24

Promotor 9/07

Bezpieczeństwo

C

HARAKTERYSTYKA

STANOWISKA

PRACY

Przedstawiciel handlowy reprezentuje przedsiębior-
stwo. Do jego zadań należy:
• przygotowywanie w biurze zakładu ofert handlo-

wych,

• utrzymywanie kontaktów telefonicznych i e-ma-

ilowych z klientami,

• promowanie wyrobów firmy oraz pertraktowanie

z klientami,

• udział w spotkaniach z klientami poza siedzibą

firmy, na terenie znacznego obszaru kraju,

• uczestniczenie w konferencjach, targach itp.

W

YMAGANIA

DOTYCZĄCE

PRACOWNIKA

Pracownik powinien:
• mieć wykształcenie minimum średnie, najlepiej

związane z branżą,

• dobry stan zdrowia, potwierdzony badaniami

lekarskimi,

• wysoką kulturę osobistą,
• silną motywację do pracy i ukierunkowanie na

sukces,

• prawo jazdy kategorii B.

Wskazana byłaby również praktyka w zawodzie

– najlepiej w handlu.

Zatrudnienie
Pracownik zatrudniony jest na pełny etat.

U

WAGI

OGÓLNE

DOTYCZĄCE

OCENY

RYZYKA

Ryzyko M (małe) oznacza akceptowalny poziom
ryzyka, przy jednoczesnym jego monitoringu.

Ryzyko S (średnie) oznacza akceptowalny poziom

ryzyka, przy jednoczesnym podjęciu stopniowych
działań mających na celu poprawę stanu bezpie-
czeństwa.

Ryzyko D (duże) oznacza nieakceptowalny

poziom ryzyka, czyli konieczność podjęcia natych-
miastowych działań poprawiających stan bezpie-
czeństwa w zakładzie.

U

WAGA

Przedstawioną tutaj kartę oceny ryzyka należy
traktować jako przykładową i dostosować ją do
konkretnego stanowiska pracy.

‰

Ryszard Bryła

Członek Rady konsul-
tacyjnej „Promotora”.

Autor książki Bezpieczne

stanowisko pracy

oraz podręcznika

Bezpieczeństwo, higiena

i prawo pracy w pyta-

niach i odpowiedziach.

• Ocena ryzyka zawodowego
• Instrukcja stanowiskowa

Przedstawiciel handlowy

Przedstawiciel handlowy

Przedstawiciel handlowy

fot. Shutters

tock

26

Promotor 9/07

Bezpieczeństwo

K

ARTA

OCENY

RYZYKA

ZAWODOWEGO

DLA

STANOWISKA

PRZEDSTAWICIELA

HANDLOWEGO

WEDŁUG

PN-N 18002:2000

Lp.

Zagrożenie

Możliwe źródła zagrożeń

Możliwe skutki

zagrożenia

Przed

redukcją

Środki profilaktyczne

Po redukcji

Uwagi

o reali-

zacji

zadań

C*

P*

R*

C*

P*

R*

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

1.

Powierzchnie,

na których jest

możliwy upadek

(upadek na tym

samym poziomie)

Śliskie lub nierówne

podłogi wewnątrz

budynku lub

powierzchnie na

zewnątrz i w miejscu

dojścia do klienta

Potłuczenia,

złamania kończyn,
urazy wewnętrzne,

wstrząśnienie

mózgu

S

S

S

Utrzymywanie porządku w pomieszczeniu

i na drogach komunikacji wewnętrznej,

stosowanie odpowiedniego obuwia,

zachowanie szczególnej ostrożności

S

M

M

2.

Różnica poziomów

(upadek na niższy

poziom)

Przemieszczanie się

po schodach

Złamania kończyn,

uszkodzenia

kręgosłupa,

potłuczenia, urazy

S

S

S

Stosowanie przez pracownika odpowiedniego

obuwia, zachowanie ostrożności przy wchodzeniu

i schodzeniu ze schodów, stosowanie zabezpieczeń

antypoślizgowych na schodach zewnętrznych

S

M

M

3.

