oprac. dr Agata Krasucka
na podstawie lektury
Woynarowska B.(2010). Uczniowie z chorobami
przewlekłymi. Jak wspierać ich rozwój, zdrowie i
edukację. Warszawa:PWN.
Góralczyk E. Dziecko przewlekle chore w szkole
http://www.men.gov.pl/images/docs/Choroby/chorob
y_przewlekle.pdf
Występowanie nierówności w zdrowiu u dzieci
może być przyczyną nierówności edukacyjnych.
Dzieci z chorobami przewlekłymi należą do grupy
uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
Zadaniem szkoły jest pomóc wychodzić dziecku z
roli pacjenta wchodzić w role ucznia.
Przewlekłe problemy zdrowotne trwają min 3
miesiące i ograniczają funkcjonowanie fizyczne,
intelektualne i psychiczne.
Odsetek dzieci z chorobą przewlekłą waha się
od20% do 30%.
Potrzeba pomocy, wsparcia nauczycieli i
rówieśników (wsparcie emocjonalne,
wartościujące, instrumentalne)
Doboru optymalnej formy nauczania
Zapewnienia odpowiednich warunków i
organizacji nauczania
Uczestnictwa w zajęciach wf i wycieczkach
Pomocy w planowaniu dalszego kształcenia
oceny swego zdrowia
wyglądu
zadowolenia z życia
dolegliwości: (bóle głowy, brzucha, pleców, przygnębienie,
rozdrażnienie, zły humor, trudności w zasypianiu,
zawrotów głowy)
trudności emocjonalnych.
W aspekcie szkoły i nauki dzieci przewlekle chore osiągają:
niższe postępy,
są bardziej przeciążone nauką i zmęczone,
czują się nieakceptowane przez rówieśników,
stają się ofiarą przemocy,
narzekają na brak zainteresowania ze strony nauczycieli.
Istoty i profilaktyki choroby
Wpływu choroby na osiągnięcia szkolne i
zachowanie ucznia
Wpływu ucznia chorego na rówieśników
Sytuacji rodzinnej
Postępowania na wypadek wystąpienia
objawów choroby
Współpraca z innymi nauczycielami i
pracownikami szkoły
Doskonalenie umiejętności
psychospołecznych nauczycieli.
Wyprowadzić dziecko z roli pacjenta
Przywrócić rolę osoby
Traktować ucznia jak zdrowe dziecko
Oswoić klasę z problemami kolegi
Odbudować poczucie bezpieczeństwa przez
stworzenie możliwości kontrolowania,
przewidywania i wpływania na sytuacje
Stworzenie motywacji do działania
Poszukiwanie obszarów możliwości rozwoju
Budowanie przyjaznej atmosfery
Uczenie dzieci rozmawiania o uczuciach
Lęk, smutek, zagrożenie
Koncentracja na potrzebach podstawowych
Koncentracja na aktualnej sytuacji
Utrata perspektywy życiowej
Brak wpływu
Brak samooceny, poczucia wartości, bycia
innym
Obniżenie motywacji
Uzależnieniem od innych
Rozstaniem z rodzicami
Izolacją
Odrzuceniem
Utratą miłości
Ubezwłasnowolnieniem
Śmiercią
Bólem
Ograniczeniem swobody
Samotnością
Napiętnowaniem
Nieznanym
Utratą przyjaciół
Unieruchomieniem
Zmianą wyglądu
Okaleczeniem
Oszpeceniem
Obniżeniem jakości życia
Nieoczekiwana sytuacja
Chaos, lęk, napięcie
Nieodwracalność i długotrwałość
Burzliwy przebieg
Uzależnienie dziecka od otoczenia
Cierpienie fizyczne
Cierpienie psychiczne
- nieprawidłowa reakcja oskrzeli na niektóre
substancje organiczne lub nieorganiczne,
utrudniająca przepływ powietrza powodująca kaszel,
napady duszności.
- wywołana często alergią
- w Polsce dotyczy 8-10% dzieci
Czynniki ryzyka:
-genetyczne, wirusy, zanieczyszczenie środowiska,
dym tytoniowy, otyłość, alergeny środowiskowe, pyłki
roślin, alergeny pokarmowe, wysiłek fizyczny, stres i
emocje
Największy wpływ na
zaostrzenie objawów
mają:
lęk przed napadami duszności, bezsilność, poczucie
pokrzywdzenia, trudności szkolne, trudności
rodzinne, rozłąka z domem.
Ułożyć dziecko w pozycji półsiedzącej
wygodnej (nie leżącej!)
Wykonać pomiar stopnia zwężenia oskrzeli
Użyć inhalatora
Jeśli zajdzie potrzeba powtórzyć czynność po
ok. 20 min
w przypadku braku poprawy wezwać lekarza
Choroba metaboliczna charakteryzująca się podwyższonym stężeniem
glukozy we krwi:
Typu 1: niedobór insuliny na skutek destrukcji komórek beta
trzustki
Typu2 : po 40 roku życia, insulinoodporność często związana z
otyłością.
W Polsce cukrzyca typu1 dotyczy 18000 dzieci i młodzieży i wciąż
rośnie.
