Logistyka - nauka

Logistyka 6/2013

49

Anna Borucka

1

Profesjonalizacja Sił Zbrojnych zapoczątkowała

wiele zmian w resorcie obrony narodowej – również
w logistyce, która obecnie podlega gruntownemu prze-
budowaniu. Powstały nowe struktury - w tym Woj-
skowe Oddziały Gospodarcze, które przejęły ciężar
zadań związanych z zarządzaniem zasobami. Takie
zmiany sprawiły, że zaopatrzeniem dla kilkudziesięciu
jednostek zajmuje się jedna instytucja. Spowodowało
to konieczność wprowadzenia nowoczesnych syste-
mów informatycznych, które sprostają przedsięwzię-
ciom realizowanym na taką skalę. Takim właśnie roz-
wiązaniem jest przedstawiony w artykule Zintegrowa-
ny Wieloszczeblowy System Informatyczny Resortu
Obrony Narodowej (ZWSI RON). Jest to scentralizo-
wany, zintegrowany, i zunifikowany system informa-
tyczny, wspomagający zarządzanie logistyką, finansa-
mi i kadrami, umożliwiający funkcjonowanie logistyki
w środowisku sieciocentrycznym. Jego wprowadzenie
ma zagwarantować standaryzację działania oraz wy-
mianę i integrację danych pomiędzy wszystkimi jed-
nostkami.

Artykuł prezentuje genezę Zintegrowanego Wie-

loszczeblowego Systemu Informatycznego Resortu
Obrony Narodowej. Charakteryzuje proces jego wdra-
żania, ze szczególnym uwzględnieniem procesu szko-
lenia. Ponadto definiuje warunki funkcjonalno – orga-
nizacyjne implementacji ZWSI RON. Przedstawia
również charakterystykę Jednolitego Indeksu Materia-
łowego (JIM) - efektywnego systemu identyfikacji
zasobów stworzonego na potrzeby ewidencji ilościowo
– jakościowo - wartościowej. Na zakończenie został
podsumowany aktualny stan wdrożenia ZWSI RON
w jednostkach budżetowych.

1

kpt. mgr inż. Anna Borucka, Wojskowa Akademia Tech-

niczna

Powstanie

i

zadania

Departamentu

Informatyki i Telekomunikacji

Przeprowadzona na przełomie lat 2006 i 2007

reorganizacja struktur funkcjonalno – zadaniowych
w resorcie obrony narodowej, spowodowała zmiany
w strukturach informatycznych. W ich wyniku, zli-
kwidowane

zostały

komórki

informatyczne

w jednostkach organizacyjnych MON, odpowiadające
za wsparcie systemów informatycznych, eksploatowa-
nych w poszczególnych pionach funkcjonalnych ON.
W zastępstwie, 1 stycznia 2007 r., powstał Departa-
ment Informatyki i Telekomunikacji (DIiT), podlegają-
cy pod Urząd Ministra Obrony Narodowej. Do zasad-
niczych zadań Departamentu należy określanie stan-
dardów technologicznych dla systemów teleinforma-
tycznych (informatycznych i telekomunikacyjnych)
w resorcie obrony narodowej. Ponadto zajmuje się
opracowaniem i wdrażaniem aktów normatywnych,
a także dokumentów regulujących procesy projekto-
wania,

wdrażania, funkcjonowania,

użytkowania

i utrzymania systemów teleinformatycznych. Jest rów-
nież odpowiedzialny za planowanie i funkcjonowanie
podsystemów funkcjonalnych na potrzeby finansów,
logistyki i kadr w resorcie. Pełni ponadto funkcję ge-
stora sprzętu informatyki i oprogramowania - odpo-
wiada za

2

:

− wytyczanie technologicznych kierunków roz-

woju systemów teleinformatycznych w resor-
cie;

− realizację przedsięwzięć związanych z osiąga-

niem interoperatywności technicznej i techno-
logicznej, ochrony kryptograficznej i bezpie-
czeństwa teleinformatycznego w układzie na-
rodowym, sojuszniczym i koalicyjnym w za-
kresie systemów teleinformatycznych będą-
cych w obszarze odpowiedzialności departa-
mentu;

2

http://www.diit.wp.mil.pl/pl/2.html

Wstęp

Zintegrowany wieloszczeblowy system informatyczny resortu

Obrony arodowej jako kluczowy element strategii

informatyzacji w Siłach Zbrojnych

Logistyka 6/2013

50

Logistyka - nauka

− koordynowanie i nadzorowanie przedsięwzięć

związanych

z

projektowaniem,

budową

i wdrażaniem systemów teleinformatycznych
oraz technik symulacyjnych na potrzeby resor-
tu;

− sprawowanie nadzoru i kontroli nad funkcjo-

nowaniem

systemów

teleinformatycznych

w resorcie oraz kierowanie działalnością ad-
ministratorów systemów teleinformatycznych
będących w obszarze odpowiedzialności De-
partamentu;

− organizowanie i koordynowanie procesu pro-

jektowania i utrzymania baz danych na potrze-
by resortu;

− planowanie, kształtowanie i koordynowanie

procesu szkolenia, w tym specjalistycznego
szkolenia doskonalącego w zakresie informa-
tyki;

− współpracę z organami administracji publicz-

nej i operatorami telekomunikacyjnymi w za-
kresie opracowywania i realizacji strategii in-
formatyzacji państwa oraz wykorzystania po-
tencjału telekomunikacyjnego kraju na potrze-
by obronności państwa w ramach potrzeb
określonych przez Sztab Generalny WP;

− kierowanie i nadzór nad realizacją strategii in-

formatyzacji resortu;

− pełnienie funkcji organizatora systemów in-

formatycznych oraz opracowywanie koncepcji
ich rozwoju, a także koordynowanie oraz ini-
cjowanie

prac

naukowo

-

badawczych

i rozwojowo - wdrożeniowych w tym zakresie;

− zapewnienie obsługi teleinformatycznej Mini-

sterstwa z wyłączeniem treningów i ćwiczeń
organizowanych przez komórki organizacyjne
tworzące Sztab Generalny WP.

