Tech.agrobizn_341[01].Z6.02

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:

mgr inŜ. Renata Kacperska

mgr Edward Maliszewski

Opracowanie redakcyjne:

mgr Marzena Borowska

Konsultacja:

mgr inŜ. Marek Rudziński

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczn

programu jednostki modułowej 341[01].Z6.02,

„Rozwijanie sprawno

ci pisania i czytania ze zrozumieniem”, zawartego w modułowym

programie nauczania dla zawodu technik agrobiznesu.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Materiał nauczania

4.1. Podstawowe pojęcia i definicje ekonomiczne

4.1.1. Materiał nauczania

4.1.2. Pytania sprawdzające

4.1.3. Ćwiczenia

4.1.4. Sprawdzian postępów

4.2. Przepisy prawne dotyczące działalności gospodarczej

4.2.1. Materiał nauczania

4.2.2. Pytania sprawdzające

4.2.3. Ćwiczenia

4.2.4. Sprawdzian postępów

4.3. Rodzaje działalności w agrobiznesie

4.3.1. Materiał nauczania

4.3.2. Pytania sprawdzające

4.3.3. Ćwiczenia

4.3.4. Sprawdzian postępów

4.4. Internetowe zasoby zawodowe

4.4.1. Materiał nauczania

4.4.2. Pytania sprawdzające

4.4.3. Ćwiczenia

4.4.4. Sprawdzian postępów

5. Sprawdzian osiągnięć

6. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Poradnik będzie Ci pomocny w rozwijaniu sprawności pisania i czytania ze rozumieniem

w języku angielskim w dziedzinie agrobiznesu.

Poradnik zawiera:

−

wymagania wstępne, czyli wykaz umiejętności i wiedzy, które powinieneś opanować,
aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej.

−

cele kształcenia tej jednostki modułowej.

−

materiał nauczania, który umoŜliwia samodzielne przygotowanie się do wykonania
ć

wiczeń i zaliczenia sprawdzianów. Szczególnie istotnymi treściami są zagadnienia

związane  z  redagowaniem  dłuŜszych  i  krótszych  form  wypowiedzi  pisemnej  w  języku
angielskim,  zwłaszcza  związanych  z  pisemną  interpretacja  aktów  prawnych.  Ponadto
waŜnym  zagadnieniem  jest  opanowanie  leksyki  i  swobodne  operowanie  słownictwem
z zakresu  agrobiznesu,  ekonomii,  marketingu  i  prawa.  Czytanie  tekstu  ze  zrozumieniem
w  języku  angielskim  wymaga  znajomości  słownictwa  branŜowego  oraz  struktur
stylistycznych  języka  angielskiego  urzędowego.  Poprawne  pisanie  i  rozumienie  tekstu
czytanego  w  języku  angielskim  wymaga  opanowania  wiadomości  teoretycznych
i przełoŜenia  ich  na  działania  praktyczne.  WaŜnym  zagadnieniem  jest  umiejętność
dokonywania  tłumaczenia  tekstu  zawodowego  z  języka  polskiego  na  język  angielski
i z języka  angielskiego  na  język  polski,  poniewaŜ  umiejętność  ta  wymaga  opanowania
niezbędnych  technik  translacji,  wiedzy  i  profesjonalnego  słownictwa  z  danej  dziedziny.
Poznanie  słownictwa  z  szeroko  pojętego  agrobiznesu,  technik  translatorskich,  struktur
stylistycznych  i  leksykalnych  języka  angielskiego  uŜywanych  w  tekstach  prawno  –
administracyjnych pozwoli na zdobycie umiejętności, takich jak dokonywanie tłumaczeń,
analizowanie  aktów  prawnych,  redagowanie  tekstów,  wyciąganie  wniosków  z  lektury
tekstów  oraz  doskonalenie  sprawności  pisania  i  czytania  ze  rozumieniem  w  języku
angielskim.  Wykorzystaj  do  poszerzenia  wiedzy  wskazaną  literaturę  oraz  inne  źródła
informacji.

−

pytania sprawdzające wiedzę potrzebną do wykonania ćwiczenia.

−

wiczenia, które zawierają wykaz materiałów i sprzętu pomocnych w ich realizacji.

−

sprawdzian postępów, w którym powinieneś odpowiadać na pytanie tak lub nie, co
oznacza, Ŝe opanowałeś materiał albo nie.

−

sprawdzian osiągnięć wraz z instrukcją i kartą odpowiedzi.

−

wykaz literatury.
JeŜeli masz trudności ze zrozumieniem tematu lub ćwiczenia, wówczas poproś

nauczyciela o wyjaśnienie i ewentualne sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz określoną
czynność. Po zrealizowaniu materiału spróbuj zaliczyć sprawdzian z zakresu jednostki
modułowej.

Jednostka modułowa: Rozwijanie sprawności pisania i czytania ze zrozumieniem, której

treści teraz poznasz, jest jedną z koniecznych do opanowania umiejętności posługiwania się
językiem angielskim w zawodzie technik agrobiznesu w róŜnorodnych dziedzinach
agrobiznesu.

Bezpieczeństwo i higiena pracy

W czasie pobytu w pracowni musisz przestrzegać regulaminów, przepisów bhp i higieny

pracy oraz instrukcji przeciwpoŜarowych, wynikających z rodzaju wykonywanych prac.
Przepisy te poznasz podczas trwania nauki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

−

przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

redagować dłuŜszą i krótszą wypowiedź pisemną w języku angielskim,

−

dokonywać pisemnego tłumaczenia tekstu z języka angielskiego na język polski
i z języka polskiego na angielski,

−

posługiwać się słownictwem z zakresu agrobiznesu, prawa, ekonomii i marketingu
w języku angielskim,

−

czytać tekst ze zrozumieniem w języku angielskim,

−

wyszukiwać w tekście informacje ogólne i szczegółowe,

−

wyciągać wnioski z lektury tekstu w języku angielskim,

−

sporządzać notatki z lektury tekstu w języku angielskim,

−

posługiwać się właściwymi strukturami gramatycznymi w języku angielskim pisanym,

−

organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii,

−

korzystać z róŜnych źródeł informacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

−

porozumieć się pisemnie w zakresie wykonywanych zadań,

−

zrozumieć ogólny sens tekstu, który zawiera niezrozumiałe fragmenty posługując się
kontekstem,

−

wyszukać konkretne informacje z częściowo niezrozumiałego tekstu,

−

zidentyfikować zagadnienia główne i drugorzędne w tekście,

−

wyciągnąć wnioski z informacji podanych w tekście,

−

skorzystać z dwujęzycznych słowników oraz z obcojęzycznych słowników
specjalistycznych,

−

skorzystać z norm, katalogów i poradników,

−

przeczytać ze zrozumieniem i przetłumaczyć obcojęzyczną dokumentację produkcyjną
i handlową,

−

przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczną korespondencję z zakresu agrobiznesu,

−

zredagować notatkę z przeczytanego tekstu,

−

posłuŜyć się obcojęzycznymi instrukcjami i oprogramowaniem,

−

przetłumaczyć teksty zawodowe na język obcy,

−

napisać zwarty dłuŜszy tekst z wykorzystaniem słownictwa zawodowego,

−

wydać pisemnie instrukcje i polecenia w języku obcym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Podstawowe pojęcia i definicje ekonomiczne

4.1.1. Materiał nauczania

Słownictwo

agrobiznesu,

planowanie,

zakładanie

prowadzenie

działalności

gospodarczej

Technik agrobiznesu, który planuje, następnie zakłada i prowadzi działalność

gospodarczą  powinien  operować  słownictwem  i  zwrotami  z  zakresu  ekonomii,  bankowości,
biznesu,  prawa,  administracji  i  szeroko  pojętego  rolnictwa.  Zakładając  działalność
gospodarczą,  trzeba  umieć  porozumieć  się  w  języku  angielskim  z  pracownikami  urzędów,
instytucji,  zarówno  w  mowie  jak  i  piśmie.  NaleŜy  tez  rozumieć  treść  dokumentacji
zawodowej i aktów prawnych w języku angielskim.

Oto najczęściej uŜywane słownictwo związane z wykonywaniem zawodu technika

agrobiznesu, z planowaniem, zakładaniem oraz prowadzeniem działalności gospodarczej:

−

akcyza – excise,

−

atest – certificate,

−

artykuł – article,

−

artykuły spoŜywcze – foodstuffs,

−

aukcja – auction,

−

bilans dodatni / ujemny – positive / negative balance

−

dochód przedsiębiorstwa – revenue,

−

dotacja – grant / subsidy,

−

hurt i detal – wholesale and retail,

−

inwentaryzacja towarów / majątku – stocktaking / cataloguing,

−

kapitał – capital,

−

kasa fiskalna – cash register,

−

koncesja / licencja – licence / license,

−

księgi rachunkowe – books,

−

lokata (kapitału) – investment,

−

marka – brand,

−

podatek dochodowy – income tax,

−

polecenie zapłaty – direct debit,

−

przedsiębiorca – entrepreneur,

−

przelew – money transfer / draft,

−

rentowność przedsiębiorstwa – company profitability,

−

rachunek bieŜący – checking account,

−

rachunek terminowy – deposit account,

−

reklama – advertisement / advert,

−

rozliczenie – accounts,

−

spółka / akcyjna / z o. o. – company / join-stock company / limited company,

−

transakcja – transaction,

−

ubezpieczenie – insurance,

−

udziały – shares,

−

umowa handlowa – trade agreement,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

umowa o pracę – contract of employment / service,

−

wyciąg z konta – bank statement,

−

zlecenie stałe (w banku) – standing order,

−

znak handlowy – trade mark,

−

zysk brutto / netto – gross / net profit,

−

zysk – profit, return(s), yield, przynieść zysk – yield returns.

Podstawowe pojęcia i definicje ekonomiczne

Definicja z zakresu ekonomii powinna być krótka i zwięzła oraz zawierać najistotniejsze

informacje  na  temat  danego  terminu.  Do  konstruowania  definicji  pojęć  ekonomicznych
uŜywa  się  kilku  czasów  gramatycznych  języka  angielskiego,  głównie Present Simple, Future
Simple,  Present  Perfect,  a  jeśli  definiowany  jest  termin  o  przedawnionym  znaczeniu,
wówczas stosuje się czasy przeszłe, typu Past Simple, Past Continuous, Past Perfect. Ponadto
uŜywa się zaimków względnych (Relative Pronouns) takich jak: „which”, (który) – do opisu
przedmiotów, zjawisk, „who” (kto) - do opisu ludzi, „where” (gdzie) - do charakteryzowania
miejsc,  „whose”  (czyj)  określający  posiadanie.  Do  określania  w  definicjach  czynności  i  jej
wykonawcy,  stosuje  się  struktury  składniowe  strony  biernej  (Passive  Voice).  W  ekonomii
istnieje  wiele  terminów  i  pojęć  zaczerpniętych  z  języków  obcych,  które  funkcjonują
w specjalistycznym  języku  ekonomii,  biznesu  czy  marketingu  i  nie  mają  one  odpowiednika
w języku  polskim,  dlatego  nie  tłumaczy  się  ich  nazwy.  NaleŜy  posługiwać  się  terminem
w jego  oryginalnej  wymowie,  pisowni  i  znaczeniu,  np.  merchandising,  charter,  public
relations, marketing.

W definiowaniu pojęć ekonomicznych naleŜy posługiwać się słownictwem z zakresu

ekonomii,  biznesu,  marketingu,  prawa,  administracji.  Zdarza  się,  Ŝe  terminy  z  tych  dziedzin
mają  kilka  znaczeń,  które  przysparzają  trudności  w  tłumaczeniu  i  w  wyborze  właściwego
wariantu  znaczenia  słowa.  Tłumacząc  tego  typu  słownictwo  i  zwroty,  naleŜy  kierować  się
kilkoma podstawowymi zasadami translacji:

−

nie tłumaczyć „słowo po słowie” (tzw. „word by word”),

−

nie tłumaczyć słów i zwrotów bez uwzględnienia ich kontekstu,

−

jeśli znaczenie danego słowa nie pasuje do kontekstu, wówczas znaczy to, Ŝe naleŜy
poszukać innego znaczenia słowa odpowiedniego do kontekstu,

−

jeśli Ŝadne ze znaczeń nie pasuje do kontekstu, moŜe to oznaczać, iŜ jest to idiom i naleŜy
sprawdzić jego znaczenie w słowniku z idiomami,

−

trzeba  sprawdzić  znaczenie  słowa,  które  brzmi  podobnie  i  ma  podobną  pisownię  jak
w języku polskim, poniewaŜ moŜe mieć inne znaczenie, np. „evidence” wcale nie znaczy
po  polsku  „ewidencja”  lecz  „dowody”.  Tego  typu  słowa  i  zwroty  nazywają  się  „false
friends”.
Do  podstawowych  terminów  i  definicji  z  zakresu  ekonomii  naleŜą  (definicje  w  języku

polskim zostały zaczerpnięte z 6, s. 13, 19, 55, 66, 157, 166, 173, 179 oraz ze strony
internetowej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi – definicja agencji płatniczej, jednolitej
płatności obszarowej, systemu identyfikacji działek rolnych):

−

Agencja Płatnicza – akredytowana przez Ministra właściwego do spraw finansów
publicznych jednostka odpowiedzialna za wydatkowanie środków pochodzących z Sekcji
Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej.
Tłumaczenie: Payment Agency – accredited by a minister appropriate to public financial
issues, an unit responsible for expensing funds coming from the European Agricultural
Guidance and Guarantee Fund.

−

bilans płatniczy – sporządzanie dla całej gospodarki narodowej zestawienia,
wyraŜającego w pieniądzu transakcje dokonane z zagranicą w określonym czasie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zawiera  on  wszystkie  wpływy  i  wypłaty  zagraniczne,  jakie  zostały  dokonane  w  danym
państwie i w określonym czasie.
Tłumaczenie:  Balance  of  payments  –  drawing  up  the  comparison  for  the  completely
national economy, which expresses in money the achieved transaction with the abroad in
a  given  time.  This  document  contains  all  the  foreign  income  and  withdrawals  that  were
made in a given country and in a specific time.

