internet
internet
Protoko"y internetowe
moŻliwe jest nawiązanie z nim "ącznoĘci
i rozpocz´cie komunikacji z uÅ»yciem od-
powiedniego protoko"u. Z tego w"aĘnie
wzgl´du w sieci Internet tak waÅ»nÄ… rol´
odgrywa us"uga DNS. Gdyby jej nie by-
"o, musielibyĘmy za kaŻdym razem poda-
waç adresy stron WWW w postaci
http://195.116.104.13/index.htm.
PoczÄ…tkowo Internet funkcjonowa"
bez us"ugi DNS. Do prze"omu roku
1986/87 pod"Ä…czone do sieci komputery
zapisywa"y adresy innych maszyn w zwy-
k"ym pliku ASCII umieszczonym na lo-
kalnym dysku twardym. Aby odnaleÄ™ç ad-
res IP innego komputera, aplikacje inter-
netowe musia"y tylko przeszukaç takÄ… lo-
kalnÄ… list´. To proste i szybkie rozwiÄ…za-
nie okaza"o si´ jednak niewystarczajÄ…ce
w obliczu gwa"townego rozwoju Sieci. Li-
sty adresowe stawa"y si´ bowiem coraz
d"uÅ»sze i musia"y byç coraz szybciej dys-
trybuowane przez serwer prowadzÄ…cy
centralny rejestr. Taka sytuacja sys-
tematycznie zwi´ksza"a ruch w Interne-
cie, chociaŻ wielu odbiorców tych infor-
Cztery liczby,
macji nigdy nie korzysta"o z wi´kszoĘci
umieszczonych na liĘcie adresów. Z tego
w"aĘnie wzgl´du opracowany zosta" sys-
tem DNS, zapewniajÄ…cy wy"Ä…cznie doraÄ™-
które zaw"adn´"y
nÄ… dystrybucj´ informacji adresowych.
Jego zadaniem jest przekszta"canie adre-
sów symbolicznych na adresy IP i vice ver-
sa na Żądanie poszczególnych aplikacji in-
Ęwiatem
ternetowych w momencie, gdy potrzebu-
jÄ… one adresu IP, a dysponujÄ… jedynie je-
go zapisem symbolicznym.
Jedną z niewidocznych, ale niezwykle waŻnych, us"ug interneto-
Zadania serwera DNS
wych jest system DNS (Domain Name System). Na ca"ym Ęwiecie
Zasadniczo mechanizm DNS nie róŻni si´
mechanizm ten wykorzystuje si´ wiele milionów razy na sekund´.
niczym od innych dost´pnych us"ug inter-
Udost´pnia on adresy komputerów pod"Ä…czonych do Internetu,
netowych. RównieŻ w tym systemie istnie-
dzi´ki czemu  za poĘrednictwem protoko"u TCP/IP (Transmision jÄ… serwery (DNS Servers), które oferujÄ…
okreĘlonÄ… us"ug´ (konwersj´ adresu) i sÄ…
Control Protocol/Internet Protocol)  po Sieci mogÄ… w´drowaç
wywo"ywane przez stacje robocze
miliardy pakietów danych.
(Clients). W tym przypadku funkcjonujÄ…ce
na poszczególnych komputerach aplikacje
internetowe "Ä…czÄ… si´ z serwerami DNS
NS pe"ni w Internecie funkcj´ sys- kaÅ»dy komputer pod"Ä…czony do Internetu, w celu przekszta"cenia posiadanych nazw
temu informacji o adresach oraz przyporządkowując mu okreĘlony frag- poszczególnych komputerów i domen na
Dt"umaczy adresy symboliczne ment Sieci i odpowiedni numer w ramach adresy IP. Aby sprostaç temu zadaniu, ser-
(np. [e-mail]) na adresy IP tego obszaru. wery DNS prowadzÄ… bazy danych, zawie-
jednoznacznie okreĘlające adresata. Na Zanim przeglądarka WWW uzyska rające nazwy i adresy znanych domen in-
najniÅ»szym poziomie, w którym prze- dost´p do wybranej witryny interneto- ternetowych oraz naleŻących do nich ho-
mieszczajÄ… si´ pakiety danych przesy"ane wej, musi najpierw poznaç przyporzÄ…d- stów, i za poĘrednictwem odpowiedniego
przez przeglÄ…darki WWW i pozosta"e kowany jej adres IP. Taka sama sytuacja protoko"u udost´pniajÄ… te informacje.
programy, identyfikatory URL (takie jak wyst´puje w przypadku aplikacji poczto- Komputer pyta wi´c np.  Czy znasz adres
www.chip.pl) sÄ… zupe"nie nieznane. W tym wych, programów do  pogaw´dek www.chip.pl? , na co serwer odpowiada:
miejscu niepodzielnie królujÄ… czterocz"o- (chat) czy narz´dzi FTP. Dopiero po uzy-  Tak, to numer 195.116.104.13 lub
nowe, liczbowe adresy IP, identyfikujÄ…ce skaniu adresu IP docelowego komputera udziela odpowiedzi negatywnej, gdyÅ»
luty 2/99
174
chabił
ska
internet
internet
Protoko"y internetowe
nazwa zosta"a podana nieprawid"owo bądę wanych juŻ domen TLD. Pierwsza z nich ma takŻe Pał
stwo Watykał
skie (vk). Wy-
dany host i/lub jego domena nie istniejÄ…. kojarzy ze sobÄ… domeny wed"ug ich zna- mienione domeny TLD sÄ… zdefiniowane
Funkcji serwera DNS nie pe"ni jeden cen- czenia (treĘci), a druga  wed"ug ich po- na sta"e i nie moÅ»na do nich dodawaç ko-
tralny komputer. Zadanie to zosta"o roz- chodzenia geograficznego. lejnych elementów. JeĘli wi´c ktoĘ chce
dzielone pomi´dzy wiele maszyn. Úaden Do pierwszej kategorii naleŻą m.in. do- utworzyç nowÄ… domen´, musi umieĘciç jÄ…
z tych serwerów nie musi dysponowaç in- meny .cpm, .org, .net, .mil, natomiast w ramach jednej z tych grup TLD. Sym-
formacjami adresowymi dotyczÄ…cymi ca"e- w sk"ad drugiej wchodzi ponad sto dwu- bol takiej domeny jest automatycznie do-
go Internetu. Poszczególne serwery odpo- literowych symboli pał
stw (od Afganista- dawany do ca"ej nazwy. Domena znane-
wiadajÄ… wi´c zawsze tylko za pewnÄ… cz´Ä˜ç  nu (af), który nie ma jeszcze w ogóle do- go czasopisma komputerowego nie nazy-
tzw. stref´ (Zone)  przestrzeni adresowej st´pu do Internetu aÅ» po Zimbabwe (zw)). wa si´ zatem po prostu  chip , lecz
systemu DNS. JeĘli serwer otrzyma zapyta- W globalnej sieci swojÄ… reprezentacj´  chip.pl . 176
O
nie dotyczące adresu, który nie naleŻy do
podstawy
obs"ugiwanej przez niego strefy, przekazu-
je to zlecenie do stojącego wyŻej w hierar-
chii serwera DNS, ten zaĘ skieruje je do
Wszystko o nazwach domen
maszyny obs"ugujÄ…cej w"aĘciwÄ… stref´.
