background image

A  

 

Aktywa 

Majątek trwały i majątek obrotowy w bilansie 

Akcja 

Papier  wartościowy  stwierdzający  udział  w  spółce 
akcyjnej. 

 Aktywa 

przedsię-

biorstwa 

Środki  gospodarcze  wykorzystywane  przez  przedsię-
biorstwo w swojej działalności 

Amortyzacja 

Odtwarzanie  wartości  początkowej  aktywów  trwałych 
polegające na sukcesywnym wliczeniu w bieżące koszty 
działalności 

jednostki 

gospodarczej 

odpowiednio 

skalkulowanej  części  wartości  początkowej  tych 
aktywów. 

Analiza 

fundamen-

talna 

Badanie przyczyny zmiany kursów giełdowych 

Analiza techniczna 

Badanie skutków zmiany ceny kursów giełdowych. 

Annuity 

Płatność  roczna  występująca  w  formie  przepływów 
pieniężnych w równej wysokości i w równych odstępach 
czasu 

 

Bessa 

Utrzymujący się przez dłuższy czas spadek cen akcji na 
giełdzie. 

lub 

Utrzymujący  się  przez  dłuższy  czas  spadek  kursów 
giełdowych 

 

Deprecjacja 

Obniżenie  siły  nabywczej  pieniądza  jako  skutek 
postępującej inflacji i zmniejszenia jego wartości 

Dom maklerski 

Instytucja, za pośrednictwem której emitenci sprzedają 
papiery wartościowe na rynku pierwotnym a inwestorzy 
dokonują obrotu na rynku wtórnym. 

Dywidenda 

Dochód  z  akcji  –  zależny  od  wielkości  osiągniętego 
przez  spółkę  zysku  netto  i  przyjętych  zasad  jego 
podziału. 

Dźwignia finansowa 

Zmiana  w  wielkości  zysku  na  akcję  spowodowana 
użyciem dla finansowania działalności firmy walorów o 
stałym oprocentowaniu 

lub 

Stopień w jakim firma finansuje swoje przedsięwzięcia 
przez zaciągnięte pożyczki 

 

Faktoring 

Sprzedaż  należności  obejmująca  nabycie  należności 
przez  pożyczkobiorcę,  zwykle  bez  prawa  regresu,  co 
oznacza, że jeżeli nabywca towarów nie płaci za nie, to 
pożyczkodawca, a nie pożyczkobiorca ponosi stratę. 

lub 

Sprzedaż  należności  obejmująca  nabycie  należności 
przez pożyczkodawcę, zwykle bez prawa regresu wobec 
pożyczkobiorcy. 

Fundusz powierniczy 

Instytucja  wyodrębniona  finansowo,  która  zarządza 
funduszami  pożyczonymi  od  indywidualnych  inwesto-
rów  w  szczególności  przez  lokowanie  ich  w  papiery 
wartościowe. 

 

Giełda 

Najważniejsza część wtórnego rynku, na której handluje 
się  dopuszczonymi  do  publicznego  obrotu  papierami 
wartościowymi 

 

Hossa 

Trwający dłuższy czas wzrost cen akcji na giełdzie. 

 

Kalkulacja 

Ogół  czynności  obliczeniowych  zmierzających  do 
ustalenia  kwoty  kosztów  przypadających  na  produkt 
(usługę), składnik majątku lub zamierzenie 

Kapitał 

obrotowy 

(netto) 

Lokaty  firmy  w  aktywa  krótkoterminowe,  środki 
pieniężne,  zbywalne  papiery  wartościowe,  zapasy, 
należności. 

Koszt 

Wyrażone  w  pieniądzu,  niezbędne  i  normalne  zużycie 
produkcyjne dóbr i usług na wytworzenie wyrobu. 

Koszty stałe 

Koszty  kształtujące  się  w  pewnym,  niezbyt  długim 
okresie  w  sposób  niezależny  lub  tylko  minimalnie 
zależny od rozmiarów produkcji. 

 

Majątek 

Środki  gospodarcze  wykorzystywane  przez  przedsię-
biorstwo w działalności. 

lub 

Aktywa bieżące pomniejszone o pasywa bieżące 

Majątek obrotowy 

Składniki  majątku  pozostające  w  stałym  obrocie 
gospodarczym. 
 

Majątek 

obrotowy 

netto 

Ta część majątku obrotowego, która jest finansowana z 
kapitału stałego. 

