 20 zadań. Do kaŜdego zadania dołączone są 4 moŜliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
5.
Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.
6.
Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7.
Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8.
Na rozwiązanie testu masz 45 min.
Powodzenia
Materiały dla ucznia:
−
instrukcja,
−
zestaw zadań testowych,
−
karta odpowiedzi.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
26
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Szkolenie wstępne na stanowisku pracy, zwane instruktaŜem stanowiskowym, powinno
trwać
a)
minimum 8 godzin.
b)
minimum 3 godziny.
c)
minimum 30 godzin.
d)
wg ustaleń prowadzącego szkolenia.
2. Obowiązek
zapewnienia
pracownikom
odpowiednich
pomieszczeń
i urządzeń
higieniczno-sanitarnych spoczywa na
a)
pracodawcy.
b)
Państwowej Inspekcji Pracy.
c)
komisji odbioru placu budowy.
d)
nie ma obowiązku zapewnienia pracownikom pomieszczeń i urządzeń sanitarno-
-higienicznych.
3. Uniwersalny numer telefonu komórkowego w krajach Unii Europejskiej w przypadku
zgłoszenia poŜaru, wypadku lub innego zagroŜenia to
a)
999.
b)
112.
c)
997.
d)
998.
4. Przy poŜarze w obrębie urządzeń elektrycznych pod napięciem powinna być uŜyta
gaśnica
a)
dowolna.
b)
pianowa.
c)
płynowa.
d)
ś
niegowa lub proszkowa.
5. ZuŜyte baterie naleŜy
a)
przeznaczyć do recyklingu.
b)
wyrzucić do pojemnika koloru białego.
c)
wyrzucić do pojemnika koloru Ŝółtego.
d)
wyrzucić do ogólnie dostępnego pojemnika na śmieci.
6. Okresowym profilaktycznym badaniom lekarskim powinni być poddani
a)
wybrani pracownicy.
b)
pracownicy, którzy pracują w środowisku gdzie występują czynniki szkodliwe
i uciąŜliwe.
c)
wszyscy pracownicy niezaleŜnie od rodzaju wykonywanej pracy oraz nie rzadziej niŜ
raz na 6 lat.
d)
wszyscy pracownicy niezaleŜnie od rodzaju wykonywanej pracy, a ich częstotliwość
jest uzaleŜniona od rodzaju czynnika szkodliwego lub uciąŜliwego.
7. Gaśnicę z symbolem B zastosujesz do
a)
gaszenia gazów.
b)
gaszenia cieczy palnych.
c)
gaszenia ciał stałych, np. papieru.
d)
gaszenia poŜarów występujące w obrębie urządzeń elektrycznych pod napięciem.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
27
8. Obowiązek informowania pracownika o sposobach posługiwania się środkami ochrony
indywidualnej spoczywa na
a)
pracodawcy.
b)
importerze środków ochrony indywidualnej.
c)
producencie środków ochrony indywidualnej.
d)
dystrybutorze środków ochrony indywidualnej.
9. W celu uniknięcia w pracy drukarza urazów powstałych w wyniku poślizgu, potknięcia
lub upadku, zastosujesz
a)
specjalne maty antypoślizgowe.
b)
buty, w których chodzi do pracy.
c)
obuwie ochronne ze spodami antypoślizgowymi.
d)
obuwie zabezpieczające przed poraŜeniem prądu.
10. Symbol E na gaśnicy oznacza, Ŝe jest ona przeznaczona do
a)
gaszenia gazów.
b)
gaszenia cieczy palnych.
c)
gaszenia ciał stałych, np., papieru.
d)
gaszenia poŜarów występujące w obrębie urządzeń elektrycznych pod napięciem.
11. Tamowanie krwotoków i opatrywanie ran wykonuje się
a)
w rękawiczkach.
b)
pod bieŜącą wodą.
c)
z zastosowaniem waty i ligniny.
d)
przy uŜyciu opaski z kabla, sznurówki.
12. Pierwszą czynnością przy poraŜeniu prądem jest
a)
sprawdzenie, czy poraŜony krwawi.
b)
odizolowanie poraŜonego od źródła prądu.
c)
sprawdzenie, czy poraŜony nie posiada w jamie ustnej obcych ciał.
d)
wyłączenie napięcia właściwego obwodu elektrycznego.
13. Podczas zatrucia gazem lub parami, w przypadku wchłonięcia trucizny przez skórę,
naleŜy w pierwszej kolejności
a)
załoŜyć opatrunek.
b)
wywołać wymioty.
c)
podać do picia letnią wodę.
d)
zdjąć z poszkodowanego skaŜoną odzieŜ (najlepiej przez rozcięcie).