Informacje adresowe dotyczÄ…ce danej Regu"y syntaktyczne nazwÄ… domeny  umieszcza si´ bowiem
strefy mogÄ… byç równieÅ» udost´pniane Top-Level-Domain znajduje si´ na sa- nazw´ hosta. Zamiast www móg"by on
O
przez kilka serwerów DNS. Takie roz- mym koł
cu nazwy domeny. Na lewo od zresztÄ… nazywaç si´ zupe"nie inaczej, gdyÅ»
wiązanie pozwala na odpowiedni po- niej umieszczona jest Second-Level-Do- nigdzie nie zosta"o okreĘlone, Że kompu-
dzia" zadał
zwiÄ…zanych z ustalaniem ad- main, dalej Third-Level-Domain itd. Ko- ter internetowy z zainstalowanym serwe-
resów sieciowych. Samym operatorom lejne nazwy poszczególnych subdomen rem http musi nosiç nazw´ www. Nazwa
sieciowym zaleŻy na tym, aby przep"yw są oddzielone od siebie za pomocą ta jest zatem stosowana zwyczajowo.
danych związanych z zapytaniami DNS kropki. O tym, Że dany adres URL naleŻy do sieci
by" jak najmniejszy i nie odbywa" si´ po- O
Na samym poczÄ…tku znajduje si´ nazwa WWW, przeglÄ…darka nie dowiaduje si´ za
mi´dzy róŻnymi krajami i kontynentami. hosta (jeĘli musi byç ona do"Ä…czona do na- poĘrednictwem umieszczonego w nim
Znacznie wygodniejszym rozwiązaniem zwy domeny), za którą umieszczona jest s"owa www, lecz poprzez oznaczenie pro-
jest udost´pnianie uÅ»ytkownikom w"a- kropka oddzielajÄ…ca kolejne subdomeny. toko"u transmisji (http://). Z tego samego
snych serwerów DNS. Wszyscy wi´ksi Ca"y adres tekstowy z"oÅ»ony z nazwy ho- wzgl´du równieÅ» serwer FTP nie musi ko-
O
operatorzy prowadzÄ… dla potrzeb swo- sta i wszystkich subdomen nie moÅ»e byç niecznie nosiç nazwy ftp.
ich podsieci odr´bne serwery DNS, na d"uÅ»szy niÅ» 255 znaków.
których przechowywane są kopie da- O
Úaden pojedynczy element nazwy (na- Adresy e-mailowe
nych strefowych, pochodzÄ…cych z serwe- zwa hosta lub subdomeny) nie moÅ»e prze- System DNS odgrywa takÅ»e waÅ»nÄ… rol´
ra nadrz´dnego. kraczaç maksymalnej d"ugoĘci 63 znaków. w przypadku internetowej poczty elek-
WaÅ»nÄ… rol´ odgrywa w tym przypadku Pierwszy znak w nazwie hosta lub do- tronicznej, zw"aszcza przy przekazywa-
O
funkcja cache. Gdy jakieĘ zapytanie doty- meny musi byç literÄ… (z przedzia"u a z niu wiadomoĘci pomi´dzy róŻnymi ser-
czy adresu spoza danej strefy, musi byç lub A Z). werami mailowymi. Adres pocztowy ty-
Oprócz ma"ych i duŻych liter w nazwie pu [e-mail] nie zawiera bowiem
ono wprawdzie przekazane do nadrz´d- O
nego serwera DNS, ale otrzymana odpo- hosta lub domeny mogÄ… wyst´powaç tyl- Å»adnej informacji o nazwie lub adresie
wiedÄ™  przed odes"aniem do komputera ko cyfry od 0 do 9 oraz znak minusa (-). IP serwera pocztowego domeny chip.pl,
 pytajÄ…cego  moÅ»e byç zarejestrowana Niedozwolone sÄ… jakiekolwiek znaki do którego musi byç przes"ana dana
w pami´ci buforowej. Przy kolejnym za- alfabetów narodowych. wiadomoĘç. Przy transmitowaniu wia-
pytaniu dotyczącym tego adresu serwer W systemie DNS nie są rozróŻniane du- domoĘci e-mailowych system DNS ma
O
potrafi juÅ» na nie odpowiedzieç na pod- Å»e i ma"e litery. Nazwa APPLE.COM ozna- wi´c dodatkowe zadanie polegajÄ…ce na
stawie danych przechowywanych w pa- cza wi´c t´ samÄ… domen´ co apple.com. ustaleniu nazwy serwera pocztowego
mi´ci cache i nie musi korzystaç z us"ug obs"ugujÄ…cego danÄ… domen´. Informa-
nadrz´dnego serwera DNS. Nazwy hostów cja ta moÅ»e byç wprowadzana przez ad-
UŻytkownicy Internetu mają do czynie- ministratorów DNS w odpowiednich
Tworzenie przestrzeni nazw nia z nazwami domen g"ównie przy wpi- miejscach w zbiorach Zone-Files. W tym
Podzia" wyodr´bnionych stref pomi´dzy sywaniu adresów URL w przeglÄ…darkach przypadku stacja robocza uÅ»ytkownika
poszczególne serwery oraz przekazywanie webowych lub programach FTP. ZnajÄ…c (klient), zamiast pytaç o adres IP okre-
zapytał
do nadrz´dnych serwerów DNS hierarchicznÄ… struktur´ systemu DNS, Ęlonego hosta, musi dowiedzieç si´, ja-
moÅ»e prawid"owo funkcjonowaç tylko moÅ»na dojĘç do wniosku, Å»e w adresie ka jest nazwa serwera pocztowego ob-
dlatego, Å»e struktura nazw domen ma www.chip.pl nazwa www oznacza s"ugujÄ…cego danÄ… domen´, oraz uzyskaç
uk"ad ĘciĘle hierarchiczny. Na szczycie sys- Third-Level-Domain w ramach Second- jego adres IP. Ten w"aĘnie mechanizm
temu znajdujÄ… si´ tzw. Top-Level-Doma- -Level-Domain chip.pl. W rzeczywistoĘci sprawia, Å»e przedstawiony wczeĘniej
ins (TLD), z których pewna cz´Ä˜ç jest juÅ» jednak www jest nazwÄ… komputera (ho- adres e-mailowy nie musi posiadaç bar-
zaliczana do powszechnych dóbr kultural- sta) funkcjonującego w ramach domeny dziej skomplikowanej postaci
nych (np. domeny .com i .pl). Te ostatnie chip.pl. Na poczÄ…tku adresu URL  przed [e-mail].
reprezentują dwie róŻne grupy zdefinio-
175
internet
internet
Protoko"y internetowe
operatorowi interne- zapytania pochodzÄ…ce ze stacji roboczych
towemu. Takie roz- (klientów) są przekazywane do drugiego
wiÄ…zanie ma sens z nich.
g"ównie w przypadku Same strefy reprezentowane są na serwe-
wi´kszych instytucji rze przez tzw. Zone-Files, czyli zwyk"e pli-
dysponujÄ…cych roz- ki ASCII, w których znajdujÄ… si´ wykazy
proszonÄ… strukturÄ… nazw wszystkich hostów wyst´pujÄ…cych
informatyczną, które w ramach danej domeny wraz z odpowia-
chcÄ… wprawdzie po"Ä…- dajÄ…cymi im adresami IP. Ponadto w tym
czyç w jednÄ… Second- miejscu mogÄ… byç zdefiniowane poszczegól-
-Level-Domain kilka ne subdomeny naleŻące do bieŻącej dome-
oddzia"ów lub bu- ny oraz inne serwery DNS, jeŻeli dana sub-
dynków, ale kaÅ»da domena tworzy samodzielnÄ… stref´ na in-
z tych jednostek ma nym serwerze DNS. KorzystajÄ…c ze zbioru
mieç moÅ»liwoĘç ad- Zone-File, serwer taki moÅ»e wi´c udzielaç
Naukowa i Akademicka Sieç Komputerowa zajmuje si´ admini- ministrowania w"as- informacji dla wszystkich zawartych w nim
stracjÄ… domeny .pl. W udost´pnionej przez t´ instytucj´ bazie nÄ… Third-Level-Do- domen. Serwery DNS mogÄ… ponadto wy-
danych moÅ»emy sprawdziç, czy wybrana domena .pl zosta"a main. Na tej w"aĘnie korzystywaç kilka róŻnych Zone-Files.