Podstawą zmian w dziedzinie informatyki była

opracowana

przez

Departament

Informatyki

i Telekomunikacji „Strategia informatyzacji oraz roz-
woju systemów informatycznych i telekomunikacyj-
nych resortu obrony narodowej na lata 2008 – 2012”
oraz „Plan informatyzacji oraz rozwoju systemów in-
formatycznych i telekomunikacyjnych resortu obrony
narodowej w latach 2009 – 2018”. Dokumenty te są
koncepcją rozwoju systemu informatyki i telekomuni-
kacji i głównych jego kierunków. Wśród wszystkich
ujętych w programie projektów widnieje również –
wskazany jako priorytetowy – program pt. „Zintegro-
wany Wieloszczeblowy System Informatyczny RON”.

Celem tego projektu jest budowa i wdrożenie scentrali-
zowanego, zintegrowanego, i zunifikowanego systemu
informatycznego, wspomagającego zarządzanie logi-
styką, finansami i kadrami. Jego wprowadzenie ma
zagwarantować standaryzację działania oraz wymianę
i integrację danych pomiędzy wszystkimi jednostkami.
Zasadność wdrożenia takiego programu potwierdziły
przeprowadzone w 2006 r. przez DIiT badania, obej-
mujące

między

innymi

zebranie

informacji

o istniejących wówczas w resorcie obrony narodowej
systemach informatycznych. Okazało się, że w całym
resorcie, funkcjonuje 218 systemów - programów in-
formatycznych, z czego 30 to programy działające
w zakresie zabezpieczenia logistycznego. Wprowadze-
nie więc nowego, zintegrowanego systemu, który za-
stąpiłby dotychczas eksploatowane, było jak najbar-
dziej konieczne. Aby jednak było to możliwe
w pierwszej kolejności należało uporządkować chaos
istniejący w dziedzinie identyfikacji wyrobów. W tym
celu powstała koncepcja Jednolitego Indeksu Materia-
łowego (JIM) - efektywnego systemu identyfikacji
zasobów na potrzeby ewidencji ilościowo-jakościowo-
wartościowej. Prace nad nią trwały już tak naprawdę
wcześniej. Pierwsze kroki jakie zostały podjęte w celu
realizacji wprowadzenia i użytkowania Jednolitego
Indeksu Materiałowego w komórkach i jednostkach
organizacyjnych resortu obrony narodowej opierają się
na następujących dokumentach:

− decyzja Nr 255/MON Ministra Obrony Naro-

dowej z dnia 10 września 2003 roku w sprawie
wdrażania i użytkowania Jednolitego Indeksu
Materiałowego w resorcie obrony narodowej

3

;

− rozkaz nr 459/Log./P4 Szefa Sztabu General-

nego WP z dnia 19 sierpnia 2004 roku w spra-
wie zasad i trybu wdrażania Jednolitego Indek-
su Materiałowego w komórkach i jednostkach
organizacyjnych resortu obrony narodowej.

Były one podstawą do uruchomienia szczegóło-

wych przedsięwzięć organizacyjno – etatowych, nor-
matywnych i funkcjonalno – zadaniowych, niezbęd-
nych do wprowadzenia, użytkowania i utrzymania JIM.

3

Decyzja Nr 255/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia

10 września 2003 r. w sprawie wdrażania i użytkowania
Jednolitego Indeksu Materiałowego w resorcie obrony naro-
dowej Dz. Urz. MON Nr 14 poz. 160 z dnia 24 września
2003 r.

Logistyka - nauka

Logistyka 6/2013

51

Model jednolitego indeksu materiałowego

Najważniejszym elementem tworzenia systemu

Jednolitego Indeksu Materiałowego są procedury iden-
tyfikacyjne. Ich celem jest zastosowanie takiej liczby
danych, określających indywidualne cechy wyrobu,
które będą wystarczające do jego opisu i jednoznacznie
zapewnią wykluczenie powtarzalności (dublowania)
utrzymywanych w bazie SI JIM pozycji indeksowych.
W praktyce polega to na ustaleniu cech wyrobów, nie-
zbędnych do wypełnienia wniosku zgłoszeniowego
o nadanie JIM. Są to przede wszystkim

4

:

− nazwa wyrobu (nazwa własna wyrobu),
− pełna nazwa wyrobu oraz innych cech, np.

producentów, dostawców, itp.,

− podstawowa jednostka miary,
− klasyfikator partii,
− klasyfikator hierarchiczny,
− parametr wyrobu odwołujących się do właści-

wości technicznych i funkcjonalnych,

− referencje do innych systemów indeksacyjnych

(dotychczasowego indeksu – jeżeli istnieje),

− kod CPV.

W strukturze JIM przyjęto system grupowania

nomenklatur wyrobów wg grup i klas, zgodnie
z ustaleniami zawartymi w rozporządzeniu Rady Mini-
strów z dnia 29 stycznia 1999 r. w sprawie Klasyfikacji
Wyrobów Obronnych (KWO)

5

.

Jednolity Indeks Materiałowy jest trzynastozna-

kowym ciągiem znaków alfanumerycznych, pozwala-
jący w sposób jednoznaczny zidentyfikować dany wy-
rób (Rys. 1.).