Ograniczone

przestrzenie

(uderzenie się

o nieruchome

przedmioty)

Zatarasowane przejścia,

źle ustawione stoły

i sprzęt itp. wewnątrz

pomieszczeń

Potłuczenia

M

D

S

Dbanie o porządek, właściwa organizacja

poszczególnych stanowisk w pomieszczeniu,

zachowanie ostrożności

M

S

M

4.

Obciążenie fizyczne

– statyczne

(przeciążenie narządu

ruchu wskutek

wymuszonej pozycji

ciała)

Długotrwała praca przy

komputerze, długotrwałe

prowadzenie pojazdu

Bóle mięśniowe,

zwyrodnienia

kręgosłupa i stawów

S

D

D

Stosowanie przerw w pracy, okresowa zmiana rodzaju

zajęć, ergonomiczne stanowisko pracy biurowej
zgodne z przepisami, ergonomicznie urządzone

wnętrze samochodu

S

S

S

5.

Nieodpowiednie

oświetlenie

(przeciążenie narządu

wzroku)

Zbyt intensywna praca

przy komputerze,

złe oświetlenie,

wielogodzinne

prowadzenie samochodu

Osłabienie wzroku,

bóle oczu, łzawienie

S

D

D

Przestrzeganie instrukcji stanowiskowej dotyczącej
m.in. ustawienia monitora, właściwego oświetlenia

itd., stosowanie przerw w pracy, czasowa zmiana

rodzaju zajęć, stosowanie odpowiednich przerw

w trakcie długotrwałego prowadzenia pojazdu

S

S

S

6.

Prąd elektryczny

(porażenie prądem

elektrycznym)

Przetarte przewody

zasilające urządzenia
elektryczne, przebicie

elektryczne do obudowy

urządzenia

Śmierć

D

S

D

Bieżąca kontrola stanu izolacji przewodów,

stosowanie właściwej ochrony przeciwporażeniowej

w zakładzie (m.in. wyłączników różnicowo-

prądowych), okresowa kontrola instalacji elektrycznej,

przestrzeganie przepisów dotyczących obsługi

urządzeń elektrycznych

S

M

M

7.

Pożar

Duże ilości dokumentów,

zwarcie instalacji

elektrycznej, nieostrożne

obchodzenie się

z otwartym ogniem,

niesprawna instalacja

w samochodzie

Śmierć, poparzenia

D

S

D

Przestrzeganie instrukcji ppoż., właściwe

zabezpieczenie w sprzęt przeciwpożarowy – zgodnie

z przepisami, dbanie o systematyczne przeglądy

samochodu i sprawność instalacji elektrycznej

S

M

M

8.

Hałas

Urządzenia

zainstalowane w biurze,

odgłosy dochodzące

z zewnątrz, hałas

spowodowany przez

silnik własnego

samochodu i inne

pojazdy w trakcie

podróży służbowej

Napięcie nerwowe,

zmęczenie

psychiczne

S

S

S

Dążenie, by nie kumulowała się praca wszystkich

„głośnych” urządzeń, ograniczenie hałasu

– gdy to konieczne – dochodzącego z ulicy, dbanie

o to, by natężenie hałasu w środowisku pracy

biurowej było zgodne z normami, dbanie o to, by

używany samochód był sprawny technicznie

M

M

M

9.

Obciążenie

emocjonalne (stres)

Obawa przed

niezadowoleniem

kierownictwa zakładu,

negocjacje i utarczki

z klientami

Nerwice,

bezsenność,

choroby serca

i układu

pokarmowego

S

S

S

Zapewnienie przez kierownictwo właściwej atmosfery

w pracy, częste życzliwe rozmowy pomiędzy

przełożonymi i podwładnymi, zapewnienie przerw

w pracy i właściwego wypoczynku, zgodnie z k.p.,

spotkania integracyjne

S

M

M

10.

Ruchome i stałe

obiekty

(wypadek

komunikacyjny)

Podróż służbowa

samochodem, podróż

środkami komunikacji

miejskiej, przechodzenie

przez jezdnię

Śmierć,

kalectwo,

urazy

D

S

D

Przestrzeganie przepisów o ruchu drogowym,

zachowanie szczególnej ostrożności, zachowanie

ograniczonego zaufania do innych użytkowników

drogi, dbanie o właściwy stan techniczny używanego

samochodu

D

M

S

11.

