plik

Dodatek

613 Praw

Nowy Testament zawiera około 1000 przykazań, z których większość nie sprawia większych

problemów, jeśli chodzi o zastosowanie w życiu codziennym. Jednakże, apostoł Paweł nauczał,

iż całe Pismo jest pożyteczne do nauki, do wykrywania błędów, do poprawy i do

wychowywania w sprawiedliwości. Dotyczy to również przykazań zapisanych w Torze, dlatego

też powinniśmy wiedzieć, jak stosować owe 613 przykazań w naszym życiu. Poniżej

zamieszczamy krótki opis każdego z nich wraz ze sposobem, w jaki powinniśmy je dzisiaj

wypełniać.
Klucz:
Ś (świątynia) - Przykazanie stanowi część świątynnego systemu ofiarniczego zastąpionego

przez ofiarę i kapłaństwo Jeszuy. Dla nas stanowi ono wskazanie na Mesjasza, a jego

wypełnianie jest związane wyłącznie z przyjęciem Jeszuy jako Zbawiciela. Nie ma zatem

zastosowań praktycznych (np. ofiary dziękczynne są dzisiaj zastąpione dziękczynieniem w

modlitwie).
U. M. (Uniwersalne prawo moralne) - Przykazanie dotyczy moralności w aspekcie osobistym lub

społecznym i stosuje się do nas bezpośrednio albo pośrednio, stanowiąc podstawę innych

zasad, którymi powinniśmy się kierować.
U. R. (Uniwersalne prawo rozszerzone) - Przykazanie zostało zintensyfikowane i pogłębione w

Nowym Testamencie. (Np. „Na [Pana, Boga swego] imię będziesz przysięgał” Ks.

Deuteronomium 10:20. „Niechaj więc mowa wasza będzie: Tak - tak, nie - nie” Ew. Mateusza

5:37).
Ż (Prawo dotyczące Żydów) - Przykazanie jest częścią żydowskiego dziedzictwa narodowego i

odwołuje się do wypełnienia Bożych obietnic dotyczących utworzenia Izraela. Ważne jako

element narodowej i kulturowej tożsamości, o ile jest przestrzegane w sposób ukazujący jego

wypełnienie w Osobie Mesjasza, przy czym Jeszua zastępuje ofiarniczy wymiar zawartych w

nim praktyk.
D (Prawo dawne) - Przykazanie dotyczy starożytnego Izraela.
? - Przykazanie przynajmniej częściowo niejasne, jeśli chodzi o współczesne zastosowanie

praktyczne.
K (Kombinacja kilku praw) - Przykazanie jest kombinacją kilku powyższych kategorii: (przykład

1) Lista pokarmów czystych może mieć wymiar moralny, jeżeli ją rozumiemy w kategoriach

zdrowotnych; może stanowić element kulturowego oddzielenia Izraela od reszty narodów; i

może być częścią świątynnego systemu ofiarniczego poprzez wykluczanie nieczystych osób z

uczestnictwa w obrzędach.
B. Z. (Bez zastosowań) - Przykazanie nie posiada współczesnych zastosowań.
Oprócz omówionych poniżej, istnieje jeszcze ponad 1050 przykazań zawartych w samym

Nowym Testamencie. Oczywiście, przestrzeganie praw staro- czy nowotestamentowych nie

może być celem samym w sobie, ani też nie powinniśmy próbować wypełniać ich własnymi

wysiłkami. Jedynie poleganie na Bożej łasce i odkupieniu - czyli postępowanie w mocy

pochodzącej ze Zmartwychwstania Jeszuy - umożliwia nam życie w posłuszeństwie Prawu.

Przykazania pogłębiają naszą pokorę i uświadamiają nam konieczność polegania na Bożym

miłosierdziu i mocy.

LISTA PRZYKAZAŃ O CHARAKTERZE NAKAZÓW

BÓG

II Mojż. 20:2

V Mojż. 6:4

V Mojż. 6:5

V Mojż. 6:13

II Mojż. 23:25

V Mojż. 11:13

V Mojż. 10:20

V Mojż. 28:9

III Mojż. 22:32

Żyd powinien

wierzyć, że Bóg istnieje i

uznawać, że On

jest jedynym Bogiem;

miłować Go,

bać się Go i

służyć

Mu. Powinien również

przylgnąć do Niego oraz

przysięgać

wyłącznie na Jego imię. Należy

chodzić Jego drogami i

święcić Jego imię.

TORA

V Mojż. 6:7

V Mojż. 6:8

IV Mojż. 15:38

V Mojż. 6:9

V Mojż. 31:12

V Mojż. 17:18

V Mojż. 31:19

V Mojż. 8:10

KUMŻ

Żyd powinien

powtarzać Sz’ma rano i wieczorem,

studiować Torę i nauczać Jej innych. Powinien umieszczać

tefilin na

czole i

ramieniu. Powinien sobie zrobić

cicit

na rogach szala modlitewnego i

umieścić mezuzę na

drzwiach.

Lud powinien się

gromadzić każdego siódmego roku aby

wysłuchać Tory, a

król musi osobiście Ją przepisać dla

siebie.

Każdy Żyd powinien posiadać własny zwój Tory.

Należy

uwielbić Boga po spożyciu każdego posiłku.

ŚWIĄTYNIA I KAPŁANI

II Mojż. 25:8

III Mojż. 19:30

IV Mojż. 18:4

IV Mojż. 18:3

II Mojż. 30:19

II Mojż. 27:21

IV Mojż. 6:23

II Mojż. 25:30

II Mojż. 30:7

III Mojż. 6:6

III Mojż. 6:3

IV Mojż. 5:2

III Mojż. 21:8

II Mojż. 28:2

IV Mojż. 7:9

II Mojż. 30:31

V Mojż. 18:6-8

III Mojż. 21:2-3

III Mojż. 21:13

Żydzi powinni

zbudować świątynię i

szanować ją.

Powinna ona być

strzeżona nieustannie, a

Lewici mają w

niej służyć. Przed wejściem do świątyni oraz uczestnictwem

w obrzędach kapłani

muszą obmyć ręce i nogi; muszą

również codziennie

zapalać świecznik. Kapłani mają

błogosławić Izraela oraz

kłaść chleby pokładne na stole

przed Arką. Dwa razy dziennie będą

spalać kadzidło na

złotym ołtarzu. Ogień ma być stale

podtrzymywany, a

popiół

usuwany codziennie. Osoby nieczyste w sensie

rytualnym mają

zakaz wstępu do świątyni. Izrael

powinien okazywać

szacunek swym kapłanom, którzy

mają się

ubierać w specjalne szaty. Kapłani mają

nosić

Arkę Przymierza na ramionach, a święty olej do

namaszczania

musi być przygotowywany według ściśle

określonej receptury. Rody kapłańskie mają się

rotacyjnie

zmieniać podczas służby w świątyni. Kapłanowi nie wolno

się

zanieczyszczać obecnością ciał zmarłych - nawet

najbliższych. Arcykapłanowi wolno poślubić

wyłącznie

dziewicę

OFIARY

IV Mojż. 28:3

III Mojż. 6:13

IV Mojż. 28:9

IV Mojż. 28:11

III Mojż. 23:36

III Mojż. 23:10

IV Mojż. 28:26-27

III Mojż. 23:17

IV Mojż. 29:1-2

IV Mojż. 29:7-8

III Mojż. 16

IV Mojż. 29:13

IV Mojż. 29:36

II Mojż. 23:14

II Mojż. 34:23;

V Mojż. 16:6

V Mojż. 16:14

II Mojż. 12:6

II Mojż. 12:8

IV Mojż. 9:11

IV Mojż. 9:11;

IV Mojż. 10:10;

IV Mojż. 10:9

III Mojż. 22:27

III Mojż. 22:21

III Mojż. 2:13

III Mojż. 1:2

III Mojż. 6:18

III Mojż. 7:1

III Mojż. 3:1

III Mojż. 2:1

III Mojż. 4:13

III Mojż. 4:27

III Mojż. 5:17-18

K-ŻŚ

Ofiara

ogniowa (tamid) musi być składana dwa razy

dziennie, a arcykapłan musi również składać oprócz tego

ofiarę z

pokarmów - również dwa razy dziennie.

Dodatkową ofiarę (musaf) należy składać w

każdy Szabat,

pierwszego dnia każdego miesiąca i w

każdy z siedmiu

dni Paschy. Drugiego dnia Paschy trzeba również złożyć

jako

ofiarę z pokarmów pierwociny plonów. Podczas

święta Szawuot należy złożyć ofiarę

musaf oraz

dwa

bochenki chleba na ofiarę potrząsania. Dodatkowe ofiary

mają być składane w

Rosz Ha Szana i Dzień Odkupienia,

kiedy to również należy dokonać

przebłagania za lud.

