2011-12-18

1

Prawo cywilne

Pojęcie umowy

Rodzaje umów

Zawarcie umowy

Umowa

• Czynność prawna

– Co najmniej dwa oświadczenia woli

zgodne co do treści

– Zmierzające do wywołania skutków

prawnych w sferze prawa cywilnego

• Zgodność woli

– Konsens
– Dyssens

Rodzaje

• Ze względu na zobowiązania stron

– Jednostronnie zobowiązujące
– Dwustronnnie zobowiązujące
– Wzajemne

• Ze względu na odpłatność świadczenia

– Odpłatne
– nieodpłatne

2011-12-18

2

Rodzaje II

• Ze względu na sposób regulacji

– Nazwane
– Nienazwane

• Ze względu na przedmiot regulacji

– O przeniesienie własności
– O korzystanie z cudzej rzeczy lub praw
– O świadczenie usług

Zawarcie umowy zagadnienia

ogólne

• Potrzebne zgodne oświadczenia woli
• Tryby dochodzenia do konsensu

– Oferta i jej przyjęcie
– Negocjacje
– Aukcja i przetarg

• Problemy szczególne

– Ogłoszenia, cenniki, regulaminy
– Odpowiedzialność „przedkontraktowa”

Pojęcie oferty

• Oświadczenie drugiej stronie woli

zawarcia umowy

• Określające istotne postanowienia tej

umowy

• Musi być

– Stanowcza
– Jednoznaczna
– Możliwa do przyjęcia przez proste „tak”

2011-12-18

3

Złożenie oferty

• Sposób

– Wyraźny lub dorozumiany (w tym

domniemanie z art 543 kc)

– Ad incertas personas lub oznaczonemu

adresatowi

• Skutki

– Oferent: stan związania
– Oblat: prawo podmiotowe kształtujące

Związanie ofertą

• Początek:

– Reguły ogólne dla oświadczeń woli
– Wyjątek oferty składanych elektronicznie

• Czas związania (art. 66 par. 2 KC)

– Oferta złożona bezpośrednio drugiej

stronie

– Oferta złożona w inny sposób
– Czas związania określony w treści oferty

• Śmierć składającego

Odwołanie oferty

• Obrót powszechny: reguły ogólne dla

odwoływania oświadczeń woli

• Obrót gospodarczy

– Odwołanie złożone drugiej stronie przed

wysłaniem przez nią oświadczenia o
przyjęciu oferty

– Odwołanie jest niemożliwe, jeżeli

• Wynika to z treści oferty lub
• Określono termin jej przyjęcia

2011-12-18

4

Przyjęcie oferty

• Wykonanie uprawnienia kształtującego
• Powstają skutki wynikające z art. 56 KC
• Sposoby przyjęcia

– Wyraźne
– Dorozumiane (art. 68 KC)
– Przez przystąpienie do wykonywania (art.

69 KC)

• Czas i miejsce zawarcia umowy (art 70

KC)

Przyjęcie oferty z

zastrzeżeniami lub zmianami

• Obrót powszechny: nowa oferta
• Obrót gospodarczy

– Zmiany istotne: nowa oferta
– Zmiany nieistotne

• Dochodzi do zawarcia umowy na nowych

warunkach

• Wyjątki

– Sprzeciw oferenta
– Oferta z klauzulą „bez zastrzeżeń”
– Uzależnienie zmian od zgody oferenta

Negocjacje

• Strony dochodzą do porozumienia

– „pozycja” stron otwarta
– Targi i ustępstwa

• Umowa zostaje zawarta z chwilą dojścia

do porozumienia co do wszystkich
elementów będących przedmiotem
negocjacji

• List intencyjny
• Obowiązek lojalności

2011-12-18

5

Aukcja i przetarg

• Postępowania eliminacyjne
• Warianty trybu ofertowego
• Różne zastosowanie

– Aukcja: ustalamy cenę lub czynsz
– Przetarg: porównujemy oferty

• Elementy wspólne

– Ogłoszenie
– Wadium

Przetarg

• Zasadniczo pisemny
• Ogłoszenie o przetargu

– Zaproszenie do składania ofert
– Regulamin przetargu

• Składanie ofert i wybór kontrahenta
• Zawiadomienie uczestników o wyniku

przetargu

• Uczestnicy nie znają ofert konkurentów

Aukcja – model klasyczny

• Wezwanie do składania postąpień
• Składanie postąpień (ofert)

– Uczestnicy znają propozycje konkurentów
– Postąpienie wiąże do czasu „przebicia” lub

zamknięcia aukcji bez wyboru oferty

• Zamknięcie aukcji

– Z wyborem oferty
– Bez wyboru oferty

2011-12-18

6

Aukcja – modele

niestandardowe

• Model holenderski „in minus”
• Aukcja klasyczna z obniżanymi

postąpieniami

• Aukcja „przy świecy” / elektroniczna
• Aukcja amerykańska
• Aukcja metodą mieszaną
• Aukcja Vickerey’a

Nadużycia przy aukcji i

przetargu

• Organizator aukcji

– Udział figurantów
– Przyjmowanie postąpień od osób

nieistniejących

– Inne: Rozpijanie uczestników, mock

auction, sterowanie rynkiem

• Licytanci / uczestnicy przetargu

– Rozpowszechnianie fałszywych informacji
– Zmowa licytantów

Unieważnienie umowy zawartej na

zmanipulowanej aukcji lub przetargu

• Legitymacja czynna:

– Strony umowy (czasem: zleceniodawca)
– Pozostali uczestnicy aukcji / przetargu

• Przesłanki

– Sprzeczne z prawem lub dobrymi

obyczajami działanie strony, uczestnika,
osoby trzeciej

– Wpływające na wynik aukcji lub przetargu

• Konieczny wyrok sądu

2011-12-18

7

Ogłoszenia, reklamy, cenniki

• Możliwości:

– Oferta
– Zaproszenie do zawarcia umowy

• O charakterze prawnym decyduje

przede wszystkim wola „autora”
informacji

• W razie wątpliwości przyjmuje się, że

ogłoszenie jest zaproszeniem do
zawarcial umowy

Odpowiedzialność

„przedkontraktowa”

• Obowiązek lojalności
• Culpa in contrahendo
• Negocjacje: odpowiedzialność za

– Naruszenie obowiązku negocjowania w

dobrej wierze

– Naruszenie tajemnicy ujawnionej przez

kontrahenta w toku negocjacji

• Granica: ujemny interes umowny