W celu zapewnienia jednoznaczności oraz wy-

kluczenia powtarzalności wprowadzanych i utrzymy-
wanych w bazie danych pozycji indeksowych, JIM
zawiera identyfikacyjne pola opisu, określające pod-

4

Informacje wewnętrzne Wojskowego Centrum Normaliza-

cji, Jakości i Kodyfikacji (WCNJiK)

5

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 1999 r.

w sprawie Klasyfikacji Wyrobów Obronnych (KWO), Dz.U.
z 1999 r. nr 26 poz. 231.

stawowe cechy charakterystyki wyrobu, pozwalające
na odróżnienie go od każdego innego zasobu. Przyjęta
struktura

Jednolitego

Indeksu

Materiałowego

dla pojedynczego wyrobu jest zgodna ze strukturą sto-
sowanego w Sojuszu, Natowskiego Numeru Magazy-
nowego (NSN - NATO stock number). Dla odróżnienia
JIM od kodu NSN wpisano w kolejnych polach (5 i 6)
oznaczenie literowe PL. Ostatnie siedem cyfr stanowi
niepowtarzalny numer ewidencyjny, automatycznie
nadawany przez system informatyczny, w procesie
rejestracji wniosku indeksacyjnego.

Rozkazem nr 253/Log./P4 z dnia 14 marca 2006

r. w sprawie wdrożenia do eksploatacji użytkowej sys-
temu informatycznego JIM rozpoczęto, z dniem 1 lipca
2006 r., jego eksploatację użytkową. Proces wdrażania
JIM miał zakończyć się 30 października 2007 r., jed-
nak wiele okoliczności wpłynęło na to, że nie został on
sfinalizowany. Kolejne rozkazy i decyzje miały na celu
intensyfikację tego procesu. Była to decyzja nr
69/MON Ministra Obrony Narodowej

6

, którą powoła-

no Zespół Wdrażający Jednolity Indeks Materiałowy,
mający spełniać funkcje organu opiniodawczego i do-
radczego w zakresie oceny stanu wdrażania JIM, nad-
zorowania eksploatacji użytkowej, weryfikacji założeń
analitycznoprojektowych, opiniowania oraz meryto-
rycznego nadzoru nad integracją SI JIM z systemami
informatycznymi, wspomagającymi zarządzanie zaso-
bami resortu obrony narodowej. Ponadto Szef Sztabu
Generalnego wydał rozkaz

7

określający szczegółowy

zakres zadań dla komórek i jednostek organizacyjnych,
w tym także gestorów – uczestniczących w procesie
tworzenia, kierowania, nadzorowania i funkcjonowania
systemu informatycznego Jednolitego Indeksu Materia-
łowego (SI JIM). Natomiast w wytycznych Szefa In-
spektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych z dnia 10 grudnia
2008 r. w sprawie wdrażania Jednolitego Indeksu Ma-
teriałowego, określono terminy i zadania dla właści-
wych osób funkcyjnych w zakresie wprowadzania
indeksów materiałowych oraz stosowania ich w infor-
matycznych systemach ewidencyjno-sprawozdawczych
rejonowych organów zaopatrywania – od szczebla
oddziału gospodarczego.

6

Decyzja Nr 69/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia

19 lutego 2007 r., w sprawie wdrażania i użytkowania Jed-
nolitego Indeksu Materiałowego, Dz. Urz. MON nr 26, poz.
231z dnia 12 marca 2007 r.

7

Rozkaz Nr 681/Log./P4 szefa Sztabu Generalnego WP z

dnia 27 czerwca 2007 r. w sprawie zasad i trybu wdrażania
Jednolitego Indeksu Materiałowego w komórkach i jednost-
kach organizacyjnych resortu obrony narodowej.

Rys. 1. Struktura Jednolitego Indeksu Materiałowego.
Źródło: Materiały wewnętrzne WCNJiK.

Logistyka 6/2013

52

Logistyka - nauka

Pomimo tych zabiegów proces wdrażania JIM

znacznie się wydłużył. Kluczową tego przyczyną były
problemy z infrastrukturą teleinformatyczną – niewy-
starczająca baza sprzętu komputerowego i ograniczony
dostęp do sieci MIL – WAN, wynikający z przedłuża-
jącego się okresu jej rozbudowy i certyfikacji. Brako-
wało także wymaganej struktury komórek indeksacyj-
nych w skali resortu obrony narodowej. Wiele proble-
mów pojawiło się również podczas przejmowania mie-
nia przez Wojskowe Oddziały Gospodarcze z jedno-
stek. Okazywało się, że oprócz braków w przeindek-
sowaniu mienia, zdarzają się pozycje źle przeindekso-
wane, co znacznie wydłużało cały proces. Stan taki
wpłynął bardzo niekorzystnie na proces wdrażania
ZWSI RON, niemniej jednak osiągniecie zadowalają-
cego pułapu przeindeksowania mienia w niektórych
oddziałach gospodarczych umożliwiło jego realizację.
Decyzja

8

dopuszczająca system ZWSI RON do eksplo-

atacji i tym samym rozpoczynająca proces wdrażania
go w jednostkach i instytucjach wojskowych weszła
w życie z dniem 1 stycznia 2012 r.

