background image

CHEMIA ORGANICZNA – REAKCJE 

1.

ALKANY

 

 

Otrzymywanie 

Hydrogenacja alkenów: 

C

n

H

2n

H

2

 + Pt, Pd lub Ni

C

n

H

2n+2

 

 
redukcja halogenków alkilów – hydroliza odczynnika Grignarda: 

RX

Mg

RMgX

RH

+

H

2

O

 

np.: 

Br

Mg

MgBr

H

2

O

 

Redukcja halogenków alkilu metalem w środowisku kwaśnym: 
RX + Zn + H

+

 ==> RH + Zn

2+

 + X

-

 

Np.: 

Br

Zn H+

 

reakcja halogenków alkilu ze związkami metaloorganicznymi: 

RX

Li

RLi

CuX

R

2

CuLi

R'X

R-R'

 

np.: 

Cl

Li

CuI

H

3

CCH

2

CH

2

CH

2

CH

2

Br

(t-C

4

H

9

)

2

CuLi

 

 

Reakcje alkanów: 

Halogenowanie 
Reaktywność X

2

 Cl

2

>Br

2

 

Reaktywność protonów: 3

0

>2

0

>1

0

>H

3

C-H 

 
Przykład: 

C

H

3

C

H

CH

3

CH

3

Cl

2

C

H

3

C

H

CH

3

CH

2

Cl

C

H

3

Cl

CH

3

CH

3

swiatlo
lub temp
250-400

0

C

+

 

alkany ulegają również spalaniu, a za pomocą pirolizy można skrócić ich łańcuchy, otrzymać 
wodór i alkeny. 

background image

2. 

Alkeny

 

 

Otrzymywanie: 

Reaktywność alkoholi i halogenków w reakcji eliminacji: 3

0

>2

0

>1

0

 

 
Dehydrohalogenacja halogenków alkilu: 

CH

3

CH

2

CHClCH

3

KOH

EtOH

CH

3

CH

CHCH

3

CH

3

CH

2

CH

CH

2

+

wiecej

mniej

 

Dehydratacja alkoholi: 

CH

3

CH

2

CHOHCH

3

CH

3

CH

CHCH

3

CH

3

CH

2

CH

CH

2

kwas

+

 

 

 

 

 

 

więcej   

 

 

mniej 

 
Dehalogenacja wicynalnych dihalogenopochodnych: 

Br

Br

Zn

+

 

redukcja alkinów: 

R

R

H

R

H

R

R

R

H

H

H

2

Pd lub Ni-B

Na lub Li NH

3

 

trwałość karbokationów: 
3

0

>2

0

>1

0

>CH

3

+

 

przegrupowują się w trwalsze 
 
 

 

reakcje alkenów: 

addycja wodoru: 

H

2

 Pt, Pd lub Ni

 

addycja halogenu: 

Br

2

 w CCl

4

Br

Br

 

 
 
 
 
 
 
 
 

background image

addycja halogenowodoru 

Br

Br

brak nadtlenków

nadtlenki

HBr

wbrew regule Markownikowa

zgodnie z regula Markownikowa

 

addycja kwasu siarkowego: 

H

2

SO

4

OSO

3

H

stez 

 

addycja wody: 

OH

H

2

O H

+

 

tworzenie halogenohydryn: 

Cl

2

 H

2

O

OH

Cl

 

dimeryzacja: 

CH

3

CH

3

CH

3

+

kwas

+

 

alkilowanie: 

H

H

2

SO

4

H

+

 

oksyrtęciowanie połączone z odrtęciowaniem: 
 

H

2

O+Hg(OAc)

2

HgOAc

OH

NaBH

4

O

H

zgodnie z Markownikowem

 

Borowodorowanie połączone z utlenianiem: 

B

2

H

6

B

H

H

2

O

2

OH-

OH

niezgodnie z Markownikowem

 

 
 
 
 

background image

Addycja wolnych rodników: 

BrCCl

3

CCl

3

Br

nadtlenki lub swiatlo

 

hydroksylowanie – tworzenie dioli wicynalnych: 

KMnO

4

 lub HCO

2

OH

OH

OH

 

reakcje podstawienia: 
 
halogenowanie – substytucja w pozycji allilowej: 

X

2

 male stezenie

X

X

2

 = Br

2

, Cl

2

ogrzewanie

 

NBS

Br

 

Ozonoliza: 

O

3

H

2

O Zn

O

HCHO

+

 

background image

3. 

