Typologię języków przeprowadza się zazwyczaj z takich co najmniej dwóch punktów widzenia:
1. Ze względu na genezę i historyczne uwarunkowania oraz funkcję danego języka.
a.) Języki naturalne (etniczne)
b.) Języki sztuczne (np. Esperanto)
c.) Języki mieszane (informatyczny)
2. Ze względu na sposób uzewnętrzniania się danego systemu językowego.
a.) Język verbalno – akustyczny
b.) Język graficzny (pisany)
c.) Język gestowo – mimiczny (migowy)

W logicznej i semantycznej strukturze każdego języka możemy wyróżnić takie jego zasadnicze
elementy jak:
1. Słownictwo (lingwistyka języka)
2. Reguły znaczeniowe (reguły semantyczne)
3. Reguły składniowe (reguły syntaktyczne)
4. Reguły transformacji (reguły wnioskowania, lub rozumowania)

Pochodnymi (pomocniczymi) kategoriami syntaktycznymi są:
1. Funktory
2. Operatory (kwantyfikatory)

Nazwy
1. Konkretne
a.) Przedmiotowe
-

Jednostkowe

-

Ogólne

b.) Puste
-

Jednostkowe

-

Ogólne

2. Abstrakcyjne

Wyróżniamy takie podstawowe rodzaje funktorów jak:

A.) Nazwotwórcze np.

funktor

polski

nazwa

król

funktor

ostatni

nazwa

student

funktor

dobry

,

B.) Funktory zdaniotwórcze np.

nazwa

studentem

twórczy

zdanio

funktor

jest

nazwa

Jan

c.) Funktory funktorotwórcze

Wyróżniamy dwa podstawowe rodzaje kwantyfikatorów:
a.) Kwantyfikator duży określany mianem generalizatora, który w brzmieniu verbalnym czytamy:
Dla każdego,
Każdy,
Dla wszystkich,

,

Dla każdego x, p od x...

b.) Kwantyfikator mały określamy mianem egzystencjalnego, który w brzmieniu formalnym

oznaczamy:

Dla niektórych,
Niektóre,
Istnieją takie, że...

,

Istnieją takie x, że p...

Zasadniczym źródłem nieporozumień komunikacyjnych o charakterze obiektywnym są:
a.) Funkcjonowanie wyrażeń językowych w procesie komunikowania na tzw. Różnych poziomach

odniesienia przedmiotowego – w różnych supozycjach językowych, takich jak:

-

Supozycji realnej (przedmiotowej), które dane wyrażenie językowe odnosimy do faktycznie

występującego przedmiotu, istoty, zjawiska, zależności itp. (np. Krzesło, to które wskazujemy,
służące do siedzenia, przedmiot użytku codziennego)

-

Supozycji określanej mianem metajęzykowej, w której dane wyrażenie funkcjonuje do

określenia treści lub znaczenia innych wyrażeń językowych. (np. Krzesło – ale tym razem nie
żadne konkretne)

-

Supozycji formalnej, w której wyrażenia językowe w procesie komunikowania służą do

określenia związków i zależności, jakie zachodzą pomiędzy tymi wyrażeniami w tymże
procesie

b.) Tzw. Immanentna nieostrość wyrażeń językowych.

Zasadniczymi źródłami nieporozumień komunikacyjnych o charakterze subiektywnym najczęściej
są:
a.) Świadome czy nawet nieświadomie posługiwanie się tzw. Wyrażeniami wieloznacznymi.
b.) Formułowanie tak zwanych pojęć logicznie nie sensownych.
c.) Formułowanie wypowiedzi jawnie fałszywych, określanych też niekiedy mianem absurdalnych

(np.: kwadratura koła).

W procesie komunikowanie zarówno z obiektywnych jak i subiektywnych przyczyn, najczęściej
popełnianymi błędami o charakterze semantycznym będą:
a) Błąd ekwiwokacji
b) Wadliwe posługiwanie się tak zwanymi wyrażeniami okazjonalnymi
c) Błąd amfibologii (amfibli)
d) Zamierzone, lub nie zamierzone posługiwanie się tak zwanymi niedopowiedzeniami. (np.:

wrócę o ósmej, sprzedam ci zamek, itp.)

e) Formułowanie wypowiedzi określanych mianem logicznie nie sensownych, lub

absurdalnych (np.: najniższą budowlą w warszawie jest pałac kultury).

1. W logicznej strukturze każdej definicji wyróżniamy takie elementy jak:

a. Definiendum – wyrażenia, zjawiska, zależności, itp. Definiowane (człowiek, kwadrat)
b. Łącznik definicyjny, lub tak zwany funktor identyczności
c. Definiens – wyrażenia, zjawiska, zależności itp. Definiujące.

2. Poprawnie zdefiniowana definicja powinna spełniać tak zwane formalne warunki poprawności.

Warunkami tymi są:

a. Warunek adekwatności
b. Warunek różnokształtności

3. Poprawnie sformułowana definicja powinna również spełniać tak zwane poza formalne

dydaktyczne warunki poprawności. Warunkami takimi są:

a. Warunek komunikatywności definicji
b. warunek mocy wyjaśniającej definicji (eksplikacyjności)

Gdy nie spełnimy formalnego warunku adekwatności definicji, najczęstszymi błędami będą
-

Zbudujemy definicję za szeroką

-

Zbudujemy definicję za wąska

-

Zbudujemy definicję krzyżującą się

-

Zbudujemy definicję wykluczającą się

W przypadku gdy nie spełnimy formalnego warunku różnokształtności definicji, w procesie
definiowania najczęściej możemy popełnić takie błędy jak:
-

Błędne koło w definiowaniu bezpośrednie

-

Błędne koło w definiowaniu pośrednie

W przypadku niespełnienia poza formalnych (dydaktycznych) warunków poprawności definicji, w
procesie definiowania możemy popełnić takie zasadnicze błędy jak:
-

Błąd określany mianem „ignotum per ignotum”

-

Zbudujemy tak zwaną definicje rozmyta, czy nawet tak zwaną pseudo definicję, określaną też

niekiedy mianem bełkotu semantycznego.

Typologia (klasyfikacje)
1. Cel definiowania

Definicje
1. Analityczne (sprawozdawcze)
2. Projektujące (postulatywne)
a.) Arbitralne
b.) Regulujące
2. Budowę definiendum –

wyróżniamy takie definicje jak:

a) Definicje wyraźne
b) Definicje kontekstowe
3. Supozycję językową, w której formułowana

jest dana definicja

– wyróżniamy takie rodzaje

definicji jak:

a) Definicje realne (przedmiotowe)
b) Definicje nominalne (słownikowe)
4. Sposób wykorzystania rzeczywistości pozajęzykowej w procesie definiowania – wyróżniamy

takie podstawowe rodzaje definicji jak:

a) Definicje ostensywne
b) Definicje operacyjne

Rozumowanie
1. Dedukcyjne
a.) Wnioskowanie
b.) Dowodzenie
2. Redukcyjne
a.) Sprawdzanie
b.) Tłumaczenie

-

Wyjaśnianie

-

Indukcyjnych

-

Przez analogie

Sprawdzanie realizowane jest najczęściej w takich postaciach jak:
a) Weryfikacji sprawdzanego sadu
b) Sprawdzany sąd zastał skonfirmowany
c) Sprawdzany sąd został sfalsyfikowany

Wyróżniamy takie podst. Kanony johna stuarta milla jak:
1. Kanon jedynej zgodności
2. Kanon jedynej różnicy
3. Kanon jedynej zgodności i jedynej różnicy

http://notatek.pl/opracowanie-logiki?notatka