background image

 „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

 

 

 
 

 

MINISTERSTWO EDUKACJI 
            NARODOWEJ

 

 

 
 
 
 

Marek Olsza 
 
 
 
 
 
 

Posługiwanie się dokumentacją techniczną 723[04].O1.02 

 
 
 

 

 
 
 

 
Poradnik dla nauczyciela 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

Wydawca  

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1

Recenzenci: 
mgr Leszek Ludwikowski 
mgr inŜ. Andrzej Sadowski 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr inŜ. Marek Olsza 
 
 
Konsultacja: 
mgr inŜ. Gabriela Poloczek 

 
 
 
 
 

 
 
 

 
 

 
 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  723[04].O1.02 
Posługiwanie  się  dokumentacją  techniczną,  zawartego  w  modułowym  programie  nauczania 
dla zawodu mechanik pojazdów samochodowych. 
 

 
 

 

 

 

 

 

 

 
 
 
 
 
 
 

 

 
 
 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom  2007

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2

SPIS TREŚCI 

 
 

1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

5.  Ćwiczenia 

11 

5.1.  Szkicowanie i kreślenie 

11 

5.1.1.  Ćwiczenia 

11 

5.2.  Zasady rzutowania aksonometrycznego i prostokątnego, przekroje 

14 

5.2.1.  Ćwiczenia 

14 

5.3.  Wymiarowanie przedmiotów na rysunkach 

17 

5.3.1.  Ćwiczenia 

17 

5.4.  Uproszczenia rysunkowe 

19 

5.4.1.  Ćwiczenia 

19 

5.5.  Oznaczenia graficzne stosowane na rysunkach maszynowych 

20 

5.5.1.  Ćwiczenia 

20 

5.6.  Dokumentacja techniczna 

22 

5.6.1.  Ćwiczenia 

22 

5.7.  Powielanie i archiwizowanie informacji rysunkowych 

24 

5.7.1.  Ćwiczenia 

24 

6.  Ewaluacja osiągnięć ucznia   

 

 

 

 

 

 

 

27 

7.  Literatura   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

43 

 
 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3

1.

 

WPROWADZENIE 

 

Przekazuję  Państwu  Poradnik  dla  nauczyciela,  który  będzie  pomocny  w  prowadzeniu 

zajęć  dydaktycznych  w  szkole  kształcącej  w  zawodzie  mechanik  pojazdów  samochodowych 
723[04]. 

W poradniku zamieszczono: 

− 

wymagania wstępne, 

− 

wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć, 

− 

przykładowe scenariusze zajęć, 

− 

propozycje  ćwiczeń,  które  mają  na  celu  ukształtowanie  u  uczniów  umiejętności 
praktycznych, 

− 

ewaluację osiągnięć ucznia, 

− 

wykaz literatury, z jakiej moŜna korzystać podczas zajęć. 
Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  róŜnymi  metodami  ze 

szczególnym uwzględnieniem: 

− 

pokazu z objaśnieniem, 

− 

tekstu przewodniego, 

− 

metody projektów, 

− 

ć

wiczeń. 

Formy  organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróŜnicowane,  począwszy  od 

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. 

W  celu  przeprowadzenia  sprawdzianu  wiadomości  i  umiejętności  ucznia,  nauczyciel 

moŜe  posłuŜyć  się  zamieszczonym  w  rozdziale  6  zestawem  zadań  testowych,  zawierającym 
róŜnego rodzaju zadania. 

W tym rozdziale podano równieŜ: 

− 

plan testu w formie tabelarycznej, 

− 

punktacje zadań, 

− 

propozycje norm wymagań, 

− 

instrukcję dla nauczyciela, 

− 

instrukcję dla ucznia, 

− 

kartę odpowiedzi, 

− 

zestaw zadań testowych. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Schemat układu jednostek modułowych

 

 

723[04].O1 

Podstawy mechaniki samochodowej 

723[04].O1.01 

Przestrzeganie zasad 

bezpieczeństwa i higieny pracy, 

ochrony przeciwpoŜarowej i 

 ochrony środowiska 

723[04].O1.02 

Posługiwanie się 

dokumentacją techniczną 

723[04].O1.05 

Analizowanie obwodów 

elektrycznych 

723[04].O1.03 

Konstruowanie elementów 

maszyn 

723[04].O1.06 

Stosowanie maszyn i urządzeń 

elektrycznych 

723[04].O1.04 

Wytwarzanie elementów maszyn 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

5

2. 

WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

− 

przestrzegać zasady bezpiecznej pracy, przewidywać zagroŜenia i zapobiegać im, 

− 

stosować jednostki układu SI, 

− 

korzystać z róŜnych źródeł informacji, 

− 

selekcjonować, porządkować i przechowywać informacje, 

− 

interpretować związki wyraŜone za pomocą wzorów, wykresów, schematów, diagramów, 
tabel, 

− 

uŜytkować komputer, 

− 

współpracować w grupie, 

− 

organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii. 

 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

6

3. 

CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:  

– 

przygotować przybory kreślarskie i materiały rysunkowe do wykonywania szkiców, 

– 

wykonać szkice figur płaskich w rzutach prostokątnych, 

– 

wykonać szkice brył geometrycznych w rzutach prostokątnych i aksonometrycznych, 

– 

wykonać szkice typowych części maszyn, 

– 

zwymiarować szkice części maszyn, 

– 

odczytać rysunki z uwzględnieniem wymiarowania, 

– 

odczytać uproszczenia rysunkowe,  

– 

odczytać  na  rysunkach  technicznych  oznaczenia  chropowatości  powierzchni,  sposób 
obróbki, powłoki ochronne oraz tolerancję kształtu i połoŜenia, pasowanie, 

– 

odczytać Dokumentację Techniczno-Ruchową, konstrukcyjną i technologiczną, 

– 

odczytać schematy mechaniczne i elektryczne, 

– 

rozróŜnić rysunki techniczne: wykonawcze, złoŜeniowe, zestawieniowe, montaŜowe, 

– 

skorzystać z norm rysunku technicznego, 

– 

zastosować  technikę  komputerową  do  powielania  i  archiwizowania  informacji 
rysunkowej. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

 

 

Scenariusz zajęć 1 

Osoba prowadząca  

………………………………………………. 