Projekt Zintegrowanego Wieloszczeblo-
wego Systemu Informatycznego Resortu
Obrony arodowej – ZWSI RO

ZWSI RON działa w środowisku SAP ERP 6.0,

na bazie którego został zaimplementowany. Za jego
wdrożeniem przemawia przede wszystkim możliwość
zagregowania wszystkich danych o posiadanych zaso-
bach

na

różnych

szczeblach

organizacyjnych

i związana z nią integracja niezależnych ewidencji
zasobów rzeczowych i usług. W celu usprawnienia
procesu wdrażania ZWSI RON Departament Informa-
tyki i Telekomunikacji opracował „Metodykę wdraża-
nia, utrzymania i rozwoju ZWSI RON wspomagające-
go zarządzanie zasobami finansowymi, rzeczowymi
i usługami w Wojskowym Oddziale Gospodarczym
i innej jednostce będącej dysponentem III stopnia".
Dokument ten zawiera szczegółowy opis procesów
realizowanych podczas wdrażania systemu, oraz okre-
śla role i odpowiedzialność za ich przebieg poszcze-
gólnych instytucji. Definiuje również warunki funkcjo-
nalno – organizacyjne wdrożenia ZWSI RON, wśród
których wymienia przede wszystkim:

8

Decyzja Nr 8/MON z dnia 20 stycznia 2012 r. w sprawie

dopuszczenia do eksploatacji Zintegrowanego Wieloszcze-
blowego Systemu Informatycznego Resortu Obrony Naro-
dowej (ZWSI RON) w jednostkach budżetowych resortu
obrony narodowej.

− zakończenie procesu formowania WOG (jed-

nostki pełniącej funkcję WOG) i utworzenie
w nich komórki zabezpieczenia teleinforma-
tycznego;

− zaopatrzenie w odpowiednio skonfigurowaną

infrastrukturę informatyczną;

− ujednolicenie i zatwierdzenie modelu procesów

zachodzących w WOG (jednostkach pełnią-
cych funkcję WOG i innych jednostkach będą-
cych dysponentami środków budżetu państwa
III stopnia);

− zaimplementowanie w ZWSI RON ujednolico-

nych procesów gospodarczych zachodzących
w WOG (jednostkach pełniących funkcję
WOG i innych jednostkach będących dyspo-
nentami środków budżetu państwa III stopnia);

− opracowanie i zatwierdzenie zasad prowadze-

nia rachunkowości (z uwzględnieniem prowa-
dzenia ewidencji, rejestracji zdarzeń, sprawoz-
dawczości);

− przygotowanie i skonfigurowanie serwera

ZWSI RON;

− opracowanie i zatwierdzenie dokumentacji do-

tyczącej funkcjonowania ZWSI RON.

Proces wdrażania ZWSI RO

Wdrożenie ZWSI RON umożliwia organizację

procesów łańcucha dostaw w oparciu o system infor-
matyczny, skutkując jednocześnie zapisami księgo-
wymi. Funkcjonowanie ZWSI RON w jednostkach
będących dysponentami środków budżetu państwa III
stopnia obejmuje

9

:

1) procesy

pozyskiwania,

przechowywania

i dystrybuowania środków materiałowych;

2) ewidencję UiSW oraz rejestrację zdarzeń eks-

ploatacyjnych UiSW;

3) zarządzanie środkami trwałymi, wartościami

niematerialnymi i prawnymi oraz ewidencję
pozabilansową;

4) zarządzanie obiektami infrastruktury;
5) pozyskiwanie i rozliczanie wykonania usług;

9

Departament Informatyki i Telekomunikacji, Metodyka

wdrażania, utrzymania i rozwoju Zintegrowanego Wielosz-
czeblowego Systemu Informatycznego Resortu Obrony !a-
rodowej wspomagającego zarządzanie zasobami finanso-
wymi, rzeczowymi i usługami w Wojskowym Oddziale Go-
spodarczym i innej jednostce będącej dysponentem III stop-
nia, Ministerstwo Obrony Narodowej, 2012 r., Warszawa.

Logistyka - nauka

Logistyka 6/2013

53

6) Księgę Główną (w tym m.in. ewidencja rozra-

chunków z dostawcami i odbiorcami, publicz-
noprawne oraz rozrachunków z pracownika-
mi);

7) prowadzenie gospodarki kasowej;
8) zarządzanie planem wydatków i dochodów;
9) sprawozdawczość;
10) zarządzanie kontami użytkowników i profilami

uprawnień.

Proces wdrażania ZWSI RON został podzielony

na trzy fazy: przedwdrożeniową, wdrożeniową, eks-
ploatacji użytkowej i rozwoju, a każda z nich
na procesy. Poszczególne komponenty przedstawia
Rys. 2.

Faza przedwdrożeniowa
Na tę fazę składa się

10

:

a) przygotowanie infrastruktury teleinformatycz-

nej;

b) porządkowanie danych w systemach ewiden-

cyjnych WOG;

c) identyfikacja i opracowanie danych podstawo-

wych opisujących funkcjonowanie WOG np.
wykaz kompleksów i składów, wykaz jedno-
stek zaopatrywanych, wykaz kontrahentów
cywilnych i wojskowych.

10

Tamże

Podstawą do uruchomienia ZWSI RON jest

przygotowanie

infrastruktury

teleinformatycznej.

W tym celu poddawana jest ocenie istniejąca w danej
jednostce infrastruktura oraz konieczność i możliwości
jej rozwoju pod kątem sieci MIL-WAN. Jeżeli jest ona
niewystarczająca i niezbędna jest inwestycja, zostają
podjęte czynności umożliwiające jej przeprowadzenie
(zgłoszenie potrzeby inwestycji, ujęcie jej w planie,
opracowanie minimalnych wojskowych wymagań or-
ganizacyjno – użytkowych, przeprowadzenie inwesty-
cji przez wybranego inwestora). Natomiast jeśli spełnia
ona wymagania, następuje rozbudowa bądź adaptacja
sieci MIL-WAN. Kolejnym krokiem jest opracowanie
dokumentacji

bezpieczeństwa

teleinformatycznego

stanowisk z dostępem do sieci MIL-WAN. Jest ona
zatwierdzana przez Dyrektora Departamentu Informa-
tyki i Telekomunikacji.

