112_342301_instruktor

Spis tre

1. Dane identyfikacyjne zawodu ...................................................

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfika-

cjach .................................................................................

1.2. Notka metodologiczna i autorzy .......................................

2. Opis zawodu ................................................................................

2.1. Synteza zawodu ..............................................................

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary wyst

powania zawodu .............................................................

2.3.

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz

dzia

pracy, zagro

enia, organizacja pracy) ............................

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym prze-

ciwwskazania do wykonywania zawodu .........................

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

dne do podj

cia

pracy w zawodzie .............................................................

2.6. Mo

liwo

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/wali-

dacji kompetencji .............................................................

2.7. Zadania zawodowe ..........................................................

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych ....................................

2.9. Relacje mi

dzy kompetencjami zawodowymi a pozio-

mem kwalifikacji w ERK/PRK ..........................................

3. Opis kompetencji zawodowych ................................................ 10

3.1. Przygotowywanie zaj

ęć

ruchowo-sportowych Kz1 ......... 10

3.2. Prowadzenie zaj

ęć

ruchowo-sportowych Kz2 ................ 11

3.3. Kompetencje społeczne KzS .......................................... 12

4. Profil kompetencji kluczowych ................................................. 13

5. Słownik ........................................................................................ 14

1. Dane identyfikacyjne zawodu

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu

w klasyfikacjach

Według Klasyfikacji zawodów i specjalno

ci na potrzeby rynku pracy (KZiS

2010):

342301 Instruktor fitness

Grupa wielka 3 – Technicy i inny

redni personel (w Mi

dzynarodo-

wej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 – poziom 4).

Grupa elementarna 3423 – Instruktorzy fitness i rekreacji ruchowej
(w Mi

dzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 od-

powiada grupie 3423 Fitness and recreation instructors and program
leaders).

Według Polskiej Klasyfikacji Działalno

ci (PKD 2007):

Sekcja R. Działalno

ść

zwi

zana z kultur

, rozrywk

i rekreacj

, Dział

93. Działalno

ść

sportowa, rozrywkowa i rekreacyjna, Grupa 93.1.

Działalno

ść

zwi

zana ze sportem.

1.2. Notka metodologiczna i autorzy

Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie:
analizy

ródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, mi

dzynarodowe)

oraz głównie wyników bada

analitycznych na 15 stanowiskach pracy

w 8 przedsi

biorstwach (mikro – 1, małe – 7, w tym usługowe – 8),

przeprowadzonych w marcu i kwietniu 2013.

Zespół Ekspercki:

•

Marzena Cisło-Ku

ska – Akademia Morska w Szczecinie,

•

Edyta Gwizdała – Klub Sportowy Dobra Marina w Szczecinie,

•

Katarzyna Walkowiak – Klub Fitness Arkand Fit w Szczecinie,

•

Korpysa Jarosław – Wy

sza Szkoła Zarz

dzania w Szczecinie.

Ewaluatorzy:

•

Agata Kucharska – Liceum Ogólnokształc

ce w Zamo

ciu,

•

Marcin Biskupski – Zachodniopomorska Agencja Rozwoju Regio-

nalnego S.A. w Szczecinie.

2. Opis zawodu

2.1. Synteza zawodu

Instruktor fitness prowadzi zorganizowane zaj

cia ruchowo-sportowe

przy muzyce.

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,

obszary wyst

powania zawodu

Instruktor fitness jest zawodem o charakterze usługowym. Celem

pracy instruktora jest przeprowadzenie zaj

ęć

ruchowo-sportowych przy

muzyce dla grup zorganizowanych. Instruktor fitness prowadzi zaj

cia

wysiłkowe o ró

nej intensywno

ci, ale tak

e o charakterze zabawowym

i towarzyskim. Instruktor prowadzi równie

wiczenia odpr

ęż

i korekcyjne. Propaguje zdrowy tryb

ycia poprzez

wiczenia fizyczne,

układy chorograficzne, ta

ce, zabawy, gry, itp. Przygotowuje si

zaj

ęć

merytorycznie, opracowuje konspekt, wybiera

wiczenia oraz

niezb

dny do ich wykonania sprz

t. Jego obowi

zkiem jest przestrze-

ganie zasad bezpiecze

stwa, aby zapobiega

urazom i kontuzjom

wi-

cych. Podczas zaj

ęć

instruktor obsługuje sprz

t muzyczny oraz

sportowy. Instruuje tak

e uczestników, jak poprawnie korzysta

sprz

tu sportowego. Odpowiedzialny jest za przebieg zaj

ęć

, korygowa-

nie bł

dów oraz nadawanie tempa wykonywanym

wiczeniom, poprzez

wydawanie komend głosowych oraz inne znaki niewerbalne. Instruktor
kontroluje tak