Modułowy program nauczania:  

Mechanik pojazdów samochodowych 723[04] 

Moduł:  

Podstawy mechaniki samochodowej 723[04].O1 

Jednostka modułowa: 

Posługiwanie 

się 

dokumentacją 

techniczną 

723[04].O1.02 

 

Temat:   Polskie normy rysunkowe (PN) i międzynarodowe normy rysunkowe (EN i ISO). 

Cel ogólny:  Kształtowanie umiejętności posługiwania się normami rysunkowymi. 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:  
– 

rozpoznać normy rysunkowe, 

– 

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia zgodnie z zasadami 
bezpieczeństwa i higieny pracy, 

– 

zdefiniować pojęcie normy, 

– 

wyjaśnić przykłady oznaczania Polskiej Normy rysunkowej (PN) i międzynarodowej 
normy (EN i ISO). 

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe: 
– 

organizowania i planowania pracy, 

– 

pracy w zespole, 

– 

oceny pracy zespołu. 

 
Metody nauczania–uczenia się:  
– 

miniwykład, 

– 

metoda przewodniego tekstu. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

− 

indywidualna, 

− 

uczniowie pracują w grupach 2

3 osobowych. 

 
Czas trwania zajęć: 1 godzina dydaktyczna.

    

 
Środki dydaktyczne: 

− 

Polskie normy rysunkowe (PN) i międzynarodowe normy rysunkowe (EN i ISO), 

− 

normy branŜowe, 

− 

foliogramy, 

− 

rzutnik pisma, 

− 

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Zadanie dla ucznia 
Przedmiotem zadania jest dokonanie klasyfikacji norm. 
 
Przebieg zajęć: 
Faza wstępna 
1.  Określenie tematu zajęć. 
2.  Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia. 
3.  Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą tekstu przewodniego. 
4.  Podział grupy uczniów na zespoły. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

8

Faza właściwa 
Praca metodą tekstu przewodniego. 
 
Faza I: Informacje 
Pytania prowadzące: 
1.  Co to jest norma? 
2.  Co to jest Polska Norma i norma międzynarodowa? 
3.  Jakie korzyści wynikają ze stosowania Polskich Norm i norm międzynarodowych? 
4.  Jakie są podstawowe działy Polskiej Normy? 
5.  Jaki jest sposób oznaczania norm? 
 
Faza II. Planowanie 
1.  Jakie jest oznaczanie norm? 
2.  Jakie jest przeznaczenie norm? 
3.  Jak klasyfikujemy normy? 
 
Faza III. Ustalenie 
1.  Uczniowie pracując w zespołach odczytują oznaczenia norm rysunkowych. 
2.  Uczniowie zastanawiają się nad przeznaczeniem i klasyfikacją norm. 
3.  Uczniowie konsultują z nauczycielem poprawność odczytanych oznaczeń norm oraz toku 

rozumowania podczas klasyfikowania norm. 

 
Faza IV. Wykonanie 
1.  Uczniowie odczytują oznaczenia Polskich Norm i norm międzynarodowych. 
2.  Uczniowie opisują przeznaczenie wybranych norm. 
3.  Uczniowie dokonają klasyfikacji norm. 
 
Faza V. Sprawdzanie 
1.  Uczniowie  przygotowują  się  do  zaprezentowania  swojej  pracy.  Zespoły  uczniów 

wyznaczają lidera grupy, który dokonuje prezentacji wyników ćwiczenia. 

2.  Uczniowie  sprawdzają  w  grupach  poprawność  wykonanych  ćwiczeń.  Nauczyciel 

sprawdza poprawność. 

 
Faza VI. Analiza końcowa 
Uczniowie  wraz  z  nauczycielem  wskazują,  które  etapy  rozwiązania  zadania  sprawiły  im 
trudności.  Nauczyciel  powinien  podsumować  całe  ćwiczenie,  wskazać,  jakie  umiejętności 
były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość. 
 
Faza końcowa 
Zakończenie zajęć i ocena poprawności wykonania ćwiczenia oraz aktywności uczniów. 
 
Praca domowa 
Odszukaj  w  literaturze  informacje  na  temat:  Normalizacja  i  unifikacja.  Na  podstawie 
zgromadzonych informacji sporządź w zeszycie przedmiotowym notatkę. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

− 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć,  trudności 
podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

9

Scenariusz zajęć 2 

 
Osoba prowadząca  

………………………………………………. 

Modułowy program nauczania:  

Mechanik pojazdów samochodowych 723[04] 

Moduł:  

Podstawy mechaniki samochodowej 723[04].O1 

Jednostka modułowa: 

Posługiwanie się dokumentacją techniczną 723[04].O1.02 

 

Temat: Zasady rzutowania brył. 

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności rzutowania prostokątnego. 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
  

− 

zorganizować  stanowisko  do wykonywania rysunków zgodnie z zasadami bezpieczeństwa 
i higieny pracy,  

− 

omówić zasady tworzenia rzutów prostokątnych brył, 

− 

wykonać rzutowanie brył w koniecznej ilości rzutów. 

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe: 

− 

organizowania i planowania pracy, 

− 

pracy w zespole, 

− 

oceny pracy zespołu. 

 
Metody nauczania–uczenia się:
 

− 

pogadanka,  

− 

praca z przykładowymi rysunkami pod kierunkiem nauczyciela,  

− 

ć

wiczenia. 

 
Formy organizacji pracy uczniów: 
 

− 

praca w grupach,  

− 

praca indywidualna. 

 
Czas trwania zajęć:
 1 godzina dydaktyczna. 
 
