Instruktor fitness
(342301)
Technicy i inny
ś
redni personel
2
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. „Rozwijanie zbioru
krajowych
standardów
kompetencji
zawodowych
wymaganych
przez
pracodawców”. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1
Krajowy standard kompetencji zawodowych
Instruktor fitness (342301)
© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013
Kopiowanie i rozpowszechnianie mo
ż
e by
ć
dokonane za podaniem
ź
ródła
ISBN 978-83-7951-000-9 (cało
ść
)
ISBN 978-83-7951-112-9 (112)
Nakład 1000 egz.
Publikacja bezpłatna
Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. (22) 237-00-00, fax (22) 237-00-99
e-mail: sekretariat@crzl.gov.pl http://www.crzl.gov.pl
Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Pa
ń
stwowego Instytutu Badawczego
26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax (48) 364-47-65
e-mail: instytut@itee.radom.pl http://www.itee.radom.pl
3
Spis tre
ś
ci
1. Dane identyfikacyjne zawodu ...................................................
4
1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfika-
cjach .................................................................................
4
1.2. Notka metodologiczna i autorzy .......................................
4
2. Opis zawodu ................................................................................
6
2.1. Synteza zawodu ..............................................................
6
2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary wyst
ę
-
powania zawodu .............................................................
6
2.3.
Ś
rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz
ę
dzia
pracy, zagro
ż
enia, organizacja pracy) ............................
6
2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym prze-
ciwwskazania do wykonywania zawodu .........................
7
2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb
ę
dne do podj
ę
cia
pracy w zawodzie .............................................................
7
2.6. Mo
ż
liwo
ś
ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/wali-
dacji kompetencji .............................................................
8
2.7. Zadania zawodowe ..........................................................
8
2.8. Wykaz kompetencji zawodowych ....................................
8
2.9. Relacje mi
ę
dzy kompetencjami zawodowymi a pozio-
mem kwalifikacji w ERK/PRK ..........................................
9
3. Opis kompetencji zawodowych ................................................ 10
3.1. Przygotowywanie zaj
ęć
ruchowo-sportowych Kz1 ......... 10
3.2. Prowadzenie zaj
ęć
ruchowo-sportowych Kz2 ................ 11
3.3. Kompetencje społeczne KzS .......................................... 12
4. Profil kompetencji kluczowych ................................................. 13
5. Słownik ........................................................................................ 14
4
1. Dane identyfikacyjne zawodu
1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu
w klasyfikacjach
Według Klasyfikacji zawodów i specjalno
ś
ci na potrzeby rynku pracy (KZiS
2010):
342301 Instruktor fitness
Grupa wielka 3 – Technicy i inny
ś
redni personel (w Mi
ę
dzynarodo-
wej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 – poziom 4).
Grupa elementarna 3423 – Instruktorzy fitness i rekreacji ruchowej
(w Mi
ę
dzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 od-
powiada grupie 3423 Fitness and recreation instructors and program
leaders).
Według Polskiej Klasyfikacji Działalno
ś
ci (PKD 2007):
Sekcja R. Działalno
ść
zwi
ą
zana z kultur
ą
, rozrywk
ą
i rekreacj
ą
, Dział
93. Działalno
ść
sportowa, rozrywkowa i rekreacyjna, Grupa 93.1.
Działalno
ść
zwi
ą
zana ze sportem.
1.2. Notka metodologiczna i autorzy
Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie:
analizy
ź
ródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, mi
ę
dzynarodowe)
oraz głównie wyników bada
ń
analitycznych na 15 stanowiskach pracy
w 8 przedsi
ę
biorstwach (mikro – 1, małe – 7, w tym usługowe – 8),
przeprowadzonych w marcu i kwietniu 2013.
Zespół Ekspercki:
•
Marzena Cisło-Ku
ź
mi
ń
ska – Akademia Morska w Szczecinie,
•
Edyta Gwizdała – Klub Sportowy Dobra Marina w Szczecinie,
•
Katarzyna Walkowiak – Klub Fitness Arkand Fit w Szczecinie,
•
Korpysa Jarosław – Wy
ż
sza Szkoła Zarz
ą
dzania w Szczecinie.
Ewaluatorzy:
•
Agata Kucharska – Liceum Ogólnokształc
ą
ce w Zamo
ś
ciu,
•
Marcin Biskupski – Zachodniopomorska Agencja Rozwoju Regio-
nalnego S.A. w Szczecinie.