e ilo

ść

powtórze

danego

wiczenia. Musi prowadzi

zaj

cia zgodnie z zasadami obowi

zuj

cymi dla danej formy ruchowej.

Obserwuje grup

, aby dostosowa

intensywno

ść

zaj

ęć

do poziomu

zaawansowania i wieku uczestników.

2.3.

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny

i narz

dzia pracy, zagro

enia, organizacja pracy)

Miejscem pracy instruktora fitness jest przestrze

dostosowana pod

wzgl

dem bezpiecze

stwa do wykonywania zaj

ęć

ruchowo-sportowych.

Instruktor prowadzi zaj

cia zarówno w pomieszczeniach zamkni

tych,

na wolnym powietrzu, jak i w wodzie. S

to zazwyczaj sale gimnastycz-

ne, sale fitness, siłownie i baseny, a tak

e boiska,

cie

ki zdrowia itp.

Obiekty mog

jedno lub wielopomieszczeniowe – usytuowane na

jednej lub wielu kondygnacjach, b

ce samodzielnym pomieszcze-

niem lub te

ęś

kompleksu sportowo-rekreacyjnego. Instruktor

korzysta ze sprz

tu sportowego lub rehabilitacyjnego, takiego jak: han-

tle, sztangi, stepy, maty, rowery, piłki i inny dowolnie wybrany sprz

który mo

na wykorzystywa

wicze

spełniaj

cy normy bezpiecze

stwa. Instruktor fitness to zawód wymagaj

cy inwencji w zakresie pla-

nowania, organizowania i prowadzenia zaj

ęć

. Instruktor fitness jest

nara

ony na kontuzje, urazy i przeci

ąż

enia. Intensywne wykorzystywa-

nie aparatu głosowego mo

e powodowa

choroby krtani i strun głoso-

wych. Instruktor ponosi odpowiedzialno

ść

za zdrowie uczestników oraz

wykorzystywany sprz

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,

w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu.

Instruktor fitness musi cechowa

otwarto

, komunikatywno-

, łatwo

nawi

zywania kontaktów, spostrzegawczo

i reflek-

sem. Zawód ten wymaga tak

e umiej

tno

ci pracy w zespole oraz kie-

rowania grup

wicz

cych. Istotna jest zdolno

ść

koncentracji i podziel-

ść

uwagi. Instruktora fitness powinien charakteryzowa

optymizm,

zapał do pracy oraz dbało

ść

o higien

osobist

. Osoba wykonuj

zawód instruktora fitness powinna by

w pełni sprawna fizycznie i mie

sprawny aparat głosowy. Przeciwwskazaniem do pracy w zawodzie
instruktora fitness jest niesprawno

ść

ruchowa, zdiagnozowana dysko-

patia, choroby przewlekłe, niewydolno

ść

układu kostno-stawowego

i mi

ęś

niowego, zaburzenia równowagi oraz padaczka.

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

dne do podj

cia

pracy w zawodzie

Wykonywanie zawodu instruktora fitness wymaga posiadania wy-

kształcenia

redniego ogólnego lub zawodowego o dowolnym kierunku,

żą

dane jest uko

czenie kursu uprawniaj

cego do prowadzenia zaj

ęć

fitness, przeprowadzanego przez uprawnione instytucje, zako

czonego

wydaniem legitymacji instruktorskiej. Zawód ten mo

na równie

wyko-

nywa

po uko

czeniu studiów wy

szych pierwszego lub drugiego stop-

nia na kierunkach zwi

zanych z wychowaniem fizycznym lub wycho-

waniem zdrowotnym. Instruktor czynny zawodowo powinien bra

udział

w szkoleniach organizowanych przez zakład pracy, kursach prowadzo-
nych przez jednostki szkoleniowe oraz doskonali

kompetencje i samo-

dzielnie rozwija

swoj

sprawno

ść

fizyczn

2.6. Mo

liwo

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/

/walidacji kompetencji.

