background image

1.  Co to jest gęstość i ciężar właściwy 

Gęstość cieczy jest to stosunek masy do objętość    

 

 

 

Ciężar właściwy    

 

 

 

m – masa [kg] 

V – objętość [

 

 

  

G = m*g 

g – przyspieszenie grawitacyjne [kg*m/

 

 

  

2.  Który przepływ nazywamy nieściśliwym 

- przepływ, w którym można pominąć zmiany → gęstości płynu pod 
wpływem zmian ciśnienia. W przypadku cieczy zmiany jej gęstości 
można w zasadzie pominąć. W przypadku gazu można na ogół pominąć 
zmiany gęstości przy małych prędkościach przepływu. Przykładem 
prawie nieściśliwego przepływu jest ruch powietrza względem skrzydeł 
samolotu podczas lotu z prędkością dużo mniejszą od prędkości dźwięku. 

3.  objętościowe i masowe natężenie przepływu. 

Natężenie przepływu - miara ilości 

płynu

, 

substancji

, 

mieszaniny

przepływającego przez wyodrębnioną 

przestrzeń

, obszar lub 

poprzeczny 

przekrój

 w jednostce czasu. 

Rozróżniamy następujące metody wyrażania natężenia przepływu: 

Masowe natężenie przepływu lub wydatek masowy określane 
symbolami G albo 

; gdzie jednostką fizyczną jest: 

 

masa

/

czas

 – najczęściej: 

kg

/

s

 

Objętościowe natężenie przepływu określane symbolami Q albo  ; gdzie 
jednostką fizyczną jest: 

 

objętość

/

czas

 – najczęściej: m

3

/s 

 

4.  Który przepływ nazywamy barotropowym 

background image

   

 

 

 

 

 

 

 

5.  który płyn nazywamy doskonałym 

Płyn idealny (płyn doskonały) (ang. ideal fluid) – płyn 

nielepki

, w którym nie 

występują 

naprężenia

 

ścinające

 i 

transport ciepła

, a którego własności zależą 

jedynie od gęstości i ciśnienia. Model płynu doskonałego można w niektórych 
sytuacjach stosować do przybliżonego opisu powolnego przepływu 

cieczy

 

małej lepkości i 

gazów

, choć wskazana jest daleko idąca ostrożność w tym 

zakresie. 

Równanie stanu gazu doskonałego dla mechaniki płynów 

pV=R’RT 

p – ciśnienie 

V – objętość 

R – uniwersalna stała gazowa 

T – temperatura 

 

6.  siły masowe, przykłady sił należące do nich 

background image

Siły  masowe  są  to  siły  działające  na  całą  masę  płynu  i  są  proporcjonalne  do  tej 

masy (por. rys.2); do sił masowych zaliczamy siłę bezwładności, ciężar: 

dV

ρ

f

dm

f

F

V

B

m

B

B

 

f

B

 - jednostkowa siła masowa (m/s

2

m - masa (kg) 

V - objętość (m

3

7.  Siły powierzchniowe, przykłady 

Siły  powierzchniowe  działają  na  powierzchnie  ograniczające  ciało  lub 

wyodrębniona jego część, np. parcie cieczy na ściankę zbiornika, nacisk tłoka, siła 

wyporu  unosząca statki, siły  aerodynamiczne działające  na samolot, opory  ruchu 

hamujące  przepływ  cieczy  w  przewodzie.  Siła  powierzchniowa  F

A

  działająca  na 

powierzchnię A może być dla małej powierzchni ΔA rozłożona na dwie składowe 

F

n

 - składowa normalna i F

t

 składowa styczna: 

 = τ

Δ A

F

 = σ

Δ A

F

t

n

,

 

8.  Ciśnienie statyczne, hydrostatyczne, dynamiczne i całkowite 

Ciśnienie statyczne jest to 

ciśnienie

 równe wartości 

siły

 działającej na jednostkę 

powierzchni,  z  jaką  działają  na  siebie  dwa  stykające  się  elementy 

przepływającego  lub  będącego  w  spoczynku 

płynu

,  które  znajdują  się  w  danej 

chwili w rozpatrywanym punkcie przestrzeni. 

Ciśnienie dynamiczne to jednostkowa siła powierzchniowa, jaką 
przepływający 

płyn

 wywiera na ciało w nim się znajdujące. 

Do pomiaru ciśnienia dynamicznego służy 

rurka Pitota

 lub 

rurka Prandtla

. 

Ciśnienie dynamiczne to różnica między ciśnieniem całkowitym i 

ciśnieniem 

statycznym

. 

W równaniu Bernoulliego 

 

background image

 

gdzie 

 – ciśnienie dynamiczne, 

p – ciśnienie statyczne 

Ciśnienie hydrostatyczne – 

ciśnienie

, wynikające z ciężaru cieczy znajdującej 

się w 

polu grawitacyjnym

. Analogiczne ciśnienie w 

gazie

 określane jest 

mianem 

ciśnienia aerostatycznego

. Ciśnienie hydrostatyczne nie zależy od 

wielkości i kształtu zbiornika, a zależy wyłącznie od głębokości. Ciśnienie 
określa wzór: 

 

gdzie 

 

 – 

gęstość

 cieczy – w układzie SI w kg/m³ 

 

 – 

przyspieszenie ziemskie

 (grawitacyjne) – w układzie SI w m/s² 

 

 – głębokość zanurzenia w cieczy (od poziomu zerowego) – w 

układzie SI w 

metrach

 (m). 