Przyczyny: genetyczne (10%); wirusy, związki azotowe, substancje
chemiczne.
Objawy: apatia, zmęczenie, osłabienie,
częstomocz, złe samopoczucie, bóle brzucha,
stawów.
Zagrożenie destabilizacją emocjonalną:
wahania nastrojów (drażliwość, złość
wesołkowatość) i cukru
Hipoglikemia i hiperglikemia wpływają
negatywnie na funkcje poznawcze, pamięć,
koordynację wzrokowo- ruchową. Istotny dla
dzieci z cukrzyca jest wysiłek fizyczny,
wspomagający wydzielanie insuliny.
zachęcać dziecko do pełnej aktywności intelektualnej,
wspierać je
pomagać w pokonywaniu objawów hipoglikemii i
hiperglikemii
Objawy hipoglikemii: osłabienie, drżenie rąk, nadmierne
pocenie, uczucie głodu, ostre zaburzenia widzenie,
zaburzenie pamięci i koncentracji, bóle głowy.
Pomoc: podać 2 kostki cukru lub 100 ml soku. W przypadku
utraty przytomności wstrzyknąć glukagon.
Objawy hiperglikemii: wzmożone pragnienie, częstomocz,
bóle głowy, nóg, brzucha, rozdrażnienie, kłopoty z
koncentracją.
Pomoc: wykonać pomiar glikemii , podać korekcyjną
insulinę.
- wrodzona genetyczna choroba ,metaboliczna,
związana z przemianą aminokwasów;
gromadząca się fenyloalanina powoduje
nieodwracalne uszkodzenia OUN.
W Polsce 1:7000,8000 urodzeń.
Pierwsze objawy występują u dzieci 3
miesięcznych pod postacią wymiotów i zmian
skórnych. Objawem jest postępujące opóźnienie
rozwoju psychoruchowego, IQ nie przekracza:
20,40.
Dzieci te mają trudności szkolne, mogą
występować zaburzenia koncentracji, percepcji i
koordynacji wzrokowo- ruchowej, wolniejsza
reakcja na polecenia słowne, wolne tempo
działania.
Najczęściej : trudność ze zrozumieniem
poleceń i instrukcji, kłopoty z matematyką,
ortografią, obniżone poczucie własnej
wartości, poczucie samotności, obniżony
nastrój.
Nie ma wskazań do ograniczenia aktywności
ruchowej i fizycznej, konieczność
przestrzegania diety, sporządzania i
przyjmowania preparatów.
Konieczność wsparcia i indywidualnego
podejścia do ucznia, nie dopuszczanie do
etykietowania i poczucia inności u dziecka.
- zdrowe niskie dzieci: uwarunkowania rodzinne
- zwolnione tempo wzrastania i dojrzewania
-zaburzenia chromosomowe: zespół Turnera i Downa
-zaburzenia hormonalne,
-choroby innych układów: kostnego, krążenia itp…
Problemy występujące u chłopców z niedoborem
wzrostu:
obniżone poczucie własnej wartości, problemy w
kontaktach społecznych (maskowanie niepewności
przez błaznowanie, chęć wkupienia się w łaski
rówieśników), bycie ofiarą przemocy, niższe
osiągnięcia w aktywności sportowej.
- podkreślać mocne strony,
- traktować ucznia zgodnie z wiekiem a nie
wyglądem,
-przeciwdziałać stygmatyzacji;
- nie traktować niskiego wzrostu jako tabu
-współpraca z rodzicami (zachęcać by
ubierali chłopca zgodnie z wiekiem, by ich
oczekiwania dostosowane były do wieku).
Poduszeczkowaty obrzęk stóp u
dziewczynki z zespołem Turner
- choroba genetyczna dotykająca dziewczynki
w Polsce ok. 100 tyś kobiet
Objawy:
niedobór wysokości ciała (do średnio 142 cm),
szeroka szyja, szerokie barki, biodra, krótkie
palce, liczne znamiona barwnikowe na skórze
brak cech dojrzewania płciowego
wady różnych narządów: nerek, serca, słuchu,
wzroku, niedoczynność tarczycy,
na skutek dysfunkcji prawej półkuli mózgu stwierdza
się:
zaburzenia pamięci niewerbalnej, koncentracji,
trudności w nauce przedmiotów ścisłych, mniejszą
zdolność do rozwiązywania problemów i tworzenia
koncepcji,
zaburzenia w koordynacji wzrokowo- ruchowej
występuje skłonność do depresji i impulsywności.
Rozpoznanie choroby u znacznej części występuje
dopiero w wieku szkolnym co wywołuje wstrząs dla
dziecka i rodziny.
Dziewczynka z zespołem Turnera.
Dzieci z zespołem Turnera rozwijają się początkowo prawidłowo
i często sprawiają wrażenie zupełnie zdrowych,
dopóki nie stwierdzi się u nich zbyt wolnego tempa wzrastania.
Dlatego właściwe rozpoznanie może nastąpić
późno.
Cwiczenia okreslenie co dziecko może czuć w
szkole i dlaczego
Jak przygotować się do posiadania ucznia z
chorobą: nauczyciel, szkoła, rówieśnicy.