Zbuduj swój własny projektor LCD
Poniżej przedstawiam pomysł na zbudowanie projektora LCD o parametrach jakie
posiadajÄ… profesjonalne projektory.
Napisałem ten poradnik jako część przedwstępną do samych planów. Ma on na celu
pomóc Wam dokonać wyboru w sprzęcie a także zobrazować poziom prac których
będziecie musieli się podjąć aby mógł powstać Wasz projektor.
Tak naprawdę to tylko od tego jakie podzespoły zastosujecie będzie zależało jak wysoką
jakość obrazu uzyskacie.
Całość tekstu składa się z 3 plików: tego poradnika, planów budowy i wykazu części.
Zasada działania projektora bazuje na systemach znanych z profesjonalnych projektorów
LCD. W tych projektorach znajduje się bardzo mała matryca LCD, zestaw optyczny
składający się ze specjalistycznych soczewek i z
ródło światła w postaci żarówki
halogenowej lub żarówki metalo-halogenkowej. Stworzenie takiego projektora to nie lada
problem. Matryca LCD odbiega zdecydowanie od tych powszechnie stosowanych i jest
droga. Równie drogie są żarówki o przedłużonej żywotności. Za cenę takiej żarówki (ok
2000 zł) będziecie mogli spokojnie zbudować cały projektor :)
Ci więc którzy nie chcą lub nie są w stanie wydać 5000 zł lub więcej na profesjonalny
projektor szukają rozwiązań zastępczych.
Metodę o chyba najlepszym współczynniku jakość=cena zamierzam tutaj zaprezentować.
WYÅšWIETLACZ
Skoro specjalistyczny wyświetlacz jest trudny do zdobycia i bardzo drogi musimy
wykorzystać jakiś zamiennik. W tej chwili monitory LCD są dość powszechne a ich cena
na tyle przystępna że aż proszą się one o wykorzystanie do naszego projektu.
Wyświetlacz jest najważniejszym, najtrudniejszym do wybrania i jednocześnie
najdroższym z komponentów które zastosujemy do budowy naszego projektora. Trzeba
się dobrze zastanowić i rozejrzeć ponieważ wyświetlacz nie może być zbyt stary  wtedy
będzie miał słabe parametry (np czas reakcji matrycy).
Przeciętny wyświetlacz w tej chwili uzyskuje rozdzielczość XGA 1024x768 a to jest aż
nadto, spokojnie wystarczy nam 800x600 żeby uzyskać obraz o dobrej jakości.
Ponieważ do projekcji potrzebujemy samego panelu bez tła i podświetlenia najlepiej
zaopatrzyć się w używany monitor LCD gdyż będziemy musieli dokonać na nim kilku
 przeróbek które polegają na rozebraniu obudowy i demontażu matrycy Najlepiej byłoby
znalez
ć uszkodzony monitor w którym wada polegałaby na zniszczonej bądz

niekompletnej obudowie , uszkodzonej świetlówce, przetwornicy bądz
innym elemencie
który i tak zostanie zdemontowany. Dobrym pomysłem jest również zmontowanie jednego
monitora z dwóch: zakup jednego z uszkodzoną matrycą a drugiego z uszkodzonym
sterownikiem. Taka operacja może nas kosztować około 500 zł i poczynić spore
oszczędności. Jeśli skłonni jesteśmy przeboleć jakiś minimalny defekt w postaci
uszkodzonych pojedynczych punktów (w powiększeniu będą bardziej widoczne) to tak
uszkodzony monitor można nabyć znacznie taniej.
