oko budowa i wlasnosci (1)

background image

Oko – budowa i własności

na podstawie literatury zebrała:

f B K

k

prof. B. Kostek

background image

Źródła

Źródła

‹

http://www.zdrowie.med.pl/oczy/anat_i_fizjo/a_oczy.html

‹

http://galaxy.uci.agh.edu.pl/~ergonom/ergonomia/nr_15.

htm

‹

http://pl.wikipedia.org/wiki/Kolor_oczu#Czynniki_decyduj.

C4.85ce_o_kolorze_oczu

‹

http://www.swiatlo.tak.pl/pts/pts-oko-proces-

widzenia.php

‹

(http://195.117.188.199/a4.htm)

‹

http://www.cs.bgu.ac.il/~icbv071/LectureNotes/ICBV-

L t

N t

12 S

i

2 Th H

E

1SPP df

Lecture-Notes-12-Sensing-2-The-Human-Eye-1SPP.pdf

background image

Bibli

fi

Bibliografia

‹

W. Bułat: Zjawiska optyczne w przyrodzie, WSiP, W-wa 1987

‹

W. u : j w s

op yc e w p y od e, WS , W w

987

‹

P. Duus: Diagnostyka topograficzna w neurologii, Państwowy
Zakład Wydawnictw Lekarskich, W-wa 1989.

y

‹

Sz. Jeleński: Lilavati, PZWS

‹

W. Skarbek: Metody reprezentacji obrazów cyfrowych,

y p

j

y

y ,

Akademicka Oficyna Wydawnicza, W-wa 1993.

‹

W. Z. Traczyk, A. Trzebski: Fizjologia człowieka z
elementami fizjologii klinicznej, Państwowy Zakład
Wydawnictw Lekarskich, W-wa 1980.

background image

Zagadnienia:

‹

budowa oka

‹

własności widzenia I

‹

rozdzielczość wzroku

‹

rozdzielczość wzroku

‹

wady wzroku

‹

percepcja barw i odcieni

‹

bezwładność wzroku

‹

bezwładność wzroku

‹

własności widzenia II

background image

Budowa oka

‹

„Narząd wzroku jest wysoko
zorganizowanym analizatorem zmysłowym

zorganizowanym analizatorem zmysłowym,
którego czynność polega na odbieraniu

ż ń

i i

i ś i tl

wrażeń promieniowania świetlnego.”

background image

Budowa oka

‹

„Okulistyka” (z łacińskiego oculus =
oko) lub oftalmologia” (z greckiego

oko) lub „oftalmologia (z greckiego
ophtalmos = oko) jest to dział medycyny
zajmujący się rozpoznawaniem i

zajmujący się rozpoznawaniem i
leczeniem chorób narządu wzroku.

background image

Budowa oka

‹

Układ wzrokowy

‹

Układ wzrokowy

Widzenie jest złożonym procesem fizyczno-

psychicznym który składa się z trzech

psychicznym, który składa się z trzech

etapów: przyjęcia (wychwycenia) bodźca,

jego przewodzenia oraz zebrania i poznania

j g p

p

go. Warunki te spełnia zbudowany i

funkcjonujący prawidłowo układ wzrokowy.

‹

Układ ten składa się z umiejscowionej w

oczodole gałki ocznej, która odbiera wrażenia

k

k

j

j

d

i

wzrokowe, przekazując je poprzez drogi

wzrokowe do korowych ośrodków

wzrokowych mózgu

wzrokowych mózgu.

background image

Budowa oka

‹

W korowych ośrodkach wzrokowych

odbierane są i przetwarzane impulsy, a

następnie przesyłane do dalszych

ośrodków mózgowych, tak aby mózg

g

y

y

g

zareagował odpowiednią czynnością na

bodziec wzrokowy. Oczami odbieramy

y

y

ok. 80% wszystkich informacji o

otoczeniu i aż 10% kory mózgowej

y

g

j

zaangażowanej jest w interpretację tych

informacji.

j

background image

Budowa oka

‹

Kora wzrokowa zajmuje ok. 60% całej

kory mózgowej, uwzględniając

wszystkie obszary zajmujące się

reakcją na pobudzenie wizualne.

background image

B d

k

Budowa oka

Rys 1 Uproszczony schemat budowy siatkówki oka

Rys. 1 Uproszczony schemat budowy siatkówki oka

A - czopki i pręciki podłączone do włókna nerwowego;

B - pojedyncze czopki podłączone do włókna nerwowego;

C - grupa pręcików podłączona do włókna nerwowego

C grupa pręcików podłączona do włókna nerwowego

background image

Budowa oka

a

włókno nerwowe

nerw

świat

ła

neuron trzeci;

komórki zwoju

wzrokowy

adania

d

zenie

neuron drugi;

komórki

d

bi

u

nek p

a

pobu

d

dwubiegunowe

kier

u

neuron pierwszy;

czopki i pręciki

nabłonek

barwnikowyy

dołek

obwód

rys. 1. elementy nerwowe siatkówki

rys. 1. elementy nerwowe siatkówki

background image

Połączenie oka z mózgiem

Połączenie oka z mózgiem

Sposób, w jaki siatkówki obu oczu, połączona

p

j

p ą

jest z korą wzrokową półkul mózgowych w

obu częściach mózgu, nie jest tak prosty jak

ż

b

ki

ć N

k

b

można by oczekiwać. Nerwy wzrokowe obu

oczu łączą się bezpośrednio przed wejściem

do wgłębienia czaszki tworząc tak zwane

do wgłębienia czaszki, tworząc tak zwane

skrzyżowanie wzrokowe. Później dzielą się

one ponownie na dwa rozgałęzienia tak

one ponownie na dwa rozgałęzienia, tak

zwane drogi wzrokowe, które łącząc się z

ciałem kolankowatym bocznym prowadzą do

y

y p

ą

obu części kory wzrokowej półkul mózgowych

(rys. 2).

background image

Połączenie oka z mózgiem

Połączenie oka z mózgiem

‹

Skrzyżowanie wzrokowe jest miejscem, gdzie

nerw wzrokowy z każdego oka rozdziela się

y

g

ę

na dwie drogi wzrokowe w taki sposób, że

każda z nich zawiera włókna wzrokowe

h d

b

W kł d i t

l

pochodzące z obu oczu. W układzie tym lewa

połowa kory wzrokowej przetwarza

informacje wizualne pochodzące z lewej

informacje wizualne pochodzące z lewej

strony siatkówki obu oczu (prawa strona pola

widzenia) natomiast prawa połowa kory

widzenia), natomiast prawa połowa kory

wzrokowej zajmuje się prawą stroną każdej z

siatkówek (lewa strona pola widzenia).

