background image

piegus© 

Page 1 of 2 

Prelekcja 7 
Organizm żywy jako układ regulacji 

1.  Człowiek jest ultrastabilnym układem regulacji 
2.  Układy stabilne działają w oparciu o sprzężenie zwrotne ujemne 
3.  Mechanizmy homeostazy: 

 

sprzężenie zwrotne ujemne – jeżeli parametr jest w normie, organizm nie 
podejmuje żadnych działań; jeżeli parametr się zmieni, receptory informują o tym 
organizm, komparator porównuje sygnał wejścia z normą i on decyduje o włączeniu 
regulatorów obniżających lub zwiększających parametr, np.: 

 

utrzymywanie prawidłowego pH krwi → 7,35-7,45 

= −log [

> 7,45 → alkaloza (zasadowica) 
< 7,35 → acydoza (kwasica) 

  przy pH krwi poniżej 6,9 lub powyżej7,9 następuje śmierć organizmu 
  układy buforujące są odpowiedzialne za utrzymanie stałości pH; we 

krwi bufory: wodorowęglanowy, hemoglobina, albuminy osocza, 
kwas fosforanowy (w przestrzeniach międzykomórkowych) 

  acydoza 

o

 

nadmiar CO

2

, niedobór HCO

3

-

 

o

 

nadmiar jonów H

+

 lub upośledzone ich wydalanie 

o

 

metabolizm tkankowy, wysiłek fizyczny, ketoza w przebiegu 
cukrzycy → wytwarzanie kwsau 

o

 

niedotlenienie (zapalenie, rozedma płuc, utrudnione 
usuwanie dwutlenku węgla) 

  alkaloza 

o

 

nadmiar HCO

3

-

, niedobór CO

2

 

o

 

hyperwentylacja może obniżyć zawartość dwutlenku węgla 

o

 

wymioty – usuwanie kwasu żołądkowego i wzrost 
zawartości wodorowęglanów 

o

 

występuje rzadziej niż acydoza 

  płuca i nerki wspólnie pracują na regulację pH 
  w procesach metabolicznych organizm wytwarza 14 moli CO

2

 

  prawie cały dwutlenek węgla usuwany przez płuca 
  obnizenie pH krwi stymuluje oddychanie (usuwanie CO

2

podwyższenie pH krwi – zmniejszenie wentylacji płuc 

  obniżenie [HCO

3

-

] w osoczu powoduje usuwanie H

+

 w moczu w 

postaci H

+

, NH

4

+

, H

2

PO

4

 

  jony HCO

3

-

 mogą być resorbowane, wytwarzane i usuwane w 

nerkach 

 

stałość poziomu glukozy we krwi 

  optymalne stężenie 65-99 mg/dl 
  na czczo: 

60-99 mg/dl – prawidłowa glikemia 
100-125 mg/dl – nieprawidłowa glikemia 
126-więcej mg/dl – cukrzyca (diabetes) 

  doustny test tolerancji glukozy (obciążenie 75 g): 

139-mniej mg/dl – prawidłowa glikemia 
140-199 mg/dl – nieprawidłowa tolerancja glukozy 
200-więcej mg/dl - cukrzyca 

  testy wykonuje się w 2 powtórzeniach 

 

background image

piegus© 

Page 2 of 2 

 

ocena sprawności stabilnego układu regulacji 

  testy czynnościowe obciążeniowe 
  określenie szybkości działania układu regulującego 
  określenie najwiekszego odchylenia wielkości regulowanej od 

nowego poziomu równowagi 

  zbadanie czasu powrotu wielkości regulowanej do normy po 

wytrąceniu ze stanu równowagi 

 

testy wysiłkowe 

  statyczne – dokonywane na pacjencie nie poddanemu wysiłkowi 
  dynamiczne bez określenia maksymalnego zużycia tlenu (próba 

Ruffiera, Mastera) 

  dynamiczne z zastosowaniem bezpośrednich i pośrednich metod 

oznaczania maksymalnego zużycia tlenu 

o

 

podczas wysiłku pojawia się wzrost tętna, ciśnienia 
skurczowego, wytwarzanie kwasu mlekowego 

 

sprzężenie zwrotne dodatnie 

 

to inaczej „układ dążnościowy” 

 

przykłady fizjologiczne: trawienie, poród, krzepnięcie krwi, wzmocnienie 
pobudzenia w neuronach 

 

przykłady patologiczne: alkoholizm, choroby inne 

4.  Komórka Traubego 

 

chemiczna struktura błony półprzepuszczalnej imitującej organizm żywy 

 

układ regulacji z dodatnim sprzężeniem zwrotnym 

 

wrzucamy do roztworu CuSO

4

 kryształek żelazocyjanku potasu, który zaczyna 

pęcznieć 

 

po przewyższeniu ciśnienia wewnątrz układ rozpada się