Ostatni etap tej fazy polega na przygotowaniu

podstawowych danych, niezbędnych do konfiguracji
ZWSI RON, umożliwiających przejście do kolejnego
etapu jego wdrażania. Priorytetową kwestią, najbar-
dziej czasochłonną, jest wprowadzanie numerów JIM
do dotychczas eksploatowanych systemów ewidencyj-
nych:

MAG-MAT,

SR-TR,

EWPB,

LOGIS

i ujednolicenie

identyfikatorów

magazynów

i użytkowników zasobów w eksploatowanych w WOG
systemach informatycznych. Ponadto należy przygo-
tować dane opisujące funkcjonowanie WOG. Identyfi-
kacji podlegają: kompleksy (grupa magazynów -
miejsc przechowywania znajdująca się w jednej lokali-
zacji z dokładnie określonym adresem); składy (budy-
nek, pomieszczenie lub inne miejsce składowania za-
pasów) oraz wszystkie jednostki wojskowe, będące na
zaopatrzeniu WOG wraz z identyfikacją pododdziałów,
dla których prowadzona jest ewidencja zasobów, będą-
cych na ich wyposażeniu. Ponadto tworzone są nastę-
pujące wykazy:

− wykaz pozycji występujących w planie wydat-

ków budżetowych danego WOG w roku kolej-
nym (n+1);

− wykaz kontrahentów wojskowych zarówno

świadczących usługi na rzecz WOG jak
i zabezpieczanych przez WOG;

− wykaz instytucji publicznych z którymi WOG

prowadzi rozrachunki publiczno – prawne
(ZUS, Urząd Skarbowy);

− wykaz pracowników WOG i jednostek zabez-

pieczanych oraz osób z którymi prowadzone
są rozrachunki z tytułu wynagrodzeń oraz in-
nych tytułów np. podróże służbowe, pożyczki,
roszczenia z tytułu szkód i niedoborów;

Rys. 2. Fazy procesu wdrażania ZWSI RON.
Źródło: Metodyka wdrażania, utrzymania i rozwoju ZWSI
RON

Logistyka 6/2013

54

Logistyka - nauka

− wykaz stanowisk roboczych (wyodrębnione

grupy osób o określonej specjalności wykonu-
jące obsługiwania i naprawy UiSW w ramach
poszczególnych służb, a także obiekty warszta-
towe i magazyny).

Faza wdrożenia projektu

Faza wdrożenia projektu składa się z następują-

cych procesów

11

:

a) przygotowanie i uruchomienie wdrożenia

ZWSI RON;

b) konfiguracja systemu;
c) migracja danych;
d) eksploatacja próbna - EP;
e) przygotowanie do eksploatacji użytkowej;
f) wsparcie i utrzymanie eksploatacji MSI RON.

Pierwszy proces rozpoczynają kwestie formalne

związane z powołaniem kierownika zespołu wdrażają-
cego

ZWSI

RON

i

składu

zespołu

oraz

z wyznaczeniem komórek, które będą objęte wdroże-
niem systemu. Zespół ma za zadanie opracować har-
monogram wdrożenia ZWSI RON z uwzględnieniem
czynników ryzyka, dostępności zainteresowanych osób
itp. Następnie odbywa się import danych podstawo-
wych (zakłady, składy, kompleksy) i założenie kont
użytkowników. Teraz możliwy jest eksport danych
z dotychczas eksploatowanych systemów ewidencyj-
nych. Dane muszą być wcześniej skonwertowane do
postaci zbiorów przeznaczonych do importu do ZWSI
RON. Kolejne procesy tej fazy to eksploatacja próbna,
mająca na celu sprawdzenie poprawności funkcjono-
wania programu i przygotowanie do eksploatacji użyt-
kowej.

Faza eksploatacji użytkowej i rozwoju MSI RO

Ostatnia faza ma za zadanie utrzymanie spraw-

ności funkcjonowania przyjętego systemu oraz jego
stały rozwój i ulepszanie przyjętych rozwiązań. Obej-
muje ona takie procesy jak:

a) eksploatacja użytkowa - EU;
b) wsparcie i utrzymanie eksploatacji ZWSI

RON;

c) zarządzanie zmianami i rozwojem ZWSI RON.

Eksploatację użytkową poprzedza wycofanie do-

tychczas eksploatowanych systemów i archiwizacja
danych. Dzięki temu nie ma konieczności prowadzenia

11

Tamże

ewidencji w kilku systemach, a wszystkie niezbędne
dane ulokowane są w jednym programie. Kolejnym
procesem (który właściwie rozpoczął się już w fazie
wdrożeniowej projektu), jest zabezpieczenie funkcjo-
nowania ZWSI RON. Zostały powołane w tym celu
odpowiednie komórki, które mają za zadanie udziele-
nie pomocy w nieprzerwanej eksploatacji ZWSI RON.
Są odpowiedzialne za monitorowanie serwerów, sieci,
systemu operacyjnego, bazy danych, konfiguracji
i danych podstawowych. Ponadto odpowiadają
za monitorowanie poprawności funkcjonowania modu-
łów ZWSI RON, nadzorowanie przestrzegania zasad
przydzielania dostępu do usług modułów, utrzymanie
danych i ich integralności w poszczególnych modu-
łach. Zajmują się również aktualizacją systemu, przy-
gotowują poprawki, będące odpowiedzią na zgłoszone
problemy, usuwają błędy i usterki. Równolegle – przez
wszystkie fazy projektu - realizowane są procesy szko-
lenia.