Alkiny 

 

 

otrzymywanie: 

dehydrohalogenacja dihalogenoalkanów: 

Br

2

Br

Br

KOH/EtOH

Br

NaNH

2

 

reakcje acetylenków sodowych z pierwszorzędowymi halogenkami alkilów: 

C

H

CI-Na+

Br

+

 

dehalogenacja tetraholegnoalkanów: 

Br

Br

Br

Br

Zn

 

 

reakcje: 

Addycja wodoru: 

Na, NH

3

(ciekly)

H

2

, Ni-B

C

2

H

5

C

2

H

5

H

H

C

2

H

5

H

C

2

H

5

H

H

2

, Ni

 

Addycja halogenów: 

Br

Br

Br

Br

Br

Br

Br

2

Br

2

 

addycja halogenowodorów: 

ClH

Cl

IH

Cl

I

 

Addycja wody: 

H

2

SO

4

, HgSO

4

O

H

2

O

 

 
 
 

background image

powstawanie acetylenków metali ciężkich: 

H

H

Ag

+

EtOH

Ag

Ag

 

powstawanie acetylenków metali alkalicznych: 

H

NaNH

2

eter

CI-Na+

NH

3

+

 

background image

reakcje cyklopropanu: 
 

Ni, H

2

,

Cl

2

, FeCl

3

stez H

2

SO

4

Cl

Cl

OH

80

0

C

 

background image

Benzen 

 
Nitrowanie: 

HONO

2

, H

2

SO

4

NO

2

 

sulfonowanie: 

H

2

SO

4

, SO

3

SO

3

H

 

Halogenowanie: 

X

2

, FeX

3

X

 

alkilowanie metodą Friedla – Craftsa: 

RCl, AlCl

3

R

 

acylowanie metodą Friedla – Craftsa: 

RCOCl, AlCl

3

COR

 

protonowanie: 
a). Desulfonowanie: 

SO

3

H

H+, H

2

O

H

2

SO

4

+

 

b). Wymiana protonu: 

D

+

D

 

Talowanie: 

Tl(OOCCF

3

)

3

CF

3

COOH

Tl(OOCCF

3

)

2

CF

3

COOH

+

+

 

background image

Nitrozowanie: 

HONO

N

O

+

+

H

2

O

 

sprzęganie z solami diazoniowymi: 

N

2

X

N

N

+

-HX

 

Redukcja Clemmensena lub Wolffa – Kiżnera: 

R

O

Zn (Hg), HCl, ogrzewanie

lub N

2

H

4

, zasada, ogrzewanie

C

H

2

R

 

 
wpływ skierowujący: 
 
podstawniki aktywujące, kierujące w pozycje orto i para: 
silnie aktywujące: 
-NH

2

 (-NHR, -NR

2

), -OH 

ś

rednio aktywujące: 

-OCH

3

 (-OC

2

H

5

 itd.), -NHCOCH

3

 

słabo aktywujące: 
-C

6

H

5

, -CH

3

 (-C

2

H

5

 itd.) 

 
dezaktywujące, kierujące w pozycję meta: 
-NO

2

, -N(CH

3

)

+

, -CN, -COOH (-COOR), -SO

3

H, -CHO, -COR, 

dezaktywujące, kierujące w pozycję orto i para: 
-F, -Cl, -Br, -I 
 
ksyleny: 

