Ć

wiczenie 14. Klasyfikacja klimatów.

Typy klasyfikacji klimatycznych:

-

Genetyczne - sporządzone na podstawie czynników
radiacyjnych (np. bilansu promieniowania) i cyrkulacyjnych
np. Budyko, Alisow.

-

Opisowe (rzeczywiste) - wynikające z rozkładu czasowego i
przestrzennego elementów klimatu, bądź ich kombinacji w
postaci różnych wskaźników np. Köppena.

-

Krajobrazowe - podobieństwo krajobrazów roślinnych mówi
podobieństwie klimatów np. Berga.

-

Według oznak i wskaźników hydrologicznych np.
Gorczyńskiego.

Klasyfikacja Alisowa

Podstawą wydzielenia stref klimatycznych przez Alisowa było
zastosowanie wskaźnika genetycznego jakim jest cyrkulacja
atmosferyczna. Wydzielił 4 strefy główne i 3 strefy przejściowe.
Cechą charakterystyczną strefy głównej jest przewaga w ciągu
całego roku tej samej masy powietrza, natomiast strefy
przejściowe charakteryzują się wyraźną sezonową zmianą mas
powietrza. Granice między strefami klimatycznymi prowadzi
Alisow na podstawie średniego położenia klimatologicznych
frontów atmosferycznych w lecie i w zimie.

Front klimatologiczny jest to średnie wieloletnie położenie
frontów głównych (oddzielających podstawowe rodzaje mas
powietrza na kuli ziemskiej) w poszczególnych porach roku.

-

Front zwrotnikowy (równikowy) oddziela masy
powietrza zwrotnikowego niesione przez pasaty obu
półkul od mas powietrza równikowego tworzącego się w
równikowej strefie wiatrów zmiennych.

-

Front polarny oddziela masy powietrza zwrotnikowego
i polarnego.

Geograficzny rozkład frontów klimatologicznych w styczniu i w
lipcu. 1 - front arktyczny, 2 - front polarny, 3 - front pasatowy, 4
- front zwrotnikowy.

-

- Front arktyczny oddziela masy powietrza polarnego

i arktycznego.

-

Front pasatowy są to krańce frontów polarnych sięgające

daleko w głąb strefy zwrotnikowej. Oddziela on masy
zwrotnikowe świeże i stare.

Podział wg Alisowa.
I.

Strefa równikowa (główna) - zasięg do 5-10° N i S, w ciągu
całego roku napływają masy równikowe.

II.

Strefa monsunów zwrotnikowych (przejściowa) - północną
granicę stanowi położenie frontu zwrotnikowego. Lato -
przewaga mas równikowych, zima - przewaga mas
zwrotnikowych.

III.

Strefa zwrotnikowa (gł.) północną granicę stanowi zimowe
położenie frontu polarnego, południową granicę stanowi
letnie położenie frontu zwrotnikowego. W ciągu całego roku
dominują masy powietrza zwrotnikowego.

IV.

Strefa podzwrotnikowa (prz.) północną granicę stanowi letnie
położenie frontu polarnego, południową granicę stanowi
zimowe -położenie frontu polarnego. Lato - masy
zwrotnikowe, zima - masy polarne.

V.

Strefa umiarkowana (gł.) północną granicę stanowi zimowe
położenie frontu arktycznego, południową granicę stanowi
letnie położenie frontu polarnego. W ciągu całego roku
dominują masy polarne.

VI.

Strefa subpolarna (prz.) granicę północną stanowi letnie
położenie frontu arktycznego, a granicę południową zimowe
położenie tego frontu. Lato - masy polarne, zima - masy
arktyczne.

VII.

Strefa polarna (gł.) - granicę południową stanowi letnie
położenie frontu arktycznego. W ciągu całego roku
przeważają masy arktyczne.