Środki dydaktyczne: 

− 

foliogramy, 

− 

rysunki rzutowe, 

− 

rzutnik pisma,  

− 

modele brył, 

− 

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Przebieg zajęć: 

Lp. 

Ogniwa zajęć 

Czynności nauczyciela 

Czynności uczniów 

Czas 

trwania  

1. 

Stworzenie ładu 
zewnętrznego 
i wewnętrznego 

− 

wita uczniów, 

− 

sprawdza obecność, 

− 

zapisuje temat zajęć na tablicy,  

− 

przedstawia cele zajęć.  

− 

witają nauczyciela, 

− 

podają obecności, 

− 

zapisują temat zajęć 
w zeszytach.  

 

3 min. 

2. 

Opracowanie 
nowego materiału 

− 

przypomina zagadnienia z 
ostatnich zajęć, 

− 

rozpoczyna opracowanie 
nowego materiału.  

− 

odpowiadają na pytania,   

− 

biorą czynny udział w 
zajęciach, 

− 

zapisują nowe informacje 
w zeszytach. 

5 min. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10

3. 

Kształtowanie pojęć 

− 

wyjaśnia jak naleŜy 
analizować rysunki, 

− 

nawiązuje rozmowę 
z uczniami na temat rodzajów 
rzutowania. 

− 

odpowiadają na pytania 
nauczyciela. 

 

5 min. 

4. 

Wiązanie teorii 
z praktyką 

− 

przypomina terminologię 
stosowaną przy rysowaniu 
rzutów prostokątnych,  

− 

wyjaśnia „od czego” naleŜy 
zacząć rysowanie, 

− 

wyjaśnia w jaki sposób naleŜy 
„patrzeć” na bryłę aby 
narysować poszczególne 
rzuty,  

− 

zwraca uwagę na dokładność 
rysowania. 

− 

wybierają przedmiot do 
rzutowania. 

 

5 min. 

5. 

Ć

wiczenia 

− 

nadzoruje pracę uczniów. 

− 

rozpoczynają rysowanie 
pod kontrolą nauczyciela, 

− 

uczą się estetyki 
wykonania. 

15 min. 

6. 

Kształtowanie 
nawyków 

− 

powtarza najwaŜniejsze 
wiadomości, 

− 

sprawdza wykonanie szkiców 
oraz przekazuje uwagi, 
dotyczące rzutowania.  

− 

odpowiadają na pytania, 

− 

prezentują wykonane 
szkice.  

 

10 min. 

7. 

Ocena i kontrola 

− 

ocenia aktywność uczniów. 

 

1 min. 

8. 

Zakończenie zajęć 

− 

podaje treść zadania 
domowego. 

Zapisują treść zadania 
w zeszytach. 

1 min. 

 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

− 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  zdobytych 
umiejętności. 

 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11

5. ĆWICZENIA 

 

5.1. Szkicowanie i kreślenie

 

 
5.1.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Wpisz w tabeli zastosowanie linii rysunkowych.  

 

Nazwa linii 

Zastosowanie 

Ciągła gruba 

 

Ciągła cienka 

 

Kreskowa cienka 

 

Punktowa cienka 

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania.  Uczniowie  pracują  samodzielnie.  Po  wykonaniu  ćwiczenia  wskazany 
przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 5 minut. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  zapisać zastosowanie linii rysunkowych,  
3)  zaprezentować wyniki ćwiczenia. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem,  

− 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne:  

− 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 

Ćwiczenie 2 

Jaką  podziałkę  naleŜy  zastosować,  aby  przedstawić  na  formacie  A4  (w  układzie 

pionowym) przedmiot o wymiarach 250x210x50 mm? 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania.  Uczniowie  pracują  samodzielnie.  Po  wykonaniu  ćwiczenia  wskazany 
przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 5 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  wypisać wymiary arkusza formatu A4, 
3)  dobrać podziałkę rysunku, 
4)  zanotować wyniki w zeszycie.  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

–   pokaz z objaśnieniem,  

− 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne:  

− 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 3 

Dokonaj  klasyfikacji  Polskich  Norm  rysunkowych  i  międzynarodowych  norm 

rysunkowych.  
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiał  nauczania.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  umiejętność 
posługiwania  się  normami.  Uczniowie  pracują  w  grupach.  Po  wykonaniu  ćwiczenia  liderzy 
grup prezentują prace. Czas wykonania ćwiczenia 45 minut.

 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  odczytać oznaczenia norm, 
2)  zapisać oznaczenia w zeszycie, 
3)  dokonać analizy norm i opisać przeznaczenie wybranych norm, 
4)  dokonać klasyfikacji norm, 
5)  zwróć uwagę na estetykę i dokładność wykonania ćwiczenia, 
6)  zaprezentować swoją pracę. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

metoda przewodniego tekstu. 
 
Ś

rodki dydaktyczne:  

− 

wybrane przykładowe Polskie Normy oraz normy międzynarodowe, 

− 

normy branŜowe, 

− 

foliogramy, 

− 

rzutnik pisma, 

− 

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 4 

Naszkicuj w zeszycie przedstawiony na rysunku poniŜej element. Zachowaj poprawności 

kształtu i wymiarów. 

 

Rysunek do ćwiczenia 4 [5, s. 34].

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania.  Uczniowie  pracują  samodzielnie.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  estetykę 
i poprawność wykonanego szkicu. Czas wykonania ćwiczenia 10 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  dokonać analizy szkicowanego przedmiotu, 
3)  zaplanować etapy szkicowania, 
4)  wykonać szkic. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem,  

− 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

rysunki przedmiotu, 

− 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 

Ćwiczenie 5 

Naszkicuj w zeszycie przedstawiony na rysunku detal z uwzględnieniem poprawności 

kształtu i wymiarów. 

 

Rysunek do ćwiczenia 5 [5, s. 126]. 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania.  Uczniowie  pracują  samodzielnie.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  estetykę 
i poprawność wykonanego szkicu. Czas wykonania ćwiczenia 10 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  dokonać analizy szkicowanego przedmiotu, 
3)  zaplanować etapy szkicowania, 
4)  wykonać szkic. 