Musaf należy składać także każdego dnia święta

Sukot

oraz

ósmego dnia tego święta. Każdy Żyd płci męskiej

powinien odbyć

pielgrzymkę do Jerozolimy trzy razy do

roku i

stawić się tam przed Panem podczas tzw. świąt

pielgrzymich, które są czasem

radości. 14 dnia miesiąca

Nisan należy

zabić baranka paschalnego i

spożyć jego

pieczone mięso w nocy z 14 na 15 dnia miesiąca. Ci, którzy

w miesiącu Nisan będą rytualnie nieczyści, powinni zabić

baranka paschalnego 14 dnia miesiąca

Ijar oraz spożyć

go z

macą oraz gorzkimi ziołami. Podczas uroczystych

świąt, jak również w czasie zagrożenia, należy zadąć w

trąby. Cielę przeznaczone na ofiarę musi mieć co

najmniej

osiem dni i ma być

bez skazy. Wszystkie ofiary

mają być

posolone. Dokonanie rytuału złożenia ofiary

całopalnej, ofiary

zagrzesznej, ofiary

pokutnej, ofiary

pojednania i ofiary

z pokarmów jest micwą. Jeżeli

Sanhedryn podejmie błędną decyzję, jego członkowie

muszą złożyć ofiarę zagrzeszną, podobnie jak

osoba,

która zgrzeszyła nieświadomie i po jakimś czasie

zorientowała się, że popełniła grzech. Jeżeli istnieją

wątpliwości co do rzeczywistego przekroczenia Prawa przez

tę osobę, musi ona złożyć

ofiarę pokutną za grzech.

III Mojż. 5:15

III Mojż. 5:21-25

III Mojż. 19:20-21

III Mojż. 5:1-11

IV Mojż. 5:6-7

III Mojż. 15:13-15

III Mojż. 15:28-29

III Mojż. 12:6

III Mojż. 14:10

III Mojż. 27:32

II Mojż. 13:2

II Mojż. 22:28;

IV Mojż. 18:15

II Mojż. 34:20

II Mojż. 13:13

V Mojż. 12:5

V Mojż. 12:14

V Mojż. 12:26

V Mojż. 12:15

III Mojż. 27:33

III Mojż. 6:9

II Mojż. 29:33

III Mojż. 7:19

III Mojż. 7:17

kradzież lub krzywoprzysięstwo oraz podobne

wykroczenia należy złożyć ofiarę pokutną. W szczególnych

okolicznościach ofiara zagrzeszna może być proporcjonalna

możliwości finansowych składającego.

Należy

wyznać swoje grzechy przed Bogiem i upamiętać

się (żałować za nie).

Mężczyzna i

kobieta, którzy mieli

wycieki zanieczyszczające, muszą złożyć ofiarę; kobieta

musi ją również złożyć po

urodzeniu dziecka. Trędowaty

musi

złożyć ofiarę po oczyszczeniu z trądu. Należy

oddawać

dziesięcinę z bydła. Pierworodne z

bydła, jeżeli

jest bez skazy, musi zostać złożone w ofierze. Pierworodny

syn musi zostać

wykupiony. Pierworodne osła musi zostać

wykupione; jeżeli nie zostanie, należy mu

złamać kark.

Zwierzęta przeznaczone do ofiarowania

mają zostać

bezzwłocznie przyprowadzone do Jerozolimy i

mogą

zostać złożone w ofierze wyłącznie w świątyni. Ofiary

pochodzące spoza Izraela

mogą być również ofiarowane w

świątyni. Uświęcone (przeznaczone na ofiarę) zwierzęta,

które uległy

skażeniu muszą zostać wykupione. Jeżeli

dokona się

zamiany zwierząt przeznaczonych na ofiarę, to

i jedno i drugie jest święte (tj. oddzielone dla Pana).

Kapłani powinni

spożywać pozostałości ofiar z pokarmów

oraz

mięso z ofiar zagrzesznych i pokutnych. Jednakże,

mięso konsekrowane, które zostało

rytualnie skażone lub

nie zostało spożyte przed wyznaczonym terminem, należy

spalić.

ŚLUBY

IV Mojż. 6:5

(Dz.Ap. 18)

IV Mojż. 6:18

V Mojż. 23:24

IV Mojż. 30:3

ŻŚ

URŻ

Nazyrejczykowi

nie wolno strzyc włosów przez okres

trwania ślubów. Po jego zakończeniu musi

ogolić głowę i

złożyć ofiarę. Należy

dotrzymywać składanych ślubów i

przysiąg, które mogą być

odwołane jedynie przez

sędziego na mocy Prawa.

CZYSTOŚĆ RYTUALNA

III Mojż. 11:8,24

III Mojż. 11:29-31

III Mojż. 11:34

III Mojż. 15-19

100

III Mojż. 12:12

101

III Mojż. 13:3

102

III Mojż. 13:51

103

III Mojż. 14:44

104

III Mojż. 15:2

105

III Mojż. 15:16

106

III Mojż. 15:19

107

IV Mojż. 19:14

108

IV Mojż. 19:13

109

III Mojż. 15:16

110

III Mojż. 14:2

111

III Mojż. 14:9

112

III Mojż. 13:45

113

IV Mojż. 19:2-9

Ś-K

(Oznaczenia Ś-K są spowodowane aspektami zdrowotnymi)

Każdy, kto dotknie

padliny lub jednego z

ośmiu

wymienionych gatunków małych zwierząt, staje się

rytualnie nieczysty. Pokarm zanieczyszcza się poprzez

kontakt z obiektem rytualnie nieczystym. Kobiety w

okresie

menstruacji oraz będące w

100

połogu są rytualnie

nieczyste. Podobnie

101

trędowaty, jego

102

odzież oraz

103

dom. Mężczyzna staje się nieczysty w wyniku

104

wycieku

nasienia, a kobieta - podczas

105

krwawienia

menstruacyjnego. Ciało

106

zmarłego jest rytualnie

nieczyste. Człowiek rytualnie nieczysty może się

107

oczyścić

tzw. wodą oczyszczenia (mej nida), lecz nie staje się przez

to czysty w sensie rytualnym. Oczyszczenie rytualne

poprzez

108

zanurzenie jest micwą. Aby zostać

oczyszczonym z trądu, chory musi zastosować się do

specjalnej

109

procedury i

110

ogolić głowę. Przed

oczyszczeniem trędowaty musi

111

chodzić z rozwichrzonymi

włosami i wyraźnie

112

odróżniać się od otoczenia ubiorem.

Do rytualnego oczyszczenia używa się prochów z

113

czerwonej jałówki.

DARY SKŁADANE W ŚWIĄTYNI

114

III Mojż. 27:2-8

115

III Mojż. 27:11-12

116

III Mojż. 27:14

117

III Mojż. 27:16-23

118

III Mojż. 5:16

119

III Mojż. 19:24

120

III Mojż. 19:9

121

III Mojż. 19:9

122

V Mojż. 24:19

123

III Mojż. 19:10

124

III Mojż. 19:10

125

II Mojż. 23:19

126

V Mojż. 18:4

127

III Mojż. 27:30

128

V Mojż. 14:22

129

IV Mojż. 18:26

130

V Mojż. 14:28

131

V Mojż. 26:13

132

V Mojż. 26:5

133

IV Mojż. 15:20

Ś-Ż

KUMŻ

Jeżeli ktoś

114

postanawia złożyć w świątyni dar ze swojej

majętności, musi to uczynić. Dary obłożone nieczystością

rytualną - nieczyste

115

zwierzę,

116

dom czy

117

pole, należy

zamienić na ich pieniężną równowartość określoną przez

kapłana i złożyć pieniądze w skarbcu świątynnym. Jeśli

ktoś przywłaszczy sobie jakąkolwiek rzecz konsekrowaną,

musi ją

118

oddać i dołożyć jeszcze jedną piątą jej wartości.

Nie wolno jeść owoców z drzew owocowych przez pierwsze

trzy lata ich owocowania. W

119

czwartym roku wszystek ich

owoc ma być poświęcony Panu, a w piątym roku można go

jeść. Podczas żniw należy pozostawić zboże leżące na

120

skraju pola i nie wolno zbierać

121

pokłosia, ani

122

winogron pozostałych po winobraniu lub

123

zdeformowanych, lecz pozostawić je dla

124

ubogiego.