14. Z niŜej wymienionych części ciała, na działanie substancji chemicznych zawartych
w farbach drukarskich, rozpuszczalnikach i zmywaczach, najbardziej są naraŜone
a)
nogi.
b)
drogi oddechowe i skóra głównie rąk.
c)
drogi oddechowe i skóra głównie twarzy.
d)
przewód pokarmowy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
28
15. Chcąc powiadomić straŜ poŜarną o wybuchu poŜaru, zadzwonisz pod numer
a)
996.
b)
997.
c)
998.
d)
999.
16. Pracodawca nie moŜe dopuścić do wykonywania pracy
a)
pracownika młodocianego.
b)
pracownika bez odpowiednich kwalifikacji.
c)
pracownika bez odpowiednich kwalifikacji i znajomości przepisów bhp.
d)
pracownika przenoszonego na stanowisko pracy, na którym występują czynniki
szkodliwe.
17. Bierna ochrona przeciwpoŜarowa polega na
a)
przeszkoleniu pracowników.
b)
skutecznym alarmowaniu ludzi.
c)
ewakuacji ludzi w razie poŜaru.
d)
wykorzystaniu do gaszenia urządzeń i środków gaśniczych.
18. Po pracy zostało Ci w pojemniku ok. 250 ml (szklanka) płynnego szkodliwego środka
chemicznego do czyszczenia mechanizmów maszyn. Płyn ten
a)
wylejesz do WC.
b)
odstawisz go w otwartym pojemniku na półkę.
c)
odlejesz niepotrzebny środek do plastykowej butelki, zakręcisz i zostawisz
w warsztacie.
d)
odlejesz pozostałą ilość do szklanego zamykanego naczynia i napiszesz markerem,
co to za środek.
19. Plastikową butelkę, po wypitym napoju, wrzucisz do pojemnika na odpady w kolorze
a)
Ŝ
ółtym.
b)
niebieskim.
c)
zielonym.
d)
białym.
20. Przekazałeś specjalistycznej firmie powstałe w procesie drukowania ksiąŜki odpady:
złom z płyt offsetowych, wywoływacze do płyt, przepracowane oleje, w związku z tym
poprosisz o wystawienie
a)
faktury.
b)
karty przyjęcia odpadów.
c)
karty utylizacji odpadów.
d)
karty przekazania odpadów.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
29
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ................................................................................................
Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska
Zakreśl poprawną odpowiedź.
Nr
zadania
Odpowiedź
Punkty
1
a
b
c
d
2
a
b
c
d
3
a
b
c
d
4
a
b
c
d
5
a
b
c
d
6
a
b
c
d
7
a
b
c
d
8
a
b
c
d
9
a
b
c
d
10
a
b
c
d
11
a
b
c
d
12
a
b
c
d
13
a
b
c
d
14
a
b
c
d
15
a
b
c
d
16
a
b
c
d
17
a
b
c
d
18
a
b
c
d
19
a
b
c
d
20
a
b
c
d
Razem:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
30
TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Przestrzeganie przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony
środowiska”
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
– zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, są z poziomu podstawowego,
– zadania 16, 17, 18 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
– dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,
– dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 15 zadań z poziomu podstawowego,
– dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
– bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. b, 3. c, 4. d, 5. a, 6. c, 7. d, 8. b, 9. a, 10. a, 11. c,
12. b, 13. d, 14. d, 15. d, 16. c, 17. c, 18. a, 19. a, 20. d
Plan testu
Nr
zad.
Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia ucznia)
Kategoria
celu
Poziom
wymagań
Poprawna
odpowiedź
1
Wskazać zasady odpowiedzialności za stan
bezpieczeństwa w zakładzie pracy
A
P
a
2
Określić kształty i kolory znaków
bezpieczeństwa
A
P
b
3
Wskazać cel ochrony przeciwpoŜarowej
B
P
c
4
Wskazać przyczyny powstania procesu
palenia
B
P
d
5
Określić niezbędny czas szkolenia wstępnego
na stanowisku pracy
A
P
a
6
Wskazać oznaczenia gaśnic
B
P
c
7
Określić sposób postępowania ze zuŜytymi
ś
wietlówkami
A
P
d
8
Wskazać sposób oznaczania urządzeń
elektrycznych
A
P
b
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
31
9
Wskazać sposób postępowania w przypadku
odczuwania uciąŜliwości z powodu
nadmiernego hałasu
B
P
a
10
Wskazać warunki przystąpienia do pracy
na stanowisku wymagającym stosowania
ś
rodków ochrony indywidualnej
A
P
a
11 Zidentyfikować znaki
B
P
c
12
Wskazać numer telefoniczny pogotowia
ratunkowego w Polsce
B
P
b
13
Wskazać zasady udzielania pierwszej
pomocy przy oparzeniach
B
P
d
14
Dobrać środki ochrony indywidualnej
chroniące przed oddziaływaniem hałasu
B
P
d
15 Zidentyfikować symbol przeciwpoŜarowy
B
P
d
16
Wskazać kto pokrywa koszt szkolenia
pracowników w zakresie bhp
C
PP
c
17
Określić, o czym informuje pracownika
pracodawca w związku z zagroŜeniami
C
PP
c
18 Segregować odpady
C
PP
a
19
Określić zasady ustalania wykazu prac
szczególnie niebezpiecznych
C
PP
a
20
Wskazać zasady udzielania pierwszej
pomocy w przypadku otwartego złamania
kończyny
C
PP
d
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
32
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1.
Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2.
Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3.
Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4.
Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5.
Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6.
Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7.
Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8.
Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9.
Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliŜającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.
Instrukcja dla ucznia
1.
Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.
2.
Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.
Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.
Test zawiera 20 zadań. Do kaŜdego zadania dołączone są 4 moŜliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.
5.
Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.
6.
Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7.
Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8.
Na rozwiązanie testu masz 45 min.
Powodzenia
Materiały dla ucznia:
−
instrukcja,
−
zestaw zadań testowych,
−
karta odpowiedzi.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
33
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy
a)
ponosi pracodawca.
b)
ponoszą wszyscy pracownicy.
c)
ponosi Państwowa Inspekcja Pracy.
d)
ponoszą osoby kierujące pracownikami.
2. Zakazujące znaki bezpieczeństwa mają
a)
róŜne kształty i róŜne kolory.
b)
kształt koła i dominujący kolor czerwony.
c)
kształt prostokąta i dominujący kolor Ŝółty.
d)
kształt trójkąta i dominujący kolor niebieski.
3. Ochrona przeciwpoŜarowa ma na celu
a)
ułatwienie gaszenia poŜaru przez straŜaków.
b)
zabezpieczenie zakładu pracy przed poŜarem.
c)
ochronę Ŝycia, zdrowia, mienia lub środowiska przed poŜarem.
d)
informowanie pracowników o moŜliwościach powstania poŜaru.
4. Proces palenia następuje
a)
przy wysokiej temperaturze.
b)
przy materiałach łatwopalnych.
c)
przy niewłaściwym magazynowaniu materiałów.
d)
gdy występują równocześnie trzy czynniki: materiał palny, tlen oraz źródło ciepła.
5. Szkolenie wstępne na stanowisku pracy, zwane instruktaŜem stanowiskowym, powinno
trwać
a)
minimum 8 godzin.
b)
minimum 3 godziny.
c)
minimum 30 godzin.
d)
wg ustaleń prowadzącego szkolenia.
6. Gaśnice proszkowe do gaszenia gazów (na przykład acetylenu, metanu, wodoru, propanu)
mają oznaczenie
a)
A.
b)
B.
c)
C.
d)
nie mają oznaczenia.
7. ZuŜyte świetlówki
a)
wyrzucisz na śmietnik.
b)
wyrzucisz do pojemnika koloru Ŝółtego.
c)
wyrzucisz do pojemnika koloru białego.
d)
poprosisz pracodawcę o specjalną tubę (pojemnik na odpady przeznaczone
do recyklingu).
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
34
8. KaŜde urządzenie elektryczne posiada tabliczkę
a)
izolacyjną.
b)
znamionową.
c)
informacyjną.
d)
zabezpieczającą uruchomienie.
9. W przypadku odczuwania uciąŜliwości z powodu nadmiernego hałasu, źródłem którego
są znajdujące się w pobliŜu pracujące urządzenia drukarskie
a)
zastosuję ochronniki słuchu.
b)
poproszę o wyłączenie urządzenia.
c)
zrobię sobie przerwę w pracy do momentu ustania hałasu.
d)
poproszę mechanika o sprawdzenie stanu technicznego maszyn drukujących
i o wprowadzenie działań mających na celu redukcję poziomu hałasu.
10. Czy pracodawca moŜe dopuścić pracownika do pracy na stanowisku wymagającym
stosowania środków ochrony indywidualnej – bez zaopatrzenia go w odpowiednie środki
ochrony?
a)
Nie.
b)
Tak.
c)
Wyjątkowo, na krótki okres.
d)
Po uzgodnieniu z pracownikiem.
