13 Ekonomia Sektor fin R pieniężny

Rynek pieniężny

Opracowanie: Dr Dariusz Prokopowicz

WARSZAWA

2005

© Copyright by Dariusz Prokopowicz

Ekonomia

Zagadnienia tematu:

Rynek finansowy

–

podstawowe poj

cia oraz

klasyfikacja

Klasyfikacja rynk

w finansowych

Przep

yw pieni

dza mi

dzy segmentami rynku

Rola instytucji finansowych w gospodarce

Rynek pieni

ęż

–

jego cechy i funkcje

Podmioty na rynku pieni

dza

Klasyfikacja rynku pieni

dza

Rynek finansowy

Rynek

- to zbiorowość podmiotów gospodarujących,

zainteresowanych dokonywaniem operacji kupna-
sprzedaży określonych dóbr, wartości lub usług, z
których jedna część reprezentuje podaż, druga popyt.

Rynek finansowy

(financial market), jest jednym z

podstawowych rynków funkcjonujących w każdej gospodarce.

Tworzy go zbiorowość podmiotów dokonujących transakcji

kupna-sprzedaży

środków finansowych.

jest to rynek na, którym zawierane są transakcje finansowe,
polegające na zakupie i sprzedaży instrumentów finansowych.

Instrument finansowy

Instrument finansowy (financial instrument) można
określić w uproszczeniu jako:

Kontrakt między dwoma stronami regulujący
zależność finansową, w jakiej obie strony
pozostają.

Zobowiązanie finansowe, tj. roszczenia dotyczące
majątku jednych podmiotów gospodarujących w
stosunku do drugich.

Rynek finansowy

norodno

ść

instrument

finansowych funkcjonuj

cych

w obrocie

Na rynku finansowym przedmiotem obrotu jest wiele
aktywów które różnią się:

terminami zapadalności

ryzykiem

osobami wierzycieli i dłużników

walutą

materialną formą występowania

wyceną rynkową na giełdzie itp.

Rynek finansowy

Klasyfikacja rynk

finansowych

Dlatego też klasyfikacja rynków finansowych nie jest
jednolita i ma różną postać w zależności od jej celów.

Podstawowy podział to:

rynek pieniądza

rynek kapitału

rynek instrumentów pochodnych

rynek walut i dewiz

Rynek finansowy

Rynek

pieniężny

Rynek

kapitałowy

Natomiast dla potrzeb analizy inwestycji finansowych
najczęściej wyróżnia się następujące rynki

Rys. Podzia

rynku finansowego

Rynek finansowy

Rynek finansowy

Rynek kapitałowy

Rynek pieni

ęż

Rynek walutowy

Rynek instrumentów

pochodnych

Segmenty rynku

finansowego

- to ogół transakcji depozytowych i kredytowych
krótkoterminowych (do 1 roku).

Rynek finansowy

Rynek

pieniężny

Rynek

kapitałowy

- tworzą transakcje instrumentami finansowymi o
charakterze wierzycielskim lub własnościowym o
charakterze długoterminowym (co najmniej 1 rok).

- to rynek transakcji zakupu i sprzedaży znaków
pieniężnych emitowanych przez różne kraje (waluty)
oraz dokumentów płatniczych, opiewających na
różne waluty i płatnych za granicą (dewizy).

- tworzą transakcje instrumentami pochodnymi (a
więc bez użycia narzędzi typowych dla rynków
finansowych).

Rynek

instrumentów

pochodnych

Rynek

walutowy

Rynek finansowy

Rynek kapitałowy

Rynek pieni

ęż

(Rynek inwestycyjny)

- obejmujący kapitały

długoterminowe

- i kredytowy o

charakterze

krótkoterminowym

Rynek

walutowy

dzybankowy

rynek pieni

ęż

Rynek papierów

warto

ciowych

Rys. G

wne segmenty rynku finansowego

Źródło: Opracowanie własne.

• Makerzy

finansowi

• Giełdy papierów

warto

ciowych

• Biura maklerskie

• Banki.

• SKOK-i, spółki

leasingowe

• Przedsi

biorstwa.