Majątek trwały 

Składniki  majątkowe  na  stałe  zaangażowane  w 
jednostce (praktycznie dłużej niż rok) 

lub 

Składniki,  które  ze  względu  na  długotrwały  okres 
używania lub wyłączenia z obrotu cechuje niski stopień 
płynności. 

 

Należności 

Kwoty  pieniężne  należne  jednostce  gospodarczej  od 
osób trzecich (prawnych i fizycznych), głównie z tytułu 
sprzedaży produktów, robót i usług. 

 

Obligacja 

Dogodna  forma  lokowania  kapitału,  zapewniająca 
stabilny,  z  góry  określony  dochód,  niezależnie  od 
wyników działalności emitenta. 

lub 

Papier 

wartościowy 

stwierdzający 

wierzytelności 

pieniężne 

Obligacje 

produk-

cyjne 

Zinstytucjonalizowana  forma  kredytu  długotermino-
wego,  będąca  dla  pożyczkobiorcy  papierem  warto-
ściowym rynku kapitałowego o stałym przychodzie. 

Odsetki 

Cena,  jaką  trzeba  zapłacić  za  pożyczenie  określonej 
kwoty pieniędzy 

Odsetki 

skapitalizo-

wane 

Odsetki obliczane na bieżąco w okresach bazowych, nie 
wypłacane wierzycielowi okresowo, lecz powiększające 
kapitał początkowy 

Okres zwrotu 

Czas niezbędny do odzyskania nakładów poniesionych 
na  realizację  zadania  z  osiąganych  nadwyżek  finanso-
wych. 

 

Papiery wartościowe 

Dokumenty  o  różnej  postaci,  dające  ich  posiadaczom 
prawo otrzymywania stałych bądź zmiennych korzyści 
finansowych (listy zastawne, weksle) 

Pasywa 

Kapitał własny i kapitał obcy w bilansie 

Podstawowe  równa-
nie w rachunkowości 

Równość,  która  odzwierciedla  podstawową  zasadę 
obowiązującą  w  rachunkowości,  że  każdej  pozycji 
aktywów  odpowiada  zobowiązanie  czy  to  wobec 
akcjonariuszy, czy też kredytobiorcy. 

Portfel inwestycyjny 

Wszystkie  papiery  wartościowe  będące  w  posiadaniu 

inwestora 

Pozytywny 

efekt 

dźwigni 

Sytuacja,  gdy  zastosowanie  długu  w  strukturze 
kapitałowej powoduje wzrost zysku na akcję. 

Pożyczka terminowa 

Umowa  zawierająca  zgodę  pożyczkobiorcy  (przedsię-
biorstwa) na spłacenie zarówno kwoty pożyczonej, jak i 
odsetek  i  będąca  wynikiem  bezpośrednich  negocjacji 
między pożyczkodawcą a pożyczkobiorcą 

lub 

Umowa zawierająca zgodę pożyczkobiorcy na spłacenie 
zarówno który pożyczki, jak i odsetek 

Procent 

Dochód,  jaki  właściciel  środków  pieniężnych  czyli 
kapitału  otrzymuje  za  czasowe  odstąpienie  prawa 
dysponowania  tymi  środkami  –  stanowi  cenę  kapitału 
pożyczkowego. 

Procent prosty 

Sposób  oprocentowania  wypożyczonych  środków 
pieniężnych,  przy  którym  roczny  przychód  z  tytułu 
oprocentowania  środków  nie  jest  doliczony  w  roku 
następnym  do  kwoty  stanowiącej  podstawę  jego 
naliczeń. 

Procent składany 

Sposób  oprocentowania  wypożyczonych  środków 
pieniężnych,  przy  którym  roczny  dochód  z  tytułu 
oprocentowania  tych  środków  jest  doliczony  w  roku 
następnym  do  kwoty  stanowiącej  podstawę  jego 
naliczania. 

Progowa  (krytyczna) 
wielkość produkcji 

Wielkość  produkcji,  przy  której  uzyskane  przychody 
równają się kosztom poniesionym na tę produkcję 

Przychody 

Wpływy ze sprzedaży efektów prowadzonej działalno-
ści,  z  operacji  finansowych  oraz  z  wszelkich  innych 
tytułów. 

 

Realna  stopa  procen-
towa 

Stopa procentowa skorygowana o inflację. 

lub 

Stopa  procentowa  nominalna  skorygowana  o  stopę 
inflacji 

Renta wieczysta 

Strumień  równych  płatności  mogących  trwać  przez 
nieograniczony czas. 