 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem,  

− 

ć

wiczenie. 

 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

rysunki przedmiotu. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14

5.2. Zasady rzutowania aksonometrycznego i prostokątnego, 

przekroje 

 

5.2.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Naszkicuj trójkąt równoboczny w rzutach prostokątnych. Ćwiczenie wykonaj na arkuszu A4.  

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiału  nauczania.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  estetykę 
i poprawność  wykonania  rzutów.  Uczniowie  pracują  samodzielnie.  Czas  wykonania 
ć

wiczenia 10 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  dokonać analizy szkicowanego trójkąta, 
3)  zaplanować rozmieszczenie rzutów, 
4)  wykonać szkic, 
5)  zaprezentować wykonane ćwiczenie.  
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem,  

− 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

materiały do szkicowania, 

− 

figury geometryczne, 

− 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 

Ćwiczenie 2 

Naszkicuj bryły przedstawione na rysunku w rzutach prostokątnych. Ćwiczenie wykonaj 

na arkuszu A4.  

a) 

 

b) 

 

Rysunek do ćwiczenia 2 [2, s. 57]. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiału  nauczania.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  estetykę 
i poprawność  wykonania  rzutów.  Uczniowie  pracują  samodzielnie.  Czas  wykonania 
ć

wiczenia 15 minut. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  dokonać analizy szkicowanego przedmiotu, 
3)  zaplanować rozmieszczenie rzutów, 
4)  wykonać szkic, 
5)  zaprezentować wykonane ćwiczenie.  
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem,  

− 

ć

wiczenia. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

materiały do szkicowania, 

− 

bryły geometryczne, 

− 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 3 

Naszkicuj element przedstawiony na rysunku w aksonometrii ukośnej. Ćwiczenie 

wykonaj na arkuszu A4. 

 

Rysunek do ćwiczenia 3 [5, s. 34]. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiału  nauczania.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  estetykę 
i poprawność  wykonania  rzutów.  Uczniowie  pracują  samodzielnie.  Czas  wykonania 
ć

wiczenia 10 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  dokonać analizy szkicowanego przedmiotu, 
3)  zaplanować rozmieszczenie detalu na arkuszu, 
4)  wykonać szkic, 
5)  zaprezentować wykonane ćwiczenie.  
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem,  

− 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

materiały do szkicowania, 

− 

bryły geometryczne, 

− 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 4 

Na podstawie modelu i rzutu, w którym zarysy wewnętrzne narysowano linią kreskową, 

naszkicuj przedmiot w przekroju. 

 

Rysunek do ćwiczenia 4 [8, s. 36]. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiału  nauczania.  Uczniowie  pracują  samodzielnie.  Po 
wykonaniu  ćwiczenia  wskazany  przez  nauczyciela  uczeń  prezentuje  swoją  pracę.  Czas 
wykonania ćwiczenia 10 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  dokonać analizy rysunku przedmiotu, 
3)  naszkicować przedmiot w zeszycie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem,  

− 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

rysunki części maszyn przedstawiające części maszyn w rzutach i przekrojach, 

− 

modele części maszyn, 

− 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17

5.3. Wymiarowanie przedmiotów na rysunkach 

 

5.3.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Zwymiaruj rysunek. 

 

Rysunek do ćwiczenia 1. 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiału  nauczania.  Uczniowie  pracują  samodzielnie.  Po 
wykonaniu  ćwiczenia  wskazany  przez  nauczyciela  uczeń  prezentuje  swoją  pracę.  NaleŜy 
zwrócić uwagę na poprawność wymiarowania. Czas wykonania ćwiczenia 20 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  dokonać analizy rysunku, 
3)  zwymiarować rysunek, 
4)  zaprezentować sposób rozwiązania.  
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem,  

− 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

rysunki części maszyn. 

 
Ćwiczenie 2 

Zwymiaruj rysunek. 

 

Rysunek do ćwiczenia 2.

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiału  nauczania.  Uczniowie  pracują  samodzielnie.  Po 
wykonaniu  ćwiczenia  wskazany  przez  nauczyciela  uczeń  prezentuje  swoją  pracę.  NaleŜy 
zwrócić uwagę na poprawność wymiarowania. Czas wykonania ćwiczenia 20 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  dokonać analizy rysunku, 
3)  zwymiarować rysunek, 
4)  omówić sposób rozwiązania.  
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

rysunki części maszyn. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19

5.4. Uproszczenia rysunkowe 

 

5.4.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Wykonaj  szkic  detalu,  w  którym  występuje  gwint  zewnętrzny  nacięty  na  całej  długości. 

Detal zwymiaruj. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiału  nauczania.  Uczniowie  pracują  samodzielnie. 
NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  prawidłowy  dobór  rodzajów  linii  rysunkowych  oraz  na 
zastosowane uproszczenie rysunkowe. Czas wykonania ćwiczenia 5 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  wykonać szkic do zeszytu, 
3)  zwymiarować rysunek.  

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

materiały rysunkowe, 

− 

nagwintowane detale, 

− 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 

Ćwiczenie 2  

Opisz sposób oznaczania łoŜysk tocznych na rysunkach. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiału  nauczania.  Uczniowie  pracują  samodzielnie.  Po 
wykonaniu  ćwiczenia  wskazany  przez  nauczyciela  uczeń  prezentuje  swoją  pracę.  Czas 
wykonania ćwiczenia 5 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  opisać sposób oznaczania łoŜysk na rysunkach, 
3)  zaprezentować efekty swojej pracy.  
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20

5.5. Oznaczenia graficzne stosowane na rysunkach maszynowych 

 

5.5.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1  

Opisz w zeszycie przedstawione na rysunkach oznaczenia. 

a) 

 

 

b) 

 

 

c) 

 

 

Rysunek do ćwiczenia 1 [3, s. 72].

