JAK ROZWIĄZAĆ KONFLIKT ZEWNĘTRZNY.

Amerykanie uważają, że profesjonalnie przeprowadzona mediacja z powodzeniem zastępuje
proces sądowy, oszczędzając czas i pieniądze. Gdy polski przedsiębiorca pokłóci się z
partnerem, sprawiedliwości zazwyczaj szuka w sądzie państwowym lub arbitrażowym.
Procesy są kosztowne i czasochłonne. Trzeba opłacić wpis (proporcjonalnie do wartości
sporu), adwokata, mieć w zanadrzu pieniądze na koszty sądowe, a potem uzbroić się w
cierpliwość, bo sprawy ciągną się miesiącami, niekiedy latami. Najdroższa mediacja jest o
połowę tańsza - oceniają specjaliści. Jej koszt - to maksimum 4% wartości sporu.
- Mediacja to spotkanie negocjacyjne organizowane w miejscu neutralnym z udziałem
niezależnej osoby trzeciej.

- Obie strony mogą wtedy przedstawić przyczyny i tło sporu oraz własne oczekiwania i
propozycje. Gdy sprawę rozpatruje sędzia zawodowy, podporządkowuje ją odpowiednim
paragrafom, natomiast mediator szuka w sporze wspólnej płaszczyzny, podpowiadając
zainteresowanym

możliwe

rozwiązania.

Sędzia szuka odpowiedniego paragrafu, a mediator pyta skłóconych: może macie coś, czym
jesteście w stanie zapłacić wierzycielom? Sąd orzeka, kto i ile jest winny, ale do jego
kompetencji nie należy szukanie sposobów pokrycia wzajemnych roszczeń. Mediator może
podpowiedzieć: zastanówcie się, jak spłacić dług: w gotówce czy w naturze, towarem lub
usługami? Idąc do sądu, musimy zgromadzić dokumenty i przekonujące argumenty, aby sędzia
orzekł o wygranej lub porażce. W przypadku mediacji rozwiązanie wypracowują sami
zainteresowani: jeśli nie możemy odzyskać pieniędzy od dłużnika, zamienimy ten dług na
umowę o nową usługę. Mediator stara się doprowadzić do bezpośredniej rozmowy, w której
zostaną wyjaśnione nieporozumienia i krzywdzące osądy. Gdy kierownicy widzą, że mediator
nie daje sobie rady z pewnymi sytuacjami zgłaszają potrzebę szkolenia negocjacyjnego. Czasem
wniosek wychodzi z działu personalnego. Dzięki treningowi można łatwo zidentyfikować
własne błędy, nieraz zdarza się, że w szkoleniu uczestniczą również strony jakiegoś sporu.
Czasami zamiast szkolenia firmy wolą pomoc konsultanta z zewnątrz.
Mediator - to w istocie specjalista od skutecznej rozmowy. W odróżnieniu od sędziego lub
arbitra nie podaje stronom gotowego rozwiązania, lecz pomaga zrozumieć, o co się naprawdę
spierają, jakie są ich oczekiwania i jakie są realne możliwości osiągnięcia porozumienia.
Odpowiada za procedurę: spotkanie jest wcześniej przygotowane, strony dowiadują się, jakie
będą zasady mediacji. Nikogo nie osądza, nie decyduje, kto ma rację. Spór pozostaje w ręku
stron. Założenie jest bowiem takie, że nikt nie oceni tak dokładnie własnych potrzeb i
możliwości, jak sami zainteresowani. Niebłahą sprawą jest też "wentylowanie emocji". Zadając
kolejne pytania, specjalista od rozwiązywania konfliktów pozwala poczuć, co zabolało
adwersarza. - Nie chodzi tylko o pieniądze, ale o to, że przeciwnik mnie lekceważy - myśli
niejeden poszkodowany. Druga strona może wtedy wytłumaczyć, że nie chciała zlekceważyć
partnera.

-

Im

mediator

mniej

eksponuje

własną

osobę,

tym

lepiej.

- Efektem mediacji jest rozstrzygnięcie, które nie ma sankcji przymusowego wykonania.
- Za mediację płaci się mniej niż za arbitraż, bo jest ona mniej kłopotliwa. Jednak z ugodą
będącą

jej

wynikiem

nie

możemy

pójść

do

komornika.

Sąd arbitrażowy też nie może swoim wyrokom nadawać klauzuli wykonalności. Jednak kto w
takim trybie wygrał sprawę, ma prawo zgłosić się do właściwego sądu państwowego o nadanie
orzeczeniu klauzuli prawomocności i wykonalności, a następnie może oddać sprawę do
komornika.
- Elementy mediacyjne, rozstrzygające i ugodowe często się zazębiają w procesie przed sądem
arbitrażowym.

Mediacje jako skuteczny sposób rozwiązywania konfliktów są coraz popularniejsze na całym
ś

wiecie. W USA dotyczą głównie spraw rozwodowych, budownictwa, ubezpieczeń, spraw

spadkowych.
Zawód mediatora wykonuje tam około 20 000 osób. Każdy może zatelefonować do centrum
mediacji i opisać temat sporu. W ciągu kilku dni ustalany jest termin spotkania z mediatorem.
Pozwala

to

na

szybkie

rozwiązanie

konfliktu.

- Główną rolą mediatora jest poprawa komunikacji między stronami, bo tylko wtedy powiedzą
one wprost, co jest dla nich najważniejsze i co chcą osiągnąć. Musi więc umieć słuchać,
powinien być ciekawy ludzi i nie bać się konfliktów. Ważne jest, aby miał poczucie własnej
wartości, ale nie eksponował swojej roli. Cały czas ma pokazywać: to wasz konflikt, a nie mój.
Niekiedy bywa kozłem ofiarnym i musi to zaakceptować. W Polsce jest więcej chętnych do
zdobywania umiejętności mediatora niż firm, które proszą o usługi mediacyjne. Może dlatego, że
Polacy lubią się procesować, a może i z tego powodu, że niechętnie opowiada się u nas o
konfliktach w firmie, traktując je jako rzecz wstydliwą, która może zaszkodzić reputacji.
Mediacje to dobra metoda zwłaszcza dla małych i średnich firm, które nie mają pieniędzy na
przewlekłe procesy sądowe. Mediacja nie zamyka drogi do sądu, ale może ją wydłużyć. Daje
jednak

szansę

na

odciążenie

z

części

spraw

sądów

gospodarczych.

Bibliografia: Wanda Jelonkiewicz – Businessman czerwiec 1998

- „Pochwała mediacji”