(

p

)

background image

Połączenie oka z mózgiem

Połączenie oka z mózgiem

‹

Rys. 2. Schemat ideowy drogi wzrokowej, pokazujący jak

siatkówki obu oczu są połączone z oboma połówkami kory

wzrokowej (1 - siatkówka, 2 - nerw wzrokowy, 3 - skrzyżowanie

wzrokowe, 4 - droga wzrokowa, 5 - ciało kolankowate boczne, 6

k

k

)

- kora wzrokowa)

background image

Połączenie oka z mózgiem

Połączenie oka z mózgiem

‹

Każde włókno nerwowe tworzy połączenia

pomiędzy jego końcem na siatkówce i

ę y j g

szczegółowo zdefiniowanym miejscem w

płatach potylicznych kory mózgowej. Z tego

d

żli

j t

dk

i

powodu możliwe jest przyporządkowanie

określonej powierzchni siatkówki do punktów

kory wzrokowej Można zauważyć że obszar

kory wzrokowej. Można zauważyć, że obszar

żółtej plamki zajmuje proporcjonalnie o wiele

większy region kory wzrokowej niż pozostałe

większy region kory wzrokowej niż pozostałe

obszary siatkówki.

background image

Budowa oka

skrzyżowanie

wzrokowe

wzrokowe

ciało

k l k

kolankowate

boczne

rys. 2’. droga wzrokowa

rys. 2’. droga wzrokowa

background image

Połączenie oka z mózgiem

Połączenie oka z mózgiem

‹

Informacja z ciała kolankowatego bocznego

zarówno z warstw wielkokomórkowych, jak i

y

j

drobnokomórkowych przesyłana jest za

pośrednictwem włókien nerwowych do kory

k

j P

t h łóki

t

wzrokowej. Pasmo tych włókien tworzy

promienistość wzrokową.

background image

Budowa oka

promienistość wzrokowa

ciało kolankowate

promienistość wzrokowa

dla dolnego
pola widzenia

ciało kolankowate
boczne

17 pole

Brodmanna

promienistość wzrokowa

rys. 3. promienistość wzrokowa

rys. 3. promienistość wzrokowa

p
dla górnego pola widzenia

background image
background image

Budowa oka

‹

Oczodół

Gałka oczna, wraz z narządami dodatkowymi,

znajduje się w kostnej jamie, zwanej

d ł

Gł b k ść

d ł

i 45

oczodołem. Głębokość oczodołu wynosi 45

mm, objętość 30 cm

3

, z czego gałka oczna

zajmuje zaledwie 1/4 przestrzeni Resztę

zajmuje zaledwie 1/4 przestrzeni. Resztę

zajmują: gruczoł łzowy, umiejscowiony w

górno-zewnętrznej części oczodołu i

górno zewnętrznej części oczodołu i

wydzielający łzy do sklepienia górnego

spojówki, sześć mięśni zewnętrznych oka,

p j

ę

ę

y

nerwy oraz naczynia krwionośne. Pozostałą

część wypełnia tłuszcz oczodołu, który

d

l

t

ji k

odgrywa znaczną rolę w amortyzacji oka.

background image

Budowa oka

‹

Szczyt oczodołu łączy się z jamą czaszki

poprzez dwa otwory: kanał wzrokowy, z

przebiegającym w nim nerwem wzrokowym

wraz z tętnicą oczną, oraz szczelinę

d ł

ó

P

t

li

d

oczodołową górną. Przez tę szczelinę do

oczodołu wchodzą wszystkie nerwy

czaszkowe unerwiające m in gałkę oczną

czaszkowe unerwiające m. in. gałkę oczną.

‹

Powieki i aparat łzowy

Powieki zamykają przedni otwór oczodołu

Powieki zamykają przedni otwór oczodołu,

chroniąc gałkę oczną przed wysychaniem i

urazami.

urazami.

background image

Budowa oka

‹

Ruch powiek rozprowadza płyn łzowy po

powierzchni rogówki i spojówki, zapewniając

k

t ł

ilż i

N b

h

i ki

oku stałe nawilżanie. Na brzegach powieki

górnej i dolnej znajduje się około100-150

rzęs do ich mieszków uchodzą gruczoły

rzęs, do ich mieszków uchodzą gruczoły

łojowe i gruczoły rzęskowe (potowe). W

pobliżu kąta przyśrodkowego (od strony

pobliżu kąta przyśrodkowego (od strony

nosa) obu powiek, na ich tylnej krawędzi,

znajdują się punkty łzowe (górny i dolny),

j ją ę p

y

(g

y

y),

stanowiące początek kanalików łzowych,

przez które odprowadzane są łzy do

k ł

i

i d

woreczka łzowego i następnie do nosa.

background image

Budowa oka

‹

Spojówka

Spojówka (worek spojówkowy) jest cienką,

delikatną błoną śluzową, która wyściela tylną

powierzchnię obu powiek. Przechodzi ona

następnie na gałkę oczną aż do rogówki tworząc

następnie na gałkę oczną aż do rogówki, tworząc

przy przejściu fałdy, zwane załamkami górnym i

dolnym. Spojówka jest ściśle zrośnięta z

y

p j

j

ę

podłożem tylko w jej części tarczkowej, w

załamkach posiada fałdy, a na powierzchni

gałko ej jest lekko pr es

alna Daje to

gałkowej jest lekko przesuwalna. Daje to

możliwość swobodnych ruchów gałki ocznej

(słabe unerwienie czuciowe spojówki).

(słabe unerwienie czuciowe spojówki).

background image

Budowa oka

‹

Mięśnie poruszające gałką oczną

Gałkę oczną porusza sześć mięśni zewnętrznych

oka C ter mięśnie proste górn doln

oka. Cztery mięśnie proste: górny, dolny,

wewnętrzny i zewnętrzny, których tylne

przyczepy znajdują się daleko za gałką oczną.

przyczepy znajdują się daleko za gałką oczną.

Natomiast przednie przyczepy są przymocowane

do gałki ocznej w odległości przeciętnie 7 mm od

rąbka, w położeniu zgodnym z ustawieniem

wskazówki zegara kolejno na godzinie 12, 3, 6,

9 Odmienny i bardziej złożony jest przebieg

9. Odmienny i bardziej złożony jest przebieg

mięśni skośnych, które warunkują odpowiednie

ruchy oczu.

y

background image

Budowa oka

‹

Powiekami poruszają zasadniczo dwa

i ś i bi

t

d ł

mięśnie: biegnący ze szczytu oczodołu
do górnego brzegu tarczki dźwigacz
powieki górnej z mięśniami tarczkowymi
górnym i dolnym, które unoszą powiekę,

górnym i dolnym, które unoszą powiekę,
oraz rozległy, leżący pod skórą powiek
mięsień okrężny oka który zamyka

mięsień okrężny oka, który zamyka
powiekę.

background image

Budowa oka

‹

Budowa gałki ocznej

Gałka oczna ma postać prawie kulistą, o

p

p

ą,

przeciętnym wymiarze osi przednio-tylnej 25

mm, osi poziomej 23 mm, objętości 6,5 cm

3

i

masie 7 g. Zbudowana jest z trzech błon:

zewnętrznej błony włóknistej (twardówka i

ó k ) ś dk

j

i

j (t

ó k

rogówka), środkowej naczyniowej (tęczówka,

ciało rzęskowe, naczyniówka) oraz

wewnętrznej czuciowej (siatkówka)

wewnętrznej czuciowej (siatkówka).

background image

Budowa oka

‹

Rys. 4 Schemat budowy oka

background image

Budowa oka

Budowa oka

‹

Rys. 4 Schemat budowy oka

background image

Budowa oka

‹

Zewnętrzną włóknistą błonę stanowi biała,

nieprzejrzysta, zbita tkanka oka, zwana

p

j y

twardówką (potocznie nazywana „białkiem oka”),

która w swej części przedniej staje się

przezroczysta i nosi nazwę rogówki

przezroczysta i nosi nazwę rogówki.

Pod twardówką od strony wewnętrznej oka

znajduje się błona naczyniowa oka (dawniej

znajduje się błona naczyniowa oka (dawniej

zwana jagodówką), którą można podzielić na trzy

części. Część przednią, widoczną przez rogówkę

i d h d

d j j

bk

i t

ó k

i dochodzącą do jej rąbka, nazywa się tęczówką.