Proces szkolenia ZWSI RO

Proces szkolenia jest elementem nadrzędnym,

decydującym o skuteczności wdrożenia, a następnie
utrzymania i rozwoju ZWSI RON, dlatego jego organi-
zacja i przebieg została zaplanowana z szczególną sta-
rannością, gwarantującą zapewnienie wymaganego
stopnia wyszkolenia na każdym poziomie wdrażania
projektu. Odpowiedzialny jest za to pion szkolenia,
który współpracuje ściśle z pionem wdrażania i wspar-
cia w celu zapewnienia jak najlepszych wyników szko-
lenia (Rys. 3.).

Pion Szkolenia

Struktura pionu szkolenia jest wielopoziomowa

i tworzą ją następujące podmioty :

Na poziomie nadrzędnym funkcjonuje Centralna

Grupa Szkoleniowa (CGS) utworzona w Resortowym
Centrum Zarządzania Projektami Informatycznymi.
Grupa ta, w wyniku tego, że ZWSI RON działa
w oparciu o zewnętrzne komercyjne środowisko – SAP
ERP 6.0 - przeszkolona jest przez zewnętrzne firmy,
specjalizujące się we wdrażaniu rozwiązań SAP. Dla-
tego CGS posiada najwyższy stopień znajomości
ZWSI RON. Jej zadaniem jest przeprowadzanie szko-
leń Regionalnych Grup Szkoleniowych z zakresu użyt-
kowania i konfiguracji ZWSI RON oraz użytkowników
kluczowych i ekspertów z użytkowania systemu i me-
todyki wdrażania, utrzymania i rozwoju ZWSI RON.
Zadania realizowane przez CGS wspomagane są do-
datkowo przez przedstawicieli komórek i jednostek

Logistyka - nauka

Logistyka 6/2013

55

organizacyjnych powołanych do nadzorowania procesu
wdrażania ZWSI RON.

Kolejnym elementem struktury są wspomniane

wyżej Regionalne Grupy Szkoleniowe (RGS) utwo-
rzone w ramach Zespołów Zarządzania Wsparciem
Teleinformatycznym,

odpowiedzialne

za szkolenie

z zakresu eksploatacji programu użytkowników ZWSI
RON oraz Lokalnych Grup Szkoleniowych. Grupy
te dodatkowo są szkolone z przebiegu procesów fazy
przedwdrożeniowej i wdrożeniowej systemu i stanowią
jednocześnie kolejne ogniwo pionu szkolenia.

Lokalne Grupy Szkoleniowe (LGS) działają już

bezpośrednio przy użytkownikach ZWSI RON
w jednostkach,

w których

jest

on

wdrażany.

Są elementem komórek zabezpieczenia teleinforma-
tycznego i mają za zadanie realizację szkoleń i udzie-
lanie bieżącego wsparcia użytkownikom z macierzystej
jednostki. Ich działanie jest wspierane przez właściwą
RGS.

Każda z wymienionych grup szkoleniowych

współpracuje z przyporządkowanymi jej grupami
wdrożeniowymi i liniami wsparcia. Są to odpowiednio
dla Centralnej Grupy Wsparcia – Centralna Grupa
Wdrożeniowa (CGW) oraz III linia wsparcia. Na tym
poziomie realizowane są kwestie dotyczące przede
wszystkim koncepcji wykorzystania modułu, jego kon-
figuracji i użytkowania oraz migracji danych.
Na kolejnym szczeblu działania Regionalne Grupy
Szkoleniowe wzmacnia Regionalna Grupa Wdroże-
niowa i II Linia Wsparcia, realizując zadania związane

z konfiguracją i użytkowaniem modułu, oraz migracją
danych. Natomiast I Linia Wsparcia i Lokalne Grupy
Wdrożeniowe wzmacniają działania Lokalnych Grup
Szkoleniowych w obszarze użytkowania modułu
i migracji danych.

Organizacja procesu szkolenia

Proces szkolenia można podzielić na dwa głów-

ne elementy, stale się przenikające i wzajemnie uzu-
pełniające w całym toku nauczania:

− szkolenie dotyczące wdrażania aktualnie do-

stępnego zakresu funkcjonalnego ZWSI RON
w jednostkach które są jego użytkownikiem;

− pozyskiwanie wiedzy niezbędnej do realizacji

czynności związanych z rozbudową zakresu
funkcjonalnego i informacyjnego ZWSI RON.

Pierwszy wymieniony element jest w głównej

mierze realizowany własnymi siłami resortu, w oparciu
o stworzone na ten cel programy szkoleniowe i własną
infrastrukturę. Składa się on z trzech komponentów,
które wynikają z etapów, na jaki został podzielony
proces wdrażania ZWSI RON. Są więc to odpowied-
nio:

Faza przedwdrożeniowa, podczas której reali-

zowane są zagadnienia związane oceną stopnia przygo-
towania jednostki do wdrażania systemu oraz
z porządkowaniem danych w dotychczas użytkowa-
nych systemach.

Faza wdrożenia, którą można podzielić na etap

konfiguracji i migracji danych. Tutaj szkolenia dotyczą
konfiguracji ZWSI RON na poziomie jednostki
i przeniesienia danych ze „starych” systemów oraz etap
eksploatacji próbnej, akcentujący praktyczną eksplo-
atację modułów. Jest to faza bardzo intensywna, anga-
żująca grupy szkoleniowe na wszystkich poziomach.

Faza eksploatacji użytkowej i rozwoju angażuje

przede wszystkim linie wsparcia i administratorów
danych podstawowych, a dotyczy zagadnień bieżącego
funkcjonowania systemu oraz stałego doskonalenia
umiejętności poszerzania zakresu wiedzy.