5
Recenzenci:
•
Andrzej Kucharski – Klub Sportowy Hetman w Zamo
ś
ciu,
•
Marek Kolbowicz – Polski Zwi
ą
zek Towarzystw Wio
ś
larskich
w Warszawie.
Komisja Bran
ż
owa (zatwierdzaj
ą
ca):
•
Magdalena Prieditis (przewodnicz
ą
ca) – Przedstawiciel IFAA Pol-
ska, Mi
ę
dzynarodowa Akademia Fitnessu i Aerobiku w Szczecinie,
•
Izabela Gmitrowicz – NSZZ Solidarno
ść
w Kamieniu Pomorskim,
•
Patrycjusz Matwiejczuk – Cech Rzemiosł Ró
ż
nych i Przedsi
ę
bior-
ców w Kamieniu Pomorskim.
Data zatwierdzenia:
•
15.10.2013 r.
6
2. Opis zawodu
2.1. Synteza zawodu
Instruktor fitness prowadzi zorganizowane zaj
ę
cia ruchowo-sportowe
przy muzyce.
2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,
obszary wyst
ę
powania zawodu
Instruktor fitness jest zawodem o charakterze usługowym. Celem
pracy instruktora jest przeprowadzenie zaj
ęć
ruchowo-sportowych przy
muzyce dla grup zorganizowanych. Instruktor fitness prowadzi zaj
ę
cia
wysiłkowe o ró
ż
nej intensywno
ś
ci, ale tak
ż
e o charakterze zabawowym
i towarzyskim. Instruktor prowadzi równie
ż
ć
wiczenia odpr
ęż
aj
ą
ce
i korekcyjne. Propaguje zdrowy tryb
ż
ycia poprzez
ć
wiczenia fizyczne,
układy chorograficzne, ta
ń
ce, zabawy, gry, itp. Przygotowuje si
ę
do
zaj
ęć
merytorycznie, opracowuje konspekt, wybiera
ć
wiczenia oraz
niezb
ę
dny do ich wykonania sprz
ę
t. Jego obowi
ą
zkiem jest przestrze-
ganie zasad bezpiecze
ń
stwa, aby zapobiega
ć
urazom i kontuzjom
ć
wi-
cz
ą
cych. Podczas zaj
ęć
instruktor obsługuje sprz
ę
t muzyczny oraz
sportowy. Instruuje tak
ż
e uczestników, jak poprawnie korzysta
ć
ze
sprz
ę
tu sportowego. Odpowiedzialny jest za przebieg zaj
ęć
, korygowa-
nie bł
ę
dów oraz nadawanie tempa wykonywanym
ć
wiczeniom, poprzez
wydawanie komend głosowych oraz inne znaki niewerbalne. Instruktor
kontroluje tak
ż
e ilo
ść
powtórze
ń
danego
ć
wiczenia. Musi prowadzi
ć
zaj
ę
cia zgodnie z zasadami obowi
ą
zuj
ą
cymi dla danej formy ruchowej.
Obserwuje grup
ę
, aby dostosowa
ć
intensywno
ść
zaj
ęć
do poziomu
zaawansowania i wieku uczestników.
2.3.
Ś
rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny
i narz
ę
dzia pracy, zagro
ż
enia, organizacja pracy)
Miejscem pracy instruktora fitness jest przestrze
ń
dostosowana pod
wzgl
ę
dem bezpiecze
ń
stwa do wykonywania zaj
ęć
ruchowo-sportowych.
Instruktor prowadzi zaj
ę
cia zarówno w pomieszczeniach zamkni
ę
tych,
na wolnym powietrzu, jak i w wodzie. S
ą
to zazwyczaj sale gimnastycz-
ne, sale fitness, siłownie i baseny, a tak
ż
e boiska,
ś
cie
ż
ki zdrowia itp.
Obiekty mog
ą
by
ć
jedno lub wielopomieszczeniowe – usytuowane na
jednej lub wielu kondygnacjach, b
ę
d
ą
ce samodzielnym pomieszcze-
niem lub te
ż
cz
ęś
ci
ą
kompleksu sportowo-rekreacyjnego. Instruktor
korzysta ze sprz
ę
tu sportowego lub rehabilitacyjnego, takiego jak: han-
7
tle, sztangi, stepy, maty, rowery, piłki i inny dowolnie wybrany sprz
ę
t,
który mo
ż
na wykorzystywa
ć
do
ć
wicze
ń
spełniaj
ą
cy normy bezpiecze
ń
-
stwa. Instruktor fitness to zawód wymagaj
ą
cy inwencji w zakresie pla-
nowania, organizowania i prowadzenia zaj
ęć
. Instruktor fitness jest
nara
ż
ony na kontuzje, urazy i przeci
ąż
enia. Intensywne wykorzystywa-
nie aparatu głosowego mo
ż
e powodowa
ć
choroby krtani i strun głoso-
wych. Instruktor ponosi odpowiedzialno
ść
za zdrowie uczestników oraz
wykorzystywany sprz
ę
t.