juÅ» przez kogoĘ zarejestrowana. Na przedstawionym zdj´ciu zasadzie tworzone sÄ…
widaç wynik wyszukiwania has"a  chip.pl takie nazwy domen, Zadania Root-Serverów
jak cri.reston.va.us, Na szczycie ca"ej struktury systemu DNS
którÄ… obs"uguje Com- znajdujÄ… si´ tzw. Root-Level-Servers, któ-
Taka domena jest okreĘlana mianem puter Research Institute (cri) na Uniwer- re znajdujÄ… si´ w Stanach Zjednoczonych
Second-Level-Domain. W praktyce do- sytecie Reston (reston) w amerykał
skim i pod"ączone są do duŻych magistral
mena ta mog"aby nosiç równieÅ» nazw´ stanie Virginia (va.us). (Backbones), stanowiÄ…cych  kr´gos"up
chip.com, gdyby redakcja pisma zareje- ca"ego Internetu. W tym miejscu utrzymy-
strowa"a jÄ… nie w kategorii geograficznej Zalety struktury drzewiastej wane sÄ… niegeograficzne Top-Level-Do-
.PL, ale w komercyjnej. Oprócz tej alter- G"ównÄ… zaletÄ… systemu hierarchicznego mains, ale rzadko definiuje si´ tu konkret-
natywy nie ma juŻ w"aĘciwie Żadnych in- jest to, Że stwarza mniej konfliktów ne komputery hostów. Zamiast tej infor-
nych moŻliwoĘci wyboru. Nie moŻna nazw niŻ system  p"aski , jednowymia- macji dla poszczególnych subdomen typu
uÅ»yç innej domeny geograficznej, gdyÅ» rowy. Nazwy domen chip.com i chip.pl ibm.com czy white-house.gov wskazywa-
nie jest dozwolone rejestrowanie si´ w ra- róŻniÄ… si´ mi´dzy sobÄ… tak samo jak ne sÄ… tylko odpowiednie serwery DNS,
mach domeny innego kraju (chyba Że chip.pl i chip.vogel.pl, gdyŻ naleŻą do które administrują daną strefą i znajdują-
znajduje si´ w nim dany serwer). Zastrze- róŻnych domen nadrz´dnych. Inna za- cymi si´ w niej hostami i subdomenami.
Å»one sÄ… równieÅ»  znaczeniowe domeny leta tego systemu wiÄ…Å»e si´ ze wspo- Podobnie dzieje si´ równieÅ» w przypadku
TLD: .mil  dla serwerów armii Stanów mnianym juŻ wczeĘniej podzia"em stref. domen geograficznych, których Second-
Zjednoczonych, .edu  dla amerykał
- Pod poj´ciem strefy naleÅ»y rozumieç -Level-Domains w poszczególnych kra-
skich instytucji edukacyjnych, oraz .gov jednÄ… lub kilka domen wraz z subdome- jach sÄ… obs"ugiwane przez centralnego ad-
 dla jednostek administracji USA. nami, które sÄ… administrowane przez je- ministratora, troszczÄ…cego si´ teÅ» o odpo-
W tym miejscu wyraÄ™nie widaç amery- den serwer DNS. wiednie zbiory Zone-Files.
179
O
kał
skie pochodzenie systemu DNS. Cho- ÂciĘle rzecz biorÄ…c,
ciaÅ» struktura ta jest obecnie dost´pna dla zawsze istniejÄ… przy-
wszystkich krajów Ęwiata, to w momencie najmniej dwa kompu-
powstawania Internetu Amerykanie byli tery, które mogą
jedynymi, którzy intensywnie korzystali udzielaç informacji
z jego zasobów, i pierwszymi, którzy do- dotyczących okreĘlo-
konywali rejestracji domen TLD. nej strefy. Koncepcja
Przestrzeł
nazw systemu DNS nie koł
- systemu DNS zak"ada
czy si´ jednak na drugim poziomie. Wstruk- bowiem, Å»e w celu za-
turze tej moÅ»e bowiem funkcjonowaç nie- pewnienia niezawod-
mal dowolna liczba kolejnych poziomów. noĘci pracy, oprócz
Opisywana hierarchia ma Ęcis"y związek podstawowego DNS-
z podzia"em stref pomi´dzy poszczególne -Servera (Primary),
serwery DNS. Ten, kto zarezerwowa" dla musi byç zawsze okre-
siebie Second-Level-Domain, otrzymuje Ęlony takŻe serwer za-
bowiem jednoczeĘnie prawo do tworzenia pasowy (Secondary
w jej ramach kolejnych subdomen i admi- DNS-Server). W przy- W przeciwieł
stwie do domen narodowych (np. polskiej .pl)
nistrowania nimi. Z faktem tym wiÄ…Å»e si´ padku awarii lub zbyt rezerwacji domen z identyfikatorem .com dokonuje si´
oczywiĘcie równieŻ instalacja serwera DNS duŻego obciąŻenia za poĘrednictwem serwera webowego serwisu InterNIC,
lub zlecenie tego zadania swemu pierwszego serwera dost´pnego pod adresem http://rs.internic.net/
luty 2/99
176
internet
internet
Protoko"y internetowe
Ze wzgl´du na fakt, Å»e kaÅ»dy serwer rejestracji domen w hierarchii .pl moÅ»na ny (nazwa firmy, adres kontaktowy) lub
DNS zna nazw´ swojego serwera nad- znaleÄ™ç na stronie http://www.nask.pl/. informacj´ o tym, Å»e nie jest ona jeszcze
rz´dnego, zapytania DNS mogÄ… czasem JeĘli nie zamierzamy sami uruchamiaç zarejestrowana. Nazwa takiej strony in-
trafiç równieÅ» do Root-Level-Servera. serwera DNS, wszystkie formalnoĘci zwiÄ…- formacyjnej pochodzi od unixowego
Dzieje si´ tak wówczas, gdy Å»aden z na- zane z rejestracjÄ… domeny powinien za nas programu WHOIS, umoÅ»liwiajÄ…cego
potkanych wczeĘniej serwerów DNS nie za"atwiç dostawca us"ug internetowych, pod"Ä…czenie si´ do systemu DNS z pozio-
ma w swojej pami´ci podr´cznej poszu- któremu zlecimy prowadzenie dla nas mu linii poleceÅ‚
.
kiwanej nazwy hosta lub nie dysponuje takiego serwera. JeĘli chcemy obecnie zarezerwowaç
zbiorem Zone-File dla odpowiedniej do- sobie domen´ z zakresu np. pl, to musi-
meny. W sytuacji gdy takŻe Root-Level- Najpierw sprawdęmy, my za poĘrednictwem swojego operato-
Servers nie potrafiÄ… zidentyfikowaç ad- potem rezerwujmy ra przedstawiç adres IP, pod którym ma
resata konkretnego zapytania, korzysta- Zanim z"oÅ»ymy wniosek o rejestracj´ do- byç dost´pny serwer tej domeny. Takie
jÄ… z pomocy znanych im serwerów DNS meny, powinniĘmy upewniç si´, czy do- rozwiÄ…zanie ma zapobiegaç masowemu
odpowiedzialnych za danÄ… domen´ Top- mena ta nie zosta"a juÅ» przydzielona ko- rezerwowaniu atrakcyjnych nazw przez
Level lub Second-Level. Dzi´ki takiemu muĘ innemu. KaÅ»da instytucja rejestrujÄ…- osoby, które nie majÄ… wcale zamiaru wy-
rozwiÄ…zaniu otrzymane zapytanie moÅ»e ca ma obowiÄ…zek udost´pniaç w tym ce- korzystaç ich do prezentacji informacji
byç zawsze przekazane do w"aĘciwego lu stron´ WWW  WHOIS , na której w Internecie (WWW czy FTP). Przez pe-
serwera. moÅ»emy wpisaç planowanÄ… nazw´ w"a- wien czas sprytni  biznesmeni mogli bo-
W najgorszym przypadku zapytanie snej domeny. Jako odpowiedÄ™ otrzyma- wiem nieÄ™le zarabiaç, rezerwujÄ…c sobie
DNS w´druje wi´c poprzez kilka serwe- my wówczas dane w"aĘciciela tej dome- jako nazwy domen znane znaki firmowe
180
O
rów do poziomu Root-Level-DNS-Server,
podstawy
aby potem za poĘrednictwem jednego lub
kilku nast´pnych serwerów dotrzeç do
w"aĘciwej domeny. Tutaj trafia wreszcie
Wi´cej informacji na temat serwerów DNS
do serwera DNS, który obs"uguje hosta
naleŻącego do poszukiwanej subdomeny Bastiony Internetu zdarzyç np. przy analizowaniu tworzo-
(lub nawet sub-sub-sub-subdomeny). Takim mianem moÅ»na okreĘliç interne- nych automatycznie przez serwery
Operatorzy sieciowi wymieniają jednak towe Root-Level-Servery, do których WWW statystyk dotyczących obs"ugi-
mi´dzy sobÄ… swoje Zone-Files, dzi´ki cze- trafiajÄ… te zapytania dotyczÄ…ce domen, wanych klientów. Z uwagi na fakt, Å»e
mu droga do kompetentnego serwera z którymi wczeĘniej nie móg" poradziç serwery te znajÄ… tylko ich adresy IP, to
DNS bardzo rzadko jest aÅ» tak d"uga. sobie Å»aden z niÅ»szych rangÄ… serwerów aby uzyskaç dodatkowe informacje
DNS. KaÅ»dy taki serwer musi wi´c znaç o pochodzeniu poszczególnych wywo-
Administrowanie nazwami co najmniej adresy IP odpowiednich Ro- "ał
, naleÅ»y dokonaç konwersji numerów
Zarządzanie poszczególnymi domenami ot-Level-Serverów. W celu lepszego roz- na nazwy.
