POLITYKA ENERGETYCZNA

UNII EUROPEJSKIEJ

dr Tomasz Kubin

Uniwersytet Śląski w Katowicach

Podstawy traktatowe

polityki energetycznej UE

Szczegółowe kwestie polityki energetycznej UE – wiele

aktów prawa pochodnego. Brak jest tutaj jednego

aktu, który regulowałby tę politykę kompleksowo.

Część tych regulacji ma zastosowanie stricte do

energetyki zaś część dotyczy innych sektorów

gospodarki powiązanych z energetyką.

Zgodnie z art. 4 ust. 2 pkt i) TFUE energia należy

do tzw. kompetencji dzielonych UE i państw

członkowskich

Podstawy traktatowe

polityki energetycznej UE

Tytuł XXI (Energetyka), art. 194 ust. 1 TFUE:

„W ramach ustanowienia i funkcjonowania rynku wewnętrznego

oraz z uwzględnieniem potrzeby zachowania i poprawy

środowiska naturalnego, polityka UE w dziedzinie energetyki,

w duchu solidarności między państwami członkowskimi ma na

celu:

a) zapewnienie funkcjonowania rynku energii;
b) zapewnienie bezpieczeństwa dostaw energii;
c) wspieranie efektywności energetycznej i oszczędności

energii, jak również rozwoju nowych i odnawialnych form

energii; oraz

d) wspieranie wzajemnych połączeń między sieciami energii”.

Podstawy traktatowe

polityki energetycznej UE

W ramach polityki gospodarczej UE, na podstawie

art. 100 ust. 1 TFUE,

„ [...] Rada na wniosek Komisji, może w duchu

solidarności między Państwami Członkowskimi,
postanowić o środkach stosownych do sytuacji
gospodarczej, w szczególności w przypadku
wystąpienia poważnych trudności w zaopatrzeniu
w niektóre produkty, zwłaszcza w obszarze
energii”.

Polityka energetyczna UE –

uwarunkowania

• zmiany klimatu i ochrona środowiska naturalnego;
• malejące zasoby własne surowców energetycznych;
• uzależnienie od importu źródeł energii;
• bezpieczeństwo i stabilność dostaw;
• wpływ cen energii na konkurencyjność przemysłu w UE;
• ceny energii akceptowalne dla konsumentów

indywidualnych;

• ceny energii zapewniające jej producentom środki na

inwestycje;

• różnice w strukturze źródeł energii i interesów

pomiędzy państwami członkowskimi UE.

Polityka energetyczna UE –

kilka danych statystycznych

• UE konsumuje ok. 13,8 % energii zużywanej na

świecie;

• UE wytwarza ok. 6,5% energii produkowanej

na świecie;

• Ponad 53% energii zużywanej w UE pochodzi z

importu;

• UE emituje ok. 12,6% światowej emisji CO2

(Chiny – ok. 23,5%, USA – ok. 17,6%);

• Polska importuje ok. 33,7% zużywanej energii.

Polityka energetyczna UE –

procentowy udział zużywanej energii wg. źródła w UE i w Polsce

Źródło energii

UE

Polska

Ropa naftowa

35

26

Gaz

24

12

Paliwa stałe

17

54

Energia atomowa

14

0

Źródła odnawialne

10

8

Polityka energetyczna UE –

główne kierunki działań

• oszczędzanie energii;
• budowa wspólnego rynku energii;
• rozwój i promocja odnawialnych źródeł energii;
• modernizacja i rozwój sieci energetycznych;
• działania na rzecz interesów konsumentów energii (łatwa

zmiana dostawcy, przejrzyste i zrozumiałe faktury,

możliwość kontrolowania zużycia energii itp.);

• bezpieczeństwo (dostaw i funkcjonowania podmiotów

wytwarzających energię);

• rozwój technologii niskoemisyjnych;
• zaangażowanie międzynarodowe UE mające na celu

zapewnienie dostaw źródeł energii .

Polityka energetyczna UE –

aktualne działania

Tzw.

Trzeci Pakiet Energetyczny

-

- wszedł w życie w marcu 2011 r. i obejmuje:

• dwie dyrektywy tzw. rynkowe;
• dwa rozporządzenia tzw. przesyłowe;
• rozporządzenie ustanawiające Agencję ds.

Współpracy Organów Regulacji Energetyki.

Polityka energetyczna UE –

aktualne działania

Trzeci Pakiet Energetyczny

:

• dokończenie procesu budowania jednolitego,

konkurencyjnego rynku energii;

• liberalizacja i rozwój konkurencji na rynkach energii

elektrycznej i gazu;

• poprawa standardu usług i bezpieczeństwa dostaw nośników

energii;

• większa przejrzystość rynków detalicznych i wzmocnienie

przepisów dotyczących ochrony konsumentów;

• skuteczniejszy nadzór regulacyjny prowadzony przez

niezależne krajowe organy regulacyjne.

Polityka energetyczna UE –

aktualne działania

Pakiet energetyczno-klimatyczny (2008 r.):

3x20

1. Redukcja zużycia energii o 20%
2. Wzrost udziału energii ze źródeł odnawialnych

do 20%

3. Redukcja emisji gazów cieplarnianych o 20%

do roku 2020

Pakiet energetyczno-klimatyczny –

Polska

Obecnie ok. 8% energii zużywanej w Polsce

pochodzi ze źródeł odnawialnych (wytwarzane
jest w Polsce ok. 7,4%).

W ramach pakietu energetyczno-klimatycznego
do 2020 r. udział ten powinien wzrosnąć do 15%.

Polityka energetyczna UE –

aktualne działania

Bezpieczeństwo dostaw

gazu ziemnego:

Rozporządzenie PE i Rady (UE) 994/2010 w sprawie środków

zabezpieczających bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego.

Jego celem jest zapobieganie oraz łagodzenie potencjalnych

skutków kryzysu spowodowanego przerwaniem dostaw gazu.

M.in. określa trzy rodzaje sytuacji kryzysowej: „stan wczesnego

ostrzeżenia”, „stan alarmowy” i „stan nadzwyczajny”. W
sytuacji zagrożenia państwa członkowskie muszą zapewnić
transgraniczną dostępność własnej infrastruktury przesyłowej
i pojemności magazynowych.