28 stycznia 2014, Lechowski 

INNE AKTY PRAWNE DOT. KULTURY 



 

Ustawa z dnia 25 października 1991 roku o organizowaniu i prowadzeniu działalności 
kulturalnej 
- Są to zadania statutowe jednostek samorządu, które tworzą instytucje kultury 
- Biblioteki publiczne są jedną z form organizacyjnych działalności kulturalnej 



 

Ustawa z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Nowelizacja 
18 marca 2010 roku 
-  Sprawowanie opieki nad zabytkami może stanowić cel statutowy biblioteki 
- Zabytki podlegają rejestracji. Do rejestru nie wpisuje się zabytków wchodzących w skład 
narodowego zasobu bibliotecznego i wpisanych do inwentarza muzeum 
- Wywóz zabytków za granicę wymaga zgody ministra. Pozwolenie na wywóz materiałów 
bibliotecznych wydaje dyrektor BN (50 lub 100 lat od wytworzenia oraz wartość w zł) 



 

Ustawa z dnia 14 lipca 1983 roku o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach 
- Narodowy Zasób Archiwalny, rola NDAP(Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych) , sieć 
archiwów, sposób postępowania i udostępniania materiałów archiwalnych, m.in. zakaz 
wywozu na stałe za granicę 



 

Ustawa z dnia 21 listopada 1996 roku o muzeach 
- Muzea prowadzą działalność informacyjną 
 

PRAWO DOTYCZĄCE OŚWIATY, NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO 



 

Ustawa z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty 
-Szkoła jest zobowiązana do zapewnienia uczniom korzystania z bibliotek 
- Reguluje m.in. tworzenie i działanie bibliotek szkolnych i pedagogicznych, zakazuje ich 
łączenia z bibliotekami publicznymi 



 

Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 roku, Karta Nauczyciela 
-Określa m.in. status nauczycieli bibliotekarzy w szkołach 



 

Ustawa z dnia 27 lipca 2005 roku, „Prawo o szkolnictwie wyższym” [nowelizacja 2011] 
- Obligatoryjnym elementem struktury uczelni jest system biblioteczno-informacyjny, którego 
podstawę stanowi biblioteka.  Organizację i funkcjonowanie systemu określa statut uczelni 
- W uczelni działa rada biblioteczna jako organ opiniodawczy rektora 
- Określa status bibliotekarzy dyplomowanych w szkołach wyższych 



 

Ustawa z dnia 25 kwietnia 1997 roku o Polskiej Akademii Nauk 
- Biblioteki PAN (W Krakowie, Gdańsku i Kórniku) są pomocniczymi placówkami PAN 



 

Ustawa z dnia 25 lipca 1985 roku o jednostkach badawczo-rozwojowych (instytutach 
naukowo-badawczych) 
-JBR zatrudniają pracowników bibliotecznych i pracowników dokumentacji naukowej  
 

NAJWAŻNIEJSZE AKTY PRAWNE O CHARAKTERZE POWSZECHNYM stanowiące o sprawach 

dot. bibliotek i bibliotekarzy 



 

Ustawa z dnia 24 lipca 1998 roku o samorządzie terytorialnym (o wprowadzeniu 
zasadniczego, trójstopniowego podziału terytorialnego państwa) 

- Od 1.01.1999 roku obowiązuje trójstopniowy podział terytorialny państwa (gminy, powiaty, 
województwa) 
- Do zadań gminy należą obok edukacji, zadania związane z kulturą, w tym prowadzenie 
bibliotek gminnych 



 

Ustawa z dnia 4 lutego  1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych  
-Autorskie prawa osobiste – nie są ograniczone w czasie. Prawa majątkowe twórcy wygasają 
po 70 latach. 
- Prawo dozwolonego użytku chronionych utworów (PLR) : 1 egz. (kopia) utworu dla 
prywatnych celów, w przypadku instytucji: cele dydaktyczne, naukowe, ochrony zbiorów. 
Problem powielania (kserowania) książek w bibliotekach. Rekompensaty za PLR. 
- Wg Dyrektywy UE za użyczanie publiczne dzieł (udostępnianie) należy się twórcom 
wynagrodzenie. W Polsce : zapis, że biblioteki mogą nieodpłatnie udostępniać, w zakresie 
swoich zadań statutowych, egzemplarze utworów rozpowszechnionych. Dotyczy to także 
użyczania cyfrowego (przez Internet).  



 

Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 roku „Prawo zamówień publicznych” 
- Obowiązek stosowania się do procedur w wypadku, gdy wartość zamówienia przekracza 
równowartość kwoty 14 000 euro wg kursu 4,2249 (od 2014 roku) 



 

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 roku Kodeks pracy 
- Określa m.in. zasady nawiązania i rozwiązania stosunku pracy z pracownikiem biblioteki 
oraz materialną odpowiedzialność pracowników za mienie biblioteki powierzone z 
obowiązkiem zwrotu lub wyliczenia się (tzw. Skontrum) 



 

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku o ochronie danych osobowych 
- Biblioteka jest administratorem danych osobowych 
- Biblioteki są zwolnione z obowiązku rejestracji zbiorów danych osobowych 
- Przetwarzanie danych musi odbywać się zgodnie z przepisami 
 

ODDZIAŁYWANIE SYSTEMU PRAWNEGO NA FUNKCJONOWANIE BIBLIOTEK: 

 
- Regulowanie działalności bibliotek wszystkich typów (zakładanie, organizacja, zadania 
bibliotek, materiały biblioteczne, zasady finansowania, ewidencji majątku, zatrudnianie i 
awansowanie kadry bibliotecznej) 
- Stabilizacja i utrwalenie działalności bibliotek 
-Ograniczenie i restrykcje w wypełnianiu przez biblioteki ich funkcji społecznej i świadczeniu 
usług 
 

ZAGADNIENIA DO EGZAMINU: 

1. Status biblioteki jako organizacji w otoczeniu społecznym 
2. Współczesne funkcje biblioteki w otoczeniu społecznym (3: mediacyjne, społeczne itp) 
3. Zasoby wewnętrzne biblioteki struktura i krótki opis: zasoby personalne, materialne, 
niematerialne 
4. Otoczenie zewnętrzne bliższe biblioteki 
5 Otoczenie zewnętrzne dalsze biblioteki (Systemy) 
6. Bariery realizacji oczekiwań otoczenia wobec biblioteki (polityczne itp.) 
7. Wpływ systemu p-p na działalność bibliotek w Polsce