jest zadaniem bardzo pracoch"onnym, k"adu obciąŻenia do dyspozycji uŻyt- System DNS oferuje do tego celu funk-
gdyÅ» na Ęwiecie jest juÅ» zarejestrowanych kowników pozostaje dziewi´ç serwe- cj´ Inverse Lookup, która po wczeĘniej-
ponad pó" miliona Second-Level-Doma- rów tego typu (oznaczonych literami od szym przekszta"ceniu do specjalnej po-
ins. Dla róŻnych domen Top-Level istnie- A do I). JeĘli wszystkie te komputery ule- staci danego adresu IP korzysta ze stan-
ją ponadto róŻne instytucje rejestrujące, gną awarii lub zostaną unieruchomio- dardowego mechanizmu DNS. Prze-
które przyjmują zamówienia na domeny, ne na skutek sabotaŻu, komunikacja kszta"cenie to polega na odwróceniu ko-
przydzielajÄ… wybrane nazwy, wprowadza- w Internecie moÅ»e staç si´ prawdziwym lejnoĘci poszczególnych liczb w adresie
jÄ… je do odpowiednich Zone-Files i obs"u- problemem. IP i potraktowaniu go jako subdomeny
gują serwery DNS, które na podstawie wramach specjalnej domeny  in-addr.ar-
tych plików udzielajÄ… w"aĘciwych infor- pa . Aby np. znaleÄ™ç nazw´ hosta o ad-
Nazwa Root-Servera Adres IP
macji. Dla niegeograficznych Top-Level- A.ROOT-SERVERS-NET 198.41.0.4 resie IP 213.168.65.3, do systemu DNS
B.ROOT-SERVERS-NET 128.9.0.107
-Domains  w"Ä…cznie z najwaÅ»niejszÄ… do- musi byç skierowane zapytanie o adres
C.ROOT-SERVERS-NET 192.33.4.12
menÄ… .com  funkcj´ t´ pe"ni instytucja In- D.ROOT-SERVERS-NET 128.8.10.90
3.65.168.213.in-addr.arpa. Przy odrobi-
E.ROOT-SERVERS-NET 192.203.230.10
terNIC, której witryna webowa jest do- nie szcz´Ä˜cia otrzymamy wówczas jako
F.ROOT-SERVERS-NET 39.13.229.241
st´pna pod adresem rs.internic.net. odpowiedÄ™ nazw´ danego hosta oraz je-
G.ROOT-SERVERS-NET 192.112.36.4
H.ROOT-SERVERS-NET 128.63.2.53
Do marca 1998 roku rejestracja dome- go domeny; nie kaŻdy bowiem serwer
I.ROOT-SERVERS-NET 192.36.148.17
ny .com i jej obs"uga przez pierwsze dwa DNS ujawnia takie informacje. TakÄ… for-
lata kosztowa"a 100 dolarów, zaĘ za kaÅ»- m´ zapytania moÅ»na przecieÅ» wykorzy-
dy kolejny rok trzeba by"o p"aciç po 50 Inverse Lookup staç równieÅ» do Ęledzenia poszczegól-
dolarów. Od kwietnia 1998 roku obowią- Uzyskiwanie w"aĘciwego adresu IP na nych domen i uzyskiwania informacji
zuje juŻ obniŻona taryfa: 70 dolarów za podstawie nazwy hosta jest g"ównym o nazwach funkcjonujących w ich ramach
pierwsze dwa lata eksploatacji i 35 dola- zadaniem systemu DNS. Czasami chce- hostów. Administrator serwera DNS de-
rów za kaÅ»dy nast´pny rok. my jednak wykonaç odwrotne zadanie  cyduje wi´c na poziomie strefy, czy funk-
DomenÄ… .pl zarzÄ…dza organizacja znajÄ…c adres IP, ustaliç nazw´ hosta i je- cja Inverse Lookup jest w niej dozwolo-
Naukowa i Akademicka Sieç Kompu- go domeny. Taka sytuacja moÅ»e si´ na, czy teÅ» nie.
terowa. Dok"adne informacje dotyczÄ…ce
179
internet
internet
Protoko"y internetowe
podstawy
oficjalne pismo, w którym zak"ada utworze-
nie siedmiu nowych Top-Level-Domains
oznaczonych symbolami .firm, .store, .web,
Budowa adresów IP
.arts, .rec, .info i.nom. Znalaz"a si´ tam rów-
Z uwagi na fakt, Że na 32 bitach adresu IP Adresy klasy A są przeznaczone dla naj- nieŻ propozycja utworzenia moŻliwie duŻej
musi znaleÄ™ç si´ zarówno identyfikator sie- wi´kszych sieci, klasy B  dla sieci o Ęred- liczby prywatnych instytucji rejestrujÄ…cych
ci (Net-ID), jak i identyfikator hosta (Host- niej wielkoĘci, a C  dla sieci mniejszych. domeny DNS, co ma spowodowaç powsta-
ID), pojawia si´ pytanie, jak wiele bitów na- Na podstawie najbardziej znaczÄ…cych bi- nie w tym sektorze konkurencji i zapewniç
leÅ»y przeznaczyç na kaÅ»dÄ… z tych informa- tów adresu IP oprogramowanie interne- utrzymanie niskich cen za rejestracj´ i póę-
cji. Im wi´cej bitów zarezerwujemy na Net- towe rozpoznaje klas´, do której naleÅ»y niejszÄ… administracj´ domen.
