1

PARLAMENT
EUROPEJSKI

PARLAMENT EUROPEJSKI

• PE

:

organ prawodawczy UE wybierany w wyborach

bezpo

ś

rednich - instytucja ponadnarodowa

• Wyra

ż

a demokratyczn

ą

wol

ę

blisko 500 milionów

obywateli UE i reprezentuje ich interesy w dyskusji z
pozostałymi instytucjami Unii.

• Do 1979: zgromadzenie parlamentarne o charakterze

czysto konsultacyjnym składaj

ą

ce si

ę

z delegatów

parlamentów narodowych.

• Od 1979 r.

wybierany przez obywateli UE w wyborach

bezpo

ś

rednich na kadencje 5-letnie.

• Ka

ż

dy obywatel Unii ma w tych wyborach prawo

głosowania i kandydowania

,

niezale

ż

nie od jego miejsca zamieszkania w UE

po spełnieniu warunków

.

PARLAMENT EUROPEJSKI

Siedziby Parlamentu Europejskiego (PE):

• Oficjalna siedziba PE:

Strasburg

(Comiesi

ę

czne posiedzenia całego

PE, zwane zwyczajnymi sesjami plenarnymi -

12 sesji plenarnych w roku w Strasburgu,

ż

adna w sierpniu ale 2 w pa

ź

dzierniku).

• Posiedzenia nadzwyczajne PE oraz komisje parlamentarne:

Bruksela

• Administracja PE, Sekretariat Generalny i Biblioteka:

Luksemburg

PARLAMENT EUROPEJSKI

• Liczba posłów:

750 (753) + przewodnicz

ą

cy

– Polska:

PO

-25,

PiS

– 15,

SLD

– 7,

PSL

– 3

= 50+1

• Okre

ś

lenie członków PE:

– Oficjalnie:

Poseł do PE

– Potocznie:

„europarlamentarzysta”,

„eurodeputowany” lub „europoseł”.

Rozdział miejsc poselskich pomi

ę

dzy krajami w

Parlamencie Europejskim

2009 – 2014

(TN)

Total

736

22

Portugal

22

Hungary

22

Greece

22

Czech Republic

22

Belgium

26

Netherlands

33

Romania

50

Poland

50

Spain

72

United Kingdom

72

Italy

72

France

99

Germany

5

Malta

6

Luxembourg

5

Estonia

6

Cyprus

7

Slovenia

8

Latvia

12

Lithuania

12

Ireland

13

Slovakia

13

Denmark

13

Finland

17

Bulgaria

17

Austria

18

Sweden

07.05.2010

Parlament Europejski zwi

ę

kszy si

ę

o dodatkowych 18 posłów. Eurodeputowani zatwierdzili

odpowiednie zmiany w Traktacie Lizbo

ń

skim zaproponowane przez Rad

ę

Europejsk

ą

.

Parlament doszedł te

ż

do wniosku,

ż

e zmiany w Traktacie nie wymagaj

ą

zwołania Konwencji.

•

Dodatkowe mandaty uzyskaj

ą

: Austria (2), Bułgaria (1), Francja (2),

Włochy (1), Łotwa (1), Malta (1), Niderlandy (1), Polska
(1), Słowenia (1), Hiszpania (4), Szwecja (2) i Wielka Brytania (1).

•

O trzy mandaty ma si

ę

zmniejszy

ć

reprezentacja Niemiec. Poniewa

ż

jednak ustalono,

ż

e wybrani wcze

ś

niej niemieccy europosłowie

zachowaj

ą

mandaty do ko

ń

ca obecnej kadencji, konieczna

jest zmiana traktatu, by tymczasowo zwi

ę

kszy

ć

liczb

ę

europosłów

do 754.

•

Propozycje odpowiednich zmian w Traktacie z Lizbony przedstawiła
Rada Europejska, a Parlament Europejski zatwierdził j

ą

w czwartek

•

Zmiana Traktatu Lizbo

ń

skiego b

ę

dzie musiała zosta

ć

ratyfikowana

przez wszystkie pa

ń

stwa członkowskie UE. Dopóki to nie nast

ą

pi,

nowi posłowie mog

ą

co prawda obserwowa

ć

sesje plenarne

parlamentu, ale bez prawa głosu.