Generalnie jeśli zależy nam na niskim koszcie wykonania projektora to zakup
samego monitora LCD powinniśmy dobrze przemyśleć i poświęcić trochę czasu
na przeszukaniu ofert sprzedaży . Jeśli założymy, że projektor będzie nam służył
jedynie do oglądania TV i filmów to rozwiązaniem jest również wykorzystanie
małego (5-9  ) telewizora LCD. Na rynku dostępne są takie telewizorki w cenie
1
©copyright: Fjoord 2004
450-800zł. Należy jednak wziąć pod uwagę fakt, że im mniejszy jest panel LCD tym
większego musimy dokonać powiększenia aby uzyskać obraz w określonym
interesującym nas formacie. Większe powiększenie oznacza z kolei pogorszenie
parametrów obrazu. Taki mały wyświetlacz ma teoretycznie dobre parametry
(~960x234) trzeba jednak wziąć pod uwagę fakt że producenci zawyżają parametry i
rozdzielczość poziomą trzeba sobie podzielić przez 3.
Obraz z takiego monitorka oczywiście będzie gorszy niż z 15 matrycy jednakże i tak
będzie wystarczająco dobry do oglądania filmów.
Nie powinniśmy się interesować wyświetlaczami które nie są w stanie osiągnąć
rozdzielczości 800x600
Jeśli jesteśmy już w posiadaniu odpowiedniego monitora lub telewizora , pierwszą i
zarazem najbardziej precyzyjną i odpowiedzialną czynnością jaką będziemy musieli zrobić
będzie jego zdemontowanie w taki sposób aby uzyskać przezroczysty panel.
2
©copyright: Fjoord 2004
Ponieważ każdy typ monitora czy telewizora posiada nieco odmienną budowę , ciężko jest
opisać szczegółowo tę czynność. Demontażu każdy będzie musiał dokonać sam (i na
własne ryzyko).Wystarczy trochę umiejętności. Do tej czynności dobrze jest się
przygotować teoretycznie (dokumentacja konkretnego posiadanego urządzenia). W
praktyce każde tego typu urządzenie demontuje się prosto pod warunkiem, że wiemy jak
jest zbudowane. Należy pamiętać, że sam panel LCD jest elementem mało odpornym
mechanicznie i należy postępować z nim bardzo delikatnie. Jeśli uda się nam bezpiecznie
doprowadzić do sytuacji w której będziemy mieli odkryty panel LCD połączony prawidłowo
z całym układem elektronicznym i
wszystko pozostanie nienaruszone, to możemy uznać że najgorszy etap prac
mamy już za sobą.
y
RÓDA
O ÅšWIATA
A
Następny komponent nad jakim musimy się zastanowić to z
ródło światła. Jeszcze do
niedawna nie było to takie proste. W tej chwili dostępne są już powszechnie żarówki
metalowo-halogenkowe które wykorzystywane są także w profesjonalnych projektorach.
Żarówki te dają światło o ogromnej jasności (nawet do 40000 lumenów) Nie przerażajcie
się jednak cena takiej żarówki nie jest nawet zbliżona do tej wykorzystywanej w
projektorze :)
Najlepsze do naszych zastosowań będą właśnie takie żarówki  ponieważ one  tak samo
jak te zastosowane w projektorach dają światło maksymalnie zbliżone do białego, a o to
nam właśnie chodzi. Najlepsze będą żarówki o mocy 250 lub 400W.
3
©copyright: Fjoord 2004
Granicę mocy żarówki wyznaczy nam konkretne zapotrzebowanie na jasność obrazu,
kwestia ekonomiczna eksploatacji urządzenia, oraz nadmiar wydzielanego ciepła a
konkretnie zdolność do jego odprowadzenia. Żarówki te poza znakomitymi parametrami
emitowanego światła i bardzo atrakcyjną ceną posiadają jeszcze jedną istotną cechę. Ich
żywotność wynosi 10000-20000 godzin i przekracza 10-krotnie tą z żarówek z projektorów.
Więc jeśli będziemy chcieli wykorzystywać nasz projektor w roli domowego telewizora i
korzystać z niego 10 godzin na dobę to taka żarówka wytrzyma od 3 do prawie 6 lat :) (o
ile nie wysiądzie z przyczyn ponadnaturalnych takich jak np. wada fabryczna). Można więc
powiedzieć że jeśli będziemy normalnie korzystali z naszego projektora to wymiana
żarówki raczej nie będzie wymagana.