11. Przedstawiony na rysunku znak oznacza nakaz stosowania
a)
osłony.
b)
ochrony.
c)
ochrony oczu.
d)
osłony twarzy.
12. Chcą powiadomić pogotowie ratunkowe o wypadku w pracy zadzwonisz pod numer
a)
996.
b)
997.
c)
998.
d)
999.
13. Przy oparzeniu pierwszego stopnia naleŜy miejsce oparzenia
a)
zabandaŜować.
b)
polewać wodą utlenioną.
c)
posmarować kremem (na przykład Nivea).
d)
polewać strumieniem czystej wody i zabezpieczyć wyjałowionym opatrunkiem.
14. Do ochrony słuchu przed nadmiernym hałasem zastosujesz
a)
półmaski.
b)
amortyzatory.
c)
osłony twarzy.
d)
wkładki i nauszniki.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
35
15. PoniŜszy znak znajdziemy
a)
na wozie straŜackim.
b)
w punkcie czerpania wody.
c)
na drzwiach szafki hydrantowej.
d)
w przypadku podłączenia węŜa poŜarniczego.
16. Szkolenia pracowników w zakresie bhp odbywają się
a)
są bezpłatne.
b)
na koszt pracownika.
c)
na koszt pracodawcy.
d)
na koszt Państwowej Inspekcji Pracy.
17. Pracodawca jest obowiązany informować pracowników, w związku z zagroŜeniami
występującymi na stanowisku pracy, o
a)
ochronie przeciwpoŜarowej w zakładzie pracy.
b)
trudnościach występujących w związku z pracą.
c)
ryzyku zawodowym oraz zasadach ochrony przed zagroŜeniami.
d)
potrzebie zapoznania się z chorobami związanymi z wykonywaną pracą.
18. Plastikową butelkę po wypitym napoju wrzucisz do pojemnika na odpady w kolorze
a)
Ŝ
ółtym.
b)
niebieskim.
c)
zielonym.
d)
białym.
19. Wykaz prac szczególnie niebezpiecznych występujących w zakładach pracy ustala
i aktualizuje
a)
pracodawca.
b)
Komisja zakładowa ds. bhp.
c)
osoba nadzorująca prace niebezpieczne.
d)
pracownik wykonujący prace niebezpieczne.
20. W przypadku otwartego złamania kończyny dolnej z równoczesnym krwawieniem naleŜy
a)
dokonać zatrzymania krwawienia.
b)
w takim stanie przewieźć do szpitala.
c)
polewać strumieniem czystej wody do przybycia pomocy lekarskiej.
d)
załoŜyć sterylny opatrunek, zabandaŜować, unieruchomić złamaną kość w istniejącym
połoŜeniu.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
36
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ................................................................................................
Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska
Zakreśl poprawną odpowiedź.
Nr
zadania
Odpowiedź
Punkty
1
a
b
c
d
2
a
b
c
d
3
a
b
c
d
4
a
b
c
d
5
a
b
c
d
6
a
b
c
d
7
a
b
c
d
8
a
b
c
d
9
a
b
c
d
10
a
b
c
d
11
a
b
c
d
12
a
b
c
d
13
a
b
c
d
14
a
b
c
d
15
a
b
c
d
16
a
b
c
d
17
a
b
c
d
18
a
b
c
d
19
a
b
c
d
20
a
b
c
d
Razem:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
37
7. LITERATURA
1.
Bhp na stanowiskach pracy w przemyśle poligraficznym z uwzględnieniem oceny ryzyka
zawodowego. Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Przemysłu Poligraficznego,
Warszawa 2004
2.
Celeda R.: Kodeks pracy. Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 2000
3.
Francuz W.M., Sokołowski R.: Bezpieczeństwo i higiena pracy w rzemiośle. Warszawa
1996
4.
Kwiatkowski K.: Zasady doboru i stosowania środków ochrony indywidualnej oraz
odzieŜy i obuwia roboczego. Gdańsk 1998
5.
Mac S., Leowski J.: Bezpieczeństwo i higiena pracy dla zasadniczych szkół zawodowych.
WSiP, Warszawa 1999
6.
Pierwsza pomoc. Świat KsiąŜki, Warszawa 1996
7.
Rączkowski B.: BHP w praktyce. ODDK, Gdańsk 2002
8.
Warno O.: Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach zagraŜających Ŝyciu. PCK, Warszawa
1994