Czynniki biologiczne

– wirusy chorobowe

Kontakty służbowe

z wieloma osobami,

narażenie na zmienne

warunki atmosferyczne

Choroby układu

oddechowego,

przeziębienia

S

S

S

Poddawanie się szczepieniom ochronnym,

przestrzeganie badań profilaktycznych, stosowanie

ubioru odpowiedniego do warunków pogodowych

S

M

M

12.

Niewłaściwe warunki

mikroklimatyczne

w pomieszczeniu

pracy biurowej lub

w samochodzie

Temperatura

przekraczająca

zakres ustalony dla

komfortu cieplnego,

nieodpowiednia

wilgotność,

zła wentylacja

Przeziębienia

lub przegrzania,

choroby układu

oddechowego

S

S

S

Dostosowanie mikroklimatu do subiektywnego

odczucia komfortu cieplnego, zależnego nie tylko od

temperatury i wilgotności, ale i od sposobu ubierania

się i cech osobowych pracowników, zapewnienie

właściwej temperatury i wentylacji w samochodzie

w czasie podróży

S

M

M

* C – ciężkość, P – prawdopodobieństwo, R – ryzyko

www.promotor.elamed.pl

27

Bezpieczeństwo

K

ARTA

OCENY

RYZYKA

ZAWODOWEGO

DLA

STANOWISKA

PRZEDSTAWICIELA

HANDLOWEGO

WEDŁUG

METODY

R

ISK

SCORE

Lp.

Zagrożenie

Możliwe źródła zagrożeń

Możliwe skutki

zagrożenia

Przed korektą

Środki profilaktyczne

Po korekcie

Uwagi

o reali-

zacji

zadań

S* E* P* R*

S* E* P* R*

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10 11

12

1.

Powierzchnie, na

których jest możliwy

upadek (upadek na

tym samym poziomie)

Śliskie lub nierówne

podłogi wewnątrz budynku

lub powierzchnie na

zewnątrz i w miejscu

dojścia do klienta

Potłuczenia,

złamania kończyn,
urazy wewnętrzne,

wstrząśnienie

mózgu

3

6

6

108 śr

ednie

Utrzymywanie porządku w pomieszczeniu

i na drogach komunikacji wewnętrznej,

stosowanie odpowiedniego obuwia,

zachowanie szczególnej ostrożności

3

6

3

54 małe

2.

Różnica poziomów

(upadek na niższy

poziom)

Przemieszczanie się

po schodach

Złamania

kończyn,

uszkodzenia

kręgosłupa,

potłuczenia, urazy

3

6

6

108 śr

ednie

Stosowanie przez pracownika odpowiedniego

obuwia, zachowanie ostrożności przy wchodzeniu

i schodzeniu ze schodów, stosowanie

zabezpieczeń antypoślizgowych

na schodach zewnętrznych

3

6

3

54 małe

3.

Ograniczone

przestrzenie (uderzenie

się o nieruchome

przedmioty)

Zatarasowane przejścia, źle

ustawione stoły i sprzęt itp.

wewnątrz pomieszczeń

Potłuczenia

1

6

6

36 małe

Dbanie o porządek, właściwa organizacja

poszczególnych stanowisk w pomieszczeniu,

zachowanie ostrożności

1

6

3

18 b. małe

4.

Obciążenie fizyczne

– statyczne

(przeciążenie narządu

ruchu wskutek

wymuszonej pozycji

ciała)

Długotrwała praca przy

komputerze, długotrwałe

prowadzenie pojazdu

Bóle mięśniowe,

zwyrodnienia

kręgosłupa

i stawów

7

6

6

252 duż

e

Stosowanie przerw w pracy, okresowa zmiana

rodzaju zajęć, ergonomiczne stanowisko pracy

biurowej, zgodne z przepisami, ergonomicznie

urządzone wnętrze samochodu

3

6

3

54 małe

5.