2

751(754)

Razem

6

Luksemburg

73

Zjednoczone Królestwo

9

Łotwa

73

Włochy

12

Litwa

22

Węgry

12

Irlandia

20

Szwecja

54

Hiszpania

8

Słowenia

22

Grecja

13

Słowacja

74

Francja

33

Rumunia

13

Finlandia

22

Republika Czeska

6

Estonia

22

Portugalia

13

Dania

51

Polska

6

Cypr

96 (99)

Niemcy

18

Bułgaria

26

Niderlandy

22

Belgia

6

Malta

19

Austria

Podział mandatów w PE kadencja 2009 - 2014

AS from June 2014 (new term of EP) the Germany’s memebership in the EP will drop to 96.

PARLAMENT EUROPEJSKI

Frakcje polityczne w PE:

• Rozmieszczenie posłów na sali PE:

według

przynale

ż

no

ś

ci do jednego z ogólnoeuropejskich ugrupowa

ń

politycznych.

• Pogl

ą

dy:

od skrajnego federalizmu po otwarty

eurosceptycyzm.

• Kryteria utworzenia grupy politycznej:

– minimum 25 posłów (3,3 % posłów PE),
– reprezentuj

ą

cych co najmniej ¼ pa

ń

stw członkowskich

(obecnie co najmniej 7 pa

ń

stw).

PARLAMENT EUROPEJSKI

Grupy polityczne

EPP

–

Europejska Partia Ludowa;

S&D

–

Post

ę

powy Sojusz Socjalistów i Demokratów;

ALDE

–

Sojusz

Demokratów i liberałów dla Europy;

G-EFA

–

Zieloni – Wolny Sojusz Europejski;

ECR

– Europejscy

Konserwaty

ś

ci i Reformatorzy;

EUL-NGL

–

Grupa Konfederalna Zjednoczonej Lewicy Europejskiej/Lewica

Nordycka Zielonych;

EFD

–

Europa Wolno

ś

ci i Demokracji; nie zrzeszeni

…….PO+PSL=25 + 3

………...PiS=15

…….....SLD=7

Polscy członkowie PE

1

2

3

4

5

6

7

Przewodnicz

ą

cy

Michał Kami

ń

ski PIS

PARLAMENT EUROPEJSKI

Struktura zarz

ą

dzania:

• Przewodnicz

ą

cy PE

(

Kadencja 2,5 roku)

– nadzoruje prac

ę

PE,

– przewodniczy posiedzeniom plenarnym, zebraniom

Prezydium

i

Konferencji Przewodnicz

ą

cych

,

– podpisuje akty prawne przyj

ę

te w zwyczajnej procedurze

prawodawczej, w tym bud

ż

et,

– reprezentuje Parlament na płaszczy

ź

nie

mi

ę

dzynarodowej,

– przemawia jako pierwszy na posiedzeniu RE.

Jerzy Buzek –

Przewodnicz

ą

cy Parlamentu Europejskiego

PARLAMENT EUROPEJSKI

• Prezydium (skład)

: przewodnicz

ą

cy PE + 14

wiceprzewodnicz

ą

cych + 5 kwestorów z głosem

doradczym

• Wybory Przewodnicz

ą

cego i Prezydium

– Prawo zgłoszenia kandydatów:

grupa polityczna lub co najmniej

37 posłów,

– Wybory przez aklamacj

ę

:

je

ż

eli liczba kandydatur nie przekracza

liczby miejsc do obsadzenia,

– Kadencja:

2,5-letnia.

Zamiast Michała Kami

ń

skiego Edward McMillan-Scott jednym z 14 wiceprzewodnicz

ą

cych).

3

PARLAMENT EUROPEJSKI

Kompetencje Prezydium, m. in.

:

• polityka bud

ż

etowa PE,

• sprawy administracyjne, organizacyjne, polityka

kadrowa,

• powołanie Sekretarza Generalnego,

PARLAMENT EUROPEJSKI

• Kwestorzy

(Kolegium kwestorów): sprawy administracyjne

i finansowe dotycz

ą

ce deputowanych i ich statusu.