Ma ona różne zabarwienie i świadczy o kolorze

oczu

oczu.

background image

Budowa oka

‹

Druga część już niewidoczna gołym

‹

Druga część, już niewidoczna gołym
okiem, bo schowana pod twardówką, to
ciało rzęskowe oraz trzeci, tylny odcinek
to naczyniówka.

y

Siatkówka, najbardziej wewnętrzna
błona oka wyściela jedynie

błona oka, wyściela jedynie
naczyniówkę.

background image

Budowa oka

‹

Rogówka

Rogówka ma kształt wycinka kuli i

przypomina szkiełko zegarkowe wprawione w

twardówkę; średnica pozioma rogówki wynosi

12

i

11

R ó k j t

12 mm, pionowa 11 mm. Rogówka jest

najcieńsza w środku i jej grubość wynosi 0,6

mm natomiast obwodowo przy rąbku około 1

mm, natomiast obwodowo przy rąbku około 1

mm. Część centralna rogówki, o średnicy 4

mm, jest bardzo regularna i kulista, i nazywa

mm, jest bardzo regularna i kulista, i nazywa

się częścią optyczną. Rogówka zbudowana

jest z pięciu warstw.

j

p ę

background image

Budowa oka

‹

Dzięki swoistej budowie rogówka w
warunkach fizjologicznych jest przezroczysta,

a u ac

jo og c yc jest p e oc ysta,

nie posiada naczyń krwionośnych, a
odżywianie jej odbywa się z naczyń rąbka

y

j j

y

ę

y

ą

rogówki, z płynu komory przedniej oraz
częściowo z łez. Rogówka jest bardzo silnie

ę

g

j

unerwiona czuciowo, dlatego też reaguje
natychmiast bólem i łzawieniem na dotyk czy

y

y

y

ciała obce, które znajdują się na jej
powierzchni.

p

background image

Budowa oka

‹

Poza funkcją ochronną rogówka bierze

‹

Poza funkcją ochronną, rogówka bierze
udział w załamywaniu promieni świetlnych.
Stanowi więc ona główną część układu

Stanowi więc ona główną część układu
optycznego oka, a siła łamiąca rogówki
wynosi 42 dioptrie Wadliwa łamliwość

wynosi 42 dioptrie. Wadliwa łamliwość
rogówki jest główną przyczyną tzw. wady
refrakcji którą trzeba wyrównywać szkłami

refrakcji, którą trzeba wyrównywać szkłami
okularowymi.

background image

Budowa oka

‹

Twardówka

‹

a dó

a

Twardówka tworzy sztywną,

nieprzezroczystą, białą zewnętrzną ścianę

gałki ocznej. W części tylnej, w miejscu gdzie

twardówka przechodzi w pochewkę nerwu

k

b ść j j j t

j i k

i

wzrokowego, grubość jej jest największa i

wynosi 1,3 mm. W części przedniej jest

najcieńsza i jej grubość równa się 0 3 mm

najcieńsza i jej grubość równa się 0,3 mm.

Jest ona słabo unaczyniona i mało czuła.

background image

Budowa oka

‹

Tęczówka

Tęczówka na swojej powierzchni jest

nierówna, posiada liczne promieniste

zagłębienia oraz okrężne bruzdy. W

l ż ś i d il ś i b

ik t

ó k

ż

zależności od ilości barwnika tęczówka może

mieć kolor szary, jasnoniebieski, zielonkawy

lub brązowy W środku tęczówki znajduje się

lub brązowy. W środku tęczówki znajduje się

czarny, okrągły otwór - źrenica. Szerokość

źrenicy jest niezależna od naszej woli i

źrenicy jest niezależna od naszej woli i

zmienia się odruchowo pod wpływem

rozmaitych bodźców, przede wszystkim w

y

p

y

wyniku zmian natężenia światła.

background image

Budowa oka

‹

Zwężona źrenica pod wpływem światła

h

i k

d

d i

chroni oko przed nadmiernym
olśnieniem. Zwężenie źrenicy w
przypadkach wady refrakcji zmniejsza
kręgi rozproszenia, co poprawia w

kręgi rozproszenia, co poprawia w
pewnym stopniu wyrazistość
widzianego obrazu

widzianego obrazu.

background image

Budowa oka

‹

Ciało rzęskowe

Ciało rzęskowe to silnie unaczyniony twór

zbudowany głównie z mięśni gładkich, otaczający

pierścieniowato obszar leżący za tęczówką o

pierścieniowato obszar leżący za tęczówką, o

szerokości 8 mm. Do jego wyrostków rzęskowych

przyczepiają się więzadełka Zinna, na których

p y

p ją ę

ę

,

y

zawieszona jest soczewka. W zależności od

skurczu lub rozkurczu mięśnia rzęskowego,

k

i i

ój k t łt ( k

d j )

soczewka zmienia swój kształt (akomoduje), co

pozwala dostosować układ optyczny oka do

różnych odległości W nabłonku wyrostków

różnych odległości. W nabłonku wyrostków

rzęskowych produkowana jest bardzo ważna dla

oka ciecz wodnista, regulująca przez swój stały

przepływ odpowiednie ciśnienie oczne.

background image

Budowa oka

‹

Naczyniówka
Naczyniówka leżąca pomiędzy twardówką a

Naczyniówka leżąca pomiędzy twardówką a
siatkówką składa się z gęstej sieci naczyń
krwionośnych o różnej średnicy

krwionośnych o różnej średnicy,
rozdzielonych niewielką ilością tkanki łącznej
oraz komórek barwnikowych i włókien

oraz komórek barwnikowych i włókien
elastycznych. Głównym zadaniem
naczyniówki jest odżywianie zewnętrznych

naczyniówki jest odżywianie zewnętrznych
warstw siatkówki.

background image

Budowa oka

‹

Ciało szkliste
Ciało szkliste wypełnia centralną część oka

yp

ą

ę

pomiędzy soczewką a siatkówką i stanowi 2/3
objętości gałki ocznej. Jest to przezroczysta,
galaretowata substancja w 99% składająca się z
wody, pozbawiona nerwów oraz naczyń
k i

ś

h R l

i ł

kli t

l

krwionośnych. Rola ciała szklistego polega na
utrzymaniu kształtu oka; ciało szkliste bierze też
udział w załamywaniu promieni świetlnych oraz

udział w załamywaniu promieni świetlnych oraz
amortyzuje wstrząsy i ruchy; odgrywa też ważną
rolę w regulacji ciśnienia wewnątrzgałkowego

rolę w regulacji ciśnienia wewnątrzgałkowego.

background image

Budowa oka

‹

Ciało szkliste

Z wiekiem następuje zwyrodnienie ciała

szklistego, a związane z tym zmiany

fi k h

i

d j

i l

ób

fizykochemiczne powodują u wielu osób

spostrzeganie jaśniejszych lub ciemniejszych

tworów tzw muszek latających Także z wiekiem

tworów, tzw. muszek latających. Także z wiekiem

ciało szkliste obkurcza się i może odłączyć się od

tylnego bieguna oka. Zwyrodnienie włókienkowe i

tworzenie się pustych jam występuje u 34% ludzi

pomiędzy 10 a 40 rokiem życia, odłączenie tylne

ciała szklistego pojawia się u 6% ludzi po 50 roku

ciała szklistego pojawia się u 6% ludzi po 50 roku

życia, natomiast między 60 a 70 rokiem życia aż

u 65% pacjentów.