• Pa

stwo

• Emitowanie

krótkoterminowych

bonów skarbowych

• Lokaty i kredyty –

Utrzymanie

płynno

ci w

bankach

• Bank centralny –

Regulowanie ilo

(poda

y) pieni

dza

• Lokaty i kredyty

dzybankowe

R y n e k fin a n s o w y

R y n e k k a p ita ło w y

R y n e k p ie n i

ę ż

n y

(R yn ek inw estycyjny)

- o b ejm u ją c y k ap itały

d łu g o te rm ino w e

- i k red yto w y o

c ha rak te rze

k ró tk o te rm ino w ym

R y n e k

w a lu to w y

M i

d z y b a n k o w y

ry n e k p ie n i

ę ż

n y

R y n e k p a p ie ró w

w a rto

c io w y c h

Rys. Transformacja kapita

w (zasob

w pieni

ęż

nych)

Źródło: Opracowanie własne.

• Lokaty i kredyty –

Utrzymanie

płynno

ci w

bankach

• Bank centralny –

Regulowanie ilo

(poda

y) pieni

dza

• Transformacja kapitałów krótkoterminowych w

długoterminowe i odwrotnie

•Transformacja ilo

ciowa pieni

dza

• Długoterminowe

papiery warto

ciowe

(własno

ciowe i

wierzytelno

ciowe)

• Rynek kasowy i

terminowy

• Rynek pierwotny i

wtórny

• Biura maklerskie

• Fundusze inwestycyjne

• Fundusze emerytalne

• Towarzystwa ubezpieczeniowe

Przep

yw pieni

dza

dzy segmentami rynku

Rynki pieniądza i kapitału nie są od siebie ściśle
odseparowane.

Popyt jak i podaż pieniądza mogą bowiem być
dowolnie między nimi przenoszone.

Różnice co do przedmiotu operacji na rynku
pieniądza i rynku kapitału nie są zawsze
dostrzegalne przez uczestników dokonujących
operacji.

Rynek finansowy

Rola instytucji finansowych

w gospodarce

Wielowymiarowa transformacja pieniądza:

Transformacja pieni

dza

w czasie

(tj. przekształcanie

środków finansowych zdeponowanych na krótkie terminy na
długoterminowe operacje aktywne, np. krótkoterminowe depozyty
w długoterminowe kredyty)

Transformacja

ilo

ciowa

pieni

dza

(tj. przekształcanie

drobnych oszczędności, głównie pochodzących z gospodarstw
domowych na wielkie kapitały inwestycyjne podmiotów
gospodarczych np. wielomilionowej wartości kredyty)

Transformacja rodzajowa pieni

dza polegaj

ca na zamianie

operacji rynku pieni

ęż

nego na inwestycje realizowane

rynku kapita

owym

i odwrotnie

Poza tym:

Prowadzenie r

nego rodzaju rozlicze

w obrocie

krajowym i zagranicznym

(głównie w zakresie realizacji

płatności między różnymi podmiotami gospodarczymi).

Udzielanie innych us

ug i produkt

w finansowych w

przypadku

bank

w uniwersalnych

(np. pośrednictwo w

obrocie papierami wartościowymi, operacje leasingowe, sprzedaż
polis ubezpieczeniowych, doradztwo inwestycyjne, doradztwo
podatkowe, sprzedaż jednostek uczestnictwa funduszy

inwestycyjnych,...).

Rynek finansowy

Wobec powyższego, o tym na jakim rynku winny być
dokonywane operacje decydują dwa kryteria:

kryterium charakteru transakcji

- lokowanie nadwyżek

płynności / uzyskanie źródeł pokrycia jej niedoborów odbywa
się na rynku pieniądza a lokowanie nadwyżek dochodów nad
wydatkami / uzyskiwanie kapitału pieniężnego dotyczy rynku
kapitału.

kryterium terminu

(długości okresu) - transakcje z funduszami

pożyczkowymi z terminami zwrotu do 1 roku zaliczamy do
transakcji rynku pieniądza natomiast transakcje z funduszami
pożyczkowymi z terminami zwrotu powyżej 1 roku zaliczamy do
transakcji rynku kapitału.

Rynek finansowy

Rozw

j rynku finansowego

Rynki finansowe funkcjonujące w poszczególnych
państwach są rozwinięte w różnym stopniu w
zależności od:

Stopnia rozwoju danej gospodarki narodowej

Skali interwencji państwa w mechanizmy rynkowe

Rynek finansowy

Rynek pieni

ęż

Rynek pieniężny

to ogół transakcji depozytowych i

kredytowych krótkoterminowych.

