background image

Hipertekst i hipermedia 

dr inż. Wioleta Szwoch 

Katedra Inteligentnych Systemów 

Interaktywnych 

background image

Plan wykładu 

• CSS 

– do czego służy 
– podstawowe pojęcia 
– nowości w CSS3 

background image

 CSS 

Cascading Style Sheet 

• Mechanizm, język do definiowania stylu 

prezentacji dokumentów w Internecie, określający 
ich układ graficzny 

– czcionki, kolory, marginesy, obramowania, itd.  

• Preferowany sposób opisu formy prezentacji 

dokumentów HTML 

• Ułatwia spójne formatowanie zbioru dokumentów 
• Łatwiejsza modyfikacja wyglądu stron 
• Nie istnieje samodzielnie - ściśle powiązany z 

językiem opisu struktury dokumentu 
 

background image

Dlaczego arkusze? 

1. Rozdzielenie struktury od sposobu prezentacji 
2. Pełniejsza kontrola autora nad sposobem 

ostatecznej prezentacji dokumentu (pliki 

„konfiguracyjne”) 

3. Skrócenie czasu „pielęgnacji” strony przez 

autora 

4. Stworzenie możliwości bardziej elastycznego 

zarządzania sposobem formatowania 

(wyglądem) elementów znajdujących się w 

dokumentach elektronicznych 

background image

CSS 

 

• zbiór reguł 
• składnia reguł 

background image

Osadzanie stylów na stronie 

• Style wewnętrzne 

– lokalne 
– zagnieżdżone 

• Style zewnętrzne 

– dołączone 
– importowane 

 

background image

Dołączanie reguł do dokumentu HTML 

• styl wpisany (ang. inline

• reguła formatująca w definicji elementu 

• atrybut style 

 

background image

Dołączanie reguł do dokumentu HTML 

styl wpisany (ang. inline

• styl wbudowany (ang. embedded

• arkusz stylów w dokumencie HTML 

• <style> w nagłówku dokumentu 

(<head>) 

 

background image

Dołączanie reguł do dokumentu HTML 

styl wpisany (ang. inline

styl wbudowany (ang. embedded

• styl zewnętrzny (ang. external

• arkusz stylów w zewnętrznym pliku 

• związanie z HTML poprzez <link> 

 

background image

{  color  :  red  } 

Składnia reguł 

• Selektor może zawierać: 

– nazwy elementów ( H1) 
– nazwy klas ( .parzysty) 
– identyfikatory ( #txt15) 

selektor 

właściwość 

cecha 

deklaracja 

blok deklaracji 

reguła 

wskazuje elementy dokumentu,  
które maja być sformatowane 

opisuje formatowanie 

background image

Składnia reguł 

• Grupowanie selektorów 
   

 

 

 

• Grupowanie deklaracji 

   

p, H1  {  color  :  red  } 

{  color  :  red  ;  font-style  :  italic 

background image

• selektory proste 
• selektory uniwersalne 
• selektory potomka 
• selektory dziecka 
• selektory sąsiednie lub rodzeństwa 
• selektory identyfikatora 
• selektory klasy 
• pseudoklasy 
• pseudoelementy 

P  { color:red;  font-size:14pt; } 

* { color:red;  font-size:14pt; } 

background image

Selektory kontekstowe 

• To samo znakowanie w różnym kontekście 
• Atrybut 

class

 (nazwa kontekstu) 

– specyfikuje styl dla grupy elementów 

<head> 
<style> 
.

center 


text-align:center; 

</style> 
</head><body> 
<h1 

class

="

center

">Wycentrowany nagłówek</h1> 

<p 

class

="

center

">Wycentrowany akapit</p>  

</body> 

background image

Selektory kontekstowe 

• Style CSS dodawane do elementów na podstawie ich 

pozycji w drzewie dokumentu 

• Pseudoklasy dynamiczne 

– element "nabywa" lub "traci" pseudoklasę podczas interakcji z 

użytkownikiem 

• Pseudoklasy (predefiniowane konteksty) 

A:link

   

unvisited links 

A:active

 

active links 

A:visited

 

visited links 

A:hover

 

activation by pointer 

P:first-line

 

first line of paragraph 

P:first-letter

  first letter of paragraph 

background image

Etykiety elementów stylu  

• ”Sztywna” definicja 

• możliwość nadania określonych atrybutów formatowania 

dla elementu, który ma jednoznaczny identyfikator (ID), 

czyli występuje tylko raz w drzewie dokumentu 

... 

