1

Przedmiot: Zagrożenia w środowisku pracy

Temat:

Metody

identyfikacji

zagrożeń

wynikających

z użytkowania maszyn, urządzeń mechanicznych, elektrycznych,
i użytkowania aparatury chemicznej.

Jak identyfikuje się zagrożenia ?

Identyfikacji zagrożeń dokonuje się na podstawie analizy zebranych informacji, podczas
której zespół oceniający powinien udzielić odpowiedzi na pytania:

-jakie czynniki szkodliwe, niebezpieczne i uciążliwe, które mogą stanowić źródło
zagrożenia występują na analizowanym stanowisku?

-kto jest narażony na oddziaływanie tych czynników?

Przed przystąpieniem do identyfikacji zagrożeń zalecane jest określenie sposobu
postępowania, umożliwiającego systematyczną analizę zebranych informacji w celu
określenia, jakie zagrożenia występują na stanowisku pracy.

Do identyfikacji zagrożeń na stanowiskach pracy nie należy stosować metod
skomplikowanych.

Metodę identyfikacji zagrożeń może ustalić zespół oceniający ryzyko zawodowe, biorąc
pod uwagę:

cel analizy,

obiekt analizy,

dostępne informacje,

dostępne zasoby,

czas analizy.

Zagrożenia można zidentyfikować na podstawie analizy informacji zebranych według
schematu określonego powyżej.

Do identyfikacji można wykorzystać:

-metody z wykorzystaniem list kontrolnych,

2

-wykazy czynników szkodliwych i/lub niebezpiecznych (obowiązujące przepisy oraz
normy),

-dotychczasową wiedzę na temat zagrożeń występujących na analizowanym stanowisku,

-inne bardziej zaawansowane metody identyfikacji, np. ekspertyzy i opinie ekspertów
spoza organizacji.

Zawsze jest celowym, sprawdzenie czy wszystkie zagrożenia zostały poprawnie
zidentyfikowane i czy zebrane informacje (wyniki pomiarów, obliczenia wartości
wielkości opisujących występujące zagrożenia) są wystarczające do oceny ryzyka.

Wykorzystuje się tu najczęściej listy kontrolne, w których wymienione są podstawowe
czynniki szkodliwe, niebezpieczne i uciążliwe mogące wystąpić na stanowisku pracy.

Listy takie powinny mieć charakter otwarty i umożliwiać dopisywanie nowych, nie
uwzględnionych w nich wcześniej zagrożeń. Na liście zaznacza się te czynniki, które
występują na analizowanym stanowisku i dopisuje czynniki nowe.

Wynikiem identyfikacji zagrożeń może być:

-pełne zidentyfikowanie występujących na stanowisku pracy zagrożeń;

-wskazanie tych zagrożeń i/lub obszarów, dla których osoby wyznaczone do oceny
ryzyka zawodowego mogą ją przeprowadzić na podstawie zebranych informacji
samodzielnie oraz tych zagrożeń i/lub obszarów, dla których ryzyko zawodowe może być
ocenione po uzyskaniu dodatkowych informacji lub z pomocą dodatkowych ekspertów.
Dla tych zagrożeń przygotowuje się plan dalszych działań w celu dokonania oceny.

Temat: Retrospektywna analiza zagrożeń występujących w procesach
pracy

Przyjmując za kryterium czas, możemy wyróżnić analizę retrospektywną.

Analiza retrospektywna zwana inaczej wstępną, zawiera ocenę wyników działań
podejmowanych w przeszłości. Poznany stan jest podstawą do podjęcia zamierzeń
bieżących i przyszłościowych.

3

Metoda ta jest wykorzystywana min. w badaniu wypadków przy pracy, identyfikowaniu
przyczyn i okoliczności wypadków. Jest ona jednym ze sposobów badania stosowanym
w najbardziej rozpowszechnionej metodzie w wypadkoznawstwie pozwalającej na ocenę
poziomu jakości bezpieczeństwa pracy oraz wielkości natężenia ryzyka zagrożeń –TOL
(metoda ustalania przyczyn technicznych, organizacyjnych i ludzkich).

W metodzie tej badania możemy przeprowadzić na dwa sposoby, tj.:

a) prospektywny – przewidywalny – analiza okoliczności powstawania zagrożeń
wypadkowych w pracy (łac. Ex ante), czyli analiza procesu pracy pod kątem możliwości
wystąpienia ryzyka wypadkowego,

b) retrospektywny – odtwarzający – analiza okoliczności i przyczyn (łac. ex post).

Podejście retrospektywne pozwala nawet osobom o małym doświadczeniu i wiedzy
z zakresu wypadków przy pracy przeprowadzić jego analizę. Graficzne przedstawienie
w postaci schematu łańcucha przyczyn wypadku może być pomocne przy
porządkowaniu określenia głównych bezpośrednich przyczyn wypadku. Ze schematu
jednocześnie wynika, że każde zagrożenie bezpośrednie, które przyczyniło się do
zaistnienia wypadku, powstaje w wyniku określonych przyczyn pośrednich.