Rynek kapitałowy 

Umożliwia  tworzenie  długoterminowych  kapitałów 
pożyczkowych  lub  działowych,  wykorzystywanych  w 
działalności  gospodarczej,  a  także  służących  finanso-
waniu deficytów budżetowych. 

lub 

Rynek  kapitałów  średnio-  i  długoterminowych  prze-
znaczonych na finansowanie inwestycji. 

Rynek pierwotny 

Część rynku kapitałowego, na którym emitent papierów 
wartościowych zbiera kapitał. 

Rynek wtórny 

Część  rynku  kapitałowego,  na  którym  obrót  papierami 
wartościowymi  odbywa  się  między  inwestorami, 
emitent jest z niego wyłączony. 

Ryzyko finansowe 

Ryzyko związane z możliwością obniżenia wypłaconej 
dywidendy wskutek kłopotów finansowej spółki. 

Ryzyko rynkowe 

Ryzyko  wiążące  się  z  kierunkiem  zmian  cen  papierów 
wartościowych i niemożnością utrzymania inwestycji w 
przewidzianym czasie 

 

Spółka akcyjna 

W  momencie  wyemitowania  akcji  –  jednostka  ta  staje 
się  odrębnym,  samodzielnym  podmiotem  gospodar-
czym,  dysponującym  aktywami  finansowymi  zgroma-
dzonymi za pomocą wyemitowanych akcji. 

Środki 

własne 

przedsiębiorstwa 

Środki, które przedsiębiorstwo może pozyskać w drodze 
zwiększenia  swego  kapitału,  głównie  w  wyniku  emisji 
akcji lub zwiększenia udziału kapitałowego 

 

Wartości 

niemate-

rialne i prawne 

Nabyte  przez  jednostkę  prawa  majątkowe  nadające  się 
do  gospodarczego  wykorzystania  o  przewidywanym 
okresie używania dłuższym niż rok. 

Wartość  zaktualizo-
wana netto 

Wielkość odzwierciedlająca korzyści przewidywane do 
uzyskania  z  tytułu  projektu  inwestycyjnego  w  postaci 
nadwyżek przychodów nad kosztami  inwestycyjnymi i 
operacyjnymi. 

lub 

Metoda oceny klasyfikującej projekty inwestycyjne przy 
użyciu przyszłych przepływów pieniężnych netto 

Wewnętrzna 

stopa 

zwrotu 

Stopa  procentowa  jakiej  należy  użyć,  aby  zdyskonto-
wane  przyszłe  wpływy  zrównały  się  z  poniesionymi 
wydatkami. 

lub 

 

Stopa dyskontowa,  która  równoważy  wartość  zaktuali-
zowaną  oczekiwanych  przepływów  środków  kapitało-
wych z wartością oczekiwanych kosztów projektu 

Współczynnik  prostej 
stopy zwrotu 

Stosunek rocznego zysku osiągniętego z przedsięwzię-
cia  do  wartości  zaangażowanego  kapitału  niezbędnego 
dla  sfinansowania  początkowych  nakładów  finanso-
wych 

 

Zobowiązania 

Koszty  pieniężne,  które  przedsiębiorstwo  winne  jest 
innym jednostkom gospodarczym. 
Lub 
Uprawnienia  podmiotu  gospodarującego  do pobierania 
zapłaty  pieniężnej  w  określonej  kwocie  i  terminie  za 
wykonane świadczenia: rzeczy, usługi pracy, pieniężne 

Zysk netto 

Miernik,  który  uwzględnia  całościowe  powiązania 
przedsiębiorstw  z  rynkiem  finansowym,  jak  również 
straty i zyski nadzwyczajne, a także uwzględnia podatek 
dochodowy.lubZysk, 

który 

jednostka 

uzyskuje 

sprzedając swoje produkty lub nabyte towary po cenach 
wyższych  od  kosztów  własnych  produktów  lub  cen 
nabycia  towarów,    powiększony  o  koszty  handlowe  z 
uwzględnieniem podatków. 

Zysk operacyjny 

Zysk  z  działalności  typowej  dla  przedsiębiorstwa, 
niezależnie  od  jego  wyposażenia  w  fundusze  własne 
netto. 

Zysk 

operacyjny 

netto 

Zysk netto przed opodatkowaniem