<style type=”text/css”> 

#ala

 

{color: red} 

#ola

 

{color: green} 

</style> 

... 

<p ID=”

ala

”> Ala ma kota </p> 

<p ID=”

ola

”> Ola ma psa </p> 

... 

background image

Propagacja stylu 

• Dziedziczenie 

– styl zakresu otaczającego widoczny w zakresie 

zagnieżdżonym 

 

• Kaskada 

– styl zakresu zagnieżdzonego przesłania styl 

zakresu otaczającego 

background image

Dziedziczenie stylu 

• Elementy stylu ”do-definiowywane” : 

<html> 

<head>  

<title>dziedziczenie</title> 

<head> 

<body style=” font-family: sans-serif”> 

Przykład 

  

<p style=” color: blue”> 

pokazujący

 

    

<span style=”font-weight: bold”> 

      dziedziczenie 

    </span> 

  </p> 

</body> 

</html> 

html 

head 

title 

body 

span 

background image

Kaskada stylu 

• Elementy stylu ”prze-definiowywane” : 
 

<html> 

<head>  

<title>dziedziczenie</title> 

<head> 

<body style=”

color:

 

blue”> 

Przykład 

  <p style=”

color:

 

red”> 

pokazujący 

    <span style=”

color:

 

green”> 

      kaskadę 

    </span> 

  

</p> 

</body> 

</html> 

background image

Kaskadyzacja 

• Ważne elementy stylu (nie dające się nadpisać): 

H1  {color: red 

! important

;  

   font-family: sans-serif;  
   text-align: right 

! important

 
• Priorytety kaskadyzacji: 

1. styl wpisany (inline) 
2. styl wbudowany (embedded) 
3. styl zewnętrzny (linked) 

 

background image

Parametry tekstowe 

• Wcięcie, wyrównanie, dekoracja, cień, odstępy, 

transformacja wielkości liter 

• Sterowanie sposobem wyświetlania tekstu: 

– word-spacing 
– letter-spacing 
– text-decoration (none, underline, overline, line-through, blink) 
– vertical-align 
– text-transform (capitalize, uppercase, lowercase) 
– text-align 
– text-indent 
– line-height 

background image

Parametry znakowe 

• Font, styl, wariant, grubość, szerokość, rozmiar 
• Sterowanie sposobem wyświetlania znaków: 

– font  (serif, ...) 
– font-style (normal, italic, ...) 
– font-variant  (normal, small-caps, ...) 
– font-weight  (normal, bold, 100, ...) 
– font-size  (small, medium, large, ...) 
– font-family 

 

background image

Parametry kolorystyczne 

• Kolor pierwszego planu, kolor tła, obrazek jako tło 
• Sterowanie sposobem wyświetlania kolorów i tła: 

– color 
– background 
– background-color 
– background-image 
– background-repeat 
– background-attachment 
– background-position 

background image

Parametry obramowania 

• Sterowanie przestrzenią otaczającą wnętrze 

(zawartość) 

margin

margin  

box

box  width

width  

border

border  

padding

padding  

„wnętrze”

„wnętrze”  

element 

element width

width  

background image

Parametry obramowania 

• Formatowanie rozmiaru marginesów, grubości, 

stylu i koloru obramowania 

background image

Pozycjonowanie w CSS 

• Trzy schematy pozycjonowania: 

– Normal flow 

• normalne, domyślne, pozycja kolejnego elementu jest 

determinowana położeniem poprzedniego; 

– Floats 

• przesunięcie elementu do lewej/prawej z możliwością 

„opływania” go zawartością kolejnych elementów; 

– Absolute positioning 

• położenie wskazane poprzez bezwzględne współrzędne  

• Algorytm pozycjonowania uwzględnia właściwości: 

– position (static, relative, absolute, fixed) 
– float (left, right, none) 

background image

Pozycjonowanie w CSS 

plik.css 

background image

Podsumowanie 

• CSS jest preferowanym sposobem opisu formy 

prezentacji dokumentów HTML 

• Oddzielenie struktury of formy prezentacji