2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,
w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu.
Instruktor fitness musi cechowa
ć
si
ę
otwarto
ś
ci
ą
, komunikatywno-
ś
ci
ą
, łatwo
ś
ci
ą
nawi
ą
zywania kontaktów, spostrzegawczo
ś
ci
ą
i reflek-
sem. Zawód ten wymaga tak
ż
e umiej
ę
tno
ś
ci pracy w zespole oraz kie-
rowania grup
ą
ć
wicz
ą
cych. Istotna jest zdolno
ść
koncentracji i podziel-
no
ść
uwagi. Instruktora fitness powinien charakteryzowa
ć
optymizm,
zapał do pracy oraz dbało
ść
o higien
ę
osobist
ą
. Osoba wykonuj
ą
ca
zawód instruktora fitness powinna by
ć
w pełni sprawna fizycznie i mie
ć
sprawny aparat głosowy. Przeciwwskazaniem do pracy w zawodzie
instruktora fitness jest niesprawno
ść
ruchowa, zdiagnozowana dysko-
patia, choroby przewlekłe, niewydolno
ść
układu kostno-stawowego
i mi
ęś
niowego, zaburzenia równowagi oraz padaczka.
2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb
ę
dne do podj
ę
cia
pracy w zawodzie
Wykonywanie zawodu instruktora fitness wymaga posiadania wy-
kształcenia
ś
redniego ogólnego lub zawodowego o dowolnym kierunku,
po
żą
dane jest uko
ń
czenie kursu uprawniaj
ą
cego do prowadzenia zaj
ęć
fitness, przeprowadzanego przez uprawnione instytucje, zako
ń
czonego
wydaniem legitymacji instruktorskiej. Zawód ten mo
ż
na równie
ż
wyko-
nywa
ć
po uko
ń
czeniu studiów wy
ż
szych pierwszego lub drugiego stop-
nia na kierunkach zwi
ą
zanych z wychowaniem fizycznym lub wycho-
waniem zdrowotnym. Instruktor czynny zawodowo powinien bra
ć
udział
w szkoleniach organizowanych przez zakład pracy, kursach prowadzo-
nych przez jednostki szkoleniowe oraz doskonali
ć
kompetencje i samo-
dzielnie rozwija
ć
swoj
ą
sprawno
ść
fizyczn
ą
.
8
2.6. Mo
ż
liwo
ś
ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/
/walidacji kompetencji.
Uprawnienia instruktora fitness potwierdzane s
ą
certyfikatami umo
ż
li-
wiaj
ą
cymi prowadzenie konkretnych zaj
ęć
, np.: zaj
ę
cia na rowerach sta-
cjonarnych lub zaj
ę
cia w wodzie. Podstawowy kurs instruktora fitness
uprawnia tylko do prowadzenia zaj
ęć
obj
ę
tych programem tego konkret-
nego kursu. W celu zdobycia kwalifikacji do prowadzenia innych form
ruchowych nale
ż
y uko
ń
czy
ć
kolejne szkolenia (zaj
ę
cia na stepie, zaj
ę
cia
z piłkami itd.). Instruktor fitness posiadaj
ą
cy do
ś
wiadczenie w prowadze-
niu zaj
ęć
ruchowo-sportowych mo
ż
e zało
ż
y
ć
własn
ą
firm
ę
prowadz
ą
c
ą
zaj
ę
cia lub
ś
wiadczy
ć
usługi jako trener personalny. Istnieje równie
ż
mo
ż
liwo
ść
uko
ń
czenia kursu instruktorskiego, który umo
ż
liwia prowa-
dzenie szkole
ń
dla kandydatów na instruktorów fitness. Posiadaj
ą
c kom-
petencje w zawodzie instruktora fitness mo
ż
na pracowa
ć
w zawodach:
342304 Instruktor odnowy biologicznej; 342305 Instruktor rekreacji ru-
chowej; 342310 Pracownik do spraw kultury fizycznej i sportu.
