background image

 

CHEMIA, I ROK, GRUPA B3 

 

ZADANIA na 23-24 maja 2007 r. 

 

1.  Masz  do  wyboru:  alkilowanie,  acylowanie,  halogenowanie  (chlorowanie, 
bromowanie),  nitrowanie,  sulfonowanie,  utlenianie  grupy  alkilowej  do 
karboksylowej  (March  19-11),  redukcję  grupy  nitrowej  do  aminowej  (March 
19-41).  
 
Otrzymaj: 
a)

  4-amino-2-bromofenol z fenolu (w trzech krokach) 

b)

  keton 

p

-bromofenylowo-etylowy z benzenu (w dwóch krokach) 

c)

  kwas 3,4-dikarboksylobenzenosulfonowy (4-sulfonoftalowy) z 

o

-ksylenu (w 

dwóch krokach) 

d)

 

m

-bromoanilinę z benzenu (w trzech krokach) 

e)

 

p

-bromoanilinę z benzenu (w trzech krokach) 

f)

 

p

-etylonitrobenzen z benzenu (w trzech krokach) 

g)

  2-amino-4-bromofenol z fenolu (w trzech krokach) 

h)

  keton 

p

-bromofenylowo-etylowy z benzenu (w dwóch krokach) 

 
 
Wypisz wzory wszystkich związków pośrednich i wszystkie reagenty. 
 
1.

  Pamiętaj,  że  nie  można  bezpośrednio  (w  łatwy  sposób)  wprowadzić  grup 

OH, COOH i NH

2

 do pierścienia. 

2.

  Grupy –OH, –NH

2

, –NHR

 

muszą być nieobecne lub zabezpieczone w czasie 

utleniania grupy alkilowej do karboksylowej 

3.

  Związki,  zawierające  grupy  –OH,  –NH

2

,  –NHR,  nie  mogą  być  nitrowane 

mieszaniną  nitrującą,  bowiem  grupy  te  uległyby  utlenieniu.  Konieczne  są 
bardziej łagodne warunki. 

UWAGA:  Grupy  –NH

2

,  –NHR  i  –NR

w  silnie

 

kwaśnym  środowisku  mieszaniny 

nitrującej  ulegają  proponowaniu,  tworząc  –NH

3

+

,  –NH

2

R

+

  i  –NHR

2

+

  (które 

kierują w położenie 

meta 

!!!) 

UWAGA  2:  Z  tych  przyczyn  grupy  –NH

2

  oraz  –NHR  zabezpiecza  się 

bezwodnikiem octowym do grup –NHCOCH

3

 lub –NRCOCH

3

, które: 

- nie ulegają utlenieniu ani proponowaniu pod wpływem mieszaniny nitrującej 

- kierują wyłącznie w położenie 

para

 (są to duże grupy) 

- następuje mononitrowanie 

background image

4.  Związki  zawierające  podstawniki,  kierujące  w  pozycję 

meta

  są 

niereaktywne w reakcjach   alkilowania  oraz  arylowania  Friedela-Craftsa; 
aminy również źle reagują. 

 
2. Napisz reakcje tworzenia czynnika elektrofilowego w reakcjach: 

 

a)

  alkilowania Friedela-Craftsa (na przykładzie wprowadzania grupy etylowej) 

b)

  acylowania Friedela-Craftsa (na przykładzie tworzenia ketonu 

n

-butylowo-

fenylowego) 

c)

  sulfonowania 

d)

  nitrowania 

e)

  halogenowania (na przykładzie chlorowania) 

 

3. Zapisz pełną reakcję przekształcenia ACETANILIDU w pochodną etylową, 
czyli: 

a) zapisz reakcję tworzenia elektofila 

b)  zapisz  wszystkie  struktury  rezonansowe  stanu  przejściowego  (w  tym 
przypadku są CZTERY). Pamiętaj, aby skierować podstawnik w dobrą pozycję. 

c) wskaż która ze struktur jest NAJTRWALSZA (i tym samym odpowiada za 
efekt kierowania podstawnika w odpowiedni(ą)e pozycj(ę)e) 

d) narysuj wzór i nazwij prawidłowo produkt (produkty) 

e)  wskaż,  który  powinien  się  tworzyć  w  większej  ilości  (jeśli  jest  więcej  niż 
jeden)