Nieodpowiednie

oświetlenie

(przeciążenie narządu

wzroku)

Zbyt intensywna praca

przy komputerze,

złe oświetlenie,

wielogodzinne

prowadzenie samochodu

Osłabienie

wzroku, bóle oczu,

łzawienie

7

6

6

252 duż

e

Przestrzeganie instrukcji stanowiskowej

dotyczącej m.in. ustawienia monitora, właściwego

oświetlenia itd., stosowanie przerw w pracy,

czasowa zmiana rodzaju zajęć, stosowanie

odpowiednich przerw w trakcie długotrwałego

prowadzenia pojazdu

3

6

3

54 małe

6.

Prąd elektryczny

(porażenie prądem

elektrycznym)

Przetarte przewody

zasilające urządzenia
elektryczne, przebicie

elektryczne do obudowy

urządzenia

Śmierć

15

6

3

270 duż

e

Bieżąca kontrola stanu izolacji

przewodów, stosowanie właściwej ochrony

przeciwporażeniowej w zakładzie

(m.in. wyłączników różnicowo-prądowych),

okresowa kontrola instalacji elektrycznej,

przestrzeganie przepisów dotyczących obsługi

urządzeń elektrycznych

3

6

1

18 b. małe

7.

Pożar

Duże ilości dokumentów,

zwarcie instalacji

elektrycznej, nieostrożne

obchodzenie się

z otwartym ogniem,

niesprawna instalacja

w samochodzie

Śmierć,

poparzenia

15

6

3

270 duż

e

Przestrzeganie instrukcji ppoż., właściwe

zabezpieczenie w sprzęt przeciwpożarowy

– zgodnie z przepisami, dbanie o systematyczne

przeglądy samochodu i sprawność instalacji

elektrycznej

3

6

1

18 b. małe

8.

Hałas

Urządzenia zainstalowane

w biurze, odgłosy

dochodzące z zewnątrz,

hałas spowodowany przez

silnik własnego samochodu

i inne pojazdy w trakcie

podróży służbowej

Napięcie

nerwowe,

zmęczenie

psychiczne

3

6

6

108 śr

ednie

Dążenie, by nie kumulowała się praca wszystkich

„głośnych” urządzeń, ograniczenie hałasu

– gdy to konieczne – dochodzącego z ulicy,

dbanie o to, by natężenie hałasu w środowisku

pracy biurowej było zgodne z normami, dbanie

o to, by używany samochód był sprawny

technicznie

3

6

3

54 małe

9.

Obciążenie

emocjonalne

(stres)

Obawa przed

niezadowoleniem

kierownictwa zakładu,

negocjacje i utarczki

z klientami

Nerwice,

bezsenność,

choroby serca

i układu

pokarmowego

3

6

6

108 śr

ednie

Zapewnienie przez kierownictwo właściwej

atmosfery w pracy, częste życzliwe rozmowy

pomiędzy przełożonymi i podwładnymi,

zapewnienie przerw w pracy

i właściwego wypoczynku, zgodnie z k.p.,

spotkania integracyjne

3

6

3

54 małe

10.

Ruchome i stałe

obiekty

(wypadek

komunikacyjny)

Podróż służbowa

samochodem, podróż

środkami komunikacji

miejskiej, przechodzenie

przez jezdnię

Śmierć, kalectwo,

urazy

15

6

6

540 b. duż

e

Przestrzeganie przepisów o ruchu drogowym,

zachowanie szczególnej ostrożności, zachowanie

ograniczonego zaufania do innych użytkowników

drogi, dbanie o właściwy stan techniczny

używanego samochodu

7

6

3

126 śr

ednie

11.

Czynniki biologiczne

– wirusy chorobowe

Kontakty służbowe

z wieloma osobami,

narażenie na zmienne

warunki atmosferyczne

Choroby układu

oddechowego,

przeziębienia

3

6

6

108 śr

ednie

Poddawanie się szczepieniom ochronnym,

Przestrzeganie badań profilaktycznych,

stosowanie ubioru odpowiedniego

do warunków pogodowych

3

6

3

54 małe

12.