 

o – ksylen 

 

m – ksylen 

 

p – ksylen 

background image

Halogenki: 

 

 

Otrzymywanie 

 
Wymiana –OH na –X 

OH

stez. HBr

lub NaBr, H

2

SO

4

, ogrzewanie

Br

OH

PBr

3

Br

OH

P + I

2

I

 

halogenowanie węglowodorów 
addycja halogenowodorów do alkenów, 
addycja halogenów do alkenów i alkinów 
 
wymiana halogenu: 
RX + I

-

 

 RI + X

-

 

 

 

Reakcje: 

 
Substytucja nukleofilowa: 
R:X + :Z 

 R:Z + :X

-

 

Produkt 

R:X + OH

 R:OH + :X

Alkohol 

R:X + H

2

 ROH 

Alkohol 

R:X + :OR’

-

 => R:OR’ 

Eter – synteza Williamsona 

R:X + 

-

:C≡CR’ => R:C≡CR’ 

Alkin 

R:X + R’-M => R:R’ 

ALKAN (SPRZĘGANIE) 

R:X + :I

-

 => R:I  

Jodek alkilu 

R:X + :CN

-

 => R:CN 

Nitryl 

R:X + R’COO:

-

 => R’COOR 

Ester 

R:X + NH

3

 => R:NH

2

 

Amina pierwszorzędowa 

R:X + :NH

2

R => R:NHR’ 

Amina drugorzędowa 

R:X + NHR’R“ => R:NR’R“ 

Amina trzeciorzędowa 

R:X + :P(C

6

H

5

)

3

+

X

-

 => [R:P(C

6

H

5

)

3

]

+

X

-

 

Sól fosfoniowa 

R:X + SH

-

 => R:SH 

Tiol (tioalkohol) 

R:X + :SR’ => R:SR’ 

Sulfid (tioeter) 

R:X + [CH

3

(COOC

2

H

5

)

2

]

-

 => 

RCH

3

(COOC

2

H

5

)

2

 

Synteza z estru malonowego 

 

 
 

background image

Dehydrohalogenacja: 

X

zasada

 

 
otrzymywanie odczynnika Grignarda: 
RX + Mg (w bezwodnym eterze dietylowym) => RMgX 
 
Redukcja: 

Br

Br

Na CH

3

OH

 

 
SN

1

 – powstanie karbokation 

SN

2

 – nukleofil atakuje cząsteczkę od tyłu 

 

background image

Alkohole: 

 

 

Otrzymywanie: 

 
Hydroksyrtęciowanie połączone z odrtęciowaniem: 

Hg(OAc)

2

 H

2

O

NaBH

4

OH

zgodnie z regula Markownikowa

 

borowodorowanie połączone z utlenianiem: 

(BH

3

)

2

H

2

O OH-

OH

wbrew regule Markownikowa

 

synteza Grignarda: 

O

H

H

RMgX

H

OMgX

R

H

H

OH

R

H

R'

H

O

RMgX

R'

R

H

OMgX

R'

OH

R

H

R'

R"

O

RMgX

R'

R

R"

OMgX

R'

OH

R

R"

C

H

2

CH

2

O

RMgX

RCH

2

CH

2

OMgX

RCH

2

CH

2

OH

R'COOC

2

H

5

R'

R

R

OMgX

R'

R

R

OH

+

H

2

O

+

H

2

O

+

H

2

O

+

H

2

O

+

2RMgX

H

2

O

 

hydroliza halogenków alkilu: 

Cl

2

 H

2

O

Cl

OH

Na

2

CO

3

, H

2

O

O

H

OH

 

 
 
 
 
 

background image

hydroksylowanie alkenów: 

KMnO

4

RCO

2

OH

OH

OH

O

H+, H

2

O

OH

OH

hydrpksylowanie SYN

hydrpksylowanie ANTI

 

 

