Miary p

Miary p

ł

ł

odno

odno

ś

ś

ci i ma

ci i ma

łż

łż

e

e

ń

ń

sko

sko

ś

ś

ci

ci

Agata Górny

Demografia

Warszawa, 22 listopada 2012

Demografia 2012/2013

Rodność (natężenie urodzeń); surowy
współczynnik urodzeń

W

u

– współczynnik urodzeń (rodności)

U

t

– liczba urodzeń żywych w okresie

t

L

t

– liczba ludności według stanu w połowie

badanego okresu

t

lub średnia liczba

ludności w okresie

t

.

C

– stała (1000).

C

L

U

W

t

t

u

=

W

u

wyraża stosunek liczby urodzeń żywych w badanej zbiorowości w

badanym okresie do liczby ludności do niej zaliczonej.

Demografia 2012/2013

Ogólny współczynnik płodności

W

pł

– ogólny współczynnik płodności

U

t

– liczba urodzeń żywych w okresie

t

K

15-49

– liczba kobiet w wieku 15-49 lat w

połowie badanego okresu t lub średnia
liczba kobiet w wieku 15-49 lat w okresie

t

.

C

– stała (100 lub 1000).

C

K

U

W

t

pł

49

15−

=

W

pł

wyraża średnią liczbę dzieci urodzonych w ciągu badanego

okresu przypadającą na 1000 kobiet (lub 100 kobiet) w wieku
rozrodczym.

Demografia 2012/2013

Współczynnik płodności małżeńskiej

W

pł

m

– współczynnik płodności małżeńskiej

U

t

m

– liczba małżeńskich urodzeń żywych w

okresie

t

K

15-49

m

– liczba kobiet-mężatek w wieku 15-49

lat w połowie badanego okresu t lub
średnia liczba kobiet-mężatek w wieku 15-
49 lat w okresie

t

.

C

– stała (100 lub 1000).

C

K

U

W

m

m

t

m

pł

49

15−

=

W

pł

m

wyraża średnią liczbę dzieci urodzonych w związkach

małżeńskich w ciągu badanego okresu przypadającą na 1000
kobiet-mężatek (lub 100 kobiet-mężatek) w wieku rozrodczym.

Demografia 2012/2013

Inne „odmiany” współczynników płodności

współczynniki cząstkowe (grupowe) – głównie ze
względu na grupy wieku

współczynniki według kolejnych numerów urodzenia
dziecka

Demografia 2012/2013

Współczynnik dzietności (płodności
całkowitej)

W

dz

– współczynnik dzietności

W

pł(x)

– współczynnik płodności dla

poszczególnych roczników wieku
rozrodczego kobiet w przeliczeniu na jedną
kobietę.

∑

=

=

49

15

)

(

x

x

pł

dz

w

W

W

dz

wyraża średnią liczbę dzieci, jaką urodziłaby kobieta w ciągu

okresu rozrodczego, przy stałym wzorcu płodności z danego roku
kalendarzowego.

Demografia 2012/2013

Współczynnik dzietności w latach 1950-2006,
Polska, miasta, wieś

Źródło: ‘Prognoza ludności na lata 2008-2035’, GUS, str. 17; www.stat.gov.pl

Demografia 2012/2013

Współczynnik reprodukcji brutto

U

ż

– liczba urodzeń żeńskich

U

og

– liczba urodzeń ogółem

W

dz

– współczynnik dzietności

∑

=

=

=

49

15

)

(

x

x

pł

og

ż

dz

og

ż

rb

w

U

U

W

U

U

W

W

rb

określa aktualną płodność, wyrażając średnią liczbę żywo

urodzonych dzieci płci żeńskiej przypadających na 1 kobietę
będącą aktualnie w wieku rozrodczym.