Niewłaściwe warunki

mikroklimatyczne

w pomieszczeniu

pracy biurowej lub

w samochodzie

Temperatura

przekraczająca zakres

ustalony dla komfortu

cieplnego, nieodpowiednia

wilgotność, zła wentylacja

Przeziębienia

lub przegrzania,

choroby układu

oddechowego

3

6

6

108 śr

ednie

Dostosowanie mikroklimatu do subiektywnego

odczucia komfortu cieplnego, zależnego nie tylko

od temperatury i wilgotności, ale i od sposobu

ubierania się i cech osobowych pracowników,

zapewnienie właściwej temperatury i wentylacji

w samochodzie w czasie podróży

3

6

3

54 małe

* S – skutki, E – ekspozycja, P – prawdopodobieństwo, R – ryzyko

28

Promotor 9/07

Bezpieczeństwo

I

NSTRUKCJA

STANOWISKOWA

BEZPIECZEŃSTWA

I

HIGIENY

PRACY

DLA

PRZEDSTAWICIELA

HANDLOWEGO

P

RZED

ROZPOCZĘCIEM

PRACY

1. Musisz posiadać ważne szkolenie z zakresu BHP oraz wymagane

badania lekarskie, bez przeciwwskazań do zatrudnienia na
stanowisku.

2. Musisz posiadać prawo jazdy kategorii B.
3. Pamiętaj o występujących zagrożeniach, zawartych m.in. w kar-

cie oceny ryzyka zawodowego dla twojego stanowiska, a w tym
o możliwości:
• upadku na śliskiej lub nierównej powierzchni,
• upadku z wysokości,
• porażenia prądem elektrycznym,
• wystąpienia pożaru,
• wystąpienia infekcji chorobowych,

4. Pamiętaj o możliwości uczestniczenia w wypadku komunikacyjnym,

• wystąpienia obciążeń psychonerwowych (stresu).

5. Zorganizuj stanowisko pracy biurowej zgodnie z wymaganiami

ergonomii, a w szczególności:
• zapewnij prawidłowe ustawienie i oświetlenie monitora kom-

putera,

• przygotuj odpowiednio siedzisko,
• klawiaturę, dokumenty i ekran monitora ustaw przed sobą

w linii prostej.

W

CZASIE

PRACY

1. Rozpoczynając pracę, pamiętaj o wskazówkach przełożonego

i przyjętym harmonogramie zadań.

2. Nie lekceważ nawet drobnych skaleczeń i opatruj je, korzystając

z apteczki pierwszej pomocy.

3. Dbaj o stan techniczny powierzonych ci urządzeń.
4. Na swoim stanowisku zachowuj ład i porządek.
5. Nie gromadź w pomieszczeniu pracy oraz w przejściach komuni-

kacyjnych zbędnych materiałów lub przedmiotów, utrudniających
poruszanie się lub ewakuację pracowników.

6. Pamiętaj, że w pomieszczeniu pracy zabrania się palenia tyto-

niu.

7. Pamiętaj, iż nie wolno ci samodzielnie naprawiać urządzeń elek-

trycznych, a w szczególności będących pod napięciem.

8. Pamiętaj, że w czasie pertraktacji z klientami obowiązuje cię

wysoka kultura osobista. Wymagania te odnoszą się również
do kontaktów z twoimi współpracownikami.

9. Pamiętaj, by zachować zawsze postawę asertywną. Jeżeli zada-

nia przekraczają twoje możliwości, poinformuj o tym swojego
przełożonego.

10. W czasie wyjazdów samochodem stosuj się do instrukcji doty-

czącej bezpiecznej podróży i szczegółowych wymagań kodeksu
drogowego.

11. Pamiętaj, żeby podczas podróży samochodem przestrzegać

przede wszystkim dwu podstawowych zasad:
• ograniczonego zaufania do innych uczestników ruchu,
• zachowania szczególnej ostrożności.

12. Pamiętaj, że kierując pojazdem, musisz jechać z prędkością za-

pewniającą panowanie nad nim, z uwzględnieniem warunków,
w jakich ruch się odbywa, a w szczególności: rzeźby terenu,
stanu i widoczności drogi, stanu ładunku i pojazdu, warunków
atmosferycznych oraz natężenia ruchu – reagując niezwłocznie
na każdą trudną sytuację.