-ID, tym wi´cej podsieci b´dzie mog"o dany numer. Na razie jednak rzÄ…d USA przed"uÅ»y" o dwa
funkcjonowaç w przestrzeni adresowej IP. Regu"om tym nie podlegajÄ… dwa specjal- lata wygasajÄ…cÄ… 30 wrzeĘnia umow´ z NSI
W takiej sytuacji pozostanie jednak mniej ne adresy IP, z którymi mieliĘmy juŻ moŻe (InterNIC) na zarządzanie domenami com.,
bitów na numer Host-ID, co oznacza, Że do kiedyĘ do czynienia: 127.0.0.1 oraz net. i org. Począwszy od kwietnia 1999 r.
danej podsieci b´dzie moÅ»na pod"Ä…czyç 127.1.1.1. Oba sÄ… zarezerwowane dla funk- na rynek wejdzie pi´ç kolejnych firm,
mniej hostów. Ze wzgl´du na to, Å»e Inter- cji  Loopback i oznaczajÄ… tego samego ho- rejestrujÄ…cych nazwy w wymienionych do-
net powinien obejmowaç zarówno duÅ»e, sta. JeĘli np. przeglÄ…darka WWW ma skon- menach. Jednym z warunków przed"uÅ»enia
jak i ma"e sieci, kwestia ta nie zosta"a roz- taktowaç si´ zserwerem http umieszczonym umowy z NSI jest przed"oÅ»enie do dyspo-
strzygni´ta jednoznacznie: utworzono bo- na tym samym komputerze, nie musimy zycji rzÄ…du USA wszystkich zgromadzonych
wiem trzy klasy adresów IP (A, B i C). znaç ani nazwy domeny, ani konkretnego dokumentacji, danych i programów zwiÄ…-
We wszystkich tych klasach d"ugoĘç nu- adresu IP  wystarczy jako odpowiedni ad- zanych z obs"ugÄ… spornych domen. Mate-
meru Net-ID jest wi´ksza niÅ» Host-ID. res URL wpisaç po prostu http://127.0.0.1/. ria"y te majÄ… zostaç przekazane nowej orga-
nizacji, która nadzorowaç b´dzie funkcjo-
3 3 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1
nowanie firm rejestrujÄ…cych.
1 0 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0
127 sieci  kaŻda o maksymalnej
A 0 Net-ID Host-ID
Wojenny rodowód
liczbie 16 milionów uŻytkowników
Zapewne niewiele osób zdaje sobie dziĘ
16 000 sieci  kaŻda o maksymal-
B
10 Net-ID
Host-ID spraw´ z tego, Å»e Internet zaczÄ…" funkcjo-
nej liczbie 65 000 uŻytkowników
nowaç w po"owie lat siedemdziesiÄ…tych ja-
2 miliony sieci  kaŻda o maksy-
C 100 Net-ID Host-IDmalnej liczbie 256 uŻytkowników ko projekt badawczy armii Stanów Zjed-
noczonych. Projekt ten straci" swój militar-
Tak wygląda struktura adresu IP w poszczególnych klasach A, B i C ny charakter dopiero pod koniec lat osiem-
dziesiÄ…tych, gdy wojsko wycofa"o si´ z je-
go pilotowania, a sieç zacz´"a zwi´kszaç
swój zasi´g  najpierw w Ameryce, a potem
Aplikacja w Azji i Europie. Dopiero wówczas pier-
Dane aplikacji
internetowa
wotna sieç ARPA-Net przekszta"ci"a si´
Dowolna struktura
w Internet, który funkcjonuje do dzisiaj.
ChociaŻ techniczne podstawy wspó"cze-
Nag"ówek TCP Dane TCP
snego Internetu zosta"y ustalone jeszcze
Segment TCP
w epoce  militarnej , to nadal  mimo po-
wstania nowoczesnych programów us"u-
Nag"ówek IP Nag"ówek TCP Dane TCP gowych i dodatkowych struktur  są one
bardzo wyraęnie widoczne. Podstawowym
wymogiem, jaki wojsko postawi"o przed
Interfejs
nowÄ… sieciÄ…, by"a bowiem decentralizacja.
sprz´towy
Nag"ówek Pakiet IP Za"ącznik
Takie rozwiÄ…zanie mia"o sprawiç, Å»e Å»aden
¸Ä…cze komunikacyjne (Ethernet, SLIP, PPP, itp.)
pojedynczy atak jÄ…drowy przeciwnika nie
Dane aplikacji sÄ… umieszczane w pakietach TCP, które z kolei wchodzÄ… w sk"ad móg"by unieruchomiç ca"ej instalacji.
pakietów IP W konsekwencji wspó"czesny Internet
nie jest fizycznie Żadną samodzielną siecią,
lecz zwiÄ…zkiem wielu mniejszych, juÅ» istnie-
lub inne atrakcyjne has"a. Gdy jakaĘ fir- RozwiÄ…zania na przysz"oĘç jÄ…cych. Do tej ogólnoĘwiatowej struktury
ma chcia"a póęniej wykorzystaç dla sie- ChociaÅ» system DNS dzia"a niezawodnie mogÄ… wi´c naleÅ»eç zarówno ma"e sieci lo-
bie okreĘlonÄ… nazw´, musia"a odkupiç i codziennie obs"uguje miliony zapytaÅ‚
, to kalne (LAN) z kilkoma pecetami, jak i duŻe
danÄ… domen´ od takiego  handlowca za kulisami trwajÄ… obecnie gorÄ…ce dyskusje sieci dysponujÄ…ce wieloma tysiÄ…cami stacji
lub próbowaç odzyskaç prawo do niej na nad nowym sposobem administrowania sys- roboczych. IdeÄ… takiego rozwiÄ…zania by"o to,
drodze sądowej. W kilku przypadkach to temem oraz nad dodaniem kolejnych domen Że kaŻdy komputer pracujący w dowolnej
drugie rozwiÄ…zanie okaza"o si´ nawet Top-Level. Na poczÄ…tku 1997 roku organi- cz´Ä˜ci Internetu moÅ»e nawiÄ…zaç "Ä…cznoĘç
skuteczne. zacja ISOC (Internet Society) opublikowa"a z dowolnym innym uŻytkownikiem Sieci.
luty 2/99
180
Warstwa
aplikacji
Warstwa
Warstwa
Warstwa
fizyczna
sieciowa
transportowa
internet
internet
Protoko"y internetowe
Routery zapewniajÄ… "Ä…cznoĘç Protokó" IP host przesy"a je do routera obs"ugujÄ…cego
KluczowÄ… rol´ w takiej strukturze odgry- NajniÅ»szÄ… warstw´ Internetu tworzy tzw. danÄ… podsieç w celu przekazania ich do
wajÄ… tzw. routery, czyli mechanizmy zaj- Internet Protocol (IP), który pe"ni funkcj´ podsieci adresata. Router ten odczytuje
mujÄ…ce si´ przesy"aniem pakietów danych podstawowego mechanizmu obs"ugi Net-ID sieci docelowej z umieszczonego
z jednej cz´Ä˜ci sieci do innej. W kaÅ»dej cz´- danych i definiuje dwie bardzo istotne kwe- w nag"ówku IP adresu odbiorcy, a nast´p-
Ęci Internetu zainstalowany jest co najmniej stie: budowy pakietów danych oraz two- nie sprawdza w tzw. tabeli routingu, jaka
jeden router zbierający wszystkie pakiety rzenia adresów hostów internetowych. droga transmisji pakietu by"aby najlepsza.
danych, które nie mogÄ… byç dostarczone Pierwsze zagadnienie dotyczy sposobu W tabeli tej znajduje si´ wykaz routerów
w ramach danej sieci lokalnej. Routery mo-  opakowania danych, które majÄ… byç prze- obs"ugujÄ…cych wszystkie znane podsieci
gÄ… mieç postaç sprz´towÄ… lub funkcjono- s"ane od jednego hosta internetowego do oraz adres domyĘlnego routera, do które-
waç jako oprogramowanie w Ęrodowisku drugiego. Protokó" IP definiuje wi´c 20-baj- go powinny byç kierowane te pakiety IP,
DOS, Windows lub Linux. Cz´Ä˜ç routerów towy nag"ówek, który  umieszczony przed których Net-ID nie zosta" uwzgl´dniony
ma sta"e po"Ä…czenie z Internetem, nato- w"aĘciwymi danymi  pe"ni funkcj´ etykie- w tabeli. Tabele takie muszÄ… byç stale ak-
miast inne nawiÄ…zujÄ… "Ä…cznoĘç w sposób dy- ty adresowej. Oprócz adresu nadawcy i od- tualizowane, w zwiÄ…zku z czym ich zawar-
namiczny  tylko w razie potrzeby. biorcy zawiera on informacje dodatkowe, toĘç jest automatycznie wymieniana po-
Poszczególne pakiety danych wInterne- jak d"ugoĘç pakietu, suma kontrolna czy mi´dzy poszczególnymi routerami za po-
cie sÄ… tak d"ugo przekazywane z routera do tzw. licznik stacji, majÄ…cy zapobiegaç ciÄ…g"e- mocÄ… specjalnych protoko"ów routingu.