Żarówka taka posiada jednak pewną wadę. Jest dość wrażliwa na następujące po sobie
włączanie i wyłączanie. Potrzebuje ona chwilę aby rozjarzyć się pełnym światłem a po
wyłączeniu ni powinno się jej od razu znowu włączać. Nikt jednak nie będzie włączał
projektora na 2 minuty, a przepięcia i awarie prądu nie zdarzają się chyba nigdzie kilka
razy dziennie.
Ponieważ taka żarówka wraz z osprzętem kosztuje w granicach 200-400 zł można na
etapie testów zastosować tańszą alternatywę w postaci zwykłych żarówek halogenowych
które pasują do normalnych oprawek i są zasilane na 230V. (dobrym rozwiązaniem jest
np. żarówka firmy PHILIPS HalogenA BTT46 którą można nabyć za 12-15 zł)
Nie dajÄ… one idealnego z
ródła światła ale do testów w zupełności wystarczą.
Aby można było w pełni wykorzystać moc światła jaką oferuje nam dobra żarówka
powinniśmy zastosować zwierciadło. Powinno ono mieć formę półkulistą i być pokryte
warstwą skutecznie odbijającą światło. Należy pamiętać także o tym że zwierciadło będzie
się znajdowało przy samej żarówce a ta wydziela ogromne pokłady ciepła  więc
zwierciadło musi być wykonane z nietopliwego materiału :)
Może zabrzmi to dziwnie, ale najlepsze i najtańsze do tego są wszelkiego rodzaju
 chochle które są półkuliste, pokryte warstwą chromowaną no i oczywiście wytrzymują
wysokie temperatury. Mają także dodatkowy plus: są ogólno dostępne!
Jeśli zdecydujecie się na reflektor tego rodzaju  szukajcie takiego który będzie jak
najbardziej półkulisty!
Reflektor jest dość istotną sprawą  ponieważ po przejściu przez wyświetlacz światło straci
na jasności ok 10-krotnie. Więc jeśli zastosujemy z
ródło światła o mocy 20000 lumenów, w
końcowym rezultacie będziemy mieli projektor o mocy 2000 lumenów.
Podczas instalowania oświetlenia musimy pamiętać o tym aby było ustawione dokładnie w
centrum osi wyświetlacza, oraz o tym że mocne oświetlenie wydziela wiele ciepła więc nie
powinniśmy go montować przy samej obudowie a także że powinniśmy zamontować
chłodzenie.
4
©copyright: Fjoord 2004
OPTYKA
Jeśli chcemy dodatkowo wzmocnić nasze z
ródło światła to oprócz zastosowanego
reflektora powinniśmy przed samą żarówką zamontować specjalną soczewkę która
wzmocni nam strumień emitowanego światła. (nie jest ona wymagana, ale za niewielką
cenę można zdecydowanie poprawić wydajność projektora).
Opis tej soczewki znajdziecie w części poświęconej komponentom.
Przed samym panelem musi znalez
ć się jeszcze jedna soczewka  soczewka Fresnela.
Nie jest to jednak ta sama soczewka którą możemy dostać na Allegro. Taka sama jest
tylko nazwa. Ta soczewka jest większa i ma zdecydowanie lepsze właściwości optyczne.
Zadaniem tej soczewki jest równomierne rozprowadzenie światła emitowanego przez
żarówkę na całej powierzchni wyświetlacza  ponieważ im więcej promieni pada
prostopadle na wyświetlacz tym emitowany obraz jest bardziej kolorowy i jasny. Powinna
ona więc być umieszczona przy samym panelu.