Ciśnienie całkowite jest sumą wszystkich ciśnień. 

9.  Przepływ bezwirowy (potencjalny): 

Przepływ potencjalny, przepływ, w którym płyn porusza się ruchem 
postępowym lub podlega odkształceniom. W przepływie potencjalnym nie 
występują wiry. 

10.Zapisać równanie Bernuolliego dla przepływu nieściśliwego w rurce 
poziomej (w rurce pionowej) w polu sił grawitacyjnych. 

const

p

gh

v

2

2

 

v-predkosc płynu w rozpatrywanym miejscu 

g-przyspieszenie grawitacyjne 

h-wysokość w układzie odniesienia, w którym liczona jest 

energia potencjalna

, 

p-cisnienieplynu w rozpatrywanym miejsc 

ρ-gęstośc płynu 

background image

11.Współczynnik lepkości dynamicznej i kinematycznej.Płyny 
newtonowskie. 

Lepkość 

dynamiczna

 wyraża stosunek naprężeń ścinających do 

szybkości 

ścinania

: 

μ= / (z kropką) 

Lepkość 

kinematyczna

, nazywana też kinetyczną, jest stosunkiem lepkości 

dynamicznej do 

gęstości

 płynu: 

ν=μ/σ 

 

 

 

 

 

 

12.Wzór liczby Reynoldsa. Co charakteryzuje krytyczna liczba Re? 

Ruch turbulentny (burzliwy) – ruch, w którym cząsteczki 

płynu

 przemieszczają 

się po torach kolizyjnych, często kolistych (wirowych). Wykonują one 
zarówno 

ruch postępowy

, jak i 

wsteczny

, co doprowadza do ich zderzania się i 

mieszania. 

Re<2300 - 

przepływ laminarny

 

Re>2300 - 

przepływ turbulentny

 

vl

Re

            v-prędkość przepływu, l-charakterystyczny wymiar liniowy, μ-

lepkość dynamiczna cieczy 

13.Przepływ laminarny i turbulentny. 

Przepływ laminarny jest to przepływ uwarstwiony (

cieczy

 lub 

gazu

), w którym 

kolejne warstwy płynu nie ulegają mieszaniu (w odróżnieniu od 

ruchu 

turbulentnego

, burzliwego). Przepływ taki zachodzi przy małych prędkościach 

przepływu, gdy 

liczba Reynoldsa

 nie przekracza tzw. wartości krytycznej. 

background image

Ruch turbulentny (burzliwy) – ruch, w którym cząsteczki 

płynu

 przemieszczają 

się po torach kolizyjnych, często kolistych (wirowych). Wykonują one 
zarówno 

ruch postępowy

, jak i 

wsteczny

, co doprowadza do ich zderzania się i 

mieszania. 

15.Współczynnik filtracji: co charakteryzuje i od czego zależy? 

Współczynnik filtracji charakteryzuje zdolność 

przesączania

 wody będącej 

w 

ruchu laminarnym

 przez 

skały porowate

 i jest miarą 

przepuszczalności 

hydraulicznej

 skał (

gruntów

). Przesączanie odbywa się siecią kanalików 

utworzonych z 

porów

 gruntowych. 

Grunt

 stawia opór przesączającej się wodzie, 

opór ten i współczynnik filtracji zależy od właściwości gruntu:rodzaju ośrodka 
gruntowego, porowatości, uziarnienia, struktury gruntu, lepkości.Współczynnik 
filtracji jest miarą przepuszczalności wyłacznie dla wody i nie powinno się go 
stosować w przypadku innych płynów, do których odnosi się współcześnie 
stosowana wersja 

formuły Darcy'ego

. 

16.Prędkość dźwięku. Dysza de Lavala: 

Przekrój 

dyszy

 Lavala w początkowym odcinku ulega zwężeniu, następnie 

rozszerza się. W części zwężającej się 
następuje 

przyspieszenie

 

gazu

 od

prędkości

 początkowej do 

prędkości dźwięku

W końcowej części następuje dalsze przyspieszanie powyżej prędkości dźwięku, 
chociaż przyspieszenie stopniowo maleje. Na całej długości dyszy 
gaz 

rozpręża

 się i ma miejsce wzrost jego prędkości. Podczas pracy 

naddźwiękowej przekrój najwęższy jest przekrojem krytycznym, a parametry 
gazu w nim występujące – 

parametrami krytycznymi

. 

S

dS

M

v

dv

2

1

1

 

dv/v-względna zmiana prędkości gazu, 

dS/S-względna zmiana pola przekroju poprzecznego dyszy, 

M=v/v

dz

-liczba Macha