 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie. NaleŜy 
zwrócić  uwagę  na  umiejętność  wyszukiwania  informacji  w  normach  i  poradniku.  Czas 
wykonania ćwiczenia 15 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  odczytać oznaczenia z PN, 
3)  opisać oznaczenia w zeszycie,  
4)  omówić sposób rozwiązania.  
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

PN – tolerancje kształtu i połoŜenia, 

− 

mały poradnik mechanika. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21

Ćwiczenie 2 

Odczytaj chropowatość powierzchni przedmiotu. 

 

Rysunek do ćwiczenia 2 [6, s. 170]. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiał  nauczania.  Uczniowie  pracują  samodzielnie.  Po 
wykonaniu  ćwiczenia  wskazany  przez  nauczyciela  uczeń  prezentuje  swoją  pracę.  Czas 
wykonania ćwiczenia 5 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  odczytać chropowatość powierzchni,  
3)  omówić sposób rozwiązania.  
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem,  

− 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

PN – chropowatość powierzchni, 

− 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22

5.6. Dokumentacja techniczna 

 

5.6.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Na  rysunku  przedstawiono  zespół  maszynowy  złoŜony  z  określonej  liczby  części. 

Sporządź wykaz części zgodnie Polską Normą.

 

 

 

Rysunek do ćwiczenia 1 [3, s. 197]. 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiał  nauczania.  Przed  przystąpieniem  do  realizacji 
ć

wiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres i techniki wykonania. Uczniowie pracują 

samodzielnie.  Po  wykonaniu  ćwiczenia  wskazany  przez  nauczyciela  uczeń  prezentuje  swoją 
pracę. Czas wykonania ćwiczenia 15 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  sporządzić wykaz części zgodnie Polską Normą, 
3)  zaprezentować wyniki ćwiczenia.  

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się 

− 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

dokumentacja rysunkowa, 

− 

mały poradnik mechanika. 

 
Ćwiczenie 2
  

Na  rysunku  są  przedstawione  symbole  graficzne  stosowane  przy  wykonywaniu 

schematów kinematycznych zasadniczych. Zapisz określenie tych symboli.  

 

Rysunek do ćwiczenia 2 [1, s. 190].

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23

Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiał  nauczania.  Uczniowie  pracują  samodzielnie.  Po 
wykonaniu  ćwiczenia  wskazany  przez  nauczyciela  uczeń  prezentuje  swoją  pracę.  NaleŜy 
zwrócić  uwagę  na  umiejętność  wyszukiwania  informacji  w  normach  i  poradniku.  Czas 
wykonania ćwiczenia 5 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zastosować się do poleceń zawartych w instrukcji, 
2)  odszukać w poradniku lub PN oznaczenia przedstawione na rysunku, 
3)  zapisać w zeszycie określenie symboli 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

mały poradnik mechanika, 

− 

schematy kinematyczne. 

 
Ćwiczenie 3
  

Na  rysunku  są  przedstawione  symbole  graficzne  stosowane  przy  wykonywaniu 

schematów elektrycznych. Podaj określenie tych symboli.  

 

Rysunek do ćwiczenia 3 [1, s. 191].

 

 
Wskazówki do realizacji 

Uczniowie  pracują  samodzielnie.  Po  wykonaniu  ćwiczenia  wskazany  przez  nauczyciela 

uczeń prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 5 min. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zastosować się do poleceń zawartych w instrukcji, 
2)  odszukać w poradniku lub PN oznaczenia przedstawione na rysunku, 
3)  zapisać w zeszycie określenie symboli. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

mały poradnik mechanika, 

− 

schematy elektryczne. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24

5.7. Powielanie i archiwizowanie informacji rysunkowych 

 

5.7.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Uruchom program CAD i otwórz rysunek wskazany przez nauczyciela. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie. NaleŜy 
zwrócić uwagę na umiejętność obsługi programu CAD. Czas wykonania ćwiczenia 5 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  włączyć komputer z programem CAD, 
3)  uruchomić program, 
4)  otworzyć plik rysunkowy, 
5)  zaprezentować efekty pracy.  
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem,  

− 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

stanowisko komputerowe, 

− 

oprogramowanie CAD, 

− 

instrukcja obsługi programu CAD. 

 

Ćwiczenie 2  

Uruchom program CAD i wczytaj rysunek wskazany przez nauczyciela. Następnie zapisz 

rysunek w określonym folderze z nową nazwą. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiał  nauczania.  Uczniowie  pracują  samodzielnie.  Po 
wykonaniu ćwiczenia uczniowie prezentują swoje prace. Czas wykonania ćwiczenia 5 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  włączyć komputer z programem CAD, 
3)  uruchomić program, 
4)  wczytać zadany rysunek, 
5)  wybrać folder docelowy, 
6)  zapisać rysunek, 
7)  omówić sposób rozwiązania.  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

stanowisko komputerowe, 

− 

oprogramowanie CAD, 

− 

instrukcja obsługi programu CAD. 

 

Ćwiczenie 3  

Uruchom  program  CAD  i  narysuj  kwadrat  o  boku  50 mm.  Następnie  zapisz  rysunek 

w zadanym folderze. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać  odpowiedni 

fragment  rozdziału  Materiał  nauczania.  Uczniowie  pracują  samodzielnie.  Po  wykonaniu 
ć

wiczenia uczniowie prezentują swoje prace. Czas wykonania ćwiczenia 15 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  włączyć komputer z programem CAD, 
3)  uruchomić program, 
4)  narysować kwadrat o boku 50 mm, 
5)  wybrać folder docelowy, 
6)  zapisać rysunek, 
7)  omówić sposób rozwiązania.  
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem,  

− 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

stanowisko komputerowe, 

− 

oprogramowanie CAD, 

− 

instrukcja obsługi programu CAD. 