Niezależnie od tego jaką soczewkę uda Wam się nabyć powinniście włożyć ją pomiędzy
dwie cienkie szybki:
- zapobiegnie to jej porysowaniu
- zabezpieczy soczewkÄ™ przez stopieniem przez lampÄ™
- jeśli soczewka będzie z tworzywa to będzie wtedy równomiernie naciągnięta
Soczewka powinna być ustawiona idealnie prostopadle do wyświetlacza, a środek jej
przekątnych powinien pokrywać się idealnie ze środkiem przekątnych wyświetlacza.
Dobrze byłoby podczas prób nie montować jej od razu na stałe tak aby dało się ustawić jak
najlepsze parametry wyświetlanego obrazu.
Soczewkę można kupić w różnych rozmiarach, od 9 do 15 . Jednak należy pamiętać o tym
aby soczewka była większa od samego panelu. Przy zastosowaniu panelu 15
odpowiednia będzie soczewka 12,2 x12,2 . Im mniejszy panel tym mniejsza może być
sama soczewka (zawsze można ją przyciąć). Najbardziej popularne i najogólniej dostępne
są w naszym kraju soczewki stosowane w rzutnikach pisma. Jeśli jednak ktoś poszukuje
innej o lepszych parametrach może zawsze napisać do mnie  myślę że uda mi się
znalez
ć coś ciekawego.
Ostatnią soczewką która nam będzie potrzebna jest obiektyw optyczny.
5
©copyright: Fjoord 2004
Jest to zestaw specjalnych soczewek (2 lub 3) zamkniętych w obudowie.
Obiektyw ten jest ostatnim elementem przez który przechodzi światło. Jest on ustawiany
za wyświetlaczem, a jego zadaniem jest jak najlepsze wyostrzenie obrazu na całości
emitowanej powierzchni. Obiektyw ten powinien być zamontowany na ruchomej platformie
która pozwoli nam na regulację ostrości w zależności od odległości projektora od ekranu.
Obiektyw taki również nie powinien być kłopotliwy w zakupie. Stosowany jest zazwyczaj w
rzutnikach foliogramów, więc można go dostać w każdym serwisie który się takimi
rzutnikami zajmuje (w wykazie części znajdziecie adres takowego serwisu).Powinniście
szukać obiektywu o ogniskowej powyżej 300 315 mm.
CHA
ODZENIE
Ponieważ wyświetlacz i soczewki będą umieszczone blisko z
ródła światła które emituje
bardzo wiele ciepła dobrze jest zastosować z
ródło chłodzenia. Polecam do tego celu 2
wentylatory 12V przynajmniej 80mm. Takie jakie stosuje się w chłodzeniu komputerów.
Większe są mile widziane. Jeden wentylator powinien być zamontowany jako nawiewowy,
drugi jako wylotowy.
OBUDOWA
I to byłoby na tyle. Teraz do poprawnego zmontowania całości potrzebna będzie jeszcze
obudowa.
Sposobów wykonania jest kilka, przedstawione są one w pliku z projektami. Obudowy nie
mają podanych wymiarów ponieważ ciężko jest je jednoznacznie określić. Wszystko
zależy od wykorzystanych komponentów. Mniejszy wyświetlacz = mniejsza obudowa. Inna
soczewka = mniejsza/ większa obudowa, itd. Itp.
Dobrym sposobem na określenie podstawowych wymiarów jakie będą prawidłowe dla
konkretnego rozwiązania jest wstępne rozmieszczenie poszczególnych elementów
(zwierciadło, z
ródło światła, soczewka skupiająca, soczewka fresnela pomiędzy dwoma
kawałkami szkła, panel LCD , obiektyw) w taki sposób aby była możliwość szybkiej zmiany
ich położenia względem siebie.