routera i z jednej cz´Ä˜ci sieci do drugiej, aÅ» mu krÄ…Å»eniu w Sieci pakietów, których do- Z punktu widzenia routera przes"anie
trafiÄ… do tego obszaru, w którym znajduje r´czenie do adresata nie jest moÅ»liwe. pakietów IP z jednej podsieci do drugiej
si´ adresat danego pakietu. Obs"ugujÄ…cy Druga kwestia dotyczy adresowania ho- oznacza umieszczenie ich w odpowiedniej
ten obszar router dostarcza nast´pnie stów internetowych i wiÄ…Å»e si´ ĘciĘle ze zna- dla danej sieci  ramce , gdyÅ» dopiero w ta-
okreĘlony pakiet do odbiorcy  w taki spo- nymi nam czteroliczbowymi numerami kiej postaci są gotowe do transmisji. Ani
sób jakby pochodzi" on z sieci lokalnej. identyfikacyjnymi (np. 201.93.43.2). Pod Ethernet, ani Apple-Talk lub jakakolwiek
JeĘli jedna z do"Ä…czonych podsieci ule- takÄ… sekwencjÄ… kryjÄ… si´ zawsze cztery bajty inna sieç nie potrafi bowiem na poziomie
gnie awarii lub b´dzie niedost´pna z po- (32 bity), na których zapisane sÄ… dwie infor- warstwy pakietowej obs"ugiwaç pakietów
wodu przeciÄ…Å»enia, to pakiety mogÄ… zo- macje: Net-ID i Host-ID. Identyfikator Net- IP. Przesy"ki takie muszÄ… byç wi´c umiesz-
staç skierowane do adresata (i dotrzeç do -ID opisuje podsieç, do której naleÅ»y okre- czone w ramkach specyficznych dla dane-
niego) innÄ… drogÄ…. W ten sposób Internet Ęlony host. Poszczególne numery sÄ… przy- go protoko"u, dzi´ki czemu nie b´dÄ… si´
spe"nia najwaÅ»niejszy warunek, jaki pier- dzielane przez centralnÄ… instytucj´ admini- niczym odróŻnia"y od standardowych pa-
wotnie narzuci"a mu armia Stanów Zjed- strującą (IANA  Internet Assigned Numbers kietów okreĘlonej sieci. Z uwagi na fakt,
noczonych: moÅ»e funkcjonowaç dalej mi- Authority), co gwarantuje ich unikatowoĘç. Å»e w róŻnych technologiach sieciowych
mo uszkodzenia poszczególnych podsieci. Host-ID okreĘla natomiast numer danego stosowane są odmienne d"ugoĘci pakie-
Koncepcja ogólnoĘwiatowej sieci za- hosta w ramach danej podsieci i moÅ»e byç tów, routery napotykajÄ… powaÅ»ny pro-
wdzi´cza jednak swojÄ… uniwersalnoĘç temu, nadawany przez jej administratora. blem: otrzymane pakiety IP sÄ… cz´sto zbyt
Å»e pozwala na "Ä…czenie ze sobÄ… dowolnych Podzia" adresów IP na identyfikatory duÅ»e, aby moÅ»na je by"o przekazaç w ca-
podsieci ozupe"nie róŻnych strukturach ity- Net-ID i Host-ID jest podstawowym wa- "oĘci do do"ączonej sieci.
pach okablowania. W Internecie funkcjo- runkiem sprawnego kierowania ruchem Istotnym elementem protoko"u IP jest
nujÄ… wi´c wspólnie instalacje Ethernet, To- pakietów IP (czyli tzw. routingu). Gdy da- zatem mechanizm fragmentacji danych.
ken-Ring, ATM, ISDN, sieci lokalne i sieci ny host internetowy na polecenie okreĘlo- JeĘli sytuacja tego wymaga, routery mogą
rozleg"e, zapewniajÄ…c "Ä…cznoĘç pomi´dzy nej aplikacji zamierza wys"aç pakiety da- dzieliç wychodzÄ…ce pakiety IP na kilka spe-
róŻnymi systemami operacyjnymi i osprz´- nych IP, juÅ» na poczÄ…tku  dzi´ki porów- cyficznych dla danej sieci przesy"ek i wy-
tem sieciowym. Warunki wspó"pracy tych naniu w"asnego Net-ID z identyfikatorem sy"aç je kolejno po sobie. JuÅ» w nag"ówku
wszystkich sk"adników Internetu okreĘlają adresata  rozpoznaje on, czy pakiety te ma- IP zarezerwowane są odpowiednie pola,
odpowiednie protoko"y i standardy. jÄ… pozostaç w danej sieci lokalnej. JeĘli tak, które pozwalajÄ… rozpoznaç dany pakiet ja-
Protoko"y sieciowe dbajÄ… o to, aby od- to jest on w stanie dostarczyç je do adresa- ko cz´Ä˜ç wi´kszej ca"oĘci i ustawiç go we
mienne w"aĘciwoĘci poszczególnych pod- ta bez pomocy routera. JeĘli natomiast nie, w"aĘciwej kolejnoĘci. Na tej podstawie 182
O
sieci by"y niewidoczne dla aplikacji inter-
podstawy
netowych. Do tych róŻnic zalicza si´ róŻne
Najpopularniejsze us"ugi internetowe i ich numery portów
sposoby kodowania fizycznych adresów
Port Protokó" Zadanie
sieciowych, inne maksymalne wielkoĘci
20+21 FTP Transmisja danych
pakietów danych oraz odmienne metody
23 TELNET Wiersz poleceł
zdalnego hosta
do"Ä…czania sum kontrolnych, stosowanych
25 SMTP Nadawanie przesy"ek e-mailowych
do korekcji b"´dów. Wszystkimi tymi kwe- 53 DNS Odwzorowywanie nazw domen na postaç adresów IP
70 GOPHER Us"uga wyszukiwawcza dla Archive
stiami zajmuje si´ tzw. pakietowa i trans-
80 HTTP World Wide Web
portowa warstwa Internetu, która obs"u-
110 POP3 Pobieranie przesy"ek e-mailowych
guje transmisj´ sieciowÄ…. JeĘli wi´c mówi-
119 NNTP Usenet
my o sieci TCP/IP, to pod tym poj´ciem
161 SNMP Zdalne administrowanie urzÄ…dzeniami sieciowymi
naleÅ»y rozumieç dwa podstawowe proto- 194 IRC Internet Chat
666 DOOM Ulubiona gra wraz z odpowiednim numerem portu
ko"y internetowe: protokó" pakietowy IP
27000 QuakeWorld Internetowa wersja Quake a
oraz protokó" transportowy TCP.
181
internet
internet
Protoko"y internetowe
podstawy
Resolution Protocol), który jest obs"ugi- Porty pomagajÄ… rozdzieliç
wany przez wszystkie hosty internetowe poszczególne przesy"ki
IP w Ęrodowisku
iĘciĘle wspó"pracuje zprotoko"em IP. ARP Protoko"y IP i ARP wchodzą w sk"ad in-
definiuje prosty mechanizm, za pomocą ternetowej warstwy wymiany pakietów.