−

cło – opłata pienięŜna pobierana przez państwo od właścicieli towarów przewoŜonych
przez granicę tego państwa.
Tłumaczenie - (Customs) duty / tariff – it is a money charge taken by the country from
the owners of goods, which are transported through the country.

−

inflacja – to stan gospodarki państwa, w którym ilość pieniędzy będących w obiegu
rośnie szybciej niŜ wartość towarów i usług oferowanych do sprzedaŜy. Prowadzi to do
wzrostu cen i spadku wartości pieniądza.
Tłumaczenie: Inflation – it is a condition of the country in which the quantity of money
being in the circulation grows faster than value of goods and services offered for sale. It
leads to rising of prices and falling of money value.

−

Jednolita  Płatność  Obszarowa  (JPO)  –  system  jednolitej  płatności  obszarowej  polega  na
podzieleniu podstawowej rocznej koperty finansowej przez kwalifikującą się do płatności
referencyjną  powierzchnię  gruntów  wykorzystywanych  rolniczo  i  wypłaceniu  uzyskanej
z podzielenia stawki płatności podstawowej, przysługującej na kaŜdy hektar powierzchni
wnioskowanych do płatności w danym roku.
Tłumaczenie:

Uniform Area Payment – a Single Area Payment Scheme (SAPS) consists

in division of a basic annual financial envelope by qualifying to payment utilised
agricultural area (UAA) and paying a basic payment rate obtained from a division,
entitled on each hectare of proposed areas to payment in a given year.

−

koniunktura  –  to  wielkość  zjawisk  związanych  ze  stanem  gospodarki  (produkcja,
zatrudnienie, kredyty, ceny, zapasy, bezrobocie), a takŜe zmiany tych wielkości.
Tłumaczenie:  Economic  conditions  –  it  is  a  size  of  phenomena  connected  with  the
condition  of  economy  (production,  employment,  loans,  prices,  provisions,  and
unemployment) and changes of these phenomena.

−

System  Identyfikacji  Działek  Rolnych  (SIDR)  –  koncepcja  utworzenia  Systemu
Identyfikacji  Działek  Rolnych  w  Polsce  zakłada  wykorzystanie  istniejącego  w  naszym
kraju  rejestru  urzędowego  –  ewidencji  gruntów  i  budynków.  W  pierwszym  etapie
budowy  LPIS  jako  działka  referencyjna  wykorzystana  będzie  działka  ewidencyjna
(katastralna), która jest podstawą rejestrów urzędowych.
Tłumaczenie:

Land Parcel Identification System (LPIS) – the conception of creation of

Land Parcel Identification System (LPIS) in Poland assumes using existing in our country
the official registry – lands and buildings registry. In the first stage of LPIS building, the
recording plot will be used as a referent ional plot, which is a base of the official
registers.

−

rodki pienięŜne podmiotu gospodarczego – gotówka w banku oraz czeki gotówkowe.

W rachunkowości  są  to:  gotówka,  bony  pienięŜne,  pieniądze  ulokowane  na  rachunkach
bankowych,  weksle,  czeki,  papiery  wartościowe  niezaleŜnie  od  rodzaju  –  akcje,
obligacje, itp., nabyte w celu sprzedaŜy.
Tłumaczenie:  Funds  /  resources  /  funding  of  economic  entity  –  it  is  cash  in  a  bank  and
cash cheques. In accountancy, there are cash, financial bonds, money located in the bank
accounts,  bills  of  exchange,  securities  irrespective  of  the  kind  –  shares,  treasury
certificates, etc. purchased for sale.

−

weksel – dokument potwierdzający bezwarunkowe przyrzeczenie zapłaty określonej na
nim kwoty, w określonym na wekslu terminie i miejscu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Tłumaczenie: Bill of exchange – a document supporting an unconditional pledge of the
payment of a specific amount described on it, in a specific time and place.

−

wolna konkurencja – stan gospodarki charakteryzujący się tym, Ŝe po stronie popytu i po
stronie podaŜy występuje tak duŜa liczba podmiotów, Ŝe Ŝaden z nich nie moŜe wpływać
podejmowanymi decyzjami na poziom cen, które kształtują się w wyniku relacji między
popytem a podaŜą.
Tłumaczenie:  Free  competition  –  it  is  a  condition  of  economy  characterized  that  on  the
side of demand and supply there is such a big quantity of entities that none of them can
influence  with  their  decisions  the  prices  level,  which  forms  due  to  the  relation  between
the demand and supply.

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Jakie znasz słownictwo z dziedziny agrobiznesu w języku angielskim?
2.  Jakie znasz pojęcia ekonomiczne w języku angielskim?
3.  Jak redaguje się definicje pojęć z zakresu ekonomii w języku angielskim?
4.  Jakie znasz definicje pojęć ekonomicznych w języku angielskim?
5.  Jakich  konstrukcji  gramatycznych  uŜywa  się  do  redagowania  definicji  w  języku

angielskim?

6.  Jakiego słownictwa uŜywa się do redagowania definicji z ekonomii w języku angielskim?
7.  Jak znasz zasady tłumaczenia definicji ekonomicznych na język angielski?
8.  Jak naleŜy tłumaczyć terminy, pojęcia, które nie mają odpowiednika w języku polskim?

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Korzystając z materiałów pomocniczych – słowników, opracowań specjalistycznych,

Internetu, przetłumacz na język angielski 20 wyrazów związanych z agrobiznesem,
a następnie ułóŜ z kaŜdym z nich po jednym zdaniu o tematyce związanej z planowaniem,
zakładaniem i prowadzeniem działalności gospodarczej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeczytać materiał nauczania (pkt 4.1.1. w poradniku dla ucznia),
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3)  opanować słownictwo zawarte w materiale nauczania,
4)  korzystać z materiałów pomocniczych,
5)  przetłumaczyć wyrazy z dziedziny agrobiznesu na język angielski,
6)  ułoŜyć zdania w języku angielskim z przetłumaczonymi wyrazami,
7)  poprawnie przeczytać oraz zapisać wyrazy i zdania w języku angielskim,
8)  przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.

WyposaŜenie stanowiska pracy:

–

kartki ze słownictwem z dziedziny agrobiznesu w języku polskim,

–

słowniki dwujęzyczne i branŜowe,

–

opracowania specjalistyczne,

–

słowniki multimedialne,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Korzystając z materiałów pomocniczych – słowników, opracowań specjalistycznych,

Internetu, zredaguj definicje w języku angielskim do terminów i pojęć z zakresu ekonomii:
Uniform Area Payment, balance of payments, (customs) duty / tariff, inflation, economic
conditions, fund of economic entity, bill of exchange, free competition.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeczytać materiał nauczania (pkt 4.1.1. w poradniku dla ucznia),
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3)  opanować słownictwo zawarte w materiale nauczania,
4)  skorzystać z materiałów pomocniczych,
5)  zredagować definicje pojęć ekonomicznych w języku angielskim,
6)  przedstawić rezultat swojej pracy języku angielskim.

WyposaŜenie stanowiska pracy

−

kartki z pojęciami z dziedziny ekonomii w języku angielskim,

−

słowniki dwujęzyczne i branŜowe,

−

opracowania specjalistyczne,

−

słowniki multimedialne,

−

stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 3

Do definicji ekonomicznych w języku angielskim dobierz terminy i pojęcia, których

dotyczą definicje, a następnie sprawdź trafność odpowiedzi korzystając z materiałów
pomocniczych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeczytać materiał nauczania (pkt 4.1.1. w poradniku dla ucznia),
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3)  opanować słownictwo zawarte w materiale nauczania,
4)  przeczytać tekst ze zrozumieniem w języku angielskim,
5)  dobrać terminy do ich definicji w języku angielskim,
6)  podsumować wyniki pracy,
7)  przedstawić rezultat swojej pracy.

WyposaŜenie stanowiska pracy:

−

kartki z definicjami w języku angielskim,

−

opracowania specjalistyczne,

−

słowniki dwujęzyczne i branŜowe,

−

słowniki multimedialne,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6.

Przykładowe pojęcia i definicje: Bill of exchange, Free competition, Funds (resources/
funding) of economic entity, Uniform Area Payment, Economic conditions.

1. ……………………………. – a Single Area Payment Scheme (SAPS) consists in

division of a basic annual financial envelope by qualifying to payment utilised
agricultural area (UAA) and paying a basic payment rate obtained from a division,
entitled on each hectare of proposed areas to payment in a given year.

2. ……………………………. – it is a size of phenomena connected with the condition

of economy (production, employment, credits, prices, provisions, and unemployment)
and changes of these phenomena.

3. …………………………… – it is cash in a bank and cash cheques. In accountancy, there

are cash, financial bonds, money located in the bank accounts, bills of exchange,
securities irrespective of the kind – shares, treasury certificates, etc. purchased for sale.

4. …………………………… – a document finds unconditional pledge of the payment

of specific amount described on it, in specific time and place.

5. …………………………… – it is a condition of economy characterized that on the side

of demand and supply there is such a big quantity of entities that none of them can
influence with their decisions the prices level, which forms due to the relation between
the demand and supply

Ćwiczenie 4

Wykonaj test słownikowy ze znajomości terminologii zawodowej w języku angielskim,

a następnie sprawdź trafność odpowiedzi korzystając z materiałów pomocniczych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeczytać materiał nauczania (pkt 4.1.1. w poradniku dla ucznia),
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3)  opanować słownictwo zawarte w materiale nauczania,
4)  wykonać test słownikowy ze znajomości terminologii zawodowej w języku angielskim,
5)  podsumować wyniki pracy,
6)  przedstawić rezultat swojej pracy.

WyposaŜenie stanowiska pracy:

−

słowniki dwujęzyczne i branŜowe,

−

słowniki multimedialne,

−

opracowania specjalistyczne,

−

stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 5

Na podstawie materiałów pomocniczych i poznanego słownictwa z dziedziny

agrobiznesu oraz definicji ekonomicznych, zredaguj minisłowniki w języku angielskim.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeczytać materiał nauczania (pkt 4.1.1. w poradniku dla ucznia),
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3)  opanować słownictwo i definicje zawarte w materiale nauczania,
4)  zredagować minisłownik w języku angielskim,
5)  podsumować wyniki pracy,
6)  przedstawić rezultat swojej pracy.

WyposaŜenie stanowiska pracy:

−

opracowania specjalistyczne,

−

słowniki dwujęzyczne i branŜowe,

−

słowniki multimedialne,

−

stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6.

4.1.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) posługiwać się słownictwem z agrobiznesu w języku angielskim?

2) posługiwać się słownictwem z ekonomii w języku angielskim?

3) redagować zdania w języku angielskim?

4) redagować definicje pojęć ekonomicznych w języku angielskim?

5) dobierać pojęcia do ich definicji w języku angielskim?

6) wykonywać testy słownikowe w języku angielskim?

7) korzystać z materiałów pomocniczych?
8) redagować mini – słownik w języku angielskim?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2. Przepisy prawne dotyczące działalności gospodarczej

4.2.1. Materiał nauczania

Przykładowe akty prawne dotyczące działalności gospodarczej

Istnieje wiele przepisów dotyczących zakładania i prowadzenia działalności gospodarczej

i są one uszczegółowione, co do rodzaju działalności, branŜy oraz jej specyfiki, np. przepisy
regulujące organizację rynku poszczególnych produktów Ŝywnościowych, płodów rolnych,
wykonywania usług, itd. MoŜna je znaleźć w Dziennikach Ustaw, czasopismach prawno –
ekonomicznych, biuletynach informacyjnych oraz na stronach internetowych instytucji, które
je ustanawiają, czyli:

−

Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Ministry of Agriculture and Rural Development),

−

Agencji Rynku Rolnego (Agricultural Market Agency),

−

Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Agency for Restructuring and
Modernisation of Agriculture),

−

Agencji Nieruchomości Rolnych (Agricultural Property Agency),

−

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Agricultural Social Insurance Fund).
Od dnia 2 lipca 2004 roku obowiązują nowe przepisy regulujące prowadzenie

działalności gospodarczej oraz zasady jej ewidencjonowania. Oto jej fragmenty:
Dz. U. z dnia 2 lipca 2004 r. Nr 173, poz.1807.
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej
Rozdział 2
Zasady podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej
Art. 17.
Przedsiębiorca  wykonuje  działalność  gospodarczą  na  zasadach  uczciwej  konkurencji
i poszanowania dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów.
Art. 18.
Przedsiębiorca jest obowiązany spełniać określone przepisami prawa warunki wykonywania
działalności  gospodarczej,  w  szczególności  dotyczące  ochrony  przed  zagroŜeniem  Ŝycia,
zdrowia ludzkiego i moralności publicznej, a takŜe ochrony środowiska.
Art. 20.
Przedsiębiorca  wprowadzający  towar  do  obrotu  na  terytorium  Rzeczypospolitej  Polskiej  jest
obowiązany  do  zamieszczenia  na  towarze,  jego  opakowaniu,  etykiecie  lub  instrukcji
informacji w języku polskim zawierających:
1)  firmę przedsiębiorcy i jego adres,
2)  nazwę towaru;
3)  inne oznaczenia i informacje wymagane na podstawie odrębnych przepisów.
Tłumaczenie: O. J. No 173, item 1807 of July 2, 2004
Business Freedom Act
The principles of the business undertaking and carrying out
Chapter 2
Article 17
The entrepreneur carries out the business on the honest competition principles and respecting
of good morals and consumers’ right business dealings.
Article 18
The entrepreneur is obliged to fulfil the business carrying out conditions, defined by the law
regulations,  and  in  particular  concerned  the  protection  against  a  threat  of  human  life,  health
and public morality and the environmental protection.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Article 20
The  entrepreneur  introducing  the  merchandise  to  turnover  on  Polish  Republic  territory  is
obliged  to  place  on  the  merchandise,  its  packaging,  label  or  instruction  the  following
information in Polish, which include:
1)  the entrepreneur’s company and his address;
2)  the merchandise name;
3)  other marks and information required on the basis of  the separate regulations.
Rozdział 6
Oddziały i przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych

Art. 100.
Przedsiębiorca zagraniczny, który utworzył przedstawicielstwo, jest obowiązany:
1) uŜywać

oznaczenia

przedstawicielstwa

oryginalnej

nazwy

przedsiębiorcy

zagranicznego wraz z przetłumaczoną na język polski nazwą formy prawnej
przedsiębiorcy oraz dodaniem wyrazów „przedstawicielstwo w Polsce”;

2) prowadzić dla przedstawicielstwa oddzielną rachunkowość w języku polskim zgodnie

z przepisami o rachunkowości;

3) zgłaszać ministrowi właściwemu do spraw gospodarki wszelkie zmiany stanu

faktycznego i prawnego w zakresie danych, o których mowa w art. 97, oraz
o rozpoczęciu likwidacji przedsiębiorcy zagranicznego i jej ukończeniu, a takŜe o utracie
przez przedsiębiorcę zagranicznego prawa wykonywania działalności gospodarczej lub
rozporządzania swoim majątkiem, w terminie14 dni od dnia wystąpienia tych zdarzeń; do
zgłoszenia zmian stosuje się odpowiednio przepisy art. 97.

