Karty do gry
Kto wymyślił karty do gry - nie wiadomo. Prawdopodobnie znano je w Chinach już przed
X wiekiem. Pierwsze chińskie karty (podobnie jak dzisiejsze), już dzieliły się na cztery
kolory: monety, sznury monet, miriady sznurów i dziesiątki miriadów, i powstały na
skutek przeniesienia na papier notacji używanej w czasie gry w kości. Prawdopodobnie
były wykonane z cienkich listewek bambusowych, na których namalowano oznaczenia.
Inne karty wywodzą się z chińskich papierowych pieniędzy - uważa się, że w najstarszych
grach używano prawdopodobnie prawdziwych banknotów. Chińską kartę, uważaną za
najstarszy egzemplarz, znaleziono w 1905 roku w chińskim Turkiestanie. Karta ta,
będąca odpowiednikiem "Czerwonego kwiatu" ze współczesnej talii chińskiej, pochodzi
prawdopodobnie z XI wieku. Na wąskim prostokącie o proporcjach 3:1 wyrysowana jest
postać człowieka obwiedziona grubą linią. Na górze i na dole karty zapisano nazwisko
wytwórcy.
Do Europy karty trafiły około XIV wieku, najprawdopodobniej przez kraje arabskie i do
dnia dzisiejszego w niektórych krajach (Włochy, Hiszpania), pozostały prawie bez zmian.
Najstarsze zachowane europejskie karty pochodzą z Francji. Oryginalna talia zawierała 52
karty, była podzielona na cztery kolory: monety, puchary, miecze i młotki do polo.
Figurami były: król, gubernator i zastępca gubernatora. W Europie ich miejsce zajął dwór
królewski: król, rycerz na koniu i paz
. Ten układ pozostał niezmieniony do dzisiaj na
kartach włoskich, hiszpańskich, szwajcarskich i niemieckich. W kartach francuskich a za
nimi i polskich, rycerza na koniu zastąpiła królowa (dama). Od kart niemieckich
natomiast przejęliśmy nazewnictwo kolorów - serca, liście, dzwonki i żołędzie zostały
nazwane u nas: czerwień (kier), wino (pik), dzwonek (karo) i żołądz
(trefl).
Identyczne koszulki, symboliczne określenia kart w rogach oraz Joker, to zmiany
wprowadzone w XIX wieku dzięki pomysłowości Amerykanów.
Pierwsze karty były ręcznie malowane i bardzo drogie, dopiero po upowszechnieniu się
druku trafiły z dworu pod strzechy. Najpierw wykonywano je techniką drzeworytu i
miedziorytu, póz
niej dołączyła do nich litografia. Mimo rozwoju techniki, karty nadal
wykonuje się z kilku warstw papieru (od trzydziestu lat powlekanego cienką warstwą
plastiku) - karty z samego plastiku się nie przyjęły. Standardowe karty mają wymiary 57
x 89 milimetrów
Podwójne kliknięcie daje powiększenie, pojedyncze powoduje
Karty od lewej:
powrót do miniaturki.
1. Król z XVIII-wiecznej talii francuskiej,
opartej na motywach antycznych.
2. Karta francuska XVIII wieku - postacie w
strojach greckich.
3. Karta z 1810 roku do gry
"Changeable Gentelmen" - odwrócona
pokazuje inną postać.
4. Karta do gry w skata z 1875 roku.
5. Karta rosyjska z 1920 roku.
6. As ze współczesnej satyrycznej
angielskiej talii.
Od momentu wprowadzenia kart do Europy zapanował prawdziwy szał. Tak duża
popularność spowodowała, że już w XVI wieku zaczęto pobierać podatki od wyrobu kart.
Pudełka musiały mieć akcyzę a jakaś ważna karta (najczęściej as) znak producenta.
Podatki bywały tak wysokie, że czasem produkowano karty większe niż zwykle, żeby po
zużyciu można je było przyciąć, zamiast kupować nowe. Praktycznie od samego początku
ludzie wykorzystali karty do gier hazardowych - pierwszego karcianego oszusta opisano w
aktach sądu paryskiego już w 1408 roku. W wielu miastach zakazywano gry w karty, a
przyłapanych na nielegalnej grze surowo karano. Na ulicach często płonęły stosy, na
których ogień pożerał karty oraz kości do gry. Niewiele to jak widać pomogło. Dzisiaj gry
karciane nadal mają swoich zwolenników. Najbardziej chyba popularną grą karcianą na
świecie jest brydż, gra ta pochodzi od wista - jednej z najstarszych gier. Do Polski brydż
przywędrował z Anglii (bridge). Nadal również funkcjonują gry hazardowe wśród których
króluje poker. Trzeba jednak pamiętać, że hazard uzależnia podobnie jak papierosy czy
alkohol i niekoniecznie trzeba jechać do kasyna żeby się o tym przekonać. Spore
pieniądze można przegrać w kasynie internetowym. przegrane pieniądze są bezlitośnie
ściągane z karty kredytowej.
Oprócz grania, karty wykorzystuje się również do wróżb. Pierwszy udokumentowany
przypadek wróżenia z kart jest datowany na 1750 rok przy pomocy kart do tarota. Pod
koniec XVIII wieku paryski nauczyciel Alliette znany pod pseudonimem Etteilla,
skodyfikował reguły wróżenia zarówno ze zwykłych kart, jak i tarota. Jemu też przypisuje
się wymyślenie zasad układania pasjansa.
Po raz pierwszy karta z jokerem, pojawiła się w talii wydanej w roku 1857 przez firmę
Samuel Hart z USA.
Na podstawie miesięcznika: Focus