13. Pamiętaj, iż kierując pojazdem, należy:

• jechać z prędkością nie utrudniającą jazdy innym kierują-

cym,

• hamować w sposób nie powodujący zagrożenia bezpieczeń-

stwa ruchu lub jego utrudnienia,

• utrzymywać odstęp niezbędny do uniknięcia zderzenia w razie

hamowania lub zatrzymania poprzedzającego cię pojazdu.

14. Pamiętaj, że podejmując manewr wyprzedzania, który należy do

najtrudniejszych manewrów w ruchu drogowym, musisz upewnić
się, czy:
• masz odpowiednią widoczność i dostateczne miejsce do

wyprzedzania, bez utrudnienia komukolwiek ruchu,

• kierujący jadący za tobą nie rozpoczął wyprzedzania oraz

kierujący jadący przed tobą na tym samym pasie ruchu nie
zasygnalizował zamiaru wyprzedzania innego pojazdu, zmiany
kierunku jazdy lub zmiany pasa ruchu,

• w razie wyprzedzania pojazdu jednośladowego lub kolumny

pieszych musisz zachować odpowiedni odstęp, który nie może
być mniejszy niż 1 m.

P

O

ZAKOŃCZENIU

PRACY

1. Jeżeli jesteś w biurze, uporządkuj swoje stanowisko, wyłącz urządzenia

elektryczne (te, które powinny być wyłączone) i pozamykaj okna.

2. Gdy jesteś w podróży służbowej, ustaw pojazd w dozwolonym

przepisami miejscu i zabezpiecz go przed kradzieżą.

P

OSTĘPOWANIE

W

SYTUACJI

AWARYJNEJ

1. Pamiętaj, że w razie wystąpienia pożaru musisz postępować

zgodnie z instrukcją przeciwpożarową – w pierwszej kolejności
powiadom współpracowników i próbuj ugasić pożar w zarodku.

2. Pamiętaj, iż w razie wypadku na terenie zakładu pracy musisz

udzielić poszkodowanemu pierwszej pomocy i powiadomić o tym
fakcie przełożonego.

3. Pamiętaj, że uczestnicząc w kolizji drogowej musisz postępować

zgodnie ze wskazaniami kodeksu drogowego i instrukcji doty-
czącej bezpiecznej podróży, a w szczególności:
• zatrzymać pojazd, nie powodując przy tym zagrożenia bezpie-

czeństwa ruchu drogowego,

• przedsięwziąć odpowiednie środki w celu zapewnienia bez-

pieczeństwa ruchu w miejscu wypadku,

• usunąć pojazd z miejsca wypadku, aby nie powodował zagroże-

nia lub tamowania ruchu, jeżeli nie ma zabitego lub rannego,

• podać swoje dane i dane personalne właściciela lub posia-

dacza pojazdu oraz dane dotyczące zakładu ubezpieczeń,
z którym zawarta jest umowa obowiązkowego ubezpieczenia
od odpowiedzialności cywilnej, na żądanie osoby uczestniczą-
cej w wypadku,

• zadbać o to, by uzyskać dokładne dane osobowe uczestnika

(uczestników) zdarzenia i ewentualnych świadków, a także ich
numery telefonów,

• w razie jakichkolwiek wątpliwości wezwać policję (bardzo

ważne!),

• jeżeli w wypadku jest zabity lub ranny, udzielić niezbędnej

pomocy ofiarom wypadku i wezwać pogotowie ratunkowe oraz
policję, a także nie podejmować czynności, które mogłyby
utrudnić ustalenie przebiegu zdarzenia,

• niezwłocznie powiadomić kierownictwo firmy.

Opracował Zatwierdził
……………............... .............……………..

Uwaga: Przedstawioną tutaj instrukcję należy traktować jako przy-
kładową. Instrukcja „Bezpieczna podróż” i „Oświadczenie sprawcy
kolizji drogowej” znajdują się w książce „Bezpieczne stanowisko pracy
– ocena ryzyka, instrukcje stanowiskowe, listy kontrolne” autorstwa
Ryszarda Bryły.