Tłumaczenie:
Chapter 6
Foreign entrepreneurs’ units and representations
Article 100
The foreign entrepreneur who created a representation is obliged to:
1) use the foreign entrepreneur’s original name for marking of the representation with

translated into Polish name of the entrepreneur legal form and adding words
‘representation in Poland;

2) according to the accountancy regulations, keeping for a representation a separate

accountancy in Polish;

3) report to the appropriate minister of economy all the changes of the actual and legal status

in  the  range  of  date  in  question  in  Article  97  and  about  the  foreign  entrepreneur’s
beginning  of  liquidation  and  its  ending  and  about  the  foreign  entrepreneur’s  loosing  the
law of the business carrying out or decreeing of his fortune, in the date of 14 days from
the  day  of  those  events  appearing;  for  the  changes  reporting  are  used  appropriately
Article 97 regulations.

Dz. U. Nr 238, Poz. 2391
Rozporządzenie  Rady  Ministrów  z  dnia  19  października  2004  roku  w  sprawie
szczegółowych  warunków  i  trybu  udzielania  pomocy  finansowej  na  wspieranie  grup
producentów rolnych objętej planem rozwoju obszarów wiejskich
§ 2. Pomoc jest udzielana grupie producentów rolnych, zwanych dalej „grupą”.
§  3.1.  Pomoc  przyznaje  w  drodze  decyzji  administracyjnej  dyrektor  oddziału  regionalnego

Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, zwanej dalej „Agencją”, właściwy
ze względu na siedzibę grupy.

2. Decyzja w sprawie pomocy jest wydawana w terminie 60 dni od dnia złoŜenia wniosku

o przyznanie pomocy.

§ 4.1. Pomoc jest udzielana na wniosek grupy.
2. Wniosek o przyznanie pomocy składa się na formularzu udostępnionym przez Agencję.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Wniosek składa się w terminie 6 miesięcy od dnia wpisu grupy do rejestru.
4. Do wniosku dołącza się zaświadczenie wojewody o wpisie grupy do rejestru, obejmujące

dane zawarte w rejestrze, wydane nie wcześniej niŜ 3 miesiące przed dniem złoŜenia
wniosku o przyznanie pomocy.

5. Wniosek moŜe być wycofany przez grupę przed dniem, w którym Agencja

poinformowała grupę o stwierdzeniu nieprawidłowości w złoŜonym wniosku.

Tłumaczenie: O. J. No 238, item 2391 of October 19, 2004
The Cabinet Decree of October 19, 2004 in issue of detailed conditions and procedures
of the financial assistance providing to support of agricultural producers groups covered
by plan of rural areas development
§ 2. The assistance is provided to the agricultural producers group, further named as a „group”.
§ 3.1. The director of Regional Unit of Agency for Restructuring and Modernisation of

Agriculture further named as an „Agency”, proper for the sake of the group’s seat,
subsidies the assistance in the way of the administrative decision.

2. The decision in the assistance matter is issued in the 60 days date form the day of the

group’s entry to the register.

§ 4.1. The assistance is provided on groups’ application.
2. The application of the assistance grant is turned on a form made available by the Agency.
3. The application is put on the date of 6 months from the day of the group’s entry to the

4. To the application, there is attached the province governor’s certificate about the group’s

entry to the register including the data contained in the register, had issued at the earliest
3 months before the day of turning the application of the assistance grant.

5. The application can be turned by the group before the day, which the Agency had

informed the group about irregularities affirmed in turned application.
Wykaz produktów lub grup produktów objętych pomocą finansową na wspieranie grup

producentów rolnych: (Products or product groups register covered by financial assistance on
supporting the agricultural producers group):
1)  konie Ŝywe, mięso końskie; (living horses, horse meat);
2)  Ŝywiec wołowy, mięso wołowe (beef livestock, beef meat);
3)  trzoda chlewna Ŝywa, mięso wieprzowe; (pigs, pork meat);
4)  owce i kozy Ŝywe, mięso baranie i kozie; (living sheep and goats, mutton and goat meat);
5)  drób  Ŝywy,  mięso  i  jadalne  podroby  drobiowe;  (living  poultry,  meat  and  edible  poultry

offal);

6) króliki Ŝywe, mięso jadalne i podroby królicze; (living rabbits, edible meat and rabbit

offal);

7) nutrie Ŝywe, mięso i podroby nutriowe, skóry surowe. (living coypus, meat and coypu

offal, not tanned leather).

Przepisy prawne instytucji Unii Europejskiej

Poza krajowymi ustawami i przepisami dotyczącymi zakładania, prowadzenia

i ewidencjonowania  działalności  gospodarczej  istnieje  wiele  przepisów  Unii  Europejskiej,
które  dokładnie  określają  zasady  prowadzenia  działalności  gospodarczej,  sposoby  i  warunki
produkcji, przechowywania, przewoŜenia, oznakowania, klasyfikowania produktów.

Oto fragmenty przykładowych dokumentów, które moŜna znaleźć na stronach

internetowych dotyczących dyrektyw Unii Europejskiej.
Council Directive 1999/74/EC of 19 July 1999 laying down minimum standards for the
protection of laying hens
The Council of the European Union,
Having regard to the Treaty establishing the European Community, and in particular Article
thereof,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Having regard to the proposal from the Commission,
Having regard to the opinion of the European Parliament,
Having regard to the opinion of Economic and Social Committee,
Whereas:
(1)  On  7  March  1988  the  Council  adopted  Directive  88/166/EEC  complying  with  the
judgment of the Court of Justice in Case 131/86 (annulment of Council Directive 86/113/EEC
of  25 March 1986 laying down minimum standards for the protection of laying hens kept in
battery cages);
(12) Directive 88/166/ECC should therefore be repealed and replaced,
HAS ADOPTED THIS DIRECTIVE:
Article 1
1.  This Directive lays down minimum standards for the protection of laying hens.
2.  This Directive shall not apply to:

−

establishments with fewer than 350 laying hens,

−

establishments rearing breeding laying hens.

Such  establishments  shall,  however,  continue  to  be  subject  to  the  relevant  requirements
of Directive 98/58/EC.
Article 2
1.  The definitions in Article 2 of Directive 98/58/EC shall apply where necessary.
2.  In addition, the following definitions shall apply for the purpose of this directive:

a) „laying hens” means: hens of the species Gallus gallus which have reached laying

maturity and are kept for production of eggs not intended for hatching;

b) „nest” means: a separate space for egg laying, the floor components of which may not

include wire mesh that can come into contact with the birds, for an individual hen or
for a group of hens (group nest);

c) „litter” means: any friable material enabling the hens to satisfy their ethological needs;
d) „usable area” means: an area at least 30 cm wide with a floor slope not exceeding 14 %,

with headroom of at least 45 cm. Nesting area shall not be regarded as usable areas.

Tłumaczenie:
Dyrektywa  Rady  Unii  Europejskiej  z  dnia  19  lipca  1999  określająca  normy  określające
ochronę kur niosek
Rada Unii Europejskiej,
Mając  na  uwadze  traktat,  ustanawiają  Unię  Europejską,  szczególnie  artykuł  37  tamtego
dokumentu,
Mając na uwadze propozycję Komitetu,
Mając na uwadze opinię Parlamentu Europejskiego,
Mając na uwadze opinię Komitetu Społeczno-Ekonomicznego,
ZwaŜywszy, Ŝe:
(1)  Rada  przyjęła  Dyrektywę  88/166/EWG  stosując  się  do  orzeczenia  Trybunału
Sprawiedliwości  131/86  (o  anulowanie  Dyrektywy  86/113/EWG  z  dnia  25  marca  1986,
ustanawia nowe standardy określające ochronę kur niosek trzymanych w klatkach bateryjnych);
(12)  Dyrektywa  88/166/EWG  powinna  być  uchylona  i  zastąpiona,  dlatego  teŜ  RADA
PRZYJĘŁA TĘ DYREKTYWĘ:
Artykuł 1
1.  Niniejszym Dyrektywa określa minimalne normy dotyczące ochrony kur niosek.
2.  Ta Dyrektywa nie odnosi się do:

−

gospodarstw (farm, hodowli) posiadających mniej niŜ 350 kur niosek,

−

gospodarstw (farm, hodowli) hodujących stada zarodowe niosek.

PowyŜsze fermy będą nadal podlegać właściwym wymogom Dyrektywy 98/58/Unii
Europejskiej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Artykuł 2
1. Definicje Artykułu 2 Dyrektywy 98/58/ Unii Europejskiej będą stosowane tam, gdzie to

konieczne.

2. Ponadto, następne definicje będą stosowane dla celów tej Dyrektywy:

a) „kury nioski” znaczą: kury z gatunku Gallus gallus, które osiągnęły dojrzałość do

znoszenia i są trzymane do produkcji jaj niepromowanych do wylęgu;

b) „gniazdo” znaczy: oddzielną przestrzeń do znoszenia jaj dla pojedynczej kury lub

grupy kur (gniazda grupowe), której elementy podłoŜa nie mogą zawierać siatki
drucianej, z którą ptaki nie mogą się stykać;

c) „ściółka” znaczy: wszelki miękki i strzępiący materiał umoŜliwiający kurom

załatwianie potrzeb behawioralnych;

d) „powierzchnia uŜytkowa” znaczy: obszar co najmniej 30 cm szeroki, z nachyleniem

podłoŜa nie przekraczającym 14%, z miejscem nad głowa co najmniej 45 cm
wysokości. Przestrzeń gniazda nie wchodzi w skład powierzchni uŜytkowej.

Commission Regulation (EEC) No 1677/88 of 15 June 1988 laying down quality
standards for cucumbers
Common Standards of Quality for Cucumbers Regulation
Class I
Cucumbers in this class must be of good quality. They must:

−

be reasonably developed,

−

be reasonably well shaped and practically straight (maximum height of the arc: 10 mm
per 10 cm of the length of cucumber).

The following defects are allowed:

−

a slight deformation, but excluding that caused by seed formation,

−

a slight defect in colouring, especially the light coloured part of the cucumber where it
touched the ground during growth,

−

slight skin blemishes due to rubbing and handling or low temperatures, provided that
such blemishes have healed and do not affect the keeping quality.

Tłumaczenie:
Przepisy  Komisji  (EWG)  numer  1677/88  z  dnia  15  czerwca  1988  ustanawiające  normy
jakości dla ogórków
Wspólne normy jakości dla ogórków
Klasa I
Ogórki tej klasy muszą być dobrej jakości. Muszą one:

−

być dość rozwinięte,

−

być dość dobrze ukształtowane i praktycznie proste (maksymalny wzrost łuku: 10 mm na
10 cm długości ogórka).

Dozwolone są następujące wady:

−

lekka deformacja, ale wyłączając Ŝe jest spowodowana przez powstawanie nasion,

−

niewielkie przebarwienia, zwłaszcza jasne kolory w części ogórka, gdzie dotykał gruntu
w trakcie wzrostu,

−

lekkie uszkodzenia skórki spowodowane otarciem, przeładunkiem lub niskimi
temperaturami, pod warunkiem, ze te uszkodzenia zabliźniły się i nie wpływają na jakość
przechowywania.