Pierwociny plonów należy

125

oddzielić i dać kapłanom, na

126

ofiarę rzeźną (teruma). Należy oddawać

127

dziesięcinę

Lewitom i na

128

ofiarę składaną w świątyni. Lewici będą

składali

129

dziesięcinę z tej dziesięciny, jaką otrzymali. W

trzecim i szóstym roku każdego cyklu siedmioletniego

należy oddzielić

130

dziesięcinę i dać ją ubogim zamiast ś

składać ją w świątyni. Przy składaniu dziesięcin należy

wypowiedzieć określoną

131

formułę, podobnie jak przy

oddawaniu

132

pierwocin. Pierwociny

133

ciasta z mąki razowej

(ofiara z gumna) należy oddać kapłanowi.

ROK SZABATOWY

134

II Mojż. 23:11

135

II Mojż. 34:21

136

III Mojż. 25:10

137

III Mojż. 25:9

138

III Mojż. 25:24

139

III Mojż. 25:29-30

140

III Mojż. 25:8

141

V Mojż. 15:3

142

V Mojż. 15:3

KŻUM

(Uniwersalna zasada pomocy biednym i prawości w

interesach stanowi jeden z aspektów praw 131-141)

Każdego siódmego roku (szmita) wszystko, co wyrośnie,

jest własnością

134

ogólną. Pola uprawne mają leżeć

135

odłogiem, aby ziemia odpoczęła. Należy

136

świętować Rok

Jubileuszowy (co pięćdziesiąt lat), a w Dniu Odkupienia

tego roku

137

szofar (róg) daje sygnał do uwolnienia

wszystkich niewolników pochodzenia hebrajskiego. W Roku

Jubileuszowym ziemia ma być

138

zwrócona pierwotnym

właścicielom, a w miastach otoczonych murem

139

sprzedający ma prawo odkupienia swego domu w ciągu

roku od daty sprzedaży. Lata szabatowe mają być liczone

140

siedem lat, począwszy od wejścia do ziemi izraelskiej.

W oku szabatowym

141

wszystkie długi zostaną umorzone,

przy czym

142

można je ściągać od obcego (nie-Żyda).

PRZEPISY DOTYCZĄCE SPOŻYWANIA MIĘSA

143

V Mojż. 18:3

144

V Mojż. 18:4

145

III Mojż. 27:21,28

146

V Mojż. 12:21

147

III Mojż. 17:13

(świętość życia)

148

V Mojż. 22:7

149

III Mojż. 11:2

150

V Mojż. 14:11

151

III Mojż. 11:21

152

III Mojż. 11:21

153

II Mojż. 12:21

V Mojż. 16:1

ŚUM

ŚK

KŚŻUM

Po dokonaniu uboju należy

143

oddać kapłanowi należną mu

część, a także pierwociny z

144

wełny. Podczas składania

ślubów trzeba

145

odróżniać to, co należy do świątyni (w

przypadku wezwania imienia Boga podczas ślubowania), a

co należy się kapłanom. Aby można było spożywać mięso

bydła i owiec, należy dokonać

146

uboju zgodnego z

wymogami Prawa, a jeżeli jest to zwierzę upolowane, jego

147

krew powinna zostać wylana na ziemię po zarżnięciu.

Podczas wybierania z gniazda młodych ptaków lub jaj

wysiadywanych przez matkę,

148

należy ją wypuścić na

wolność. Każde

149

zwierzę,

150

ptaka,

151

szarańczę i

152

rybę

należy sprawdzić, czy należą do gatunków określonych jako

czyste i nadających się do spożycia.

Sanhedryn powinien

153

ogłosić pierwszy dzień każdego

miesiąca jako święto oraz liczyć kolejne lata i pory roku.

(147-149 - określenie „nieczysty” odnosi się do praw

świątynnych (ś) oraz dietetycznych (Ż), oddzielających

Żydów od innych narodów)

ŚWIĘTA

154

II Mojż. 23:12

155

II Mojż. 20:8

156

II Mojż. 12:15

157

II Mojż. 13:8

158

II Mojż. 12:18

159

II Mojż. 12:16

160

II Mojż. 12:16

161

III Mojż. 23:35

162

III Mojż. 23

163

III Mojż. 23:24

164

III Mojż. 16:29

165

III Mojż. 16:29,1

166

III Mojż. 23:25

167

III Mojż. 23:36

168

III Mojż. 23:42

169

III Mojż. 23:40

170

IV Mojż. 29:1

ŻUM

(Szabat jest uniwersalną zasadą odpoczynku). W dzień

Szabatu należy

154

odpocząć i

155

uroczyście obchodzić jego

rozpoczęcie i zakończenie. 14 dnia miesiąca Nisan należy

156

usunąć z domu wszelki kwaszony chleb, a w nocy z 14

na 15 -

157

opowiadać w gronie rodzinnym historię Wyjścia z

Egiptu; tego wieczoru należy również

158

spożywać macę.

159

Pierwszy i

160

siódmy dzień Paschy są przeznaczone na

odpoczynek. Począwszy od 16 dnia miesiąca Nisan trzeba

rozpocząć

161

odliczanie 49 dni. Dniami odpoczynku są

również święta

162

Szawuot i

163

Rosz Ha Szana; W Dniu

Odkupienia należy

164

pościć i

165

odpoczywać, podobnie jak

w pierwszym

166

167

ósmym dniu Sukot. Podczas tego święta

Żydzi mają mieszkać w

168

szałasach, wziąwszy ze sobą

gałązki z czterech gatunków drzew. W Rosz Ha Szana

należy

170

zadąć w szofar.

PRZEPISY SPOŁECZNE

171

II Mojż. 30:12-13

172

V Mojż. 18:15

173

V Mojż. 17:15

174

V Mojż. 17:11

175

II Mojż. 23:2

176

V Mojż. 16:18

177

III Mojż. 19:15

178

III Mojż. 5:1

179

V Mojż. 13:15

180

V Mojż. 19:19

181

V Mojż. 21:4

182

V Mojż. 19:3

183

IV Mojż. 35:2

184

V Mojż. 22:8

ŻUM

KŻUM

Każdy mężczyzna powinien

171

dać pół sykla rocznie do

skarbca świątyni.

Należy

172

słuchać proroka i

173

szanować króla. Należy

również okazywać

174

posłuszeństwo wobec decyzji

Sanhedrynu, a w przypadkach spornych nie należy

głosować za

175

większością. Sędziowie i urzędnicy powinni

zostać

176

ustanowieni we wszystkich miastach i mają

obowiązek sądzić lud

177

bezstronnie. Jeżeli ktoś jest

świadkiem w danej sprawie,

178

musi stawić się w sądzie.

Będą poddani szczegółowemu

179

przesłuchaniu, a jeżeli

okaże się, że świadczyli fałszywie, należy uczynić z nimi to

samo, co oni zamierzali uczynić oskarżonemu.

Jeżeli zostanie odnalezione ciało zamordowanego

człowieka, a morderca pozostanie nieznany, należy

dokonać rytualnego

180

odcięcia głowy czerwonej jałówki.

Należy ustalić sześć

181

miast schronienia. Lewici

pozostający bez ojcowizny, powinni otrzymać

183

miasta na

mieszkanie. Na dachu każdego domu ma być

184

zbudowana

poręcz, aby uniknąć wypadku.

BAŁWOCHWALSTWO

185

V Mojż. 12:2;7:5

186

V Mojż. 13:17

187

V Mojż. 20:17

188

V Mojż. 25:19

189

V Mojż. 25:17

ŻUM

Bałwochwalstwo i wszelkie akcesoria służące do jego

uprawiania

185

muszą

zostać zniszczone, a zdeprawowane

miasto należy

186

potraktować według nakazów Prawa. Żydzi

otrzymali nakaz

187

wyniszczenia siedmiu narodów

kananejskich oraz

188

wymazania pamięci o Amaleku. Mają

189

pamiętać o krzywdach, jakie wyrządzili oni Izraelowi.

WOJNA

190

V Mojż. 20:1-12

191

V Mojż. 20:2

192

V Mojż. 23:14-15

193

V Mojż. 23:14

BZ?

Tora podaje szereg szczegółowych

190

przepisów

dotyczących wojny (20 rozdział V Ks. Mojż). Kapłanowi

wyznaczono specjalne

191

obowiązki podczas działań

wojennych. Obóz wojskowy ma być utrzymywany w

192

odpowiednim stanie sanitarnym, a każdy żołnierz musi

dbać o higienę być odpowiednio

193

wyekwipowany w tym

zakresie.