 

reakcje alkoholi: 

 
ROZERWANIE WIĄZANIA R-OH 
 
Reakcja z halogenowodorami: 
R-OH + HX => RX + H

2

Gdzie R może ulec przegrupowaniu, 
Reaktywność HX: HI>HBr>HCl 
Reaktywność ROH: allilowy, benzylowy> 3

0

> 2

0

> 1

 
Reakcja z trójhalogenkami fosforu: 
 
R-OH + PX

3

 => RX + H

3

PO

3

 (X = , Br, I) 

 
Dehydratacja: 

OH

kwas

+

H

2

O

 

 
ROZERWANIE WIĄZANIA RO-H 
 
Reakcje z metalami aktywnymi 
 
CH

3

CH

2

OH + Na => CH

3

CH

2

Ona + ½ H

2

 

 
Tworzenie estrów: 

OH

C

H

3

SO

2

Cl

C

H

3

SO

2

OCH

2

CH

3

OH

OH

O

C

H

3

O

OC

2

H

5

+

zasada

+

kwas

+

H

2

O

 
 
 
 
 
 

background image

Utlanianie: 
 
Alkohole 1

0

R

CH

2

OH

K

2

Cr

2

O

7

KMnO

4

RCHO

K

2

Cr

2

O

7

 lub KMnO

4

R

COOH

 

alkohole drugorzędowe: 

R

R

CHOH

K

2

Cr

2

O

7

 lub CrO

3

R

R

O

 

przykładowo: 
 

O

H

R

CrO

3

, HOAc

O

R

3-cholestanol

3-cholestanon

 

background image

ETERY 

 

 

Otrzymywanie: 

 
Synteza Williamsona: 

OH

CH

3

CH

2

Br

OCH

2

CH

3

+

wodny roztwor NaOH

 

alkoksyrtęciowanie połączone z odrtęciowaniem: 

CH

3

CH

2

OH

Hg(OOCCF

3

)

2

NaBH

4

OC

2

H

5

+

 

background image

EPOKSYDY: 
 

 

Otrzymywanie: 

 
Z halogenohydryn: 

Cl

2

, H

2

O

O

H

Cl

stez OH-

O

 

utlenianie C=C za pomocą nadtlenokwasów: 

O

styren

kwas nadbenzoesowy

tlenek styrenu

 

 

reakcje epoksydów: 

 
rozszczepienie katalizowane przez kwas: 

OH

O

OCH

2

CH

2

OH

BrH

O

Br

OH

+

H

+

+

 

 
rozszczepienie katalizowane przez zasadę: 

O-Na+

O

OCH

2

CH

2

OH

NH

3

O

H

3

N

OH

+

+

 

reakcja ze związkami Grignarda: 

MgBr

O

CH

2

CH

2

OH

+

 

background image

KWASY KARBOKSYLOWE 

 

 

Otrzymywanie: 

 
Utlenianie alkoholi pierwszorzędowych: 

R

CH

2

OH

KMnO

4

RCOOH

 

utlenianie alkilowych pochodnych beznenu: 

CH

3

Br KMnO

4

COOH

Br

 

reakcja związków Grignarda z CO

2

 

RX

Mg

RMgX

CO

2

RCOOMgX

H

+

RCOOH

 

Hydroliza nitryli: 

CH

2

Cl

NaCN

CH

2

CN

70

% H

2

SO

4

CH

2

COOH

temp. wrzenia

 

 

reakcje: 

tworzenie soli 

przekształcenie –OH na –Cl, -OR’, -NH

2

 

przekształcenie w chlorki kwasowe: 

R

O

OH

SOCl

2

 ALBO PCl

3

 ALBO PCl

5

R

O

Cl

 

przekształcenie w estry – estryfikacja 

przekształcenie w amidy: 

CH

2

COOH

SOCl

2

CH

2

COCl

NH

3

C

H

2

O

NH

2

fenyloacetamid

 

background image

redukcja: 