Provisions Concerning Presentation
B. Packaging
The cucumbers must be packed in such a way as to protect them properly.
The cucumbers must be packed sufficiently tightly as to avoid damage during transport.
The materials used inside the package must be new, clean and of quality such as to avoid
causing any external or internal damage to the produce. The use of materials and particularly

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

of  paper  or  stamps  bearing  trade  specification  is  allowed  provided  that  the  printing
or labelling has been done with a non – toxic ink or glue.
Tłumaczenie:
Przepisy dotyczące prezentacji
B. Pakowanie
Ogórki musza być pakowane w taki sposób, który umoŜliwia ich właściwą ochronę.
Ogórki muszą być pakowane ciasno, aby uniknąć zniszczenia podczas transportu.
Materiały  uŜywane  wewnątrz  opakowania  muszą  być  nowe,  czyste  i  takiej  jakości,  aby
uniknąć  spowodowania  zewnętrznego  lub  wewnętrznego  zniszczenia  produktów.  UŜycie
materiałów,  a  szczególnie  papieru,  stempli  stanowiących  oznaczenia  handlowe  jest
dozwolone, uwzględniając, Ŝe nadrukowanie lub oznakowanie jest wykonane nie toksycznym
tuszem lub klejem.
Analizowanie przepisów prawa

Analiza przepisów prawnych w języku polskim i angielskim powinna dotyczyć zarówno

treści, jak i formy, poniewaŜ są one ze sobą ściśle związane. NaleŜy, zatem przeanalizować:

−

układ  poszczególnych  akapitów,  czyli,  np.  wstęp,  co  on  zawiera,  kto  wprowadza
rozporządzenie,  do  kogo  jest  ono  skierowane,  jakie  podmioty  gospodarcze  obejmuje;
następnie  poszczególne  artykuły  i  paragrafy,  jaką  treść  zawierają,  jakie  zmiany
wprowadzają,  które  z  nich  są  kontynuacją  zarządzeń  z  poprzednich  aktów  prawnych,
które zaś wprowadzają nowe przepisy; zakończenie, w którym najczęściej są informacje
o przepisach tracących moc prawną i postanowienia końcowe;

−

bezosobowe formy czasowników operacyjnych, typu, zaleca się, informuje, wprowadza
się, które wskazują na rodzaj podejmowanych rozporządzeń, jakiej czynności prawnej
one dotyczą;

−

słownictwo charakterystyczne dla stylu urzędowego, w którym redagowane są
dokumenty prawno-administracyjne, np. zwaŜywszy, Ŝe, nawiązując do, uchyla się, itd.,
pełne formy wyrazów.

Zasady tłumaczenia tekstów aktów prawnych

Tłumaczenie tekstów aktów prawnych moŜe przysparzać wiele trudności, poniewaŜ

trzeba znać język prawa, administracji i ekonomii oraz struktury składniowo-leksykalne
charakterystyczne dla tego języka. Aby poprawnie przetłumaczyć tekst z języka polskiego na
angielski lub z języka angielskiego na polski naleŜy:

−

stosować terminologię i frazeologię subjęzyka specjalistycznego;

−

dbać o poprawność gramatyczną, ortograficzną i leksykalną (leksyka specjalistyczna
i niespecjalistyczna);

−

uŜywać rejestru (stylu funkcjonalnego) języka charakterystycznego dla danego rodzaju
tekstu;

−

stosować składnię zdań i szyk wyrazów w zdaniu języka, na który tłumaczony jest
dokument;

−

uŜywać synonimów, antonimów, wyrazów bliskoznacznych, w celu uniknięcia
powtórzeń;

−

stosować pełne brzmienie wyrazów, a nie skróty, poniewaŜ teksty przepisów prawa naleŜą
do języka oficjalnego, urzędowego;

−

nie tłumaczyć tekstu „słowo po słowie”;

−

stosować w języku angielskim odpowiednie słowa łączące zdania („linking words”), typu
whereas, thereby, therefore, itd.;

−

sprawdzać znaczenie w języku angielskim tzw. „phrasal verbs” (czasowników złoŜonych),
poniewaŜ dodanie innej cząstki powoduje zmianę znaczenia, np. take away – odbierać,
zabierać, take back – odnosić coś, cofać, take in – zrozumieć, take off – zdejmować.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Techniki czytania ze zrozumieniem

W języku angielskim do zrozumienia czytanego tekstu słuŜą techniki czytania ze

zrozumieniem. Oto najwaŜniejsze z nich:
1. Prediction – przewidywanie – przed przystąpieniem do czytania tekstu naleŜy spojrzeć na

tytuł,  podtytuł,  nagłówki,  ilustracje  i  spróbować  odgadnąć,  o  czym  jest  tekst.  Po
przeczytaniu  kilku  wersów  tekstu,  trzeba  zadać  podstawowe  pytanie:  What  is  the  text
about?  (O  czym  jest  tekst?)  Jeśli  są  pytania  do  tekstu,  moŜna  podjąć  próby  udzielenia
odpowiedzi przed czytaniem, a po przeczytaniu sprawdzić ich trafność.

2. Sequencing/Matching – łańcuch, ciąg, porządek, kolejność/łączenie – jeŜeli poszczególne

akapity tekstu nie są ułoŜone w chronologicznej kolejności, naleŜy przeczytać tekst, aby
zrozumieć jego ogólny sens. Następnie trzeba ułoŜyć jego sens w logicznej, przyczynowo
–  skutkowej  kolejności.  Pomocne  mogą  być  określniki  czasu,  typu:  before  –  zanim,
przed,  firstly  –  najpierw,  itd.,  które  wskazują  na  chronologię  tekstu.  Do  łączenia
akapitów,  zdań  warto  uŜyć  zaimków  i  sprawdzić  akapit  bądź  zdanie  przed  i  po  zaimku,
czy referuje ono przedmiot lub osobę, którą określa konkretny zaimek.

3. Words you don’t know – słowa, których nie znasz – nie jest konieczne zrozumienie

kaŜdego słowa, ale ogólny sens tekstu lub konkretnych informacji. JeŜeli niezrozumiane
są kluczowe słowa, warto zastanowić się, jaką są częścią mowy – czasownik,
rzeczownik, itd., a takŜe ich znaczenie – pozytywne czy negatywne. Wiele słów w języku
polskim mających podobne brzmienie i pisownię, ma podobne znaczenie w języku
angielskim i te wiedzę teŜ warto wykorzystać.

4. Inferring or ‘reading between the lines’ – wnioskowanie lub „czytanie między

wierszami” – aby prawidłowo przyporządkować pytania lub nagłówki do tekstu, naleŜy
je najpierw przeczytać uwaŜnie i odnaleźć istotne części tekstu. Rozpoznaj najwaŜniejsze
słowa odpowiadające pytaniom lub nagłówkom, a następnie pomyśl o relacjach
pomiędzy nimi.

5. Word gaps – luki wyrazowe – aby prawidłowo uzupełnić tekst brakującymi wyrazami,

trzeba  go  przeczytać  i  zrozumieć  jego  ogólny  sens.  Następnie  trzeba  przeczytać  zdanie
z luką  oraz  zdanie  przed  i  po  nim.  MoŜna  próbować odgadnąć, jakie słowo brakuje, np.
czy  jest  to  rzeczownik,  przymiotnik.  Po  uzupełnieniu  zdania  danym  wyrazem,  sprawdź,
czy ma ono sens. Niekiedy moŜliwe jest kilka wariantów słów, a nie tylko jedno.

Redagowanie notatek z lektury tekstów

Notatka jest krótką formą wypowiedzi pisemnej i dlatego powinna zawierać

najistotniejsze informacje oraz wnioski z lektury tekstu. W notatce nie naleŜy zamieszczać
Ŝ

adnych subiektywnych uwag czy spostrzeŜeń. Notatka moŜe być sporządzana w róŜnych

formach, np. jako tekst ciągły, w punktach, jako równowaŜniki zdań. Tak jak w kaŜdej formie
wypowiedzi pisemnej, tak i w notatce naleŜy dbać o stylistykę, ortografię, interpunkcje
i leksykę. JeŜeli notatka dotyczy tekstu specjalistycznego, naleŜy w niej stosować słownictwo
charakterystyczne dla danego języka zawodowego.

4.2.2.

Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Jakie znasz w języku polskim i angielskim instytucje i organy wydające rozporządzenia?
2.  Jakie znasz przykłady aktów prawnych o działalności gospodarczej?
3.  Jakie znasz przykłady przepisów prawnych instytucji Unii Europejskiej?
4.  Jak naleŜy analizować przepisy prawne dotyczące działalności gospodarczej?
5.  Jak naleŜy dokonywać tłumaczenia tekstów aktów prawnych?
6.  Jakie znasz techniki czytania tekstu ze zrozumieniem w języku angielskim?
7.  Jak naleŜy redagować notatkę z lektury tekstu w języku angielskim?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Po przeczytaniu tekstu w języku angielskim o przepisach prawnych, wyciągnij wnioski

z informacji w nim zawartych. Sporządź w języku angielskim notatkę z lektury tekstu,
w której zamieścisz wnioski. Zastosuj technikę czytania – wnioskowanie (inferring).

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeczytać materiał nauczania (pkt 4.2.1. w poradniku dla ucznia),
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3)  przeczytać tekst ze zrozumieniem w języku angielskim,
4)  zastosować wskazaną technikę czytania tekstu ze zrozumieniem w języku angielskim,
5)  wyciągnąć wnioski z tekstu w języku angielskim,
6)  zredagować notatkę z lektury tekstu w języku angielskim,
7)  przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.

WyposaŜenie stanowiska pracy:

−

tekst o przepisach prawnych w języku angielskim,

−

słowniki dwujęzyczne i branŜowe,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Po lekturze tekstu w język angielskim, dokonaj analizy przepisów prawa dotyczących

działalności w agrobiznesie. Wnioski z analizy zapisz w formie notatki w języku angielskim.
Zastosuj technikę czytania – słowa, których nie znasz (words, you don’t know).

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeczytać materiał nauczania (pkt 4.2.1. w poradniku dla ucznia),
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3)  przeczytać tekst ze zrozumieniem w języku angielskim,
4)  zastosować wskazaną technikę czytania tekstu ze zrozumieniem w języku angielskim,
5)  zredagować notatkę z analizy tekstu w języku angielskim,
6)  przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.

WyposaŜenie stanowiska pracy:

−

kartki z tekstem przepisów prawa w języku angielskim,

−

słowniki dwujęzyczne i branŜowe,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 3

Uzupełnij brakującymi wyrazami tekst o przepisach prawa w języku angielskim,

a następnie ponownie przeczytaj tekst i odpowiedz na pytania. Zastosuj technikę czytania –
luki wyrazowe (word gaps).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeczytać materiał nauczania (pkt 4.2.1. w poradniku dla ucznia),
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3)  przeczytać tekst ze zrozumieniem w języku angielskim,
4)  zastosować wskazaną technikę czytania tekstu ze zrozumieniem w języku angielskim,
5)  odpowiedzieć na pytania w języku angielskim,
6)  przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.

WyposaŜenie stanowiska pracy:

−

tekst z lukami w języku angielskim,

−

słowniki dwujęzyczne i branŜowe,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6.

Przykładowy tekst do czytania i uzupełniania:

Member States shall ensure that the establishments covered (1) … the scope of this

Directive  are  registered  (2)  …  the  competent  authority  and  given  a  distinguishing  number
which  will  be  the  medium  (3)  …  tracing  eggs  placed  (4)  …  the  market  (5)  …  human
consumption.  The  arrangements  (6)  …  implementing  this  Article  shall  be  determined
(7) … 1

January 2002 (8) … accordance (9) … the procedure laid (10) … (11) … Article11.

Pytania do tekstu:
1.  What is the text about?
2.  Who establishes this Directive?
3.  Where the eggs will be placed?
4.  What for the eggs will be placed?
5.  When the agreements will be determined?
6.  What accordance should be achieved with?

Ćwiczenie 4

Na podstawie wzorcowego przekładu fragmentu tekstu, dokonaj tłumaczenia dalszej jego

części z języka angielskiego na język polski. UŜyj właściwych technik tłumaczenia.
Skorzystaj z materiałów pomocniczych: słowników, opracowań specjalistycznych, Internetu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeczytać materiał nauczania (pkt 4.2.1. w poradniku dla ucznia),
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3)  przeczytać tekst ze zrozumieniem,
4)  opanować właściwe słownictwo i techniki tłumaczenia,
5)  dokonać tłumaczenia tekstu z języka angielskiego na język polski,
6)  przedstawić rezultat swojej pracy w języku polskim.

WyposaŜenie stanowiska pracy:

−

wzorcowo przetłumaczony fragment tekstu na język polski,

−

fragment tekstu w języku angielskim,

−

stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

słowniki multimedialne,

−

opracowania specjalistyczne,

−

słowniki dwujęzyczne i branŜowe,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 5

Na podstawie wzorcowego przekładu fragmentu tekstu, dokonaj tłumaczenia dalszej jego

części z języka polskiego na język angielski. UŜyj właściwych technik tłumaczenia.
Skorzystaj z materiałów pomocniczych: słowników, opracowań specjalistycznych, Internetu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeczytać materiał nauczania (pkt 4.2.1. w poradniku dla ucznia),
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3)  czytać tekst ze zrozumieniem,
4)  opanować właściwe słownictwo i techniki tłumaczenia,
5)  potrafić dokonywać tłumaczenia tekstu z języka polskiego na język angielski,
6)  przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.

WyposaŜenie stanowiska pracy:

−

wzorcowo przetłumaczony fragment tekstu na język angielski,

−

fragment tekstu w języku polskim,

−

stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu,

−

słowniki multimedialne,

−

opracowania specjalistyczne,

−

słowniki dwujęzyczne i branŜowe,

−

literatura z rozdziału 6.

4.2.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) posługiwać się przepisami prawa dotyczącymi działalności

gospodarczej w języku polskim i w języku angielskim?

2) posługiwać się słownictwem z dziedziny prawa i administracji

w języku angielskim?

3) czytać tekst ze zrozumieniem w języku polskim i angielskim?

4) odpowiadać na pytania w języku angielskim?

5) analizować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej?
6) stosować techniki czytania tekstu ze zrozumieniem w języku

angielskim?

7) dokonywać przekładu tekstu z języka angielskiego na język polski?