• Konferencja Przewodnicz

ą

cych

-

organ

wykonawczy PE

– Skład:

Przewodnicz

ą

cy PE + przewodnicz

ą

cy grup politycznych +

przedstawiciel niezrzeszonych bez prawa głosu

Obowi

ą

zki, kompetencje

:

– decyduje w sprawach organizacji pracy PE i

planowania prawodawczego.

– opracowuje projekty programów miesi

ę

cznych sesji

plenarnych.

Obowi

ą

zki, kompetencje c.d.:

– okre

ś

la skład i kompetencje komisji parlamentarnych,

stałych i innych,

– Odpowiada za stosunki z innymi instytucjami i ciałami UE

oraz parlamentami PC.

– odpowiada za relacje z krajami oraz instytucjami i

organizacjami pozaunijnymi.

PARLAMENT EUROPEJSKI

• Komisje parlamentarne

–

20 komisji

stałych

– Komisje badaj

ą

projekty aktów prawnych wnoszonych

przez KE, opracowuj

ą

poprawki. Przygotowuj

ą

sprawozdania i projekty uchwał na posiedzenia
plenarne PE.

– Parlament mo

ż

e tak

ż

e powoływa

ć

podkomisje,

komisje tymczasowe i komisje

ś

ledcze.

PARLAMENT EUROPEJSKI

Stałe komisje parlamentarne:

• Komisja Spraw Zagranicznych

─

Committee on Foreign Affairs;

• Podkomisja ds. Praw Człowieka

─

Subcommittee on Human Rights;

• Podkomisja ds. Bezpiecze

ń

stwa i Obrony

─

Subcommittee on Security and

Defence;

• Komisja Rozwoju

─

Committee on Development;

• Komisja Handlu Zagranicznego

─

Committee on International Trade;

• Komisja Bud

ż

etowa

─

Committee on Budgets;

• Komisja Kontroli Bud

ż

etowej

─

Committee on Budgetary

Control;

• Komisja Gospodarcza i Monetarna

─

Committee on

Economic and Monetary Affairs;

PARLAMENT EUROPEJSKI

• Komisja Zatrudnienia i Spraw Socjalnych

─

Committee on

Employment and Social Affairs;

• Komisja Ochrony

Ś

rodowiska Naturalnego, Zdrowia

Publicznego i Bezpiecze

ń

stwa

ś

ywno

ś

ci

─

Committee on the

Environment, Public Health and Food Safety;

• Komisja Przemysłu, Bada

ń

Naukowych i Energii

─

Committee

on Industry, Research and Energy;

• Komisja Rynku Wewn

ę

trznego i Ochrony Konsumentów

─

Committee on the Internal Market and Consumer Protection

• Komisja Transportu i Turystyki

─

Committee on Transport and Tourism

• Komisja Rozwoju Regionalnego

─

Committee on Regional

Development;

• Komisja Rolnictwa

─

Committee on Agriculture and Rural

Development;

4

PARLAMENT EUROPEJSKI

• Komisja Rybołówstwa

─

Committee on Fisheries;

• Komisja Kultury i Edukacji

─

Committee on Culture and

Education

• Komisja Prawna

─

Committee on Legal Affairs;

• Komisja Wolno

ś

ci Obywatelskich, Sprawiedliwo

ś

ci i

Spraw Wewn

ę

trznych

─

Committee on Civil Liberies, Justice and

Home Affairs

• Komisja Spraw Konstytucyjnych

─

Committee on Constitutional

Affairs

• Komisja Praw Kobiet i Równouprawnienia

─

Committee on

Women’s Rights and Gender Equality

• Komisja Petycji

─

Committee on Petitions

Rosn

ą

cy wpływ od pierwszych

bezpo

ś

rednich wyborów w 1979

Parlament Europejski

European Parliament

Kierownictwo PE

Przewodnicz

ą

cy

Prezydium,

Konferencja Przewodnicz

ą

cych

Komisje stałe

Grupy polityczne

nie zwi

ą

zane

z PC

Sesja plenarna

751 (754) posłów

Obywatele Unii Europejskiej

Wybrani na 2,5 roku

Wybrani na 5 lat

PARLAMENT EUROPEJSKI

Tryb pracy PE:

•

Praca PE dzieli si

ę

na sesje roczne, a te na miesi

ę

czne sesje parlamentarne.