Powyższe

szkolenie

przeprowadzane

jest

w poszczególnych jednostkach w momencie, kiedy
są one do tego przygotowane i gotowe do rozpoczęcia
każdej z faz. Dlatego też cały cykl szkolenia jest reali-
zowany wielokrotnie, w zależności od potrzeb
i zgodnie z przyjętymi planami. Docelowo przewiduje
się włączyć do procesu szkolenia centra szkoleniowe
tak, aby ich absolwenci byli już przeszkolonymi użyt-
kownikami ZWSI RON.

Rys. 3. Współpraca pionu szkolenia, wsparcia
i wdrożenia na poszczególnych poziomach.
Źródło: Metodyka wdrażania, utrzymania i rozwoju
ZWSI RO!

Logistyka 6/2013

56

Logistyka - nauka

Drugi element szkolenia, związany z pozyski-

waniem wiedzy na temat rozbudowy zakresu funkcjo-
nalnego i informacyjnego ZWSI RON, dotyczy tylko
uczestników procesu poziomu centralnego (np. CGW,
III linia wsparcia) i jest związany ze stałym poszerza-
niem posiadanej wiedzy w oparciu o realizowane szko-
lenia zewnętrzne, warsztaty, usługi konsultingowe. Nie
ma jak wcześniejsze szkolenia charakteru cyklicznego
i powtarzalnego – jest sukcesywnym rozwojem, zwią-
zanym z rozbudową systemu i jego zmianami, związa-
nymi z dostosowywaniem go do nowych potrzeb,
przepisów itp.

Stan realizacji procesu wdrażania ZWSI
RO

Proces wdrażania nowego systemu okazał się

niezwykle trudny i pracochłonny. Przyjęty w 2007
roku harmonogram budowy i wdrażania ZWSI RON
zakładał, że w latach 2008 – 2012 system ten będzie
funkcjonował w poniższych obszarach:

− system zintegrowanej ewidencji ilościowo –

wartościowej (ewidencja zasobów rzeczo-
wych);

− system rachunkowości finansowej i zarządczej;
− system zarządzania zasobami osobowymi.

Jednak, aby system został wdrożony, muszą zo-

stać spełnione wspominane już wyżej uwarunkowania:
posiadanie przez jednostkę infrastruktury teleinforma-
tycznej i dostępu do sieci MIL –WAN oraz zakończe-
nie procesu przeindeksowania zasobów na Jednolity
Indeks Materiałowy. Niespełnienie powyższych kryte-
riów powoduje, że brak jest warunków do wprowadza-
nia ZWSI RON i tym samym jest ono niezasadne. Dla-
tego też pierwotny harmonogram musiał ulec zmianie
i obecnie zakłada sukcesywną rozbudowę i wdrażanie
ZWSI RON tak, aby w roku 2022 osiągnął on pełną
funkcjonalność. Obecnie przedsięwzięciem wdrażania
ZWSI RON objęte są 42 jednostki terytorialnego sys-
temu zabezpieczenia oraz 7 jednostek podległych od-
powiednio: Dowództwu Operacyjnemu Sił Zbrojnych,
Departamentowi Budżetowemu i Administracyjnemu
Ministerstwa Obrony Narodowej, Dowództwu Garni-

Tabela 1. Jednostki terytorialnego systemu zabezpie-
czenia objęte wdrożeniem ZWSI RO
Jednostki objęte wdroże-

niem ZWSI RON,

Lata

Faza

projektu

2012 2013 2014

2015

ogółem

EU

1

(2%)

5

(12%)

14

(33%)

42

(100%)

EP

4

(10%)

9

(21%)

28

(67%)

FP

37

(88%)

28

(67%)

WOG (23)

EU

1

(4%)

5

(22%)

11

(48%)

23

(100%)

EP

4

(17%)

6

(26%)

12

(52%)

FP

18

(79%)

12

(52%)

BLT/BLTr/

BLSz (10)

EU

1

10%)

10

(100%)

EP

1

(10%)

9

(90%)

FP

10

(100%)

9

(90%)

KPW/

CWTiD (3)

EU

1

(33%)

3

(100%)

EP

1

33%)

2

(67%)

FP

3

(100%)

2

(67%)

4 x RBLog

2 x Blog (6)

EU

1

(17%)

6

(100%)

EP

1

(17%)

5

83%)

FP

6

(100%)

5

(83%)

EU - eksploatacja użytkowa, EP - eksploatacja próbna,

FP - faza przedwdrożeniowa.

Źródło: Funkcjonowanie WOG - wnioski z nadzorów
służbowych, Zarząd Planowania Logistyki-P4

Rys. 4. Aktualny stan procesu wdrożenia ZWSI RON i
perspektywa do roku 2015.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Tabeli 1.

Logistyka - nauka

Logistyka 6/2013

57

zonu Warszawa, Oddziałowi Zabezpieczenia Żandar-
merii Wojskowej

12

. Aktualny stan procesu wdrożenia

ZWSI RON i perspektywę na kolejne lata przedstawia
Tabela 1 i Rys. 4.

Powyższa

perspektywa

uwzględnia

implementację

ZWSI

RON

przede

wszystkim

w oddziałach gospodarczych. Aby jednak można było
mówić o pełnym sukcesie, konieczne jest jego
wprowadzenie także we wszystkich magazynach
i zaopatrywanych

jednostkach

wojskowych

i instytucjach. Dopiero wówczas będzie można mówić
o pełnej informatyzacji i maksymalnym skróceniu
czasu zaopatrywania. Wprawdzie wdrożenie ZWSI
RON w WOG już powoduje unikniecie wytwarzania
papierowej

dokumentacji,

jednak

na

poziomie

magazynu będzie ona nadal funkcjonować. Dlatego
konieczne jest stworzenie odpowiedniej infrastruktury
teleinformatycznej w każdym ogniwie systemu
zaopatrywania. Jednak jest to dalsza perspektywa,
wymagająca jeszcze wielu lat szkoleń i dostosowań.