Można zamocować wszystkie elementy za pomocą np. zacisków stolarskich
wzdłuż krawędzi stołu lub jakiejś listwy drewnianej, deski itp. W ten sposób
6
©copyright: Fjoord 2004
wyznaczymy najlepszą odległość z
ródła światła od soczewki fresnela i panelu,
oraz zakres regulacji obiektywu. Wymiary przedniej i tylnej ścianki obudowy
uzależnione są od wymiarów zewnętrznych panelu ( z zapasem na wyprowadzenie
przewodów od panelu), natomiast długość całego urządzenia powinna zapewnić
możliwość rozstawienia poszczególnych elementów projektora w odległościach jakie
ustalimy podczas prób.
Należy pamiętać o tym aby odpowiednio zamocować całą elektronikę wyświetlacza.
Powinna być ona umiejscowiona w przedniej części projektora tak aby nie była narażona
na ciepło wydzielane przez żarówkę. Najlepiej zamocować ją na ściankach obudowy,
jednak w taki sposób aby poszczególne elementy nie zasłaniały wyświetlacza.
Sam wyświetlacz powinien być zamocowany na szklanej osłonie soczewki fresnela. Po tej
operacji najlepiej przykryć go jeszcze kawałkiem szkła (który powinien być mniejszy od
poprzednich aby nie zasłaniał dostępu do złączy. Całość najlepiej skleić (Najpierw łączymy
ze sobą szyby pomiędzy którymi jest soczewka, następnie kładziemy panel i doklejamy go
kolejnym kawałkiem szyby) klejem silikonowym na gorąco, uważając aby nie przesadzić i
nie zalać soczewki lub wyświetlacza.
Przed samym klejeniem należy dokładnie wyczyścić wszystkie elementy  nawet
najdrobniejszy  maz czy ślad palca będzie widoczny na wyświetlanym obrazie !!
Obudowę najlepiej wykonać z elementów drewnianych (płyta wiórowa, sklejka, płyta mdf).
Jeśli sami nie jesteście w stanie tego zrobić z pewnością dotną wam materiały w
zakładach stolarskich lub w marketach takich jak OBI czy Castorama). Jeśli nie posiadacie
własnych narzędzi (wiertarka, wyrzynarka) lepiej rozrysujcie sobie cały schemat, wraz z
miejscami w których powinny zostać wykonane otwory, miejsca na montaż
poszczególnych elementów optycznych, elementów elektroniki wyświetlacza,
przełączników i z takim schematem udajcie się do specjalisty.
Jeśli chodzi o kwestię zakupu poszczególnych elementów i budowy projektora proponuję
zacząć od zakupu optyki (soczewki fresnela, obiektywu) oraz odpowiedniego oświetlenia.
Zamiast wyświetlacza pomiędzy kawałki szyb najlepiej włożyć kawałek folii do foliogramów
lub czegoś co zostanie dobrze przeniesione na ścianę. Chodzi o to aby wyświetlić obraz
który będziemy mogli ustawić regulując odległość poszczególnych elementów. Ta operacja
pozwoli nam na rozmieszczenie części i przygotowanie projektu obudowy. Kiedy zostanie
ona wykonana możemy zakupić i zamontować panel. Próby proponuję dokonywać dopiero
po zamocowaniu elementów elektronicznych panelu.
Po włączeniu światła i chłodzenia uruchamiamy panel z doprowadzonym sygnałem i
regulujemy uzyskany obraz. Jeśli są jakieś niedociągnięcia (coś przesłania obraz,
rozmazania) dokonujemy niezbędnych poprawek i sprawdzamy ponownie.
Jeśli przeczytałeś ten wstępny poradnik przejdz
do części z planami budowy :)
Życzę uzyskania doskonałego obrazu przy jak najmniejszej liczbie prób :)
Uwaga!!! Plany są mojego autorstwa i nie zezwalam nikomu na dalszą odsprzedaż
(w całości lub fragmentach) odstępowanie lub użyczanie planów bez mojej zgody.
Każda osoba która podejmie takie działania natychmiast zostanie zgłoszona do
serwisu Allegro.pl
7
©copyright: Fjoord 2004