2.7. Zadania zawodowe
Z1. Przygotowywanie merytoryczne zaj
ęć
(niezb
ę
dne kompetencje:
Kz1, KzS).
Z2. Przygotowywanie przyrz
ą
dów niezb
ę
dnych do przeprowadzenia
zaj
ęć
(niezb
ę
dne kompetencje: Kz1, KzS).
Z3. Realizowanie zaj
ęć
ruchowo-sportowych zgodnie z opracowanym
konspektem (niezb
ę
dne kompetencje: Kz2, KzS).
Z4. Korygowanie bł
ę
dów popełnianych przez uczestników podczas
wykonywania
ć
wicze
ń
(niezb
ę
dne kompetencje: Kz2, KzS).
Z5. Organizowanie stanowiska pracy, w tym przestrzeganie zasad
BHP, ergonomii i ochrony ppo
ż
. (niezb
ę
dne kompetencje: Kz1, Kz2,
KzS).
2.8. Wykaz kompetencji zawodowych
Kz1 – Przygotowywanie zaj
ęć
ruchowo-sportowych (potrzebne do wy-
konywania zada
ń
: Z1, Z2, Z5).
Kz2 – Prowadzenie zaj
ęć
ruchowo-sportowych: Z3, Z4, Z5).
KzS – Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zada
ń
:
Z1÷Z5).
9
2.9. Relacje mi
ę
dzy kompetencjami zawodowymi
a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK
Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zada
ń
w za-
wodzie sugeruje si
ę
przyporz
ą
dkowa
ć
do kwalifikacji na poziomie 4
wła
ś
ciwym dla wykształcenia
ś
redniego w Europejskiej i Polskiej Ramie
Kwalifikacji. Poziom ten jest uzasadniony miejscem usytuowania zawo-
du w Klasyfikacji zawodów i specjalno
ś
ci (grupa wielka 3 i jej odpo-
wiednik w ISCED 2011).
Osoba wykonuj
ą
ca zawód instruktora fitness:
1) w zakresie wiedzy: zna i rozumie poszerzony zbiór faktów, zasad,
procesów i umiarkowanie zło
ż
onych poj
ęć
i teorii oraz zale
ż
no
ś
ci
mi
ę
dzy nimi w zawodzie instruktora fitness, a tak
ż
e posiada rozsze-
rzon
ą
wiedz
ę
w zakresie prowadzonej działalno
ś
ci w bran
ż
y spor-
towo-rekreacyjnej;
2) w zakresie umiej
ę
tno
ś
ci: potrafi rozwi
ą
zywa
ć
niezbyt proste proble-
my poprzez wybieranie metod, narz
ę
dzi, materiałów i informacji do-
tycz
ą
cych realizacji zada
ń
ruchowo-sportowych; potrafi wykonywa
ć
niezbyt zło
ż
one zadania w cz
ęś
ci bez instrukcji, cz
ę
sto w zmiennych
warunkach; potrafi uczy
ć
si
ę
samodzielnie w zorganizowanej formie;
odbiera
ć
zło
ż
one wypowiedzi dotycz
ą
ce szerokiego zakresu zagad-
nie
ń
ruchowo-sportowych; odbiera
ć
zło
ż
one i tworzy
ć
niezbyt zło
ż
o-
ne wypowiedzi, odbiera
ć
i formułowa
ć
proste wypowiedzi w j
ę
zyku
obcym.
10
3. Opis kompetencji zawodowych
Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefinio-
wanych w badaniach na stanowiskach pracy.
Wykonanie zada
ń
zawodowych Z1, Z2, Z5 wymaga posiadania kom-
petencji zawodowej Kz1.
3.1. Przygotowywanie zaj
ęć
ruchowo-sportowych Kz1
Wiedza – zna i rozumie poszerzony
zbiór podstawowych faktów, umiar-
kowanie zło
ż
onych poj
ęć
i teorii
oraz zale
ż
no
ś
ci zwi
ą
zanych z przy-
gotowaniem zaj
ęć
ruchowo-sporto-
wych, w szczególno
ś
ci zna:
−
zasady i przepisy BHP, ochro-
ny ppo
ż
. ergonomii w zakresie
przygotowywania zaj
ęć
rucho-
wo-sportowych;
−
zasady sanitarno-higieniczne;
−
zasady tworzenia konspektów;
−
zasady
tworzenia
układów
i programów
ć
wicze
ń
;
−
zasady komunikacji z klientem;
−
podstawy anatomii i fizjologii
człowieka;
−
metody i techniki treningowe;
−
zasady korzystania z przyrz
ą
-
dów do
ć
wicze
ń
w centrum fit-
ness;
−
zasady działania przyrz
ą
dów
do
ć
wicze
ń
.
