TANI I PRZYZWOITY ZESTAW SZEROKOPASMOWY
Michał Karczmarek

www.m_kaczmarek.glt.pl

TANI I PRZYZWOITY ZESTAW SZEROKOPASMOWY

WSTĘP:

Tym razem chcę wyjść naprzeciw częstym pytaniom, w jaki sposób zbudować dobry

zestaw pełnopasmowy. Jego wykonanie jest dość drogie, ponieważ wymaga wykonania
zwrotnicy, a także kupna głośnika, który będzie dobrze przenosił średnie częstotliwości. A ma
je przenosić dobrze, ponieważ dobry driver znów kosztuje niemałe pieniądze. Dodatkowo
trzeba koniecznie uwzględnić fakt, że sekcja średniotonowa odpowiada w ogromnym stopniu
za jakość emitowanego dźwięku. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom, chcę zaprezentować
dość uniwersalną obudowę, oraz głośniki, które można do niej bez kłopotu zastosować.

GŁOŚNIKI:

Proponuję zastosować głośnik o średnicy 12”. To dobry kompromis, pomiędzy

poprawnym przenoszeniem tonów średnich i przyzwoitym basem. Najlepiej będą pasowały
głośniki firmy Tonsil. Praktycznie wszystkie modele 12” będą odpowiednie. Głośniki z
oznaczeniem GD będą lepiej radziły sobie z basem, natomiast GDS mają rozszerzone pasmo
w górnym zakresie.

Głośniki mają papierowe membrany. Górne zawieszenie jest wykonane z odpowiednio

uformowanej górnej części membrany i zaimpregnowane. Przenoszą dobrze do częstotliwości
około 4-5kHz (GDS nawet do 9kHz). Cechą charakterystyczną głośników tej firmy jest to, że
nie przenoszą dobrze bardzo niskich tonów, za to mają dość sporą efektywność. Odpowiednia
obudowa zapewnia im szybki bas o dość dużym natężeniu, nie mają jednak „mięsistego”
dźwięku. Nowe głośniki są dość drogie, jednak na rynku wtórnym jest ich dużo, stan
techniczny jest niezły. Trzeba jednak zawsze sprawdzić kupowany egzemplarz. Co może się
popsuć? Zdarzają się pęknięcia zawieszenia górnego, ale poprzeczne małe przerwy długości
kilku milimetrów. Zawieszenie dolne jest często stare i klej wiążący cewkę z zawieszeniem
dolnym jest czasami skruszały. Uszkodzenia termiczne cewki nie są zbyt częste, podobnie jak
boczne obtarcia itp. Także warto poszukać używanych głośników i mamy pewność, że
popracują jeszcze dobrze przez długi czas.

Jako wysokotonowy mamy do wyboru kilka modeli. Jeżeli oczekujemy dobrej jakości

i dość szerokiego kąta promieniowania, to proponuje Tonsil GDWT 12/19. Dobra jakość, ale
wąski kąt to Tonsil GDWT 9. Natomiast najtańszym rozwiązaniem jest zastosowanie STX
GDWT 8/150 lub 9/150. Wszystkie wysokotonowe najlepiej, żeby były 8ohm. Wyjątek
stanowi kompletowanie gwizdka do zestawu z GDS 30/30 4ohm. Wtedy wysokotonowy także
powinien mieć 4ohm dla STX. Wysokotonowe Tonsile mają odpowiedni zapas efektywności.

OBUDOWA:

Do wszystkich tych głośników odpowiednia będzie następująca obudowa. Objętość 45

litrów, zestrojona na 50-55Hz. To będzie optymalne dla osiągnięcia sporej efektywności w
dolnym zakresie pasma, jednak nie da niskiego basu. Jako, że obudowy trapezowe,
szczególnie małe są trudne do wykonania, proponuje zwykłą obudowę w kształcie
prostopadłościanu. Przednia ściana jest wpuszczona na głębokość około 1cm. To wystarczy
do zamontowania kraty ochronnej. Nie podaje konkretnych wymiarów ściany przedniej.
Widoczny na rysunku układ otworów jest przykładowy. Przód można wykonać według
uznania. Obudowa jest wyposażona w 2 otwory bass-reflex. Ich średnica to 7cm a długość
powinna się zamknąć w zakresie 12-15cm (dla GDS – długość 9cm). Dobrałem takie otwory,
żeby nie było problemów z ich kupnem. Ze względu na to, że zestaw nie będzie przenosił
niskich częstotliwości nie powinien wystąpić problem z przepływem turbulentnym i wydechy
mogą być proste. Dla GDS można także zastosować obudowę zamkniętą o tej samej
objętości.
Wykaz

elementów

• 360 x 550 – 2szt (boki)