8) dokonywać przekładu tekstu z języka polskiego na język angielski?
9) redagować notatki z lektury tekstów?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3. Rodzaje działalności w agrobiznesie

4.3.1. Materiał nauczania

Według Bogdana Klepackiego [6, s. 81–85], wyróŜnia się trzy główne rodzaje

działalności w agrobiznesie – produkcyjną, handlową i usługową. Tłumaczenie: According to
Bogdan Klepacki, there are distinguished three main kinds of business in agro-business, that
is production, commercial and service business.
Działalność produkcyjna w agrobiznesie

Działalność produkcyjna w agrobiznesie wymaga odpowiedniej przestrzeni, sprzętu,

wyposaŜenia,  materiałów  uŜywanych  do  produkcji  i  potrzeb  w  zaleŜności  od  rodzaju
wytwarzanych  produktów.  Na  początku  proces  produkcyjny  wiąŜe  się  z  poniesieniem
nakładów  finansowych,  z  doborem  właściwej  i  dogodnej  lokalizacji  kolejnych  etapów
produkcji, gromadzenia zapasów materiałów, wyposaŜenia w odpowiedni sprzęt, urządzenia,
maszyny,  pojazdy,  zatrudnienia  wyspecjalizowanych  pracowników.  Istotną  kwestią
w działalności  produkcyjnej  jest  technologia  produkcji,  efektywne  metody  wytwarzania  oraz
oddzielne  planowanie  kaŜdej  funkcji,  w  celu  zwiększenia  wydajności  produkcji.  Aby  była
maksymalna  wydajność,  naleŜy  przeprowadzać  kontrole.  SłuŜą  one  teŜ  regulacji  procesów
produkcji, aby te z kolei spełniały określone normy i standardy. Kontrola moŜe dotyczyć, np.
jakości  wytwarzanych  produktów,  wydajności  pracy,  itd.  Proces  produkcji  jest
zdeterminowany  przez  wiele  czynników,  uwarunkowany  jest  on  rodzajem  wytwarzanych
produktów,  asortymentem  i  wykonywaniem  określonych  funkcji;  inny  proces  produkcji
będzie przebiegał przy produkcji warzyw, owoców, zbóŜ czy zwierząt.

Działalność produkcyjna zaleŜy od warunków przyrodniczych (klimat, gleba,

nawodnienie  i  rzeźba  terenu),  poniewaŜ  w  tych  warunkach  przebiega  proces  produkcji.
Kolejnym  czynnikiem  wpływającym  na  działalność  produkcyjną  są  warunki  ekonomiczne,
takie jak cena, podatki, kredyty, system zaopatrzenia, popyt, podaŜ, itd.
Tłumaczenie:  The  production  business  in  agro-business  requires  an  appropriate  expanse,
equipment; materials used to production and needs depending on kinds of produced products.
At the beginning, the production process involves bearing of financial expenditure, selection
of  appropriate  and  convenient  location  for  next  stages  of  production,  stocking  up  materials,
filling  with  equipment,  machines,  vehicles,  employing  specialised  employees.  The  essential
issue in production business is the technology of production, effective methods of production
and  separate  planning  of  each  of  the  function,  in  order  to  increasing  of  the  production
efficiency.  There  should  be  carried  out  controls  for  maximal  efficiency.  They  are  useful  for
regulation  of  production  processes,  so  that  they  meet  specific  standards.  The  control  can
concern,  for  instance,  the  quality  of  produced  products,  efficiency  of  work,  etc.  The
production  process  is  determined  by  many  factors  and  it  depends  on  kinds  of  produced
products,  assortment  and  carrying  out  specific  functions;  there  will  be  different  production
process in production of vegetables, fruit, cereals or animals.

The production business depends of the nature conditions (climate, soil, irrigation, relief),

because in these conditions proceeds the process of production. The next factor influenced on
the production business are the economic conditions, such as price, taxes, loans, delivery
system, demand and supply, etc.

Działalność produkcyjna w agrobiznesie obejmuje głównie produkcję roślinną

i produkcję zwierzęcą.
Tłumaczenie: The production business in agro-business mainly includes the vegetable
production and animal production.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. Produkcja roślinna – podstawowym czynnikiem wytwórczym jest ziemia oraz organizmy

roślinne  podlegające  fotosyntezie.  Do  oceny  powierzchni  produkcyjnej  roślin  słuŜy
badanie kompleksu glebowego, czyli jego przydatności do uprawy danego rodzaju roślin.
Ponadto, aby zmaksymalizować produkcję roślinną naleŜy regularnie oceniać płodozmian
uwzględniając, co najmniej dwa czynniki – środowiskowe i agrotechniczne.
Tłumaczenie:  The  main  factor  of  production  is  the  ground  and  vegetable  organisms
coming under the photosynthesis. For the evaluation of vegetable production area is used
the test of the soil complex, that is its usefulness for cultivation of a given kind of crops
Moreover,  for  making  the  vegetable  production  maximal,  the  crop  rotation  should  be
regularly evaluated, allowing for at least two factors – natural and agro technical.

2. Produkcja zwierzęca – ma na celu wytwarzanie produktów zwierzęcych i pochodzenia

zwierzęcego.  Obejmuje  ona  produkcję  zwierząt  hodowlanych,  chów  i utrzymanie
zwierząt sportowych. Wielkość produkcji zwierzęcej jest uzaleŜniona od liczby zwierząt
i ich  jednostkowej  wydajności.  Stosowanie  prawidłowych  wskaźników  wydajności
produkcji  zwierzęcej  wiąŜe  się  z  zestawieniem  liczby  zwierząt,  określeniem reprodukcji
stada, ze zmianą klasy zwierząt.
Tłumaczenie: The animal production – its main goal is the production of animal products
and  animal  origin  products.  It  includes  the  production  of  farm  animals,  raising  and
maintenance of sports animals. The animal production’s size is dependent on the number
of  animals  and  their  unit  efficiency.  Using  proper  indicators  of  the  animal  production
efficiency is connected with the animals’ juxtaposition number, determining of the herd’s
reproduction and with the change of the animals class.
Przetwórstwo  Ŝywności  równieŜ  naleŜy  do  działalności  produkcyjnej  w  agrobiznesie i jest

to wytwarzanie produktów Ŝywnościowych z surowców pochodzenia rolniczego i morskiego.
Przetwórstwo obejmuje 15 branŜ: chłodniczą, cukierniczą, cukrowniczą, jajczarsko-drobiarską,
mięsną, mleczarską, młynarską i makaronową, olejarską, owocowo-warzywną, piekarską,
piwowarską, rybną, spirytusową i droŜdŜową, winiarską, ziemniaczaną. [9, s. 48].

Tłumaczenie: The food processing industry also belongs to the production business in

agro business and it is a production of food products from materials of the agricultural and the
sea origin. The food processing industry includes 15 trades: refrigerating, confectionery,
candy, egg – poultry, meat, milk, mill and pasta, oil, fruit – vegetable, bakery, brewery, fish,
wine and potato branches.
Działalność handlowa w agrobiznesie

Działalność handlowa w agrobiznesie moŜe przybierać następujące formy [9, s. 58–66]:

1. Skup produktów rolnych, który stanowi wyspecjalizowaną formę obrotu towarowego.

Przedsiębiorstwa  handlowe  i  przemysłowe  nabywają  produkty  rolne  oraz  odpady
uŜytkowe  od  producentów  rolnych,  aby  je  dalej  sprzedać  lub  przetworzyć.  Wiele
punktów  skupu  prowadzi  swą  działalność  sezonowo,  co  jest  uzasadnione  rodzajem
asortymentu, którego podaŜ jest sezonowa, a produkt jest nietrwały, np. owoce, warzywa.
Skup  produktów  rolnych  prowadzą  głównie  wyspecjalizowane  działy  przedsiębiorstwa,
których  zadanie  polega  na  organizowaniu  podaŜy  produktów,  wykonywaniu  czynności
organizacyjnych i technicznych, np. przyjmowaniu i klasyfikowaniu produktów. Ponadto
zajmują  się  magazynowaniem  i przekazywaniem  produktów  dalszym  odbiorcom,
zakładom  przetwórczym,  firmom  handlowym,  itp.  Magazynowanie  (przechowalnictwo)
jest  rodzajem  działalności  gospodarczej  polegającej  na  gromadzeniu  i  składowaniu
zapasów  dóbr  materialnych  w odpowiednich  warunkach  i  przekazywaniu  ich  dalszym
odbiorcom.  W  magazynach  dokonuje  się  równieŜ  paczkowania,  porcjowania
i kompletowania  asortymentu.  Jednostkowe  koszty  magazynowania  stanowią  główne
kryterium  oceny  rentowności  tej  formy  działalności  gospodarczej.  O  tych  kosztach

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

decyduje  przepustowość  magazynu,  efektywne  wykorzystanie  powierzchni  magazynu,
urządzeń, paczkowania, rozpakowywania, załadunku i rozładunku.
Tłumaczenie: The commercial business in agro business may assume the following forms:
The  procurement  of  agricultural  products,  which  constitutes  a  specialised  form  of  the
merchandise  turnover.  The  commercial  and  industrial  companies  purchase  agricultural
products and utilitarian waste materials from the agricultural producers for further selling
or  converting  them.  Many  points  of  purchasing  run  their  business  seasonally,  what  is
justified  by  the  kind  of  the  assortment,  which  supply  is  seasonable  and  the  product  is
perishable,  for  example,  fruit,  vegetables.  The  procurement  of  agricultural  products  run
mainly  specialised  departments  of  the  company  which  task  consists  in  organisation  of
products’  supply,  carrying  out  of  organisational  and  technical  actions,  for  example,
products accepting and classification, etc. The storing up is a kind of business depending
on  accumulation  and  storing  of  material  goods  stocks  in  appropriate  conditions  and
passing  them  on  further  purchasers.  In  warehouses  are  also  performed  packing,
portioning and the assortment’s completing. The unit costs of the warehousing constitute
the  main  criterion  for  evaluation  of  that  business  form  profitability.  The  warehouse’s
capacity,  effective  using  the  warehouse  area,  devices,  packing,  unpacking,  loading  and
unloading decide about these costs.

2. Handel hurtowy jest rodzajem działalności gospodarczej, której celem jest zakup duŜych

ilości  towarów  od  producentów  i  dalsza  ich  sprzedaŜ  detalistom.  Handel  hurtowy  jest
funkcjonalny  w  miejscach,  w  których  istnieją  duŜe  odległości  pomiędzy  miejscem
produkcji  a konsumpcji,  jeśli  występuje  brak  zgodności  czasowej  pomiędzy  procesem
produkcji a procesem konsumpcji. Główne zadania handlu hurtowego to:

−

zaopatrywanie punktów sprzedaŜy detalicznej,

−

dbałość, ochrona jakości i wartości uŜytkowej towarów,

−

minimalizowanie dysproporcji czasowych pomiędzy produkcją a sprzedaŜą dóbr, np.

−

przez magazynowanie,

−

dostosowanie współpracy z producentami do struktury popytu.

Tłumaczenie:  The  wholesale  is  a  kind  of  business  which  goal  is  purchasing  of  large
amount  of merchandise from producers and their further selling retailers. The wholesale
is functional in places where there are large distances between a place of production and a
place of consumption, if there is lack of time compatibility between a production process
and a consumption process. The main tasks of the wholesale are:

−

supplying of retail points,

−

care, protection of merchandise quality and utilitarian value,

−

minimising of time disproportion between the goods’ production and the goods sale,

−

for example, by storing up,

−

adapting the cooperation with the producers to the demand’s structure.

3. Handel detaliczny prowadzi sprzedaŜ produktów odbiorcom indywidualnym w róŜnych

punktach i miejscach, np. sklepach, straganach, z dostawą do domu. Charakteryzuje się
duŜą ilością konsumentów, licznymi kontaktami z klientami, niewielkimi gotówkowymi
transakcjami finansowymi. Główne zadania handlu detalicznego to:

−

zaopatrywanie konsumentów w produkty, pełne zaspakajanie ich potrzeb
i świadczenie usług dodatkowych, np. sprzedaŜ ratalna, dostawa do domu,

−

kształtowanie konsumpcji poprzez róŜne formy promocji, np. reklamę,
współuczestnictwo w kształtowaniu cen produktów i obserwowanie reakcji rynku na
zmiany cen towarów,

−

prowadzenie dodatkowych działań w celu uzupełnienia i wzbogacenia oferty, np.
produkcja, przetwórstwo.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Tłumaczenie: The retail runs the products sale individual buyers in different points and
places, for example, shops, stalls, with delivering to house. It is market by a large amount
of consumers, numerous contacts with the clients, small cash financial transactions. The
main tasks of the retail are:

−

clients’ supplying of products, full satisfying their needs and providing the additional
services, for example, instalment sale, delivering to the house,

−

consumption’s shaping by different forms of promotion, for example, by the
advertisement, participation in shaping of products prices and observation of the
market’s reaction on the products’ prices changes.

−

conducting additional actions with the aim of the completing and supplementing of
the offer, for example, production, processing.