•

Porz

ą

dek obrad

─

Przewodnicz

ą

cy wraz z Konferencj

ą

Przewodnicz

ą

cych, po

konsultacjach z Konferencj

ą

Przewodnicz

ą

cych Komisji.

4-tygodniowy rytm pracy PE:

•

pierwszy tydzie

ń

– posiedzenia plenarne (Strasburg

)

•

drugi i trzeci

– posiedzenia Komisji Parlamentarnych (tzw. „Tygodnie

Komisji”);

•

czwarty

– posiedzenia frakcji parlamentarnych (tzw. „Tydzie

ń

Frakcji”);

•

sierpie

ń

jest miesi

ą

cem wolnym od jakichkolwiek posiedze

ń

.

• 4 – tygodnie w roku na spotkania z wyborcami

PARLAMENT EUROPEJSKI

• Posiedzeniami plenarnymi kieruje przewodnicz

ą

cy PE lub

jego zast

ę

pca.

Posiedzenia plenarne i komisji parlamentu s

ą

jawne, natomiast

frakcji parlamentarnych - tajne.

• Pa

ź

dziernik - dwutygodniowe posiedzenia plenarne

(miesi

ą

c

uchwalania bud

ż

etu)

.

• Sesje nadzwyczajne PE zwołuje Przewodnicz

ą

cy po

konsultacji z Konferencj

ą

Przewodnicz

ą

cych, na wniosek:

– wi

ę

kszo

ś

ci PE;

– Rady UE;
– Komisji.

PARLAMENT EUROPEJSKI

Funkcje (kompetencje) Parlamentu:

•

Legislacyjne.

•

Nadzorcze (kontrolne).

•

Bud

ż

etowe.

•

Wyborcze i zatwierdzaj

ą

ce.

PARLAMENT EUROPEJSKI

1. Funkcja (kompetencja) legislacyjna

-

Przyjmowanie aktów prawa

europejskiego

•

Procedury legislacyjne:

1. zwyczajna procedura prawodawcza

(procedura współdecyzji)

2. specjalne procedury prawodawcze

(

procedura konsultacji, procedura zgody

•

Z

wyczajna procedura prawodawcza

:

najbardziej powszechna

-

zrównuje

kompetencje PE i Rady UE.

Specjalne procedury prawodawcze

– Procedura konsultacji:

stosowana w niektórych obszarach np. sprawieliwo

ść

i sprawy

wewn

ę

trzne (imigracja i sprawy wizowe), opodatkowanie i pewne aspekty innych obszarów takie

jak aspekty podatkowe polityki w zakresie ochrony

ś

rodowiska etc.

– Procedura zgody:

np. akceptacja traktatów akcesyjnych, stowarzyszeniowych, istotne

umowy z krajami trzecimi etc

.

5

PARLAMENT EUROPEJSKI

2. Funkcja kontrolna

-

Nadzór demokratyczny

poprzez:

• interpelacje

-

ustne i pisemne zapytania, kierowane

podczas posiedze

ń

plenarnych do przedstawicieli KE lub

Rady UE

• bie

żą

c

ą

kontrola (monitorowanie) wykonania bud

ż

etu;

• debat

ę

nad sprawozdaniem KE z działalno

ś

ci UE w

ostatnim roku

(po otwarciu sesji rocznej);

PARLAMENT EUROPEJSKI

• udzielanie KE absolutorium z wykonania bud

ż

etu

• prawo zdymisjonowania KE (wotum nieufno

ś

ci)

(polityczna

odpowiedzialno

ść

KE);

• wyst

ę

powanie do Trybunału Sprawiedliwo

ś

ci ze

skargami na nieprzestrzeganie praw przez KE lub Rad

ę

UE;

• powoływanie tymczasowych komisji dochodzeniowych

na

wniosek ¼ członków;

• badanie petycji wnoszonych przez obywateli UE.