Umiej
ę
tno
ś
ci – potrafi wykony-
wa
ć
niezbyt zło
ż
one zadania
zwi
ą
zane z przygotowaniem zaj
ęć
ruchowo-sportowych, w szczegól-
no
ś
ci potrafi:
−
przestrzega
ć
zasad i przepisów
BHP, ochrony ppo
ż
. i ergonomii
w zakresie przygotowywania za-
j
ęć
ruchowo-sportowych;
−
stosowa
ć
zasady sanitarno-
-higieniczne;
−
kontrolowa
ć
stan techniczny
i jako
ść
sprz
ę
tu do zaj
ęć
(ste-
py, hantle, maty, piłki);
−
dobiera
ć
czas
prowadzenia
zaj
ęć
(pora dnia, długo
ść
trwa-
nia zaj
ęć
, reakcja na stan psy-
chofizyczny
ć
wicz
ą
cych);
−
dobiera
ć
program zaj
ęć
do mo
ż
-
liwo
ś
ci motorycznych, kondycji,
wieku uczestników;
−
planowa
ć
układy i programy
ć
wicze
ń
.
11
Wykonanie zada
ń
zawodowych Z3, Z4, Z5 wymaga posiadania kom-
petencji zawodowej Kz2.
3.2. Prowadzenie zaj
ęć
ruchowo-sportowych Kz2
Wiedza – zna i rozumie poszerzony
zbiór podstawowych faktów, umiar-
kowanie zło
ż
onych poj
ęć
i teorii
oraz zale
ż
no
ś
ci zwi
ą
zanych z pro-
wadzeniem zaj
ęć
ruchowo-sporto-
wych, w szczególno
ś
ci zna:
−
zasady i przepisy BHP, ochro-
ny ppo
ż
. i ergonomii w zakre-
sie prowadzenia zaj
ęć
fitness;
−
zasady sanitarno-higieniczne;
−
zasady przeprowadzania i orga-
nizacji zaj
ęć
;
−
metody instrukta
ż
u;
−
formy wykonywania
ć
wicze
ń
;
−
zasady zdrowego, aktywnego
stylu
ż
ycia;
−
zasady
udzielania
pomocy
przedmedycznej i procedury po-
st
ę
powania w przypadku wyst
ą
-
pienia urazów i kontuzji.
Umiej
ę
tno
ś
ci – potrafi wykony-
wa
ć
niezbyt zło
ż
one zadania
zwi
ą
zane z prowadzeniem zaj
ęć
ruchowo-sportowych, w szczegól-
no
ś
ci potrafi:
−
przestrzega
ć
zasad i przepi-
sów BHP, ochrony ppo
ż
. i er-
gonomii w zakresie prowadze-
nia zaj
ęć
fitness;
−
stosowa
ć
zasady sanitarno-hi-
gieniczne;
−
prowadzi
ć
zaj
ę
cia
zgodnie
z przyj
ę
tymi zasadami dla da-
nego rodzaju zaj
ęć
;
−
dopasowywa
ć
charakter zaj
ęć
do ich specyfiki i mo
ż
liwo
ś
ci
grupy;
−
dba
ć
o bezpiecze
ń
stwo i zapo-
biega
ć
urazom;
−
prezentowa
ć
i obja
ś
nia
ć
wła-
ś
ciwe wykonywanie
ć
wicze
ń
i kontrolowa
ć
ich poprawno
ść
;
−
korygowa
ć
bł
ę
dy podczas wy-
konywanych
ć
wicze
ń
;
−
korzysta
ć
ze sprz
ę
tu sporto-
wego zgodnie z jego przezna-
czeniem;
−
propagowa
ć
zdrow
ą
diet
ę
i regu-
larn
ą
aktywno
ść
sportow
ą
;
−
udziela
ć
pomocy przedmedycz-
nej w przypadku wyst
ą
pienia
urazu lub kontuzji podczas za-
j
ęć
;
−
stosowa
ć
procedury post
ę
po-
wania w przypadku wyst
ą
pienia
urazów i kontuzji podczas zaj
ęć
.
12
Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zada
ń
zawodowych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS.