Klasyfikacja Köppena

Köppen wyodrębnił typy klimatów na podstawie stosunków
termicznych i stopnia uwilgocenia. Wydzielił 5 stref
klimatycznych i 11 typów klimatu.
A - strefa tropikalnych klimatów deszczowych

Af - typ klimatu wilgotnych lasów tropikalnych
Aw - typ klimatu sawann
B - strefa klimatów suchych
BS- typ klimatu stepów
BW- typ klimatu pustyń
C - strefa umiarkowanie ciepłych klimatów deszczowych
Cs - klimat umiarkowanie ciepły z suchym latem
Cf - klimat umiarkowanie ciepły o równomiernym rozkładzie

opadów w ciągu roku

D - strefa klimatu umiarkowanie chłodnego

Dw - klimat umiarkowanie chłodny z suchą zimą
Df - klimat umiarkowanie chłodny o równomiernym rozkładzie

opadów w ciągu roku.

E - strefa klimatów polarnych
ET - klimat tundry

EF - klimat wiecznego mrozu.

Klucz do oznaczania typów klimatu wg Köppena przedstawiono
w tabeli.

Zadanie.
Wykorzystując dane z ćwiczenia 3 oznacz typ klimatu dla każdej
stacji (wg Alisowa i Köppena).

patrz

1.

T najcieplejszego miesiąca:

<10

>10

E

11
2

2.

Roczne [cm] (sucha zima):

(suche lato):

(opady niesezonowe):

<2(T+1)
>2(T+1)

<2T
>2T

<2(T+7)
>2(T+7)

B


B


B

3
4

3
4

3
4

3.

R roczne [cm] (sucha zima):

(suche lato):


(opady niesezonowe):

<(T+14)
>(T+14)

<T
>T

<<T+7)
>(T+7)

BW
BS

BW
BS

BW
BS

12
12

12
12

12
12

4.

T najzimniejszego miesiąca:

>18
-3<T<18 <-3

A
C
D

5
8
8

5.

Miesiąc z najmniejszymi opadami:

>60mm
<60mm

Af

6

6.

Pora sucha kompensowana przez
wystarczające opady roczne:
nie kompensowana:
(pora sucha jest skompensowana, jeśli dla mies. z najmniejszymi R: 60 40 20 0 mm
R roczne wynoszą odpowiednio co najmniej: 100 150 200 250 cm

Am

7

7.

Pora sucha:
pojedyncza w zimowej połowie roku
-pora wilg. przesunięta na jesień
-długa pora sucha w zimie i krótka w lecie
pojedyncza w letniej połowie roku
-pora wilg. przesunięta na jesień
-długa pora sucha w zimie i krótka w lecie

Aw
Aw’
Aw”
As
As’
As’’

8.

Miesiące z najmniejszymi R: w porze ciepłej
w porze chłodnej

9
10

9.

Miesiąc z najmniejszymi R sezonu letniego ma:
-mniej niż 1/3 R w mies. z najwyższym opadem w
sezonie zimowym i mniej niż 40mm
-więcej

Cs (Ds)

Cf(Df)

13

13

10. Miesiąc z najmniejszymi R sezonu zimowego ma:

-mniej niż 1/10 R w mies. z najwyższym opadem w
sezonie letnim i mniej niż 40mm
-więcej

Cw (Dw)

Cf((Df)

13

13

11. R roczne (cm) - poniżej kryt. B (zgodne z Nr 2)

- powvżej

EB

16

12. T roczna

(najciepl. mies.>18)
(najciepl. mies.<18)

>18
<18
<18

h
k
k'

13. T najciepl. miesiąca:

>22
<22

a

14

14. Miesiące z T> 10

4 lub więcej
0-3

b

15

15. T najzimniejszego miesiąca

>-38
<-38

c
d

16. T najcieplejszego miesiąca

>0
<0

ET
EF

17

17. T najzimniejszego miesiąca

>-3
<-3

ETC

18

18. Poziom morza

<1500m
>1500m

ET
ETH