CH

3

COOH

LiAlH

4

CH

3

CH

2

OH

 

substytucja w grupie arylowej lub alkilowej: 

reakcja Hella – Volharda – Zielińskiego: 

CH

3

COOH

Cl

2

 P

ClCH

2

COOH

Cl

2

 P

Cl

2

CHCOOH

Cl

2

 P

Cl

3

CCOOH

 

substytucja w pierścieniu –COOH dezaktywuje: 

COOH

HNO

3

, H

2

SO

4

, ogrzewanie

COOH

NO

2

 

background image

ALDEHYDY I KETONY: 

 

Otrzymywanie aldehydów: 

Utlenianie alkoholi pierwszorzędowych: 

RCH

2

OH + K

2

Cr

2

O

7

 => RCHO 

Utlenianie metylowych pochodnych benzenu: 

Cl

2

 ogrzewanie

CrO

3

 bezwodnik octowy

CH(OOCCH

3

)

2

CHCl

2

CHO

H

2

O

 

redukcja chlorków kwasowych: 

RCOCl lub ArCOCl + LiAlH(OBu-t)

3

 => RCHO LUB ArCHO 

 

Otrzymywanie ketonów: 

Utlenianie alkoholi drugorzędowych: 

OH

K

2

Cr

2

O

7

, H

2

SO

4

O

 

mentol  

 

 

menton 

acylowanie metodą Friedla – Craftsa 

 

 

 

 

background image

reakcja chlorków kwasowych ze związkami kadmoorganicznymi: 

Br

C

H

3

Mg

C

H

3

MgBr

CdCl

2

C

H

3

CH

3

CH

3

CH

3

COCl

C

H

3

O

(

)

2

Cd

2

 

 

reakcje aldehydów i ketonów: 

utlenianie aldehydów: 

RCHO lub ArCHO

Ag(NH

3

)

2

+

KMnO

4

K

2

Cr

2

O

7

RCOOH lub ArCOOH

 

ketony metylowe – reakcja haloformowa 

R

O

CH

3

OX-

RCOO-

CHX

3

Ar

O

CH

3

OX-

ArCOO-

CHX

3

+

+

 

 

 

 

 

background image

redukcja do alkoholi: 

O

H

2

 + Ni  Pt lub Pd

LiAlH

4

 lub NaBH

4

 potem H+

OH

H

 

redukcja Clemmensena (dla związków wrażliwych na działanie zasad): 

O

Zn(Hg) stez HCl

 

redukcja Wolffa – Kiżnera (dla związków wrażliwych na działanie zasad): 

O

NH

2

NH

2

zasada

 

addycja związków Grignarda: 

O

RMgX

OMgX

R

R

OH

H

2

O

 

addycja cyjanowodoru – tworzenie cyjanohydryn 

O

CN-

OH

CN

 

addycja wodorosiarczynu: 

O

NaHSO

3

OH

SO

3

- Na

+

 

 

background image

addycja pochodnych amoniaku: 

O

H

2

N-G

OH

N

H

G

N G

 

H

2

N-G 

produkt 

H

2

N-OH hydroksyloamina 

=C=NOH oksym 

H

2

N-NH

2

 hydrazyna 

=C=NNH

2

 hydrazon 

H

2

N-NHC

6

H

5

 fenylohydrazyna 

=C=NNHC

6

H

5

 fenylohydrazon 

H

2

N-NHCONH

2

 semikarbazyd 

=C=NNHCONH

2

 semikarbazon 

 
Addycja alkoholi – tworzenie acetali: 

O

H

C

2

H

5

OH H+

H

OC

2

H

5

OC

2

H

5

 

reakcja Cannizzaro: 
ulegają jej aldehydy bez wodorów

 α

50

% NaOH

HCOO- +CH

3

OH

2HCHO

 

krzyżowa reakcja Cannizzaro: 