RELACJE SPOŁECZNE

194

III Mojż. 5:23

195

V Mojż. 15:8;

III Mojż. 25:35-36

196

V Mojż. 15:14

197

II Mojż. 22:24

198

V Mojż. 32:21

199

V Mojż. 24:13;

II Mojż. 22:25

200

V Mojż. 24:15

201

V Mojż. 23:25-26

202

II Mojż. 23:5

203

V Mojż. 22:4

204

V Mojż. 22:1;

II Mojż. 23:4

205

III Mojż. 19:17

206

III Mojż. 19:18

207

V Mojż. 10:19

208

III Mojż. 19:36

Skradziona własność musi

194

wrócić do właściciela. Istnieje

obowiązek

195

dobroczynności wobec ubogich. Niewolnik

hebrajski, któremu zwrócono wolność, ma

196

otrzymać

odprawę. Należy

197

pożyczać ubogiemu bez

oprocentowania; od

198

cudzoziemca można pobierać

odsetki. Jeżeli ubogi niezbędnie potrzebuje

199

zastawionych

dóbr, należy mu je zwrócić.

Nie wolno

200

wstrzymywać zapłaty robotnikom oraz

201

zabraniać im spożywać produktów ich pracy.

Należy

202

pomóc bliźniemu podnieść zwierzę, które upadło

pod ciężarem oraz w

203

załadunku towarów na juczne

bydlę.

Zgubioną własność

204

należy oddać właścicielowi.

Trzeba

205

upominać bliźniego, który grzeszy oraz

206

miłować

go jak siebie samego.

Istnieje obowiązek

207

miłowania prozelity. Odważniki i

miary

208

muszą być uczciwe.

RODZINA

209

III Mojż. 19:32

210

II Mojż. 20:12

211

III Mojż. 19:3

212

I Mojż. 1:28

213

V Mojż. 24:1

214

V Mojż. 24:5

215

I Mojż. 17:10;

III Mojż. 12:3

216

V Mojż. 25:5

217

V Mojż. 25:9

218

V Mojż. 22:29

219

V Mojż. 22:18-19

220

II Mojż. 22:15

221

V Mojż. 21:11

222

V Mojż. 24:1

(Mat. 5)

223

IV Mojż. 5:15-27

BZ?

ŚUM

Starcom należy

209

okazywać szacunek. Rodziców należy

210

czcić i

211

uznawać ich autorytet. Płodzenie

212

kolejnych

generacji musi się odbywać w ramach małżeństwa

zawartego zgodnie z wymogami Prawa. Przez

213

okres

jednego roku po ślubie oblubieniec jest zwolniony ze służby

wojskowej, aby mógł się

214

nacieszyć nowo poślubioną

żoną. Każde dziecko płci męskiej

215

musi być obrzezane.

Jeżeli mężczyzna umrze bezdzietnie, jego brat musi albo

poślubić

216

wdowę po nim, albo ją

217

uwolnić od tego

obowiązku (chalica). Mężczyzna, który zgwałci dziewicę,

218

musi pojąć ją za żonę bez możliwości rozwodu. Jeżeli

mąż niesłusznie oskarży swą żonę o to, że w dniu ślubu nie

była dziewicą, starsi

219

ukarzą go grzywną i nie będzie mógł

się z nią rozwieść. Uwodziciel

220

zostanie ukarany zgodnie z

Prawem. Kobieta wzięta do niewoli ma być

221

traktowana

według oddzielnych przepisów. Rozwód można

przeprowadzić

222

jedynie na podstawie pisemnego

dokumentu. Kobieta podejrzana o cudzołóstwo

223

ma zostać

poddana określonemu testowi. (Prawa 224-231 leżą u

podstaw sprawiedliwości społecznej)

SĄDOWNICTWO

224

V Mojż. 25:2

225

IV Mojż. 35:25

226

II Mojż. 21:20

227

II Mojż. 21:16

228

III Mojż. 20:14

229

V Mojż. 22:24

230

V Mojż. 21:22

231

V Mojż. 21:23

UM?

W przypadkach określonych przez Prawo istnieje

224

nakaz

nałożenia grzywny i skazania na

225

banicję nieumyślnego

zabójcy. Kara śmierci ma być wykonana przez

226

ścięcie

mieczem,

227

uduszenie,

228

spalenie na stosie lub

229

ukamienowanie stosownie do odpowiednich przepisów. W

niektórych przypadkach ciało przestępcy należy po

egzekucji

230

powiesić, lecz musi zostać

231

pochowane

jeszcze tego samego dnia.

NIEWOLNICY

232

II Mojż. 21:2

233

II Mojż. 21:8

234

II Mojż. 21:8

235

III Mojż. 25:46

(Prawa 232-234 są oznaczone jako moralne nie dlatego, że

popieramy niewolnictwo lecz po to, by podkreślić zalecenia

Prawa co do humanitarnego traktowania niewolników).

Niewolnicy pochodzenia hebrajskiego

232

mają być

traktowani według specjalnych przepisów. Pan hebrajskiej

niewolnicy musi ją

233

poślubić albo

234

odkupić. Niewolnik

cudzoziemski ma być

235

traktowany według odrębnych

reguł opisanych w Prawie.

ZADOŚĆUCZYNIENIE ZA WYRZĄDZONE SZKODY

236

II Mojż. 21:18

237

II Mojż. 21:28

238

II Mojż. 21:33-34

239

II Mojż. 21:37-22:3

240

II Mojż. 22:4

241

II Mojż. 22:5

242

II Mojż. 22:6-8

243

II Mojż. 22: 9-12

244

II Mojż. 22:13

245

III Mojż. 25:14

246

II Mojż. 22:8

247

V Mojż. 25:12

248

IV Mojż. 27:8

(Prawa 236-245 pokazują zasady sprawiedliwości

społecznej) W przypadkach obrażeń wyrządzonych przez

236

człowieka,

237

zwierzę lub

238

w wyniku wpadnięcia do nie

zabezpieczonej studni, należy zastosować odrębne przepisy

opisane w Prawie. Złodziej musi zostać

239

ukarany. Prawo

ustanawia przepisy odnośnie osądzania takich szkód jak te,

które wynikają z

240

puszczenia bydła samopas na pole

sąsiada,

241

wzniecenia pożaru,

242

przywłaszczenia mienia

powierzonego oraz oskarżeń o

243

defraudację lub

244

uszkodzenie dóbr wynajętych. Podobnie w przypadkach

245

oszustwa w handlu,

248

dziedziczenia spadków i

podobnych

246

spraw spornych. Istnieje nakaz

247

zachowania

przyzwoitości nawet w sytuacjach zagrożenia bliskich.

LISTA PRZYKAZAŃ O CHARAKTERZE ZAKAZÓW

BAŁWOCHWALSTWO I PRAKTYKI Z NIM ZWIĄZANE

II Mojż. 20:3

II Mojż. 20:4

III Mojż. 19:4

II Mojż. 20:20

II Mojż. 20:5

III Mojż. 18:21

III Mojż. 19:31

III Mojż. 19:4

V Mojż. 16:22

III Mojż. 20:1

V Mojż. 16:21

II Mojż. 23:13

V Mojż. 13:12

V Mojż. 13:9

V Mojż. 7:25

V Mojż. 13:17

V Mojż. 13:18

V Mojż. 7:26

V Mojż. 18:20

V Mojż. 13:3,4

V Mojż. 18:22

III Mojż. 20:23

III Mojż. 19:26;

V Mojż. 18:10

V Mojż. 18:10-11

V Mojż. 22:5

III Mojż. 19:28

V Mojż. 22:11

III Mojż. 19:27

V Mojż. 14:1;

III Mojż. 19:28

UMŻ?

Ż?

Nie wolno wierzyć w istnienie jakichkolwiek innych bogów

oprócz Jedynego Boga. Istnieje zakaz tworzenia podobizn i

obrazów dla

siebie czy dla

innych, czy to w celach

kultowych, czy

innych.

Nie wolno oddawać chwały czemukolwiek obok Boga, ani w

sposób zarezerwowany dla Niego, ani w

żaden inny

sposób. Nie wolno

oddawać dzieci na ofiarę Molochowi.

Nie wolno uprawiać

nekromancji ani

wywoływać duchów,

ani też traktować poważnie

mitologii związanej z

bałwochwalstwem.

Istnieje zakaz budowania

pomników,

cokołów oraz

sadzenia świętych drzew przed ołtarzem Pana.

Nie wolno

przysięgać na bożki ani nakłaniać do tego

bałwochwalcę.