Windows
którego router lub host internetowy mo- Na wyÅ»szym poziomie znajduje si´ nato-
W Windows oprogramowanie obs"u- Że na podstawie podanego adresu IP uzy- miast warstwa transportowa, którą obs"u-
gujÄ…ce protoko"y IP, ICMP, ARP, TCP skaç od lokalnej sieci informacj´ o odpo- gujÄ… protoko"y UDP i TCP. Gdy przez In-
i UDP wchodzi w sk"ad biblioteki WIN- wiednim adresie fizycznym. W tym celu ternet komunikujÄ… si´ ze sobÄ… takie aplika-
SOCK.DLL. W przypadku 16-bitowej wysy"any jest specjalny pakiet ARP Bro- cje, jak serwery i przeglÄ…darki WWW, mu-
wersji systemu plik ten nosi nazw´ adcast, który nie jest skierowany do okre- szÄ… one korzystaç z pomocy jednego z tych
WINSOCK.DLL, a w wersji 32-bitowej Ęlonego uŻytkownika, lecz do wszystkich dwóch ostatnich protoko"ów. Nie mają na-
 WSOCK32.DLL. Biblioteka ta obs"u- stacji naleŻących do danej sieci lokalnej. tomiast w ogóle dost´pu do pakietów IP,
guje tzw. mechanizm  TCP/IP Stack , KaŻda stacja odbiera taki pakiet ispraw- gdyŻ pakiety te są wysy"ane do hostów in-
który umoÅ»liwia aplikacjom nadrz´d- dza, czy zawarty w nim adres IP odpowia- ternetowych, a nie aplikacji. JeĘli na da-
nym komunikowanie si´ z innymi apli- da jej w"asnemu numerowi. JeĘli tak, to nym hoĘcie funkcjonuje kilka takich apli-
kacjami internetowymi przy uÅ»yciu wysy"a do nadawcy pakietu odpowiedÄ™, kacji, nie istnieje tu moÅ»liwoĘç jednoznacz-
us"ug TCP i UDP. W tym celu WIN- w której podaje swój fizyczny adres sie- nej identyfikacji, czy dany pakiet IP jest kie-
SOCK.DLL udost´pnia standardowy ciowy. JeĘli nie, to nie udziela po prostu rowany do serwera WWW czy FTP.
zestaw funkcji, za pomocÄ… których Å»adnej odpowiedzi. Gdy Å»adna ze stacji nie Aby dokonaç takiej identyfikacji, pro-
mogÄ… byç odbierane i nadawane pa- odpowie na otrzymany pakiet, oznacza to, toko"y UDP i TCP korzystajÄ… z pomocy
kiety UDP, otwierane i zamykane ka- Å»e dany adres IP nie jest znany w tej sieci tzw. portów, których funkcj´ pe"ni spe-
na"y TCP oraz transmitowane dane. lokalnej. W takim wypadku pakiet IP nie cjalna liczba 16-bitowa (WORD). Podob-
Zestaw taki nosi nazw´ interfejsu moÅ»e zostaç dor´czony do adresata i jego nie jak pakiety IP, w których w"aĘciwe da-
WINSOCK. J´zyki C, C++ i Pascal po- transmisja zostaje przerwana. ne poprzedza odpowiedni nag"ówek,
zwalają na bezpoĘrednie odwo"ywa- równieŻ pakiety UDP i TCP wykorzystu-
nie si´ do tego interfejsu, natomiast ICMP sprawuje kontrol´ jÄ… taki element. NajwaÅ»niejszÄ… informacjÄ…
w przypadku Visual Basica jego funk- nad ruchem w sieci zawartą w nag"ówku jest identyfikator
cj´ pe"ni dodatkowy modu" Control. Aby router nie by" ciÄ…gle zasypywany pakie- portu adresata, do którego ma trafiç da-
tami IP, których nie moÅ»e przekazaç dalej, ny pakiet, oraz identyfikator portu
Internet zosta" wyposaŻony w specjalny nadawcy. Gdy oprogramowanie sieciowe
adresat moÅ»e wi´c odtworzyç pierwotnÄ… protokó" ICMP, umoÅ»liwiajÄ…cy kontrolo- otrzyma pakiet UDP lub TCP, moÅ»e za po-
postaç wys"anego pakietu IP. wanie ruchu w sieci. Przesy"ki nadawane za mocÄ… numeru portu rozpoznaç, do jakiej
pomocÄ… tego protoko"u majÄ… wyÅ»szy prio- aplikacji naleÅ»y przesy"ka, i skierowaç na-
ARP obs"uguje transmisj´ rytet, a wi´c sÄ… transmitowane szybciej niÅ» des"ane dane do w"aĘciwego programu.
fizyczną zwyk"e pakiety. Protokó" ICMP (Internet W celu nawiązania komunikacji z ser-
Dostarczenie danego pakietu IP do w"aĘci- Control Message Protocol) okreĘla sposób werem internetowym potencjalny klient
wego hosta w lokalnej sieci lub kolejnego tworzenia iwymiany informacji sterujÄ…cych potrzebuje nie tylko jego numer IP, ale
routera wymaga znajomoĘçi fizycznego ad- pomi´dzy routerami lub routerami i hosta- równieÅ» numeru portu. Numer ten musi
resu sieciowego komputera docelowego. mi. Za pomocÄ… wiadomoĘci ICMP router byç wi´c z góry znany. Z tego teÅ» wzgl´du
Wtym przypadku nie chodzi oadres IP, któ- moÅ»e wi´c np. zg"osiç, Å»e dana podsieç jest poszczególne numery portów z przedzia-
ry jest tylko adresem logicznym w Interne- przeciÄ…Å»ona ipakiety IP powinny byç do niej "u 0-1024 sÄ… na sta"e przyporzÄ…dkowane
cie, lecz o konkretny adres karty sieciowej kierowane przez inny router. Dany router róŻnym us"ugom internetowym (takim jak
okreĘlonego komputera. Adres ten zajmuje moŻe teŻ  na przes"ane poprzez ICMP za- FTP czy HTTP). Gdy zatem w przeglądar-
centralne miejsce w nag"ówku danego pro- pytanie hosta  przekazaç mu informacj´ ce WWW wpiszemy adres URL (np.
toko"u sieciowego, który w ramach sieci lo- o numerze Net-ID aktualnej podsieci lub http://www.chip.pl), program ten b´dzie
kalnej musi poprzedzaç w"aĘciwy pakiet IP. o jej masce. Z protoko"u ICMP korzysta od razu wiedzia", Å»e ma odwo"aç si´ do
SkÄ…d jednak ma pochodziç fizyczny równieÅ» popularna funkcja PING, za po- portu numer 80 w komputerze, który kry-
adres sieciowy, gdy znany jest tylko ad- mocÄ… której moÅ»na sprawdziç obecnoĘç je si´ pod nazwÄ… www.chip.pl.
res IP adresata? RozwiÄ…zanie tego pro- zdalnego hosta i zmierzyç czas transmisji Takie rozwiÄ…zanie sprawia jednak, Å»e
blemu umoÅ»liwia protokó" ARP (Address nadawanych do niego pakietów. hakerzy mogÄ… stosunkowo "atwo docieraç
podstawy
Protoko"y komunikacji internetowej
IP Internet Protocol OkreĘla struktur´ adresów internetowych i pakietów danych
ICMP Internet Controll Message Protocol UmoÅ»liwia dostrojenie parametrów transmisji i sterowanie przep"ywem danych pomi´dzy routerami
UDP User Datagram Protocol Zapewnia transport pakietów danych pomi´dzy aplikacjami internetowymi, ale bez gwarancji ich dostarczenia
TCP Transmission Control Protocol OkreĘla struktur´ zabezpieczonego kana"u komunikacyjnego pomi´dzy aplikacjami internetowymi
ARP Address Resolution Protocol Zapewnia odwzorowanie adresów hostów na postaç fizycznych adresów sieciowych
RARP Reverse Address Resolution Protocol UmoŻliwia ustalenie adresu IP dla danego fizycznego adresu sieciowego
SLIP Serial Line IP Protocol Zapewnia transmisj´ pakietów IP za pomocÄ… "Ä…czy szeregowych (modem)
PPP Point-to-Point Protocol UmoÅ»liwia transmisj´ pakietów IP za pomocÄ… dowolnych "Ä…czy Point-to-Point
luty 2/99
182
internet
internet
Protoko"y internetowe
Wi´kszoĘç aplikacji sieciowych mu- jednak kompresji w"aĘciwych danych
si mieç jednak pewnoĘç, Å»e wys"ane umieszczonych w pakietach.