p j

background image

Budowa oka

‹

Soczewka
W części przedniej oka, pomiędzy tęczówką a

ę

p

j

p

ę y ę

ą

ciałem szklistym, znajduje się soczewka. Jest to
przezroczysty, dwuwypukły twór, silnie
załamujący światło. Najbardziej zewnętrzną
częścią soczewki jest jej włóknista torebka,

t któ j

i

j t j j i kk

wewnątrz której umieszczona jest jej miękka
część korowa oraz twardsze, powstające po 20
roku życia jądro Z wiekiem jądro twardnieje

roku życia, jądro. Z wiekiem jądro twardnieje,
staje się większe i zabarwia się stopniowo na
kolor żółto-brunatny

kolor żółto-brunatny.

background image

Budowa oka

‹

Soczewka

‹

Soczewka

W związku z tym zmienia się współczynnik

załamywania światła (może powstać tzw.

y

(

p

krótkowzroczność soczewkowa) oraz pojawiają się

trudności w rozpoznawaniu niektórych barw (starsi

l d i

ł b

j k l

i bi ki

id

ludzie słabo rozpoznają kolor niebieski, widząc

jakby przez żółty filtr). Dzięki odpowiedniemu

zawieszeniu w zależności od stanu napięcia

zawieszeniu, w zależności od stanu napięcia

obwódki rzęskowej - regulowanego przez mięśnie

ciała rzęskowego - zmienia się kształt soczewki na

bardziej płaski lub wypukły. Zjawisko to nazywa się

akomodacją lub nastawnością.

background image

Budowa oka

‹

Soczewka

Jest to więc zdolność przystosowywania się

kł d

t

k d

t

id

i

układu optycznego oka do ostrego widzenia z

różnych odległości. Z wiekiem czynność ta ze

względu na stwardnienie soczewki znacznie

względu na stwardnienie soczewki znacznie

maleje. Przykładowo, w wieku 5 lat wielkość

akomodacji wynosi aż 20 dioptrii, w wieku 20 lat

j

y

spada do 10 dioptrii, a w wieku 70 lat równa jest

zeru. Dlatego też starsi ludzie muszą uzupełniać

ten brak akomodacji noszeniem szkieł plusowych

ten brak akomodacji noszeniem szkieł plusowych

do patrzenia z bliska.

background image

Budowa oka

‹

Siatkówka

Siatkówka to najbardziej wewnętrzna błona

Siatkówka to najbardziej wewnętrzna błona

gałki ocznej, przylegająca mocniej do

naczyniówki tylko w okolicy nerwu

y

y

y

wzrokowego oraz z przodu przy ciele

rzęskowym. W pozostałych miejscach

przyłożona jest lekko do podłoża, przyciskana

od wnętrza oka przez ciało szkliste; od

zewnątrz łączy się z naczyniówką

zewnątrz łączy się z naczyniówką.

background image

Budowa oka

‹

Budowa histologiczna siatkówki jest bardzo
złożona jej grubość wynosi 0 15 0 18 mm i

złożona, jej grubość wynosi 0,15 - 0,18 mm i
składa się z dziesięciu warstw. W obrębie
tzw bieguna tylnego oka znajduje się dołek

tzw. bieguna tylnego oka znajduje się dołek
środkowy, leżący w obszarze plamki (żółtej),
czyli małej beznaczyniowej przestrzeni

czyli małej, beznaczyniowej przestrzeni
siatkówki. Dołek środkowy jest małym
zagłębieniem w plamce przystosowanym do

zagłębieniem w plamce przystosowanym do
najostrzejszego widzenia.

background image

Budowa oka

rogówka

komora przednia

rogówka

tęczówka

komora przednia

soczewka

ciało szkliste

oś optyczna

oś widzenia

twardówka

oś wid enia

dołek

siatkówka

naczyniówka

tarcza

plamka żółta

rys. schemat poprzeczny gałki ocznej

rys. schemat poprzeczny gałki ocznej

background image

Budowa oka

‹

Drugim ważnym elementem dna oka jest tarcza

nerwu wzrokowego, leżąca 2 mm od plamki w

nerwu wzrokowego, leżąca 2 mm od plamki w

kierunku nosowym. Jest to skupisko przede

wszystkim komórek nerwowych biegnących z

i tkó ki któ

bi

j

i

t

t

siatkówki, które, zbierając się na tarczy, tworzą

nerw wzrokowy. Nerw wychodzi z oczodołu przez

kanał nerwu wzrokowego i krzyżując część

kanał nerwu wzrokowego i, krzyżując część

swych włókien, dociera do mózgu. Tarczę nerwu

wzrokowego widzi się jako różowo-żółtawy

g

ę j

y

krążek, o średnicy 1,5 mm, z centrum którego

wychodzą naczynia tętnicze siatkówki, a

h d

i ż l

wchodzą naczynia żylne.

background image

Budowa oka

‹

Plamka ślepa (Plamka Mariotte'a)
Jest to pusta przestrzeń w polu widzenia,

p

p

p

spowodowana tym, że na niewielkim obszarze
siatkówki nie występują elementy percepcyjne
(czopki i pręciki). Odpowiada to tarczy nerwu
wzrokowego (skupieniu włókien nerwowych w

b bi

i tkó ki) Gd

i i ś i tl

obrębie siatkówki). Gdy promienie świetlne
zogniskują się na plamce ślepej, występuje
niewidzenie małego wycinka z pola widzenia

niewidzenie małego wycinka z pola widzenia.
Jest to zjawisko normalne.

background image

B d

k

Budowa oka

‹

plamka ślepa Mariotta - tarcza nerwu wzrokowego,

p

p

g ,

znajduje się około 4 mm od plamki żółtej

tarcza

plamka żółta

background image

Budowa oka

‹

W siatkówce odbywa się szereg skomplikowanych

y

ę

g

p

y

procesów fizycznych i biochemicznych,

przetwarzających bodziec świetlny na bodziec

któ

ł

j t d l j d k

h

nerwowy, który przesyłany jest dalej do korowych

ośrodków wzroku. Najważniejsze w tym procesie

są składniki światłoczułe zajmujące zewnętrzną

są składniki światłoczułe zajmujące zewnętrzną

warstwę siatkówki – ok. 7 mln czopków i 130 mln

pręcików. Pręciki znajdują się głównie na obwodzie

siatkówki, a w miarę zbliżania się do plamki

wzrasta liczba czopków tak, że w obrębie dołka

środkowego znajdują się tylko same czopki

środkowego znajdują się tylko same czopki.

‹

Fotoreceptory pod wpływem światła ulegają

HIPERPOLARYZACJI

HIPERPOLARYZACJI.

background image

B d

k

Budowa oka

‹

Rys.5 Rozkład pręcików i czopków na siatkówce

oka

oka

background image

Budowa oka

Budowa oka

‹

Czopki (jodopsyna) występują rzadko na

powierzchni całej siatkówki, ale są gęsto

upakowane w żółtej plamce (rys 5). Inaczej niż

pręciki (rodopsyna), każdy czopek w dołku

środkowym jest połączony indywidualnie z

środkowym jest połączony indywidualnie z

mózgiem. Rezultatem tego jest wysoka

zdolność rozdzielcza Z drugiej strony

zdolność rozdzielcza. Z drugiej strony

wrażliwość na światło jest o wiele niższa dla

czopków niż dla pręcików. Z tego powodu, przy

p

p ę

g p

, p y

poziomach luminancji 3,5 cd/m

2

i mniejszych,

czopki stopniowo przestają działać.

background image

Budowa oka

‹

Punkt maksymalnej czułości czopków występuje dla fali

o długości 555 nm (kolor jasno-żółty). Przy bardzo

niskim poziomie oświetlenia gdy czopki przestają już

niskim poziomie oświetlenia, gdy czopki przestają już

funkcjonować, działanie przejmują pręciki. Kolory

niebieskie stają się wtedy jaśniejsze w porównaniu z

b

i

i

barwami czerwonymi.