Zakazuje się namawiać

nie-Żydów oraz

Żydów do

oddawania chwały bałwanom. Nie wolno

słuchać nikogo,

kto propaguje bałwochwalstwo, ani też tłumić w sobie

nienawiści do niego. Nie należy

żałować takiej osoby.

Jeżeli ktoś nakłania do bałwochwalstwa,

nie należy go

bronić przed innymi ani też

zatajać tego faktu. Istnieje

zakaz

ciągnięcia korzyści majątkowych z wytwarzania

bożków czy ozdób o charakterze kultowym. Nie wolno

odbudowywać tego, co zostało zniszczone w ramach kary

za bałwochwalstwo, ani też

przywłaszczać sobie dóbr

związanych z tym miejscem. Istnieje zakaz

używania

wszystkiego, co jest związane z bałwochwalczym kultem.

Nie wolno

prorokować w imieniu fałszywych bogów, ani

też

fałszywie prorokować w imieniu Pańskim. Nie należy

słuchać tego, kto tak prorokuje, ani też

bać się

fałszywego proroka, lecz wykonać na nim wyrok śmierci.

Nie wolno

naśladować bałwochwalców ani

praktykować

ich zwyczajów.

Zakazane jest

wróżenie,

wieszczenie,

uprawianie

guseł,

czarowanie,

zaklinanie, wywoływanie duchów,

uprawianie znachorstwa oraz

wzywanie zmarłych.

Kobietom zabrania się

noszenia męskich ubrań, a

mężczyznom nie wolno ubierać się w

damskie.

Nie wolno

tatuować skóry na modłę bałwochwalców. Nie

należy ubierać się w

szaty utkane z bawełny i lnu ani

golić (brzytwą)

boków głowy i

brody.

Nie wolno czynić

nacięć na ciele na znak żałoby.

(Prawdopodobnie Prawa 43 i 44 dotyczą starożytności)

ZAKAZY ODWOŁUJĄCE SIĘ DO WYDARZEŃ HISTORYCZNYCH

V Mojż. 17:16

IV Mojż. 15:39

II Mojż. 23:32;

V Mojż. 7:2

V Mojż. 20:16

V Mojż. 7:2

(starożytne)

II Mojż. 23:33

V Mojż. 7:3

V Mojż. 23:4

V Mojż. 23:8

V Mojż. 23:7

V Mojż. 20:19

V Mojż. 7:21

V Mojż. 25:19

(starożytne)

ŻUM

UMŻ

Nie wolno wracać do Egiptu, aby tam

zamieszkać na

stałe, ani

pozwalać się zwodzić sercom i oczom kuszącym

do nieczystości. Nie wolno

zawierać sojuszy z siedmioma

narodami kananejskimi, ani

pozostawić przy życiu choćby

jednego z ich członków. Nie wolno

okazywać litości

bałwochwalcom,

pozwolić im na przebywanie w Izraelu

ani

wchodzić z nimi w związki małżeńskie.

Żydówce nie wolno

wychodzić za mąż za Ammonitę ani za

Moabitę, nawet jeżeli nawrócą się na judaizm, lecz nie

powinna odmawiać ręki (wyłącznie ze względów

genealogicznych)

potomkowi Ezawa ani

prozelicie

pochodzenia egipskiego. Istnieje zakaz

zawierania pokoju

z narodami Ammonitów i Moabitów. Zakazane jest

niszczenie drzew owocowych, nawet w czasie wojny,

podobnie jak każdy akt wandalizmu. Nie wolno

bać się

wroga ani

zapomnieć zła uczynionego przez Amaleka.

BLUŹNIERSTWO

III Mojż. 24:16;

II Mojż. 22:27

III Mojż. 19:12

II Mojż. 20:7

III Mojż. 22:32

V Mojż. 6:16

V Mojż. 12:4

V Mojż. 21:23

Nie wolno

bluźnić Imieniu Bożemu,

łamać przysięgi

składanej przy Jego użyciu,

wzywać Go nadaremnie oraz

profanować.

Nie wolno

kusić Pana, Boga swego ani

wymazywać Jego

Imienia ze świętych tekstów czy niszczyć instytucji

powołanych do oddawania Mu czci. Ciało

powieszonego na

drzewie należy zdjąć przed zachodem słońca.

ŚWIĄTYNIA

IV Mojż. 18:5

III Mojż. 16:2

III Mojż. 21:23

III Mojż. 21:17

III Mojż. 21:18

IV Mojż. 18:3

III Mojż. 10:9-11

IV Mojż. 18:4

III Mojż. 22:2

III Mojż. 21:6

IV Mojż. 5:3

V Mojż. 23:11

II Mojż. 20:25

II Mojż. 20:26

II Mojż. 30:9

II Mojż. 30:32

II Mojż. 30:37

II Mojż. 25:15

II Mojż. 28:28

II Mojż. 28:32

Należy wystrzegać się

niedbałości podczas służby w

świątyni. Arcykapłanowi nie wolno wchodzić do Miejsca

Najświętszego w

dowolnym czasie. Kapłan naznaczony

jakąkolwiek skazą fizyczną nie może

wchodzić do świątyni

ani

służyć w niej - nawet, jeśli skażenie jest przejściowe,

nie wolno mu

usługiwać aż do pełnego wyleczenia.

Lewici i kapłani nie mogą

wymieniać się obowiązkami.

Osoby skażone nie mogą

wchodzić do świątyni ani

nauczać Prawa. Nie mogą służyć w świątyni

osoby spoza

grona kapłanów,

kapłani w stanie nieczystym oraz ci,

którzy mimo dokonania ablucji jeszcze nie zakończyli

okresu kwarantanny. Żadna osoba w stanie nieczystym nie

może wchodzić do

świątyni ani na

Wzgórze świątynne.

Ołtarz nie może być zbudowany z

ciosanych kamieni, i nie

można

podchodzić doń po schodach. Nie wolno

rozpalać

na nim żadnego ognia, lecz tylko określone przepisami

kadzidło. Nie wolno

wytwarzać oleju z tych samych

składników i w tych samych proporcjach, co

olej służący

do namaszczania, aby ich ze sobą nie pomylić. Podobnie z

produkcją

kadzidła. Nie wolno

usuwać drążków z

pierścieni na Skrzyni świadectwa (Arce), ani

przesuwać

napierśnika na efodzie, ani

uszkodzić szaty arcykapłana.

OFIARY

V Mojż. 12:13

III Mojż. 17:3-4

III Mojż. 22:20

III Mojż. 22:22

III Mojż. 22:24

III Mojż. 22:22

V Mojż. 17:1

III Mojż. 22:25

III Mojż. 22:21

III Mojż. 2:11

III Mojż. 2:13

100

V Mojż. 23:19

101

III Mojż. 22:28

102

III Mojż. 5:11

103

III Mojż. 5:11

104

IV Mojż. 5:15

105

IV Mojż. 5:15

106

III Mojż. 27:10

107

III Mojż. 27:26

108

IV Mojż. 18:17

109

III Mojż. 27:33

110

III Mojż. 28:28

111

III Mojż. 27:28

112

III Mojż. 5:8

113

V Mojż. 15:19

114

V Mojż. 15:19

115

II Mojż. 34:25

116

II Mojż. 23:10

117

II Mojż. 12:10

118

V Mojż. 16:4

119

IV Mojż. 9:13

120

III Mojż. 22:30

121

II Mojż. 12:46

122

IV Mojż. 9:12

123

II Mojż. 12:46

124

III Mojż. 6:10

125

II Mojż. 12:9

126

II Mojż. 12:45

127

II Mojż. 12:48

128

II Mojż. 12:43

129

III Mojż. 12:4

130

III Mojż. 7:19

131

III Mojż. 19:6-8

132

III Mojż. 7:18

133

III Mojż. 22:10

134

III Mojż. 22:10

135

III Mojż. 22:10

136

III Mojż. 22:4

137

III Mojż. 22:12

138

III Mojż. 6:16

139

III Mojż. 6:23

140

V Mojż. 14:3

141

V Mojż. 12:17

142

V Mojż. 12:17

143

V Mojż. 12:17

144

V Mojż. 12:17

145

III Mojż. 6:16

146

III Mojż. 6:23

147

III Mojż. 6:30

148

V Mojż. 12:17

149

II Mojż. 29:33

Nie wolno

składać ofiar ani

zabijać poświęconych

zwierząt poza świątynią.