Działalność usługowa w agrobiznesie

Działalność usługowa [9, s. 67–68] jest prowadzona we wszystkich segmentach

agrobiznesu. WyróŜnia się następujące kategorie produktów i usług w agrobiznesie:

−

produkt czysty (fizyczny), bez Ŝadnej usługi, np. ziemniak, mleko,

−

produkt fizyczny wraz z usługą, będącą wyrazem dbałości o dobro klienta i pełne
zaspokojenie jego potrzeb, np. sprzedaŜ urządzeń wraz z usługą ich instalacji,

−

łączenie produktu i usługi, np. posiłek w restauracji wraz z usługą kelnerską,

−

usługa  podstawowa  wraz  z  usługami  towarzyszącymi  i  produktami  dodatkowymi,
o mniejszym  znaczeniu,  np.  szkolenie  rolników  połączone  z  poczęstunkiem,
z wręczaniem materiałów szkoleniowych, upominków,

−

czysta usługa, np. doradztwo zawodowe, ubezpieczeniowe, podatkowe.
Działalność usługowa moŜe więc istnieć w obrębie jednego ogniwa lub pomiędzy

kilkoma.  Zwykle  jeden  segment  oferuje  usługi  kolejnemu,  poniewaŜ  wytworzony  produkt
przechodzi  do  następnego  ogniwa  i  staje  się  nakładem,  a  produktem  finalnym  jest  w  jego
ostatnim  ogniwie,  np.  w  zakładzie  gastronomicznym,  gospodarstwie  domowym.  Usługi
zwiększają  wartość  wytwarzanych  produktów,  poniewaŜ  same  stają  się  nakładami
w kolejnych  ogniwach  łańcucha  Ŝywnościowego.  W  działalności  usługowej  istotny  jest
komfort  klienta,  dogodna  lokalizacja  przedsiębiorstwa  świadczącego  usługi,  jego  plan
funkcjonowania, jakość usług i wykonywanej pracy, konkurencyjność cen, a takŜe wizerunek
firmy  usługowej.  Przedsiębiorstwo  usługowe  moŜe  jednocześnie  łączyć  inne  rodzaje
działalności, takie jak produkcja i magazynowanie.
Tłumaczenie: The service business runs in all units of agro business. There are distinguished
the following categories of products and services in agro business:

−

pure product (physical), without any service, for example, a potato, milk,

−

physical product with the service being a sign of the client’s welfare care and full
satisfying of his needs, for example, selling appliances with the installation service,

−

linking the product and the service, for example, a meal in the restaurant with the waiter’s
service,

−

basic service with accompanied services and additional products with smaller importance,
for example, farmers’ training connected with food and drinks, with presentation of the
training materials and gifts,

−

pure service, for example, professional, insurance, tax advisory.
Thus, the service business can exist within one link or between several links. One unit

usually  offers  the  services  another,  because  a  formed  product  goes  to  the  next  link  and
becomes  expenditure  and  a  final  product  is  in  the  last  one  link,  for  example,  in  the
gastronomic  company,  in  the  household.  Services  increase  the  value  of  forming  products,
because  they  become  expenditure  yourself  in  consecutive  links  of  the  feeding  chain.  In  the
service  business,  an  essential  is  a  client’s  comfort,  a  convenient  location  of  the  company

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

providing services, its functioning plan, and the quality of services and carrying out work, the
prices’ competitiveness and the image of the service company. The service company can join
at the same time different kinds of business, such as the production and storing up.
Charakteryzowanie rodzajów działalności gospodarczej w języku angielskim

Pisemne charakteryzowanie rodzajów działalności gospodarczej w języku angielskim

wymaga  uŜycia  czasu  Present  Simple  (teraźniejszego  prostego),  poniewaŜ  za  pomocą  tego
czasu  są  wyraŜane  stałe  cechy,  właściwości  opisywanych  przedmiotów  i  instytucji.  JeŜeli
opisywana  będzie  przyszła  firma,  wówczas  naleŜy  uŜyć  czasów  przyszłych  Future  Simple
(przyszłego  prostego),  Future  Continuous  (przyszłego  ciągłego)  oraz  konstrukcji  „be  going
to”  (mieć  zamiar).  MoŜna  tez  posługiwać  się  czasownikami  modalnymi,  za  pomocą  których
wyraŜa  się  powinność  „should”,  moŜliwość  „can”,  „may”.  Ponadto  pomocne  są  tu
konstrukcje składniowe w stronie biernej (Passive Voice), zwłaszcza dotyczące czasu Present
Simple  (teraźniejszego  prostego).  Do  opisywania  i  charakteryzowania  w  języku  angielskim
słuŜą  zaimki  względne  (Relative  Pronouns)  typu:  „which”,  (który)  stosowany  do  opisu
przedmiotów,  zjawisk,  „who”  (kto)  słuŜący  do  opisu  ludzi,  „where”  (gdzie)  uŜywany  do
charakteryzowania  miejsc,  „whose”  (czyj)  określający  posiadanie.  Pomocne  tu  będzie
słownictwo  z  zakresu  ekonomii,  rolnictwa  i  wielu  innych  dziedzin,  z  którymi  wiąŜe  się
agrobiznes.  Zdania  powinny  być  redagowane  w  sposób  jasny  i  zrozumiały.  Nie  naleŜy
stosować  skrótów  wyrazów,  ale  ich  pełną  formę,  poniewaŜ  taki  opis  działalności
gospodarczej  moŜe  posłuŜyć  za  jej  reklamę  czy  teŜ  jedno  ze  źródeł  informacji  dla  klientów
o firmie. Charakterystyka powinna obejmować: rodzaj działalności, kto ją prowadzi, do kogo
jest ona adresowana, jakie są jej najwaŜniejsze właściwości.

4.3.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Jakie znasz w języku angielskim rodzaje działalności w agrobiznesie?
2.  Czym charakteryzuje się działalność produkcyjna w agrobiznesie?
3.  Jakie są cechy produkcji roślinnej?
4.  Jakie są cechy produkcji zwierzęcej?
5.  Jakie formy moŜe mieć działalność handlowa w agrobiznesie?
6.  Czym charakteryzuje się magazynowanie w działalności handlowej?
7.  Czym jest handel hurtowy?
8.  Jakie są zadania handlu hurtowego?
9.  Na czym polega handel detaliczny?
10.  Jakie są zadania handlu detalicznego?
11.  Czym charakteryzuje się działalność usługowa w agrobiznesie?
12.  Jakie formy działalności moŜe łączyć przedsiębiorstwo usługowe w agrobiznesie?
13.  Jak

naleŜy

redagować

charakterystykę

rodzajów

działalności

gospodarczej

w agrobiznesie w języku angielskim?

4.3.3.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Po przeczytaniu tekstu w języku angielskim o rodzajach działalności w agrobiznesie,

odpowiedz na pytania typu prawda/fałsz (True/False), a następnie sporządź notatkę z lektury
tekstu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeczytać materiał nauczania (pkt 4.3.1. w poradniku dla ucznia),
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3)  określić rodzaje działalności gospodarczej w agrobiznesie w języku angielskim,
4)  przeczytać tekst ze zrozumieniem w języku angielskim,
5)  odpowiedzieć na pytania typu prawda/fałsz w języku angielskim,
6)  zredagować notatkę z lektury tekstu w języku angielskim,
7)  przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.

WyposaŜenie stanowiska pracy:

−

kartki z tekstem i pytaniami typu prawda/fałsz w języku angielskim,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6.

Przykładowy tekst do czytania:

The service business runs in all units of agro business. It can exist within one link or

between several links. One unit usually offers the services another, because a formed product
goes to the next link and becomes expenditure and a final product is in the last one link, for
example, in the gastronomic company, in the household.

Services increase the value of forming products, because they become expenditure

yourself  in  consecutive  links  of  the  feeding  chain.  In  the  service  business,  an  essential  is
a client’s  comfort,  a  convenient  location  of  the  company  providing  services,  its  functioning
plan,  and  the  quality  of  services  and  carrying  out  work,  the  prices’  competitiveness  and  the
image of the service company.

The service company can join at the same time different kinds of business, such as the

production and storing up.

Pytania do tekstu:
1.  The service business runs only in several units of agro business.
2.  The service business can exist only in one link.
3.  The final product is in the last one link.
4.  Usually services decrease the value of forming products.
5.  One of the most important things is a client’s welfare in the service business.
6.  The service business can connect several kinds of business.

Ćwiczenie 2

Po przeczytaniu tekstu w język angielskim, wpisz w puste miejsca nazwy rodzajów lub

form działalności gospodarczej. Wybierz jeden rodzaj lub formę działalności gospodarczej
i dokonaj jego pisemnej charakterystyki w języku angielskim.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeczytać materiał nauczania (pkt 4.3.1. w poradniku dla ucznia),
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3)  określić rodzaje i formy działalności gospodarczej w agrobiznesie w języku angielskim,
4)  przeczytać tekst ze zrozumieniem w języku angielskim,
5)  uzupełnić tekst w języku angielskim,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6) zredagować charakterystykę w języku angielskim,
7) przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.

WyposaŜenie stanowiska pracy:

−

tekst z lukami w języku angielskim,

−

słowniki dwujęzyczne i branŜowe,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6.

Przykładowy tekst do czytania:

The (1) …………………………….. in agro-business requires an appropriate expanse,

equipment; materials used to production and needs depending on kinds of produced products.
At the beginning, the production process involves bearing of financial expenditure, selection
of appropriate and convenient location for next stages of production, stocking up materials,
filling with equipment, machines, vehicles, employing specialised employees. The essential
issue is the technology of production, effective methods of production and separate planning
of each of the function, in order to increasing of the production efficiency.

In the (2) ………………………….. many commercial and industrial companies purchase

agricultural products and utilitarian waste materials from the agricultural producers for further
selling or converting them. Many points of purchasing run their business seasonally, what is
justified by the kind of the assortment, which supply is seasonable and the product is
perishable, for example, fruit, vegetables.

The (3) ………………………….. runs in all units of agro business. There are

distinguished several categories of products and services in agro business, such as pure
product (physical products), without any service and physical product with the service being
a sign of the client’s welfare care and full satisfying of his needs. Moreover, in agro business
linking the product and the service is possible. In that form of business is also distinguished
basic service with accompanied services and additional products and pure service.

Ćwiczenie 3

Po przeczytaniu tekstu w języku polskim o rodzajach działalności gospodarczej, dokonaj

jego tłumaczenia na język angielski. Następnie zamień się przetłumaczonym tekstem
koledze/koleŜance, w celu wyszukania zagadnień głównych i drugorzędnych w tekście.
Sprawdźcie trafność waszych odpowiedzi.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeczytać materiał nauczania (pkt 4.3.1. w poradniku dla ucznia),
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3)  dokonać tłumaczenia tekstu na język angielski,
4)  wyszukać zagadnienia główne i drugorzędne w przetłumaczonym tekście,
5)  przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.

WyposaŜenie stanowiska pracy:

−

tekst do czytania i tłumaczenia,

−

słowniki dwujęzyczne i branŜowe,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przykładowy tekst do czytania i tłumaczenia:

Działalność produkcyjna w agrobiznesie wymaga odpowiedniej przestrzeni, sprzętu,

Istotną kwestią w działalności produkcyjnej jest technologia produkcji, efektywne

metody wytwarzania oraz oddzielne planowanie kaŜdej funkcji, w celu zwiększenia
wydajności produkcji.

Proces produkcji jest zdeterminowany przez wiele czynników, uwarunkowany jest on

rodzajem  wytwarzanych  produktów,  asortymentem  i  wykonywaniem  określonych  funkcji.
Działalność produkcyjna zaleŜy teŜ od warunków przyrodniczych (klimat, gleba, nawodnienie
i  rzeźba  terenu),  poniewaŜ  w  tych  warunkach  przebiega  proces  produkcji.  Kolejnym
czynnikiem  wpływającym  na  działalność  produkcyjną  są  warunki  ekonomiczne,  takie  jak
cena, podatki, kredyty, system zaopatrzenia, popyt, podaŜ, itd.

Ćwiczenie 4

Wyszukaj w Internecie teksty związane z dokumentacją produkcyjną i handlową

w języku angielskim i dokonaj ich tłumaczenia na język polski. Jeśli nie rozumiesz
fragmentów

tekstu,

posłuŜ

się

kontekstem

oraz

słownikami

dwujęzycznymi

i specjalistycznymi.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeczytać materiał nauczania (pkt 4.3.1. w poradniku dla ucznia),
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3)  dokonać tłumaczenia tekstu na język polski,
4)  przedstawić rezultat swojej pracy w języku polskim.

WyposaŜenie stanowiska pracy:

−

stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu,

−

teksty dokumentacji produkcyjnej i handlowej w języku angielskim,

−

słowniki dwujęzyczne i branŜowe,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 5

Po przeczytaniu tekstu korespondencji z zakresu agrobiznesu w języku angielskim,

dokonaj jego tłumaczenia na język polski. Jeśli nie rozumiesz fragmentów tekstu, posłuŜ się
kontekstem oraz słownikami dwujęzycznymi i specjalistycznymi.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeczytać materiał nauczania (pkt 4.3.1. w poradniku dla ucznia),
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3)  dokonać tłumaczenia korespondencji zawodowej na język polski,
4)  skorzystać ze słowników dwujęzycznych i specjalistycznych,
5)  przedstawić rezultat swojej pracy w języku polskim.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

WyposaŜenie stanowiska pracy:

−

tekst korespondencji w języku angielskim,

−

słowniki dwujęzyczne i branŜowe,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6.

Przykładowy tekst korespondencji do czytania i tłumaczenia:

Telex/Fax
From: Shop ‘Blue Berry’
To: Warehouse ‘Greens’
Date: 12. 05. 2007.
Subject: Order

Please deliver to our shop fifteen packets of carrots, ten packet of bananas, four cartons of

oranges and one hundred kilos of potatoes. We will pay for these goods and we will sign the
invoice in our shop, when you will deliver the merchandise.

We would like to know if you have fresh cauliflowers, if so, please deliver us twelve

pieces. We would like to receive the merchandise tomorrow morning, if it is possible.
The shop address: 15, Flower Street, Radom.
Opening hours: 6 a.m. – 6 p.m.
Please confirm above order as soon as it is possible.
Regards,
The shop manager
John Smith

4.3.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) posługiwać się słownictwem z agrobiznesu w języku angielskim?

2) rozróŜniać rodzaje i formy działalności gospodarczej w języku

angielskim?

3) czytać tekst ze zrozumieniem w języku angielskim?
4) tłumaczyć tekst z języka angielskiego na język polski?

5)  tłumaczyć tekst z języka polskiego na język angielski?
6)  wyszukać zagadnienia główne i drugorzędowe w tekście?
7)  posłuŜyć się kontekstem do zrozumienia tekstu?

8) skorzystać ze słowników dwujęzycznych i specjalistycznych?

9) zredagować w języku angielskim charakterystykę rodzajów i form

działalności gospodarczej?

10) uzupełnić tekst w języku angielskim?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.4. Internetowe zasoby zawodowe

4.4.1. Materiał nauczania

Jakie są cele i moŜliwości uŜywania Internetu w agrobiznesie?