Uprawnienia instruktora fitness potwierdzane s

certyfikatami umo

li-

wiaj

cymi prowadzenie konkretnych zaj

ęć

, np.: zaj

cia na rowerach sta-

cjonarnych lub zaj

cia w wodzie. Podstawowy kurs instruktora fitness

uprawnia tylko do prowadzenia zaj

ęć

obj

tych programem tego konkret-

nego kursu. W celu zdobycia kwalifikacji do prowadzenia innych form
ruchowych nale

y uko

czy

kolejne szkolenia (zaj

cia na stepie, zaj

cia

z piłkami itd.). Instruktor fitness posiadaj

cy do

wiadczenie w prowadze-

niu zaj

ęć

ruchowo-sportowych mo

e zało

własn

firm

prowadz

zaj

cia lub

wiadczy

usługi jako trener personalny. Istnieje równie

liwo

ść

uko

czenia kursu instruktorskiego, który umo

liwia prowa-

dzenie szkole

dla kandydatów na instruktorów fitness. Posiadaj

c kom-

petencje w zawodzie instruktora fitness mo

na pracowa

w zawodach:

342304 Instruktor odnowy biologicznej; 342305 Instruktor rekreacji ru-
chowej; 342310 Pracownik do spraw kultury fizycznej i sportu.

2.7. Zadania zawodowe

Z1. Przygotowywanie merytoryczne zaj

ęć

(niezb

dne kompetencje:

Kz1, KzS).

Z2. Przygotowywanie przyrz

dów niezb

dnych do przeprowadzenia

zaj

ęć

(niezb

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z3. Realizowanie zaj

ęć

ruchowo-sportowych zgodnie z opracowanym

konspektem (niezb

dne kompetencje: Kz2, KzS).

Z4. Korygowanie bł

dów popełnianych przez uczestników podczas

wykonywania

wicze

(niezb

dne kompetencje: Kz2, KzS).

Z5. Organizowanie stanowiska pracy, w tym przestrzeganie zasad

BHP, ergonomii i ochrony ppo

. (niezb

dne kompetencje: Kz1, Kz2,

KzS).

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych

Kz1 – Przygotowywanie zaj

ęć

ruchowo-sportowych (potrzebne do wy-

konywania zada

: Z1, Z2, Z5).

Kz2 – Prowadzenie zaj

ęć

ruchowo-sportowych: Z3, Z4, Z5).

KzS – Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zada

Z1÷Z5).

2.9. Relacje mi

dzy kompetencjami zawodowymi

a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK

Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zada

w za-

wodzie sugeruje si

przyporz

dkowa

do kwalifikacji na poziomie 4

wła

ciwym dla wykształcenia

redniego w Europejskiej i Polskiej Ramie

Kwalifikacji. Poziom ten jest uzasadniony miejscem usytuowania zawo-
du w Klasyfikacji zawodów i specjalno

ci (grupa wielka 3 i jej odpo-

wiednik w ISCED 2011).

Osoba wykonuj

ca zawód instruktora fitness:

1) w zakresie wiedzy: zna i rozumie poszerzony zbiór faktów, zasad,

procesów i umiarkowanie zło

onych poj

ęć

i teorii oraz zale

dzy nimi w zawodzie instruktora fitness, a tak

e posiada rozsze-

rzon

wiedz

w zakresie prowadzonej działalno

ci w bran

y spor-

towo-rekreacyjnej;

2) w zakresie umiej

tno

ci: potrafi rozwi

zywa

niezbyt proste proble-

my poprzez wybieranie metod, narz

dzi, materiałów i informacji do-

tycz

cych realizacji zada

ruchowo-sportowych; potrafi wykonywa

niezbyt zło

one zadania w cz

ęś

ci bez instrukcji, cz

sto w zmiennych

warunkach; potrafi uczy

samodzielnie w zorganizowanej formie;

odbiera

zło

one wypowiedzi dotycz

ce szerokiego zakresu zagad-

nie

ruchowo-sportowych; odbiera

zło

one i tworzy

niezbyt zło

ne wypowiedzi, odbiera

i formułowa

proste wypowiedzi w j

zyku

obcym.