Nie można również

konsekrować i

zabijać zwierząt

skalanych, ani

rozlewać ich krwi (w sensie rytualnego

skrapiania), ani

spalać w ofierze ich trzewi - nawet, jeżeli

skalanie ma charakter

przejściowy albo

ofiara jest

składana przez pogan. Zabronione jest

poświęcanie

skalanych zwierząt na ofiarę. Na ofiarę ogniową nie można

przeznaczać

niczego kwaszonego, miodu ani niczego

nie

posolonego. Zwierzę otrzymane jako zapłata przez

nierządnicę lub jako cena zapłacona za psa

100

nie może być

złożone w ofierze. Nie wolno

101

zabijać zwierzęcia wraz jego

młodymi tego samego dnia. Zabrania się używać

102

oliwy i

kadzidła jako ofiary zagrzesznej lub

104

ofiary z pokarmów,

złożonej jako

105

ofiara posądzenia (sota). Nie wolno

106

zastępować zwierzęcia ofiarnego innym, ani

107

poświęcać

pierworodnego z bydła na inną ofiarę. Nie ma możliwości

108

odkupienia pierworodnego z bydła lub owiec. Istnieje

zakaz

109

wykupywania dziesięciny z

110

płodów ziemi i

111

owoców drzew, ponieważ należą one do Pana. Podczas

zabijania ptaka na ofiarę zagrzeszną należy naderwać jego

głowę tuż przy szyi, ale

112

nie wolno jej całkiem oddzielać.

Nie wolno używać do

113

pracy konsekrowanego bydła, ani

114

strzyc konsekrowanej owcy. Nie wolno również zabijać

baranka paschalnego, jeżeli w domu

115

jest jeszcze

cokolwiek kwaszonego oraz pozostawiać przez noc resztki

jego mięsa, które miały być

116

ofiarowane lub

117

spożyte.

Nie można pozostawiać żadnej części ofiary świątecznej

118

dłużej niż dwa dni, natomiast wszystkie części

119

drugiego baranka paschalnego i

120

rzeźnej ofiary

dziękczynnej należy spożyć przed świtem dnia następnego.

Istnieje zakaz łamania kości

121

pierwszego i

122

drugiego

baranka paschalnego oraz

123

wynoszenia ich mięsa poza

dom. Nie można

124

pozwolić, by resztki ofiary z pokarmów

uległy zakwaszeniu. Nie wolno również spożywać baranka

paschalnego

125

surowego ani gotowanego, ani też

126

pozwolić spożywać go obcemu mieszkańcowi czy

najemnikowi, a także

127

nieobrzezanemu oraz

128

odstępcy.

Osobie rytualnie nieczystej

129

nie wolno spożywać

poświęconego. Nie można

130

jeść poświęconego, które

uległo skalaniu.

Mięsa ofiarnego, które

131

nie zostało spożyte w określonym

terminie lub

132

jego ubój został przeprowadzony w złych

intencjach, nie można jeść. Nie wolno spożywać rzeczy

świętych osobom

133

nieobrzezanym,

136

kapłanom

znajdującym się w stanie nieczystym rytualnie,

134

mieszkańcom domu kapłana i

135

najemnikom. Córka

kapłana, która wyszła za mąż za obcego,

137

nie może jadać

rzeczy konsekrowanych. Nikt (z wyjątkiem kapłanów)

138

nie

może spożywać pozostałości po ofierze z pokarmów. Nie

wolno dopuścić, żeby

139

mięso ofiar zagrzesznych złożonych

w świątyni lub

140

zwierząt konsekrowanych uległo skażeniu.

Nie można jeść niczego z dziesięciny ze

141

zboża,

142

wina,

143

oliwy oraz

144

bydła i trzód poza Jerozolimą.

Kapłanom nie wolno spożywać ofiar zagrzesznych ani

pokutnych

145

poza dziedzińcami świątyni, a mięsa

146

ofiar

całopalnych w ogóle nie mogą jadać.

147

Żadnej ofiary

zagrzesznej, której krwią dokonuje się oczyszczenia w

świątyni, nie wolno spożywać. Nikomu poza kapłanami

148

nie wolno jeść mięsa ofiary za grzech, a kapłani

149

nie

mogą spożywać pierwocin poza dziedzińcami świątyni.

150

V Mojż. 26:14

151

V Mojż. 26:14

152

V Mojż. 14:25-26

153

V Mojż. 27:33

154

II Mojż. 22:28

155

V Mojż. 23:22

156

II Mojż. 23:15

157

IV Mojż. 30:3

Nie wolno jeść z

150

dziesięciny będąc w stanie rytualnej

nieczystości lub

151

pozostając w żałobie. Pieniądze

pochodzące z odkupienia pierwocin

152

mogą zostać wydane

wyłącznie na jedzenie i picie. Dając dziesięcinę z bydła i

trzody,

153

nie wolno przebierać między lepszym, a gorszym

ani

154

zamieniać jednego zwierzęcia na inne.

Nie wolno

155

zwlekać z wypełnieniem ślubów, ani

przybywać do Jerozolimy na święto pielgrzymie z pustymi

rękami. Nie wolno

157

łamać danego słowa.

KAPŁANI

158

III Mojż. 21:7

159

III Mojż. 21:7

160

III Mojż. 21:7

161

III Mojż. 21:14

162

III Mojż. 21:15

163

III Mojż. 10:6

164

III Mojż. 10:6

165

III Mojż. 10:7

166

III Mojż. 21:1

167

III Mojż. 21:11

168

III Mojż. 21:11

169

V Mojż. 18:1

170

V Mojż. 18:1

171

V Mojż. 14:1

Kapłanowi nie wolno poślubić

158

nierządnicy,

159

kobiety

zbezczeszczonej ani

160

porzuconej przez męża;

161

wdowa

nie może być żoną arcykapłana. Może nią być tylko

162

dziewica spośród Izraela. Kapłanom nie wolno wchodzić

do świątyni z

163

rozwichrzonymi włosami ani w

164

rozdartych szatach; nie wolno im

165

opuścić dziedzińca

podczas pełnienia służby w świątyni. Kapłan nie może się

166

zanieczyszczać z powodu zmarłych, z wyjątkiem

wymienionych w Prawie bliskich, natomiast

167

arcykapłanowi nie wolno przystępować do zwłok

168

żadnego zmarłego. Plemię Lewiego nie będzie miało

działu w

169

ziemi izraelskiej ani w

170

łupach wojennych.

Zabrania się

171

wygalania sobie łysiny nad czołem na znak

żałoby.

PRAWA ZWIĄZANE Z DIETĄ

172

V Mojż. 14:7

173

III Mojż. 11:11

174

III Mojż. 11:13

175

V Mojż. 14:19

176

III Mojż. 11:41

177

III Mojż. 11:41

178

III Mojż. 11:42

179

III Mojż. 11:43

180

V Mojż. 14:21

181

II Mojż. 22:31

182

V Mojż. 12:23

183

I Mojż. 32:32

184

III Mojż. 7:26

185

III Mojż. 7:23

186

II Mojż. 23:19

187

II Mojż. 34:26

188

II Mojż. 21:28

189

III Mojż. 23:14

190

III Mojż. 23:14

191

III Mojż. 23:14

192

III Mojż. 19:23

193

V Mojż. 22:9

194

V Mojż. 32:38

195

III Mojż. 19:26;

V Mojż. 21:20

196

III Mojż. 23:29

197

II Mojż. 13:3

198

II Mojż. 13:20

199

V Mojż. 16:3

200

II Mojż. 13:7

201

II Mojż. 12:19

ŚKUM

UMŚ

Ś?

Żydom nie wolno jeść mięsa wymienionych w Prawie

172

ssaków uznanych za nieczyste, podobnie jak nieczystych

173

ryb,

174

nieczystych ptaków,

175

owadów,

176

małych

zwierząt biegających po ziemi,

177

płazów,

178

robaków

znalezionych w owocach lub ich przetworach oraz

179

niczego, co się czołga na brzuchu.

Nie wolno spożywać

180

padliny, mięsa zwierząt

181

rozszarpanych czy jakichkolwiek

182

części żyjącego

zwierzęcia.

Istnieje zakaz jedzenia

183

ścięgna w stawie biodrowym (gid

ha-naszed), spożywania

184

krwi oraz niektórych rodzajów

185

tłuszczu (helev). Nie wolno

186

gotować koźlęcia w mleku

jego matki ani

187

spożywać potraw przyrządzonych w taki

sposób. Zabronione jest jedzenie

188

mięsa wołu skazanego

na ukamienowanie (nawet jeżeli jego ubój został dokonany

prawidłowo).