‹

Zjawisko to zostało odkryte w 1825 roku przez

czeskiego fizjologa o nazwisku Johann Evangelista

czeskiego fizjologa o nazwisku Johann Evangelista

Purkinje i jest od tego czasu zwane zjawiskiem

Purkinjego (w literaturze można również spotkać

j g (

p

określenia "przesunięcie Purkinjego" oraz "objaw

Purkinjego”).

background image

Budowa oka

Budowa oka

‹

Wyróżnia się trzy typy czopków,

z których każdy

i

h

kt

t k

id

li

ma inną charakterystykę widmową, czyli

reaguje na światło z innego zakresu barw.

C opki t p L (Long fale o najdł żs e do ok 564 nm

Czopki typu L (Long, fale o najdłuższe, do ok. 564 nm,

kolor czerwony (czerwono-żółte):

Czopki typu M (Medium,fale średniej długości ok. 534 nm,

p

yp

(

j

g

kolor zielony, zielonoczułe)

Czopki typu S (Short, fale najkrótsze ok. 420 nm, kolor

niebieski niebieskoczułe 3-5%)

niebieski, niebieskoczułe, 3-5%)

‹

Czopki występują w nieregularnych skupiskach, a

najmniej jest czopków niebieskich. Wrażliwość na

aj

ej jes c op ó

eb es c

a

ość a

daną długość fali zależy od rodzaju barwnika

światłoczułego.

background image

100

100

rods

rods

sensitivity

sensitivity

10

10

100

100

11

cones

cones

L

L

M

M

νν

0.1

0.1

0.01

0.01

M

M

νν

0.01

0.01

S

S

background image

http://www.cs.bgu.ac.il/~icbv071/LectureNotes/ICBV-Lecture-Notes-12-Sensing-2-

p

g

g

The-Human-Eye-1SPP.pdf

background image

Budowa oka

‹

Czułość fotoreceptorów jest zróżnicowana,

pręciki reagują na pojedynczy kwant fali

ś i tl j

ś

ki

d ż

i j

żli

i d

świetlnej, zaś czopki są dużo mniej wrażliwe i do

pobudzenia potrzebne jest 100 kwantów.

‹

Czas zadziałania pręcików jest dłuższy o ok 1/10

‹

Czas zadziałania pręcików jest dłuższy o ok.1/10

sekundy w porównaniu do reakcji czopków.

‹

Sygnały od pręcików rozchodzą się wolniej niż

‹

Sygnały od pręcików rozchodzą się wolniej niż

sygnały od czopków, uwidacznia się to na

przykładzie czasu reakcji w przypadku jazdy

samochodem w nocy przy słabym oświetleniu jest

samochodem w nocy, przy słabym oświetleniu, jest

on znacząco dłuższy (por. rys. A.29 i A.30)

‹

(źródło: http://195.117.188.199/a4.htm)

(

p

)

background image

B do a oka

Budowa oka

Rys. A. 29 . Porównanie czasu reakcji komórki zwojowej w przypadku

stymulacji „preferowanym” przez pręciki (419nm) i czopki (610nm)
światłem, przy żółtym tle oraz po adaptacji do ciemności.

, p y

y

p

p

j

(źródło: http://195.117.188.199/a4.htm)

background image

Budowa oka

Budowa oka

Rys. A. 30 . Opóźnienie reakcji pręcików względem reakcji

czopków (na przykładzie siatkówki kota).

p

(

p y

)

(źródło: http://195.117.188.199/a4.htm)

background image

Własności widzenia

‹

Czynnością czopków jest widzenie kształtu

i barw przedmiotów w jasnym oświetleniu

i barw przedmiotów w jasnym oświetleniu,

zaś czynnością pręcików jest

przystosowanie oka do słabych oświetleń i

przystosowanie oka do słabych oświetleń i

rozróżnianie zarysów przedmiotów. Tak

więc widzenie plamkowe pozwala na

więc widzenie plamkowe pozwala na

dokładne rozpoznanie szczegółów,

kształtu i barwy, zaś widzenie obwodem

kształtu i barwy, zaś widzenie obwodem

siatkówki daje orientację w przestrzeni.

background image

Własności widzenia

‹

układ receptorów czopkowych

odpowiada za dokładne widzenie drobnych
kształtów przedmiotów

umożliwia widzenie barwne

zapewnia najwyższą ostrość wzroku

zapewnia najwyższą ostrość wzroku

‹

percepcja czopkowa zachodzi jedynie

d b

ś i tl i

id

i

przy dobrym oświetleniu -

widzenie

fotopowe

background image

Własności widzenia

‹

system pręcików

pozwala na rozróżnianie zarysów
przedmiotów

zapewnia orientację przestrzenną

umożliwia odbieranie bodźców przy

umożliwia odbieranie bodźców przy
minimalnym oświetleniu

‹

percepcja pręcików zachodzi przy

‹

percepcja pręcików zachodzi przy
słabym oświetleniu -

widzenie

skotopowe

background image

Mechanizm widzenia

Mechanizm widzenia

‹

Proces widzenia ma charakter elektrochemiczny. Kiedy

i kó

k

ó ki

ik

l b

ki

j

w siatkówce komórki pręcikowe lub czopki zostają

pobudzone

światłem,

to

chemiczna

kompozycja

pigmentu zmienia się chwilowo. Powoduje to bardzo

pigmentu zmienia się chwilowo. Powoduje to bardzo

mały prąd elektryczny, który przechodzi do mózgu

poprzez włókna nerwowe. Około 100 pręcików jest

połączonych z pojedynczym włóknem nerwowym (patrz

połączonych z pojedynczym włóknem nerwowym (patrz

rys). W efekcie tego grupy pręcików są wysoce

światłoczułe z powodu efektu sumowania się ich

p

ę

stymulacji. Z drugiej strony, ostrość jest niska, ponieważ

mózg nie potrafi rozróżnić pojedynczych pręcików w

grupie W warunkach widzenia wyłącznie pręcikowego

grupie. W warunkach widzenia wyłącznie pręcikowego

otrzymuje się raczej zamazany obraz. Pręciki nie

rozróżniają kolorów, ale wrażliwość pigmentu pręcika

óż i i dl

óż

d

h k l ó

id

h

różni się dla różnorodnych kolorów widmowych.

background image
background image

ś i id

i

Własności widzenia

Oko odbiera tylko część promieniowania nań

y

ę

p

padającego. Związane jest to z własnościami

fizyko-chemicznymi

rogówki,

czopków

i

ikó

Odbi

t

t lk ś i tł

któ

pręcików. Odbieramy zatem tylko światło, które

mieści się w zakresie tzw. okna optycznego.