PARLAMENT EUROPEJSKI

Obywatele Unii, osoby fizyczne lub prawne maj

ą

ce miejsce

zamieszkania lub statutow

ą

siedzib

ę

w Pa

ń

stwie

Członkowskim, maj

ą

prawo:

„kierowania petycji do PE w sprawach

obj

ę

tych zakresem działalno

ś

ci UE, które

dotycz

ą

ich bezpo

ś

rednio.”

PARLAMENT EUROPEJSKI

3. Kompetencje bud

ż

etowe:

• Roczny bud

ż

et UE jest uchwalany wspólnie przez PE

i Rad

ę

UE w ramach zwyczajnej procedury

prawodawczej

(pierwsze czytanie

―

przy braku zgody komisja pojednawcza

―

drugie czytanie).

• Wydatki bud

ż

etowe monitoruje parlamentarna Komisja

Kontroli Bud

ż

etowej.

PARLAMENT EUROPEJSKI

4. Kompetencje wyborcze i zatwierdzaj

ą

ce:

• wybiera Przewodnicz

ą

cego KE na wniosek Rady

Europejskiej;

• ka

ż

dy kandydat na komisarza jest przesłuchiwany w

komisji PE musi uzyska

ć

aprobat

ę

PE.

Przesłuchania trwaj

ą

3 godziny i

s

ą

otwarte. Członkowie KE s

ą

nominowani przez rz

ą

dy pa

ń

stw członkowskich UE. Ich ostateczne

powołanie na komisarzy wymaga zgody PE.

• PE w drodze głosowania nad całym składem Komisji

wyra

ż

a zgod

ę

na jej powołanie

.

Nast

ę

pnie Rada Europejska, głosuj

ą

c

wi

ę

kszo

ś

ci

ą

kwalifikowan

ą

powołuje now

ą

KE.

• Powołuje Rzecznika Praw Obywatelskich

Rola parlamentów krajowych

• Otrzymuj

ą

projekty aktów prawnych i pilnuj

ą

aby była

szanowana zasada pomocniczo

ś

ci.

– Maj

ą

8 tygodni na badanie propozycji legislacyjnej Komisji;

– Mog

ą

za

żą

da

ć

wprowadzenia zmian je

ś

li uznaj

ą

,

ż

e jest propozycja

jest niekomatybilna z zasad

ą

pomocniczo

ś

ci;

– Je

ś

li

1/3

parlamentów krajowych wypowie si

ę

za zmianami (

1/4-

gdy

propozycja dotyczy obszaru wolno

ś

ci, sprawiedliwo

ś

ci i

bezpiecze

ń

stwa), Komisja, musi zrewidowa

ć

swoj

ą

propozycj

ę

lub;

– przekaza

ć

przekonuj

ą

c

ą

opini

ę

PE i Radzie UE,

ż

e propozycja jest

kompatybilna z zasad

ą

pomocniczo

ś

ci;

• Uczestnicz

ą

w ocenie mechanizmów implementacji polityki

UE w obszarze wolno

ś

ci, bezpiecze

ń

stwa i sprawiedliwo

ś

ci.

• S

ą

informowane o wnioskach akcesyjnych

6

PARLAMENT EUROPEJSKI

Sekretariat PE:

• pracuje około 3500 osób,

• prowadzi prace PE w 23 j

ę

zykach,

• grupy polityczne i posłowie do UP zatrudniaj

ą

własny

personel.

PARLAMENT EUROPEJSKI

Polacy w PE:

•

Przewodnicz

ą

cy PE:

Jerzy Buzek

•

Przewodnicz

ą

ca Komisji PE ds. Rozwoju Regionalnego:

Danuta Hübner

•

Przewodnicz

ą

cy Europejskich Konserwatystów i Reformistów (ECR):

Michał

Kami

ń

ski

PARLAMENT EUROPEJSKI

Polacy w PE c.d:

Wiceprzewodnicz

ą

cy:

Podkomisja ds. Praw Człowieka

: 1.

ZEMKE

Janusz, Władysław; 2.

GRZYB

,

Andrzej

………………………………………………………………………………………………………………………….