Nie wolno jeść

189

chleba wypieczonego z nowego zboża ani

samego zboża, jeśli jest świeżo zżęte - czy to

190

prażonego,

czy

191

świeżego - przed złożeniem omeru na ofiarę 16 dnia

Nisan. Nie wolno

192

obrzynać pędów drzew owocowych

przez trzy lata od zasadzenia, ani

193

obsadzać winnicy

dwojako.

Istnieje zakaz wylewania

194

ofiar z płynów bożkom (libacji),

195

obżarstwa oraz pijaństwa. W Dzień Odkupienia

obowiązuje

196

ścisły post. Podczas Paschy nie wolno jeść

197

niczego kwaszonego, ani żadnych potraw, w których

198

znajdowałby się kwas jako dodatek. Ten sam zakaz

obowiązuje również od

199

południa 14 dnia miesiąca Nisan

(w wigilię Paschy). Podczas Paschy żaden kwas nie

powinien

200

leżeć w widocznym miejscu, ani nawet

201

znajdować się w domu.

NAZYREJCZYCY

202

IV Mojż. 6:3

203

IV Mojż. 6:3

204

IV Mojż. 6:3

205

IV Mojż. 6:4

206

IV Mojż. 6:4

207

IV Mojż. 6:7

208

III Mojż. 21:11

209

IV Mojż. 6:5

ŻŚ

Nazyrejczykowi nie wolno pić

202

wina, ani żadnego napoju z

203

owoców winorośli. Nie może on również jeść winogron

204

świeżych,

205

suszonych,

206

niedojrzałych ani

207

wytłoczyn.

Nie wolno mu

208

zanieczyszczać się przez kontakt z ciałem

zmarłego, ani nawet wchodzić do namiotu, gdzie leżą

zwłoki.

Nie wolno mu

209

strzyc włosów aż do zakończenia okresu,

który ślubował.

ROLNICTWO

210

III Mojż. 23:22

211

III Mojż. 19:9

212

III Mojż. 19:10

213

III Mojż. 19:10

214

V Mojż. 24:19

(Prawa 215-217

symbolizują czystość)

215

III Mojż. 19:19

216

V Mojż. 22:9

217

III Mojż. 19:19

218

V Mojż. 22:10

219

V Mojż. 25:4

(Prawa 220-228

dotyczą starożytnego

Izraela i ukazują

moralne reguły relacji

społecznych oraz

zasadę zaufania Bogu

w latach

nieobsiewania pól)

220

III Mojż. 25:4

221

III Mojż. 25:4

222

III Mojż. 25:4

223

III Mojż. 25:5

224

III Mojż. 25:11

225

III Mojż. 25:11

226

III Mojż. 25:11

227

III Mojż. 25:23

228

III Mojż. 25:33

229

V Mojż. 12:19

ŻUM

ŻŚ

Nie wolno

210

zbierać plonów z całego pola, lecz należy

zostawić zboże na jego skrajach, dla ubogich.

Zabronione jest również

211

podnoszenie kłosów, które

upadną podczas zbierania oraz zbieranie

212

zdeformowanych kiści winogron,

213

kiści leżących na

ziemi, a także

214

wracanie na pole po zapomniane snopy.

Nie wolno

215

obsiewać pola mieszanką różnych nasion, ani

sadzić mieszane gatunki

216

winorości w jednej winnicy. Nie

wolno tworzyć

217

krzyżówek różnych gatunków zwierząt ani

218

zaprzęgać do pracy dwóch różnych gatunków w jednym

jarzmie. Nie wolno

219

zawiązywać zwierzęciu pyska podczas

pracy, aby uniemożliwić mu jedzenie.

W każdym siódmym roku nie wolno

220

obsiewać pola,

221

zrywać owoców z drzew oraz

222

żąć i

223

zrywać tego, co

samo wyrosło bez siania i sadzenia w każdym siódmym

roku (szmita). Podobnie w roku jubileuszowym - istnieje

zakaz

224

obsiewania,

225

żęcia oraz

226

zbioru owoców

wyrosłych „na dziko”.

Nie wolno

227

sprzedawać ziemi na zawsze,

228

zajmować

własności Lewitów (nawet nie wykupionej) ani

229

pozostawiać ich bez pomocy.

POŻYCZKI, BIZNES I SPOSÓB TRAKTOWANIA NIEWOLNIKÓW

230

V Mojż. 15:2

231

V Mojż. 15:9

232

V Mojż. 15:7

233

V Mojż. 15:13

234

II Mojż. 22:24

235

III Mojż. 25:37

236

V Mojż. 23:20

237

II Mojż. 22:24

238

III Mojż. 19:13

239

V Mojż. 24:10

240

V Mojż. 24:12

241

V Mojż. 24:17

242

V Mojż. 24:6

243

II Mojż. 20:13

244

III Mojż. 19:11

245

III Mojż. 19:13

246

V Mojż. 19:14

Zabronione jest

230

domaganie się spłaty długu po upływie

roku siódmego (szabatowego), jednakże nie wolno

231

odmówić pożyczki ubogiemu ze względu na to, że ów rok

się zbliża. Nie wolno

232

zaniechać dobroczynności wobec

ubogich, ani

233

odsyłać bez odprawy hebrajskiego

niewolnika, który właśnie zakończył okres służby. Nie

wolno

234

siłą ściągać długu z niewypłacalnego dłużnika.

Zabronione jest

235

udzielanie i

236

zaciąganie

oprocentowanych pożyczek od innego Żyda oraz

237

uczestniczenie w realizowaniu takich umów bądź to w

charakterze świadka, żyranta czy notariusza. Nie wolno

238

zwlekać z wypłatą wynagrodzenia. Zabronione jest

239

branie zastawu od ubogiego,

240

przetrzymywanie

zastawu, który jest mu niezbędny, a także branie zastawu

od wdów.

241

Nie wolno brać w zastaw rzeczy, który służy

dłużnikowi do zarabiania na życie.

242

Porywanie Żydów jest

zabronione. Nie wolno

243

kraść ani

245

rabować.

247

III Mojż. 19:13

248

III Mojż. 19:11

249

III Mojż. 19:11

250

III Mojż. 25:14

251

III Mojż. 25:17

252

II Mojż. 22:21

253

II Mojż. 22:21

254

V Mojż. 23:16

255

V Mojż. 23:17

256

II Mojż. 22:21

257

III Mojż. 25:39

258

III Mojż. 25:42

259

III Mojż. 25:43

260

III Mojż. 25:53

261

II Mojż. 21:8

262

II Mojż. 21:10

263

V Mojż. 21:14

264

V Mojż. 21:14

265

II Mojż. 20:17

266

V Mojż. 5:18

267

V Mojż. 23:26

268

V Mojż. 23:25

269

V Mojż. 22:3

270

II Mojż. 23:5

271

III Mojż. 19:35

272

V Mojż. 25:13

Zabrania się

246

przesuwać granic ziemi i

247

defraudowania

dóbr. Nie wolno

248

kraść ani

249

zapierać się (fałszywie

zeznawać) kradzieży cudzej własności.

Nie wolno nikogo

250

oszukiwać w interesach, ani nawet

251

zwodzić kontrahenta słowem. Zabrania się

252

gnębić

przybysza - zarówno

253

werbalnie jak i fizycznie. Nie wolno

254

wydawać lub

255

uciskać niewolnika, który uciekł od swego

pana i szuka schronienia - nawet, jeżeli jego pan jest

Żydem. Nie wolno

256

gnębić sieroty ani wdowy. Zabrania

się

257

źle traktować oraz

258

sprzedawać niewolników

pochodzenia hebrajskiego; zabrania się dokonywania

259

aktów okrucieństwa wobec nich. Nie wolno również

260

pozwolić, aby byli tak traktowani przez pogan.

Nie wolno

261

sprzedać hebrajskiej niewolnicy, a jeżeli jej

pan zdecyduje się ją poślubić, nie

262

ujmie jej pożywienia,

odzieży ani współżycia. Nie wolno

263

sprzedawać branki ani

264

traktować jej jak niewolnicę. Nie wolno

265

pożądać

własności bliźniego, nawet jeżeli pragnie się ją odkupić od

niego. Grzechem jest nawet

266

sama pożądliwość.

Żniwiarz nie ma prawa

267

wchodzić na łan swego bliźniego

ani wziąć więcej zbieranych owoców, niż może zjeść.

W przypadku znalezienia zguby

268

nie wolno się wzbraniać

przed oddaniem jej właścicielowi. Nie wolno również

269

odmówić pomocy bliźniemu, jeżeli jego zwierzę upadło

pod ciężarem. Istnieje zakaz

270

oszukiwania na wagach i

miarach, a nawet

271

posiadania fałszywych odważników.