Okno optyczne to przedział długości fali

Okno optyczne to przedział długości fali

elektromagnetycznej (światła) od ok. 400nm (co

odpowiada światłu o barwie fioletowej) do ok

odpowiada światłu o barwie fioletowej) do ok.

700nm

(co

odpowiada

światłu

o

barwie

czerwonej). Powyżej długości 700nm znajduje

j)

y j

g

j

j

się niewidoczna dla człowieka podczerwień, a

poniżej 400nm, również niewidoczny, ultrafiolet.

background image

Widmo światła

background image

ś i id

i

Własności widzenia

‹

Promieniowanie które wniknie do oka w różnym

‹

Promieniowanie, które wniknie do oka w różnym

stopniu wywołuje reakcje elektrochemiczne w

czopkach i pręcikach stając się źródłem

p

p ę

ę

bodźców.

‹

Najwyższa czułość oka w punktach 550nm i

j y

p

510nm, malejącą wraz z oddalaniem się od tych

maksimów, aż do osiągnięcia wartości zero na

krańcach

okna

optycznego

-

jest

to

jednoznaczne ze ślepotą oka na światło o danej

długości fali

długości fali.
Przyjmuje się maksimum czułości czopków na

550 nm a pręcików na 510 nm

tarcza

550 nm, a pręcików na 510 nm.

background image

Percepcja barw i odcieni

‹

za widzenie barw odpowiedzialne są
fotoreceptory czopkowe

fotoreceptory czopkowe

‹

teoria Younga-Helmoltza zakłada, że

i tkó k

i d t

óż

d j

siatkówka posiada trzy różne rodzaje
elementów światłoczułych

‹

relacja między wzbudzeniem w trzech
różnych elementach odpowiada

różnych elementach odpowiada
wrażeniu barwy, suma odpowiada
jasności

jasności

background image

Percepcja barw i odcieni

‹

Przy bardzo niskim poziomie oświetlenia, gdy

czopki przestają już funkcjonować działanie

czopki przestają już funkcjonować, działanie

przejmują pręciki. Kolory niebieskie stają się

wtedy jaśniejsze w porównaniu z barwami

y j

j

p

czerwonymi. Zjawisko to zostało odkryte w

1825 roku przez czeskiego fizjologa o

nazwisku Johann Evangelista Purkinje i jest

od tego czasu zwane zjawiskiem Purkinjego

(w literaturze można również spotkać

(w literaturze można również spotkać

określenia "przesunięcie Purkinjego" oraz

"objaw Purkinjego"

objaw Purkinjego .

background image

Percepcja barw i odcieni

Percepcja barw i odcieni

‹

zieleń i błękit wzmacniają swoje barwy w półcieniu

‹

„zieleń i błękit wzmacniają swoje barwy w półcieniu,
a czerwień i żółć zyskują na barwie w swych
oświetlonych częściach”

oświetlonych częściach

‹

objaw Purkinjego - barwa czerwona wydaje się być
jaśniejsza podczas widzenia przy dobrym

jaśniejsza podczas widzenia przy dobrym
oświetleniu, a niebieska przy słabym świetle

‹

podczas widzenia przy dobrym świetle siatkówka

‹

podczas widzenia przy dobrym świetle siatkówka
jest bardziej wrażliwa na długofalowe barwy światła,
a podczas ciemności na krótkofalowe

a podczas ciemności na krótkofalowe

background image

Rozdzielczość wzroku

‹

średnica plamki żółtej: 0 475 mm

‹

średnica plamki żółtej: 0,475 mm

‹

średnica receptora czopkowego: 4,6 µm

‹

rozdzielczość oka = 1` (1 minuta = 1/60

o

)

‹

Rozdzielczość oka

- najmniejsza odległość

‹

Rozdzielczość oka

najmniejsza odległość

między dwoma punktami, które można odróżnić
okiem jako dwa oddzielne punkty

okiem jako dwa oddzielne punkty

‹

Normalna wartość progowa percepcji

wzrokowej

- kąt widzenia równy 5 minutom,

przy którym można rozróżniać szczegóły
przedmiotów

background image

Budowa oka

‹

Siatkówka ma połączenia nerwowe z

całym układem mięśniowo-szkieletowym

całym układem mięśniowo-szkieletowym,

pozwala to na odruchową reakcję ustroju

pod wpływem bodźca wzrokowego np

pod wpływem bodźca wzrokowego, np.

uchylenie się przed spadającym na nas

przedmiotem zwężenie źrenicy pod

przedmiotem, zwężenie źrenicy pod

wpływem olśnienia i odwrócenie głowy od

źródła światła z zamknięciem powiek.

źródła światła z zamknięciem powiek.

background image

Własności widzenia

ŚWIAT

DO

GÓRY

NOGAMI

‹

ŚWIAT

DO

GÓRY

NOGAMI...

Obraz

przedmiotu

na

siatkówce

jest

odwrócony "do góry nogami" co wynika z

odwrócony do góry nogami , co wynika z

fizycznej budowy oka (soczewka odwraca

obraz). W pierwszych dniach życia mózg

obraz). W pierwszych dniach życia mózg

człowieka uczy się widzieć prawidłowy obraz

obracając go, aby w późniejszym życiu robić

ją g

y

p

j y

y

to automatycznie. Oznacza to, że niemowlę

widzi świat "postawiony na głowie" i dopiero

i

id i ć

po

pewnym

czasie

zaczyna

widzieć

normalnie (jest to przyczyną niezbyt dobrej

koordynacji ruchowej u niemowląt)

koordynacji ruchowej u niemowląt).

background image

Własności widzenia

‹

obraz tworzony na siatkówce jest:

rzeczywisty

zmniejszony

j

y

odwrócony

F

F

background image

Budowa oka

‹

układ optyczny:

soczewka o zmiennej ogniskowej

przesłona regulująca ilość światła

przesłona regulująca ilość światła
dostającego się do wnętrza oka

‹

oko ma kształt kuli której średnica

‹

oko ma kształt kuli, której średnica
wynosi:

dla noworodka - 16 mm

dla osoby dorosłej - od 22,5 mm do 25 mm

y

j

,

background image

Budowa oka

‹

Refrakcja

Gałkę oczną można porównać do aparatu

ę

ą

p

p

fotograficznego, gdzie obiektywem jest

układ łamiący (optyczny) oka, a błoną, na

ą y ( p y

y)

ą

której powstają obrazy, jest siatkówka.

Zdolność i siła (określana w dioptriach)

załamywania promieni świetlnych przez

układ optyczny oka nazywa się

ł

li

ś i l b

f k j

łamliwością lub refrakcją.

background image

Budowa oka

‹

Refrakcja

Wiązka promieni wpadająca do oka i dążąca do

i tkó ki

i

jść

ł

kł d

t

siatkówki musi przejść przez cały układ optyczny

oka (rogówka, komora przednia, soczewka i ciało

szkliste) i na poszczególnych jego elementach

szkliste) i na poszczególnych jego elementach

ulega załamywaniu. W układzie tym rogówka

najsilniej załamuje światło i na nią przypada 2/3

j

j

j

ą

y

mocy optycznej. Drugim ważnym elementem jest

soczewka, która w spoczynku ma 1/3 mocy

optycznej Pozostałe ośrodki optyczne oka nie

optycznej. Pozostałe ośrodki optyczne oka nie

mają tak istotnego znaczenia w refrakcji oka.