3. Opis kompetencji zawodowych

Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefinio-

wanych w badaniach na stanowiskach pracy.

Wykonanie zada

zawodowych Z1, Z2, Z5 wymaga posiadania kom-

petencji zawodowej Kz1.

3.1. Przygotowywanie zaj

ęć

ruchowo-sportowych Kz1

Wiedza – zna i rozumie poszerzony
zbiór podstawowych faktów, umiar-
kowanie zło

onych poj

ęć

i teorii

oraz zale

ci zwi

zanych z przy-

gotowaniem zaj

ęć

ruchowo-sporto-

wych, w szczególno

ci zna:

−

zasady i przepisy BHP, ochro-

ny ppo

. ergonomii w zakresie

przygotowywania zaj

ęć

rucho-

wo-sportowych;

−

zasady sanitarno-higieniczne;

−

zasady tworzenia konspektów;

−

zasady

tworzenia

układów

i programów

wicze

;

−

zasady komunikacji z klientem;

−

podstawy anatomii i fizjologii

człowieka;

−

metody i techniki treningowe;

−

zasady korzystania z przyrz

dów do

wicze

w centrum fit-

ness;

−

zasady działania przyrz

dów

wicze

Umiej

tno

ci – potrafi wykony-

niezbyt zło

one zadania

zwi

zane z przygotowaniem zaj

ęć

ruchowo-sportowych, w szczegól-
no

ci potrafi:

−

przestrzega

zasad i przepisów

BHP, ochrony ppo

. i ergonomii

w zakresie przygotowywania za-
j

ęć

ruchowo-sportowych;

−

stosowa

zasady sanitarno-

-higieniczne;

−

kontrolowa

stan techniczny

i jako

ść

sprz

tu do zaj

ęć

(ste-

py, hantle, maty, piłki);

−

dobiera

czas

prowadzenia

zaj

ęć

(pora dnia, długo

ść

trwa-

nia zaj

ęć

, reakcja na stan psy-

chofizyczny

wicz

cych);

−

dobiera

program zaj

ęć

do mo

liwo

ci motorycznych, kondycji,

wieku uczestników;

−

planowa

układy i programy

wicze

Wykonanie zada

zawodowych Z3, Z4, Z5 wymaga posiadania kom-

petencji zawodowej Kz2.

3.2. Prowadzenie zaj

ęć

ruchowo-sportowych Kz2

Wiedza – zna i rozumie poszerzony
zbiór podstawowych faktów, umiar-
kowanie zło

onych poj

ęć

i teorii

oraz zale

ci zwi

zanych z pro-

wadzeniem zaj

ęć

ruchowo-sporto-

wych, w szczególno

ci zna:

−

zasady i przepisy BHP, ochro-

ny ppo

. i ergonomii w zakre-

sie prowadzenia zaj

ęć

fitness;

−

zasady sanitarno-higieniczne;

−

zasady przeprowadzania i orga-

nizacji zaj

ęć

;

−

metody instrukta

−

formy wykonywania

wicze

;

−

zasady zdrowego, aktywnego

stylu

ycia;

−

zasady

udzielania

pomocy

przedmedycznej i procedury po-
st

powania w przypadku wyst

pienia urazów i kontuzji.

Umiej

tno

ci – potrafi wykony-

niezbyt zło

one zadania

zwi

zane z prowadzeniem zaj

ęć

ruchowo-sportowych, w szczegól-
no

ci potrafi:

−

przestrzega

zasad i przepi-

sów BHP, ochrony ppo

. i er-

gonomii w zakresie prowadze-
nia zaj

ęć

fitness;

−

stosowa

zasady sanitarno-hi-

gieniczne;

−

prowadzi

zaj

cia

zgodnie

z przyj

tymi zasadami dla da-

nego rodzaju zaj

ęć

;

−

dopasowywa

charakter zaj

ęć

do ich specyfiki i mo

liwo

grupy;

−

dba

o bezpiecze

stwo i zapo-

biega

urazom;