Wnioski

Wdrożenie ZWSI RON w logistyce zapewni za-

rządzanie informacją w czasie rzeczywistym, automa-
tyzację procesów w obszarach planowania, pozyskiwa-
nia, ewidencji, eksploatacji i monitorowania zasobów
logistycznych oraz umożliwi wymianę informacji na
potrzeby podsystemu kierowania logistyką SZ. Opóź-
nienia, które powstały w związku z problemami
w procesie przeindeksowywania mienia, zakłóciły
wprawdzie proces wdrażania ZWSI RON, jednak
obecnie większość jednostek jest przygotowana do
realizacji fazy przedwdrożeniowej. Dlatego bieżący
rok i kolejny będą dla informatyzacji resortu obrony
narodowej kluczowe. Proces wdrażania ZWSI RON
będzie

zaawansowany

w

najwyższym

stopniu,

aż wreszcie zostanie osiągnięty poziom pełnej eksplo-
atacji systemu. Wówczas realizowane w nim będą
wszystkie zdarzenia gospodarcze, a także sprawozdaw-
czość finansowa i logistyczna. Będzie to niewątpliwą
nagrodą za ciężką pracę włożoną we wdrożenie ZWSI
RON, za trudny okres przejściowy, wymagający rów-
noczesnego prowadzenia ewidencji na nowych i sta-
rych zasadach. ZWSI RON będzie podlegał systema-
tycznej modernizacji działającego systemu, poprzez
stałe usprawnienie i modyfikację zgodnie z oczekiwa-

12

Zarząd Planowania Logistyki-P4, Funkcjonowanie WOG -

wnioski z nadzorów służbowych, Sztab Generalny Wojska
Polskiego, 04.2013 r.

niami i zgłoszeniami użytkowników. Kiedy osiągnie
pełną gotowość do działania będzie niewątpliwie nie-
zastąpionym narzędziem dla logistyków nowej, profe-
sjonalnej armii.

Streszczenie

Zmiany w logistyce spowodowały konieczność

wprowadzenia nowoczesnych systemów informatycz-
nych. Przyjętym rozwiązaniem jest Zintegrowany Wie-
loszczeblowy System Informatyczny Resortu Obrony
Narodowej (ZWSI RON). Artykuł prezentuje jego
genezę, charakteryzuje proces wdrażania i definiuje
warunki funkcjonalno – organizacyjne niezbędne do
jego implementacji. Wprowadzenie tego systemu we
wszystkich strukturach logistycznych zagwarantuje
sprawną realizację przebiegu procesu łańcucha dostaw
na miarę profesjonalnej armii.

Abstract

The changes in the area of military logistics

caused the necessity of implementation the information
technologies. In the Polish Army Forces the system is
named as ZWSI RO!. This paper presents the genesis,
implementation process and defines the basic require-
ments needed to setting up the system. The implementa-
tion of ZWSI RO! improves the efficiency and effec-
tiveness of the military supply chains.

Literatura

1. Decyzja Nr 255/MON Ministra Obrony Naro-

dowej z dnia 10 września 2003 r. w sprawie
wdrażania i użytkowania Jednolitego Indeksu
Materiałowego w resorcie obrony narodowej
Dz. Urz. MON Nr 14 poz. 160 z dnia 24 wrze-
śnia 2003 r.

2. Decyzja Nr 69/MON Ministra Obrony Naro-

dowej z dnia 19 lutego 2007 r., w sprawie
wdrażania i użytkowania Jednolitego Indeksu
Materiałowego, Dz. Urz. MON nr 26, poz.
231z dnia 12 marca 2007 r.

3. Decyzja Nr 8/MON z dnia 20 stycznia 2012 r.

w sprawie dopuszczenia do eksploatacji Zinte-
growanego Wieloszczeblowego Systemu In-
formatycznego Resortu Obrony Narodowej
(ZWSI RON) w jednostkach budżetowych re-
sortu obrony narodowej.

Logistyka 6/2013

58

Logistyka - nauka

4. Departament Informatyki i Telekomunikacji,

Metodyka wdrażania, utrzymania i rozwoju
Zintegrowanego Wieloszczeblowego Systemu
Informatycznego Resortu Obrony !arodowej
wspomagającego zarządzanie zasobami finan-
sowymi, rzeczowymi i usługami w Wojskowym
Oddziale Gospodarczym i innej jednostce bę-
dącej dysponentem III stopnia, Ministerstwo
Obrony Narodowej, 2012 r., Warszawa.

5. http://www.diit.wp.mil.pl/pl/2.html
6. Informacje wewnętrzne Wojskowego Centrum

Normalizacji, Jakości i Kodyfikacji (WCNJiK)

7. Rozkaz Nr 681/Log./P4 szefa Sztabu General-

nego WP z dnia 27 czerwca 2007 r. w sprawie
zasad i trybu wdrażania Jednolitego Indeksu
Materiałowego w komórkach i jednostkach or-
ganizacyjnych resortu obrony narodowej.

8. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia

29 stycznia 1999 r. w sprawie Klasyfikacji
Wyrobów Obronnych (KWO), Dz.U. z 1999 r.
nr 26 poz. 231.

9. Zarząd Planowania Logistyki-P4, Funkcjono-

wanie WOG - wnioski z nadzorów służbowych,
Sztab Generalny Wojska Polskiego, 04.2013 r.