3.3. Kompetencje społeczne KzS:
−
ponosi odpowiedzialno
ść
za realizacj
ę
zaj
ęć
ruchowo-sportowych,
−
działa samodzielnie i współdziała w zorganizowanych warunkach
obiektu sportowego,
−
dostosowuje zachowanie do zmiennych okoliczno
ś
ci pracy w obiek-
cie sportowym,
−
ocenia swoje działania i działania wykonywane w ramach współ-
działania zespołowego i ponosi odpowiedzialno
ść
za ich skutki.
13
4. Profil kompetencji kluczowych
Ocen
ę
wa
ż
no
ś
ci kompetencji kluczowych dla zawodu instruktora fit-
ness przedstawia rys. 1.
Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu
stosowanego w Mi
ę
dzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Dorosłych
− projekt PIAAC (OECD).
1
2
3
4
5
Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu
Umiejętności matematyczne
Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania
Sprawność motoryczna
Planowanie i organizowanie pracy
Wywieranie wpływu/przywództwo
Komunikacja ustna
Współpraca w zespole
Rozwiązywanie problemów
Serie1
Zbędne
Mało ważne
Ważne
Istotne
Bardzo ważne
Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 342301 Instruktor fitness
14
5. Słownik
Zawód
−
zbiór zada
ń
(zespół czynno
ś
ci) wyodr
ę
bnionych w wyniku społecz-
nego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami
przez poszczególne osoby i wymagaj
ą
cych odpowiednich kwalifikacji
i kompetencji (wiedzy, umiej
ę
tno
ś
ci oraz kompetencji społecznych)
zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu
stanowi
ź
ródło dochodów.
Specjalno
ść
−
jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera cz
ęść
czynno
ś
ci o podobnym charakterze (zwi
ą
zanych z wykonywan
ą
funkcj
ą
lub przedmiotem pracy) wymagaj
ą
cych pogł
ę
bionej lub do-
datkowej wiedzy i umiej
ę
tno
ś
ci zdobytych w wyniku dodatkowego
szkolenia lub praktyki.
Zadanie
zawodowe
−
logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyra
ź
nie okre-
ś
lonym pocz
ą
tku i ko
ń
cu, wyodr
ę
bniony ze wzgl
ę
du na rodzaj lub
sposób wykonywania czynno
ś
ci zawodowych powi
ą
zanych jednym
celem, ko
ń
cz
ą
cy si
ę
produktem, usług
ą
lub decyzj
ą
.
Kompetencje
zawodowe
−
wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykona
ć
, odpowied-
nio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane s
ą
trzema zbiorami: wie-
dzy, umiej
ę
tno
ś
ci oraz kompetencji społecznych.
Wiedza
−
zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie
uczenia si
ę
, odnosz
ą
cych si
ę
do dziedziny uczenia si
ę
lub działalno-
ś
ci zawodowej.
Umiej
ę
tno
ś
ci
−
zdolno
ść
wykonywania zada
ń
i rozwi
ą
zywania problemów wła
ś
ci-
wych dla dziedziny uczenia si
ę
lub działalno
ś
ci zawodowej.
Kompetencje
społeczne
−
zdolno
ść
autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w
ż
yciu
zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju,
z uwzgl
ę
dnieniem kontekstu etycznego.
Kompetencje
kluczowe
−
wiedza, umiej
ę
tno
ś
ci i postawy odpowiednie do sytuacji, niezb
ę
dne
do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem,
integracji społecznej i zatrudnienia.
Standard
kompetencji
zawodowych
−
norma opisuj
ą
ca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania
zada
ń
zawodowych wchodz
ą
cych w skład zawodu, akceptowana
przez przedstawicieli organizacji zawodowych i bran
ż
owych, praco-
dawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.
Kwalifikacja
−
zestaw efektów uczenia si
ę
(zasób wiedzy, umiej
ę
tno
ś
ci oraz kompe-
tencji społecznych), których osi
ą
gni
ę
cie zostało formalnie potwier-
dzone przez uprawnion
ą
instytucj
ę
.
Europejska
Rama
Kwalifikacji
−
przyj
ę
ta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji,
umo
ż
liwiaj
ą
cy porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w ró
ż
nych
krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyró
ż
niono 8 poziomów
kwalifikacji opisywanych za pomoc
ą
efektów uczenia si
ę
; stanowi
ą
one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.
Polska Rama
Kwalifikacji
−
opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowane-
go rejestru kwalifikacji w Polsce.
Krajowy
System
Kwalifikacji
−
ogół rozwi
ą
za
ń
słu
żą
cych ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji
(potwierdzaniu efektów uczenia si
ę
) oraz zapewnianiu ich jako
ś
ci.