Za pomocą Internetu istnieje moŜliwość świadczenia usług z zakresu doradztwa

zawodowego  w  agrobiznesie  dla  wielu  osób,  w  dowolnym  dla  nich  czasie  i  miejscu.  Poza
kształceniem  na  odległość,  istnieje  teŜ  moŜliwość  wymiany  praktycznej  i  fachowej  wiedzy
oraz doświadczeń z innymi profesjonalistami w agrobiznesie. Internetowe zasoby zawodowe
stanowią  bowiem  niewyczerpane  źródło  wiedzy,  w  którym  konieczna  jest  umiejętność
poruszania  się  i  dokonywania  selektywnego  wyboru  informacji.  UŜywając  właściwych  stron
internetowych moŜna zdobyć wiedzę specjalistyczną, niezbędną do pracy w agrobiznesie oraz
dokonać  właściwego  wyboru  kształcenia.  Internet  słuŜy  więc  do  zdobywania  i  rozwijania
wiedzy,  umiejętności  oraz  stanowi  forum  dyskusyjne.  Wykorzystując  technologię
internetową, a w niej pocztę elektroniczną moŜna łatwo i szybko komunikować się z wieloma
ludźmi  z  danej  dziedziny  w  agrobiznesie,  zadawać  pytania  bądź  odpowiadać na nie, znaleźć
współpracowników oraz klientów na produkty i usługi. Wyszukiwanie artykułów o tematyce
zawodowej,  nowości  technicznych,  aktów  prawnych  to  równieŜ  istotne  cele  w  korzystaniu
z Internetu.
Tłumaczenie: What are Goals and Possibilities Using the Internet in Agro Business?

By means of the Internet, exists a possibility of providing services from the vocational

advisory  field’s  for  many  people  in  any  time  and  place  for  them.  Besides  the  education  at
a distance, there is a possibility of know – how and expertise exchange and experiences with
other  professional  in  agro  business.  Internet  vocational  resources  constitute  as  an
inexhaustible  source  of  the  knowledge,  in  which  is  necessary  the  ability  to  move  and  make
a selective  choice  of  information.  Using  appropriate  Internet  pages  makes  possible  to  gain
professional knowledge, which is indispensable to work in agro business and makes a proper
choice  of  education.  Thus,  the  Internet  is  used  for  gaining  and  developing  of  the knowledge
and skills and it constitutes a debatable forum. Using the Internet technology, and inside of it
an electronic mail, it is possible in an easy and fast way to communicate with many people in
a  given  area  in  agro  business,  ask  the  questions  and  answer  them,  find  the  associates  and
clients  on  products  and  services.  In  using  the  Internet,  finding  the  professional  articles,
technical news, legal acts are also important goals.
Jak poruszać się w internetowych zasobach zawodowych?

Wyszukiwanie internetowych zasobów zawodowych naleŜy rozpocząć od:

1. Identyfikacji grupy docelowej – powinno się wiedzieć, kim są osoby, z którymi

nawiązuje się kontakt, współpracę.

2. Identyfikacji potrzeb – o co pytają najczęściej zainteresowani dziedziną agrobiznesu

uŜytkownicy Internetu, a czego potrzebują, jak ująć te potrzeby w szersze kategorie.

3. Identyfikacji dostępnych zasobów – jak zaspokoić potrzeby za pomocą Internetu, na ile

Internet uzupełnia lub zastępuje tradycyjne źródła informacji, co moŜna znaleźć
w Internecie, z czego najchętniej korzystają uŜytkownicy.

4. Selekcji informacji – zapewnić uŜytkownikom dostęp do konkretnych informacji, które

zaspakajają ich potrzeby.

Tłumaczenie: How to Move in the Internet Vocational Resources?
Finding Internet vocational resources should be started from:

1. Target group identification – it should be known, who are people with whom the

cooperation contract is established.

2. Needs identification – what do Internet users interested agro business area ask mostly,

what do they need, how to put in wider categories those needs.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Accessible recourses identification – how to satisfy needs using the Internet, how far the

Internet completes or is a substitute for traditional sources of information, what can be
found in the Internet, what the users use with pleasure from.

4. Selection of information – assure to users the access to concrete information which

satisfy their needs.

Jakie są najwaŜniejsze potrzeby grup docelowych w Internecie?

UŜytkownicy

Internetu

próbują

zaspokoić

następujące

potrzeby

związane

z agrobiznesem:
–

pomocy w rozwiązaniu istotnych kwestii, problemów, np. jak załoŜyć działalność
gospodarczą, uzyskać dotację unijną, itd.,

–

odpowiedzi na pytania, np. związane z interpretacją aktów prawnych,

–

czasu na rozmowę, dyskusję,

–

informacji, np. adresy stron internetowych,

–

porad, np. z ekonomii – jaki kredyt zaciągnąć.

Tłumaczenie: What are the Most Important Requirements of Target Groups in the
Internet?
The Internet users try to satisfy the following needs connected with agro – business:
–

help in solving important issues, problems, for example, how to start business, obtain
union grant, etc.,

–

answers the questions, for example, connected with legal acts interpretation,

–

time for a talk, discussion,

–

information – for example, web sides addresses,

–

advice, for example, from economy – what loan to take out.

Jakie są zasoby internetowe w dziedzinie agrobiznesu?
–

strony internetowe – zawierają informacje i porady,

–

email – poczta elektroniczna,

–

forum dyskusyjne lub tablice informacyjne – moŜliwość interaktywnej dyskusji, dzielenia
się wiedzą i doświadczeniem,

–

chat – rozmowa on – line z drugą osobą w tym samym czasie,

–

video – konferencja – komunikacja na odległość przy uŜyciu kamery internetowej,

–

materiały autorskie – umieszczanie na stronach internetowych własnych opracowań,
tworzenie własnych stron internetowych.

Tłumaczenie: What are the Internet Resources in Agro Business Area?
–

web sides – they include information and advice,

–

email – electronic mail,

–

debatable forum or news boards – possibility of interactive discussion, share the
knowledge and experience,

–

chat – talk on – line with the other person at the same time,

–

video – conference – communication at a distance using the Internet video camera,

–

Jak połączyć internetowe zasoby z potrzebami?
1. Model DOTS – jest pomocny przy dokonywaniu właściwych wyborów związanych, np.

z podjęciem pracy. Główne cechy tego modelu to:
– samoświadomość – poznanie siebie, swoich zainteresowań, umiejętności, osobowości,

wartości i doświadczenia,

–  świadomość moŜliwości – kursy, praca, itp.,
–  połączenie samoświadomości i świadomości istniejących moŜliwości
–  uczenie  się  podejmowania  decyzji  –  dokonywanie  wyboru  ze  skróconej  listy

elementów,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

– uczenie się wdraŜania – wdraŜanie podjętych decyzji w Ŝycie, realizacja załoŜonych

celów, np. podjęcie pracy, uczestnictwo w kursach.

Tłumaczenie: How to Link the Internet Resources with Requirements?
DOTS Model – is helpful in making appropriate choices connected with, for instance, taking
up a job. Main features of that model are:

– self – awareness – knowing yourself, own interests, skills, personality, value and

experience,

–  opportunity awareness – courses, job, etc.,
–  decision learning – making choices from the shortened list of elements,
–  transition  learning  –  implementation  of  taken  decisions  into  life,  realisation  of

assumed goals, for instance, taking up a job, participation in courses.

2. Model FIRST – bada wpływ doradcy zawodowego na podjęcie decyzji oraz stopień

samodzielnego podejmowania decyzji odnośnie podjęcia pracy. Cechy tego modelu to:
– skoncentrowanie na celu – określanie decyzji i ukierunkowania na daną działalność

zawodową,

–  rozpiętość – określanie swoich moŜliwości,
–  realizm – ukierunkowanie się na swoje moŜliwości lub na oferty rynku pracy,
–  informacja – określanie ilości i jakości potrzebnych informacji,
–  taktyka – określanie następnych działań, sposobów osiągnięcia wyznaczonego celu.

Tłumaczenie: First Model – examines vocational consultant’s influence on taking decisions
and level of independent taking decisions concerning taking up a job. The features of that
model are:

–  focus on the target – decision defining and directing on a given job activity,
–  scope – defining own possibilities,
–  realism – directing on own possibilities or the job market’s offers,
–  information – defining the quantity and quality of necessary information,
–  tactics – defining next actions, ways of achieving assigned goals.

Jakie są zasoby pomocy zawodowej w Internecie?
–  samopomoc –  to zasoby oparte o grupy samopomocowe,
–  pomoc niespecjalistyczna lub w ramach grup –  pomoc od innego członka grupy.
–  pomoc  specjalistyczna  w  ramach  indywidualnej  konsultacji  –  udzielanie  specjalistycznej

pomocy i indywidualnych porad, aby wykorzystać zasoby do pełnego zaspokojenia
potrzeb.

Zasoby mogą być takŜe rozpatrywane na trzech szerokich poziomach:
1. Zasoby samopomocowe – istnieje wiele stron internetowych, z których moŜna skorzystać

samodzielnie, bez pomocy eksperta.

2. Zasoby z uzyskaniem dodatkowej pomocy lub rady – to zasoby zakładające

interaktywność, działające w specjalnych systemach komputerowych. SłuŜą do wymiany
doświadczeń między uŜytkownikami, co powoduje, Ŝe indywidualne doświadczenia są
wzbogacane przez doświadczenia innych.

3. Zasoby wymagające specjalistycznego szkolenia – to zasoby wymagające wsparcia

i konsultacji z profesjonalistą, np. źródła dotyczące rynku pracy, wymagające konsultacji,
komentarzy profesjonalistów.

Tłumaczenie: What are Vocational Assistance Resources in the Internet?
–

self – assistance – these are resources based on self – assistance groups,

–

unspecialised assistance or within the framework of groups – assistance from the other
member of the group,

–

specialised assistance within the framework of individual consultation – providing
specialised assistance and individual advice in order to use the resources for full
satisfying of needs.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

The resources can also be considered on three wide levels:
1. Self – assistance resources – there exists many Internet pages from which can use

independently, without an expert assistance.

2. Resources with obtaining the additional assistance or advice – these are resources

assuming interactivity, working in special computer systems. They use to exchange of
experiences between users, that causes, that individual experiences are enriched by
experiences of the other.

3. Resources required specialised training – these are resources requiring a support and

consultation with a specialist, for example, the sources concerned the job market,
required consultancy, professionals’ comments.

Czym jest matryca internetowych zasobów zawodowych?

Matryca internetowych zasobów zawodowych jest to ukazanie wzajemnych relacji

między  potrzebami,  zasobami  i  poziomami  oferowanej  pomocy  przy  uŜyciu  matrycy
logicznej.  Zawiera  ona  informacje  o  rodzajach  zaspokajanych  potrzeb  i  zasobach
wykorzystywanych  w  tym  celu.  Niekiedy  potrzeba  więcej niŜ jednej matrycy by przedstawić
te  relacje  i  zaleŜności,  poniewaŜ  dane  zasoby  mogą  być  wykorzystywane  tylko  na  poziomie
samopomocowym  przez  jedną  grupę  docelową,  ale  jednostki  z  tej  samej  grupy  mogą  róŜnić
się ilością oczekiwanej pomocy.

Po wypełnieniu matrycy, powinna być dokonana ewaluacja, np. za pomocą analizy

SWOT (czyli określić swoje mocne i słabe strony):
Czy  jesteś  w  stanie  wypełnić  kaŜdą  komórkę  zasobem  ze  swojej  organizacji  lub  zaspokoić
konkretne  potrzeby?  (np.  praktyki  zawodowe,  kursy,  programy  komputerowe,  usługi,  strony
internetowe,  indywidualne  konsultacje,  doradztwo,  itp.).  Czy  w  kilku  komórkach  pojawiają
się  te  same  zasoby?  Czy  w  zbyt  wielu  komórkach  pojawiają  się  najdroŜsze  i  najrzadsze
zasoby, np. indywidualne konsultacje? Czy niektóre komórki nie są wypełnione? Jeśli tak, to
dlaczego? MoŜe to oznaczać, Ŝe niektóre usługi nie są oferowane klientom, albo Ŝe potrzeby
klientów nie zostały prawidłowo zdefiniowane lub przeoczone. Czy w niektórych komórkach
pojawia  się  kombinacja róŜnych zasobów, by zaspokoić potrzebę na określonej płaszczyźnie
wsparcia?  Niektóre  potrzeby  wymagają  dodatkowych  zasobów,  by  je  zaspokoić.  Zasoby
złoŜone mogą pokryć kilka komórek z róŜnymi potrzebami na wielu poziomach i w róŜnych
kolumnach.
Tłumaczenie: What is the Internet Vocational Resources Matrix?
Internet  vocational  resources  matrix  is  a  presentation  of  mutual  relations  between  needs,
resources  and levels of offered assistance using logical matrix. It contains information about
kinds  of  satisfied  needs  and  resources  used  to  that  end.  Sometimes  more  than  one  matrix  is
required for presentation of those relations and dependences, because given resources may be
used only on a self – assistance level by one target group, but the units from the same group
might vary in a quantity of expected assistance.

After filling the matrix, there should be made an evaluation, for example, by means of

SWOT analysis (that is to define own strengths and weakness):
Are  you  able  to  fill  each  of  cells  by  a  resource  from  your  organisation  or  satisfy  specified
requirements?  (for  instance,  vocational  practice,  courses,  computer  programmes,  services,
web sites, individual consultation, consultancy, etc.). Do the same resources appear the same
cells? Do the most expensive and the rarest resources appear in too many cells, for instance,
individual  consultations?  Are  there  any  cells  not  filled?  If  so,  why?  It  may  mean  that  some
services  are  not  offered  for  clients  or  the  clients’  requirements  were  not  properly  defined  or
missed.  Does  in  some  cells  appear  a  combination  of  different  resources  to  satisfy  a  need  on
a specific plane of support? Some requirements demand additional resources to satisfy them.
The  complex  resources  may  cover  some  cells  with  different  needs  on  many  levels  and  in
different columns.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Tabela 1. Matryca zasobów zawodowych [19, tłumaczenie autora]

Wyniki i potrzeby/
Results and requirements

UŜytkownicy/ Pomoc
Users/Assistance

św

ść

Ŝl

śc

ąc

Ŝe

Poziom 1/Level 1
Samopomoc/Self – assistance

Poziom 2/Level 2
Pomoc niespecjalistyczna
lub w ramach grupy/

Unspecialised

assistance or within the framework
of group

Poziom 3/Level 3
Pomoc specjalistyczna/ Specialised
assistance
Indywidualna/Individual assistance

Jak korzystać z matrycy internetowych zasobów zawodowych?
1. Odwiedzić jak największą liczbę tematycznych stron internetowych, a po pewnym czasie

niektóre strony będą odwiedzane częściej niŜ inne, co jest pomocne przy ustaleniu
własnej metody korzystania z zasobów Internetu.