background image

Budowa oka

‹

Wada refrakcji
Jest to wada wzroku nie pozwalająca

p

promieniom świetlnym na skupianie się w
pojedynczym ognisku na siatkówce. Do wad
wzroku zalicza się krótkowzroczność,
dalekowzroczność z ich odmianą

t

t

astygmatyzmem.
Wady refrakcji ocenia się wykonując skiaskopię
lub autorefraktometrię (komputerową)

lub autorefraktometrię (komputerową).

background image

Budowa oka

‹

Miarowość (emmetropia)

Prawidłowe załamywanie światła w oku

y

nazywa się miarowością. Promienie

równoległe wpadają do oka i po załamaniu

g

p

p

przez układ optyczny ogniskują się na

siatkówce. Tylko w takim przypadku obraz

będzie ostro i wyraźnie widziany przez

człowieka.

background image

Rozdzielczość wzroku

‹

badanie ostrości wzroku

znaki optometryczne na tablicy Snellena

cały znak jest widziany pod kątem 5`

y

j

y p

ą

szczegół znaku jest widoczny pod kątem 1`

5`

5`

1`

background image

Wady wzroku

‹

oko prawidłowo widzące

promienie światła załamane w układzie
optycznym skupiają się na siatkówce

background image

Wady wzroku

‹

oko krótkowzroczne

‹

oko krótkowzroczne

promienie światła załamane w układzie
optycznym ogniskują się przed siatkówką

soczewka rozpraszająca przesuwa ognisko na
siatkówkę

background image

Wady wzroku

‹

oko dalekowzroczne

‹

oko dalekowzroczne

promienie załamane w układzie optycznym

i k j i

i tkó k

ogniskują się poza siatkówką

soczewka skupiająca przesuwa ognisko na
siatkówkę

background image

Wady wzroku

‹

układ niezborny - astygmatyzm

w układzie niezbornym krzywizny załamywania

y

y

y

y

różnią się między sobą

nie istnieje jedno ognisko dla promieni

nie istnieje jedno ognisko dla promieni
załamywanych w układzie

przyczyną niezborności może być zmiana

przyczyną niezborności może być zmiana
sferyczna kształtu rogówki na formę jajowatą

i b

ść k

j i

k

i

niezborność koryguje się soczewkami
cylindrycznymi (kształt wycinka walca) lub

i (

i

h i

i k b

ki)

torycznymi (o powierzchni wycinka beczki)

background image

Własności widzenia

Ostrość widzenia – rozpoznawanie obserwowanych

szczegółów. Punktem odniesienia jest możliwość

rozpoznawania dwóch elementów (punktowych)

pod katem 1 minuty łukowej z odległości 5 m,

l b

k d k

h id i

j

dl ł

i

lub 10 sekund kątowych widzianej z odległości

10 m. Ostrość widzenia zmienia się wraz z

k

i i ż i P

b k

i ż i

ść

warunkami ciążenia. Przy braku ciążenia ostrość

jest największa, gdyż warunki te ułatwiają ciągłą

l j

łki

j (t

fik

j )

oscylację gałki ocznej (tzw. fiksacja).

background image

Własności widzenia

Akomodacja, czyli zdolność nastawcza układu optycznego

oka (soczewki) umożliwiająca widzenie ostre z różnej

odległości Przyjmuje się dwa charakterystyczne

odległości. Przyjmuje się dwa charakterystyczne

położenia soczewki:
- punkt bliży czyli najbliższy punkt o dobrej ostrości

- punkt bliży, czyli najbliższy punkt o dobrej ostrości

oka,
- punkt dali, czyli najdalszy punkt o dobrej ostrości oka.

punkt dali, czyli najdalszy punkt o dobrej ostrości oka.

Na akomodację ma wpływ: wiek, zmęczenie i natężenia
oświetlenia, punkt dali się przybliża, a bliży – oddala. W

oświetlenia, punkt dali się przybliża, a bliży oddala. W

zależności od wieku punkt bliży kształtuje się

następująco:

background image

Własności widzenia

Zależność punktu bliży od wieku człowieka
Wiek

16 32

44

50

60

Wiek

16 32

44 50 60

Położenie punktu

8 12,5

25

50

100

bliży (w cm)

background image

Własności widzenia

‹

O jakości widzenia decydują właściwości narządu

wzroku, cechy sygnału i czynniki fizyczne

ś d

i k

j ki

i

środowiska zewnętrznego, w jakim się ten proces

odbywa. Ogólnie można by je określić w sposób

następujący:

następujący:

1.

Widzenie nie jest procesem natychmiastowym

(potrzebny jest czas aby nastąpiła reakcja a kiedy

(potrzebny jest czas, aby nastąpiła reakcja, a kiedy

zaniknie, wrażenie utrzymuje się jeszcze chwilę

(dziesiętne części sekundy)

2.

Narząd wzroku jest zmysłem, który w sposób najbardziej

widoczny realizuje cechę systemu percepcyjnego, jaką

j

i

ść

i

ł

j

j i f

ji

jest zmienność w czasie napływającej informacji

background image

B

ł d ść

k

Bezwładność wzroku

‹

oko jest zdolne przechowywać wrażenie

j

p

y

wzrokowe w czasie mniej więcej 0,1 sekundy

‹

fakt ten wykorzystywany jest w kinie gdzie

‹

fakt ten wykorzystywany jest w kinie, gdzie
wyświetlane są kolejne nieruchome kadry
fil

dk

i

kl

k

k d

filmu z prędkością 25 klatek na sekundę

‹

podczas widzenia mózg pełni rolę

‹

podczas widzenia mózg pełni rolę
korygującą, sprawia, że dwa jednakowe
przedmioty znajdujące się niedaleko nas ale

przedmioty znajdujące się niedaleko nas, ale
w różnych odległościach nie wydają się nam

óż

i

i

różne rozmiarami

background image

Własności widzenia

Związek czasu i intensywności bodźca,

charakterystyczny dla wszystkich procesów

charakterystyczny dla wszystkich procesów
fotochemicznych. Oko reaguje na ogólną

d i ł j

j

ii Dl

ż

sumę działającej energii. Dlatego też samo
wrażenie można uzyskać zwiększając czas

y

ę

oddziaływania bodźca, przy równoczesnym
zmniejszeniu jego intensywności

zmniejszeniu jego intensywności.

background image

B

ł d ść

k

Bezwładność wzroku

‹

złudzenia optyczne

‹

złudzenia optyczne

- przyczyny powstawania złudzeń:

szczególne ułożenie linii

kontrast otoczenia

kontrast otoczenia

odwrócenie uwagi

i

t

naruszenie rytmu

istnienie barwnego kontrastu

warunki przestrzenne

‹

grafika trójwymiarowa

‹

grafika trójwymiarowa

background image

Własności widzenia II

Spostrzegawczość – polega na dostrzeganiu zmian w

ogólnym wyglądzie przedmiotów i zjawisk oraz

g

y

yg ą

p

j

na dostrzeganiu licznych szczegółów niełatwych
do wyodrębnienia. zależy od właściwości

do wyodrębnienia. zależy od właściwości
psychofizycznych odbiorcy, cech bodźca i kanału
transmisji oraz struktury przestrzennej i czasowej

transmisji oraz struktury przestrzennej i czasowej
pola widzenia

background image

Własności widzenia II

Adaptacja, czyli zdolność dostosowywania się

wrażliwości siatkówki do warunków oświetlenia
(regulacja fotochemiczna). Czas adaptacji jest tym
dłuższy, im większy jest stosunek luminancji
(światło księżyca i słońca zmienia się w stosunku
1:10000000). Analogicznie do krzywych
izofonicznych słuchu, te same wrażenia wzrokowe
mają charakter warstwowy, uwzględniający
zależność od natężenia i długości fali.

background image

Własności widzenia II

Zbieżność oczu (konwergencja), czyli zdolność

kierowania obojga oczu ma jeden punkt. Przy

kierowania obojga oczu ma jeden punkt. Przy
prawidłowej reakcji na obu gałkach powstają
dwa obrazy które nakładają się na siebie i

dwa obrazy, które nakładają się na siebie i
zostają skojarzone jako pojedynczy obraz.

background image

ś i id

i II

Własności widzenia II

‹

DLACZEGO CZŁOWIEK MA PARĘ OCZU?