CHO

OMe

OMe

HCHO

50

% NaOH

CH

2

OH

OMe

OMe

HCOO-

+

+

 

α

-halogenowanie ketonów: 

O

H

X

2

 kwas lub zasada

O

X

 

background image

reakcje bezwodników kwasowych: 

 
hydroliza – przemiana w kwasy 
amonoliza – przemiana w amidy: 

O

O

O

NH

3

CH

2

CONH

2

CH

2

CONH

4

CH

2

CONH

2

CH

2

COOH

H

+

 

alkoholiza – przemiana w estry: 

O

O

O

OH

COOH

O

O C

H

CH

3

CH

2

CH

3

 

acylowanie metodą Friedla Craftsa: 

(CH

3

CO)

2

O

AlCl

3

O

C

H

3

CH

3

COOH

+

mezytylen

+

 

background image

reakcje amidów: 
hydroliza (kwasowa lub zasadowa) 
degradacja Hofmanna: 
RCONH

2

 lub ArCONH

2

 + OBr

-

 => RNH

2

 lub ArNH

2

 + CO

3

2-

 

 
Estry – kondensacja Claisena: 

O

OR'

H

O

OR'

-OC

2

H

5

O

O

OR'

+

β

 - oksoester

 

kondensacja aldolowa: 

O

H

O

OH

O

+

kwas lub zasada

 

 

 

 

 

 

związek 

β

-hydroksykarbonylowy 

background image

A

A

m

m

i

i

n

n

y

y

 

 

 

 

Otrzymywanie: 

 
Redukcja związków nitrowych: 
 

COOC

2

H

5

NO

2

H

2

, Pt

COOC

2

H

5

NH

2

NH

2

NO

2

Sn, HCl

NH

2

NH

2

NO

2

Fe, HCl

NH

2

ogrzewanie

 

reakcja halogenków z amoniakiem lub aminami: 
NH

3

 + RX => RNH

2

 + RX => R

2

NH + RX => R

3

N +RX => R

4

N

+

X

-

 

 
Aminowanie redukcyjne 

O

H

2

, Ni

lub NaBH

3

CN

NH

2

benzylometyloketon

amfetamina

 

redukcja nitryli 

CH

2

Cl

NaCN

CH

2

CN

H

2

, Ni, temp.

CH

2

CH

2

NH

2

 

Degradacja amidów Hofmanna: 

Br

CONH

2

KOBr

NH

2

Br

 

background image

 

reakcje amin: 

 
tworzenie soli 

NH

2

NH

3

+Cl-

HCl

 

alkilowanie: 
RNH

2

 + RX => R

2

NH + RX => R

3

N + RX => R

4

N

+

X

-

 

 
Przemiana w amidy: 

NH

2

(CH

3

CO)

2

O

C

6

H

5

SO

2

Cl

N

H

O

CH

3

N

H

S

O

O

wodny roztwor NaOH

 

reakcje czwartorzędowych soli amoniowych – eliminacja Hofmanna: 

NR

3

OH-, ogrzewanie

R

3

N

+

+

H

2

O

 

reakcje z kwasem azotawym: 
ArNH

2

 + HONO => Ar-N

2

+

 

RNH

2

 + HONO => R-N

2

+

 +H

2

O => N

2

 + mieszanina alkoholi i alkenów 

ArNHR lub R

2

NH + HONO => (ArR)N-N=O lub R

2

N-N=O N-nitrozoaminy 

NR

2

HONO

N

O

NR

2

 p – nitrozopochodna 

 
otrzymywanie soli diazoniowych: 
ArNH

2

 + NaNO

2

 + 2HX => ArN

2

+

X

-

 + NaX + 2H

2

 

 

 

Sól diazoniowa 

background image

R

R

E

E

A

A

K

K

C

C

J

J

E

E

 

 

S

S

O

O

L

L

I

I

 

 