Transakcje rynku pieniężnego przeprowadzane są w
celu

kształtowania płynności finansowej

podmiotów

gospodarczych (finansowych i niefinansowych).

Transakcje zawierane są na okres od jednego dnia do

jednego roku

Cechy rynku pieni

ęż

nego

dostarcza kapitału

na finansowanie działalności bieżącej

banków i przedsiębiorstw

jest

mechanizmem zamiany

pieniądza bankowego (banków

komercyjnych) na pieniądz banku centralnego

jego powstanie wynika z istnienia podmiotów
dysponujących

nadmiarem pieniądza

oraz podmiotów

cierpiących na

niedobór

środków finansowych.

formy operacji na tym rynku to

pożyczki

w postaci

transferu bądź

terminowe transakcje

z papierami

wartościowymi

Rynek pieni

ęż

stopa procentowa

na rynku pieniężnym kształtuje się

swobodnie, zgodnie z prawem popytu i podaży:

- górną granicę określa stopa procentowa kredytu
lombardowego,

- dolna granica jest ustalana przez stopy zbytu skarbowych
papierów wartościowych.

podstawową rolę na rynku pieniężnym spełnia

bank

centralny

, który jest kredytodawcą ostatniej instancji

(refinansowanie) oraz wpływa na wielkość podaży pieniądza
i jego cenę.

Rynek pieni

ęż

Cechy rynku pieni

ęż

nego

Funkcje rynku pieni

ęż

nego

krótkoterminowe wyrównywanie płynności banków

zabezpieczanie koniecznych rezerw pieniężnych
przez banki

określenie wysokości procentu dla transakcji
krótkoterminowych i średnioterminowych

Rynek pieni

ęż

Podmioty na rynku pieni

dza

Na rynku pieniądza można wyróżnić następujące
grupy podmiotów:

jednostki nadwyżkowe

jednostki deficytowe

pośrednicy finansowi

bank centralny

Rynek pieni

ęż

Rynek pieni

ęż

- występuje u nich nadpłynność

Są to zazwyczaj: gospodarstwa domowe,
instytucje ubezpieczeniowe, fundusze
emerytalne, fundusze inwestycyjne.

- zgłaszają popyt na płynność

Należą do nich najczęściej:
przedsiębiorstwa komercyjne oraz sektor
publiczny – budżet państwa i jednostki
samorządów terytorialnych.

Jednostki

nadwyżkowe

Jednostki

deficytowe

przejmują wolne środki od jednostek

nadwyżkowych celem ich przekazania
jednostkom deficytowym.

Zalicza się do nich: banki depozytowe-
kredytowe, biura maklerskie, towarzystwa
ubezpieczeniowe.

Rynek pieni

ęż

Pośrednicy

finansowi

Bank

centralny

- wpływa na wysokość stóp procentowych
na rynku międzybankowym, wykorzystując
odpowiednie instrumenty finansowe do
regulowania ilości pieniądza w gospodarcze
narodowej.

Klasyfikacja rynku pieni

dza

Kryteriów podziału rynku pieniądza jest wiele.

Rysunek (następny slajd) prezentuje podział
rynku na segmenty biorąc pod uwagę:

rodzaj stosowanych instrumentów

typ podmiotów

Rys. Segmenty rynku pieni

ęż

nego

RYNEK PIENI

ĘŻ

Detaliczny rynek

bankowy

Rynek dłużnych

Papierów

wartościowych

Rynek

międzybankowy

Rynek

Bonów

Komercyjnych

Rynek

Bonów NBP

Rynek

Bonów

Skarbowych

Rynek

Certyfikatów

Depozytowych

Rynek

Akceptów

Bankowych

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
14 Ekonomia Sektor fin R kapitałowy
Ekonomia 24 polityka pieniezna, Elementy Ekonomii
Ekonomia Sektora Publicznego spr
ekonomia sektora pub
integracja 29.10.13, Ekonomia UP Lublin, EIE
Pytania na egzamin z ekonomii pieniądz i polityka pieniężna
Metody finansowania jednostek sektora fin
Ekonomia sektora publicznego
Jednostki sektora fin publ
Etyka w Biznesie, UŁ-Ekonomia Sektora Publicznego, Etyka w biznesie
ekonomia sektora publicznego, Uniwersytet Ekonomiczny JG, Ekonomia Sektora Publicznego
Ekonomia 13.X, ekonomia

więcej podobnych podstron