Demografia 2012/2013

Współczynnik reprodukcji netto

U

ż

– liczba urodzeń żeńskich

U

og

– liczba urodzeń ogółem

W

dz

– współczynnik dzietności

L

x

, L

0

– liczba kobiet

dożywających wieku x lub 0

0

49

15

)

(

L

L

w

U

U

W

x

x

x

pł

og

ż

rn

∑

=

=

W

rn

określa aktualną płodność i umieralność, wyrażając średnią

liczbę żywo urodzonych dzieci płci żeńskiej, które dożyją wieku
swych matek, a przypadających na 1 kobietę będącą w wieku
rozrodczym przy założeniu niezmiennego aktualnego poziomu
cząstkowych współczynników płodności i umieralności zgodnych z
tablicami płodności i trwania życia (wymieralności).

Demografia 2012/2013

Ogólny współczynnik zawierania małżeństw

M

t

– ogólna liczba małżeństw
zawartych w okresie

t

L

t

– liczba ludności w połowie

badanego okresu lub średnia
liczba ludności w badanym
okresie

C

– stała (100 lub 1000)

C

L

M

W

t

t

m

=

W

m

określa natężenie zawierania małżeństw w danej populacji

Demografia 2012/2013

Współczynnik zawierania małżeństw w
stosunku do liczby ludności uprawnionej

M

t

– ogólna liczba małżeństw
zawartych w okresie

t

L

20+

– liczba ludności w połowie

badanego okresu lub średnia
liczba ludności w badanym
okresie w wieku 20 lat i
więcej

C

– stała (100 lub 1000)

C

L

M

W

t

m

+

=

20

W

m

określa natężenie zawierania małżeństw w danej populacji

uprawnionej do zawierania małżeństw

Demografia 2012/2013

Współczynniki rozwodów

R

t

– liczba rozwodów

udzielonych w okresie

t

M

t

– liczba małżeństw
zawartych w okresie

t

C

– stała (1000 lub 10000)

C

M

R

W

t

t

r

=

Co określa taki współczynnik?

Współczynniki rozwodów można wyznaczać analogicznie do

współczynników małżeństw oraz także według poniższego wzoru.

Demografia 2012/2013

Istotne znaczenie współczynników
cząstkowych w analizie małżeńskości

Obliczanych według:

płci

wieku

stanu cywilnego (dla małżeństw)

wykształcenia itd.

Demografia 2012/2013

Kohortowy współczynnik płodności
cząstkowej dla wieku x (

dodatkowe

)

r

u

st

x(t)

– liczba urodzeń, które miały

miejsce w roku kalendarzowym t z
kohorty r matek będących w wieku x
ukończonych lat.

r

u

mł

x(t+1)

– liczba urodzeń, które miały

miejsce w roku kalendarzowym (t+1) z
kohorty r matek będących w wieku x
ukończonych lat.

r

K

x

(t)

– średnia liczba kobiet kohorty r,

żyjących w wieku x ukończonych lat.

C

– stała (1, 100, 1000 lub 10000).

C

K

u

u

W

t

x

r

t

x

mł

r

t

x

st

r

x

pł

r

koh

)

(

)

1

(

)

(

)

(

.

+

+

=

Demografia 2012/2013

Współczynnik kohortowej płodności
całkowitej (

dodatkowe

)

koh.r

W

dz

– współczynnik dzietności

r-tej kohorty

r

u

– suma urodzeń dzieci z r-tej

kohorty kobiet w całym okresie
rozrodczym

r

k

– średnia liczba kobiet r-tej

kohorty będących w wieku
rozrodczym.

C

– stała (z reguły 1).

C

k

u

W

r

r

dz

r

koh

=

.

koh.r

W

dz

wyraża stosunek liczby dzieci urodzonych przez badaną r-tą

kohortę kobiet do średniej liczby kobiet tejże kohorty.

Demografia 2012/2013

Demografia 2011/2012

Opracowane na podstawie…

J. Z. Holzer (2003). Demografia. PWE.

7.2.1 „Współczynniki małżeństw i rozwodów”

7.3.1 „Rodność (natężenie urodzeń)”

7.3.2 „Płodność kobiet”

7.3.3 „Płodność naturalna”

8.4 „Współczynniki dzietności (tylko 8.4.1 – „współczynniki
przekrojowe”)

8.5 „Współczynniki reprodukcji brutto i netto”