Świat islamu (6271-05)

2008-11-16

(c) Katarzyna Górak-Sosnowska

1

ŚWIAT ARABSKI WOBEC
ZACHODU
WSPÓŁCZEŚNIE

dr Katarzyna Górak-Sosnowska
Katedra Socjologii
Szkoła Główna Handlowa

Tradycja a nowoczesność: on

Tradycja a nowoczesność: ona

Tradycja a nowoczesność

Świat islamu (6271-05)

2008-11-16

(c) Katarzyna Górak-Sosnowska

2

Badania sondażowe

…

Pew Research Center 2002-2008

†

kraje arabskie: Egipt Jordania Kuwejt Liban Maroko

†

kraje arabskie: Egipt, Jordania, Kuwejt, Liban, Maroko

†

Niearabskie kraje muzułmańskie: Bangaldesz, Ghana,

Indonezja, Mali, Nigeria, Pakistan, Senegal, Tanzania,

Turcja, Uzbekistan, Wybrzeże Kości Słoniowej

…

Gallup 2001/02 + 2008

†

Kraje arabskie: Arabia Saudyjska, Jordania, Kuwejt, Liban,

Maroko

†

Niearabskie

kraje

muzułmańskie:

Iran

Indonezja

†

Niearabskie

kraje

muzułmańskie:

Iran,

Indonezja,

Pakistan, Turcja

†

2008:

57

państw

zamieszkanych

przez

muzułmańów

Jaki wpływ ma globalizacja na Pana(i)
państwo?

(Pew 2003)

RPA

Wenezuela

Kenia

Rosja

Polska

Argentyna

Indie

Japonia

Francja

USA

Niemcy

Wielka Brytania

Czechy

Kanada

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Jordania*

Egipt*

Liban*

Pakistan**

Turcja**

Nigeria**

Rosja

pozytywny

trudno powiedzieć

negatywny

Różnice między bogatymi a biednymi

†

zdecydowana

większość

respondentów

na

świecie

tak

uważa

wśród

respondentów

świecie

tak

uważa,

wśród

respondentów

arabskich przekonanie to podziela znacznie mniej
osób (65% Jordania; 55% Egipt, acz 84% Liban)

†

atrybucja przyczyn: większość badanych Arabów
uważa, że jest to negatywny wpływ globalizacji
(33% z 65% w Jordanii; 33% z 55% w Egipcie, w
Libanie relatywnie mniej 28% z 84%)

†

34% respondentów jordańskich (czyli relatywnie
dużo) uważa, że w wyniku globalizacji pogorszyła
się jakość ich życia

Ocena oddziaływania
zachodniego systemu wartości

J d

i *

Maroko*

Liban*

Arabia Saudyjska*

Kuwejt*

Indonezja

Turcja

Pakistan

Iran

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Jordania*

pozytywny

obojętny

negatywny

Świat islamu (6271-05)

2008-11-16

(c) Katarzyna Górak-Sosnowska

3

Galal Amin
Globalizacja –
okładka książki

Fotomontaż

plakatu Coca Coli

plakatu Coca-Coli

Zarzuty wobec Zachodu (2002)

…

Nie

respektowanie

wartości

arabskich

i

muzułmańskich

…

Nie

wspieranie

spraw

arabskich

na

arenie

międzynarodowej

…

Obojętność na los mieszkańców uboższej części

świata

…

Arogancja, skłonność do ingerencji w sprawy innych

narodów

…

Niewystarczające przywiązanie do swojej religii,

niemoralny sposób życia

…

Duże

spożycie

alkoholu

i

narkotyków,

przestępczość

Zachód c.d.

…

Co podziwiasz w Zachodzie?

N k i t h ik

†

Nauka i technika

†

Zachodni

system

wartości:

ciężką

pracę,

odpowiedzialność, praworządność…

†

System polityczny: demokracja, prawa człowieka, wolność
słowa, równouprawnienie płci

…

Co może polepszyć relacje z Zachodem?

