74. Równowaga Donnana

Przez błony komórkowe na ogół mog

ą

przenika

ć

elektrolity o niskich masach cz

ą

steczkowych, lecz

błony te s

ą

nieprzepuszczalne dla elektrolitów

makrocz

ą

steczkowych. W szczególno

ś

ci przez

błony te moze przechodzi

ć

wiele soli

nieorganicznych, lecz nie mog

ą

przez nie

przenika

ć

białka. jezeli jony wchodz

ą

ce w skład soli

nie s

ą

transportowane aktywnie, ich rozkład po obu

stronach błony w obecno

ś

ci zdysocjowanych

makrocz

ą

steczek jest okre

ś

lony przez warunek

równowagi Donnana. W układzie tym b

ę

dzie miał

miejsce wypadkowy przepływ NaCl przez błon

ę

,

póki nie ustali si

ę

stan równowagi, okre

ś

lony przez

nast

ę

puj

ą

ce warunki:



roztwory po obu stronach błony musz

ą

by

ć

elektronie oboj

ę

tne



potencjał elektrochemiczny elektrolitu

przenikaj

ą

cego przez błon

ę

musi by

ć

jednakowy w

obu przedziałach.

Błona ładuje si

ę

przy okre

ś

lonej róznicy

potencjałów V, ruch jonów zostaje wówczas
zatrzymany i ustala si

ę

stan równowagi [przy

okre

ś

lonym st

ę

zeniu jonów po obu stronach

błony].
Potencjał błonowy wyraza si

ę

wzorem:



róznica potencjału Donnana w stanie równowagi

w roztworach rozcie

ń

czonych

wynosi kilka mV, a w st

ę

zonych kilkana

ś

cie mV



osi

ą

gni

ę

cie stanu równowagi oznacza

ś

mier

ć

dla

komórki

Wzór ten odpowiada stanowi równowagi, nie wi

ę

c

dziwnego, ze nie daje poprawnych
wyników dla wytłumaczenia powstania potencjały
spoczynkowego błony. Teoria Donnana
nie uwzgl

ę

dnia transportu aktywnego.