 

Ćwiczenie 4  

Opisz gospodarkę rysunkami w zakładzie pracy. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiał  nauczania.  Uczniowie  pracują  samodzielnie.  Po 
wykonaniu  ćwiczenia  uczniowie  prezentują  swoje  prace.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na 
umiejętność  posługiwania  się  nazewnictwem  technicznym  oraz  prawidłowość  opisu 
gospodarki rysunkami. Czas wykonania ćwiczenia 20 min. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  opisać zasady numerowania rysunków, 
3)  opisać składanie i przechowywanie rysunków, 
4)  opisać ewidencjonowanie rysunków, 
5)  opisać archiwizowanie rysunków, 
6)  zaprezentować efekty pracy.  

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

dokumentacja rysunkowa, 

− 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

27

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 
TEST 1 
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Posługiwanie się dokumentacją 
techniczną” 

Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

− 

zadania 1–15 są z poziomu podstawowego, 

− 

zadania 16–20 są poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

 
Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

− 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,  

− 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego, 

− 

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego, 

− 

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego. 

 
Klucz  odpowiedzi
:  1.  a,  2. a, 3. c, 4. b, 5. b, 6. 7. a, 8. d, 9. b, 10. c, 11. b, 

12. c, 13. c, 14. c, 15. a, 16. d, 17. b, 18. a, 19. c, 20. c.

 

 
Plan testu 

 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny  

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategori

a celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

1.  Wybrać prawidłowy przekrój wzdłuŜny tulei 

2.  RozróŜnić rodzaje rysunków 

3.  Określić wymiary formatu arkusza rysunkowego 

4.  Dobrać rodzaj ołówka do określonego zadania 

5.  Dobrać rodzaje linii rysunkowych 

6.  Przeliczyć wymiary w danej podziałce 

7.  RozróŜnić elementy rysunków schematycznych 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

28

8. 

Wskazać rzut poziomy bryły przedstawionej 
w dimetrii ukośnej 

9. 

Określić liczbę brakujących krawędzi bryły 
narysowanej w przekroju połówkowym  

10. 

Zwymiarować  średnice  kilku  wałków  o  tych 
samych wymiarach 

11.  Odczytać wymiary tolerowane 

12.  Określić sposób kreskowania przekrojów 

13.  Przeanalizować wymiarowanie rysunku 

14.  Dobrać grubość i rodzaje linii rysunkowych          

15.  RozróŜnić rysunki gwintu wewnętrznego 

16.  Przeanalizować oznaczenie norm 

PP 

17. 

Narysować bryłę w dimetrii ukośnej na podstawie 
rzutów prostokątnych 

PP 

18.  Dobrać oznaczenie chropowatości powierzchni  

PP 

19.  Oznaczyć ślad płaszczyzny przekroju  

PP 

20.  RozróŜnić bryły narysowane w dimetrii ukośnej 

PP 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

29

Przebieg testowania 

  

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
5.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 
6.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 
7.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 
8.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 
9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się  czasie 

zakończenia udzielania odpowiedzi.  

 
Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  20  zadań  o  róŜnym  stopniu  trudności.  Wszystkie  zadania  są  zadaniami 

wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj  odpowiedzi  tylko  na  załączonej  karcie  odpowiedzi  –  zaznacz  prawidłową 

odpowiedź  znakiem  X  (w  przypadku  pomyłki  naleŜy  błędną  odpowiedź  zaznaczyć 
kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową). 

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
7.  Kiedy  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudność,  wtedy  odłóŜ  jego 

rozwiązanie  na  później  i  wróć  do  niego,  gdy  zostanie  Ci  czas  wolny.  Trudności  mogą 
przysporzyć  Ci  zadania:  16–20,  gdyŜ  są  one  na  poziomie  trudniejszym  niŜ  pozostałe. 
Przeznacz na ich rozwiązanie więcej czasu. 

8.  Czas trwania testu – 45 minut. 
9.  Maksymalna  liczba  punktów,  jaką  moŜna  osiągnąć  za  poprawne  rozwiązanie  testu 

wynosi 20 pkt. 

 

Celem przeprowadzanego pomiaru dydaktycznego jest sprawdzenie poziomu wiadomości 

i  umiejętności,  jakie  zostały  ukształtowane  w  wyniku  zorganizowanego  procesu  kształcenia 
w jednostce  modułowej  Posługiwanie  się  dokumentacją  techniczną.  Spróbuj  swoich  sił. 
Pytania nie są trudne i jeŜeli zastanowisz się, to na pewno udzielisz odpowiedzi. 

Powodzenia 

 

Materiały dla ucznia:

 

− 

instrukcja dla ucznia, 

− 

zestaw zadań testowych, 

− 

karta odpowiedzi. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

30

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

 

 
1.  Na  rysunku  przedstawiono  przekrój  wzdłuŜny  tulei.  Prawidłowo  zakreskowany  przekrój 

jest na rysunku 
a) 

 

b) 

 

c) 

 

d) 

 

2.  Element przeznaczony do wykonania jest pokazany w sposób szczegółowy na rysunku 

a)  wykonawczym. 
b)  zestawieniowym. 
c)  montaŜowym. 
d)  ilustracyjnym. 

 

3.  Arkusz rysunkowy o wymiarach 420x297 mm to format: 

a)  A5. 
b)  A4. 
c)  A3. 
d)  A2 

 

4.  Ołówki o średniej twardości oznaczamy 

a)  2B. 
b)  F. 
c)  U. 
d)  3H. 

 

5.  Osie symetrii rysuje się linią 

a)  ciągłą cienką. 
b)  punktową cienką. 
c)  kreskową cienką. 
d)  dwupunktową cienką. 

 

6.  JeŜeli  prostokąt  o  wymiarach  a  =  20  mm  i  b  =  10  mm  przedstawimy  na  rysunku 

w podziałce 2:1, to jego wymiary po narysowaniu będą wynosić 
a)  a = 40 mm i b = 20 mm. 
b)  a = 10 mm i b = 5 mm. 
c)  a = 30 mm i b = 15 mm. 
d)  będą takie same. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

31

7.  Rysunek przedstawia oznaczenie graficzne 

a)  Ŝarówki. 
b)  diody. 
c)  baterii akumulatorowej. 
d)  prostownika. 