D

D

I

I

A

A

Z

Z

O

O

N

N

I

I

O

O

W

W

Y

Y

C

C

H

H

:

:

 

 

 
Wymiana –N

2

 na –Cl, -Br lub –CN – reakcja Sandmeyera: 

ArN

2

+

N

2

N

2

N

2

CuCl

CuBr

CuCN

ArCl

ArBr

ArCN

+

+

+

 

wymiana na –I 

NH

2

NaNO

2

, H

2

SO

4

N

2

 + HSO

4

-

KI

I

N

2

+

 

wymiana na –F 

NH

2

NaNO

2

, HCl

N

2

 +  Cl-

HBF

4

N

2

 + BF

4

-

F

ogrzewanie

+ N

2

 + BF

3

 

wymiana na –OH 
ArN

2

+

 + H

2

O (w H

+

)=> ArOH + N

2

 

 
Sprzęganie soli diazoniowych: 

N

2

 +Cl-

OH

N

N

OH

+

 slaba
zasada

 

background image

F

F

e

e

n

n

o

o

l

l

e

e

:

:

 

 

 
 

Otrzymywanie: 

 
Hydroliza soli diazoniowych: 

N

2

 + HSO

4

-

Cl

H+ H

2

O

OH

Cl

ogrzewanie

+ N

2

 

utlenianie związków arylotalowych: 

Cl

Tl(OOCCF

3

)

3

Pb(OAc)

4

Ph

3

P

OH- H

2

O

H

+

Cl

OH

ogrzewanie

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

jedyny powstający izomer 

 

reakcje: 

tworzenie soli (jak kwasy) 
 
tworzenie eterów – synteza Williamsona: 

OH

C

2

H

5

I wodny roztw

ó

r NaOH, ogrzewanie

O C

2

H

5

 

tworzenie estrów – fenole zachowują się jak alkohole 
 
substytucja w pierścieniu – grupy –O

-

 i –OH

-

 są silnie aktywującymi i kierują w pozycje orto i 

para. Bromowanie fenolu prowadzi to 2,4,6 – tribromofenolu. 
 
Alkilowanie Friedla – Craftsa 
 
Acylowanie Freidla – Craftsa – przegrupowanie Firesa: 

OH

CH

3

(CH

3

CO)

2

O

OOCCH

3

CH

3

AlCl

3

OH

CH

3

COCH

3

OH

CH

3

O

C

H

3

m - krezol

octan m - krezylu

25

0

C

160

0

C

4 - hydroksy - 2 - metyloacetofenon

2-hydroksy - 4 - metyloacetofenon

 

background image

Nitrozowanie 

OH

CH

3

NaNO

2

 H

2

SO

4

OH

CH

3

NO

 

m – krezol 

 

 

 

2 – metylo – 4 - nitrozofenol 

 
karboksylowanie – reakcja Kolbego: 

ONa

OH

COONa

CO

2

, 125

0

C 4-7atm

 

tworzenie aldehydów – reakcja Reimera – Teimanna: 

OH

CHCl

3

 wodny roztw

ó

r NaOH

OH

CHO

 

background image

reakcje halogenków arylu: 
 
tworzenie związków Grignarda: 
 
ArBr + Mg w suchym eterze => ArMgBr 
ArCl + Mg w tetrahydrofuranie (THF) => ArMgCl 
 
Substytucja elektrofilowa – halogenek dezaktywuje pierścień i kieruje podstawnik w pozycje 
orto i para. 
 