SPRAWIEDLIWOŚĆ

273

III Mojż. 19:15

274

II Mojż. 23:8

275

III Mojż. 19:15

276

V Mojż. 1:17

277

III Mojż. 19:15;

II Mojż. 23:3

278

II Mojż. 23:6

279

V Mojż. 19:13

280

V Mojż. 24:17

281

II Mojż. 23:1

282

II Mojż. 23:2

283

II Mojż. 23:2

284

V Mojż. 1:17

285

II Mojż. 20:16

286

II Mojż. 23:1

287

V Mojż. 24:16

288

V Mojż. 19:15

289

II Mojż. 20:13

290

II Mojż. 23:7

291

IV Mojż. 35:30

292

IV Mojż. 35:12

293

V Mojż. 25:12

294

V Mojż. 22:26

295

IV Mojż. 35:31

296

IV Mojż. 35:32

297

III Mojż. 19:16

298

V Mojż. 22:8

299

III Mojż. 19:14

300

V Mojż. 25:2-3

301

III Mojż. 19:16

302

III Mojż. 19:17

303

III Mojż. 19:17

304

III Mojż. 19:18

Sędziemu nie wolno

273

sądzić niesprawiedliwie,

274

przyjmować łapówek, postępować

275

stronniczo lub

dawać się

276

zastraszyć. W niesłusznej sprawie nie wolno

277

faworyzować nawet ubogiego ani

278

wpływać na wyrok.

Nie należy żałować

288

osądzonych ani

289

naruszać prawa

obcego przybysza lub wdowy. Nie wolno

281

przesłuchiwać

jednej strony sporu bez obecności drugiej. W sprawie,

która może się zakończyć wyrokiem śmierci, nie wolno

282

decydować większością jednego głosu.

Sędziemu nie wolno

283

kierować się opinią innych, jeżeli nie

jest przekonany o jej słuszności. Zabronione jest

284

ustanawianie sędzią kogoś, kto nie zna Prawa.

Nie wolno

285

składać fałszywego świadectwa,

286

przyjmować

świadectwo nikczemnika ani

287

uznawać za wiarygodne

świadectwo krewnych strony w sprawie. Nie wolno

wydawać wyroku

288

na podstawie zeznań jednego świadka.

Nie wolno

289

mordować. Akt oskarżenia nie może opierać

się

290

wyłącznie na poszlakach. świadkowi nie wolno

291

równocześnie pełnić roli sędziego w sprawach, które

mogą zakończyć się wyrokiem śmierci. Nie można

292

dokonać niczyjej egzekucji bez procesu i udowodnienia

winy. Należy karać za

293

współudział w łamaniu Prawa. Nie

można wymierzać kary za

294

czyn popełniony pod

przymusem. Nie wolno przyjmować okupu za życie

295

zabójcy oraz

296

tego, kto uciekł do miasta schronienia i

chce powrócić do domu. Nie można

297

ociągać się z

udzieleniem pomocy bliźniemu,

298

pozostawiać na drodze

niebezpieczne przeszkody ani

299

zwodzić bliźniego dając mu

złą radę. Zabronione jest

300

uderzenie choćby o jeden raz

za dużo skazanego na chłostę. Nie wolno

301

szerzyć

oszczerstw ani

302

chować w sercu nienawiści. Zabronione

jest

303

szydzenie z Żyda,

304

chowanie urazy do bliźniego

oraz

305

dokonywanie zemsty.

305

III Mojż. 19:18

306

V Mojż. 22:6

307

III Mojż. 13:33

308

V Mojż. 24:8

309

V Mojż. 21:7

310

II Mojż. 22:17

311

V Mojż. 24:5

312

V Mojż. 17:11

313

V Mojż. 13:1

314

V Mojż. 13:1

315

II Mojż. 22:27

316

II Mojż. 22:27

317

III Mojż. 19:14

318

II Mojż. 21:17

319

II Mojż. 21:15

320

II Mojż. 20:10

321

II Mojż. 16:29

322

II Mojż. 35:3

323

II Mojż. 12:16

324

II Mojż. 12:16

325

III Mojż. 23:21

326

III Mojż. 23:25

327

III Mojż. 23:35

328

III Mojż. 23:36

329

III Mojż. 23:28

Nie wolno

306

wybierać z gniazda matki razem z pisklętami.

Nie wolno

307

golić liszaju trędowatego ani

308

usuwać

zewnętrznych oznak jego choroby. Zabronione jest

309

uprawianie ziemi, na której znaleziono zwłoki

zamordowanego i gdzie odprawiono rytuał złamania karku

czerwonej jałówki. Nie wolno pozostawić

310

czarownicy przy

życiu. Zabroniony jest

311

pobór do wojska oblubieńca w

pierwszym roku po ślubie. Nie wolno

312

buntować się

przeciw pouczeniom nauczycieli,

313

dodawać ani

314

ujmować

niczego z przepisów Prawa.

Zabronione jest przeklinanie

315

sędziego,

316

władcy czy

317

jakiegokolwiek innego Żyda.

Nie wolno

318

przeklinać ani

319

podnosić ręki na rodziców.

Nie wolno

320

pracować w Szabat, ani

321

podróżować pieszo

dalej, niż na wyznaczoną odległość (eruv).

Zabronione jest

322

wykonywanie wyroków w dniu Szabatu.

Nie wolno pracować w

323

pierwszym oraz

324

siódmym dniu

Paschy,

325

w Szawuot, w

326

Rosz Ha Szana, w

327

pierwszym i

328

ósmym (Szmini Aceret) dniu Sukot oraz w

329

Dzień

Odkupienia.

ZAKAZY DOTYCZĄCE MORALNOŚCI SEKSUALNEJ

330

III Mojż. 18:7

331

III Mojż. 18:8

332

III Mojż. 18:9

333

III Mojż. 18:11

334

III Mojż. 18:10

335

III Mojż. 18:20

336

III Mojż. 18:10

337

III Mojż. 18:17

338

III Mojż. 18:17

339

III Mojż. 18:17

340

III Mojż. 18:12

341

III Mojż. 18:13

342

III Mojż. 18:14

343

III Mojż. 18:15

344

III Mojż. 18:16

345

III Mojż. 18:18

346

III Mojż. 18:19

347

III Mojż. 18:20

348

III Mojż. 18:23

349

III Mojż. 18:23

350

III Mojż. 18:22

351

III Mojż. 18:7

352

III Mojż. 18:14

353

III Mojż. 18:6

354

V Mojż. 23:3

355

V Mojż. 23:18

356

V Mojż. 24:4

357

V Mojż. 25:5

358

V Mojż. 22:29

359

V Mojż. 22:19

360

V Mojż. 23:2

361

III Mojż. 22:24

Nie wolno wchodzić w stosunki kazirodcze z

330

matką,

331

macochą,

332

siostrą,

333

przyrodnią siostrą,

334

wnuczką ze

strony syna,

335

wnuczką ze strony córki,

336

córką,

337

każdą

kobietą i jej córką,

338

każdą kobietą i jej wnuczką ze strony

syna,

339

każdą kobietą i jej wnuczką ze strony córki,

340

siostrą ojca,

341

siostrą matki,

342

stryjenką,

343

synową,

344

żoną brata i

345

siostrą żony.

Nie wolno

346

uprawiać stosunków seksualnych z kobietą

będącą w okresie menstruacji.

Nie wolno

347

cudzołożyć.

Nie wolno łączyć się ze zwierzęciem - zarówno

348

kobiecie

jak i

349

mężczyźnie.

Istnieje zakaz stosunków

350

homoseksualnych, szczególnie

351

ojcem lub

352

wujem.

Istnieje

353

zakaz jakichkolwiek fizycznych zbliżeń

intymnych (nawet, jeżeli nie polegają na współżyciu) z

krewnymi.

Mamzer (dziecko urodzone ze związku cudzołożnego)

354

nie

może poślubić Żydówki.

Istnieje zakaz

355

nierządu.

Rozwódka nie może

356

powtórnie wyjść za pierwszego

męża, jeżeli w międzyczasie wyszła za innego.

Bezdzietna wdowa nie może

357

wyjść za mąż za kogoś

innego niż brat jej zmarłego męża.

Mąż nie może

358

rozwieść się z żoną, jeżeli poślubił ją po

dokonaniu na niej gwałtu lub

359

po jej zniesławieniu.

Eunuchowi nie wolno

360

wziąć za żonę Żydówki.

Istnieje zakaz

361

dokonywania kastracji.