2. Uporządkować strony, które są uŜyteczne i nawiązują do potrzeb klientów.
3. Redagować notatki z tego, w jakim stopniu dana strona jest przydatna w znajdowaniu

pomocy lub udzielaniu jej klientom.

4. Dokonywać porównań stron internetowych z zasobami, które juŜ zostały wykorzystane

w praktyce (np. konsultacje indywidualne, sesje grupowe, dotychczasowe doświadczenie,
itd.). Warto dokonać analizy – czy nowe technologie zasobów i usług:
– zaspokajają potrzeby do tej pory nie zaspokajane w ramach wykorzystania

tradycyjnych zasobów?

– zaspokajają potrzeby w sposób bardziej efektywny, wygodny, tańszy niŜ tradycyjne

zasoby?

– zaspokajają potrzeby grup docelowych, z którymi nie moŜna było nawiązać kontaktu

tradycyjnymi metodami?

5. Warto rozwaŜyć, czy moŜna dodać własne zasoby, oprócz tych, istniejących

w Internecie?

6. Dokonać ewaluacji – co uwaŜają za najbardziej przydatne końcowi uŜytkownicy?
Tłumaczenie:

How to Use

the Internet Vocational Resources Matrix?

1. Visit the largest numbers of thematic web sides, and after a some time, some pages will be

visited often than the other, which is helpful in determining own method using the Internet
resources.

2. Sort web sides which are useful and refer to clients’ needs.
3. Make notes from that, in what level a given side is useful in finding the assistance

or providing it clients.

4. Make comparisons of web sides with resources, which have just been used in practice (for

instance, individual consultation, group sessions, past experience, etc.). It is worth to
perform an analysis – if new technologies of resources and services:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

– satisfy needs which have not been satisfied from now on, within the framework of

using traditional resources?

– satisfy needs in more effective way, comfortable, cheaper than traditional ways?
– satisfy the target groups’ needs who could not establish contacts by traditional

methods?

5. It is worth to contemplate, if may add own resources, apart from them, existing in the

Internet.

6. Make an evaluation – what the final users think as the most useful?
7. Materiały w języku polskim uŜyte w tym rozdziale pochodzą ze strony internetowej:

http://www.guidanceforum.net, przekładu na język angielski dokonał autor poradnika.

4.4.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  W jakim celu uŜywa się Internetu w dziedzinie agrobiznesu?
2.  Jak poruszać się w internetowych zasobach zawodowych?
3.  Jakie są najwaŜniejsze potrzeby grup docelowych w Internecie?
4.  Jakie są zasoby internetowe dla agrobiznesu?
5.  Jak połączyć internetowe zasoby z potrzebami?
6.  Jakie są zasoby pomocy w Internecie?
7.  Czym jest matryca zasobów zawodowych?
8.  Jak naleŜy wypełnić matrycę zasobów zawodowych?

4.4.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wyszukaj w Internecie zasoby zawodowe dotyczące agrobiznesu i weź udział

w anglojęzycznym forum dyskusyjnym na jeden z wybranych tematów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeczytać materiał nauczania (pkt 4.4.1. w poradniku dla ucznia),
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3)  wyszukać w Internecie informacje o zasobach zawodowych w agrobiznesie,
4)  wziąć udział w forum dyskusyjnym,
5)  przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.

WyposaŜenie stanowiska pracy:

–

stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu,

–

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Wyszukaj w Internecie artykuł w języku angielskim o tematyce zawodowej i wyciągnij

z niego wnioski. Wyraź w języku angielskim pisemnie swoją opinię związaną z poruszanym
tematem, a następnie wyślij swój tekst pocztą elektroniczną do redakcji lub autora artykułu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przeczytać materiał nauczania (pkt 4.4.1. w poradniku dla ucznia),
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3)  wyszukać w Internecie artykuł o tematyce zawodowej w języku angielskim,
4)  wyciągnąć wnioski z tekstu,
5)  wyrazić pisemnie swą opinię w języku angielskim,
6)  wysłać tekst pocztą elektroniczną,
7)  przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.

WyposaŜenie stanowiska pracy:

–

stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu,

–

słowniki dwujęzyczne i branŜowe,

–

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 3

Korzystając z Internetu zadaj pytania w języku angielskim ekspertowi związane

z zakładaniem działalności gospodarczej w agrobiznesie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeczytać materiał nauczania (pkt 4.4.1. w poradniku dla ucznia),
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3)  skorzystać z Internetu,
4)  zadać pytania w języku angielskim,
5)  przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.

WyposaŜenie stanowiska pracy:

–

stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu,

–

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 4

Po wyszukaniu w Internecie informacji związanych z doradztwem zawodowym, napisz

w języku angielskim email koledze/koleŜance, w którym poinformujesz jak skorzystać
z internetowych zasobów zawodowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeczytać materiał nauczania (pkt 4.4.1. w poradniku dla ucznia),
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3)  napisać e-mail w języku angielskim,
4)  przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.

WyposaŜenie stanowiska pracy:

−

stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu,

−

słowniki dwujęzyczne i branŜowe,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 5

Wykorzystując informacje z Internetu na temat zasobów zawodowych, uzupełnij matrycę

zasobów zawodowych w języku angielskim.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przeczytać materiał nauczania (pkt 4.4.1. w poradniku dla ucznia),
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3)  uzupełnić matrycę zasobów zawodowych w języku angielskim,
4)  przedstawić rezultat swojej pracy w języku angielskim.

WyposaŜenie stanowiska pracy:

−

stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu,

−

kserokopie z matrycą zasobów zawodowych w języku angielskim,

−

literatura z rozdziału 6.

Results and requirements

Users/Assistance

Level 1
Self – assistance

Level 2
Unspecialised assistance or within
the framework of group

Level 3
Specialised assistance
Individual assistance

4.4.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) skorzystać z internetowych zasobów zawodowych?

2) wyszukać w Internecie artykuły o tematyce zawodowej w języku

angielskim?

3) wyciągnąć wnioski z informacji zawartych w anglojęzycznym

tekście?

4) napisać email w języku angielskim?
5) wyrazić pisemnie swą opinię w języku angielskim?

6) uzupełnić matrycę zasobów zawodowych w języku angielskim?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

1.   Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.
2.   Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.   Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.   Test  zawiera  20  zadań.  Do  kaŜdego  zadania  dołączone  są  4  moŜliwości  odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 35 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−−−−

instrukcja,

−−−−

zestaw zadań testowych,

−−−−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Termin „deposit account” naleŜy przetłumaczyć na język polski jako

a)  depozyt.
b)  rachunek terminowy.
c)  konto bankowe.
d)  lokata terminowa.

2. Termin „przynieść zysk” znaczy w języku angielskim

bring a profit.

yield returns.

cultivation for market.

crop for cash.

3. JeŜeli termin lub zwrot anglojęzyczny ma podobną pisownię i wymowę w języku

polskim, ale moŜe mieć inne znaczenie, wówczas jest to
a)

false friend.

antonym.

idiom.

synonym.

4. Definicja – „it is it is a money charge taken by the country from the owners of goods,

which are transported through the country” określa
a)

tax.

penalty.

(customs) duty/tariff.

excise.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. Termin „weksel” („ bill of exchange„) powinien być zdefiniowany

a document supporting an unconditional pledge of the payment of a free amount

described on it, in any time and place.

a document confirming a promise of the payment.

a document describing the transaction regulated in cash.

a document supporting an unconditional pledge of the payment of a specific amount

described on it, in a specific time and place.

6. Skrócona nazwa Systemu Identyfikacji Działek Rolnych w języku angielskim „ LPIS” to

Land Parcel Identification System.

Land Parcel Identification Structure.

Land Parcel Identification Scheme.

Land Purchase Identification System.

7. Artykuł 17 z Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej „Przedsiębiorca wykonuje

działalność gospodarczą na zasadach uczciwej konkurencji i poszanowania dobrych
obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów” naleŜy przetłumaczyć
a)

The businessman makes his business on principles of the honest competition and he

respects good morals and consumers’ right business dealings.

The entrepreneur carries out the business on the honest competition principles and

respecting of good morals and consumers’ right business dealings.

The entrepreneur is carrying out his own business on the honest competition

principles and respecting of good manners and consumers’ right business dealings.

The businessman is making a business on the honest competition principles and

respecting of good customs and consumers’ right dealings.

8. Zwrot „Rozporządzenie Rady Ministrów” w języku angielskim to

The Ministry Decree.

The Ministry Council Regulation.

The Cabinet Decree.

The Ministry Cabinet Decree.

9. Zwrot „Common Standards of Quality for Cucumbers Regulation” w języku polskim to

Powszechne standardy jakości dla ogórków.

Regulacja zwykłych norm jakości ogórków.

Zwykłe normy jakości dla ogórków.

Wspólne normy jakości dla ogórków.

10. W tłumaczeniu aktów prawnych nie wolno uŜywać

składni języka potocznego.

skróconych form wyrazów.

zwrotów z języka potocznego.

wszystkich powyŜszych.

11. Analizując przepisy prawa uwzględnia się

układ poszczególnych akapitów.

bezosobowe formy czasowników operacyjnych.

słownictwo charakterystyczne dla stylu urzędowego.

wszystkie powyŜsze.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12. Do tłumaczenia tekstu pomocne są wyrazy typu: „whereas, thereby” i są to

linking words.

idioms.

phrasal verbs.

modal verbs.

13. Do układania akapitów, bądź fragmentów tekstu w odpowiedniej kolejności słuŜy

następująca technika czytania ze zrozumieniem
a)

Prediction.

Inferring.

Sequencing/Matching.

Word gaps.

14. Notatka z lektury tekstu powinna zawierać

dowolne informacje.

najwaŜniejsze informacje.

subiektywne opinie.

szczegółowe informacje.

15. Definicja – „This kind of trade runs the products’ sale individual buyers in different points

and places, for example, shops, stalls, with delivering to house” określa
a)

wholesale.

door – to – door sales.

retail.

none of them.

16. Definicja – „This kind of business depends of the nature conditions (climate, soil,

irrigation, relief), because in these conditions proceeds the process of production. The
next factor influenced on the business is the economic conditions, such as the price, taxes,
credits, delivery system, demand and supply, etc.” określa
a)

the commercial business.

the service business.

the production business.

none of them.

17. Dokończ zdanie – The production business in agrobusiness mainly includes the vegetable

production and
a)

the animal production.

the fruit production.

the poultry production.

the herb production.

18. W pisemnej charakterystyce form działalności gospodarczej w agrobiznesie w języku

angielskim uŜywa się głównie czasu
a)

Present Simple.

Present Continuous.

Past Simple.

Past Perfect.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko...............................................................................

Rozwijanie sprawności pisania i czytania ze zrozumieniem

Zakreśl poprawną odpowiedź

Nr zadania

Odpowiedzi

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. LITERATURA

1. Corbeil J.-C.: Wielojęzyczny słownik wizualny. Polski. Angielski. Niemiecki. Francuski.

Leksykon tematyczny. Wydawnictwo Wilga, Warszawa 1996

2. France C., Mann P., Kolossa B.: Ekonomia. Angielsko-polski słownik tematyczny.

Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002

3. Jastrzębska-Okoń I.: Polsko-angielski słownik tematyczny. Harald G., Warszawa 1997
4. Jaślan J., Jaślan H.: Słownik terminologii prawniczej i ekonomicznej angielsko-polski.

WP, Warszawa, 2004

5. Kienzler I: Słownik terminologii komputerowej angielsko-polski i polsko-angielski. Ivax,

Gdynia 2003

6. Klepacki B. red.: Wybrane pojęcia z zakresu organizacji gospodarstw, produkcji i pracy

w rolnictwie. Wydawnictwo SGGW, Warszawa 1997

7.  Komosa A: Szkolny słownik ekonomiczny. Ekonomik, Warszawa 1999
8.  Kopestyńska Z.: English for the Capital Market. PWE, Warszawa 1996
9.  KoŜuch A., Mirończuk A. Podstawy ekonomiki agrobiznesu. Część 1. WSiP, Warszawa 2000
10.  Lukszyn J.: Wielojęzyczny słownik modułowy. Avans, Warszawa 2001
11.  Pawłowska B.: Business Letters. PWE, Warszawa 2001
12.  Praktyczny  słownik  angielsko-polski  i  polsko-angielski.  Wydawnictwo  Naukowe  PWN,

Warszawa 2002

13. Rosenbaum O.: Praktyczny słownik komputerowy angielsko-polski i polsko-angielski.

Wydawnictwo REA, Warszawa 2001

14. Słownik handlowy angielsko-polski. PWE, Warszawa 1991
15. Strobel H., Szaro L., Józwiak W.: Niemiecko-angielsko-polski słownik pojęć

ekonomiczno-rolniczych. MRiRW, Warszawa 2004

16. Tittenbrun M.: DuŜy słownik polsko-angielski i angielsko-polski. Kastor, Warszawa 2001
17. Wielki słownik angielsko-polski i polsko-angielski. Wydawnictwo Naukowe PWN,

Warszawa, 2004

18.  Wzory listów angielskich. WP, Warszawa, 2002

Strony internetowe:
19.  http://www.guidanceforum.net
20.  http://www.arimr.gov.pl