Substytucja nukleofilowa: 

Cl

NO

2

NO

2

NH

3

NH

2

NO

2

NO

2

 

substytucja nukleofilowa – eliminacja połączona z addycją: 

F

C

6

H

5

Li

Li

H

2

O

 

Br

OMe

OMe

NH

2

NH

2

-

 NH

3

 

background image

cykloaddycja 4+2 – reakcja Dielsa – Aldera” 

O

O

+

 

1,3 butadien  
             

akroleina 

1,2,3,6 – tetrahydrobenzaldehyd 

 

O

O

O

O

O

O

+

benzen 35

0

C

1,3 - butadien, 100

0

C

 

background image

reakcje naftalenu: 
 
utlenianie 

O

O

O

O

O

CrO

3

, HOAc, 25

0

C

O

2

, V

2

O

5

, 460-480

0

C

 

redukcja: 

Na C

2

H

5

OH temp wrzenia

Na C

5

H

110

H temp wrzenia

H

2

, katalizator

 

substytucja elektrofilowa: 
 
nitrowanie 

HNO

3

, H

2

SO

4

NO

2

50-60

0

C

 

halogenowanie: 

Br

2

, CCl

4

 temp wrzenia

Br

 

 

 

 

 

 

α

-bromonaftalen 

background image

sulfonowanie: 

SO

3

H

SO

3

H

stez H2SO4 80

0

C

stez H

2

SO

4

, 160

0

C

stez H

2

SO

4

, 160

0

C

 

acylowanie wg Friedla – Craftsa: 

CH

3

COCl AlCl

3

C

2

H

2

Cl

4

C

6

H

5

NO

2

COCH

3

COCH

3

rozpuszcz

rozpuszcz

 

background image

aromatyzacja: 

O

H

Se
ogrzewanie

cholesterol

 

background image

synteza Hawortha: 
 

O

O

O

AlCl

3

O

O

H

O

Zn(Hg), HCl

O

O

H

FH

O

Zn(Hg), HCl

lub kwas
polifosforowy

Pd, ogrzewanie

acylowanie
Friedla - Craftsa

redukcja
Clemmensena

zamykanie pierscienia
acylowanie Friedla -
Cratsa

redukcja
Clemmensena

aromatyzacja - dehydrogenacja

 

background image

heterocykle: 
 
otrzymywanie kwasu nikotynowego: 

N

CH

3

KMnO

4

N

COOH

 

synteza chinoliny – synteza Skraupa: 

NH

2

CH

2

OH

CHOH

CH

2

OH

NO

2

H

2

SO

4

, FeSO

4

N

NH

2

+

+

ogrzewanie

+

+

H

2

O

 

a właściwie: 

CH

2

OH

CHOH

CH

2

OH

H

2

SO

4

O

NH

2

O

N

H

O

N

H

N

H

NO

2

H

+

N

NH

2

ogrzewanie

+

3

+

+

+ 2 H

2

O

 

Izochinolina – synteza Bischlera – Napieralskiego 

NH

O

P

2

O

5

N

N

ogrzewanie

Pd, ogrzewanie

1 - metyloizochinolina

 

synteza kwasu barbiturowego: 

O

NH

2

NH

2

C

2

H

5

O

O

O

C

2

H

5

O

NaOC

2

H

5

, C

2

H

5

OH

N

N

O

O

O

H

H

+

mocznik             malonian 
                          dietylu

110

0

C

malonylomocznik - kwas barbiturowy

 

background image

Aminokwasy: 
 
Rozpoznawanie aminokwasów metodą Edmana: 
 
Białko reagując z C

6

H

5

NCS (izotiocyjanianem fenylu) daje: 

N

C

H

NH

S

R

O

 

synteza dipeptydów metodą karbobenzoksylową: 
synteza Glicynoalaniny (Gly-Ala) 

CH

2

OCOCl

H

2

NCH

2

COOH

CH

2

OCONHCH

2

COOH

SOCl

2

CH

2

OCONHCH

2

COOCl

CH

2

OCONHCH

2

COCl

H

3

N

O

OH

CH

2

OCONHCH

2

CONHCH(CH

3

)COOH

H

2

, Pd

H

2

NCH

2

CONHCH(CH

3

)COOH

+

+

Gly-Ala

+ C

6

H

5

CH

3

 + CO

2