 

8.  WskaŜ prawidłowy rzut poziomy bryły przedstawionej na rysunku 

 

a) 

 

b) 

 

 

c) 

 

d) 

 

 
9.  Na rysunku brakuje 

a)  jednej linii. 
b)  dwóch linii. 
c)  trzech linii. 
d)  czterech linii. 

 

 
10.  Uproszczony  sposób  wymiarowania  otworów  o  jednakowych  średnicach  przedstawia  

rysunek 

a)   

b)   

c)   

d)   

 

 
11.  Rysunek przedstawia przykład wymiarów tolerowanych liczbowo; liczba + 0,02 oznacza 

a)  dolną odchyłkę. 
b)  górną odchyłkę. 
c)  tolerancję. 
d)  górny wymiar graniczny. 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

32

12.  Prawidłowo zakreskowany przekrój jest na rysunku 

 

a) 

 

b) 

 

 

c) 

 

d) 

 

13.  Zwymiarowany rysunek zawiera 

a)  jeden błąd. 
b)  dwa błędy 
c)  trzy błędy. 
d)  nie ma błędów 

 

 
14.  Poprawnie narysowany wałek przedstawia rysunek 

a)   

b)   

c)   

d)   

 

 
15.  Uproszczenie gwintu wewnętrznego przedstawia rysunek 

a)   

b)   

c)   

d)   

 

 
16.  Normę branŜową oznacza się 

a)  PN. 
b)  PN–EN. 
c)  PN–ISO. 
d)  BN. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

33

17.  Wykorzystując  rzuty  prostokątne  prawidłowo  narysowaną  bryłę  w  aksonometrii  ukośnej 

przedstawiono na rysunku 

 

a) 

 

b) 

 

 

c) 

 

d) 

 

 
18.  O wymaganym usunięciu warstwy materiału informuje znak chropowatości 

a) 

 

b) 

 

c) 

 

d) 

 

 
19.  Prawidłowo zaznaczony ślad płaszczyzny przekroju przedstawia rysunek 

 

a) 

 

b) 

 

 

c) 

 

d) 

 

 
20.  Prawidłowo narysowany prostopadłościan w aksonometrii ukośnej przedstawia rysunek 

a)   

b)   

c)   

d)   

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

34

 

KARTA ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko …………………………………………………….. 

 
Posługiwanie się dokumentacją techniczną 
 

Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Numer 

zadania 

Odpowiedź 

Punktacja 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10   

 

11   

 

12   

 

13   

 

14   

 

15   

 

16   

 

17   

 

18   

 

19   

 

20   

 

 

                                                                                              Razem:   

 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

35

TEST 2 
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Posługiwanie się dokumentacją 
techniczną”

 

Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

− 

zadania 1–15 są z poziomu podstawowego, 

− 

zadania 16–20 są poziomu ponadpodstawowego. 

 
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

− 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,  

− 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego, 

− 

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego, 

− 

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego. 

 
Klucz  odpowiedzi
:  1.  c,  2.  b,  3.  d,  4.  a,  5.  a, 6. 7. c, 8. c, 9. b, 10. b, 11. c, 

12. b13. a, 14. b, 15. b, 16. c, 17. b, 18. c, 19. d, 20. b.

 

 
Plan testu

  

 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny  

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

1.  Dobrać grubość i rodzaje linii rysunkowych 

2.  Określić wysokość liter pisma technicznego 

3.  Wykreślić symetralną odcinka 

4. 

Narysować  rzut  poziomy  bryły  przedstawionej 
w dimetrii ukośnej 

5.  Wybrać prawidłowy przekrój wzdłuŜny tulei 

6. 

RozróŜnić cechy charakteryzujące rysunek 
wykonawczy 

7.  Określić rodzaje linii wymiarowych 

8.  Określić wymiary formatu arkusza rysunkowego 

9. 

Dobrać rodzaje linii rysunkowych do rysowania 
osi symetri 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

36

10.  Podzielić odcinek na dowolną liczbę części 

11.  Oznaczyć płaszczyznę przekroju  

12.  Odczytać wymiary tolerowane 

13.  Odczytać rysunki połączeń 

14.  Odczytać oznaczenia tolerancji połoŜenia 

15.  Odczytać rysunki schematyczne 

16. 

RozróŜnić  bryłę  narysowaną  w  aksonometrii 
ukośnej 

PP 

17. 

Określić liczbę brakujących krawędzi bryły 
narysowanej w przekroju połówkowym  

PP 

18. 

Zwymiarować średnice kilku otworów o tych 
samych wymiarach 

PP 

19. 

Narysować rzut poziomy bryły przedstawionej 
w dimetrii ukośnej 

PP 

20.  Uzupełnić brakujący rzut prostokątny bryły  

PP 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

37

Przebieg testowania 

  

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
5.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 
6.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 
7.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 
8.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 
9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się  czasie 

zakończenia udzielania odpowiedzi.  

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  20  zadań  o  róŜnym  stopniu  trudności.  Wszystkie  zadania  są  zadaniami 

wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj  odpowiedzi  tylko  na  załączonej  karcie  odpowiedzi  –  zaznacz  prawidłową 

odpowiedź  znakiem  X  (w  przypadku  pomyłki  naleŜy  błędną  odpowiedź  zaznaczyć 
kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową). 

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
7.  Kiedy  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudność,  wtedy  odłóŜ  jego 

rozwiązanie  na  później  i  wróć  do  niego,  gdy  zostanie  Ci  czas  wolny.  Trudności  mogą 
przysporzyć  Ci  zadania:  16–20,  gdyŜ  są  one  na  poziomie  trudniejszym  niŜ  pozostałe. 
Przeznacz na ich rozwiązanie więcej czasu. 

8.  Czas trwania testu – 45 minut. 
9.  Maksymalna  liczba  punktów,  jaką  moŜna  osiągnąć  za  poprawne  rozwiązanie  testu 

wynosi 20 pkt. 