−

prezentowa

i obja

nia

wła-

ciwe wykonywanie

wicze

i kontrolowa

ich poprawno

ść

;

−

korygowa

bł

dy podczas wy-

konywanych

wicze

;

−

korzysta

ze sprz

tu sporto-

wego zgodnie z jego przezna-
czeniem;

−

propagowa

zdrow

diet

i regu-

larn

aktywno

ść

sportow

;

−

udziela

pomocy przedmedycz-

nej w przypadku wyst

pienia

urazu lub kontuzji podczas za-
j

ęć

;

−

stosowa

procedury post

po-

wania w przypadku wyst

pienia

urazów i kontuzji podczas zaj

ęć

4. Profil kompetencji kluczowych

Ocen

ci kompetencji kluczowych dla zawodu instruktora fit-

ness przedstawia rys. 1.

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu

stosowanego w Mi

dzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Dorosłych

− projekt PIAAC (OECD).

Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu

Umiejętności matematyczne

Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania

Sprawność motoryczna

Planowanie i organizowanie pracy

Wywieranie wpływu/przywództwo

Komunikacja ustna

Współpraca w zespole

Rozwiązywanie problemów

Serie1

Zbędne

Mało ważne

Ważne

Istotne

Bardzo ważne

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 342301 Instruktor fitness

5. Słownik

Zawód

−

zbiór zada

(zespół czynno

ci) wyodr

bnionych w wyniku społecz-

nego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami
przez poszczególne osoby i wymagaj

cych odpowiednich kwalifikacji

i kompetencji (wiedzy, umiej

tno

ci oraz kompetencji społecznych)

zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu
stanowi

ródło dochodów.

Specjalno

ść

−

jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera cz

ęść

czynno

ci o podobnym charakterze (zwi

zanych z wykonywan

funkcj

lub przedmiotem pracy) wymagaj

cych pogł

bionej lub do-

datkowej wiedzy i umiej

tno

ci zdobytych w wyniku dodatkowego

szkolenia lub praktyki.

Zadanie
zawodowe

−

logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyra

nie okre-

lonym pocz

tku i ko

cu, wyodr

bniony ze wzgl

du na rodzaj lub

sposób wykonywania czynno

ci zawodowych powi

zanych jednym

celem, ko

cy si

produktem, usług

lub decyzj

Kompetencje
zawodowe

−

wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykona

, odpowied-

nio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane s

trzema zbiorami: wie-

dzy, umiej

tno

ci oraz kompetencji społecznych.

Wiedza

−

zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie

uczenia si

, odnosz

cych si

do dziedziny uczenia si

lub działalno-

ci zawodowej.

Umiej

tno

−

zdolno

ść

wykonywania zada

i rozwi

zywania problemów wła

ci-

wych dla dziedziny uczenia si

lub działalno

ci zawodowej.

Kompetencje
społeczne

−

zdolno

ść

autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w

yciu

zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju,
z uwzgl

dnieniem kontekstu etycznego.

Kompetencje
kluczowe

−

wiedza, umiej

tno

ci i postawy odpowiednie do sytuacji, niezb

dne

do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem,
integracji społecznej i zatrudnienia.

Standard
kompetencji
zawodowych

−

norma opisuj

ca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania

zada

zawodowych wchodz

cych w skład zawodu, akceptowana

przez przedstawicieli organizacji zawodowych i bran

owych, praco-

dawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.

Kwalifikacja

−

zestaw efektów uczenia si

(zasób wiedzy, umiej

tno

ci oraz kompe-

tencji społecznych), których osi

gni

cie zostało formalnie potwier-

dzone przez uprawnion

instytucj

Europejska
Rama
Kwalifikacji

−

przyj

ta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji,

umo

liwiaj

cy porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w ró

nych

krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyró

niono 8 poziomów

kwalifikacji opisywanych za pomoc

efektów uczenia si

; stanowi

one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.

Polska Rama
Kwalifikacji

−

opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowane-

go rejestru kwalifikacji w Polsce.

Krajowy
System
Kwalifikacji

−

ogół rozwi

słu

żą

cych ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji

(potwierdzaniu efektów uczenia si

) oraz zapewnianiu ich jako

ci.