†

Więcej respektu

†

Nie

podważanie

statusu

państw

arabskich

i

muzułmańskich

†

Więcej zrozumienia dla islamu jako religii

Świat islamu (6271-05)

2008-11-16

(c) Katarzyna Górak-Sosnowska

4

Globalizacja a amerykanizacja
(2002)

…

zdecydowana większość respondentów z państw

Bliskiego Wschodu jest przeciwna

h i i

i

k ń ki h

ś i

rozpowszechnianiu się amerykańskich wartości

(67% Liban, 82% Jordania, 84% Egipcie)

†

Ale: w większości innych państw również ponad połowa

respondentów przeciwna jest amerykanizacji

…

podobnie negatywnie postrzegane jest

amerykańskie pojęcie demokracji (45% Liban, 69%

Jordania)

†

Ale: Arabowie nie są przeciwni demokracji jako takiej

(ponad 80% respondentów z Libanu, Jordanii i Maroka

uważa, że demokracja może się sprawdzić także w ich

państwach)

Demokracja?

…

zdecydowana większość respondentów z Bliskiego Wschodu jest
przeciwna rozpowszechnianiu się amerykańskich idei I zwyczajów
(67% Liban; 82% Jordania; 84% Egipt), jednak odpowiedzi te nie
wyróżniają się na tle odpowiedzi respondentów z innych państw
świata

…

negatywny stosunek do amerykańskiego pojęcia demokracji (45%
Liban; 69% Jordania), co nie oznacza jednak negatywnego
stosunku do demokracji jako takiej (ponad 80% respondentów z
Libanu, Jordanii i Maroka uważa, że demokracja może się

d ić t kż

i h

ń t

h)

sprawdzić także w ich państwach)

…

według badania World Value Survey spośród wszystkich regionów
świata w państwach arabskich demokracja najczęściej uważana
jest za system najlepszy, a jednocześnie w największym stopniu
odrzucany jest autorytaryzm

Demokracja?

…

Większość muzułmanów nie wierzy, że celem
USA jest demokratyzacja (24% Egipcjan i

USA jest demokratyzacja (24% Egipcjan i
Jordańczyków i 16% Turków – tak)

…

Najwięcej muzułmanów w Libanie (54%),
Sierra Leone (68%) i w Afganistanie (53%) tak
uważa

Literatura cytowana

…

I. Abu-Rabi, Contemporary Arab Thought. Studies in Post-1967 Arab Intellectual History, Pluto
Press, London – Sterling – Virginia, 2003.

…

Arab Human Development Report 2002 Creating Opportunities for Future Generations UNDP

…

Arab Human Development Report 2002. Creating Opportunities for Future Generations, UNDP
2002.

…

Gallup Poll of the Islamic World 2002, The Gallup Poll Tuesday Briefing, 2002.

…

S. Golkar, Black crow to Barbie: changing student norms in Iran, ISIM Review, nr 16, 2005

…

K. Górak-Sosnowska, Świat arabsko-muzułmański wobec globalizacji, [w:] Świat otwartych
granic. Szanse czy zagrożenia?, S. Naruszewicz (red.), Wydawnictwo Politechniki Białostockiej,
Białystok 2005.

…

Islamic Extremism: Common Concern for Muslim and Western Publics. 17-Nation Pew Global
Attitudes Survey, Pew Research Center, 14.07.2005.

G

S

10

2002

…

M. Levine, Muslim Responses to Globalization, ISIM Newsletter 10, czerwiec 2002.

…

Unfavorable views of Jews and Muslims on the increase in Europe, Pew Research Center,
17.09.2008.

…

Views of a Changing World. The Pew Global Attitudes Project, The Pew Research Center,
czerwiec 2003.

…

What the World Thinks in 2002, The Pew Global Attitudes Project, The Pew Research Center,
grudzień 2002.