 

Celem przeprowadzanego pomiaru dydaktycznego jest sprawdzenie poziomu wiadomości 

i  umiejętności,  jakie  zostały  ukształtowane  w  wyniku  zorganizowanego  procesu  kształcenia 
w jednostce  modułowej  Posługiwanie  się  dokumentacją  techniczną.  Spróbuj  swoich  sił. 
Pytania nie są trudne i jeŜeli zastanowisz się, to na pewno udzielisz odpowiedzi. 

Powodzenia 

 

Materiały dla ucznia:

 

− 

instrukcja dla ucznia, 

− 

zestaw zadań testowych, 

− 

karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

38

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.  Poprawnie narysowany wałek przedstawia rysunek 

a)   

b)   

c)   

d)   

 

2.  JeŜeli wysokość duŜych liter wynosi 5 mm, to wysokość małych liter wynosi 

a)  4 mm. 
b)  3,5 mm. 
c)  3,2 mm. 
d)  2,5 mm. 

 
3.  Konstrukcja symetralnej odcinka przedstawia rysunek 

a)   

b)   

c)   

d)   

 

 
4.  WskaŜ prawidłowy rzut poziomy bryły przedstawionej na rysunku 

 

a) 

 

b) 

 

 

c) 

 

d) 

 

 
5.  Na  rysunku  przedstawiono  przekrój  wzdłuŜny  tulei.  Prawidłowo  zakreskowany  przekrój 

jest na rysunku 
a) 

 

b) 

 

c) 

 

d) 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

39

6.  Wymieniona cecha nie dotczy 

a)  rysunek wykonawczy jest to osobny rysunek części danego przyrządu. 
b)  rysunek wykonawczy musi być szczegółowo zwymiarowany. 
c)  rysunek wykonawczy nie posiada uwag dotyczących chropowatości powierzchni. 
d)  rysunek wykonawczy posiada tabliczkę podstawową bez wykazu części. 

 
7.  Linie wymiarowe rysujemy linią 

a)  ciągłą grubą. 
b)  kreskową. 
c)  ciągłą cienką. 
d)  punktową. 

 
8.  Arkusz rysunkowy o wymiarach 420x297 mm to format 

a)  A5. 
b)  A4. 
c)  A3. 
d)  A2 

 
9.  Osie symetrii rysujemy linią 

a)  ciągłą cienką. 
b)  punktową cienką. 
c)  kreskową cienką. 
d)  dwupunktową cienką. 

 
10.  Podział odcinka na trzy części przedstawia rysunek 

a)   

b)   

c)   

d)   

 

 
11.  Prawidłowo oznaczony przekrój jest na rysunku 

a) 

 

b) 

 

c) 

 

d) 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

40

12.  Rysunek przedstawia przykład wymiarów tolerowanych liczbowo; liczba + 0,02 oznacza 

a)  dolną odchyłkę 
b)  górną odchyłkę 
c)  tolerancję 
d)  górny wymiar graniczny 

 

 
13.  Rysunek przedstawia połączenie 

a)  gwintowe. 
b)  kołkowe. 
c)  sworzniowe. 
d)  wpustowe. 

 

 
14.  Na rysunku przedstawiono tolerancję 

a)  równoległości. 
b)  prostopadłości. 
c)  współosiowości. 
d)  pozycji. 

 

 
15.  Hamulec przedstawia oznaczenie 

a) 

 

b) 

 

c) 

 

d) 

 

 

 

 

 

 
16.  WskaŜ prawidłowo narysowany prostopadłościan w aksonometrii ukośnej 

a)   

b) 

 

c) 

 

d) 

 

 

 
17.  Na rysunku brakuje 

a)  jednej linii. 
b)  dwóch linii. 
c)  trzech linii. 
d)  czterech linii. 

 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

41

18.  Uproszczony  sposób  wymiarowania  otworów  o  jednakowych  średnicach  przedstawia  

rysunek 

a)   

b)   

c)   

d)   

 

 
19.  WskaŜ prawidłowy rzut poziomy bryły przedstawionej na rysunku 

 

a) 

 

b) 

 

 

c) 

 

d) 

 

 
20.  Dokonaj  analizy  rysunków  i  wskaŜ,  który  z  nich  przedstawia  prawidłowy  rzut 

prostokątny bryły 
a) 

 

b) 

 

c) 

 

d) 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

42

KARTA ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko …………………………………………………….. 

 

Posługiwanie się dokumentacją techniczną 

 

Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Numer 

zadania 

Odpowiedź 

Punktacja 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10   

 

11   

 

12   

 

13   

 

14   

 

15   

 

16   

 

17   

 

18   

 

19   

 

20   

 

 

Razem:   

 
 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

43

7. LITERATURA 

 

1.  Dobrzański T.: Tysunek techniczny maszynowy. WNT, Warszawa 2005 
2.  Lewandowski T.: Rysunek techniczny dla mechaników. WSiP, Warszawa 2004 
3.  Lewandowski  T.:  Zbiór  zadań  z  rysunku  technicznego  dla  mechaników.  WSiP, 

Warszawa 2002 

4.  Malinowski  J.,  Jakubiec  W.:  Tolerancje  i  pasowania  w  budowie  maszyn.  WSiP, 

Warszawa 1998 

5.  Paprocki K.: Rysunek techniczny. WSiP, Warszawa 1995  
6.  Waszkiewiczowie E. i S.: Rysunek zawodowy. WSiP, Warszawa 1999 
7.  http://www.cad.pl 
8.  http://www.newtechsolutions.pl 
9.  http://www.zkue.ime.pw.edu.pl 
 
Literatura metodyczna 
1.  Dretkiewicz-Więch  J.:  ABC  nauczyciela  przedmiotów  zawodowych.  Operacyjne  cele 

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994 

2.  Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP, Warszawa 2004 
3.  Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. WyŜsza Szkoła InŜynierska, 

Radom 1995