dane dotar"y do odbiorcy bez przek"a- Protoko"y SLIP i CSLIP przesta"y byç
mał
i we w"aĘciwej kolejnoĘci. Proto- powszechnie stosowane, gdyŻ nie mia"y
ko"y IP oraz UDP (User Datagram Pro- wielu moŻliwoĘci, które oferowa" inny
tocol) nie oferują wprawdzie takich protokó" tego typu, PPP (Point-to-Point
moÅ»liwoĘci, ale TCP (Transmission Protocol). Ztego teÅ» wzgl´du na nowy pro-
Control Protocol) juÅ» tak. Z tego teÅ» tokó" przesz"a juÅ» wi´kszoĘç operatorów
wzgl´du przewaÅ»ajÄ…ca cz´Ä˜ç aplikacji internetowych obs"ugujÄ…cych transmisje
internetowych wykorzystuje do trans- modemowe i ISDN. PPP wykorzystuje do
misji danych w"aĘnie protokó" TCP. przesy"ania danych nie tylko specjalną
W przeciwieł
stwie do UDP, TCP jest ramk´, ale otwiera równieÅ» oddzielny ka-
protoko"em doĘç skomplikowanym. na" komunikacyjny dla obu koÅ‚
ców "ącza
W celu uzyskania pewnoĘci, Że wszyst- Point-to-Point. Przed nawiązaniem po"ą-
kie wys"ane dane zosta"y prawid"owo czenia i podczas jego trwania oba urzÄ…dze-
przetransmitowane, korzysta on z po- nia koł
cowe mogą za jego poĘrednictwem
mocy sum kontrolnych, numerów blo- wykorzystywaç nast´pujÄ…ce moÅ»liwoĘci
W przypadku modemów i sieci ISDN najch´t- ków oraz potwierdzeÅ‚
od odbiorcy. (oraz wymieniaç mi´dzy sobÄ… odpowied-
niej stosowanym protoko"em internetowym Wszystkie przesy"ki, które w ciągu okre- nie informacje):
jest PPP, gdyÅ» oferuje lepsze moÅ»liwoĘci pra- Ęlonego czasu nie dotar"y do adresata lub sprawdzenie hase" przed rozpocz´ciem
O
cy niŻ jego poprzednicy: SLIP i CSLIP uleg"y jakimkolwiek przek"amaniom, są w"aĘciwej transmisji danych,
automatycznie nadawane ponownie. uzgodnienie opcji szyfrowania,
O
Dopiero wówczas, gdy kilka takich prób pod"ączenie kilku "ączy w celu przyspie-
O
do ca"ych grup adresów IP i przez nawią- nie odniesie skutku i adresat nie nadeĘle szenia transmisji,
zanie kontaktu za pomocą znanych nu- Żadnego potwierdzenia, transmisja danych przesy"anie pakietów danych pochodzą-
O
merów portów sprawdzaç, czy pod da- jest przerywana, a nadawca informowany cych z innych sieci niÅ» IP (tunneling),
nym adresem funkcjonuje okreĘlony ser- o jej niepowodzeniu. przypisywanie dynamicznego numeru
O
wer. JeĘli tak, to próbujÄ… si´ do niego w"a- IP komputerowi inicjujÄ…cemu po"Ä…czenie.
maç, wykorzystujÄ…c w tym celu s"abe Po"Ä…czenie za pomocÄ… modemu Wprawdzie nie kaÅ»da aplikacja inter-
punkty danej us"ugi. Z drugiej strony ist- lub sieci ISDN netowa potrafi obs"uÅ»yç wszystkie do-
nieje doĘç prosty sposób, pozwalajÄ…cy na Wi´kszoĘç uÅ»ytkowników Internetu nie st´pne funkcje, ale dzi´ki tak duÅ»ym moÅ»-
ukrycie okreĘlonych us"ug internetowych ma sta"ego po"ączenia za poĘrednictwem liwoĘciom protokó" PPP pozwala na roz-
przed zwyk"ymi uÅ»ytkownikami. W tym sieci lokalnej, lecz "Ä…czy si´ z odpowiednim wiÄ…zanie praktycznie kaÅ»dego problemu,
celu wystarczy po prostu przypisaç dany operatorem systemu za pomocÄ… modemu jaki moÅ»e wystÄ…piç po obu stronach "Ä…cza
serwer do nietypowego numeru portu. lub ISDN. Transmisja pakietów IP przy Point-to-Point.
I tak zamiast korzystaç z portu numer 80, uÅ»yciu takiego "Ä…cza Point-to-Point (od na- oprac. Marcin Pawlak (mt, bj)
moÅ»na uruchomiç serwer WWW na por- szego peceta do komputera w´z"owego
cie 7436. Kontakt z tym serwerem b´dÄ… operatora) wymaga zastosowania dodat-
info
mog"y nawiÄ…zaç tylko osoby, które znajÄ… kowych protoko"ów. SÄ… one potrzebne
ten numer i w swojej przeglÄ…darce wpiszÄ… choçby do odseparowania transmitowa-
adres URL w postaci http://www. nych pakietów IP, gdyŻ poprzez "ącza mo- Grupa dyskusyjna
chip.pl:7436/. Podanie oznaczenia proto- demowe dane przesy"ane sÄ… powoli (bajt Pytania, uwagi i komentarze do
artyku"u moÅ»na umieĘciç na liĘcie
ko"u jest w tym wypadku konieczne, gdyÅ» po bajcie), w zwiÄ…zku z czym trzeba w pe-
dyskusyjnej news://news.vogel.pl/
inaczej przeglÄ…darka nie b´dzie wiedzia- wien sposób zaznaczyç, gdzie koÅ‚
czy si´
chip.artykuly
"a, jakiej us"ugi si´ pod wyspecyfikowa- jeden pakiet, a gdzie zaczyna nast´pny.
nym portem spodziewaç. Najprostszym i najstarszym tego typu pro- Internet
toko"em jest SLIP   Serial Line IP Proto- Rejestracja domeny w hierarchii pl:
http://www.nask.pl/
Bezpieczna transmisja danych col . Na koł
cu kaŻdego pakietu IP SLIP
Rejestracja domeny w hierarchii
Pakiety TCP i UDP sÄ… transportowane we- do"Ä…cza wi´c odpowiedni bajt rozpoznaw-
COM:
wnÄ…trz pakietów IP, dzi´ki czemu kolejne czy, dzi´ki czemu odbiorca danych moÅ»e
http://rs.internic.net/
routery mogÄ… obs"ugiwaç je tak samo jak rozdzieliç poszczególne pakiety. IANA (Internet Assigned Numbers
Authority):
standardowe pakiety IP. Oznacza to rów- Nieco bardziej zaawansowanym proto-
http://www.iana.org/iana/
nieŻ, Że w przypadku przeciąŻenia route- ko"em jest CSLIP (Compressed SLIP), któ-
DNS Resources Directory:
ra, zablokowania pod"ączonej podsieci ry zmniejsza nieco strumieł
danych prze-
http://www.dns.net/dnsrd/
lub nieaktywnoĘci odbiorcy wszystkie sy"any "ączem szeregowym. W tym celu
Na do"Ä…czonej do tego
przesy"ki takie czeka podobny los: zniknÄ… wykorzystuje on fakt, Å»e nag"ówki wyst´-
2/99
numeru CHIP-a p"ycie CD-ROM
one zsieci bez jakiegokolwiek Ęladu. Wten pujących po sobie pakietów IP i TCP są
w dziale CHIP-offline | Internet |
sposób nadawca nigdy nie uzyska infor- do siebie podobne, w związku z czym
Us"uga DNS znajdujÄ… si´ dodatkowe
macji o tym, czy dany pakiet rzeczywiĘcie wystarczy przesy"aç tylko róŻnice pomi´-
materia"y do tekstu
dotar" do adresata. dzy nimi. Protokó" ten nie dokonuje
183