Gdy patrzymy na przedmiot ustawiony bardzo daleko od nas

osie patrzenia obu oczu ustawione są prawie równolegle.

J ż li

d i

b d i

bliż li

Jeżeli przedmiot ten będziemy zbliżali w naszym

kierunku, to mięśnie gałek ocznych będą zmieniać

położenie gałek tak aby osie widzenia podążały za tym

położenie gałek, tak aby osie widzenia podążały za tym

przedmiotem, a tym samym przecięły się. Zjawisko to

nosi nazwę konwergencji. Im bliżej oczu znajdzie się

przedmiot, tym osie patrzenia przetną się pod większym

kątem. Analizując ten kąt, mózg człowieka wnioskuje o

odległości obserwowanego przedmiotu od oczu Gdyby

odległości obserwowanego przedmiotu od oczu. Gdyby

zatem człowiek wyposażony był w tylko jedno oko,

bardzo

trudno

byłoby

mu

określać

odległość

tarcza

y

y

g

obserwowanego przedmiotu od siebie.

background image

Własności widzenia II

Stereoskopowość, czyli poczucie głębi, polega na

postrzeganiu trójwymiarowym przedmiotów i

postrzeganiu trójwymiarowym przedmiotów i
ich przestrzennego rozmieszczenia. Zdolność
ta wynika z faktu patrzenia na obraz każdym

ta wynika z faktu patrzenia na obraz każdym
okiem pod nieco innym kątem. Oceniana jest

ó i

b

ó

j

h

b

łk h

różnica obrazów powstających na obu gałkach
na podstawie takich spostrzeżeń, jak:

background image

Własności widzenia II

Stereoskopowość

wzajemny stosunek wielkości przedmiotów

- wzajemny stosunek wielkości przedmiotów,
- względna szybkość ruchu oddalonych
przedmiotów,
- położenie jednych w stosunku do drugich

położenie jednych w stosunku do drugich,

- względna luminancja,
- ostrość widzenia.

background image

Własności widzenia II

Stereoskopowość

background image

Własności widzenia II

Stereoskopowość

Stereoskopowość

Bardzo prosta, lecz stratna i wymagająca

odpowiednich okularów metoda Do dyspozycji

odpowiednich okularów metoda. Do dyspozycji

mamy odpowiednio spreparowane jedno zdjęcie oraz

okulary z czerwonym oraz zielonym (lub

y

y

y (

niebieskim) filtrem. Na zdjęciu są już zawarte

informacje dla lewego i prawego oka. Zdjęcie takie

łatwo poznać, po przesuniętych kolorach, takich

jakich właśnie musimy użyć w okularach. Okulary, a

ł ś i i i h filt

d j t ż k żd

k

właściwie ich filtry, powodują to że każde oko

dostaje porcję informacji przeznaczoną właśnie dla

niego a nasz mózg wyciąga z tego trójwymiarowe

niego, a nasz mózg wyciąga z tego trójwymiarowe

wnioski.

background image

Własności widzenia II

Analiza obrazu nie jest szczegółowa lecz

ogólna 10% pola widzenia (peryferyjna

ogólna. 10% pola widzenia (peryferyjna
część oka) dostarcza informacji o ruchu
obrazu.

background image

Własności widzenia II

Rozpoznawanie obrazów:

-

proces interpretacji można uczynić w pełni

proces interpretacji można uczynić w pełni
świadomy, przez zastosowanie pełnej informacji,
złudzenia optyczne w przypadku:

-

złudzenia optyczne w przypadku:

-

obrazów pozbawionych znaczenia,
możliwości konkurencyjnej obrazu

-

możliwości konkurencyjnej obrazu,

-

usunięcie pewnych elementów obrazu,
dopaso

anie do

orca

-

dopasowywanie do wzorca,

background image

Własności widzenia II

znaczenie reguł (np analiza przecięć w obrazie)

- znaczenie reguł (np. analiza przecięć w obrazie)

-

efekty następcze (ciągłość, ruch, zmiana jego
ki

k b

)

kierunku, barwy),

-

utrzymywanie się obrazu stałego mimo jego
zmienności w czasie,

-

złudzenie ruchu sygnału wywołane

yg

y

przemiennością jego położenia,

background image

Własności widzenia II

- zatrzymanie obrazu – zjawisko jego znikania,

-

spostrzeganie przestrzeni:

spostrzeganie przestrzeni:

-

odległość przedmiotu a jego wielkość,
ta sama wielkość a inny kąt widzenia

-

ta sama wielkość a inny kąt widzenia,

-

zmiana struktury powierzchni widzianej z różnych

odległości i pod różnym kątem

odległości i pod różnym kątem,

-

zbieganie linii (krawędzi a wymiarowość

przedmiotu

przedmiotu,

-

zmiana gradientu odstępów między elementami a

informacją o odległości i kątach

informacją o odległości i kątach

background image

Własności widzenia

- stopień rozbieżności kątów daje informację
o położeniu przedmiotu w przestrzeni,

o położeniu przedmiotu w przestrzeni,

-

znaczenie reguł i kontekstu (integracja
i f

ji

ój

ł ść)

informacji w spójną całość)

background image

Własności widzenia II

Rozpoznawanie obrazów:

-

proces interpretacji można uczynić w pełni

proces interpretacji można uczynić w pełni
świadomy, przez zastosowanie pełnej informacji,
złudzenia optyczne w przypadku:

-

złudzenia optyczne w przypadku:

-

obrazów pozbawionych znaczenia,
możliwości konkurencyjnej obrazu

-

możliwości konkurencyjnej obrazu,

-

usunięcie pewnych elementów obrazu,
dopaso

anie do

orca

-

dopasowywanie do wzorca,


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
1 Materiałoznawstwo mechatronika budowa i własnoścwłasności
Oko budowa i właściwości
Oko-budowa, Anatomia i fizjologia, anatomia
Budowa i wlasnosci wody
Budowa i wlasnosci czasteczkowe gazow
budowa i wlasnosci czasteczkowe gazow
zaliczenie odpowiedzi, Politechnika Poznańska - Wydział Budowy Maszyn i Zarządzania, Mechanika i Bud
#Biologia mini#, OKO mini, BUDOWA I CZYNNOŚCI OKA
#Biologia mini#, OKO mini, BUDOWA I CZYNNOŚCI OKA
Oko człowieka budowa, wady i choroby
zaliczenie odpowiedzi, Politechnika Poznańska - Wydział Budowy Maszyn i Zarządzania, Mechanika i Bud
Oko człowieka budowa, wady i choroby
Ochrona własności intelektualnej 7
10 budowa i rozwój OUN
Budowa Układu Okresowego Pierwiastków

więcej podobnych podstron