1. Podkomisja Bezpiecze

ń

stwa i Obrony:

LISEK

Krzysztof

2. Komisja Handlu Zagranicznego:

ZALEWSKI

Paweł

3. Komisja Kontroli Bud

ż

etowej:

LIBERADZKI

Bogusław

4. Komisja

Ś

rodowiska Naturalnego, Zdrowia i Bezpiecze

ń

stwa

ś

ywno

ś

ci:

SONIK

Bogusław

5. Agriculture and Rural Development:

WOJCIECHOWSKI

Janusz

6. Komisja ds. Konstytucyjnych

TRZASKOWSKI

Rafał Kazimierz

7. Komisja Praw Kobiet i Równo

ś

ci Płci:

MATERA

Barbara

PARLAMENT EUROPEJSKI

Pensje europosłów (aktualne):

– płaca miesi

ę

czna

(38,5 % płacy podstawowej s

ę

dziego Trybunału

Sprawiedliwo

ś

ci UE) przed opodatkowaniem)=

7665 euro

– po opodatkowaniu (podatek 15%) = 6515 euro

;

– dieta/jeden dzie

ń

posiedzenia = 288 euro; 16

×

288 =

4768 euro

– ł

ą

cznie = 6515 + 4768 = 11283 euro

– fundusz na płace asystentów = 17 540 euro/miesi

ą

c

–

komisarze co najmniej 20 278 tys. euro miesi

ę

cznie

PARLAMENT EUROPEJSKI

– na utrzymanie biura ……………........4202 euro/miesi

ą

c

– emerytura w wieku 63 lat: 1 300 euro po co najmniej 5

letniej kadencji;

– zwrot wydatków na podró

ż

e po rzeczywistych kosztach

– w kraju immunitet jak posłom krajowym; za granic

ą

chroni przed zatrzymaniem i post

ę

powaniem prawnym;

– nie ma ochrony w przypadku przest

ę

pstwa

kryminalnego;

– PE mo

ż

e pozbawi

ć

immunitetu.

PARLAMENT EUROPEJSKI

Nagroda Sacharowa:

• jeden z instrumentów PE promowania praw człowieka i

demokracji na

ś

wiecie;

• laureaci nagrody: osoby lub organizacje, które wyró

ż

niły

si

ę

w działaniach przeciw przemocy, nietolerancji i

niesprawiedliwo

ś

ci;

• zwyci

ę

zca otrzymuje dyplom i 50 tysi

ę

cy euro;

• Kuba

ń

ski dysydent Guillermo Farinas - psycholog,

dziennikarz, w 2010r. laureatem nagrody

.

7

Kontrowersje wokół siedziby

• Jedyne zgromadzenie na

ś

wiecie posiadaj

ą

ce wi

ę

cej

ni

ż

jedn

ą

siedzib

ę

;

• Siedziba w Strasburgu

─

symbol pojednania pomi

ę

dzy

Francj

ą

a Niemcami, a obecnie symbol negatywny;

– wysokie koszty utrzymywania 2 siedzib - marnowanie

200 mln euro rocznie;

– biurokracja;

– emisja dwutlenku w

ę

gla – 20 268 ton/rok.

Kontrowersje wokół siedziby

Trudno

ść

zmiany:

• siedziba ustalona w traktatach,

• zmieni

ć

mo

ż

e tylko RE jednomy

ś

lnie,

• Nicolas Sarkozy - siedziba PE jest “nienegocjowalna”

Płace w PE

Liczba osób w PE w grupach płacowych:

• 16

―

16 osób,

• 15

―

26 osób,

• 14

―

106 osób.

• 19 asystentów lub pracowników badawczych dla

posłów: 91 136 euro/rok

• 12 – 84 508
• 21 – 77 529
• 24 limuzyny z kierowc

ą

dla przewodnicz

ą

cych

Komisji

• Luksusowa limuzyna dla przewodnicz

ą

cego PE.

Wages of EU officials

*

***

**

*

Basic salary of a married

official with two school-age
children in wage group three.;

**

including household and

child allowance;

*** after deducting compulsory
contributions for pension, health
and accident insurance