- 1 -

TANI I PRZYZWOITY ZESTAW SZEROKOPASMOWY
Michał Karczmarek

www.m_kaczmarek.glt.pl

• 320 x 550 – 2szt (przód i tył)

• 360 x 360 – 2szt (góra i dół)
• Dodatkowe elementy wzmacniające.

Projekt oparty jest o płytę 20mm, można bez problemu wykonać ją z płyty 18mm. Trzeba
tylko wziąć odpowiednie poprawki przy wymiarach. Montażu należy dokonać przy pomocy
wkrętów o długości co najmniej 45mm.

KOLEJNOŚĆ MONTAŻU:

1. Tył należy połączyć z bokami za pomocą wkrętów i kleju. Tył znajduje się

pomiędzy bokami.

2. W przedniej ścianie należy wyciąć odpowiednie otwory.
3. Przednią ścianę należy zamontować na klej i wkręty pomiędzy boczne pamiętając

o wpuszczeniu jej o 1cm w głąb obudowy

4. Wyciąć wszystkie otwory dodatkowe (rączki, terminal, gniazdo na statyw)
5. Okleić okładziną wykonaną część obudowy, łączenie najlepiej wykonać w punkcie

gdzie przód jest schowany w głąb obudowy. Osobno okleić górną i dolną ścianę.

6. Przykręcić górną i dolną ścianę.
7. Można najpierw skleić i skręcić całą obudowę, a dopiero później oklejać już

gotową całość.

PRZEWIDYWANE OSIĄGI:

Zestaw powinien dobrze przetwarzać dźwięki od częstotliwości około 50Hz (przy

GDS 30/30 od około 70Hz). W małych salach to wystarcza nawet na przeprowadzenie
imprezy. W zupełności wystarczy także do barów, lokali itp. Do zastosowań w większych
salach potrzeba dodatkowo subwoofera. Górna częstotliwość zależy w głównej mierze od
głośnika wysokotonowego. Przy Tonsilach powinno dać się osiągnąć 20kHz, przy STX trzeba
się liczyć z ograniczeniem do 16kHz (co w większości wypadków wystarcza) i większymi
nierównomiernościami pasma. Głośniki GD mają efektywność na poziomie 95dB, GDS
98dB.

ZWROTNICA:

Głośniki charakteryzują się dość ładnym górnym krańcem pasma, charakterystyka

opada łagodnie w związku z tym można dla głośnika średnioniskotonowego nie budować
filtra dolnoprzepustowego. W zupełności powinien wystarczyć odpowiedni filtr
górnoprzpustowy dla głośnika wysokotonowego. W zależności czy jest to GD, czy GDS, a
także wybranego wysokotonowego filtry będą różne.

- 2 -

TANI I PRZYZWOITY ZESTAW SZEROKOPASMOWY
Michał Karczmarek

www.m_kaczmarek.glt.pl

Dla głośników GD oraz wysokotnowych Tonsil:
C = 3,3µF
L = 0,2mH
R1 = 2,2Ω
R2 = 20Ω
Dla głośników GDS oraz wysokotonowych Tonsil
C = 1,5µF
L = 0,1mH
R1 i R2 nie stosuje się
Dla głośników GD oraz wysokotnowych STX:
C = 3,3µF
L = 0,2mH
R1 i R2 nie stosuje się
Dla głośników GDS oraz wysokotonowych STX (w nawiasie podano wartości dla 4ohm)
C = 1,5µF (3,3µF)
L = 0,1mH (0,1mH)
R1 i R2 nie stosuje się

W przypadku głośników GD można zastosować dodatkowo w torze wysokotonowym

żarówkę zabezpieczającą. Optymalnie 24V 21W, montuje się ją pomiędzy punktem 1 i 2. W
pozostałych przypadkach można punkty zewrzeć.

- 3 -